1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.6 Δφναμθ και μεταβολι τθσ ταχφτθτασ
Κατά τθν περιφορά τθσ γθσ γφρω από τον ιλιο, θ
ταχφτθτα τθσ διαρκώσ μεταβάλλεται. Η αιτία που
προκαλεί τθ μεταβολι τθσ ταχφτθτασ τθσ γθσ είναι θ
ελκτικι δφναμθ που αςκεί ο ιλιοσ ς' αυτι.
Πώσ ςχετίηεται θ δφναμθ που αςκεί ο ιλιοσ ςτθ γθ με
τθ μεταβολι τθσ ταχφτθτασ τθσ;
Αντίςτοιχα, ζνα θλεκτρόνιο περιφζρεται γφρω από τον πυρινα εξαιτίασ τθσ ελκτικισ
δφναμθσ που αςκείται ς' αυτό από τον πυρινα.
Ποια είναι θ ςχζςθ τθσ κίνθςθσ του θλεκτρονίου με τθ δφναμθ που αςκεί ο πυρινασ ς’
αυτό;
Είδαμε ότι θ δφναμθ είναι θ αιτία που προκαλεί μεταβολι ςτθν ταχφτθτα των ςωμάτων.
Με ποιο τρόπο ςυνδζεται θ δφναμθ με τθ μεταβολι τθσ ταχφτθτασ;
Όςο μεγαλφτερθ είναι θ δφναμθ που αςκείται ς' ζνα ςώμα που ζχει οριςμζνθ μάηα, τόςο
πιο γριγορα μεταβάλλεται θ ταχφτθτα του.

2. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.6 Δφναμθ και μεταβολι τθσ ταχφτθτασ
Η μάηα ανκίςταται ςτθ μεταβολι τθσ ταχφτθτασ
Αν αντικαταςτιςουμε μια μπάλα του ποδοςφαίρου με μια
μπάλα του μπάςκετ, ο ίδιοσ ποδοςφαιριςτισ αςκώντασ τθν
ίδια δφναμθ κινεί δυςκολότερα τθν μπάλα του μπάςκετ.
Πώς εξηγείται αυτό;
Η μεταβολι τθσ ταχφτθτασ εξαρτάται επίςθσ από τθ μάηα του
ςώματοσ. Η μπάλα του μπάςκετ ζχει μεγαλφτερθ μάηα. Όςο
μεγαλφτερθ είναι θ μάηα, τόςο μικρότερθ είναι θ μεταβολι τθσ
ταχφτθτασ που προκαλείται από τθν ίδια δφναμθ, εφόςον αυτι
αςκείται για το ίδιο χρονικό διάςτθμα.
Όςο μεγαλφτερθ είναι θ μάηα ενόσ ςώματοσ, τόςο
δυςκολότερα μπορεί να μεταβλθκεί θ ταχφτθτα του.

3. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.6 Δφναμθ και μεταβολι τθσ ταχφτθτασ
Μεγάλθ μάηα ςθμαίνει μεγάλθ αδράνεια, δθλαδι
μεγάλθ αντίςταςθ και άρα μικρι μεταβολι ςτθν
ταχφτθτα (για δεδομζνθ δφναμθ).
Όταν το φορτθγό είναι φορτωμζνο ςταματάει
δυςκολότερα παρά όταν είναι άδειο. Η ταχφτθτα
του φορτθγοφ μπορεί να μεταβλθκεί ευκολότερα
όταν αυτό είναι άδειο.

4. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.6 Δφναμθ και μεταβολι τθσ ταχφτθτασ
Η μάηα ενόσ ςώματοσ παραμζνει θ ίδια ςε οποιοδιποτε ςθμείο
του ςφμπαντοσ και αν μεταφερκεί αυτό.
Το βάροσ του, όμωσ, μεταβάλλεται.
Μια μπάλα του ποδοςφαίρου με μάηα 0,75 κα ζχει βάροσ 7,5 Ν
ςτθ γθ, αλλά μόνο 1,25 Ν ςτθ ςελινθ.
Κλοτςώντασ όμωσ τθν μπάλα πάνω ςτθν επιφάνεια τθσ
ςελινθσ, είναι εξίςου δφςκολο να τθν κινιςουμε όπωσ και ςτθ
γθ, επειδι θ μάηα τθσ, τθσ οποίασ το μζτρο ςυνδζεται με τθν
αδράνεια τθσ, διατθρείται ίδια.

5. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.6 Δφναμθ και μεταβολι τθσ ταχφτθτασ
μάηα και το βάροσ ενόσ ςώματοσ ςυνδζονται
μζςω ενόσ μεγζκουσ που ονομάηεται
επιτάχυνςθ τθσ βαρφτθτασ (g) και
μεταβάλλεται από τόπο ςε τόπο.
Ιςχφει:
w=m · g
ι διαφορετικά, ςε κάκε τόπο το πθλίκο του
βάρουσ ενόσ ςώματοσ προσ τθ μάηα του
είναι ςτακερό και ίδιο για όλα τα ςώματα. Η
τιμι του 9 ςτθν επιφάνεια τθσ γθσ είναι
περίπου 9,8 m/s2.