Өгөгдлийн бүтэц 13

1. LOGO
Лекц № 13
Дарааллыг нэг холбоост
жагсаалт ашиглан нэвтрүүлэх

2. Хичээлийн агуулга

3. Дарааллыг динамикаар
тодорхойлох шаардлага
 Дарааллыг массив ашиглан нэвтрүүлэх үед
массивын хэмжээгээр дараалалд хадгалагдах
элемэнтийн тоо хязгаарлагдаж байсан.
 Мөн дарааллын дүүрсэн болон хоосон байх
төлвийг тодорхойлоход нилээд төвөгтэй байсан.

4. Дарааллыг динамикаар
тодорхойлох шаардлага
 Тэгвэл дарааллыг нэвтрүүлэх бас нэг арга нь нэг
холбоост жагсаалт ашиглах явдал юм.
 Дарааллын зарчим ёсоор дарааллын эхлэл,
төгсгөлийн хоёр элемэнтээс бусад элемэнтэд
хандах шаардлагагүй байдаг.
 Тиймээс нэг холбоост жагсаалтын эхлэл
төгсгөлийн элемэнтийг заах заагчийн
тусламжтайгаар дараалалд хийх үйлдлүүдийг
гүйцэтгэх боломжтой.

5. Дарааллыг нэг холбоост
жагсаалтаар илэрхийлэх
 Дарааллыг нэг холбоост жагсаалтаар илэрхийлж
байгаа тул
 Элемэнт буюу зангилаа нь өгөгдөл ба
холбоос гэсэн хоёр хэсгээс тогтоно.
 Хийгдэх үйлдлүүд нь дараалалд
зөвшөөрөгдсөн үйлдлүүд байна. Харин
дарааллыг динамикаар тодорхойлж байгаа
тул дүүрсэн эсэхийг шалгах үйлдэл
тодорхойлохгүй.

6. Давхар төгсгөлт дараалал
/Double Ended Queue/
 Элемэнт нэмэх ба устгах үйлдлийг аль ч
төгсгөлд нь гүйцэтгэж болох дарааллыг давхар
төгсгөлт дараалал гэнэ.
 Давхар төгсгөлт дараалал нь нэг талаас эсрэг
чиглэлтэй хоёр дарааллын нэгдэл, нөгөө талаас
хоёр стекийн нэгдэл юм.
 Давхар төгсгөлт дарааллыг хоёр холбоост
жагсаалт ашиглан нэвтрүүлэх нь зохимжтой.

7. Давхар төгсгөлт дараалал
 Давхар төгсгөлт дарааллын тухайн нэг төгсгөлд
орсон элемэнт тэр төгсгөлөөрөө гарвал стекийн
зарчмаар, харин нөгөө төгсгөлөөрөө гарвал
дарааллын зарчмаар ажиллах болно

8. Давхар төгсгөлт дараалал
 Мөн элемэнт нэмэх үйлдлийг нэг төгсгөлд,
элемэнт устгах үйлдлийг хоёр төгсгөлд нь хийх
боломжтой давхар төгсгөлт дарааллыг оролт нь
хязгаарлагдмал давхар төгсгөлт дараалал
гэнэ.
 Харин элемэнт нэмэх үйлдлийг хоёр төгсгөлд,
элемэнт устгах үйлдлийг нэг төгсгөлд нь хийх
боломжтой давхар төгсгөлт дарааллыг гаралт
нь хязгаарлагдмал давхар төгсгөлт дараалал
гэнэ.

9. Эрэмбэт дараалал
/Priority Queue/
 Хамгийн өндөр эрэмбэтэй элемэнтийг эхэлж
гаргах дарааллыг эрэмбэт дараалал гэнэ.
 Өөрөөр хэлбэл эрэмбэт дараалал нь дараах
үйлдлүүдээр тодорхойлогдоно.
 Элемэнт оруулах
 Хамгийн өндөр эрэмбэтэй элемэнтийг гаргах
 Хэрэв дараалалд ижил эрэмбэтэй элемэнтүүд
байвал тэдгээрийн эхэлж орсон нь эхэлж гарах
зарчмаар ажиллана

10. Эрэмбэт дарааллын амьдралын жишээ:

11. Эрэмбэт дараалал
 Эрэмбэт дараалллыг дараах аргуудаар
хэрэгжүүлж болно.
1. Эрэмбэт дарааллын элемэнтүүдийг орсон
дарааллаар хадгалан, харин дарааллын
хамгийн их буюу өндөр эрэмбэтэй элемэнтийг
хайж олон, түүнийг дарааллаас гаргана
2. Дараалалд элемэнт оруулахдаа дарааллын
төгсгөлөөс элемэнтүүдийн эрэмбэтэй
харьцуулан зохих байрлалд оруулна. Тиймээс
дарааллын элемэтүүд нь эрэмбэлэгдсэн байх
байх ба хамгийн өндөр эрэмбэтэй элемэнт нь
ямагт дарааллын эхэнд байрлах ба элемэнтийг
гаргахдаа шууд дарааллын эхнээс гаргана.

12. Эрэмбэт дараалалын
зангилааг илэрхийлэх
class PQNode{
int element;
PQNode*link;
PQNode(int evalue, QNode*lvalue=NULL)
{
element=evalue;
link=lvalue;
}
friend class PriorityQueue;
};

13. Эрэмбэт дарааллыг
зохион байгуулах
 Дараалалд дараах гадаад заагчуудыг тодорхойлж,
ашиглах шаардлагатай
1. Эхлэлийн заагч.
2. Төгсгөлийн заагч.

14. Эрэмбэт дараалалд
хийгдэх үйлдлүүд
Эрэмбэт дараалад элемэнт нэмэх– Insert()
Эрэмбэт дарааллаас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн
их/ элемэнтийг олох– Maximum()
Эрэмбэт дарааллаас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн
бага/ элемэнтийг олох– Minimum()
Эрэмбэт дарааллаас өндөр эрэмбэтэй элемэнтийг
устгах– Delete()
Эрэмбэт дарааллаас элемэнт хайх – Search()
Эрэмбэт дараалал хоосон эсэхийг шалгах–
IsEmpty()
Эрэмбэт дарааллын элемэнтүүдийг хэвлэх–
SizeOfStack()

15. Эрэмбэт дарааллыг нэг холбоост
жагсаалт ашиглан зохион байгуулах
class PriorityQueue{
PQNode *front;
PQNode *rear;
public:
PriorityQueue();
~PriorityQueue();
int Maximum();
int Minimum();
void Insert(int);
bool Delete(int);
void Display();
int Search (int);
bool IsEmpty();
};

16. ЭД-ыг үүсгэх
байгуулагч функц
PriorityQueue::PriorityQueue()
{
front=rear=NULL;
}
Тайлбар:
PriorityQueue PQ;
// PQ нэртэй эрэмбэт дараалал үүсгэж байна.
front rear

17. ЭД-ыг санах ойгоос
чөлөөлөх устгагч функц
PriorityQueue::~PriorityQueue()
{
while (front != NULL)
{
PQNode* curr = front;
front = front->link;
delete curr;
}
rear = NULL;
}

18. ЭД-ыг санах ойгоос
чөлөөлөх устгагч функц
100 56 34
currfront rear
456

19. ЭД-ыг санах ойгоос
чөлөөлөх устгагч функц
56 34
currfront rear
456

20. ЭД-ыг санах ойгоос
чөлөөлөх устгагч функц
currfrontrear
456

21. ЭД-ыг санах ойгоос
чөлөөлөх устгагч функц
curr frontrear

22. ЭД-д элемэнт
нэмэх функц
void PriorityQueue::Insert(int InsertItem)
{
PQNode*curr=new PQNode(InsertItem,NULL);
if(IsEmpty())
front=curr;
else
rear->link=curr;
rear=curr;
}

23. ЭД-д элемэнт нэмэх
currfront rear
100
100 56 34
front rear
456
curr

24. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн их/
элемэнтийг олох функц:
int PriorityQueue::Maximum(){
int Temp;
PQNode*curr=front;
Temp=curr->element;
while(curr->link!=NULL) {
if(curr->element>Temp)
Temp=curr->element;
curr=curr->link;
}
if(curr->link==NULL && curr->element>Temp)
Temp=curr->element;
return Temp;
}

25. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн их/
элемэнтийг олох функц:
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
1000

26. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн их/
элемэнтийг олох функц:
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
1000

27. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн их/
элемэнтийг олох функц:
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
10004560

28. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн их/
элемэнтийг олох функц:
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
10004560

29. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн
бага/ элемэнтийг олох функц:
int PriorityQueue::Minimum(){
int Temp;
PQNode*curr=front;
Temp=curr->element;
while(curr->link!=NULL){
if(curr->element<Temp)
Temp=curr->element;
curr=curr->link;
}
if(curr->link==NULL && curr->element<Temp)
Temp=curr->element;
return Temp;
}

30. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн
бага/ элемэнтийг олох
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
1000

31. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн
бага/ элемэнтийг олох
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
1000560

32. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн
бага/ элемэнтийг олох
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
560

33. ЭД-аас өндөр эрэмбэтэй/хамгийн
бага/ элемэнтийг олох
100 56 34
front rear
456
curr
Temp
560340

34. ЭД-аас элемэнт устгах функц:
bool PriorityQueue::Delete(int DeleteItem){
if(IsEmpty()){
cout<<"Queue is Empty"<<endl;
return false;
}
else{
PQNode* curr = front;
PQNode* prevCurr = NULL;
while (curr!=NULL &&
curr->element!= DeleteItem){
prevCurr = curr;
curr = curr->link;
}

35. ЭД-аас элемэнт устгах функц:
if (curr == NULL)
cout<<"item not found";
if (curr == front)
front = curr->link;
else
prevCurr->link = curr->link;
if (curr == rear)
rear = prevCurr;
delete curr;
return true;
}
}