20120816 raport

Gmina Wrocław
INWESTOR Plac Nowy Targ 1/8
50 – 141 Wrocław

BIPROGEO – PROJEKT Sp.. z o..o..
BIPROGEO – PROJEKT Sp z o o
JEDNOSTKA 52-418 Wrocław, ul. Bukowskiego 2
PROJEKTOWA Tel. +4871 337 46 12, Fax +4871 364 33 95
kontakt@biprogeo.wroc.pl

proGEO sp. z o.o.
WYKONAWCA proGEO 50-541 Wrocław, Al. Armii Krajowej 45
Tel. +48 71 360 45 15, Fax +48 71 360 45 31
sp. z o.o. www.progeo.wroc.pl
Budowa połączenia Portu Lotniczego ze Stadionem Piłkarskim
NAZWA w ciągu drogi krajowej nr 94 we Wrocławiu – etap II
ZADANIA
- odcinek od ul. Miodowej do ul. Piołunowej

TEMAT RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
OPRACOWANIA WRAZ Z OCENĄ ODDZIAŁYWANIA NA OBSZARY NATURA 2000

BRANŻA STADIUM DOKUMENTACJI UMOWA
Decyzja o środowiskowych
OCHRONA
ŚRODOWISKA
uwarunkowaniach realizacji Nr 2/8/2009
przedsięwzięcia

Projektant Imię i Nazwisko Podpis Data

Opracował mgr inż. Sławomir Rabenda 04.2012

Wrocław, kwiecień 2012

RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
proGEO sp. z o.o. BUDOWA POŁĄCZENIA PORTU LOTNICZEGO ZE STADIONEM PIŁKARSKIM W CIĄGU DROGI KRAJOWEJ NR 94 […]

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP ............................................................................................................................ 4
1.1 Przedmiot, cel i zakres opracowania ................................................................... 4
1.2 Podstawa formalno-prawna ................................................................................. 5
2. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH I KULTUROWYCH W REJONIE PRZEDSIĘWZIĘCIA ........... 7
2.1 Położenie administracyjne i geograficzne .......................................................... 7
2.2 Morfologia i hydrografia ....................................................................................... 8
2.3 Budowa geologiczna .......................................................................................... 11
2.4 Warunki hydrogeologiczne ................................................................................ 12
2.5 Warunki klimatyczne........................................................................................... 14
2.6 Warunki glebowe ................................................................................................ 14
2.7 Świat roślinny i zwierzęcy .................................................................................. 15
2.7.1 Monitoring ptaków, nietoperzy i ssaków ziemnowodnych ................................................28
2.8 Opis zabytków i obszarów kulturowych podlegających ochronie .................. 39
2.9 Usytuowanie przedsięwzięcia względem obszarów kluczowych pod
względem ochrony środowiska ..................................................................................... 39
3. WARUNKI REALIZACJI INWESTYCJI ................................................................................... 43
3.1 Źródła identyfikacji i cele projektu..................................................................... 43
3.2 Warunki wynikające z dokumentów planistycznych ........................................ 45
3.3 Uwarunkowania przepisów formalno-prawnych ............................................... 47
3.4 Uwarunkowania prawne dla obszarów Natura 2000 ......................................... 48
4. ANALIZA ROZPATRYWANYCH WARIANTÓW PRZEDSIĘWZIĘCIA ............................................. 50
4.1 Wariant 0 (bezinwestycyjny) .............................................................................. 51
4.2 Wariant 1 (inwestycyjny) .................................................................................... 51
4.3 Wariant 2 (alternatywny) – zgodny ze śladem MPZP ........................................ 52
4.4 Przewidywane zmiany w środowisku bez projektowanej inwestycji – „wariant
zerowy” ........................................................................................................................... 52
4.5 Analiza wpływu proponowanych wariantów przedsięwzięcia na Obszar
Natura 2000 ..................................................................................................................... 54
4.5.1 Podsumowanie oddziaływania wariantów na obszar Natura 2000 i pozostałe
siedliska/gatunki.............................................................................................................................84
4.6 Podsumowanie analizy wariantów..................................................................... 88
4.6.1 Uwagi o możliwości wyburzenia Mostu Ratyńskiego .......................................................89
4.7 Magazyn paliw stałych i smarów ....................................................................... 90
5. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA W ODNIESIENIU DO WYBRANEGO WARIANTU .......... 92
5.1 Szczegółowy opis zagospodarowania terenu ................................................... 92
5.2 Projektowane obiekty i urządzenia budowlane................................................. 94
5.3 Budowa i przebudowa sieci infrastruktury ..................................................... 100
5.4 Prognoza ruchu................................................................................................. 103
5.5 Źródła i rodzaje uciążliwości ............................................................................ 105
5.6 Zużycie materiałów na etapie budowy ............................................................ 110
6. OPIS PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA
ŚRODOWISKO....................................................................................................................... 111
6.1 Opis metod prognozowania ............................................................................. 111
6.2 Oddziaływanie na etapie budowy i sposoby jego minimalizacji .................... 113
6.3 Oddziaływanie w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej .... 121
6.4 Oddziaływanie transgraniczne ......................................................................... 122
6.5 Oddziaływanie na etapie likwidacji .................................................................. 122
6.6 Gospodarka odpadami ..................................................................................... 122
7. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO WYBRANEGO WARIANTU NA ETAPIE EKSPLOATACJI ....... 125
7.1 Oddziaływanie na florę i faunę ......................................................................... 125
7.2 Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne .................................. 127
7.2.1 Zanieczyszczone wody opadowe ...................................................................................132

2


7.3 Oddziaływanie akustyczne ............................................................................... 133
7.3.1 Prognoza oddziaływania akustycznego dla wariantu inwestycyjnego............................133
7.3.2 Analiza konieczności zastosowania rozwiązań chroniących środowisko przed hałasem133
7.3.3 Oddziaływanie skumulowane hałasu ..............................................................................137
7.4 Oddziaływania inwestycji w zakresie wibracji ................................................ 138
7.5 Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne ................................................... 139
7.5.1 Prognoza stężenia substancji w powietrzu dla 2015 r. ...................................................141
7.5.2 Prognoza stężenia substancji w powietrzu dla 2025 r. ...................................................141
7.5.3 Oddziaływanie skumulowane zanieczyszczeń powietrza ..............................................142
Emisja komunikacyjna - drogowa ................................................................................................142
7.6 Oddziaływanie na środowisko gruntowe ........................................................ 142
7.6.1 Analiza odporności gleb na zanieczyszczenia ...............................................................144
7.7 Oddziaływanie na zabytki i krajobraz kulturowy ............................................. 146
7.8 Oddziaływanie na ludzi - analiza możliwych konfliktów społecznych
związanych z planowanym przedsięwzięciem ............................................................ 146
7.9 Oddziaływanie sieci infrastruktury na środowisko......................................... 149
8. OPIS PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWAŃ PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO
OBEJMUJĄCY BEZPOŚREDNIE, POŚREDNIE, WTÓRNE, STAŁE I CHWILOWE ODDZIAŁYWANIE ........ 152
8.1 Charakterystyka oddziaływań bezpośrednich, pośrednich i wtórnych ......... 152
8.2 Charakterystyka oddziaływań krótko-, średnio- i długoterminowych ........... 153
9. DZIAŁANIA OGRANICZAJĄCE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE .............................................. 154
9.1 Wytyczne monitoringu lokalnego .................................................................... 154
9.2 Określenie założeń do ratowniczych badań archeologicznych i programu
zabezpieczenia istniejących zabytków ....................................................................... 156
9.3 Ustalenia dotyczące obszaru ograniczonego użytkowania ........................... 157
9.4 Kompensacje i zalecenia w zakresie ochrony przyrody ................................ 158
10. WSKAZANIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE
WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY NA JAKIE NAPOTKANO OPRACOWUJĄC RAPORT .................................. 163
11. PODSUMOWANIE – ZALECENIA I W NIOSKI ................................................................... 164
12. W YKORZYSTANE MATERIAŁY ..................................................................................... 168

ZAŁĄCZNIKI
1. Mapa poglądowa
2. Raport w zakresie ochrony klimatu akustycznego
3. Raport w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami
4. Charakterystyka inwestycji
5. Mapa lokalizacyjna – (topograficzna)
6. Mapy ewidencyjne z zaznaczonym zakresem inwestycji
7. Mapa glebowo – rolnicza
8. Projekt zagospodarowania terenu
9. Prognoza ruchu 2015 (układ przejściowy)
10. Prognoza ruchu 2025 (układ docelowy)
11. Postanowienie o potrzebie przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
12. Pisma Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu oraz Miejskiego
Konserwatora Zabytków
13. Mapa – dziedzictwo kulturowe
14. Dokumentacja fotograficzna
15. Rzuty i przekroje obiektu mostowego nad rzeką Bystrzycą
16. Pisma dotyczące podziału przedsięwzięcia na odcinki
17. Oddziaływanie akustyczne wariantu „zero” na osiedle Leśnica
18. Pisma Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu
19. Inwentaryzacja zieleni – wycinka drzew
20. Wypisy i wyrysy z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
21. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
22. Raport z monitoringu ptaków, nietoperzy i ssaków

3


1. WSTĘP
1.1 Przedmiot, cel i zakres opracowania

Przedmiotem opracowania jest Raport o oddziaływaniu na środowisko
przedsięwzięcia polegającego na „Budowie połączenia Portu Lotniczego ze Stadionem
Piłkarskim w ciągu drogi krajowej nr 94 we Wrocławiu – etap II - odcinek od
ul. Miodowej do ul. Piołunowej”. W ramach realizacji etapu II ww. inwestycji planowana
jest budowa trasy komunikacyjnej Oś Inkubacji na odcinku od skrzyżowania
z ul. Miodową do skrzyżowania z ulicą Piołunową.
Oś Inkubacji 2 stanowi trasę komunikacyjną opisaną w Studium Uwarunkowań
i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia. Należy do podstawowego
układu transportowego Wrocławia. Studium zakłada docelową budowę Osi Inkubacji 2
w układzie dwujezdniowym, z obustronnymi chodnikami, ścieżkami rowerowymi oraz
dwupoziomowymi węzłami komunikacyjnymi dla skrzyżowania Osi Inkubacji z Aleją
Stabłowicką. Docelowo Oś Inkubacji połączy ul. Średzką z Al. Stabłowicką (co stworzy nowy
przebieg drogi krajowej nr 94 z obejściem osiedla Leśnica).
Przedmiotowa inwestycja stanowi składową część przedsięwzięcia pn. „Budowa
połączenia Portu Lotniczego ze Stadionem Piłkarskim w ciągu drogi krajowej nr 94 we
Wrocławiu (w tym budowa Alei Stabłowickiej i Osi Inkubacji 2)”. Inwestor - Wrocławskie
Inwestycje Sp. z o. o., działający w imieniu i na rzecz Gminy Wrocław – zdecydował
o podzieleniu ww. przedsięwzięcia i złożeniu osobnych Wniosków o wydanie decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach. W konsekwencji Regionalny Dyrektor Ochrony
Środowiska we Wrocławiu pismem z dnia 19 kwietnia 2010r., znak: RDOŚ-02-WOOŚ-6613-
1/24-6/10/mp; RDOŚ-02-WOOŚ-6613-1/28-3/10/mp zwrócił się do Inwestora o rozważenie
kwestii złożenia jednego wniosku dla całości inwestycji. W odpowiedzi Biprogeo – Projekt
Sp. z o. o. działające w imieniu Gminy Wrocław, z upoważnienia Wrocławskich Inwestycji
Sp. z o. o., pismem znak: 113/KC/08/2009 z dnia 30 kwietnia 2010r., poinformował, iż po
rozważeniu ww. pisma, Inwestor zdecydował o kontynuowaniu postępowań w sposób
zgodny ze złożonymi wnioskami (podział przedsięwzięcia na odcinki). Wyżej wymienione
pisma stanowią Załącznik nr 16 do niniejszego Raportu.
Niniejszy Raport sporządzony został na etapie ubiegania się przez Inwestora
o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia.
Celem opracowania jest określenie oddziaływania inwestycji przy przyjętych
rozwiązaniach projektowych i koncepcyjnych na poszczególne komponenty środowiska
przyrodniczego oraz na okoliczną ludność, z uwzględnieniem poszczególnych rodzajów
zanieczyszczeń.
Zakres raportu obejmuje rozpoznanie i oszacowanie wartości środowiska
naturalnego, stan zagospodarowania terenu, opis inwestycji, rozpoznanie źródeł i rodzajów
uciążliwości i określenie wpływu obiektu na komponenty środowiska. W trakcie prac
kameralnych przeanalizowano szereg materiałów archiwalnych. Dokonano wizji terenu.
Szczegółowy zakres opracowania obejmuje:
• opis projektowanego przedsięwzięcia,
• opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem przewidywanego
oddziaływania planowanego przedsięwzięcia,
• opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków
i opiece nad zabytkami,

4


• opis i ocena wariantów realizacji inwestycji w tym wariantu polegającego na
niepodejmowaniu przedsięwzięcia oraz najkorzystniejszego dla środowiska wraz
z uzasadnieniem wyboru,
• wybór optymalnych wariantów dla przeprowadzenia inwestycji,
• uzasadnienie wyboru przez wnioskodawcę wariantów,
• określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko wybranych wariantów,
• analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych,
• opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na
środowisko,
• opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko,
• wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru
ograniczonego użytkowania,
• przedstawienie zagadnień w formie graficznej,
• analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem;
• przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na
etapie jego budowy i eksploatacji,
• źródła informacji stanowiących podstawę do sporządzenia raportu oraz wskazanie
trudności wynikających z niedostatków metod i danych, jakie napotkano opracowując
raport;
• streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie.

1.2 Podstawa formalno-prawna
Niniejszy raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko naturalne został
wykonany przez firmę proGEO sp. z o.o. z Wrocławia na zlecenie BIPROGEO PROJEKT
Sp. z o. o. (ul. Bukowskiego 2, 52-418 Wrocław). W zakresie dotyczącym oddziaływania
inwestycji na powietrze atmosferyczne i klimat akustyczny współpracowano z firmą Eco Lex
oraz ProSilence z Opola.
Zakres opracowania jest zgodny z wytycznymi ustawy o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199/2008, poz. 1227, z późn. zm.). Sporządzenie
Raportu jest elementem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, które
to postępowanie przeprowadza się w związku procedurą wydania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 09.11.2010 r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213/2010, poz.
1397) planowana inwestycja pn. „Budowa połączenia Portu Lotniczego ze Stadionem
Piłkarskim w ciągu drogi krajowej nr 94 we Wrocławiu Etap II” dotyczy przedsięwzięć:
− określonych § 3 ust. 1 pkt 60 czyli „drogi o nawierzchni twardej o całkowitej długości
przedsięwzięcia powyżej 1 km inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 31 i 32 oraz obiekty
mostowe w ciągu drogi o nawierzchni twardej, z wyłączeniem przebudowy dróg oraz
obiektów mostowych, służących do obsługi stacji elektroenergetycznych i zlokalizowanych
poza obszarami objętymi formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-5, 8
i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody”;
Dodatkowo w ramach przedmiotowego przedsięwzięcia przewiduje się przeniesienie
magazynu paliw stałych i smarów (likwidacja w starym, odtworzenie w nowym miejscu).
Zgodnie z ww. rozporządzeniem (Dz. U. Nr 213/2010, poz. 1397) obiekt zaliczany jest do
przedsięwzięć:

5


− określonych § 3 ust. 1 pkt 35 „instalacje do magazynowania ropy naftowej, produktów
naftowych lub substancji chemicznych, inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 22, oraz
instalacje do dystrybucji ropy naftowej, produktów naftowych lub substancji chemicznych,
z wyłączeniem stacji paliw gazu płynnego”.
W związku z powyższym, zgodnie z art. 71 ust. 2 pkt 2 ustawy o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199/2008, poz. 1227 z późn. zm.),
planowana inwestycja zaliczana jest do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko, dla których raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na
środowisko może być wymagany.
Zgodnie z art. 72 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. Nr 199/2008, poz. 1227) przedmiotowa decyzja środowiskowa wykorzystana
zostanie do uzyskania następujących decyzji:
- pozwolenia wodnoprawnego na wykorzystanie urządzeń wodnych (art. 72 ust. 1 pkt 6),
- decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 72 ust. 1 pkt 10).
W związku, iż przedmiotowa inwestycja obejmuje działki na terenie zamkniętym,
zgodnie z art. 75 ust. 1 pkt 1b oraz ust. 6 ustawy o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199/2008, poz. 1227 z późn. zm.) organem
właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest Regionalny
Dyrektor Ochrony Środowiska.
Przedmiotowa inwestycja będzie realizowana zgodnie z ustawą z dnia
10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji
w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194, z późn. zm.).
Inwestor będzie ubiegał się o współfinansowanie Przedsięwzięcia z Programu
Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Priorytet 8 - Bezpieczeństwo transportu
i krajowe sieci transportowe Działanie 8.2 - Drogi krajowe poza siecią TEN-T.

6


2. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH I KULTUROWYCH W REJONIE
PRZEDSIĘWZIĘCIA

2.1 Położenie administracyjne i geograficzne

Administracyjnie przedsięwzięcie zlokalizowane jest w zachodniej części miasta
powiatowego Wrocław (powiat grodzki), leżącego w województwie dolnośląskim. Planowana
inwestycja będzie pełnić funkcję podstawowego układu komunikacyjnego. Oś Inkubacji
w układzie docelowym połączy ul. Średzką z Al. Stabłowicką (co stworzy nowy przebieg
drogi krajowej nr 94 z obejściem osiedla Leśnica). Przedmiotowy odcinek przebiega od
skrzyżowania z ul. Miodową do skrzyżowania z ul. Piołunową.
Ponadto w ramach przedmiotowego przedsięwzięcia przewiduje się przeniesienie
magazynu paliw stałych i smarów (likwidacja w starym, odtworzenie w nowym miejscu), który
koliduje z przebiegiem inwestycji. Obecnie ww. magazyn zlokalizowany jest na terenie
Jednostki Wojskowej 1245 przy ul. Trzmielowickiej. Podczas realizacji inwestycji magazyn
wraz z infrastrukturą zostanie odbudowany na terenie zamiennym – dz. nr 12/1 i13/1, AM-9,
obręb Ratyń (w częściach ww. działek, w których nie obowiązuje miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego oraz poza strefą oddziaływania gazociągu
podwyższonego średniego ciśnienia).
Rysunek 2.1 Orientacyjna lokalizacja inwestycji – Miasto Wrocław

orientacyjny przebieg drogi
lokalizacja przeniesionego magazynu paliw stałych i smarów

7


Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Wrocławia na przedmiotowym odcinku Oś Inkubacji przebiega przez następujące zespoły
urbanistyczne: Leśnica Wojsko, Leśnica Przemysłowa, Klin Pastecki, Nowy Ratyń, Ratyń,
Dolina Bystrzycy, Jerzmanowo Przemysłowe, Klin Ratyński, Jerzmanowo-Jarnołtów.
Natomiast magazyn paliw stałych i smarów zlokalizowany jest w obrębie zespołu
urbanistycznego Leśnica Przemysłowa.
Analizowany odcinek Osi Inkubacji zlokalizowany jest w granicach obrębów Ratyń
(AM07, AM08, AM10, AM11, AM12, AM18) oraz Jerzmanowo (AM01, AM02, AM03, AM05,
AM13, AM14, AM15). Szczegółowy przebieg przedsięwzięcia został przedstawiony na mapie
ewidencyjnej stanowiącej Załącznik nr 6 do niniejszego Raportu. Magazyn paliw stałych
i smarów położony będzie w obrębie Ratyń (AM09).
Miasto Wrocław zlokalizowane jest w dolinie środkowej Odry. Według podziału
fizyczno – geograficznego J. Kondrackiego [1994 r.] teren inwestycji zaliczany jest do
makroregionu Nizina Śląska (318.5), mezoregionu Równina Wrocławska (318.53).

Rysunek 2.2 Lokalizacja inwestycji na tle struktury funkcjonalno – przestrzennej –
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia [53]

orientacyjny przebieg drogi
lokalizacja przeniesionego magazynu paliw stałych i smarów

2.2 Morfologia i hydrografia
Ukształtowanie pionowe terenu objętego przedsięwzięciem charakteryzuje się
zróżnicowaną rzeźbą terenu. Z morfologicznego punktu widzenia przedmiotowa inwestycja
liniowa biegnie w granicach wysoczyzny plejstoceńskiej oraz systemu tarasów
nadzalewowych 5,0 – 6,0 m n.p. rzeki i tarasów zalewowych 1,5 – 2,0 m n.p. rzeki Bystrzyca.

8


W granicach przebiegu inwestycji rzędne terenu kształtują się w przedziale od ok. 115 do
126 m n.p.m.
Pod względem hydrograficznym omawiany teren inwestycji położony jest w zlewni
rzeki Odry. Analizowany odcinek przecina rzekę Bystrzycę, będącą lewobrzeżnym dopływem
Odry (obiekt mostowy nad rzeką Bystrzycą i przechodzący nad ul. Gromadzką/Wojska
Polskiego oraz Kośnego). Źródło rzeki Bystrzycy znajduje się pod Leszczyńcem w Górach
Suchych będących częścią Gór Kamiennych, na wysokości około 630 m n.p.m. powyżej
Bartnicy, natomiast ujście - we Wrocławiu, na wysokości około 105 m n.p.m. Długość rzeki
wynosi około 95 km, powierzchnia jej dorzecza obejmuje około 1768 km² [55]. Posterunek
obserwacji wód powierzchniowych na Bystrzycy znajduje się w Jarnołtowie.
Charakterystyczne miesięczne przepływy rzeki zaprezentowane zostały w poniższej tabeli.

Tabela 2.1 Charakterystyczne miesięczne przepływy rzeki Bystrzycy [49]

Najwyższe stany wód rzeka osiąga w marcu kiedy to ilość przypadków osiągnięcia
lub przekroczenia konwencjonalnego stanu ostrzegawczego wynosi ok. 21, natomiast stanu
alarmowego ok. 14 przypadków [49]. Zasięg terenu zagrożonego powodzią ze strony rzeki
Bystrzycy w związku z wysokimi stanami wód przedstawia poniższy rysunek.

Rysunek 2.3 Obszar bezpośredniego zagrożenia powodzią w dolinie Bystrzycy [53]

9


Najważniejsze dopływy Bystrzycy to Strzegomka z wpadającą do niej Pełcznicą,
Piława i Czarna Woda. Rzeka zasila dwa zbiorniki zaporowe – w Lubachowie oraz
Mietkowie. Do zlewni Bystrzycy trafiają oczyszczone ścieki z Wałbrzycha, Świdnicy,
aglomeracji dzierżoniowskiej, Świebodzic, Strzegomia, Kątów Wrocławskich, Wrocławia
i innych mniejszych miejscowości. Według klasyfikacji stanu wód powierzchniowych
województwa dolnośląskiego w latach 2007-2009 na podstawie monitoringu
diagnostycznego stwierdzono, iż wody Bystrzycy, zarówno w punkcie pomiarowym powyżej
m. Głuszyca jak i przy ujściu do Odry, posiadają dobry stan chemiczny wód, natomiast przy
ujściu do Odry ogólny stan wód określany jest jako zły o umiarkowanym stanie/potencjale
ekologicznym [56].
Projektowany most zlokalizowany będzie w km, gdzie w niekontrolowanym przekroju
nie występuje zabudowa rzeki a jej dno i skarpy mają charakter naturalny. Wyniki obliczeń
hydraulicznych w przekroju obliczeniowym dla przepływu miarodajnego o przewyższeniu
p=0,3% zestawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.2 Wyniki obliczeń hydraulicznych w przekroju obliczeniowym [57]
Przepływ
Parametr Miano miarodajny
p = 0,3%
Lokalizacja przekroju mostowego km rzeki 10+980
2
Powierzchnia czynna przekroju m 929,62
Szerokość zwierciadła wody m 297,59
3
Objętość przepływu m /s 580
Spadek zwierciadła wody ‰ 0,3
Średnia prędkość w korycie rzeki m/s 2,04
Średnia prędkość na terasie zalewowej m/s 0,42
Średnia głębokość w korycie rzeki m 6,81
Średnia głębokość na terasie zalewowej m 2,58
Rzędna lustra wody m n.p.m. 120,60
Rzędna dna rzeki m n.p.m. 114,34

Rysunek 2.4 Lokalizacja przekroju obliczeniowego [57]

10


Przedmiotowy odcinek na swojej długości przecina rów B15, który będzie
przebudowany zgodnie z decyzją nr RDOŚ-02-WOOŚ-6613-1/24-21/10/mp z dnia 30
grudnia 2010 r. wydaną przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu
dla przedsięwzięcia pn. Budowa połączenia Portu Lotniczego ze Stadionem Piłkarskim
w ciągu drogi krajowej nr 94 we Wrocławiu – etap I, część II – odcinek od ul. Średzkiej do
ul. Miodowej. Rów B15 uchodzi do rzeki Bystrzycy.

2.3 Budowa geologiczna
Zgodnie ze Szczegółową Mapą Geologiczną Polski arkusz Leśnica [52] podłoże
przedmiotowego odcinka Osi Inkubacji budują osady trzecio- i czwartorzędowe. Utwory
trzeciorzędowe to iły i mułki ilaste posiadające wychodnie na lewym brzegu Bystrzycy
w rejonie Mostu Ratyńskiego. Na stropie iłów zalegają czwartorzędowe piaski i żwiry
wodnolodowcowe dolne. Lokalnie na wschód od osiedla Ratyń oraz na zachód od osiedla
Pustki wykartowano gliny zwałowe zlodowacenia środkowopolskiego.

Szczegółowe określenie budowy geologicznej oraz warunków geologiczno-
inżynierskich zostanie opracowane na podstawie stosownych badań terenowych
i laboratoryjnych.
Rysunek 2.5 Mapa geologiczna w rejonie planowanej inwestycji

• projektowana droga
• magazyn paliw stałych i smarów

• namuły piaszczysto-mułkowe den
dolinnych; piaski i żwiry rzeczne
den dolinnych
• piaski i żwiry rzeczne tarasów
nadzalewowych 5,0-6,0 m n.p.
rzeki, miejscami na piaskach
i żwirach wodnolodowcowych
dolnych (pż/pż1)

• gliny zwałowe: na piaskach
i żwirach wodnolodowcowych
dolnych (g/pż1), na iłach, mułkach
i piaskach zastoiskowych (g/i), na
iłach i mułkach ilastych (g/im)

• piaski i żwiry wodnolodowcowe
dolne: na iłach i mułkach i piaskach
zastoiskowych (pż1/i), na glinach
i iłach kaolinowych serii Gozdnicy
pliocenu górnego (pż1/g), na
piaskach i żwirach kwarcowo-
skaleniowych serii Gozdnicy
pliocenu górnego (pż1/pż), na iłach i
mułkach ilastych miocenu górnego-
pliocenu (pż1/im)

• iły i mułki ilaste

Dla przedmiotowej inwestycji (wariant alternatywny) w styczniu 2009 r. wykonana
została „Opinia geotechniczna dla projektowanej Al. Stabłowickiej i Osi Inkubacji II” (GGB –
Przedsiębiorstwo Geologiczno – Geotechniczne i Budowlane, Wrocław). Rozpatrywany teren
budują rodzime utwory czwartorzędowe miejscowo podłoża in-situ, jako osady
przemieszczone: gliniaste w w-wie geotechnicznej I (Q) i piaszczyste w w-wie
geotechnicznej II (Q) oraz czwartorzędowe osady podłoża in-situ: w-wie geotechnicznej III,
jako piaski (Qp); w w-wie geotechnicznej IV, jako piaski i Żwiry (Qp); w w-wie geotechnicznej
V, jako gliny zwałowe (Qp); w w-wie geotechnicznej VI, jako osady trzeciorzędowe ilaste (Tr).

11


Rodzime utwory pokrywa gleba grubości 0,3 do 0,7 m lub nasypy niekontrolowane Nn
o miąższości 0,4 do 1,1 m.
Generalnie w gruntach wydzielono następujące warstwy geotechniczne [48]:
Warstwa A
Niekontrolowany nasyp mineralno – gruzowy, nieskonsolidowany o miąższości 0,4 do 1,3 m,
piaszczysto – gliniasty w składzie: piaski drobne lub średnie z gliną, piaski gliniaste. Grunt
nie nośny, jako podłoże budowlane i nieprzydatny dla drogownictwa.
Warstwa geotechniczna I
Osady gliniaste w-wy geotech. I wykształcone w przewadze w postaci glin
z przewarstwieniami piasków (o zróżnicowanej granulacji ziarna), piasków gliniastych,
piasków gliniasto-pyłowatych i miejscami pyłów piaszczystych laminowanych gliną. Grunty
w-wy I stanowią podłoże słabonośne dla liniowych obiektów drogowych.
Warstwa geotechniczna II
Piaski w-wy II występują, jako piaski pylaste, a także piaski drobnoziarniste
z przewarstwieniami pyłów. Grunty piaszczyste w-wy II znajdują się w stanie luźnym.
Warstwa II stanowi w większości słabonośne podłoże dla liniowych obiektów drogowych.
Warstwa geotechniczna III
Piaski w-wy III to piaski o zróżnicowanej granulacji od piasków drobnych do grubych
(miejscowo ze żwirem), a także z przewarstwieniami glin w stanie średniozagęszczonym.
Piaski w-wy III charakteryzują się wilgotnością naturalną oraz są przepuszczalne. Warstwa III
posiada cechy wytrzymałościowe nośnego podłoża dla liniowych obiektów drogowych.
Warstwa geotechniczna IV
Piaski i żwiry w-wy IV w stanie średniozagęszczonym stanowią nośne podłoże dla liniowych
obiektów drogowych.
Warstwa geotechniczna V
Gliny zwałowe w-wy geotechnicznej V reprezentowane w większości przez gliny piaszczyste
(trudnoprzepuszczalne). Grunty w-wy V w stanie twardoplastycznym stanowią średnio nośne
podłoże dla liniowych obiektów drogowych pod warunkiem braku kontaktu z wodą (pod
wpływem wody uplastyczniają się tracąc swoją nośność).
Warstwa geotechniczna VI
Warstwa VI trzeciorzędowych osadów ilastych wykształconych w postaci iłów pylastych i iłów
piaszczystych laminowanych pyłem lub przewarstwianych piaskiem drobnym w stanie
twardoplastycznym stanowią dla liniowych obiektów drogowych podłoże nieprzydatne
(z uwagi na wysoką wysadzinowość i przełomowość).

2.4 Warunki hydrogeologiczne

Planowana inwestycja leży poza granicami Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.
Najbliżej położony GZWP nr 320 Pradolina rzeki Odra (S Wrocław) znajduje się w odległości
ok. 7 km od przedsięwzięcia. Teren planowanej inwestycji położony jest również poza
strefami ochronnymi ujęć wód podziemnych.
Pod względem hydrogeologicznym zgodnie z Mapą Hydrogeologiczną Polski arkusz
Wałbrzych [51] analizowany teren zlokalizowany jest w obrębie Regionu Wielkopolskiego,
Podregionu Wielkopolsko-Śląskiego, Rejonu Wrocławia. Poziom użytkowy w utworach
czwartorzędu występuje na głębokości od kilku do 30 m. Ograniczony jest głównie do dolin
rzecznych Odry i jej dopływów. W utworach trzeciorzędu występuje na głębokości od
kilkunastu do 150 m p.p.t.
Według Mapy Hydrograficznej arkusz Wrocław – Zachód [49] zwierciadło wody
podziemnej występuje w przedziale głębokości od 1,0 do 2,0 m p.p.t. W związku
z powyższym, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej

12


w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich
usytuowanie z dnia 02.03.1999r. Dz. U. Nr 43, poz. 430, warunki wodne dla rozważanego
przebiegu Osi Inkubacji należy uznać za przeciętne.
Zgodnie z opracowaniem pn. „Opinia geotechniczna dla projektowanej
Al. Stabłowickiej i Osi Inkubacji II” [48] warunki wodne w sąsiedztwie inwestycji rozpoznano
bieżąco i archiwalnie do głębokości 6,0 m p.p.t. Wodę gruntową ciągłego poziomu
wodonośnego zaobserwowano o zwierciadle swobodnym lub napiętym, stabilizujące się
przeważająco na głębokości 0,6 do 2,0 m poniżej powierzchni terenu (grudzień 2008r.).
Poziom ten, zaobserwowany archiwalnie na przestrzeni lat 2001 – 2008, odpowiada
częściowo w większości średniemu poziomowi zwierciadła wód gruntowych. Z analizy
danych ze studni obserwacyjnej monitoringu środowiska zlokalizowanej w tej samej
jednostce hydrogeologicznej, co badany teren wynika, że na przestrzeni lat 2003 – 2007
zwierciadło wody I-go poziomu stabilizowało się przy stanach maksymalnych na 0,5 do 1,3 m
poniżej poziomu terenu. Okresowy poziom wodonośny, utworzony z sączeń
(o zróżnicowanej obfitości, a powstałych przez infiltracje wód powierzchniowych w głąb
podłoża przez warstwę gruntów średnio przepuszczalnych), zaobserwowano na głębokości
0,5 – 0,8 m poniżej powierzchni terenu. Analiza chemiczna wody wykazała w przewadze
cechy słabej agresywności węglanowej i ługującej w stosunku do betonu (wg PN-80/B-
01800) [48].
Teren projektowanej inwestycji zlokalizowany jest w obrębie jednolitej części wód
podziemnych JCWPd Nr 114. Jednolite części wód podziemnych obejmują te wody
podziemne, które występują w warstwach wodonośnych o porowatości i przepuszczalności,
umożliwiających pobór znaczący w zaopatrzeniu ludności w wodę lub przepływ o natężeniu
znaczącym dla kształtowania pożądanego stanu wód powierzchniowych i ekosystemów
lądowych.
Rysunek 2.6 Lokalizacja inwestycji w granicach JCWPd Nr 114

JCWPd nr 114 posiada powierzchnię ok. 5 263 km2. Głębokość występowania wód
słodkich szacunkowo wynosi 100-300 m. W obrębie jednostki w czwartorzędzie występuje
przeważnie jeden poziom wodonośny nie będący w łączności hydraulicznej z poziomami

13


mioceńskimi. W utworach miocenu rozprzestrzenionych w obrębie większości obszaru
JCWPd występuje od 1 do 3 poziomów wodonośnych.

2.5 Warunki klimatyczne

Wrocław jest położony w strefie klimatów umiarkowanych szerokości geograficznej,
w typie klimatu przejściowego, podlegającego wpływom oceanicznym i kontynentalnym.
Według podziału rolniczo – klimatycznego Polski R. Gumińskiego (1948), omawiany obszar
należy do dzielnicy wrocławskiej – najcieplejszej w Polsce.
We Wrocławiu przeważa wiatr o kierunkach z sektorów zachodniego i południowego.
Jest on obserwowany w ciągu, odpowiednio, 27,6% i 23,1% dni w roku i związany jest
z napływem polarno-morskich mas powietrza. Dominującymi prędkościami wiatrów są
prędkości od 0-2m/s, a więc prędkości małe, decydujące o słabym rozpraszaniu
zanieczyszczeń w powietrzu. Razem z prędkościami do 1m/s i od 2 do 3 m/s wiatry te
stanowią ponad 50% wszystkich wiejących w tym terenie wiatrów.
Średnia roczna temperatura powietrza we Wrocławiu wynosi 9,0° C, miesi ąca
najzimniejszego (stycznia) –0,4° a najcieplejszeg o (lipca) 18,8° Amplituda roczna
C, C.
temperatury, będąca miarą stopnia kontynentalizmu klimatu, wynosi 19,2° St awia to
C.
Wrocław wśród obszarów nizinnej części Polski, odznaczających się najniższymi
wielkościami tego wskaźnika. Dni gorących rejestruje się tu około 35, z przymrozkiem około
110, mroźnych około 30, a bardzo mroźnych 1–2. W dolinie Odry ostatnie przymrozki
występują w okresie 20–25 kwietnia. Pokrywa śnieżna trwa do 50 dni i na większości
obszaru zanika przeciętnie do 25 marca. Średnia grubość maksymalna pokrywy wynosi do
10cm. Grubość najwyższa z maksymalnych wynosi 40–50cm.
Średnia roczna suma opadów atmosferycznych kształtuje się na poziomie
600 – 640 mm. Nad obszarami o zwartej zabudowie opady, w stosunku do terenów
peryferyjnych, są wyższe o około 11%. Uprzywilejowanie zwartej zabudowy pod względem
wysokości opadów występuje w ciągu całego roku. Bezpośredni wpływ miasta Wrocławia na
opad obserwowany jest w strefie 10–15 km od granic miasta. Z badań Schmucka (1967)
dotyczących rozkładu wysokości opadów wybranych epizodów, a także dla półroczy
zimowego, letniego i roku na terenie miasta wyraźnie uprzywilejowanymi są dzielnice
Starego Miasta, Śródmieścia oraz Krzyków i Karłowic. Oś najwyższych opadów przebiega
z NE na SW. Wyraźnie niższe opady występują w dzielnicach wschodnich (Biskupin,
Swojec) a także zachodnich (Schmuck, 1967).

2.6 Warunki glebowe
Według Mapy glebowo-rolniczej dla województwa dolnośląskiego gleby w rejonie
planowanej inwestycji w przewadze przedstawiają następujące klasy przydatności, typy
i podtypy gleb (Załącznik nr 7):
KOMPLEKSY GLEB ORNYCH
2A – kompleks pszenny dobry, typ gleby bielicowe i pseudobielicowe
2F – kompleks pszenny dobry, typ mady
4A – kompleks żytni bardzo dobry (pszenno-żytni), typ gleby bielicowe i pseudobielicowe
5A – kompleks żytni dobry, typ gleby bielicowe i pseudobielicowe
8F – kompleks zbożowo-pastewny mocny, typ mady
KOMPLEKSY TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH
2zDz – użytki zielone średnie, typ czarne ziemie zdegradowane i gleby szare
2zF – użytki zielone średnie, typ mady
Magazyn paliw stałych i smarów zlokalizowany będzie w obrębie kompleksu
pszennego dobrego, typ gleby bielicowe i pseudobielicowe (2A).

14


2.7 Świat roślinny i zwierzęcy
Przedmiotowa inwestycja na długości ok. 300 m przecina projektowany Specjalny
Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą” (obiekt mostowy nad rzeką
Bystrzycą).
Proponowany obszar Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą” położony jest w rozwidleniu
rzek Strzegomki i Bystrzycy, rozciągając się od miejscowości Kąty Wrocławskie aż po
osiedle Leśnica, w granicach administracyjnych miasta Wrocław. Proponowany obszar
Natura 2000 charakteryzuje się dominacją zbiorowisk leśnych, poza którymi występują
niewielkie fragmenty fitocenoz łąkowych, szuwarowych oraz zarośli nadrzecznych.
Największą wartość przedstawiają zbiorowiska leśne reprezentujące mało zmienione
lasy łęgowe i grądowe. Do szczególnie istotnych wartości zaliczyć należy kresowe
stanowiska grądu kontynentalnego Tilio-Carpinetum, który występuje tu na absolutnej,
zachodniej granicy zasięgu, oraz duże zachowane powierzchnie łęgów olchowo-
jesionowych. Oba siedliska są głównym przedmiotem ochrony proponowanego obszaru,
gdyż są to stanowiska istotne pod względem biogeograficznym. O dobrym stanie
zachowania siedlisk świadczą także towarzyszące im zespoły ptaków leśnych z Milvus
milvus, Dendrocopos medius i Ficedula albicollis.
Łącznie występuje tu 8 typów siedlisk oraz 15 gatunków zwierząt z załączników I oraz
II Dyrektywy 92/43/EEC. Badania inwentaryzacyjne prowadzone w latach 2006-2008
wykazały że jest to obszar kluczowy w regionie dla zachowania populacji traszki
grzebieniastej oraz kumaka nizinnego, ważny dla lasów aluwialnych, pachnicy dębowej
i trzepli zielonej.
Magazyn paliw stałych i smarów oddalony będzie o ok. 500 m od ww. obszaru
Natura 2000.
Rysunek 2.7 Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą”

Na potrzeby analizowanego przedsięwzięcia Oś Inkubacji 2 „Budowa połączenia
Portu Lotniczego ze Stadionem Piłkarskim w ciągu drogi krajowej nr 94 we Wrocławiu”

15


przeprowadzone zostało rozpoznanie środowiska przyrodniczego w sąsiedztwie planowanej
drogi. W ramach prac nad Raportem wykonano:
• inwentaryzację terenową chronionych siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin oraz
zwierząt w obszarze Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą”,
• ocenę oddziaływania wariantów na obszar Natura 2000 znajdujący się na przebiegu
proponowanych wariantów inwestycji,
• ocenę oddziaływania na gatunki i siedliska przyrodnicze z uwagi na wymogi prawa
krajowego poza obszarem Natura 2000;
Stwierdzono występowanie następujących walorów przyrodniczych, dla których
ochrony powołano obszar Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą”:
Siedliska przyrodnicze:
Siedlisko 3150 – starorzecza (na skraju oddziaływania pośredniego)
Siedlisko 3260 – nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników (rzeka
Bystrzyca)
Siedlisko 6410 – łąki zmiennowilgotne (na powierzchni ok. 1 ha)
Siedlisko 6510 – nizinne i podgórskie łąki użytkowane ekstensywnie (ok. 2,8 ha w obszarze
natura 2000, ok. 2,7 ha poza jego granicami)
Siedlisko 9170 – grąd środkowoeuropejski (ok. 3,1 ha w obszarze Natura 2000 oraz
ok. 4,1 ha poza jego granicami)
Siedlisko 91F0 – nadrzeczne lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (ok. 7,4 ha)
Siedlisko 91E0 – lasy aluwialne (ok. 3,7 ha)
Gatunki zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, będące przedmiotem ochrony
w obszarze Natura 2000
1052 - Przeplatka maturna Euphydryas maturna (liczne populacje w lasach łęgowych,
siedlisko przeplatki maturna o pow. ok. 0,2 ha w okolicach mostu Ratyńskiego)
1061 – Modraszek nausitous Maculinea nausithous (populacja min. 100 osobników na
łąkach w północnej części obszaru)
1074 – Barczatka cataks Eriogaster catax (ok. 0,3 ha potencjalnego siedliska rozrodczego
barczatki)
1088 - Kozioróg dębosz Cerambyx cerdo (3 zasiedlone drzewa kolidujące
z przedsięwzięciem)
1134 - Różanka Rhodeus sericeus amarus (swobodnie migrujący w dolinie Bystrzycy)
1145 - Piskorz Misgurnus fossilis (swobodnie migrujący w dolinie Bystrzycy)
1166 - Traszka grzebieniasta Triturus cristatus (jedno z najważniejszych stanowisk gatunku
na Dolnym Śląsku)
1188 - Kumak nizinny Bombina bombina (duże obszary rozrodu, na których stwierdzano od
kilkudziesięciu osobników w górę)
1308 – Mopek Barbastella barbastellus (kolonie lęgowe i żerowiska gatunku w lasach
łęgowych)
1337 – Bóbr Castor fiber (co najmniej 1 rodzina składająca się z kilku osobników)
1355 – Wydra Lutra Lutra (swobodnie migrujący wzdłuż doliny Bystrzycy),
Na badanym terenie występuje też szereg gatunków chronionych w tym:
a. Gatunki zwierząt z załącznika IV Dyrektywy Siedliskowej, będące przedmiotem ochrony
w Unii Europejskiej
Jaszczurka zwinka Lacerta agilis
Rzekotka drzewna Hyla arboreta
Żaba moczarowa Rana arvalis
Grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus
Borowiec Nyctalus noctula
b. Gatunki roślin i zwierząt z załącznika V Dyrektywy Siedliskowej, będące przedmiotem
ochrony w Unii Europejskiej
Śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis
Ślimak winniczek Helix pomatia (nie mapowany)

16


c. Ptaki będące przedmiotem ochrony w UE w ramach załącznika I Dyrektywy Ptasiej
A122 – derkacz – 2-3 pary
A236 - dzięcioł czarny – co najmniej 1 para
A238 - dzięcioł średni – co najmniej 1 para
A321 - muchołówka białoszyja – 1-2pary
A338 dzierzba gąsiorek – co najmniej 1 para
d. Inne gatunki chronione w ramach prawa krajowego
Żaby zielone Rana esculenta complex
Ropucha szara Bufo bufo
Czosnek niedźwiedzi Allium ursinum

Lokalizacja ww. walorów przyrodniczych przedstawiona została na poniższych rysunkach.

Legenda do map:
Siedliska przyrodnicze:
3150 - starorzecza
3260 - nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników (rzeka Bystrzyca)
6410 - łąki zmiennowilgotne
6510 - nizinne i podgórskie łąki użytkowane ekstensywnie
9170 - grąd środkowoeuropejski
91F0 - nadrzeczne lasy dębowo-wiązowo-jesionowe
91E0 - lasy aluwialne
Gatunki zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej,
1052 - Przeplatka maturna Euphydryas maturna
1061 - Modraszek nausitous Maculinea nausithous
1088 - Kozioróg dębosz Cerambyx cerdo
1134 - RóŜanka Rhodeus sericeus amarus
1145 - Piskorz Misgurnus fossilis
1166 - Traszka grzebieniasta Triturus cristatus
1188 - Kumak nizinny Bombina bombina
1308 - Mopek Barbastella barbastellus
1337 - Bóbr Castor fiber
1355 - Wydra Lutra lutra
Gatunki zwierząt z załącznika IV Dyrektywy Siedliskowej
Lag - Jaszczurka zwinka Lacerta agilis
Har - Rzekotka drzewna Hyla arboreta
Rar - żaba moczarowa Rana arvalis
Pfu - Grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus
Nno - Borowiec Nyctalus noctula
Gatunki roślin z załącznika V Dyrektywy Siedliskowej
Gni Śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis
Ptaki będące przedmiotem ochrony w UE w ramach załącznika I Dyrektywy Ptasiej
A122 - derkacz
A236 - dzięcioł czarny
A238 - dzięcioł średni
A321 - muchołówka białoszyja
A338 dzierzba gąsiorek
Inne gatunki chronione w ramach prawa krajowego
Res żaby zielone Rana esculenta complex
Bbu Ropucha szara Bufo bufo
Aur Czosnek niedźwiedzi Allium ursinum

17

Rysunek 2.8 Siedliska przyrodnicze i gatunki zwierząt na trasie wariantu północnego
w obszarze Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą”


Rysunek 2.9 Siedliska przyrodnicze i gatunki zwierząt na trasie wariantu środkowego w obszarze Natura 2000„Łęgi nad Bystrzycą”

19


Rysunek 2.10 Siedliska przyrodnicze i gatunki zwierząt na trasie wariantów zgodnego z MPZP (różowy) oraz
inwestycyjnego (niebieski) w obszarze Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą”

20

Uzupełnieniem i uszczegółowieniem analizy walorów przyrodniczych obszaru było
rozpoznanie terenowe dotyczące występowania populacji Pachnicy dębowej (Osmoderma
eremita), Kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo), Barczatki kataks (Eriogaster catax) oraz
Przeplatki maturna (Euphydryas maturna) przeprowadzone w styczniu oraz kwietniu
2012 roku.

Pachnica dębowa (Osmoderma eremita)
Nie stwierdzono występowania tego gatunku na badanym terenie.
Kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo)
Gatunek stwierdzono na trzech dębach przy ul. Miodowej: dwóch w pasie bezpośredniego
oddziaływania inwestycji i kolejnym znajdującym się na trasie planowanej ścieżki rowerowej.
Ponadto, w najbliższym sąsiedztwie rośnie kolejnych 9 dębów, z których kilka wydaje się być
predysponowanych do wycięcia. Nie noszą one oznak bytowania chrząszczy. Należy je
jednak uznać (jak wszystkie dęby przy ul. Miodowej) za potencjalnie zasiedlone lub za
dogodne siedlisko do zasiedlenia w najbliższym czasie – są tego samego wieku i kondycji co
dęby, w których stwierdzono kozioroga, a w zidentyfikowanych jako zasiedlone, kozioróg jest
w pierwszej fazie sukcesji.

Rysunek 2.11 Lokalizacja trzech dębów zasiedlonych przez kozioroga dębosza (czerwone strzałki)
względem planowanej inwestycji


Rysunek 2.12 Potencjalnie zasiedlone przez kozioroga dęby, kolidujące z inwestycją

Barczatka kataks (Eriogaster catax)
Gatunek nie stwierdzony w bezpośrednim w zasięgu poszczególnych wariantów. Lokalizację
siedliska barczatki w granicach obszaru Natura 2000 przedstawia poniższy rysunek.

Rysunek 2.13 Położenie siedlisk kolidujących z inwestycją względem najbliższego znanego
stanowiska barczatki kataks – rejon ul. Gromadzkiej

22


Przeplatka maturna (Euphydryas maturna)
Zniszczenie części siedliska przeplatki maturna o pow. ok. 0,2 ha w okolicach mostu
Ratyńskiego, w połączeniu z budową nowej, większej przeprawy mostowej może zakłócić
funkcjonowanie korytarza migracyjnego pomiędzy populacjami stwierdzanymi w obrębie
obszaru Natura 2000 (na południe od mostu Ratyńskiego), a populacją z okolic Stabłowic (na
północ od mostu Ratyńskiego). Zaburzenia funkcjonowania korytarza migracyjnego,
w połączeniu ze zjawiskiem zamierania w ostatnich latach jesionów, może znacząco osłabić
populacje przeplatki.

Rysunek 2.14 Oddziaływanie inwestycji na przeplatkę maturna.
Zielona strzałka – korytarz migracyjny, czerwona strzałka – populacja ze Stabłowic,
czerwony poligon – miejsce zniszczenia jesionów

23

Poza obszarem Natura 2000 na trasie wariantu możliwego do realizacji stwierdzono
występowanie tylko kilku obiektów o potencjalnych wartościach przyrodniczych:
1. W części zachodniej, pomiędzy dolina Bystrzycy a planowanym włączeniem do drogi
krajowej nr 94 znajdują się:
A. Ciek, częściowo zarośnięty drzewami z przewagą olchy, stanowiący lokalny korytarz
migracyjny dla drobnych zwierząt. Wysoce prawdopodobne jest występowanie
w zadrzewienia i zakrzaczeniach z nim związanych gatunków krajobrazu otwartego, w tym
dzierzby gąsiorek, ortolana i jarzębatki, a także płazów (żaba moczarowa, żaba trawna)
B. Aleja przydrożna stanowiąca lokalny korytarz ekologiczny wykorzystywany podczas
przelotów przez nietoperze i jako miejsce śniedzenia się ptaków.
2. W części wschodniej do miejsca połączenia z planowaną drogą łącząca lotnisko
z ul. Kosmonautów droga przebiega przez dwa niewielkie pasy zadrzewień, stanowiące
siedlisko ptaków krajobrazu otwartego, w tym dzierzby gąsiorek, ortolana i jarzębatki,
Planowana droga łącząca Lotnisko z ul. Kosmonautów przebiega przez szereg niewielkich
zadrzewień i zakrzaczeń związanych z ciekami i stanowiącymi siedliska ptaków związanych
z krajobrazem otwartym.
Do najcenniejszych obiektów należą:
A. Stawy w Osińcu, stanowiące siedlisko chronionych gatunków płazów, w tym gatunków
objętych ochroną w Unii Europejskiej.
B. Zespół łąk i zarośli na południe od osiedla Żerniki, stanowiące siedlisko chronionych
gatunków ptaków oraz żab brunatnych.
Walory przyrodnicze występujące na trasie projektowanej drogi w wariancie inwestycyjnym
nie są przeszkodą dla przeprowadzenia przedsięwzięcia, jednak wymagane będą działania
minimalizujące, które spowodują zmniejszenie strat w środowisku przyrodniczym.

Rysunek 2.15 Siedliska zwierząt poza obszarem Natura 2000 (odcinek od drogi nr 94 do Rędzina)


Rysunek 2.16 Siedliska zwierząt poza obszarem Natura 2000 (odcinek północno-wschodni)

26


Rysunek 2.17 Siedliska zwierząt poza obszarem Natura 2000 (odcinek południowo-wschodni)

27

2.7.1 Monitoring ptaków, nietoperzy i ssaków ziemnowodnych

Ponadto w celu określenia stanu środowiska przyrodniczego, w szczególności
aktualnego stopnia wykorzystania doliny rzeki Bystrzycy jako korytarza migracyjnego
zwierząt wykonano roczny monitoring ptaków, nietoperzy i ssaków ziemnowodnych (wydry
i bobra) pod kątem występowania dróg migracyjnych wraz z analizą oddziaływania w ramach
obszaru Natura 2000 „Łęgi nad Bystrzycą”.
Raport z ww. monitoringu, będący Załącznikiem nr 22 do niniejszego opracowania, oprócz
wyników monitoringu, zawiera także analizę dodatkową, w której odniesiono się do
hipotetycznej sytuacji zakładającej wyburzenie istniejącego mostu Ratyńskiego. Należy tutaj
wyraźnie jednak zaznaczyć, iż likwidacja istniejącego mostu nie jest przedmiotem
niniejszego Raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i nie stanowi wariantu
inwestycyjnego. Wyniki monitoringu określają aktualny stan środowiska przyrodniczego na
przebiegu projektowanej trasy i zostały wzięte pod uwagę w niniejszym opracowaniu przy
określeniu oddziaływania inwestycji na środowisko oraz wyznaczeniu działań
minimalizujących i kompensacyjnych.
Poniżej przedstawiono podstawowe informacje z przeprowadzonego monitoringu.
Metodyka badań monitoringowych:
NIETOPERZE – Monitoring rozpoczęto w połowie kwietnia. Kontrole zaplanowano
w odstępach 7 dniowych, jednak ze względu na załamanie pogody (opady deszczu lub
śniegu, silny wiatr) harmonogram prac terenowych był na bieżąco modyfikowany. Terminy
nasłuchów ulegały przesunięciu tak, aby przeprowadzane były w odpowiednich warunkach
pogodowych. Pozwalało to uniknąć błędu spowodowanego dużymi różnicami w aktywności
nietoperzy zależnej od warunków atmosferycznych.
Stosowano dwie metody badań. Rejestrowano głosy na dwóch stałych punktach
nasłuchowych na brzegu rzeki Bystrzyca w celu ustalenia intensywności migracji oraz
poziomu aktywności. Dodatkowo prowadzono nasłuch na transekcie pieszym
poprowadzonym przez cały obszar badań w celu określenia składu gatunkowego nietoperzy
wykorzystujących dolinę rzeki.
Punkty nasłuchowe umieszczono nad samą rzeką, w celu zbadania migracji nietoperzy.
Ssaki te wykorzystują tego typu liniowe struktury jako trasy migracji. Nasłuchy na punktach
rozpoczynały się o zachodzie słońca natomiast przejście transektu 30 min. po zachodzie
słońca. Dokładny czas zachodu słońca, podobnie jak warunki pogodowe, sprawdzano dla
gminy Wrocław na stronie www.new.meteo.pl. Podczas każdej kontroli transekt pokonywany
był jednokrotnie naprzemiennie, raz rozpoczynając przejście od odcinka B1 i kończąc na B7,
a podczas kolejnej kontroli odwrotnie. Ponad to prowadzono ciągłą rejestrację głosów
nietoperzy na dwóch stałych punktach A i B.
Podczas nasłuchów na transekcie rejestrowano sygnały echolokacyjne nietoperzy
w systemie time expansion za pomocą detektora ultradźwiękowego Pettersson D240x
z rejestratorem cyfrowym EDIROL R09. Natomiast na punktach ustawiano szerokopasmowe
detektory AnaBat SD1 (zapis w systemie zero crossing anlysis) lub LunaBat (zapis
w systemie frequency division) z rejestratorami EDIROL R09. Nagrania analizowano za
pomocą programów komputerowych.
W celu porównywania zebranych w różnych okresach danych wykorzystano indeks
aktywności, czyli wartość liczbową podawaną w jednostkach aktywności/godzinę. Z kolei
jako jednostkę aktywności rozumiano zarejestrowaną, nieprzerwaną sekwencję sygnałów
echolokacyjnych jednego osobnika.
Dodatkowym elementem było wyszukiwanie stanowisk nietoperzy po obu stronach Mostu
Ratyńskiego, w odległości do 200m w górę i w dół rzeki, na całej szerokości doliny rzecznej.
Wyszukiwano stanowiska letnie w dziuplach i szczelinach drzew, za odstającymi płatami


kory. Skontrolowano pod tym kątem również samą konstrukcję mostu. Prowadzono również
obserwacje wylatujących o zmierzchu lub powracających o świcie osobników. Liczebności
nietoperzy w stanowisku ustalano na podstawie jednorazowych liczeń na wylotach, dlatego
liczebności te należy uznać za przybliżone. Ze względu na rolę pełnioną przez schronienia
dzielono je na: kolonie rozrodcze – miejsca narodzin i wychowu młodych zgrupowania letnie
– schronienia od kilku do kilkunastu osobników nie tworzących kolonii rozrodczych,
schronienia dzienne – miejsca przebywania pojedynczych osobników.
PTAKI – W okresie lęgowym ptaków inwentaryzację prowadzono przy użyciu kombinowanej
metody kartograficznej. Polega ona na nanoszeniu wszystkich widzianych i słyszanych
ptaków na szkic terenu. Jej ‘kombinowana’ odmiana dodatkowo polega na nanoszeniu
i uwzględnianiu wszelkich innych oznak występowania danego gatunku, jak znalezione
gniazdo, skorupy jaj, ślady na ziemi, itp. Zaletą metody kartograficznej jest lokalizacja
stwierdzanych ptaków (poszczególnych stanowisk) na planie oraz zaznaczanie jednocześnie
stwierdzanych osobników tego samego gatunku, co umożliwia ich rozróżnienie, jako dwóch
czy większej liczby stanowisk. To z kolei pozwala uniknąć błędów wynikających
z ewentualnego przemieszczania się ptaków (zawyżanie liczebności), jak i bliskiego
sąsiedztwa dwóch czy większej liczby par blisko siebie (zaniżanie liczebności).
W okresie polęgowym notowano gatunki i liczby osobników poszczególnych gatunków bez
nanoszenia ich na plan terenu, ze względu na dużą ruchliwość ptaków w tym okresie oraz
brak przywiązania do konkretnego miejsca.
SSAKI – Monitoring ziemnowodnych gatunków takich jak wydra i bóbr ma umożliwić
określenie stopnia wykorzystania przez nie doliny rzeki, jako korytarza migracyjnego.
Monitoring wydry dostosowany dla niewielkich obszarów (typu Natura 2000) wykonywany
jest poprzez badanie do. 600-1000 m odcinków w 1-2 km odstępach (w zależności od
długości badanych odcinków i dostępności potencjalnych miejsc znakowania) w trakcie
krótszych liczone są tropy zwierząt (prowadzone pomiary tropów przy jednoczesnym
określaniu płci umożliwiają stosunkowo dokładne określenie liczebności wydry na danym
terenie). Względne oszacowanie i stopień i częstotliwość wykorzystywania poszczególnych
odcinków (jako miejsca rozrodu bądź tereny łowieckie) można dodatkowo uzyskać poprzez
cykliczne określanie zagęszczenia odchodów (badania powtarzane średnio co 2 tygodnie,
przy jednoczesnym oczyszczeniu powierzchni z odchodów po każdorazowym liczeniu). Da to
także możliwość oszacowania ewentualnych zmian w rozmieszczeniu po zakończeniu
inwestycji. W przypadku bobra na odcinku rzeki objętym badaniami wyszukiwane są nory
bądź żeremionory (budowane w terenach górskich i podgórskich), świeże miejsca żerowania
i znakowania (obecność kopczyków i odchodów pełniących także funkcję znaków
granicznych). Pozwala to na określenie wielkości terytoriów i względnej liczebności rodzin na
danej powierzchni, jak i częstotliwości wykorzystania poszczególnych odcinków cieków
wodnych.
W przypadku budowy mostów i przepustów pod drogami istotne jest określenie
częstotliwości stwierdzeń obu gatunków w miejscu planowanej budowy, określenie
ewentualnych metod minimalizujących (przejścia pod mostami stałe bądź przejścia
pontonowe, przejścia suche) i monitoring tego typu odcinków newralgicznych (w promieniu
1 km od mostu, bowiem duża liczba prób pokonywania drogi zlokalizowana jest powyżej
500 m od mostów).
Na potrzeby monitoringu wydry i bobra badaniami objęto ponad 2 km odcinek Bystrzycy, od
wiaduktu kolejowego koło Leśnicy, na północy (północna granica obszaru „Dolina Bystrzycy”)
do Mostu Jarnołotowskiego na południu. Monitoringiem objęto także mniejsze dopływy
(strumienie i rowy) i sąsiadujące z Bystrzycą starorzecza i zbiornikami, leżące w granicach
obszaru natura 2000. Monitoring prowadzony był na obu brzegach rzeki Bystrzycy na całym
wyznaczonym odcinku (z wyjątkiem fragmentów, na których dostęp do brzegu był utrudniony
lub niemożliwy).

29


Całość została podzielona na 2 odcinki kontrolowane w ciągu dwóch (zwykle kolejnych) dni,
w okresie od kwietnia do końca listopada, 2 razy w miesiącu. W trakcie kolejnych przejść
mapowane były wszystkie ślady bytowania wydry i bobra na kontrolowanym odcinku rzeki
(ślady żerowania, tropy, odchody i in.). Uzyskane w ten sposób dane umożliwiły określenie
miejsc najczęściej wykorzystywanych przez oba gatunki, przy założeniu, że liczba
znajdowanych śladów bytowania odpowiadała stopniowi aktywności zwierzęcia w danym
miejscu. W przypadku obu gatunków najczęściej odwiedzane i zarazem najintensywniej
znakowane są miejsca pełniące szczególną funkcję (cenne żerowiska, granice terytoriów,
okolice nor i stałych miejsc odpoczynku).
Prowadzone w trakcie monitoringu badania wykazały, że warunki pogodowe, szczególnie
opady deszczu tuż przed planowanym terminem monitoringu mogą istotnie wpływać na
wykrywalność i liczbę stwierdzeń gatunków (szczególne wydry, której stwierdzenia
w większości oparte są o znajdowane w terenie tropy i odchody). W przypadku wystąpienia
w kolejnych miesiącach opadów deszczu tuż przed planowanym terminem przejść,
pierwotnie zakładane terminy wizyt ulegały przesunięciu w celu zwiększenia wykrywalności
obu gatunków.
Lokalizacja stanowisk przy użyciu GPS umożliwi przy pomocy specjalistycznego
oprogramowania (ArcGIS, GRASS) dokładną analizę rozmieszczenia gatunków
i wyznaczenie szczególnie cennych z punktu widzenia gatunków miejsc (odcinków). Dane te
zebrane w kolejnych latach pozwolą wychwycić ewentualny wpływ inwestycji bądź jego brak,
jak i określić formy minimalizacji jej wpływu przez rozpoczęciem działań.
Wyniki badań monitoringowych:
PTAKI - W wyniku monitoringu ornitologicznego prowadzonego w okresie od kwietnia do
października na omawianym terenie stwierdzono gniazdowanie 39 gatunków ptaków.
Łącznie liczebność stwierdzonych ptaków oszacowano na 75-77 par. Większość gatunków
to ptaki związane z zadrzewieniami, głównie lasami liściastymi. Kilka gatunków, to ptaki
skraju lasu. Sześć dalszych to gatunki związane z terenami otwartymi, roślinnością zielną
i krzewami. Wykaz gatunków wraz z ich statusem rozrodczym w kolejnych miesiącach
przedstawiono w poniższej tabeli.

30


Tabela 2.3 Wykaz gatunków obserwowanych w kolejnych miesiącach na omawianym terenie [59]
Kolor zielony – ptaki lęgowe, kolor żółty – ptaki nielęgowe.

31


W trakcie monitoringu stwierdzono ponadto 11 gatunków nielęgowych, które w okresie
lęgowym zalatywały z terenów sąsiednich, a w okresie polęgowym będących w trakcie
migracji. Kilka gatunków stwierdzono w tym okresie przelatujących ponad terenem; ptaki te
nie były jednak związane z omawianym obszarem, dlatego też zostały pominięte
w omówieniu.

Rysunek 2.18 Miejsca gniazdowania gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej [59]

Pięciokrotnie przeprowadzono obserwacje przelatujących ptaków nad Mostem Ratyńskim
wzdłuż koryta Bystrzycy, czyli w poprzek drogi. Obserwacje prowadzono przez 1 godzinę.
Określano gatunek ptaka oraz wysokość na jakiej ptaki przelatywały nad drogą/mostem.
Najwięcej ptaków przelatywało nisko nad powierzchnią asfaltu, do 2 m, tj. do wysokości
samochodów ciężarowych. Większość ptaków, które obserwowano przelatujące, to drobne
ptaki wróblowe zasiedlające krzewy bądź w nich żerujące. Są to pokrzewki i świstunki
gnieżdżące się w krzewach, kos, który chętnie ukrywa się w krzewach, ale żeruje na ziemi
oraz sikory i raniuszek, chętnie żerujące nisko nad ziemią. Znaczną część tej grupy (łącznie
32 ptaki) stanowiły wróble, które przylatywały z pobliskich zabudowań, by żerować na
asfalcie zbierając owady łatwo widoczne i dostępne. Każdorazowo kontrolowano pobocze
drogi w celu wykrycia ewentualnych ofiar zderzenia z autami. Nie stwierdzono ani jednego
rozbitego ptaka. To wynik niskiego natężenia ruchu na tym odcinku oraz małej prędkości
pojazdów, wynikającej z ostrego zakrętu z Mostu Ratyńskiego w ulicę Gromadzką.

Nieco wyżej (kategoria do 2-5 m) przelatuje wiele gatunków zarówno z wymienionych
powyżej, jak i gatunków ‘wysokiego lasu’, jak dzięcioły, sójki, szczygły oraz dzwońce.
Najmniej liczną grupę stanowiły ptaki przelatujące powyżej 5 m, w praktyce do 10 m, bowiem
powyżej odnotowano jedynie 2 ptaki. Tę grupę stanowiły gatunki, które chętnie przebywają

32


w koronach drzew. Odnotowano tu wilgę, dzięcioła dużego, kosa, szczygła, grubodzioba,
dzwońca, trznadla i myszołowa.
Średnia liczba przelatujących ptaków w ciągu 1 godziny wynosiła 28,8 osobnika.
NIETOPERZE - Podczas badań, na terenie planowanej inwestycji oraz w jej bezpośrednim
otoczeniu, stwierdzono występowanie przynajmniej 9 gatunków nietoperzy. Większość
rejestrowanych na badanym terenie gatunków nietoperzy należy do stosunkowo licznych
w Polsce.
Wykaz gatunków Gatunki z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej
• Nocek duży Myotis myotis
• Mopek Barbastella barbastellus
Gatunki z Załącznika IV Dyrektywy Siedliskowej
• Nocek Natterera Myotis nattereri
• Nocek wąsatek/Nocek Brandta Myotis mystacinus/Myotis brandtii
• Nocek rudy Myotis daubentonii
• Karlik drobny Pipistrellus pygmaeus
• Karlik malutki Pipistrellus pipistrellus
• Karlik większy Pipistrellus nathusii
• Borowiec wielki Nyctalus noctula
W przypadku rozróżniania bliźniaczych gatunków, jakimi są nocek wąsatek i nocek Brandta
niezbędne jest schwytanie osobnika, stąd na liście gatunków ustalanej na podstawie analizy
sygnałów echolokacyjnych pary te są wymieniane wspólnie. Jednak na podstawie wymagań
siedliskowych oraz danych o występowaniu tych gatunków w Polsce wynika, iż na tym
terenie można się spodziewać pojawienia obu wyżej wymienionych gatunków.
Spośród stwierdzonych nietoperzy na uwagę zasługuje stwierdzenie nocka dużego i mopka -
gatunków z II Załącznika Dyrektywy Siedliskowej.
W ciągu całego okresu badań na terenie planowanej inwestycji regularnie, przez cały okres
aktywności stwierdzano borowca wielkiego, trzy gatunki karlików oraz osobniki z rodzaju
nocek. Były to nietoperze dominujące i stanowiły 93% wszystkich kontaktów nietoperzy
zarejestrowanych podczas nagrań na punktach. Prawdopodobnie większość sygnałów
przypisana do kategorii „mroczek/borowiec” pochodziła od borowca wielkiego, gdyż mroczki
nie zostały zarejestrowane podczas przejść transektu, gdzie rejestrowano sygnały
echolokacyjne w systemie pozwalającym precyzyjniej określić gatunek. Podobnie wygląda
sytuacja z sygnałami przypisanymi do kategorii „nocek nieoznaczony”, gdzie większość tych
głosów pochodziła najprawdopodobniej od nocka rudego, gdyż pozostałe gatunki nocków
(nocek Natterera, nocek wąsatek/nocek Brandta) rejestrowano znacznie rzadziej.
Nocki dominowały niemal we wszystkich okresach, zarówno podczas przejść transektu jak
i nagrań punktowych. Wyjątek stanowił czas migracji wiosennej, podczas którego
zarejestrowano więcej sygnałów borowców wielkich niż nietoperzy z rodzaju nocek.
Zdecydowanie mniej liczne były karliki. Najczęściej z tego rodzaju notowano karlika
malutkiego i karlika drobnego, a znacznie rzadziej karlika większego.

33


Tabela 2.4 Liczba stwierdzeń gatunków nietoperzy na terenie objętym badaniami podczas nagrań
na transektach, w poszczególnych okresach roku [59]

Tabela 2.5 Liczba stwierdzeń gatunków nietoperzy na terenie objętym badaniami podczas nagrań na
punktach nasłuchowych w poszczególnych okresach roku [59]

W wyniku inwentaryzacji stanowisk nietoperzy udało się stwierdzić 7 różnego rodzaju
schronień letnich 5 gatunków. Biorąc pod uwagę czas pojawiania się osobników na
transekcie w pierwszych godzinach po zachodzie słońca, należy spodziewać się istnienia
większej liczby stanowisk, choć może dotyczyć to głównie schronień dziennych i zgrupowań
letnich (skupisk niewielkiej liczby osobników). Ilość stwierdzonych stanowisk na tak małej
powierzchni wskazuje, że ten fragment doliny Bystrzycy jest ważnym siedliskiem dla
nietoperzy. Należy jednak zaznaczyć, iż kolonie rozrodcze mogą zmieniać swoje schronienia
i mogą się przemieszczać, zarówno poza teren objęty oddziaływaniem inwestycji jak i kolonie
z poza terenu badań, mogą zajmować schronienia na tym obszarze.

34


Rysunek 2.19 Rozmieszczenie stwierdzonych kolonii rozrodczych i dziennych schronień nietoperzy
na badanym obszarze [59]

Tabela 2.6 Schronienia letnie nietoperzy na badanej powierzchni [59]

Na obszarze planowanej inwestycji nietoperze regularnie rejestrowano od rozpoczęcia
badań (połowa kwietnia) do końca października. Wysoka aktywność utrzymywała się przez
niemal cały czas prowadzenia badań (od okresu migracji wiosennej do końca sierpnia).
Najwyższą liczbę kontaktów, dochodzącą do niemal 9 tys. przelotów zarejestrowano
w okresie migracji wiosennej, a najniższą w czasie migracji jesiennej (559 przelotów). Tak
wysoka liczba zarejestrowanych kontaktów świadczy o dużym znaczeniu badanego obszaru
dla nietoperzy.
Dodatkowo duży wzrost aktywności nietoperzy w okresie migracji wiosennej, połączony
z dużą liczbą rejestrowanych gatunków może wskazywać na przebiegającą przez ten obszar

35


trasę migracji. Podczas prowadzonych badań nie wystąpił wzrost aktywności podczas
migracji jesiennej. Podobne wyniki uzyskano podczas prowadzenia badań nad migracją
nietoperzy w dolinach innych rzek (Strelkov 1969, Furmankiewicz, Kucharska 2009). Może to
wynikać z różnych względów. Migracja wiosenna jest prawdopodobnie szybsza niż jesienna.
Nietoperze opuszczając zimowiska lecą prosto do siedlisk letnich, gdzie zajmują swoje
terytoria żerowiskowe (Strelkov 1969). Różnice w przebiegu migracji wiosennej i jesiennej
mogą również wynikać z dostosowywania tras migracji do miejsc obfitujących w pokarm.
Wiosną, gdy nietoperze potrzebują intensywnie żerować lecą wzdłuż dolin rzecznych, czy
wręcz wzdłuż koryt rzek, które obfitują w pokarm (Furmankiewicz, Kucharska 2009). Jesienią
często również trzymają się dolin rzecznych, jednak dużo czasu poświęcają na gody. Część
gatunków zakłada wtedy swoje stanowiska godowe w zadrzewieniach, lasach w dolinach
rzek jednak nie rejestruje się podczas nagrań prowadzonych przy samym korycie rzeki
(Furmankiewicz, Kucharska 2009).
Analizując aktywność nietoperzy w kolejnych godzinach po zachodzie słońca widać pewne
różnice. W czasie migracji wiosennej wyraźnie zaznaczał się szczyt aktywności w pierwszej
godzinie po zachodzie, co miało przede wszystkim związek z aktywnością borowców
wielkich. W tym okresie aktywność we wszystkich godzinach utrzymywała się na wysokim
poziomie. Średnia aktywność z tego sezonu to 251 przelotów/godz. Podobnie przebieg
aktywności rysował się w okresie rozrodu i migracji jesiennej, z tym że średnia w tych
okresach było dużo niższa i wynosiła odpowiednio 116 i 14,3 przelotów/godz. W okresie
rozpadu kolonii i początku migracji jesiennej aktywność przez niemal całą noc utrzymywała
się na podobnym poziomie a średnia dla tego okresu wynosiła 50,7 przelotów/godz. Zwraca
uwagę utrzymująca się w ciągu całej nocy wysoka aktywność przez cały okres badań.
WYDRA I BÓBR - Monitoring wykazał obecność zarówno wydry jak i bobra całym objętym
monitoringiem odcinku Bystrzycy i starorzeczu zlokalizowanym w bezpośrednim sąsiedztwie
obecnego Mostu Ratyńskiego.
Analiza aktywności wydry wykazała największą liczbę stwierdzeń w południowej części
badanego odcinka, w okolicy Mostu Jarnołtowskiego. Aktywność gatunku w sąsiedztwie
Mostu Ratyńskiego, na północnym odcinku Bystrzycy i starorzeczu była zdecydowanie
niższa.
Zdecydowana większość stwierdzeń wydry znajdowała się poza 500 m strefą buforową,
w okolicy Jarnołtowa, a więc w znacznym oddaleniu od strefy bezpośredniego oddziaływania
przedsięwzięcia. W obrębie 200 m strefy buforowej obserwacje dotyczą jedynie
pojedynczych stwierdzeń. Najwyższą aktywność gatunku obserwowano w okresie
wiosennym i jesiennym, podczas gdy w okresie letnim (szczególnie od lipca do sierpnia)
aktywność utrzymywała się na całym obszarze na niskim poziomie.

36


Rysunek 2.20 Miejsca stwierdzeń śladów bytowania wydry w kolejnych miesiącach monitoringu [59]

Kilkumiesięczna aktywności bobra wykazała stosunkowo jednolita aktywność gatunku na
całym badanym obszarze. Przy czym zdecydowanie najwyższa aktywność odnotowana
została na odcinkach oferujących odpowiednią obfitość pokarmu i dostępność kryjówek
(zadrzewienia o charakterze łęgowym i brzegi porośnięte zwartym drzewostanem
wierzbowym). Ważnym miejscem żerowania i zarazem stałym miejscem bytowania gatunku
jest starorzecze leżące w bezpośrednim sąsiedztwie Mostu Ratyńskiego, gdzie przez cały
okres badań stwierdzano liczne ślady żerowania gatunku. Najmniejszą liczbę śladów
bytowania gatunku wykazano na odcinku południowym w części bezpośrednio sąsiadującej
z zabudowaniami Ratynia, co z jednej strony może być związane z obecnością zabudowy,
z drugiej charakterem brzegów i obfitością bazy pokarmowej.
Analiza aktywności w poszczególnych strefach buforowych wykazała zdecydowanie wyższą
aktywność gatunku w promieniu 500 m od Mostu Ratyńskiego, niż w przypadku wydry. Ślady
bytowania gatunku obserwowano w bezpośrednim sąsiedztwie działającego mostu, co może
świadczyć o stosunkowo niskim jego oddziaływaniu na sam gatunek i jego aktywność.
Również w północnej części Bystrzycy liczba stwierdzeń bobrów utrzymywała się na dużo
wyższym poziomie. Tutaj także odnotowano obecność aktywnych nor zajmowanych przez
bobry, w części porośniętej przez zadrzewienia o charakterze łęgowym.
Analiza zmienności sezonowej wykazała wysoką aktywność gatunku w czasie monitoringu
na praktycznie całym badanym odcinku Bystrzycy i sąsiadującym starorzeczu. Zmiany
aktywności sezonowej nie zaznaczyły się w jego przypadku tak wyraźnie jak w przypadku
wydry. Jedynie nieznaczny wzrost liczby stwierdzeń gatunku w części południowej
odnotowano w okresie późnowiosennym i jesiennym. Dokładna liczebność gatunku na
badanym obszarze jest trudna do oszacowania. Badany rejon jest miejscem bytowania

37


jednej rodziny (zwykle liczącej 4-6 osobników), której terytorium obejmuje cały monitorowany
odcinek rzeki.
Rysunek 2.21 Miejsca stwierdzeń śladów bytowania bobrów w kolejnych miesiącach monitoringu [59]

Wykaz i opis gatunków stwierdzonych w strefie oddziaływania przedsięwzięcia
W ramach prowadzonego monitoringu 3 grup – ptaków, nietoperzy i ssaków ziemnowodnych
stwierdzono obecność 4 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, 7-8 gatunków
z Załącznika IV Dyrektywy Siedliskowej i 3 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy
Ptasiej. Dodatkowo w obrębie inwestycji stwierdzono obecność szeregu gatunków
chronionych na terenie kraju, nie uwzględnianych w wyżej wymienionych załącznikach.
W przypadku „gatunków naturowych” (umieszczonych w załącznikach II i IV Dyrektywy
Siedliskowej i Załączniku I Dyrektywy Ptasiej). Istotnym elementem monitoringu jest ocena
zagrożeń, określająca potencjalne oddziaływanie wariantu inwestycyjnego.
Obszar, na którym proponuje się realizację przedsięwzięcia posiada więc bardzo
wysokie walory przyrodnicze. Ich wartość zwiększa fakt, że wszystkie stwierdzone wartości
powiązane są w skomplikowany układ ekologiczny doliny rzecznej, którego zaburzenie
poprzez silną ingerencję w dolinę spowodować może straty także w populacjach gatunków
pozostających poza bezpośrednim lub pośrednim wpływem przedsięwzięcia. Walory
przyrodnicze występujące na trasie projektowanej drogi nie są przeszkodą dla
przeprowadzenia przedsięwzięcia, jednak wymagane będą działania minimalizujące, które
spowodują zmniejszenie strat w środowisku przyrodniczym.
Ponadto w związku z realizacją inwestycji zajdzie konieczność wycinki drzew
kolidujących z przebiegiem trasy (Załącznik nr 19).
Magazyn paliw stałych i smarów, przenoszony w związku z realizacją inwestycji,
odtworzony zostanie na działkach nr 12/1 i13/1, AM-9, obręb Ratyń, w obrębie których

38


występują obecnie grunty orne oraz łąki trwałe. W południowych częściach ww. działek
obowiązuje Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (Uchwała nr LIV/3248/06
Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego w rejonie zespołu urbanistycznego Klin Ratyński II oraz fragmentu
makrownętrza rzeki Bystrzycy we Wrocławiu), według którego teren ten należy do tzw.
zieleni urządzonej. Magazyn zlokalizowany będzie jednak poza obszarem objętym MPZP.

2.8 Opis zabytków i obszarów kulturowych podlegających ochronie
Według Mapy – dziedzictwo kulturowe (Załącznik nr 13) Studium Uwarunkowań
i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia [53] w obrębie przebiegu
analizowanego odcinka Osi Inkubacji (od ul. Miodowej do ul. Piołunowej) znajdują się cztery
stanowiska archeologiczne – trzy o powierzchni od 1 ara do 1 ha oraz jedno o powierzchni
powyżej 1 ha. Trasa przebiegać będzie przez Archeologiczne strefy ochrony
konserwatorskiej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz
Ogólnomiejską strefę archeologicznej ochrony konserwatorskiej W.
Zgodnie z zaleceniami Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we
Wrocławiu (Załącznik nr 12), w zakresie ochrony zabytków archeologicznych zobowiązuje
się Inwestora do prowadzenia robót ziemnych za pozwoleniem Dolnośląskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, po uprzednim złożeniu wniosku o wydanie
pozwolenia na przeprowadzenie ziemnych robót budowlanych na terenie zabytkowym.
Sposób prowadzenia badań zostanie określony na etapie pozwolenia konserwatorskiego.
Magazyn paliw stałych i smarów zlokalizowany będzie poza obszarem występowania
stanowisk archeologicznych oraz stref ochrony.
Zgodnie z pismem Miejskiego Konserwatora Zabytków (Urząd Miejski Wrocławia,
Departament Architektury i Rozwoju) z dnia 30.12.2009 r. ustalenie jakie obiekty zabytkowe
znajdują się na terenie inwestycji jest zadaniem projektanta (Załącznik nr 12).
W obrębie inwestycji brak zabytków wpisanych do Rejestru Zabytków Miasta
Wrocławia (stan na 01.08.2011 r.).
Poniżej przedstawiono spis obiektów zabytkowych wg Wykazu zabytków architektury
i budownictwa miasta Wrocławia (ewidencja gminna, stan na 01.08.2011 r.), zlokalizowanych
w sąsiedztwie inwestycji [źródło: www.wrocław.pl].
- Osiedle Ratyń,
- Osiedle Pustki.
Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP w rejonie
ulicy Beskidzkiej we Wrocławiu - Nr 445 wg rejestru BRW) budynki przy ul. Gromadzkiej nr 1
(dz. nr 18/1, AM18, obręb Ratyń), likwidowane w związku z realizacją inwestycji, położone są
w obrębie granicy strefy konserwatorskiej wsi o metryce średniowiecznej (Osiedle Ratyń).

2.9 Usytuowanie przedsięwzięcia względem obszarów kluczowych pod
względem ochrony środowiska

Teren inwestycji znajduje się w następujących odległościach od obszarów:
• Obszary wodno – błotne – trasa przebiegać będzie przez tereny zalewowe rzeki
Bystrzycy na długości ok. 350 m
• Obszary o płytkim zaleganiu wód podziemnych – droga przebiegać będzie przez
dolinę rzeczną Bystrzycy (obiekt mostowy), w odległości ok. 7 km znajduje się GZWP
nr 320 Pradolina Odry
• Obszary wybrzeży – nie występują w sąsiedztwie inwestycji
• Obszary górskie – nie występują w sąsiedztwie inwestycji

39


• Obszary leśne – droga częściowo przebiega przez obszar leśny znajdujący się
w sąsiedztwie rzeki Bystrzycy
• Obszary objęte ochroną, w tym strefy ochronne ujęć wód i obszary ochronne
zbiorników wód śródlądowych – strefa ochrony bezpośredniej ujęcia wód dla
m. Wrocławia - w odległości ok. 15 km
• Obszary wymagające specjalnej ochrony ze względu na występowanie gatunków
roślin i zwierząt lub ich siedlisk lub siedlisk przyrodniczych objętych ochroną, w tym
obszary Natura 2000 oraz pozostałe formy ochrony przyrody –
o Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Grądy Odrzańskie (PLB020002) –
w odległości ok. 17 km
o Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Grądy w Dolinie Odry (PLH020017) –
o Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Łęgi nad Bystrzycą (PLH02_33) –
inwestycja przebiega przez obszar na długości ok. 300 m
o Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Las Pilczycki (PLH020069) – w odległości
ok. 5,5 km
o Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Dolina Widawy (PLH020036) –
w odległości ok. 6,5 km
o Parki narodowe Park Narodowy Gór Stołowych - w odległości ok. 80 km
o Rezerwaty przyrody - Góra Radunia , Góra Ślęża, Łąka Sulistrowicka
gm. Sobótka - w odległości ok. 35 km
o Parki krajobrazowe - Park Krajobrazowy Dolina Bystrzycy – przedsięwzięcie
nieznacznie wkracza na teren Parku (przy granicy), jednak obszar ten jest
w przewadze przekształconym antropogenicznie placem, w którego obrębie
zlokalizowany jest przystanek autobusowy.
o Obszary chronionego krajobrazu - Obszar Chronionego Krajobrazu Gór
Sowich i Bardzkich - w odległości ok. 70 km, Obszar chronionego krajobrazu
Wzgórz Strzelińsko-Niemczańskich - w odległości ok. 40 km; Trasa przebiega
przez Proponowany Obszar Chronionego Krajobrazu (MPZP Klin Ratyński II).
o Pomniki przyrody - ul. Promenada 13, Grupa drzew Dąb Szypułkowy,
w odległości ok. 1 – 1,5 km
o Stanowiska dokumentacyjne – Sztolnia nr 18 w Podziemnej Trasie Turystyczno
Edukacyjnej w Starej Kopalni Uranu w Kletnie w odległości ok. 90 km
o Użytki ekologiczne – obszar na terenie Nowej Karczmy we Wrocławiu -
o Zespoły przyrodniczo krajobrazowe – nie występują w sąsiedztwie inwestycji
o Stanowiska roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną – według podrozdziału
2.7;
• Obszary, na których standardy jakości środowiska zostały przekroczone – tereny
o przekroczonych standardach akustycznych lub zagrożone hałasem
komunikacyjnym wzdłuż istniejących tras komunikacyjnych znajdują się w odległości
ok. 0,5 - 1 km, teren o przekroczonych standardach wokół lotniska występuje
• Obszary o krajobrazie mającym znaczenie historyczne, kulturowe lub archeologiczne
– obszary uznane za pomniki historii nie występują w sąsiedztwie inwestycji, obszary
wpisane do rejestru zabytków znajdują się w odległości ok. 1 km, trasa przebiegać

40

20120816 raport

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Przemysław Filar

More from Przemysław Filar (20)

20120816 raport