1. TRƯỜNG CĐ KỸ THUẬT CAO THẮNG
Khoa, Bộ môn: Kinh Tế
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
-------------------------
TÓM TẮT HỌC PHẦN
1. Tên học phần: KINH TẾ QUỐC TẾ
2. Mã số học phần:
3. Bộ môn phụ trách: Kinh tế
4. Đối tượng học: Sinh viên hệ cao đẳng ngành kế toán.
5. Mục đích:
Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về
- Lý thuyết cổ điển về mậu dịch quốc tế
- Lý thuyết hiện đại về mậu dịch quốc tế
- Chính sách ngoại thương
- Thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
- Hiệp hội các nước Asean
- Liên kết kinh tế quốc tế và liên hiệp thuế quan…
6. Yêu cầu đạt được sau khi học học phần:
Sau khi học xong học phần này, sinh viên phải đạt được những kiến thức và kỹ năng sau:
- Phân biệt được lý thuyết cổ điển về mậu dịch quốc tế và lý thuyết hiện đại về mậu dịch
quốc tế
- Nêu lên được các quy định trong chính sách ngoại thương
- Biết được thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái là gì
- Nắm được liên kết kinh tế quốc tế và liên hiệp thuế quan các nước Asean …
7. Thời lượng học phần: Lý thuyết: 35 tiết; Bài tập : 10 tiết
8. Nội dung học phần:
Học phần chứa đựng những kiến thức cơ bản về
- Lý thuyết cổ điển về mậu dịch quốc tế
- Quan điểm của phái trọng thương về mậu dịch quốc tế
- Học thuyết lợi thế tuyệt đối Adam Smith
- Học thuyết chi phí cơ hội Haberler
- Học thuyết lợi thế tương đối David Ricardo
- Lý thuyết hiện đại về mậu dịch quốc tế
- Học thuyết hàm lượng các yếu tố (Hecksher Ohlin)
- Học thuyết chiến lược thương mại
- Chính sách ngoại thương
- Thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
- Liên kết kinh tế quốc tế và liên hiệp thuế quan
171

2. - Hiệp hội các nước Asean
9. Học phần liên quan cần học trước học phần này:
Học sinh đã học xong học phần Lý thuyết tài chính tiền tệ.
10. Học phần liên quan học sau khi học học phần này:
Không có
11. Giáo trình sử dụng:
[1] PGS.TS Hoàng Thị Chỉnh , Giáo trình Kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản thống kê, 2007
12. Tài liệu tham khảo:
[1] GS-TS Đỗ Đức Bình - Nguyễn Thường Lạng, Giáo trình Kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản Tài
chính, 2008
[2] GS.TS Võ Thanh Thu , Quan hệ kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản Thống kê -2008
13. Hình thức thi: Viết (trắc nghiệm)
14. Học vào kỳ thứ mấy của khoá học: Học kỳ III
TRƯỞNG KHOA
TpHCM, ngày tháng năm 2010
TRƯỞNG BỘ MÔN
172

3. CHƯƠNG TRÌNH CHI TIẾT HỌC PHẦN
1. Tên học phần: KINH TẾ QUỐC TẾ (dùng cho cao đẳng chuyên nghiệp ngành Kế toán)
2. Số tín chỉ: 3(45 tiết).
3. Trình độ: Cao đẳng chuyên nghiệp.
4. Phân bổ thời gian: Lên lớp (45 tiết)
5. Điều kiện tiên quyết:
Học sinh đã học xong học phần Lý thuyết tài chính tiền tệ
6. Mô tả vắn tắt nội dung học phần:
Học phần chứa đựng những kiến thức cơ bản về
- Lý thuyết cổ điển về mậu dịch quốc tế
- Quan điểm của phái trọng thương về mậu dịch quốc tế
- Học thuyết lợi thế tuyệt đối Adam Smith
- Học thuyết chi phí cơ hội Haberler
- Học thuyết lợi thế tương đối David Ricardo
- Lý thuyết hiện đại về mậu dịch quốc tế
- Học thuyết hàm lượng các yếu tố (Hecksher Ohlin)
- Học thuyết chiến lược thương mại
- Chính sách ngoại thương
- Thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
- Liên kết kinh tế quốc tế và liên hiệp thuế quan
Hiệp hội các nước Asean
7. Nhiệm vụ của sinh viên:
Dự lớp: 100%
Làm đủ bài tập và dự đủ bài kiểm tra giữa kỳ
Thi cuối học phần
8. Tài liệu học tập:
Sách, giáo trình chính :
[1] PGS.TS Hoàng Thị Chỉnh , Giáo trình Kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản thống kê, 2007.
Sách tham khảo:
[1] GS-TS Đỗ Đức Bình - Nguyễn Thường Lạng, Giáo trình Kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản Tài
chính, 2008
[2] GS.TS Võ Thanh Thu, Quan hệ kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản Thống kê -2008
173

4. 9. Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên:
Điểm chuyên cần: 10%
Điểm kiểm tra thường xuyên: 40%
Thi cuối học kỳ: 50%
10. Thang điểm: 10.
11. Mục tiêu của học phần:
Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về
- Lý thuyết cổ điển về mậu dịch quốc tế
- Lý thuyết hiện đại về mậu dịch quốc tế
- Chính sách ngoại thương
- Thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái
- Hiệp hội các nước Asean
- Liên kết kinh tế quốc tế và liên hiệp thuế quan…
12.Phân bố thời gian và nội dung học phần:
TT Tên chương
Thời gian (tiết)
Tổng
số
Lý
thuyết
Bài
tập
Thảo
luận
Kiểm tra
1 Chương 1: Lý thuyết cổ điển về
mậu dịch quốc tế
8 6 2
2 Chương 2 Lý thuyết hiện đại về
mậu dịch quốc tế
8 5 2 1
3 Chương 3: Chính sách ngoại
thương
11 7 4
4 Chương 4: Thị trường ngoại hối
và tỷ giá hối đoái
7 5 2
5 Chương 5 Liên kết kinh tế quốc
tế và liên hiệp thuế quan
6 2 3 1
6 Chương 6 Hiệp hội các nước
Asean
5 2 3
Tổng 45 27 10 6 2
NỘI DUNG CHI TIẾT:
CHƯƠNG
I
LÝ THUYẾT CỔ ĐIỂN VỀ MẬU DỊCH
QUỐC TẾ
Thời lượng
LT BT Th.luận KT
6 2
Mục đích
174

5. Sau khi học chương này sinh viên
- Trình bày quan điểm của trường phái trọng thương, lý thuyết lợi thế tuyệt đối của Adam Smith,
lý thuyết lợi thế tương đối của David Ricardo, chi phí cơ hội của Haberler
- Trình bày cơ sở, mô hình và lợi ích mậu dịch quốc tế
Yêu cầu
- Nêu lên được các quan điểm của trường phái trọng thương, lý thuyết lợi thế tuyệt đối của Adam
Smith, lý thuyết lợi thế tương đối của David Ricardo, chi phí cơ hội của Haberler
- So sánh được sự khác nhau giữa các học thuyết, sự vượt trội của học thuyết sau so với học
thuyết trước
Nội dung
1.1. Khái niệm
1.2. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu của môn học
1.3. Nội dung & phương pháp nghiên cứu
1.4. Quan điểm của phái trọng thương về mậu dịch quốc tế
1.4.1.Cơ sở hình thành các quan điểm
1.4.2.Nội dung cơ bản các quan điểm
1.5. Học thuyết lợi thế tuyệt đối Adam Smith
1.5.1.Các giả thiết
1.5.2.Nội dung của học thuyết
1.5.3.Minh họa bằng số của lợi thế tuyệt đối
1.6. Học thuyết lợi thế tương đối David Ricardo
1.6.1.Các giả thiết
1.6.2.Nội dung của học thuyết
1.6.3.Phân tích lợi ích của mậu dịch
1.7. Học thuyết chi phí cơ hội Haberler
1.7.1.Lý thuyết về chi phí cơ hội
1.7.2. Đường giới hạn khả năng sản xuất với chi phí cơ hội không đổi
CHƯƠNG
II
LÝ THUYẾT HIỆN ĐẠI VỀ MẬU DỊCH
QUỐC TẾ
Thời lượng
LT BT Th.luận KT
5 2 1
Mục đích:
Sau khi học chương này sinh viên
- Trình bày lý thuyết chuẩn về mậu dịch quốc tế, lý thuyết Hecksher- Ohlin, học thuyết chiến
lược thương mại
- Phân tích được cơ sở, mô hình và lợi ích mậu dịch quốc tế
Yêu cầu
175

6. - Phân biệt được lý thuyết chuẩn về mậu dịch quốc tế và lý thuyết Hecksher- Ohlin và học thuyết
chiến lược thương mại
- Thấy đựơc cơ sở của mậu dịch quốc tế chính là sự khác biệt về nguồn lực sản xuất vốn có của
mỗi quốc gia
Nội dung
2.1. Học thuyết chuẩn về mậu dịch quốc tế
2.1.1. Đường giới hạn khả năng sản xuất với chi phí cơ hội tăng
2.1.2. Đường cong bang quang đại chúng
2.1.3. Phân tích cơ sở và lợi ích từ mậu dịch với chi phí cơ hội tăng
2.1.3.1. Khi không có mậu dịch
2.1.3.2. Khi có mậu dịch
2.1.3.3. Phân tích lợi ích từ mậu dịch trên cơ sở thị hiếu khác nhau
2.1.4.Nhận xét
2.2. Học thuyết hàm lượng các yếu tố (Hecksher Ohlin)
2.2.1.Các giả thiết
2.2.2.Khái niệm yếu tố thâm dụng, yếu tố dư thừa
2.2.2.1. Yếu tố thâm dụng
2.2.2.2. Yếu tố dư thừa
2.2.3.Nội dung của học thuyết
2.2.3.1. Định đề 1
2.2.3.2. Định đề 2
2.2.3.3. Định đề 3
2.2.3.4. Định đề 4
2.2.4.Phân tích lợi ích từ mậu dịch
2.3. Học thuyết chiến lược thương mại
2.3.1.Tư tưởng chủ đạo
2.3.2.Vài điểm cơ bản trong nội dung học thuyết
2.3.3.Nhận xét.
CHƯƠNG
III
CHÍNH SÁCH NGOẠI THƯƠNG
Thời lượng
LT BT Th.luận KT
7 4
Mục đích
Sau khi học chương này sinh viên
- Trình bày khái niệm, vai trò và phân loại chính sách ngoại thương.
- Nêu lên đặc điểm cơ bản về thương mại quốc tế hàng hữu hình
- Trình bày chính sách thay thế xuất khẩu và thay thế nhập khẩu
Yêu cầu
176

7. - Nêu lên được tác động cân bằng cục bộ, cân bằng tổng quát của thuế quan đối với người sản
xuất, người tiêu dùng và lợi ích quốc gia nói chung
- Phân biệt được sự khác nhau giữa thuế của nước nhỏ so với nước lớn và bản chất của thuế quan
tối ưu
- Vận dụng làm được các hình thức hạn chế mậu dịch phi thuế quan , tác động của nó khác với
thuế quan như thế nào
Nội dung
3.1. Khái niệm, vai trò và phân loại chính sách ngoại thương
3.1.1.Khái niệm
3.1.2.Vai trò
3.1.3.Phân loại
3.2. Một số đặc điểm cơ bản về thương mại quốc tế hàng hữu hình hiện nay
3.3. Chính sách thay thế nhập khẩu
3.3.1.Tư tưởng chủ đạo
3.3.2.Các công cụ của chính sách
3.3.2.1.Thuế quan bảo hộ
3.3.2.2.Hạn ngạch nhập khẩu
3.3.2.3.Các công cụ khác
3.4. Chính sách thay thế xuất khẩu
3.4.1.Tư tưởng chủ đạo
3.4.2.Các công cụ của chính sách
3.4.2.1.Bán phá giá
3.4.2.2.Trợ cấp xuất khẩu
3.4.2.3.Tỷ giá hối đoái
3.5. Bảo hộ trong trường hợp một nước lớn
3.5.1.Khái niệm
3.5.2.Bảo hộ trong trường hợp một nứơc lớn
3.5.2.1.Thuế quan bảo hộ
3.5.2.2.Hạn ngạch
CHƯƠNG
IV
THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VÀ TỶ GIÁ
HỐI ĐOÁI
Thời lượng
LT BT Th.luận KT
5 2
Mục đích
Sau khi học chương này sinh viên
177

8. - Trình bày được những vấn đề cơ bản về thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái như: khái niệm,
đặc điểm, vai trò, cung cầu ngoại tệ, các yếu tố tác động vào tỷ giá hối đoái
- Trình bày lý thuyết tỷ giá hối đoái và một số nghiệp vụ cơ bản trên thị trường ngoại hối
Yêu cầu
- Vận dụng làm được một số nghiệp vụ tính toán đơn giản trên thị trường ngoại hối
- Thành thạo một số nghiệp vu kinh doanh trên thị trường ngoại hối
Nội dung
4.1. Khái niệm & vai trò của tỷ giá hối đoái
4.1.1.Khái niệm
4.1.2.Tầm quan trọng của tỷ giá hối đoái
4.2. Thị trường ngoại hối
4.2.1.Khái niệm
4.2.2.Đặc điểm của thị trường ngoại hối
4.2.3.Vài hoạt động cơ bản trong thị trường ngoại hối
4.2.4.Chức năng của thị trường ngoại hối
4.3.. Lý thuyết tỷ giá hối đoái:
4.3.1.Quy luật 1 giá
4.3.2.Thuyết ngang giá sức mua PPP
4.3.3.Các yếu tố tác động được đến tỷ giá hối đoái
4.4. Một số nghiệp vụ cơ bản trên thị trường ngoại hối
4.4.1.Nghiệp vụ hối đoái giao ngay
4.4.2.Nghiệp vụ hối đoái có kỳ hạn
4.4.3. Rủi ro và sự đầu cơ trên tỷ giá hối đoái
CHƯƠNG
V
LIÊN KẾT KINH TẾ QUỐC TẾ VÀ LIÊN
HIỆP THUẾ QUAN
Thời lượng
LT BT Th.luận KT
2 3 1
Mục đích
Sau khi học chương này sinh viên
- Nêu lên được các hình thức liên kết kinh tế từ thấp đến cao, các điều kiện làm gia tăng hiệu quả
phúc lợi của một liên hiệp thuế quan, các lợi ích tĩnh và động của nó
- Trình bày quá trình hình thành và phát triền một số hình thức liên kết kinh tế quốc tế: Liên
minh châu Âu, hiệp hội khu vực mậu dịch tự do Bắc Mỹ, diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á Thái
Bình Dương, liên kết kinh tế các nước đang phát triển
- Trình bày về WTO
Yêu cầu
- Phân biệt được liên hiệp thuế quan tạo lập mậu dịch và chuyển hướng mậu dịch
178

9. - Nắm được quá trình hình thành và phát triền một số hình thức liên kết kinh tế quốc tế:
Liên minh châu Âu, hiệp hội khu vực mậu dịch tự do Bắc Mỹ, diễn đàn hợp tác kinh tế
Châu Á Thái Bình Dương, liên kết kinh tế các nước đang phát triển.
- Nắm được các đặc điểm về WTO
Nội dung
5.1.Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế
5.1.1. Thỏa thuận mậu dịch ưu đãi
5.1.2. Khu vực mậu dịch tự do
5.1.3. Liên hiệp thuế quan
5.1.4. Thị trường chung
5.1.5. Liên hiệp kinh tế
5.2. Phân tích cân bằng cục bộ sự tác động của một liên hiệp thuế quan
5.2.1.Liên hiệp thuế quan tạo lập mậu dịch
5.2.2.Liên hiệp thuế quan chuyển hướng mậu dịch
5.3. Các điều kiện làm tăng hiệu quả phúc lợi của một liên hiệp thuế quan
5.4. Quá trình hình thành và phát triền một số hình thức liên kết kinh tế quốc tế
5.4.1.Liên minh châu Âu
5.4.2.Hiệp hội khu vực mậu dịch tự do Bắc Mỹ
5.4.3.Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á Thái Bình Dương
5.4.4.Liên kết kinh tế các nước đang phát triển
5.5. Tổ chức thương mại thế giới (WTO)
CHƯƠNG
VI
HIỆP HỘI CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
(ASEAN)
Thời lượng
LT BT Th.luận KT
2 3
Mục đích
Sau khi học chương này sinh viên
-Trình bày được khái quát sự hình thành, cơ cấu tổ chức và nguyên tắc hoạt động của Asean,
tiềm năng, đặc điểm và các nguyên nhân dẫn đến thành công trong quá trình phát triển kinh tế
của các nước Asean
- Trình bày các chương trình hợp tác giữa các nước Asean ( AFTA )
Yêu cầu
- Nắm được khái quát sự hình thành, cơ cấu tổ chức và nguyên tắc hoạt động của Asean, tiềm
năng, đặc điểm và các nguyên nhân dẫn đến thành công trong quá trình phát triển kinh tế của các
nước Asean
- Nắm rõ về AFTA
Nội dung
6.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Asean
6.2. Cơ cấu tổ chức và nguyên tắc hoạt động của khối Asean
6.2.1. Cơ cấu tổ chức
179

10. 6.2.2. Các nguyên tắc tổ chức của Asean
6.2.2.1. Nguyên tắc thiết lập quan hệ song phương và đa phương
6.2.2.2. Nguyên tắc điều phối hoạt động của tổ chức
6.3. Các chương trình hợp tác kinh tế giữa các nước Asean
6.3.1. Mục tiêu của AFTA
6.3.2. Nội dung các chương trình hợp tác
6.3.3. Việt Nam và AFTA
6.3.3.1. Vài nét quan hệ gữa Asean và Việt Nam
6.3.3.2. Sự tác động của AFTA đến nền kinh tế Việt Nam
6.4.Chương trình cắt giảm thuế quan có hiệu lực chung
6.4.1.Nội dung chương trình
6.4.2. Điều kiện để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi theo chương trình
6.4.3. Hàng rào phi thuế quan
13.Tài liệu tham khảo chính để xây dựng đề cương môn học.
[1] Giáo trình Kinh tế quốc tế, PGS.TS Hoàng Thị Chỉnh , Nhà xuất bản thống kê, 2007.
180