Ενημερωτικό Δελτίο (Newsletter) του Κέντρου Ψηφιακής Γεωγραφικής Εκπαίδευσης Τεύχος 13 (Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2016)

1. Editorial ……………. 1, 3
Νέα του Κέντρου ……. 2
Ειδήσεις ……………. 2
Free data ……………. 2
Συνέδρια ……………. 3
Αγαπητοί αναγνώστες,
μέλη του Κέντρου
Ψηφιακής Γεωγραφικής
Εκπαίδευσης,
Σε αυτό το τεύχος θα
ήθελα να σχολιάσω ένα
θέμα που σταδιακά
γίνεται σημαντικό.
Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε
χάρτες, και ειδικά ψηφιακούς χάρτες,
τόσο περισσότερο θα πρέπει να μας
προβληματίζει. Το θέμα αυτό έχει να
κάνει με την ακρίβεια των δεδομένων που
χρησιμοποιούμε ή έχουν χρησιμοποιηθεί
για να κατασκευαστεί ένας χάρτης.
Συνήθως, όλοι μας πλέον, όταν θέλουμε
να ψάξουμε κάποια στοιχεία σε βάθος,
χρησιμοποιούμε και κάποιον χάρτη πάνω
στον οποίο είτε εντοπίζουμε έτοιμα
στοιχεία είτε τοποθετούμε τα δικά μας.
Είναι γνωστό ότι οι χάρτες αποτελούν
έγγραφα υψηλής ακρίβειας, αλλά και
αυτοί έχουν τους περιορισμούς τους, τους
οποίους μας υποδεικνύουν μέσα από τις
πληροφορίες που μας δίνουν στο
Νίκος Λαμπρινός,
Πρόεδρος του Κέντρου
Ψηφιακής Γεωγραφικής
Εκπαίδευσης
υπόμνημα σχετικά με τον τρόπο,
κατασκευής τους (είδος προβολής,
datum κλπ.). Εκτός από αυτά, που
θεωρούνται πλέον προφανή, υπάρχουν
κι άλλα στοιχεία που οφείλουμε σήμερα
να κοιτάμε πριν προσπαθήσουμε να
αξιοποιήσουμε τα στοιχεία ενός χάρτη,
ειδικά όταν πρόκειται για ψηφιακό
χάρτη. Τα στοιχεία αυτά ανήκουν στην
κατηγορία των μετα-δεδομένων
(metadata) του χάρτη. Πόσοι από εμάς
αλήθεια έχουμε «μπει στον κόπο» να
κοιτάξουμε τα δεδομένα που
χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστεί
ο χάρτης; δεδομένα όπως π.χ. η κλίμακα
των πρωτογενών δεδομένων που
αντλήθηκαν για να κατασκευαστεί ο
χάρτης. Αυτά τα δεδομένα όμως μας
δείχνουν την ακρίβεια που περιέχεται
στα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν
για να κατασκευαστεί ο χάρτης μας.
Πάρτε για παράδειγμα έναν χάρτη που
παρουσιάζει ένα νησί και τον βλέπουμε
σε μία κλίμακα 1:500000. Η ακτογραμμή
μπορεί να φαίνεται δαντελωτή.
Συνέχεια στη σελ. 3

2. 1. Το OSGeo-Live είναι ένα αυτόνομο
εκκινήσιμο DVD, USB ή Εικονική Μηχανή
βασισμένη στη διανομή Lubuntu, που σας
επιτρέπει να δοκιμάσετε μια μεγάλη
ποικιλία γεωχωρικών λογισμικών ανοιχτού
κώδικα χωρίς να χρειαστεί να
εγκαταστήσετε τίποτα στον υπολογιστή
σας. Αποτελείται αποκλειστικά από
ελεύθερο λογισμικό, επιτρέποντας την
ελεύθερη διανομή και αναπαραγωγή. Για
περισσότερες πληροφορίες και για να
κατεβάσετε όλο το λογισμικό μπείτε στην
διεύθυνση http://live.osgeo.org/el/
2. Για παρόμοιες εφαρμογές αλλά σε
περιβάλλον Windows μπορείτε να
απευθυνθείτε στην διεύθυνση
http://live.osgeo.org/en/win_installers.html
1. Ξέρετε που καταλήγουν τα απομεινάρια
των διαστημικών οχημάτων,
δορυφόρων, διαστημικών εργαστηρίων
που έχουν πλέον πάψει να λειτουργούν
στο διάστημα; Αν όχι μπείτε στη
διεύθυνση
https://www.geolounge.com/spacecraft
-cemetery/ για να δείτε που βρίσκεται
το «νεκροταφείο των διαστημικών
οχημάτων».
2. Δείτε πως η τέχνη μπορεί να
απεικονίσει τον κόσμο με ένα
διαφορετικό τρόπο.
3. Γεωγραφία ΣΤ Δημοτικού. Δείτε μία
ωραία εφαρμογή για τη διδασκαλία της
Γεωγραφίας της ΣΤ Δημοτικού από την
MarathonData. Για να μπορέσετε να το
δείτε μπείτε στο λογαριασμό σας στο
ArcGIS Online (όσοι δεν έχετε μπορείτε
να κάνετε έναν εντελώς δωρεάν) και
στο πρώτο παράθυρο που θα ανοίξει
μπορείτε να βρείτε την εφαρμογή.
Συνέχεια στη σελ. 3
Το Κέντρο Ψηφιακής
Γεωγραφικής Εκπαίδευσης
βρίσκεται σε επαφή με
Εφορίες Αρχαιοτήτων της
Θεσσαλονίκης για τη
διενέργεια επιμορφώσεων
στα μέλη τους γύρω από
την κατασκευή και
αξιοποίηση ψηφιακών
αποτυπώσεων.

3. Συνέχεια από τη σελ. 1
Αν όμως μεγεθύνουμε τον χάρτη και τον
φέρουμε σε μία κλίμακα 1:50000 για να
μπορέσουμε να κάνουμε κάποια μέτρηση,
π.χ. μέτρηση μήκους μέρους της
ακτογραμμής, τότε μπορεί να
διαπιστώσουμε ότι η ακτογραμμή στην
κλίμακα αυτή δεν είναι και τόσο
λεπτομερής όσο νομίζαμε.
Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι ο
αρχικός χάρτης που χρησιμοποιήθηκε
στην ψηφιοποίηση είχε κλίμακα 1:250000
και η λεπτομέρεια που παρουσίαζε ήταν
ανάλογη της κλίμακάς του. Αν όμως
βλέπαμε στα μεταδεδομένα του χάρτη, με
την προϋπόθεση ότι υπήρχαν, τότε θα
γνωρίζαμε ότι δεν μπορούμε να
περιμένουμε και ιδιαίτερη ακρίβεια αν
μεγεθύνουμε τον χάρτη μας σε κλίμακα
1:50000
Έτσι, θέλω να καταλήξω ότι καλό είναι να
ενθαρρύνουμε τους χρήστες να στέκονται
κριτικά απέναντι στα δεδομένα που
χρησιμοποιούν, να φροντίζουν να μάθουν
για την προέλευσή τους, ποιος τα
παρήγαγε, πότε και για ποιον σκοπό, την
αρχική τους κλίμακα και σε ποιους
απευθύνεται η χρήση τους. Είναι
σημαντικό να καταλάβουμε την ποιότητα
των δεδομένων που έχουμε.
Επίσης είναι σημαντικό, επειδή σήμερα
είναι πολύ απλό να κατασκευάσει
κάποιος έναν ψηφιακό χάρτη, να
μάθουμε στους μαθητές μας να
συμπληρώνουν και να χρησιμοποιούν τα
μεταδεδομένα. Δείξτε τους την αξία που
έχουν αυτού του είδους τα δεδομένα
ώστε να μπορούν να αξιολογούν τις
χωρικές πληροφορίες και να είναι σε θέση
να καταλαβαίνουν αν μπορούν και μέχρι
ποιον βαθμό να τις χρησιμοποιούν.
Ευχαριστώ πολύ
Νίκος Λαμπρινός
4. Στη διεύθυνση
http://metrocosm.com/map-world-
obesity/?ref=quuu&utm_content=buffer
ff91d&utm_medium=social&utm_source
=twitter.com&utm_campaign=buffer
μπορείτε να βρείτε έναν διαχρονικό
χάρτη από το 1975 έως σήμερα που
δείχνει την αύξηση του ποσοστού των
παχύσαρκων ατόμων στον πλανήτη,
κράτος προς κράτος. Αξιοσημείωτο είναι
ότι σε κανένα από τα κράτη όπου
παρουσιάστηκε αύξηση των ατόμων με
παχυσαρκία δεν παρουσιάστηκε κάποια
χρονιά μείωση. Μόνο αύξηση από τότε
μέχρι σήμερα!
1. Η Χαρτογραφική Επιστημονική Εταιρία
Ελλάδας (ΧΕΕΕ) διοργανώνει το 14ο
Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας στη
Θεσσαλονίκη στις 2-4 Νοεμβρίου 2016
με κεντρικό θέμα “Η χαρτογραφία σε
ένα κόσμο που αλλάζει”. Περισσότερες
πληροφορίες στην ιστοσελίδα του
Συνεδρίου http://xeee.web.auth.gr
2. H Ένωση για την Εκπαίδευση στις
Φυσικές Επιστήμες και την Τεχνολογία
(ΕΝΕΦΕΤ) σε συνεργασία με το
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής
Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης
διοργανώνουν το 10o Πανελλήνιο
Συνέδριο της Διδακτικής των Φυσικών
Επιστημών και Νέων Τεχνολογιών στην
Εκπαίδευση στις 7-9 Απριλίου 2017 στην
Πανεπιστημιούπολη Γάλλου στο
Ρέθυμνο
(http://synedrio2017.enephet.gr).