ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ, ΕΝΟΤΗΤΑ 2ΟΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΩΣΗ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ 1862 ΕΩΣ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ

1. ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 20η
Από την έξωση του Όθωνα (1862)
έως το κίνημα στο Γουδί (1909)
Επιμέλεια: Μαρία Φωτιάδου

2. Από την έξωση του
Όθωνα
(1862)
έως το κίνημα στο
Γουδί (1909)

3. Εποπτικά μέσα:
• Βιβλίο μαθητή
• Σχεδιάγραμμα της ενότητας σε φωτοτυπία
• Προβολή Power Point
Προτεινόμενη Μέθοδος διδασκαλίας:
Συνδυασμός
διερευνητικής και διαλογικής μορφής
Προτεινόμενες διδακτικές ώρες: 2 (δύο)

4. Σύνδεση με την προηγούμενη ενότητα
• 1844: καθιέρωση συνταγματικής μοναρχίας
• 1844-1847: πρωθυπουργία Ι. Κωλέττη.
• Μεγάλη ιδέα-Αλυτρωτισμός
• 1854-1856: Κριμαϊκός πόλεμος
• Εξεγέρσεις σε Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία
• Χάτι-χουμαγιούν (μεταρρυθμίσεις)
• Τα τρία παλαιά κόμματα έπαψαν να υπάρχουν
• 1859-1862: κοινωνικό ρεύμα εναντίον του
Όθωνα
• 1862: έξωση του Όθωνα

5. Ειδικοί διδακτικοί στόχοι
Οι μαθήτριες και οι μαθητές επιδιώκεται:
• Να μάθουν για την άνοδο στον ελληνικό θρόνο του Γεωργίου Α΄
και την ενσωμάτωση της Επτανήσου στο ελληνικό κράτος.
• Να γνωρίσουν τα κύρια χαρακτηριστικά του συντάγματος του
1864.
• Να πληροφορηθούν σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα
την περίοδο 1864-1881.
• Να κατανοήσουν το σύστημα του δικομματισμού, το πολιτικό
πρόγραμμα του Χ. Τρικούπη και τις πολιτικές θέσεις του Θ.
Δηλιγιάννη.
• Να γνωρίσουν τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα κατά την
περίοδο 1890-1908, με έμφαση στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του
1897 και στην επιβολή του ΔΟΕ.
http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/istoria_c/kath/s_1-160.pd

6. Κύρια σημεία της ενότητας
1864:
• Γεώργιος Α΄
«Βασιλεύς των Ελλήνων»
• Επίσημη ενσωμάτωση Επτανήσων
• Σύνταγμα του 1864:
«βασιλευόμενη δημοκρατία»

7. Πολιτικές εξελίξεις
1864- 1881: Κουμουνδούρος
1885-1895: Χ. Τρικούπης- Θ. Δηλιγιάννης
1893: Πτώχευση της Ελλάδας
1897: Ελληνοτουρκικός πόλεμος- Επιβολή ΔΟΕ
1909: Στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί
Κύρια σημεία της ενότητας

8. Ο Γεώργιος Α' βασιλιάς των Ελλήνων
Ο Γεώργιος Α΄
ο μακροβιότερος
βασιλιάς της
Ελλάδας
1863 -1913.

9. Μετά την έξωση του Όθωνα,
οι Δυνάμεις
αναγόρευσαν
βασιλιά των Ελλήνων
τον 18χρονο Δανό πρίγκιπα
Γουλιέλμο-Γεώργιο
Γκλύξμπουργκ
με το όνομα
Γεώργιος
Ο Γεώργιος σε νεαρή ηλικία

10. Ο νέος βασιλικός
οίκος του Γεωργίου
Α' παρέμεινε στην
Ελλάδα ως την
αλλαγή του
πολιτεύματος σε
Προεδρευόμενη Κοινοβ
με το δημοψήφισμα
του 1974

11. Η Αγγλία
πρόσφερε τα Επτάνησα
στον νέο βασιλιά (1863)
1864:
Η επίσημη ενσωμάτωσή τους
στο ελληνικό κράτος
Η ενσωμάτωση των
Επτανήσων

12. π π :Η ολιτική κατάσταση στα Ε τάνησα
Από το 1204: στους Ενετούς
1797: περιέρχονται στη δημοκρατική Γαλλία
1798: περνούν στους Ρώσους.
1800: ιδρύεται η Ιόνιος Πολιτεία υπό την
επικυριαρχία της Υψηλής Πύλης.
1807: περνούν ξανά στους Γάλλους.
Από το 1815: περιέρχονται στην "προστασία" της
Αγγλίας
1864: ενσωματώνονται στο ελληνικό κράτος.
Κείμ.Νεοελ.Λογοτεχνίας,
Εκδ. Σαββάλας

14. Κατά τη διάρκεια της αγγλικής
κατοχής (1814-1864),
η επιθυμία των Ελλήνων
κατοίκων των νησιών
για ένωση με την Ελλάδα
είχε δηλωθεί
πολλές φορές.
Το ψήφισμα του Ιόνιου
Κοινοβουλίου
της 26ης
Νοεμβρίου 1850
με το οποίο εκφράζεται η θέληση
του επτανησιακού λαού
για ένωση με την Ελλάδα
Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

15. Το νέο σύνταγμα του 1864
•Ο λαός
κυρίαρχος παράγοντας
του πολιτεύματος
• Ο βασιλιάς οριζόταν
ανώτατος άρχοντας
•Θεσπιζόταν το πολίτευμα
της βασιλευόμενης δημοκρατίας

16. • Νομοθετική εξουσία:
ο βασιλιάς και η Βουλή
(καταργήθηκε η Γερουσία).
• Εκτελεστική εξουσία:
ο βασιλιάς με τους υπουργούς
που διόριζε ο ίδιος.
• Δικαστική εξουσία:
κηρύχθηκε ανεξάρτητη.
• Δικαίωμα ψήφου: άνδρες που είχαν συμπληρώσει το 21ο
έτος
της ηλικίας τους.

17. • Νομοθετική :
βασιλιάς, Γερουσία,
Βουλή.
• Εκτελεστική:
ο βασιλιάς δια των
υπουργών (που
διόριζε και έπαυε,
χωρίς την έγκριση της
βουλής).
• Δικαστική:
οι δικαστές (που
• Νομοθετική :
ο βασιλιάς και η Βουλή
(καταργήθηκε η
Γερουσία).
• Εκτελεστική :
ο βασιλιάς με τους
υπουργούς
που διόριζε ο ίδιος.
• Δικαστική :
κηρύχθηκε ανεξάρτητη.
1844:
Συνταγματική Μοναρχία
1864:
Βασιλευόμενη Δημοκρατία

18. Εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις
Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
Επικράτησε στην πολιτική σκηνή
την περίοδο 1864-1881
Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος
(1814-1883).
Μανιάτης στην καταγωγή,
άσκησε τη δικηγορία στην Καλαμάτα.
Έλαβε μέρος
στην Κρητική Επανάσταση
του 1841 και διετέλεσε δέκα φορές
πρωθυπουργός.

19. •Προχώρησε σε διανομή γαιών (1871)
•Επιδίωξε τη διεύρυνση των συνόρων
Όταν ήταν πρωθυπουργός:

20. Εθνικές γαίες:
τα 2/3 της καλλιεργήσιμης γης αποτελούσαν
εθνική ιδιοκτησία.
Το 1832 το 70% ανήκε στο κράτος
από τις 120.000 αγροτικές οικογένειες
οι 100.000 ήταν ακτήμονες.
Ως το 1871 οι παραχωρήσεις γαιών
προς ιδιώτες ήταν μόλις 0,4%.
Ο Κουμουνδούρος εκχώρησε τις εθνικές γαίες
έναντι χαμηλού αντιτίμου στους καλλιεργητές.
Διανεμήθηκαν 2.650.000 στρέμματα,
ευνοώντας έτσι τον μικρό κλήρο.

21. Αποφάσισε να στείλει ελληνικό στρατό
για την ενίσχυση της κρητικής επανάστασης
(1866-1869)
Ο Γεώργιος ήταν αντίθετος
και απομάκρυνε τον Κουμουνδούρο

22. Τα προβλήματα του κοινοβουλευτισμού
οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ήταν μόνιμοι,
οι πολίτες πίεζαν τους βουλευτές
για διορισμό στο δημόσιο
δεν υπήρχαν συγκροτημένα κόμματα,
οι βουλευτές
στήριζαν τον πολιτικό αρχηγό
που τους εξασφάλιζε διορισμούς οπαδών!
• http://www.istorikathemata.com/2010/08/blog-post_25.html

23. Το όνομα αυτής της πλατείας οφείλεται στο ότι στην προ του 1909
περίοδο, οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ήταν μόνιμοι όπως σήμερα,
οι απολυμένοι, οι «Παυσανίες» όπως τους έλεγαν,
πήγαιναν εμπρός από το Υπουργείο Εσωτερικών που ήταν
στην πλατεία αυτή και με κλάματα και θρήνους («κλαυθμούς»)
παρακαλούσαν να τους ξαναπροσλάβουν.
Η προέλευση της ονομασίας της πλατείας Κλαυθμώνος

24. κυριότερος παράγοντας πολιτικής
αστάθειας: ο βασιλιάς
Όταν διαφωνούσε
με μια κυβέρνηση,
δεν δίσταζε
να την ανατρέψει.
1863-1875:
22 κυβερνήσεις!
• http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22733&subid=2&pubid=133195&tag=8967

25. Γελοιογραφική απόδοση της ελληνικής Βουλής
στα χρόνια της Συνταγματικής βασιλείας του Γεωργίου Α΄
οι αντιθέσεις των κομμάτων μετέτρεπαν το εθνικό Κοινοβούλιο σε …
«τσίρκο»
με τους πολιτικούς ως αφηνιασμένα άλογα
και τη Βουλή ως ελέφαντα να …χορεύει στο ρυθμό των κομματαρχών!

26. Την αντίθεσή του
σε αυτή την πολιτική
εξέφρασε ένας νέος
πολιτικός,
ο Χαρίλαος Τρικούπης,
σε άρθρο του με τίτλο
"Τις πταίει;"
(1874)
http://www.ime.gr/chronos/12/gr/1833_1897/domestic_policy/language/05.html

27. Η επιστολή που έστειλε
ο Χαρίλαος Τρικούπης
στον εισαγγελέα Εφετών,
με την οποία
παραδέχεται
ότι είναι ο συγγραφέας
του άρθρου "Τίς Πταίει;"
στην εφημερίδα Καιροί
στις 4 Ιουλίου 1874.

28. Αρχή της "δεδηλωμένης"
ο βασιλιάς
θα έπρεπε να διορίζει πρωθυπουργό
μόνο εκείνον που είχε τη
"δεδηλωμένη" εμπιστοσύνη της
Βουλής,
δηλαδή
την υποστήριξη της πλειοψηφίας
των βουλευτών .

29. Η αντίδραση του Γεωργίου
Διόρισε προσωρινό πρωθυπουργό
τον Χαρίλαο Τρικούπη
για να διεξάγει εκλογές.
(Λόγος του Θρόνου)
Αναγνώριζε την αρχή της δεδηλωμένης.
Άρχισε μια νέα φάση στην πολιτική ζωή της Ελλάδας

30. Ο λόγος του Γεωργίου Α'
που εκφωνήθηκε κατά την έναρξη της νέας Βουλής
μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 1875.
Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α.

31. Ο δικομματισμός
Η καθιέρωση της αρχής της δεδηλωμένης
οδήγησε τα μικρά κόμματα
• στην εξαφάνιση
• στην ενσωμάτωση σε μεγαλύτερα
κόμματα.

32. 1885-1895:
εναλλάσσονται στην εξουσία δύο κόμματα,
του Χαρίλαου Τρικούπη
και του Θεόδωρου Δηλιγιάννη.
Το σύστημα αυτό ονομάστηκε δικομματισμός
http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

33. Πίνακας του Ν. Ορλώφ που απεικονίζει συνεδρίαση της
Βουλής
κατά τη δεκαετία του 1880. Στο βήμα διακρίνεται ο Χαρίλαος
Τρικούπης, ενώ στα έδρανα βρίσκεται μεταξύ άλλων και ο
Θεόδωρος Δηλιγιάννης.

34. Γελοιογραφία που δημοσιεύθηκε στο Νέο Αριστοφάνη
στις 27 Δεκεμβρίου 1888
και η οποία σατιρίζει το κλίμα των συνεδριάσεων της Βουλής.
Στο κέντρο εικονίζονται ο Τρικούπης και ο Δηλιγιάννης.

35. Γελοιογραφ ε πουί ς
σχολι ζουν το φαιν μενοά ό
του δικομματισμού
Τρικο πη -Δηλιγι ννηύ ς ά ς
Στην ποδηλασία των πολιτικών προηγείται ο Τρικούπης

36. Πυγμάχοι-γορίλες!

37. Χαρίλαος Τρικούπης (1832-1896).
Γεννήθηκε στο Ναύπλιο και καταγόταν από ιστορική
οικογένεια του Μεσολογγίου και της
Κωνσταντινούπολης. Ήταν γιος του
Σπυρίδωνα Τρικούπη και της
Αικατερίνης Μαυροκορδάτου. Σπούδασε νομικά στην
Αθήνα και συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι. Με

38. Το πρόγραμμα
του Χαρίλαου Τρικούπη
Στόχος:
δημιουργία ενός
σύγχρονου και οικονομικά
αναπτυγμένου κράτους

39. Ως αρχάγγελος Χαριήλ
καθυποτάσσει
τον πολιτικό του αντίπαλο
Αλέξανδρο Κουμουνδούρο.
Το 1882 ο Τρικούπης
αναλαμβάνει
την πρωθυπουργία
και εγκαινιάζει
μια τριετή διακυβέρνηση
μεγάλων έργων
και εκσυγχρονισμού της
χώρας

40. Κύριες πλευρές της πολιτικής του:
Κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής
Κ. Βολανάκης, Τα εγκαίνια της διώρυγας της Κορίνθου.
Διάνοιξη διώρυγας Κορίνθου

42. Σιδηροδρομικό δίκτυο
Ένα από τα σημαντικότερα έργα υποδομής που υλοποιήθηκαν κατά το 19ο αιώνα
ήταν και η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιώς Αθηνών.
Φωτογραφία του 1890: έργα αυτά στην περιοχή του Θησείου.

43. Φωτογραφία ατμάμαξας κατά την κατασκευή της γραμμής
Μύλων-Καλαμάτας.

44. 1882 : 9 χλμ σιδηροδρομικής γραμμής
Αθήνα (Θησείο) - λιμάνι Πειραιά.
1893: 914 χλμ. άλλα 490 υπό κατασκευή.
Η ατμάμαξα Ζ510 «Ελληνίς»
με εμπορικό Συρμό
Αναχωρεί από το σταθμό του
Αγρινίου
Η ατμάμαξα Cuillet Α-3
«Τρικούπης» στα πάρκο της
Καλαμάτας.
http://60dim-patras.ach.sch.gr/voyraikos.htm

45. Εικόνα από την έναρξη των έργων στην Κωπαΐδα
που θεωρούνταν ένα από τα σημαντικότερα έργα
της τρικουπικής περιόδου.
Η δημοσίευση έγινε στο περιοδικό Έσπερος στη Λειψία την 1η Αυγούστου του 1886.

46. •Ανασυγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων

47. • Εξυγίανση της δημόσιας διοίκησης
θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων
πρόσληψης
• Επιδίωξη ειρηνικής συμβίωσης
με την Οθωμανική αυτοκρατορία

48. • επέβαλε βαρύτατη φορολογία
•σύναψε μεγάλα δάνεια
με τράπεζες του εξωτερικού
•Πρόσφερε προνομιακούς όρους
στους Έλληνες κεφαλαιούχους του εξωτερικού
για επενδύσεις.
Για την επίτευξη όλων αυτών:

49. http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

50. Ο Χαρίλαος Τρικούπης προσπαθεί να συνεργαστεί με τις
Ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις, από τις οποίες, εκτός από την
τεχνογνωσία τους, που την εκμεταλλεύεται για την ανάπτυξη της
χώρας μετακαλώντας κυρίως Γάλλους ειδικούς για την εκπαίδευση
του στρατού ή για μεγάλα τεχνικά έργα (διάνοιξη της διώρυγας
της Κορίνθου, ίδρυση «Σιδηροδρόμων Πειραιώς-Αθηνών-
Πελοποννήσου»-Σ.Π.Α.Π. και Αθηνών- Λάρισας), ζητά και την
οικονομική ενίσχυσή τους.
Τα δάνεια της Ελλάδας από τις Ευρωπαϊκές Δυνάμεις σχολιάζει
ο γελοιογράφος με τον Τρικούπη να προσπαθεί να αρπάξει όσα
εκατομμύρια καταστεί δυνατό, σαν να έχει πιστέψει πως, αφού τον
εμπιστεύονται, έχει βρει την …«κότα με τα χρυσά αυγά»!
Η Ευρώπη, όμως, δεν είναι διατεθειμένη να του παραχωρεί
αφειδώς τα …χρυσά αυγά της, αλλά, όπως η κλώσσα,
προστατεύει το χρήμα της από τη δανειολήπτρια Ελλάδα με την
καταρρέουσα οικονομία.
Τα μεγαλεπήβολα αναπτυξιακά έργα των κυβερνήσεων του
Τρικούπη σε συνδυασμό με τις αρνητικές εθνικές, κοινωνικές και
πολιτικές συγκυρίες (για παράδειγμα η κατασπατάληση του
δημοσίου χρήματος από το αντίπαλο κόμμα του Δηλιγιάννη, όταν
αναλάμβανε την κυβέρνηση την εποχή εκείνη), θα οδηγήσουν τη
χώρα στην εθνική χρεοκοπία του 1893.
Ας παρατηρήσουμε επιπλέον πως ο Τρικούπης πλησιάζει τις
ισχυρές χώρες έχοντας βγάλει το καπέλο του δείχνοντας
Ανάλυση γελοιογραφίας

52. Η Ελλάδα υποδεικνύει στον πρωθυπουργό τους Έλληνες να πίνουν
και να μεθούν, για να ξεπεράσουν τη διαρκή ψυχρολουσία της
φορολογίας. Στο δοχείο με τους κρουνούς πίσω από τον πάγκο και
δεξιά αναγράφεται: «Πικρόν δια τους φορολογουμένους»…
http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

54. Η Βουλή κρατά ναργιλέ που προσφέρει στον πρωθυπουργό
Τρικούπη, ο οποίος βρίσκεται στο «ραχάτι» της εξουσίας με
φουσκωμένη την κοιλιά από φόρους – διαμαρτυρία του γελοιογράφου
για την αντιλαϊκή φοροεισπρακτική πολιτική του – και απολαμβάνει
ως Τούρκος αγάς – μπορούμε να παρατηρήσουμε τα ανατολίτικα
πασουμάκια του – καθισμένος σε παχιά μαξιλάρια.
http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

55. Οι θέσεις του Θεόδωρου Δηλιγιάννη
Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης
(1826-1905).

56. .Διαφωνούσε με τη σκληρή φορολογία του Τρικούπη
.Υπογράμμιζε τις συνέπειες των μέτρων
για τα μεσαία και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα
. Κατηγορούσε τον Τρικούπη
τι ευνοούσε τους οικονομικά ισχυρούς.
Κονταροχτύπημα
με τα πολιτικά άρθρα των εφημερίδων
που εκπροσωπούσαν
τα κόμματά τους:
ΠΡΩΪΑ του Δηλιγιάννη,
ΩΡΑ του Τρικούπη.

57. Ένα από τα σημαντικότερα συνθήματα της αντιπολιτευτικής πολιτικής
του Θ. Δηλιγιάννη ήταν και το "κάτω οι φόροι".
Γελοιογραφία με λεζάντα "τα αποτελέσματα των φόρων του Τρικούπη"
που δημοσιεύθηκε στο Νέο Αριστοφάνη στις 28 Νοεμβρίου 1887.

58. Όταν έγινε πρωθυπουργός,
κατάργησε τον τρικουπικό νόμο περί
"προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων".
ΡΟΥΣΦΕΤΟΠΗΤΑ προσφέρει ο Έλληνας Πρωθυπουργός και οι επίδοξοι
«μεγαλοκαρχαρίες», φίλοι της πολιτικής ηγεσίας είναι έτοιμοι να αρπάξουν ό,τι
μπορέσουν, διορισμό στο δημόσιο, προτίμηση στην ανάληψη-ανάθεση δημόσιων
έργων κλπ.

59. Ο γελοιογράφος δεν φαίνεται να ήταν
οπαδός κανενός από τους δύο,
αφού εμπνεόμενος από τις απόκριες
παρουσιάζει ως μια μασκαράτα τη διαρκή
εναλλαγή στην εξουσία των δύο πολιτικών
αρχηγών.
Καθένας εφαρμόζοντας το δικό του
πολιτικό πρόγραμμα κατέλυε το πρόγραμμα
του αντιπάλου που δεν προλάβαινε
πολλές φορές να ολοκληρωθεί.
Αν και ο Τρικούπης ακολούθησε μια
οργανωτική-ανορθωτική πολιτική, άφησε
τεράστια χρέη για τη χώρα.
Ομοίως καταχρέωσε την Ελλάδα ο
Θεόδωρος Δηλιγιάννης μετά τον πόλεμο του
1897, ο οποίος ευθυνόταν και για
τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος
πριν από τον πόλεμο και τη γενικότερη
διάλυση του δημοσίου. Ο γελοιογράφος
όμως χρεώνει και στους δύο την
κακοδαιμονία της χώρας, ως αποτέλεσμα της
ασυνεννοησίας των δύο πολιτικών

60. Η πορεία προς την οικονομική και εθνική κρίση
Η αδυναμία της Ελλάδας να ανταποκριθεί
στις οικονομικές της υποχρεώσεις
οδήγησε τον Χ. Τρικούπη στην απόφαση να κηρύξει,
το 1893, τη χώρα υπό πτώχευση.http://www.youtube.com/watch?v=QnFLz0kkvcc

61. ναπολεόνι σπίρτα
Άδειο
ντουλάπι
ζητιάνος
Θύμα
πείνας
Αστική
Τάξη
η εμπορία τους ανήκε
στο «Ελληνικό Κρατικό Μονοπώλιο»
ως έμμεσος φόρος
για την αποπληρωμή
των εθνικών δανείων,
θεσμός που τηρήθηκε
μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες
του 20ου αιώνα

62. Γελοιογραφία της αντιπολίτευσης, που σχολιάζει την κατάσταση της
χώρας μετά τη γνωστή φράση που ξεστόμισε ο ίδιος ο
Πρωθυπουργός Χαρίλαος
Τρικούπης στη Βουλή:
«Δυστυχώς επτωχεύσαμεν»
και η οποία σημειώνεται στο κάτω μέρος της γελοιογραφίας
ζωγραφισμένα στοιχεία της κοινωνικής πραγματικότητας:
τα σπίρτα: η εμπορία τους ανήκε στο «Ελληνικό Κρατικό
Μονοπώλιο»
ως έμμεσος φόρος για την αποπληρωμή των εθνικών δανείων,
θεσμός που τηρήθηκε μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα
άδεια ντουλάπια: (ερμάρια) στα οποία κυκλοφορούν μόνο ποντικοί!
ζητιάνος: εξαντλημένος από την πείνα άνθρωπος,
«θύμα της πείνας» αναγράφεται
καχεκτικοί άνθρωποι: ψηλόλιγνος με κοινό καπέλο και γραμμωτό
ανθρωπάκι με ημίψηλο καπέλο που ίσως δείχνει τη μείωση της
δύναμης της αστικής τάξης
ξένο νόμισμα «Ναπολεόνι»: για να θυμίζει τα επαχθή δάνεια
Ανάλυση γελοιογραφίας

63. Συνέπεια της κατάστασης η διαμαρτυρία της προεκλογικής περιόδου,
μαύρος διάβολος ανακρούει το σύνθημα
της καταψήφισης του Τρικούπη στις επερχόμενες εκλογές.
http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

65. Στις εκλογές του 1895 ο Τρικούπης
δεν εκλέχτηκε ούτε καν βουλευτής.
Η πολιτική που οδήγησε
•στη διόγκωση του δημόσιου
ελλείμματος
•η αδυναμία αποπληρωμής
των εξωτερικών δανείων
οδήγησαν τη χώρα
σε οικονομικό αδιέξοδο.
Η γελοιογραφία που δημοσιεύθηκε
στο Νέο Αριστοφάνη ασκεί
καυστική κριτική
στο Χ. Τρικούπη για τα αποτελέσματα
των επιλογών του.

66. Ο νέος πρωθυπουργός
Θ. Δηλιγιάννης
ήρθε αντιμέτωπος
με πλήθος προβλημάτων.
http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

67. Το 1896 ξέσπασε
επανάσταση στην Κρήτη
Πιεζόμενος
από την κοινή γνώμη,
έστειλε στρατό
στην Κρήτη
(Φεβρουάριος 1897)
Αναχώρηση ελληνικών
στρατευμάτων για την Κρήτη

68. Ο πόλεμος του 1897
και οι πολιτικές εξελίξεις έως το 1908
Η μάχη των Φαρσάλων

69. Ο πολεμικός πυρετός
τις παραμονές του
ελληνοτουρκικού πολέμου
το 1897
φτάνει στο αποκορύφωμά του.
Εικόνα από διαδήλωση
που έγινε μπροστά
στα βασιλικά ανάκτορα
υπέρ της κήρυξης του πολέμου.
Rose, K., 1897:
Με τους Έλληνες στη Θεσσαλία,
Κούριερ Εκδοτική, Αθήνα 1997.
© Κούριερ Εκδοτική.

70. Την άνοιξη του 1897 ξέσπασε στη Θεσσαλία
ελληνοτουρκικός πόλεμος.
Έλληνες άτακτοι στη Θεσσαλία
Η μάχη της Μελούνας σε λιθογραφία της
εποχής.Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Le Petit
Journal στις 2 Μαΐου 1897.

71. Ο ελληνικός στρατός, με αρχιστράτηγο
τον διάδοχο
Κωνσταντίνο, ηττήθηκε.
http://www.fhw.gr/chronos/12/gr/1833_1897/foreign_policy/facts/08.html

72. Οι οθωμανικές δυνάμεις έφτασαν ως τη Λαμία

73. Σταμάτησαν τις επιχειρήσεις και εκκένωσαν τη Θεσσαλία,
όταν ο σουλτάνος έλαβε διαβεβαίωση
από τις Δυνάμεις
ότι η Ελλάδα
θα πλήρωνε τεράστια πολεμική αποζημίωση
Σκηνή από την υποχώρηση του ελληνικού στρατού στα 1897:
Πρόσφυγες κατακλύζουν το σιδηροδρομικό σταθμό της Λάρισας.

74. Τα νέα της ήττας του ελληνικού στρατού έσπειραν
τον πανικό στη θεσσαλική ενδοχώρα και πρόσφυγες κατέκλυσαν
το λιμάνι του Βόλου. Αρχείο Αν. Τζαμτζή.

75. Οι συνέπειες της ήττας
Η Ελλάδα πήρε νέο δάνειο,
για να πληρώσει την αποζημίωση.
Οι Δυνάμεις,
για να διασφαλίσουν ότι η Ελλάδα
θα αποπληρώσει τα χρέη της,
υποχρέωσαν τη χώρα να δεχθεί μια επιτροπή
Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ),
η οποία ανέλαβε τη διαχείριση
των κυριότερων ελληνικών δημοσίων εσόδων

76. H Eλλάδα προσωποποιημένη, επιπλήττει
τον Tρικούπη και τον Δηλιγιάννη για την πολιτική τους

77. Πολιτικές εξελίξεις
Μετά την ήττα του 1897:
η λαϊκή δυσαρέσκεια
εναντίον:
των πολιτικών
και των ανακτόρων
Οι συνεχείς παρεμβάσεις
του βασιλιά
στην εσωτερική
πολιτική
στην εξωτερική
πολιτική
στη λειτουργία των ενόπλων δυνάμεων

78. Οδήγησαν στην εκδήλωση
στρατιωτικού κινήματος στο Γουδί (1909)

79. http://taneatismikrospilias24.weebly.com/11/post/2012/01/4-1885-1059.html
http://www.istorikathemata.com/2010/10/4-1885.html

80. ποψη τη Αθ να σταΆ ς ή ς
1870.

81. Ερμού - Σύνταγμα 1885

82. ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΛΟΦΟ ΛΥΚΑΒΗΤΟΥ 1890

83. ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΛΟΦΟ ΝΥΜΦΩΝ 1890

84. Εικόνα της Λάρισας στα 1880.
Η Θεσσαλία παρήγε μεγάλη ποσότητα σιταριού. Μετά την προσάρτησή
της οι τρικουπικές κυβερνήσεις προσδοκούσαν την επίτευξη επάρκειας
σίτου για τη χώρα. Ωστόσο, οι μεγαλοϊδιοκτήτες της περιοχής κρατούσαν
σε χαμηλά επίπεδα την παραγωγή, προκειμένου να ανεβάσουν τις τιμές.
Το αλεύρι και το ψωμί στις πόλεις αντί να γίνονται πιο φτηνά ακρίβαιναν,
με αποτέλεσμα την εκδήλωση έντονης δυσαρέσκειας από τις χαμηλές
εισοδηματικές τάξεις.

88. Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων του 1896.
http://www.fhw.gr/olympics/modern/gr/heroes/1896.html

89.
http://www.nhmuseum.gr/details2.php?lang=1&wh=1&the1id=1&the2id=10&theid=10&open1=1
Το Παναθηναϊκό Στάδιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896

90. Φωτογραφία του
μαραθωνοδρόμου
ολυμπιονίκη
Σπύρου Λούη
με εθνική ενδυμασία.
© Εκδόσεις Εξάντας-Μουσείο
Μπενάκη.

91. Οι ανασκαφές
του Ερρίκου Σλήμαν
στο χώρο των Μυκηνών
το 1876 θεωρούνται
από τις σημαντικότερες που
πραγματοποιήθηκαν μέχρι
εκείνη την εποχή,
καθώς η αρχαιολογική σκαπάνη
έφερε στο φως θαυμάσια
αρχαιολογικά ευρήματα
που ανέδειξαν το μυκηναϊκό
πολιτισμό.
Στη φωτογραφία ο "θησαυρός του
Αγαμέμνονα".
Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α.

92. http://www.fhw.gr/chronos/12/gr/1833_1897/society/facts/02.htm

93. Το εξώφυλλο της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους:
Από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των νεωτέρων
του Κωνσταντίνου Παπαρηγόπουλου, τ. Α', Αθήνα 1865.
Ο Ιάκωβος Φαλμεράγιερ
(1790-1861).
Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος
(1815-1881).
http://www.ime.gr/chronos/12/gr/1833_1897/society/people/03.html
K. Παπαρρηγόπουλος
(1815-1891)

94. Νικηφόρος Λύτρας, Το Ψαριανό Μοιρολόι, 1888.
http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=247&artwork_id=70074

95. Νικόλαος Γύζης, Τ' αρραβωνιάσματα, 1877.
http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artist_id=4397

96. http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=247&artwork_id=60643
3. Κ. Βολανάκης, Τα εγκαίνια της διώρυγας της Κορίνθου, 25 Ιουλίου 1893.

97. Δημήτρης Φιλιππότης, Ο Ξυλοθραύστης, 1875.
Μάρμαρο, ύψος 1,10 μ.
Αθήνα, Κήπος Ζαππείου, 1η Εφορεία Νεότερων Μνημείων, Υ.Π.Π.Ο./Τ.Α.Π.
Μυκονιάτης, Η., Ελληνική Τέχνη: Νεοελληνική Γλυπτική,
Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1996, σ. 49, εικ. 22-23.
© Υ.Π.Π.Ο.

98. Γιαννούλης Χαλεπάς, Η Κοιμωμένη (ταφικό μνημείο της Σοφίας
Αφεντάκη),
1878.Μάρμαρο, μήκος 1,70 μ.
Αθήνα, Δημοτική Πινακοθήκη.
Μυκονιάτης, Η., Ελληνική Τέχνη: Νεοελληνική Γλυπτική, Εκδοτική Αθηνών,
Αθήνα 1996, σ. 57, εικ. 30.© Δημοτική Πινακοθήκη, Αθήνα.
http://www.ime.gr/chronos/12/gr/general/gallery/242.html

99. Προτάσεις διαθεματικών δραστηριοτήτων
Από την ενότητα: η λογοτεχνία στα Επτάνησα
Λογοτέχνες που ζουν και δημιουργούν στο β΄μισό του 19ου
αιώνα

100. Ως βουλευτής της «Ιονίου Πολιτείας» επτά ολόκληρα χρόνια
αγωνίστηκε για τα δίκαια των επτά νησιών. Μετά την ένωση των
Επτανήσων, έδρασε ως βουλευτής στην Αθήνα. Οι αγορεύσεις του
είχαν ποιητικό χαρακτήρα και η ρητορική του δεινότητα έμεινε
αλησμόνητη. Τέλος αποτραβήχτηκε από την πολιτική, για να δοθεί
ολοκληρωτικά στην υπόθεση της απελευθέρωσης της Ηπείρου.
1824-1879

101. 1811-1901
Έζησε ολόκληρη τη διαδικασία της ένωσης με την Ελλάδα, και
μάλιστα αγωνίστηκε σκληρά ενάντια στα πιστεύω των
ριζοσπαστών για άνευ όρων παράδοση των Ιονίων Νήσων στην
Ελλάδα. Διέμεινε κατά τη διάρκεια των διωγμών του ανά
περιόδους
στην Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο και το Λονδίνο, ενώ τα τελευταία
χρόνια βρέθηκε στο Αργοστόλι.

102. 1860-1912
Το 1896 ο Μαβίλης συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης,
πολεμώντας μαζί με τους αντάρτες στα κρητικά βουνά.
το 1897 κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο συγκέντρωσε εβδομήντα
Κερκυραίους εθελοντές και πήγαν να πολεμήσουν στην Ήπειρο,
όπου και τραυματίστηκε στο χέρι. Τα έξοδα της εκστρατείας των
εθελοντών τα κάλυπτε ο ίδιος.
Το 1909 γίνεται ο ενθουσιώδης κήρυκας του ξεσηκωμού και το 1910
εκλέγεται ως βουλευτής της Κέρκυρας.

103. Από την ενότητα:
Οι Φαναριώτες και οι Ρομαντικοί των Αθηνών
1836-1904
Τον 1875 εξέδιδε το περιοδικό, Ασμοδαίος μέσα από τις σελίδες του
οποίου είχε τη δυνατότητα να σχολιάζει την δημόσια και πολιτική ζωή της
Ελλάδας καθώς και να συμμετέχει ενεργά σε αυτήν. Kαυτηρίαζε τη
κομματική συναλλαγή της εποχής του, υποστηρίζοντας όμως την πολιτική
του Χαρίλαου Τρικούπη. Το 1878 διορίστηκε έφορος στην Εθνική
Βιβλιοθήκη, στην οποία εργαζόταν κατά την διάρκεια των κυβερνήσεων
Τρικούπη, ενώ απολυόταν από τις κυβερνήσεις Δηλιγιάννη.
http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000008539&tsz=0&autostart=0

104. Ένας από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες της Ελλάδας του 19ου αι.,
Καυστικός και οξυδερκής, ήταν εκείνος που είχε διατυπώσει το
περίφημο
«Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: Η Αγγλία την ομίχλην, η
Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους
Έλληνας»
και το:
«Εις νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να
επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων».
Εμμανουήλ Ροΐδης
http://tvxs.gr

105. Από την ενότητα:
Η Νέα Αθηναϊκή Σχολή (1880-1922)
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
(1851-1911).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΙΖΥΗΝΟΣ 1849-1896)
http://www.archive.gr/news.php?readmore=55
http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=74

106. Γεώργιος Ροϊλλός, Οι ποιητές, π. 1919.
Στον πίνακα απεικονίζονται μερικοί από τους σημαντικότερους ποιητές
της γενιάς του 1880, εκπρόσωποι της Νέας Αθηναϊκής Σχολής.
Στα δεξιά της σύνθεσης απεικονίζεται ο Α. Προβελέγγιος να διαβάζει
κάποιο ποίημά του, ενώ από τα αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι
Γ. Στρατήγης, Γ. Δροσίνης, I. Πολέμης, K. Παλαμάς και Γ.
Σουρής.

107. Ο Κύκλος της Εστίας, οι συνεργάτες του ομώνυμου φιλολογικού περιοδικού το
1893,μια χρονιά πριν από τη μετατροπή του σε εφημερίδα. Χαρακτηριστική
φωτογραφία των εκπροσώπων της γενιάς του 1880.
Στη δεύτερη σειρά από αριστερά:
Γ. Ψυχάρης, Δ. Κακλαμάνος, Γ. Κασδόνης (διευθυντής του περιοδικού),
Ι. Βλαχογιάννης, Κ. Παλαμάς, Γ. Δροσίνης, Γρ. Ξενόπουλος.
Στην πρώτη σειρά από αριστερά: Θ. Bελλιανίτης, Πέρρης,N. Πολίτης, Στ.
Στεφάνου, Μ. Λάμπρος, Γ. Σουρής, Εμμ. Ροΐδης και Εμμ. Λυκούδης.

108. Ο Γιάννης Ψυχάρης (1854-1929).
Καινοτόμος γλωσσολόγος, από τους σημαντικότερους δημοτικιστές της εποχής
του καθώς με την έκδοση του έργου του Το Ταξίδι μου το 1888 έθεσε με
βάσιμα επιχειρήματα σε νέες βάσεις τη διαμάχη δημοτικιστών-
καθαρευουσιάνων, υποστηρίζοντας την επικράτηση της δημοτικής γλώσσας.
http://www.ime.gr/chronos/12/gr/general/gallery/235.html

109. • http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/istoria_c/kath/s_1-160.pdf
• http://www.ime.gr/chronos/gr
• http://www.scribd.com/
• http://www.authorstream.com/Presentation/irkou-1279929-20/
• http://www.slideboom.com/presentations
• http://ninos15gymperist.wikispaces.com
• https://docs.google.com
• www.et.gr/images/stories/eidika_themata
• http://www.nhmuseum.gr