SlideShare a Scribd company logo
International Referred Reseach Journal, February,2011, ISSN-0975-3486 RNI: RAJBIL 2009/300097 VOL-I *ISSUE 17




February, 2011


izLrkouk (Introduction)                                             pGoGheqGs vMFkGk fuekZ.k >kyk o ;kstukaph Qyfu"iRrh
           egkjk"Vªkrhy xMfpjksyh ftYgk izkeq[;kus vkfnoklh         gksÅ 'kdyh ukgh-
cgqy o ekxklysyk rlsp u{kyxzLr ftYgk Eg.kwu vksG[k vkgs-            la'kks/ku i/nrh 'kkL= ¼Research Methodology½&
egkjk"Vªkrhy vfrekxkl (Primitive Tribe) vkfnoklh tekrhiSdh                       la'kks/ku i/nrh'kkL=krhy ‘la'kks/ku vkjk[kMk’ gh
^ekMh;k &xksM^ gh tekr xMfpjksyh ftYg;kr cgql[;sus vkgs-
             a                                    a                 'kkL=h; lkekftd la'kks/kukrhy ,d ize[k ik;jh vkgs-
                                                                                                                     q
Hkkjr ljdkjP;k 2001 P;k tuxuusuqlkj xMfpjksyh ftYg;krhy             lsfYV>] tgksMk] MW~okbZ'k o dqd ;kaps ers] 'kks/kukP;k mfn~n"VkaP;k
                                                                                                            “la
,dw.k yksdla[;siSdh ¼9]70]294½ vkfnoklhsph yksdla[;k
                                             a                      iqrZrlkBh fu"d"kkZph lac/nrk vkf.k la'kks/ku dk;kZrhy ferO;;
                                                                          s                    a
¼3]71]696½ 38-30 VDds ,o<h vkgs- ftYg;kP;k ,dw.k                    ;kaph lkaxM ?kkyrk ;s.;kP;k n`"Vhus rF;kaps ladyu vkf.k
{ks=QGkiSdh ¼14]412½ 75-96 VDds {ks= taxyO;kIr vkgs-                fo'ys"k.k dj.;klkBh vko';d vl.kkÚ;k vVhaph fu;ksftr
foiwy uSlfxZd oulaiRrhus ifjiw.kZ ftYgk ek= m|ksxfojghr             O;oLFkk Eg.kts ‘la'kks/ku vkjk[kMk’ gks;**-1 loZlk/kkj.ki.ks
vkgs-ftYg~;krhy vkfnoklh tekr taxyO;kIr ifjljkr okLrO;              la'kks/kukP;k v/;;u mfn~n"Vkuqlkj la'kks/ku vkjk[kM~;kps pkj
djhr vlwu mis{khr thou txr vkgs=                                    izdkj iMrkr- R;kiSdh **o.kZukRed la'kks/ku vkjk[kM~;kpk**
           Lokra«;kP;k ckl"V o"kkZurj lq/nk vkfnoklhapk
                                    a                               mi;ksx dj.;kr vkyk- R;kuqlkj **eqyk[krh] vuqlwph] iz'ukoyh]
fodklkRed izfdz;r ikfgts R;k izek.kkr lgHkkx vk<Gwu ;sr
                    s                                               izR;{k fujh{k.k] lgHkkxh fujh{k.k] lkeqnk;hd nLrk,sot]
ukgh-Lokra«;kuarj vkfnoklhaP;k lkekftd o vkfFkZd fodklkP;k          vfHkys[k bR;kfnaps fo'ys"ku dj.;kP;k dk;kZpk izkeq[;kus ;k
fofo/k ;kstuk 'kklukus jkcfoY;k]djksMks #i;s [kpZ dsy]s             vkjk[kM~;kr lekos'k gksrks-**2 **fodklkP;k ;kstuk o /kksj.kkaph
vtwugh fodklkRed ;kstuk lq# vkgsr]ek«k fodklkP;k                    ;ksX; veyctko.kh dj.;kP;k n`f"Vus o.kZukRed v/;;ukps
izfdz;r xMfpjksyh ftYg~;krhy vkfnoklh lektkph xrh
        s                                                           fo'ks"k egRo vkgs-**3
Qkjp ean vkgs- R;keqGs 'kkldh; ;kstukapk R;kaP;k lkekftd            rF; ladyu i/nrh ¼Data Collection Method½&
thoukr fdrir mi;ksx >kyk gh ckc vH;klr vlrkauk                      la'kks/ku vkjk[kM~;kuqlkj la'kks/kdkus rF;kaP;k L=ksr o Lo#ikP;k
vkfnoklhaP;k fofo/k iSyfo"k;h ekfgrh izkIr >kyh-
                         wa                                         vk/kkjkoj nksu izdkjs RkF;kaps ladyu dsy-s 1- izkFkfed rF;
           egkjk"Vª jkT; lgdkjh vkfnoklh fodkl egkeaMG              o 2-nq¸;e rF;**-4 izkFkfed rF;kuqlkj iz'ukoyh] eqyk[kr
                                                                    vuqlfp o fufj{k.k ;k ra=kus rF;s xksGk dj.;kr vkys- rj
                                                                            w
vkfnoklhaph gks.kkjh fiGo.kwd Fkkacowu R;kapk lkekftd o
                                                                    nq¸;e rF;kuqlkj 'kkldh; nLrk,sot] 'kkldh; xW>Vh;j]          s
vkfFkZd fodkl gks.;klkBh fofo/k ;kstuk jkcfors- vkfnoklh
                                                                    iqLrds] orZekui=s] lferhpk vgoky] eklhds o fu;rdkyhds
fodkl egkeaMGkP;k fofo/k ;kstuk ?ksrysY;k ykHkkF;kZpk    a
                                                                    ;k ra=kus rF;s xksGk dj.;kr vkys-
v/;;u djhr vlrkauk vkfnoklhaP;k lkekftd o vkfFkZd
                                                                    uequk fuoM ¼Sample Technique½&
fodklkrhy vMp.kh@vMFkG~;kfo"k;h rF;s izkIr >kyh- R;krwu
                                                                                 Ekgkjk"Vª jkT; lgdkjh vkfnoklh fodkl
la'kks/kukrhy QyhrkaP;k ek/;ekus xMfpjksyh ftYg;krhy
                                                                    egkeaMGkP;k izR;sd ;kstusrhy ykHkkF;kZaph fuoM uequk Eg.kqu
vkfnoklhaP;k lkekftd o vkfFkZd fodklkrhy u{kyoknh
                                                                    ?ks.;kr vkyk- ;kr izek.kc/n Lrjhd`r uequk ¼Proportionate
pGoG gh izkeq[;kus vMFkGk vlY;kps Li"V >kys-
                                                                    Stratified Sampling½ ;k i/nrhapk okij dj.;kr vkyk-;kr
v/;;ukph mfn~n’V~;s ¼Objectives½&
                                                                    ,dq.k 355 ykHkkF;kZdMwu izfrlkn izkIr dsyk- ;keqGs izR;sd
                                                                                             a
1- fodklkP;k izfdz;r vkfnoklh 'ksrdjh] 'ksretwj ;kaP;k
                      s
                                                                    ;kstusrhy ykHkkF;kZuk lkj[;k izek.kkr izfrfu/khRo izkIr >kys-
                                                                                           a
;ksxnkukpk vH;kl dj.ks-2- egkjk"VªjkT; lgdkjh vkfnoklh
                                                                    **5 [kÚ;k vFkkZus gk uequk Eg.kts lexzkps y?kq#i gks;- ofjy
fodkl egkeaMGkP;k fofo/k ;kstukaP;k ek/;ekrwu vkfnoklhapk           rDrk dz-1 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k ,dq.k
lkekftd mRFkku dj.;klkBh gksr vlysyk iz;Ru vH;kl.ks-                YkkHkkF;kZaiSdh lokZr vf/kd 41-97 VDds ykHkkFkhZ ekrhP;k ?kjke/
x`ghrd`R; ¼Hypothesis½&                                             ;s jkgrkr- rj 33-52 VDds ykHkkFkhZ flesV dkWfdzVP;k ?kjke/
                                                                                                                a      a
vkfnoklhapk lkekftd o vkfFkZd fodkl gks.;klkBh u{kyoknh             ;s jkgrkr- dqMkP;k ?kjke/;s jkg.kkÚ;kaps izek.k 16-34 VDds
  R   E   S   E   A   R   C   H   A   N   A   L   Y   S   I S   A    N   D     E   V   A   L   U   A   T   I O   N     187
International Referred Reseach Journal, February, 2011 ISSN-0975-3486 RNI: RAJBIL 2009/300097 VOL-I *ISSUE 17
rDrk dz- 1 mRrjnkR;kaP;k ?kjkps Lo#i                                               rDrk dz- 5 ;kstukaph izHkkohi.ks vaeyctko.kh djrkauk u{kyoknh     pGoGheqGs
v-dz-       ?kjkps Lo#i            ,dw.k                          izfr'kr          dkgh vMp.kh] vMFkGs fdaok leL;k n'kZd lkj.kh
 1-          ekrhps                 149                           41-97                          v-dz-                   izfrlkn                     izfr'kr
 2-           dqMkps                58                            16-34                          1-                vMp.kh] leL;k ;srkr               88-89
 3-          foVkaps                29                             8-17                          2-                vMp.kh] leL;k ;sr ukgh            11-11
 4-          flesV dkWUdzhVps
                 a                 119                            33-52                                                     ,dw.k                    100-00
              ,dw.k                355                            100-00
                                                                  ;kstuk jkcforkauk u{kyoknh pGoGheqGs ykHkkF;kZuk rlsp    a
vkgs- rlsp 8-17 VDds ykHkkFkhZ foVkaP;k ?kjke/;s jkgrkr- deZpkÚ;kauk lq/nk dkgh =kl lgu djkok ykxrks o i;kZ;kus
            ojhy rDrk dz- 2 e/khy izkIr vkdMsokjho#u vMFkGk fuekZ.k gksrks vlk izfrlkn 67-04 VDds ykHkkF;kZuk                      a
vkfnoklh fodkl egkeaMGkps mRrjnkrs ykHkkFkhZ ;kaps ?kjh fnyk-
Lukux`g vl.kkÚ;kaps izek.k 68-73 VDds vkgs- 19-15 VDds rDrk dz- 6 u{kyoknh pGoGheqGs vki.kkl fdaok ;kstuk jkcfo.kkÚ;k
ykHkkF;kZaP;k ?kjh laMklph O;oLFkk vkgs- rj ?kjke/;s fo|qrO;oLFkk vf/kdkÚ;kauk dkghfrlkn @ vMFkGs fuekZ..kk ykHkkFkhZ dk;? izfr'kr
                                                                  v-dz-          iz
                                                                                      =kl
                                                                                                   ,dw
                                                                                                             gksrkr

vl.kkÚ;kaps izek.k 21-12 VDds vkgs-                                1-             gks;                  238                  67-04
   rDrk dz- 2 mRrjnkR;kaP;k ?kjkrhy lks;h                                              2-               ukgh                    117                   32-96
   v-dz-         lks;haps Lo#i                         izfr'kr                                                                 ,dw.k                 100-00
   1-             Lukux`g                              68-73
   2-             laMkl                                19-15                       fu"d"kZ %&
   3-             fo|qr                                21-12                                    egkjk"Vªkrhy xMfpjksyh ftYg~;krhy egkjk"VªjkT;
ojhy rDrk dz- 3 izek.ks vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k                                 lgdkjh vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k fofo/k ;kstuk ?ksrysY;k
;kstukapk ykHk ?ks.kkÚ;k uequk ykHkkF;kZae/;s euksjatukP;k miyC/                   ykHkkF;kZP;k v/;;uke/kwu R;kaP;k lkekftd o vkfFkZd
                                                                                              a
k lks;he/;s jsMh;ks vl.kkÚ;k ykHkkF;kZps izek.k 14-08 VDds
                                           a                                       fodklkckcr [kkyhy fu"d"kZ izfrikfnr dj.;kr vkyk- vkfnoklh
vkgs- VsijsdkWMZj vl.kkÚ;k ykHkkF;kZps izek.k 2-25 VDds vk<Gwu
                                     a                                             fodkl egkeaMGkP;k ykHkkF;kZapk v/;;u dsY;kuarj xMfpjksyh
vkys- rj VsyhOghtu vl.kkÚ;k ykHkkF;kZps izek.k 10-14 VDds
                                             a                                     ftYg~;krhy vkfnoklhaP;k lkekftd fodklkckcr vls fun'kZukl
 rDrk dz- 3 mRrjnkR;kaP;k ?kjh euksjatukP;k lks;h                                  vkys dh] ekrhP;k ?kjke/;s jkg.kkÚ;k vkfnoklhaps izek.k lokZf/
 v-dz-         lks;haps Lo#i                   izfr'kr                             kd vlwu foVkaP;k ?kjkaps izek.k lokZr deh vkgs- flesV         a
 1-                jsMh;ks                     14-08                               dkWafdzVph ?kjs 'kkldh; ;kstusP;k orhus cka/kwu ns.;kr vkY;kps
 2-                VsijsdkWMjZ                  2-25                               la'kks/kukr fu"iUu >kys-vkfnoklhaP;k nSufnuhpk fopkj d#u
                                                                                                                             a
 3-                VsyhfOgtu                   10-14                               R;kaP;k ?kjkrhy ewyHkwr lks;h fo"k;h rF;s tk.kwu ?ksryh vlrk
 4-                brj                         73-53                               vkfnoklh lektke/;s Lukux`gkps izek.k 68-73 VDds vlwu
                   ,dw.k                       100-00                              T;kaP;kdMs Lukux`g ukghr rs m?kM~;koj vka?kksG djrkr vls
vkgs-;kO;frfjDr euksjtukP;k brj lks;hae/;s ikjaikfjd i/
                           a                                                       fun'kZukl vkys-R;kaP;k ?kjke/;s laMklph O;oLFkk Qkj deh
nrhus mnk- ukpxk.kh] yksdxhr] lkeqfgd u`R;] jsyk ;k                                izek.kkr vlY;kps y{kkr vkys-rj fo|qrhdj.kkps izek.k lq/nk
ek/;ekus euksjtu dj.kkÚ;kaps izek.k lokZf/kd 73-53 VDds
                 a                                                                 vkfnoklh lektkr Qkjp deh vkgs- vkfnoklh lektke/;s
vkgs-                                                                              vk/kqfud euksjtukph lk/kus okij.kkÚ;kaps izek.k vtwugh deh
                                                                                                   a
ojhy rDrk dz- 4 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k                                   vkgs- nqjn'kZu okij.kkÚ;kaps izek.k 10-14 VDds vlwu xzkeh.k
fofo/k ;kstukaps ykHkkFkhZ ;kauk egkeaMGkP;k fodkl ;kstukaeGs q                    vfrnqxe vkfnoklh xkokae/;s nqjn'kZuus f'kjdko dsyyk vkgs-
                                                                                            Z                                              s
ykHk >kyk vlk izfrlkn 60-84 VDds ykHkkF;kZuh fnyk- rja                             ek= ikjaikfjd i/nrhus euksjtu d#u thou tx.kkÚ;kaps
                                                                                                                  a
ykHk >kyk ukgh vlk izfrlkn 39-16 VDds ykHkkF;kZuh fnyk- a                          izek.k lokZf/kd vkgs-
lk{kj o fuj{kj ykHkkF;kZiSdh fuj{kj ykHkkF;kZuk vf/kd ykHk
                               a                   a                                            vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k uewuk ykHkkF;kZidha S
rDrk dz- 4 vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k fofo/k fodkl                 ;kstukaeqGs     ,danjhr fodkl ;kstukaeGs 60-84 VDds ykHkkF;kZuk ykHk
                                                                                                               q                         a
ykHkkF;kZauk ykHk >kyk vls okVrs dk; & ¼ykHkkF;kZaP;k 'kS{kf.kd   ik=rsuqlkj½
'kS{kf.kd ,dw.k          ykHk >kyk                 ykHk >kyk      ukgh             >kY;kps fnlwu ;sr-s ek= 39-16 VDds ykHkkF;kZuk ykHk >kyk
                                                                                                                                    a
ik=rk      ykHkkFkhZ     ,dw.k       izfr'kr       ,dw.k          izfr'kr          ukgh vls y{kkr ;sr-s Eg.ktsp ;kstukaph Qyfu"iRrh ikfgts
fuj{kj        218        135         61-93          83             38-07
lk{kj         137         81         59-12          56             40-88           R;k izek.kkr >kysyh vk<Gwu ;sr ukgh- vkfnoklhalkBh vl.kkÚ;k
,dq.k         355          216       60-84           139            39-16          fodklkRed ;kstukaph lacaf/kr deZpkÚ;kaP;k ek/;ekus izHkkfoi.ks
>kY;kps fnlwu ;sr-s                                                                vaeyctko.kh djrkauk ftYg~;kr lfdz; vlysY;k u{kyoknh
ojhy rDrk dz- 5 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k                                   pGoGheqGs fuf'prp vusd vMp.kh] leL;k fuekZ.k gksrkr
;kstukaph izHkkohi.ks vaeyctko.kh djrkauk u{kyoknh pGoGheqGs                       gs deZpkÚ;kaP;k o vf/kdkÚ;kaP;k izfrlknko#u Li"V gksr-s
vMp.kh] leL;k ;srkr vlk izfrlkn 88-89 VDds deZpkjh                                 u{kyoknh pGoGheqGs ykHkkF;kZuk rlsp ;kstuk jkcfo.kkÚ;k
                                                                                                                    a
@ vf/kdkÚ;kauh fnyk-                                                               ;a=.ksyk dkgh =kl fdaok vMFkGs ;srkr vls ykHkkF;kZP;k       a
ojhy rDrk dz- 6 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k                                   izfrlknko#u Li"V gksr-s
   188      R    E   S   E   A   R   C   H         A   N    A     L   Y     S    I S        A   N   D          E   V   A   L   U   A   T   I O   N
International Referred Reseach Journal, February,2011, ISSN-0975-3486 RNI: RAJBIL 2009/300097 VOL-I *ISSUE 17
             ojhy fu"d"kkZo#u vls izfrikfnr dj.;kr ;srs dh]                                lRdkj d#u iwUgk izksRlkguij uohu ;kstuk ns.;kckcr fopkj
,danjhr xMfpjksyh ftYg~;krhy vkfnoklh lekt vtwugh                                          Ogkok- 4- vkfnoklh lektkrhy cgqrka'k xkos vxfnp NksVh
ikjaikfjd i/nrhus thou txr vlwu ikjaikfjd i/nrhus                                          vkgsr- R;kauk e/;orhZ fBdk.kh ,df=r d#u ¼iwuoZlu½
thou tx.kkÚ;kaps izek.k vktgh vf/kd vlY;kps fnlwu ;sr-s                                    fodklkRed ;kstuk jkcokO;k- ts.ks d#u u{kyoknh pGoGhyk
vkfnoklh lekt vtwugh euksjtukP;k HkkSfrd lq[klks;hdMs
                                a                                                          vkfnoklh cGh iM.kkj ukghr o ;kstukaph Qyfu"iRrh gksby-
                                                                                                                                                Z
oGY;kps fnlwu ;sr ukgh-egkeaMGkdMwu izkIr fodkl ;kstukaeqGs                                Statistical Test (X2 Test)
lk{kj o fuj{kj YkkHkkF;kZuk toGikl lkj[;kp izek.kkr ykHk
                          a                                                                Hypothesis :-
>kysyk vk<Gwu ;srs-R;kaps izek.k tserse 61-00 VDds ,o<s vkgs-                                         The social and economical development of
T;k izek.kkr ykHk Ogk;yk ikfgts R;k izek.kkr ykHk >kysyk                                   tribal and implementation of various schemes is not
ukgh- rlsp ftYg~;kr lfdz; u{kyoknh pGoG gh 'kklukP;k                                       affected due to naxal movements.
                                                                                                              Observed Frequency
fodklkRed ;kstukaP;k fojks/kh fopkjlj.khph vlY;kus vkiksvkip                                          Respondents          Staff              Total
uSlxhZdfjR;k ;kstuk jkcfo.kkÚ;k ;a=.ksP;k eukr R;kaP;kfo"k;h                               Yes        218                  16                 234
fHkrh fuekZ.k gksr-s ifj.kkeh ;kstukaph izHkkfoi.ks o ;ksX;                                No         137                  2                  139
vaeyctko.kh dj.;kl vMFkGk fuekZ.k gksrks-gh oLrwfLFkrh                                                355                  18                 373
fun'kZukl ;sr-s ;krwup ;kstukaph Qyfu"iRrh gksÅ 'kdyh                                                         Expected Frequency
ukgh] gs Li"V gksr-s                                                                                  Respondents          Staff              Total
                                                                                           Yes        222.7078 11.2922252            234
f'kQkj'kh %&
                                                                                           No         132.2922 6.707774799           139
             izLrqr v/;;ukP;k vuq’kaxkus [kkyhy f'kQkj'kh                                             355                  18                 373
dj.;kr ;sr vkgsr-                                                                          X2 cal = 5.533837
1- vkfnoklh fodkl egkeaMGkekQZr vkfnoklhalkBh fofo/k                                       X2 tab = 3.841 at (2-1) (2-1) = 1 degree of freedom and 5%
fodkl ;kstuk jkcforkauk deZpkjh@vf/kdkjh ;kstukaP;k                                        level of significance
mi;ksfxrsfo"k;h ykHkkF;kZe/;s tkx`rrk fuekZ.k djkoh- ;klkBh
                            a                                                              The calculated X2 is more than the tabulated value.
NksV&NksVs ikp&lgk xkos feGwu lkeqfgd i/nrhus esGkO;kps
     s                                                                                     Hence it is significant and hence we reject the null
                                                                                           hypothesis.
vk;kstu d#u ekxZn'kZu dj.ks vko';d vkgs- ;klkBh vkfnoklh                                   Conclusion :
lektkrhy f'kf{kr r#.k o lkekftd dk;ZdR;kZph enr      a                                                The social and economical development of
?;koh- 2- U;qDyhvl ctsV ;kstusvrxZr xjtw o gksrd#
                                      a                                                    tribal and implementation of various schemes is af-
ykHkkF;kZukp ykHk feGkok ;klkBh xkodÚ;kap]s lkekftd
         a                                                                                 fected due to naxal movements.
dk;ZdR;kZps vkf.k jktdh; usR;kaps izcks/ku dj.;kr ;kos-
           a
3- ;kstukapk izkekf.kdi.ks ykHk ?ksÅu lkekftd o vkfFkZd
thoueku mapko.;kpk iz;Ru dj.kkÚ;k ykHkkF;kZpk tkghja




1- Selltiz, Johoda,Research Methods in Social Deutsch & Cook Relations - New York - 1959 - P - 50 2- MkW- vkxykos izfni la'kks/ku i/nrh'kkL«k o ra«ks] fon~;k izdk'ku] ukxiwj&2000
3- MkW- cks/kudj lq/khj lkekftd la'kks/ku i/nrh] izk- vyks.kh foosd Jh lkbZukFk izdk'ku] ukxiwj & 1999 4- izk- MkW- fnyhi [kSjukj izxr lkekftd la'kks/ku i/nrh o lkaf[;dh
& Mk;eaM iCyhds'kUl] iw.ks & 2009- 5- MkW- jfoanukFk eqdthZ lkekftd 'kks/k o lkaf[;dh] foosd izdk'ku] fnYyh & 2005]
                                                    z
    R    E   S   E    A    R    C    H          A    N    A    L    Y    S   I S       A    N    D        E    V    A    L   U    A    T    I O     N         189

More Related Content

What's hot

Sustainable Development
Sustainable DevelopmentSustainable Development
Sustainable Development
DhanwateNationalColl
 
Shrimad Bhagwad Geeta
Shrimad Bhagwad GeetaShrimad Bhagwad Geeta
Shrimad Bhagwad Geeta
Garima Rakheja
 
Dil E Sindh 1st July 2018
Dil E Sindh 1st July 2018Dil E Sindh 1st July 2018
Dil E Sindh 1st July 2018
Nandkumar Jethani
 
#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...
#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...
#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...
Solvent Extractors' Association of India
 
Ne the religion of truth
Ne the religion of truthNe the religion of truth
Ne the religion of truth
Loveofpeople
 
Dil E Sindh 1st Aug 2018
Dil E Sindh 1st Aug 2018Dil E Sindh 1st Aug 2018
Dil E Sindh 1st Aug 2018
Nandkumar Jethani
 
Dtc quest bank
Dtc quest bankDtc quest bank
Dtc quest bank
Raj Singh
 
Chhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spotsChhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spotsAnant Bibhore
 
बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...
बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...
बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...
Dr. Heera Lal IAS
 
12 biology-ncert-hindi-medium-chapter (16)
12 biology-ncert-hindi-medium-chapter  (16)12 biology-ncert-hindi-medium-chapter  (16)
12 biology-ncert-hindi-medium-chapter (16)
Explore Brain
 
Bldg.Bye Laws Main Text
Bldg.Bye Laws Main TextBldg.Bye Laws Main Text
Bldg.Bye Laws Main Textguest647a17
 
Class 4 CBSE Hindi Syllabus
Class 4 CBSE Hindi SyllabusClass 4 CBSE Hindi Syllabus
Class 4 CBSE Hindi Syllabus
Sunaina Rawat
 
guru gobind singh ji
guru gobind singh jiguru gobind singh ji
guru gobind singh ji
pulkit bajaj
 

What's hot (20)

Sustainable Development
Sustainable DevelopmentSustainable Development
Sustainable Development
 
159 162
159 162159 162
159 162
 
brochure-h
brochure-hbrochure-h
brochure-h
 
Shrimad Bhagwad Geeta
Shrimad Bhagwad GeetaShrimad Bhagwad Geeta
Shrimad Bhagwad Geeta
 
Dil E Sindh 1st July 2018
Dil E Sindh 1st July 2018Dil E Sindh 1st July 2018
Dil E Sindh 1st July 2018
 
#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...
#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...
#255 Biodiversity Act, 2002 - exempting all Oilseeds and its products from th...
 
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATIONRESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
 
Rti information
Rti informationRti information
Rti information
 
Ne the religion of truth
Ne the religion of truthNe the religion of truth
Ne the religion of truth
 
Dil E Sindh 1st Aug 2018
Dil E Sindh 1st Aug 2018Dil E Sindh 1st Aug 2018
Dil E Sindh 1st Aug 2018
 
Dtc quest bank
Dtc quest bankDtc quest bank
Dtc quest bank
 
Chhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spotsChhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spots
 
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATIONRESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
 
बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...
बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...
बांदा स्थित नवाब टैंक परिसर में प्रस्तावित सरदार बल्लभ भाई पटेल आक्सीजन पार्क...
 
Umrav.research
Umrav.researchUmrav.research
Umrav.research
 
12 biology-ncert-hindi-medium-chapter (16)
12 biology-ncert-hindi-medium-chapter  (16)12 biology-ncert-hindi-medium-chapter  (16)
12 biology-ncert-hindi-medium-chapter (16)
 
97 99
97 9997 99
97 99
 
Bldg.Bye Laws Main Text
Bldg.Bye Laws Main TextBldg.Bye Laws Main Text
Bldg.Bye Laws Main Text
 
Class 4 CBSE Hindi Syllabus
Class 4 CBSE Hindi SyllabusClass 4 CBSE Hindi Syllabus
Class 4 CBSE Hindi Syllabus
 
guru gobind singh ji
guru gobind singh jiguru gobind singh ji
guru gobind singh ji
 

Viewers also liked

Crece ocupación hotelera en semana santa 2016
Crece ocupación hotelera en semana santa 2016Crece ocupación hotelera en semana santa 2016
Crece ocupación hotelera en semana santa 2016
Pablo Carrillo
 
Workplace Warranty
Workplace WarrantyWorkplace Warranty
Workplace Warranty
Workplace Warranty
 
Aislin Personal Brand Plan
Aislin Personal Brand PlanAislin Personal Brand Plan
Aislin Personal Brand Plan
AislinOHara
 
Enhancing student learning through innovative feedback
Enhancing student learning through innovative feedbackEnhancing student learning through innovative feedback
Enhancing student learning through innovative feedback
Sara Marsham
 
Social media marketing
Social media marketingSocial media marketing
Social media marketing
Geoffrey Nzomo nzomo
 
The finite element method theory implementation and applications
The finite element method theory  implementation  and applicationsThe finite element method theory  implementation  and applications
The finite element method theory implementation and applications
Springer
 
804 wheeler street whitehorse real estate - dome realty inc
804 wheeler street   whitehorse real estate - dome realty inc804 wheeler street   whitehorse real estate - dome realty inc
804 wheeler street whitehorse real estate - dome realty inc
Sherryl Jacobs
 
1084 tagish estates yukon real estate - dome realty inc.
1084 tagish estates   yukon real estate - dome realty inc.1084 tagish estates   yukon real estate - dome realty inc.
1084 tagish estates yukon real estate - dome realty inc.
Sherryl Jacobs
 
406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc
406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc
406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc
Sherryl Jacobs
 
Heembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgaven
Heembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgavenHeembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgaven
Heembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgaven
Heembouw
 
Médias et consolidation de la paix
Médias et consolidation de la paix  Médias et consolidation de la paix
Médias et consolidation de la paix
wallace04
 

Viewers also liked (11)

Crece ocupación hotelera en semana santa 2016
Crece ocupación hotelera en semana santa 2016Crece ocupación hotelera en semana santa 2016
Crece ocupación hotelera en semana santa 2016
 
Workplace Warranty
Workplace WarrantyWorkplace Warranty
Workplace Warranty
 
Aislin Personal Brand Plan
Aislin Personal Brand PlanAislin Personal Brand Plan
Aislin Personal Brand Plan
 
Enhancing student learning through innovative feedback
Enhancing student learning through innovative feedbackEnhancing student learning through innovative feedback
Enhancing student learning through innovative feedback
 
Social media marketing
Social media marketingSocial media marketing
Social media marketing
 
The finite element method theory implementation and applications
The finite element method theory  implementation  and applicationsThe finite element method theory  implementation  and applications
The finite element method theory implementation and applications
 
804 wheeler street whitehorse real estate - dome realty inc
804 wheeler street   whitehorse real estate - dome realty inc804 wheeler street   whitehorse real estate - dome realty inc
804 wheeler street whitehorse real estate - dome realty inc
 
1084 tagish estates yukon real estate - dome realty inc.
1084 tagish estates   yukon real estate - dome realty inc.1084 tagish estates   yukon real estate - dome realty inc.
1084 tagish estates yukon real estate - dome realty inc.
 
406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc
406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc
406 6100 sixth ave - whitehorse real estate - dome realty inc
 
Heembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgaven
Heembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgavenHeembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgaven
Heembouw artikel Havenlocaties 2016 - Wij zijn goed in complexe opgaven
 
Médias et consolidation de la paix
Médias et consolidation de la paix  Médias et consolidation de la paix
Médias et consolidation de la paix
 

More from INTERNATIONAL INDEXED,REFERRED,MULTILINGUAL,INTERDISCIPLINARY, MONTHLY RESEARCH JOURNAL

Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...
Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...
Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...
INTERNATIONAL INDEXED,REFERRED,MULTILINGUAL,INTERDISCIPLINARY, MONTHLY RESEARCH JOURNAL
 
The Geo-Strategic Significance of Afghanistan : From The Past to The Present...
The Geo-Strategic Significance of Afghanistan :  From The Past to The Present...The Geo-Strategic Significance of Afghanistan :  From The Past to The Present...
The Geo-Strategic Significance of Afghanistan : From The Past to The Present...
INTERNATIONAL INDEXED,REFERRED,MULTILINGUAL,INTERDISCIPLINARY, MONTHLY RESEARCH JOURNAL
 
Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...
Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...
Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...
INTERNATIONAL INDEXED,REFERRED,MULTILINGUAL,INTERDISCIPLINARY, MONTHLY RESEARCH JOURNAL
 
Goel-INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
Goel-INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERGoel-INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER

More from INTERNATIONAL INDEXED,REFERRED,MULTILINGUAL,INTERDISCIPLINARY, MONTHLY RESEARCH JOURNAL (20)

Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...
Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...
Effect of Pesticide 'Companion' on the Nutritional Composition and Certain Me...
 
The Geo-Strategic Significance of Afghanistan : From The Past to The Present...
The Geo-Strategic Significance of Afghanistan :  From The Past to The Present...The Geo-Strategic Significance of Afghanistan :  From The Past to The Present...
The Geo-Strategic Significance of Afghanistan : From The Past to The Present...
 
Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...
Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...
Acculturation And Diasporic Influence In Uma Parmeswaran's "What Was Always H...
 
Goel-INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
Goel-INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERGoel-INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
Goel-INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPERINTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
INTERNATIONAL INDEXED REFEREED RESEARCH PAPER
 

187 189

  • 1. International Referred Reseach Journal, February,2011, ISSN-0975-3486 RNI: RAJBIL 2009/300097 VOL-I *ISSUE 17 February, 2011 izLrkouk (Introduction) pGoGheqGs vMFkGk fuekZ.k >kyk o ;kstukaph Qyfu"iRrh egkjk"Vªkrhy xMfpjksyh ftYgk izkeq[;kus vkfnoklh gksÅ 'kdyh ukgh- cgqy o ekxklysyk rlsp u{kyxzLr ftYgk Eg.kwu vksG[k vkgs- la'kks/ku i/nrh 'kkL= ¼Research Methodology½& egkjk"Vªkrhy vfrekxkl (Primitive Tribe) vkfnoklh tekrhiSdh la'kks/ku i/nrh'kkL=krhy ‘la'kks/ku vkjk[kMk’ gh ^ekMh;k &xksM^ gh tekr xMfpjksyh ftYg;kr cgql[;sus vkgs- a a 'kkL=h; lkekftd la'kks/kukrhy ,d ize[k ik;jh vkgs- q Hkkjr ljdkjP;k 2001 P;k tuxuusuqlkj xMfpjksyh ftYg;krhy lsfYV>] tgksMk] MW~okbZ'k o dqd ;kaps ers] 'kks/kukP;k mfn~n"VkaP;k “la ,dw.k yksdla[;siSdh ¼9]70]294½ vkfnoklhsph yksdla[;k a iqrZrlkBh fu"d"kkZph lac/nrk vkf.k la'kks/ku dk;kZrhy ferO;; s a ¼3]71]696½ 38-30 VDds ,o<h vkgs- ftYg;kP;k ,dw.k ;kaph lkaxM ?kkyrk ;s.;kP;k n`"Vhus rF;kaps ladyu vkf.k {ks=QGkiSdh ¼14]412½ 75-96 VDds {ks= taxyO;kIr vkgs- fo'ys"k.k dj.;klkBh vko';d vl.kkÚ;k vVhaph fu;ksftr foiwy uSlfxZd oulaiRrhus ifjiw.kZ ftYgk ek= m|ksxfojghr O;oLFkk Eg.kts ‘la'kks/ku vkjk[kMk’ gks;**-1 loZlk/kkj.ki.ks vkgs-ftYg~;krhy vkfnoklh tekr taxyO;kIr ifjljkr okLrO; la'kks/kukP;k v/;;u mfn~n"Vkuqlkj la'kks/ku vkjk[kM~;kps pkj djhr vlwu mis{khr thou txr vkgs= izdkj iMrkr- R;kiSdh **o.kZukRed la'kks/ku vkjk[kM~;kpk** Lokra«;kP;k ckl"V o"kkZurj lq/nk vkfnoklhapk a mi;ksx dj.;kr vkyk- R;kuqlkj **eqyk[krh] vuqlwph] iz'ukoyh] fodklkRed izfdz;r ikfgts R;k izek.kkr lgHkkx vk<Gwu ;sr s izR;{k fujh{k.k] lgHkkxh fujh{k.k] lkeqnk;hd nLrk,sot] ukgh-Lokra«;kuarj vkfnoklhaP;k lkekftd o vkfFkZd fodklkP;k vfHkys[k bR;kfnaps fo'ys"ku dj.;kP;k dk;kZpk izkeq[;kus ;k fofo/k ;kstuk 'kklukus jkcfoY;k]djksMks #i;s [kpZ dsy]s vkjk[kM~;kr lekos'k gksrks-**2 **fodklkP;k ;kstuk o /kksj.kkaph vtwugh fodklkRed ;kstuk lq# vkgsr]ek«k fodklkP;k ;ksX; veyctko.kh dj.;kP;k n`f"Vus o.kZukRed v/;;ukps izfdz;r xMfpjksyh ftYg~;krhy vkfnoklh lektkph xrh s fo'ks"k egRo vkgs-**3 Qkjp ean vkgs- R;keqGs 'kkldh; ;kstukapk R;kaP;k lkekftd rF; ladyu i/nrh ¼Data Collection Method½& thoukr fdrir mi;ksx >kyk gh ckc vH;klr vlrkauk la'kks/ku vkjk[kM~;kuqlkj la'kks/kdkus rF;kaP;k L=ksr o Lo#ikP;k vkfnoklhaP;k fofo/k iSyfo"k;h ekfgrh izkIr >kyh- wa vk/kkjkoj nksu izdkjs RkF;kaps ladyu dsy-s 1- izkFkfed rF; egkjk"Vª jkT; lgdkjh vkfnoklh fodkl egkeaMG o 2-nq¸;e rF;**-4 izkFkfed rF;kuqlkj iz'ukoyh] eqyk[kr vuqlfp o fufj{k.k ;k ra=kus rF;s xksGk dj.;kr vkys- rj w vkfnoklhaph gks.kkjh fiGo.kwd Fkkacowu R;kapk lkekftd o nq¸;e rF;kuqlkj 'kkldh; nLrk,sot] 'kkldh; xW>Vh;j] s vkfFkZd fodkl gks.;klkBh fofo/k ;kstuk jkcfors- vkfnoklh iqLrds] orZekui=s] lferhpk vgoky] eklhds o fu;rdkyhds fodkl egkeaMGkP;k fofo/k ;kstuk ?ksrysY;k ykHkkF;kZpk a ;k ra=kus rF;s xksGk dj.;kr vkys- v/;;u djhr vlrkauk vkfnoklhaP;k lkekftd o vkfFkZd uequk fuoM ¼Sample Technique½& fodklkrhy vMp.kh@vMFkG~;kfo"k;h rF;s izkIr >kyh- R;krwu Ekgkjk"Vª jkT; lgdkjh vkfnoklh fodkl la'kks/kukrhy QyhrkaP;k ek/;ekus xMfpjksyh ftYg;krhy egkeaMGkP;k izR;sd ;kstusrhy ykHkkF;kZaph fuoM uequk Eg.kqu vkfnoklhaP;k lkekftd o vkfFkZd fodklkrhy u{kyoknh ?ks.;kr vkyk- ;kr izek.kc/n Lrjhd`r uequk ¼Proportionate pGoG gh izkeq[;kus vMFkGk vlY;kps Li"V >kys- Stratified Sampling½ ;k i/nrhapk okij dj.;kr vkyk-;kr v/;;ukph mfn~n’V~;s ¼Objectives½& ,dq.k 355 ykHkkF;kZdMwu izfrlkn izkIr dsyk- ;keqGs izR;sd a 1- fodklkP;k izfdz;r vkfnoklh 'ksrdjh] 'ksretwj ;kaP;k s ;kstusrhy ykHkkF;kZuk lkj[;k izek.kkr izfrfu/khRo izkIr >kys- a ;ksxnkukpk vH;kl dj.ks-2- egkjk"VªjkT; lgdkjh vkfnoklh **5 [kÚ;k vFkkZus gk uequk Eg.kts lexzkps y?kq#i gks;- ofjy fodkl egkeaMGkP;k fofo/k ;kstukaP;k ek/;ekrwu vkfnoklhapk rDrk dz-1 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k ,dq.k lkekftd mRFkku dj.;klkBh gksr vlysyk iz;Ru vH;kl.ks- YkkHkkF;kZaiSdh lokZr vf/kd 41-97 VDds ykHkkFkhZ ekrhP;k ?kjke/ x`ghrd`R; ¼Hypothesis½& ;s jkgrkr- rj 33-52 VDds ykHkkFkhZ flesV dkWfdzVP;k ?kjke/ a a vkfnoklhapk lkekftd o vkfFkZd fodkl gks.;klkBh u{kyoknh ;s jkgrkr- dqMkP;k ?kjke/;s jkg.kkÚ;kaps izek.k 16-34 VDds R E S E A R C H A N A L Y S I S A N D E V A L U A T I O N 187
  • 2. International Referred Reseach Journal, February, 2011 ISSN-0975-3486 RNI: RAJBIL 2009/300097 VOL-I *ISSUE 17 rDrk dz- 1 mRrjnkR;kaP;k ?kjkps Lo#i rDrk dz- 5 ;kstukaph izHkkohi.ks vaeyctko.kh djrkauk u{kyoknh pGoGheqGs v-dz- ?kjkps Lo#i ,dw.k izfr'kr dkgh vMp.kh] vMFkGs fdaok leL;k n'kZd lkj.kh 1- ekrhps 149 41-97 v-dz- izfrlkn izfr'kr 2- dqMkps 58 16-34 1- vMp.kh] leL;k ;srkr 88-89 3- foVkaps 29 8-17 2- vMp.kh] leL;k ;sr ukgh 11-11 4- flesV dkWUdzhVps a 119 33-52 ,dw.k 100-00 ,dw.k 355 100-00 ;kstuk jkcforkauk u{kyoknh pGoGheqGs ykHkkF;kZuk rlsp a vkgs- rlsp 8-17 VDds ykHkkFkhZ foVkaP;k ?kjke/;s jkgrkr- deZpkÚ;kauk lq/nk dkgh =kl lgu djkok ykxrks o i;kZ;kus ojhy rDrk dz- 2 e/khy izkIr vkdMsokjho#u vMFkGk fuekZ.k gksrks vlk izfrlkn 67-04 VDds ykHkkF;kZuk a vkfnoklh fodkl egkeaMGkps mRrjnkrs ykHkkFkhZ ;kaps ?kjh fnyk- Lukux`g vl.kkÚ;kaps izek.k 68-73 VDds vkgs- 19-15 VDds rDrk dz- 6 u{kyoknh pGoGheqGs vki.kkl fdaok ;kstuk jkcfo.kkÚ;k ykHkkF;kZaP;k ?kjh laMklph O;oLFkk vkgs- rj ?kjke/;s fo|qrO;oLFkk vf/kdkÚ;kauk dkghfrlkn @ vMFkGs fuekZ..kk ykHkkFkhZ dk;? izfr'kr v-dz- iz =kl ,dw gksrkr vl.kkÚ;kaps izek.k 21-12 VDds vkgs- 1- gks; 238 67-04 rDrk dz- 2 mRrjnkR;kaP;k ?kjkrhy lks;h 2- ukgh 117 32-96 v-dz- lks;haps Lo#i izfr'kr ,dw.k 100-00 1- Lukux`g 68-73 2- laMkl 19-15 fu"d"kZ %& 3- fo|qr 21-12 egkjk"Vªkrhy xMfpjksyh ftYg~;krhy egkjk"VªjkT; ojhy rDrk dz- 3 izek.ks vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k lgdkjh vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k fofo/k ;kstuk ?ksrysY;k ;kstukapk ykHk ?ks.kkÚ;k uequk ykHkkF;kZae/;s euksjatukP;k miyC/ ykHkkF;kZP;k v/;;uke/kwu R;kaP;k lkekftd o vkfFkZd a k lks;he/;s jsMh;ks vl.kkÚ;k ykHkkF;kZps izek.k 14-08 VDds a fodklkckcr [kkyhy fu"d"kZ izfrikfnr dj.;kr vkyk- vkfnoklh vkgs- VsijsdkWMZj vl.kkÚ;k ykHkkF;kZps izek.k 2-25 VDds vk<Gwu a fodkl egkeaMGkP;k ykHkkF;kZapk v/;;u dsY;kuarj xMfpjksyh vkys- rj VsyhOghtu vl.kkÚ;k ykHkkF;kZps izek.k 10-14 VDds a ftYg~;krhy vkfnoklhaP;k lkekftd fodklkckcr vls fun'kZukl rDrk dz- 3 mRrjnkR;kaP;k ?kjh euksjatukP;k lks;h vkys dh] ekrhP;k ?kjke/;s jkg.kkÚ;k vkfnoklhaps izek.k lokZf/ v-dz- lks;haps Lo#i izfr'kr kd vlwu foVkaP;k ?kjkaps izek.k lokZr deh vkgs- flesV a 1- jsMh;ks 14-08 dkWafdzVph ?kjs 'kkldh; ;kstusP;k orhus cka/kwu ns.;kr vkY;kps 2- VsijsdkWMjZ 2-25 la'kks/kukr fu"iUu >kys-vkfnoklhaP;k nSufnuhpk fopkj d#u a 3- VsyhfOgtu 10-14 R;kaP;k ?kjkrhy ewyHkwr lks;h fo"k;h rF;s tk.kwu ?ksryh vlrk 4- brj 73-53 vkfnoklh lektke/;s Lukux`gkps izek.k 68-73 VDds vlwu ,dw.k 100-00 T;kaP;kdMs Lukux`g ukghr rs m?kM~;koj vka?kksG djrkr vls vkgs-;kO;frfjDr euksjtukP;k brj lks;hae/;s ikjaikfjd i/ a fun'kZukl vkys-R;kaP;k ?kjke/;s laMklph O;oLFkk Qkj deh nrhus mnk- ukpxk.kh] yksdxhr] lkeqfgd u`R;] jsyk ;k izek.kkr vlY;kps y{kkr vkys-rj fo|qrhdj.kkps izek.k lq/nk ek/;ekus euksjtu dj.kkÚ;kaps izek.k lokZf/kd 73-53 VDds a vkfnoklh lektkr Qkjp deh vkgs- vkfnoklh lektke/;s vkgs- vk/kqfud euksjtukph lk/kus okij.kkÚ;kaps izek.k vtwugh deh a ojhy rDrk dz- 4 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k vkgs- nqjn'kZu okij.kkÚ;kaps izek.k 10-14 VDds vlwu xzkeh.k fofo/k ;kstukaps ykHkkFkhZ ;kauk egkeaMGkP;k fodkl ;kstukaeGs q vfrnqxe vkfnoklh xkokae/;s nqjn'kZuus f'kjdko dsyyk vkgs- Z s ykHk >kyk vlk izfrlkn 60-84 VDds ykHkkF;kZuh fnyk- rja ek= ikjaikfjd i/nrhus euksjtu d#u thou tx.kkÚ;kaps a ykHk >kyk ukgh vlk izfrlkn 39-16 VDds ykHkkF;kZuh fnyk- a izek.k lokZf/kd vkgs- lk{kj o fuj{kj ykHkkF;kZiSdh fuj{kj ykHkkF;kZuk vf/kd ykHk a a vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k uewuk ykHkkF;kZidha S rDrk dz- 4 vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k fofo/k fodkl ;kstukaeqGs ,danjhr fodkl ;kstukaeGs 60-84 VDds ykHkkF;kZuk ykHk q a ykHkkF;kZauk ykHk >kyk vls okVrs dk; & ¼ykHkkF;kZaP;k 'kS{kf.kd ik=rsuqlkj½ 'kS{kf.kd ,dw.k ykHk >kyk ykHk >kyk ukgh >kY;kps fnlwu ;sr-s ek= 39-16 VDds ykHkkF;kZuk ykHk >kyk a ik=rk ykHkkFkhZ ,dw.k izfr'kr ,dw.k izfr'kr ukgh vls y{kkr ;sr-s Eg.ktsp ;kstukaph Qyfu"iRrh ikfgts fuj{kj 218 135 61-93 83 38-07 lk{kj 137 81 59-12 56 40-88 R;k izek.kkr >kysyh vk<Gwu ;sr ukgh- vkfnoklhalkBh vl.kkÚ;k ,dq.k 355 216 60-84 139 39-16 fodklkRed ;kstukaph lacaf/kr deZpkÚ;kaP;k ek/;ekus izHkkfoi.ks >kY;kps fnlwu ;sr-s vaeyctko.kh djrkauk ftYg~;kr lfdz; vlysY;k u{kyoknh ojhy rDrk dz- 5 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k pGoGheqGs fuf'prp vusd vMp.kh] leL;k fuekZ.k gksrkr ;kstukaph izHkkohi.ks vaeyctko.kh djrkauk u{kyoknh pGoGheqGs gs deZpkÚ;kaP;k o vf/kdkÚ;kaP;k izfrlknko#u Li"V gksr-s vMp.kh] leL;k ;srkr vlk izfrlkn 88-89 VDds deZpkjh u{kyoknh pGoGheqGs ykHkkF;kZuk rlsp ;kstuk jkcfo.kkÚ;k a @ vf/kdkÚ;kauh fnyk- ;a=.ksyk dkgh =kl fdaok vMFkGs ;srkr vls ykHkkF;kZP;k a ojhy rDrk dz- 6 uqlkj vkfnoklh fodkl egkeaMGkP;k izfrlknko#u Li"V gksr-s 188 R E S E A R C H A N A L Y S I S A N D E V A L U A T I O N
  • 3. International Referred Reseach Journal, February,2011, ISSN-0975-3486 RNI: RAJBIL 2009/300097 VOL-I *ISSUE 17 ojhy fu"d"kkZo#u vls izfrikfnr dj.;kr ;srs dh] lRdkj d#u iwUgk izksRlkguij uohu ;kstuk ns.;kckcr fopkj ,danjhr xMfpjksyh ftYg~;krhy vkfnoklh lekt vtwugh Ogkok- 4- vkfnoklh lektkrhy cgqrka'k xkos vxfnp NksVh ikjaikfjd i/nrhus thou txr vlwu ikjaikfjd i/nrhus vkgsr- R;kauk e/;orhZ fBdk.kh ,df=r d#u ¼iwuoZlu½ thou tx.kkÚ;kaps izek.k vktgh vf/kd vlY;kps fnlwu ;sr-s fodklkRed ;kstuk jkcokO;k- ts.ks d#u u{kyoknh pGoGhyk vkfnoklh lekt vtwugh euksjtukP;k HkkSfrd lq[klks;hdMs a vkfnoklh cGh iM.kkj ukghr o ;kstukaph Qyfu"iRrh gksby- Z oGY;kps fnlwu ;sr ukgh-egkeaMGkdMwu izkIr fodkl ;kstukaeqGs Statistical Test (X2 Test) lk{kj o fuj{kj YkkHkkF;kZuk toGikl lkj[;kp izek.kkr ykHk a Hypothesis :- >kysyk vk<Gwu ;srs-R;kaps izek.k tserse 61-00 VDds ,o<s vkgs- The social and economical development of T;k izek.kkr ykHk Ogk;yk ikfgts R;k izek.kkr ykHk >kysyk tribal and implementation of various schemes is not ukgh- rlsp ftYg~;kr lfdz; u{kyoknh pGoG gh 'kklukP;k affected due to naxal movements. Observed Frequency fodklkRed ;kstukaP;k fojks/kh fopkjlj.khph vlY;kus vkiksvkip Respondents Staff Total uSlxhZdfjR;k ;kstuk jkcfo.kkÚ;k ;a=.ksP;k eukr R;kaP;kfo"k;h Yes 218 16 234 fHkrh fuekZ.k gksr-s ifj.kkeh ;kstukaph izHkkfoi.ks o ;ksX; No 137 2 139 vaeyctko.kh dj.;kl vMFkGk fuekZ.k gksrks-gh oLrwfLFkrh 355 18 373 fun'kZukl ;sr-s ;krwup ;kstukaph Qyfu"iRrh gksÅ 'kdyh Expected Frequency ukgh] gs Li"V gksr-s Respondents Staff Total Yes 222.7078 11.2922252 234 f'kQkj'kh %& No 132.2922 6.707774799 139 izLrqr v/;;ukP;k vuq’kaxkus [kkyhy f'kQkj'kh 355 18 373 dj.;kr ;sr vkgsr- X2 cal = 5.533837 1- vkfnoklh fodkl egkeaMGkekQZr vkfnoklhalkBh fofo/k X2 tab = 3.841 at (2-1) (2-1) = 1 degree of freedom and 5% fodkl ;kstuk jkcforkauk deZpkjh@vf/kdkjh ;kstukaP;k level of significance mi;ksfxrsfo"k;h ykHkkF;kZe/;s tkx`rrk fuekZ.k djkoh- ;klkBh a The calculated X2 is more than the tabulated value. NksV&NksVs ikp&lgk xkos feGwu lkeqfgd i/nrhus esGkO;kps s Hence it is significant and hence we reject the null hypothesis. vk;kstu d#u ekxZn'kZu dj.ks vko';d vkgs- ;klkBh vkfnoklh Conclusion : lektkrhy f'kf{kr r#.k o lkekftd dk;ZdR;kZph enr a The social and economical development of ?;koh- 2- U;qDyhvl ctsV ;kstusvrxZr xjtw o gksrd# a tribal and implementation of various schemes is af- ykHkkF;kZukp ykHk feGkok ;klkBh xkodÚ;kap]s lkekftd a fected due to naxal movements. dk;ZdR;kZps vkf.k jktdh; usR;kaps izcks/ku dj.;kr ;kos- a 3- ;kstukapk izkekf.kdi.ks ykHk ?ksÅu lkekftd o vkfFkZd thoueku mapko.;kpk iz;Ru dj.kkÚ;k ykHkkF;kZpk tkghja 1- Selltiz, Johoda,Research Methods in Social Deutsch & Cook Relations - New York - 1959 - P - 50 2- MkW- vkxykos izfni la'kks/ku i/nrh'kkL«k o ra«ks] fon~;k izdk'ku] ukxiwj&2000 3- MkW- cks/kudj lq/khj lkekftd la'kks/ku i/nrh] izk- vyks.kh foosd Jh lkbZukFk izdk'ku] ukxiwj & 1999 4- izk- MkW- fnyhi [kSjukj izxr lkekftd la'kks/ku i/nrh o lkaf[;dh & Mk;eaM iCyhds'kUl] iw.ks & 2009- 5- MkW- jfoanukFk eqdthZ lkekftd 'kks/k o lkaf[;dh] foosd izdk'ku] fnYyh & 2005] z R E S E A R C H A N A L Y S I S A N D E V A L U A T I O N 189