Hội nghị khoa học kỹ thuật lần 34 đại học y dược 2017

1. Các chất điều trị tăng sắc tố da
Ths.Bs. Võ Quang Đỉnh
Giảng viên bộ môn Da Liễu
Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh

2. Mở Đầu
 Tăng sắc tố da mắc phải rất thường gặp
 Nhiều nguyên nhân: nám má, tăng sắc tố sau viêm
 Thường gặp: da type III-IV
 Không ảnh hưởng sức khỏe → ảnh hưởng CLCS
 Điều trị khó khăn và lâu dài

3. Dạng thoa
 Ức chế tổng hợp melanin
 Ngăn chuyển melanin từ melanosome sang keratinocyte
 Tăng chu kỳ tái tạo tế bào lớp thượng bì

4. Hydroquinone
 Tiêu chuẩn vàng
 Nồng độ: 2-4% (5-10%)
 Tác dụng phụ: kích ứng da (25%), hồng ban,
viêm da tiếp xúc, ochronosis
 Rất nhiều NC: Đơn trị liệu hoặc Phối hợp

5. Mequinone (4-hydroxyanisole)
 Không tổn thương melanocyte
 Nồng độ: 2%
 Thường ở dạng phối hợp với Tretinoin
 Chủ yếu NC trong Lentigo do nắng
Keeling J, Cardona L, Benitez A, Epstein R, Rendon M. Mequinol 2%/tretinoin 0.01% topical solution
for the treatment of melasma in men: A case series and review of the literature. Cutis. 2008;81:179–83.

6. Retinoid
 Làm giảm sắc tố qua nhiều cơ chế
 Nồng độ: 0,1%; 0,05%
 Hiệu quả trong điều trị melasma*
 Phối hợp sẽ hiệu quả cao hơn
 Tác dụng phụ: hồng ban, kích ứng da (67-88%)
 Adapalene 0.1% cũng hiệu quả nhưng ít tác dụng phụ
Br J Dermatol 1993;129:415-21.
J. Dermatol. 2002; 29: 539–40.

7. Corticosteroid
 Chống viêm và ức chế melanocyte qua ức chế tổng hợp các
chất trung gian
 Gồm: Dexamethasone, Hydrocortisone 1%, Mometasone,
Fluocinolone acetate 0.01%, và Flucatisone
 Chỉ sử dụng trong dạng phối hợp với HQ + Tretinoin
J Am Acad Dermatol 2011;65:699-714.

8. Dạng phối hợp
 Gồm: HQ 4% + Tretinoin 0.05% + Fluocinolone acetate 0.01%
 Thuốc duy nhất được FDA chấp nhận
 Có thể sử dụng đến 24 tuần mà không gây teo da
Am. J. Dermatopathol. 2009; 31: 794–8.
J. Dermatolog.Treat. 2010; 21: 276–81.
Hydroquinone 4%, tretinoin 0.05%, fluocinolone acetonide
0.01%: a safe and efficacious 12-month treatment for
melasma. Cutis 2005 Jan;75(1):57-62

9. Azelaic acid
 Là một 9-carbon dicarboxylic acid, từ P. ovale
 Tác động qua nhiều cơ chế trên melanocyte bất thường*
 Nồng độ: 20%
 Tác dụng phụ: ngứa, hồng ban, tróc vảy, bỏng rát
 Hiệu quả hơn HQ 2% và tương đương HQ 4%
Acta Derm Venereol Suppl (Stockh) 1989;143:58-61.
Int J Dermatol 1991;30: 893-5.
Clin Ther 1998;20:945-59.
J. Cosmet. Dermatol. 2011; 10: 282–7.

10. Arbutin
 Dẫn xuất beta-D-glucopyranoside của HQ, từ Uva ursi folium
(cây bearberry, blue berry và cranberry)
 Nồng độ: 3%*
 Ít NC trong điều trị melisma nhưng có nhiều trong sản phẩm
làm trắng sáng da
A novel cream formulation containing nicotinamide 4%, arbutin
3%, bisabolol 1%, and retinaldehyde 0.05% for treatment of
epidermal melasma. Cutis. 2015 Nov;96(5):337-42.

11. Kojic acid
 Được tạo ra từ Aspergillus oryzae and Penicillium spp.
 Nồng độ: 2% (1-4%)
 Là chất gây nhạy cảm (sensitizer)
 Tác dụng phụ: hồng ban, viêm da tiếp xúc
 Thường dưới dạng phối hợp
Dermatol Surg. 1999;25:282–4.
Dermatol Surg. 1996;22:443–7.
Contact Dermatitis. 1995;32:9–13.

12. Dẫn xuất Licorice
 Nguồn gốc: cây Glycyrrhiza glabra
 Thành phần chính: liquiritin and isoliquiritin
 Tác dụng hổ trợ: chống viêm
Topical liquiritin improves melasma. Int J Dermatol 2000;39:299-
301.

13. Tranexamic acid
 Ức chế plasmin → ức chế tương tác giữa keratinocyte và
melanocyte
 Nồng độ: 2%, 3%, 5%
 TDP: viêm da dị ứng
Clinical and Experimental Dermatology (2016) 41, pp480–485

14. Dioic acid
 Thuộc nhóm dicrbocylic acid
Efficacy of dioic acid compared with hydroquinone in treatment
of melasma. Int. J. Dermatol. 2009; 48: 893–5.

15. Methimazole
 Thuốc kháng giáp
Successful treatment of hydroquinone-resistant melasma using
topical methimazole. Dermatol. Ther. 2013; 26: 69–72.

16. Khác
 Vitamin C, Nicotinamide, N-acetyl-4-S-cysteaminylphenol, Soy,
Green tea, Silymarin
 Linoleic acid, Pidobenzone, Aloesin, Ellagic acid, Gentisic acid,
N-acetylglucosamine, Hydroxycoumarins, Alphalipoic acid,
Thioctic acid, Dihydro-lipoic acid, Octadecenedioic acid,
Magnolignan, Cinnamic acid
Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2012 Jul-Aug;78(4):417-28

17. Toàn thân
 Polypodium leucomotos
 Là chất ức chế ROS mạnh
 Có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và bảo vệ nắng

18. Toàn thân
 Polypodium leucomotos
A recent study demonstrated the clinical efficacy of P. leucotomos for the treatment of
melasma. Female subjects aged 18 to 50 years with epidermal melasma (N=21) were
randomized to receive oral P. leucotomos or placebo twice daily for 12 weeks.
At 12 weeks, patients treated with P. leucotomos had significantly decreased mean
Melasma Area and Severity Index scores (5.7 to 3.3; p<0.05), whereas the placebo
group did not (4.7 to 5.7; p=NS).
Martin LK, Caperton C, Woolery-Lloyd H, et al. A randomized
double-blind placebo controlled study evaluating the effectiveness
and tolerability of oral. Polypodium leucotomos in patients with
melasma. Presented at: American Academy of Dermatology
Annual Meeting. San Diego, California; March 16-20, 2012.

19. Toàn thân
 Chất chống oxy hóa:
 Pycnogenol (65-75% procyanidin)
 Procyanidin plus vitamin A, C, and E
Phytother Res 2002;16:567-71.
Int J Dermatol 2009;48:896-901
An open-label trial of 30 Chinese women with melasma taking oral
Pycnogenol 25 mg thrice daily for 30 days demonstrated an 80 %
response rate with no significant side effects observed

20. Toàn thân
 Tranexamic acid:
 Thuốc chống tiêu sợi huyết
 Ức chế plasmine
 Tia UV → ↑ tổng hợp chất kích hoạt plasminogen và ↑ hoạt
động của plasmine trên keratinocyte →↑ phóng thích
arachidonic acid → ↑PGs →↑ tổng hợp melanin/melanocyte

21.  Hiệu quả trong điều trị melasma
 Liều lượng: 250mg x 2 lần/ngày
 Thời gian: 3-6 tháng
 Tác dụng phụ: nhức đầu, rối loạn tiêu hóa, giảm kinh nguyệt
 Thận trọng: tiền căn huyết khối
J. Dermatolog. Treat. 2013; 24: 292–6.
Dermatol. Surg.2013; 39 (3 pt 1): 435–42.
Int. J.Womens Health 2012; 4: 413–21.
Aesthetic Plast. Surg.2012; 36: 964–70.
J. Eur. Acad. Dermatol. Venereol.2013; 27: 1035–9.
Dermatol. Surg.2013; 39 (3 Pt 1): 435–42.

22. Toàn thân
 Glutathione:
 Chất chống oxy hóa mạnh nhất
 Tác dụng: chuyển sx pheomelanin, ức chế tyrosinase và bắt
giữ ROS
Int J Cosmet Sci. 2005;27:147–53
Int J Mol Sci. 2009;10:4006–87
Dermatolog Treat. 2012;23:97–102
Int J Dermatol. 2016;55:153–7

23.  Arjinpathana et al in 2012
 A randomized, double-blind, placebo-controlled trial involving 60
medical students, where 250 mg capsules were taken twice daily on
an empty stomach for 4 weeks. Changes in melanin indices and digital
photographs comparing baseline and after treatment were significant.
 Limitations of the study were: plasma glutathione levels were not
measured, limited study period of only 4 weeks, and no follow-up on
the participants

24.  Handog et al in 2016
 An open-label, single-arm pilot study, 30 of whom completed the
study. Subjects were healthy women (aged 22–42) having Fitzpatrick
skin types IV or V. Subjects received 500 mg of GSH in the form of
lozenges and were instructed to melt in their mouth every morning for
eight weeks
 Mexameter reading from both the sun exposed (mid sternum) and sun
protected areas (extensor right wrist) were recorded
 Significant lowering of the melanin indices as early as 2 weeks, in
both areas. 90% of the subjects noted moderate degree of skin
lightening while 3 % had mild change

25. Toàn thân

26. Kết Luận
 Thành phần và cơ chế tác dụng của từng chất
 Tác dụng phụ
 Sử dụng đơn trị liệu hoặc phối hợp để đạt hiệu quả tốt nhất