1. Ikastetxea: San Nicolás
ikastola
Gela: dbh 2d
2008an, patataren nazio arteko urtea ospatuko da, bereziki, honek
duen garrantzia kontuan har dezagun.
Patataren urtea merezimendu osoz
Patata, Hego Ameriketakoa da
jatorriz, hain zuzen ere, Titikaka Patata jan eta osasuntsu bizi!
aintziraren ingurukoa. Honako hau, orain Patataren historia, orain 8.000
8000 urte inguru sortu zen, hala ere, urte hasten da, “Titikaka” lakutik gertu, ur
Iberiar penintsulara, 1534 urtean iritsi zen. mailatik gora 3.800 metrora dagoena,
Patata, “papa” ere deitua, metro Andeetako mendikatean, Hego Amerika,
bateko altuera hartzen duen eta tuberkulu Bolibia eta Peruren mugan.
bat ekoizten duen urteroko belarkara da.
Munduko 4. elikagai garrantzitsuena da, eta Landare hau, elikagai bezela 100
gosez hiltzen diren txiroentzat oinarrizkoa bat hiritan, klima epel, tropikopeko eta
izan beharko luke. Izan ere, oso epe tropikotan hasten da. Gune tropikaletan
laburrean, elikagai osasungarria lor uzta onenak ur mailatik gora 1.800 metrotik
dezakegu, lurrean sartzen denetik, hau da, 2.500 metrorako altuerakoak izaten dira.
erein egiten denetik jasotzen den arte 3 Patataren ekoizpena galarazten
hilabete baino ez dira pasatu behar eta toki duen faktore nagusia tenperatura da.
– batzuetan, urtean uzta bi ere hartzen Egunean zehar, uzta hoberenak 18º–tik 20º–
dute . Karbohidrato asko dituzte, beraz, ra bitarteko tenperaturetara eskuratzen
energia iturri ona dira. Proteina edukiera dira, eta tuberkulua eratzen hasteko, 15º
altuena daukate, baita C bitaminan ere baino gutxiagoko gau–tenperatura behar
aberatsa da.1990. urtera arte, Europan,
Patatak, funtsezkoa dira gure da.10º beherako eta 30º gorako
Ipar Ameriketan eta antzinako Sobietar
elikaduran, oinarrizkoa osasuntsu tenperaturek, tuberkuluaren eraketa
egoteko, eta bakarrik ekoizten zen. ere.
Batasunean baita energia hartzeko handik eragozten dute.
Hala ere, ezAfrika eta Amerika Latinean
aurrera Asia, diogu duen garratzia Zu zeuk patata lantzea ez da
ere, kontsumitzen hasi zen, azkenerako,
ematen. Idazki honekin, patata asko batere zaila, etxean bertan ere egin
Txina lehen mundu-ekoizle izatera heldu
jatea eta kontsumitzea lortu nahi dugu, baitaiteke. Leku epeletan udaberrian
zen arte.
indartsu egon gaitezan. landatu ohi da. Tropikoetan eta
ekuatoreetan, ordea, urte osoan zehar
Eta patatarik ez balego?
Patataren nazioarteko urte hau, erein daiteke. Baina, noski! Haziak onak izan
New Yorkeko Nazio Batuetako behar dira.
antolakuntzako egoitzan inauguratu zen.
zatiduraren testua hemen idatzi,