1. ტიპიური ამოცანების ამოხსნა
ამოცანა №1 რამდენჯერ მეტია ალუმინის ერთი ატომის მასა
ბერილიუმის ერთი ატომის მასაზე?
ამოხსნა:
როგორც ვიცით M(Al)=27გ/მოლი M(Be)=9გ/მოლი
ნებისმიერი ნივთიერების 1 მოლი შეიცავს 6 1023 სტრუქტურულ ერთეულს. ასე
რომ 1 მოლი ანუ 27 გრამი ალუმინი შეიცავს 6 1023 ატომს. ანალოგიურად 1მოლი ანუ
9 გრამი ბერილიუმი შეიცავს 6 1023 ატომს. შესაბამისად თითოეული ატომის მასაა
m(1 ატომი Al) გ m(1 ატომი Be) გ
ცხადია, რომ m(1 ატომი Al) : m(1 ატომი Be) : 3
პასუხი: 3-ჯერ მეტია.
ამოცანა №2 ქიმიური რეაქცია ხსნარში მიმდინარეობს შემდეგი სქემით:
A + B = C. როგორ შეიცვლება ამ რეაქციის სიჩქარე თუ: 1. A-ს კონცენტრაციას ორჯერ
გავზრდით და B-ს უცვლელად დავტოვებთ? 2. A-ს და B-ს კონცენტრაციებს ორჯერ
გავზრდით? 3. A-ს ორჯერ გავზრდით და B-ს ორჯერ შევამცირებთ?
ამოხსნა:
A+B=C რეაქციის სიჩქარეა V = K[A][B]
1. V1 = K[2A][B] = 2K[A][B] = 2V
2. V2 = K[2A][2B] = 4K[A][B] = 4V
3. V3 = K[2A][1/2B] = K[A][B] = V
პასუხი: 1 შემთხვევაში ორჯერ გაიზრდება, 2 – 4-ჯერ, 3 – არ შეიცვლება.

2. -2-
ამოცანა №3 როგორია ნახშირბადის ოქსიდის ქიმიური ფორმულა თუ
მისი სიმკვრივე აზოტის სიმკვრივის ტოლია?
ამოხსნა:
თუ აირების სიმკვრივეები ტოლია, მაშინ ტოლი უნდა იყოს მათი მოლური
მასებიც. რადგან M(N2)=28გ/მოლი საძიებელი ნახშირბადის ოქსიდის მოლური მასაც
უნდა იყოს 28გ/მოლი.
ოქსიდის ფორმულას CxOy x-ის და y-ის მხოლოდ x=1 და y=1 მნიშვნელობები
აკმაყოფილებს, რადგან M(CO)= 12 + 16 = 28გ/მოლი
პასუხი: CO.
ამოცანა №4 როგორია ჰელიუმის და წყალბადის ნარევის ფარდობითი
სიმკვრივე წყალბადის მიმართ, თუ ნარევში ჰელიუმის მოცულობითი წილია
(He)=0,4
ამოხსნა:
მოც: ნარევი შედგება H2- და He-სგან
(He)=0,4
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
u.g. D H2(nar evi ) = ?
M(H2)=2გ/მოლი M(He) = 4გ/მოლი
რადგან (He)=0,4 ანუ 40% ცხადია
(H2)=0,6 ანუ 60% რადგან ნარევში ყველა კომპონენტის მასური ან
მოცულობითი წილების ჯამი უდრის ერთს (100%).
როგორც ვიცით აირადი ნარევის მოცულობითი შედგენილობა (კომპონენტების
მოცულობითი წილები) და ნარევის მოლური შედგენილობა (კომპონენტების
მოლური წილები) რიცხობრივად ემთხვევა ერთმანეთს. ე.ი. რადგან 1 მოცულობა

3. -3-
აირთა ნარევი შეიცავს 0,4 მოცულობა He-ს და 0,6 მოცულობა H2-ს, 1 მოლი აირთა
ნარევიც შეიცავს 0,4 მოლ He-ს და 0,6 მოლ H2-ს.
ფორმულიდან n შეგვიძლია გამოვთვალოთ აირთა ნარევის შემადგენელი
კომპონენტების მასები:
m=n•M
m(He)=0,4 • 4=1,6გ
m(H2)=0,6 • 2=1,2გ
m(ნარევი)=1,6 + 1,2=2,8გ
ე.ი. 1 მოლი ნარევის მასაა 2,8გ ანუ M(ნარევი)=2,8გ/მოლი
ფორმულიდან D
DH2(ნარევი)= 1,4
პასუხი: DH2(ნარევი)=1,4
ზოგადად როცა ცნობილია აირთა ნარევში კომპონენტების მოცულობითი
(მოლური) წილები და ვეძებთ აირთა ნარევის მოლურ მასას, გამოვიყენოთ ფორმულა
M= M1 + 2M2 + ...
სადაც M1, M2 და ა.შ. აირთა ნარევის შემადგენელი აირების მოლური მასებია, 1, 2
და ა.შ. ნარევში აირების მოცულობითი წილებია.
ამოცანა №5 როგორია არგონის და აზოტის ნარევში აირების
მოცულობითი წილები თუ მიღებული ნარევის სიმკვრივე ჰაერის სიმკვრივის
ტოლია?

4. 4
ამოხსნა:
მოც: ნარევი შეიცავს Ar და N2
M(ნარევი) = M(ჰაერი)
––––––––––––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. (Ar)=? (N2)=?
M(ჰაერი)=29გ/მოლი
დავუშვათ, რომ მოცემულია 1 მოლი აირთა ნარევი. თუ ამ ნარევში გვაქვს x მოლი
Ar, მაშინ N2 იქნება (1-x) მოლი.
ფორმულიდან m = n გავიგებთ X მოლი არგონის და 1 – X მოლი აზოტის მასას.
m(Ar) = x 40 m(N2) = 28 (1-x)
რადგან აირთა ნარევის და ჰაერის სიმკვრივე ტოლია, საძიებელი ნარევის
M=29გ/მოლი.
შევადგინოთ განტოლება:
40 x + 28 (1-x) = 29
x = 0,0833
ე.ი. (Ar) = 0,0833 ანუ 8,33%
(N2) = 1 – 0,0833 = 0,9167 ანუ 91,67%
პასუხი: (Ar) = 8,33% (N2) = 91,67%