1. คำนำ
เมื่อกล่าวถึงสุภาษิตไทยที่มีนยสอนให้พดในสิ่งที่ดีที่งาม ที่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อทั้งตนเอง ผูฟัง และ
ั
ู
้
สังคมรอบข้าง ไม่ควรพูดว่าร้ายป้ ายสี มิฉะนั้น สิ่งที่ไม่ดีไม่งามจะย้อนกลับมาสู่ผพดนั้นเอง ก็คงจะนึกถึง
ู้ ู
สุภาษิตที่ว่า พูดดีเป็ นศรี แก่ตว พูดชัวอัปราชัย หรื อพูดดีเป็ นศรี แก่ปาก พูดมากปากมีสี คาสอนแต่สมัยโบราณ
ั
่
เช่นว่านี้ นามาซึ่งความสงบเรี ยบร้อยในสังคม
กระนั้นก็ตาม คาสังสอนผ่านสานวนสุภาษิตก็ดี ขนบธรรมเนียมจารี ตประเพณี กดี ไม่อาจบังคับใช้ได้
็
่
เสมอเท่าสภาพบังคับของกฎหมาย กอปรกับ จากการที่เขาเหล่านี้ ตระหนักรู้ถึงสิทธิเสรี ภาพที่ตนมี และ
ความสามารถในการใช้สิทธิเสรี ภาพซึ่งรัฐธรรมนูญบัญญัติรับรองไว้ ที่เห็นได้ชดจากชีวิตประจาวันคือการใช้
ั
เสรี ภาพแสดงความคิดเห็นต่อบุคคลหรื อสิ่งอื่นที่สามารถจะวิพากษ์วจารณ์ได้ จนกระทั้งอาจดูเหมือนเกินเลย
ิ
ขอบเขต หรื อตามความเป็ นจริ งแล้ว ไม่มีขอบเขตดังว่านั้นอยูเ่ ลย และถ้ามีขอบเขตเช่นนั้น มีความกว้างแคบ
อย่างไร ประกอบด้วยข้อจากัดอย่างใดบ้าง
ฉะนั้น จากการที่ผเู้ ขียนสนใจในกฎหมายอาญาอยูก่อนแล้ว และได้ผานการศึกษาวิชากฎหมายอาญา
่
่
ภาคทัวไป ของคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประกอบกับความที่กล่าวมาข้างต้น ทาให้ผเู้ ขียนมุ่งมัน
่
่
แสวงหาข้อมูลความรู้เกี่ยวกับข้อยกเว้นความรับผิด ตามประมวลกฎหมายอาญา ฐานหมิ่นประมาท มาตรา ๓๒๙
(๓)ซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงกับคาพูดซึ่งมีลกษณะพิเศษคือเราจะเป็ นนายคาพูดเมื่อเรายังไมได้พด แต่เมื่อใดได้พด
ั
ู
ู
ออกไปแล้ว เมื่อนั้น คาพูดจะเป็ นนายเรา เพื่อให้ทราบถึงขอบเขต แต่จะไม่ศกษาที่เกี่ยวข้องกับสื่อมวลชนเพราะ
ึ
มีกฎหมายพิเศษ จรรยาบรรณวิชาชีพซึ่งสามารถแยกศึกษาค้นคว้า จัดทาเป็ นรายงานได้อีกฉบับหนึ่งทีเดียว
รายงานนี้จะสาเร็ จลุล่วงไม่ได้ หากขาดคาแนะนาของผูช่วยศาสตราจารย์ ดร. มาตาลักษณ์ ออรุ่ งโรจน์ที่
้
กรุ ณาตรวจสอบความถูกต้องของเค้าโครง และอาจารย์ภาคภูมิ โลหวริ ตานนท์ ที่ให้ความรู้ความเห็นเพิ่มเติม
เกี่ยวกับความผิดทางอาญาฐานหมิ่นประมาท
หวังอย่างยิงว่า รายงานนี้จะพอเป็ นประโยชน์แก่วงวิชาการกฎหมายอาญาไทย
่
นันธพงษ์ ศรแก้ว