SlideShare a Scribd company logo
1 of 20
Хуванцар.
Диений нүүрстөрөгч. Каучук, резин
Хуванцар. Этилений нүүрстөрөгчийг гарган
                  авах

 Темперамтур ба даралтыг нэмэгдүүлэх
  замаар халааж зөөлрүүүлэн шахах, хэвлэх
  аргаар янз бүрийн хэлбэр дүрсэнд оруулж
  болдог нийлэг том молекулт нэгдлийн
  үүсгэх хатуу материалыг хуванцар гэнэ.
 Хуванцарт том молекул т нэгдэл
  агуулагдахаас гадна дүүргэгч, зөөлрүүлэгч
  будагч, холбогч зэрэг үүрэг бүхий бодисууд
  агуулагдана.
   Хуванцарыг халаахад гарах өөрчлөлтөөр нь 2
    ангилна.
   1. Халааж зөөлрүүлээд хэвэнд цутгаж
    хөргөхөд хатуурдаг полимерийг
    термопаластик (халаахад зөөлөрдөг урвал)
    хувунцар гэнэ.
   2. Хуванцарыг халаахад молеоуулууд нь өөр
    хоорондоо урвалд орж орон зайн өвөрмөц
    бүтэцтэй болдог ба дахин халаахад
    зөөлөрдөггүй полимерийг термореактив
    (халаахад зөөлөрдөггүй) хуванцар гэнэ.
Полиэтилен
 Полиэтилэн нь цагаан өнгөтэй, уснаас
  хөнгөн, бат бөх чанартай, цахилгаан ба
  дулаан дамжуулдаггүй бодис юм.
  Шатаахад өнгийн дөл үүсгэдэг, ердийн
  нөхцөлд хүчил, шүлт, бромын ус болон
  калийн перманганатын аль нь ч
  полигэтиленд нөлөөлдөггүй.
 Цахилгаан дамжуулдаггүй, тусгаарлах
  шинж чанарыг нь үндэслэн цахилгаан
  тусгаардагч, кабелийн гаднах бүрээс
  хийдэг.
Пролипропилен
   Энэ нь полиэтиленийг бодвол илүү
    өндөр температурт хайлдаг, бат бөх
    шинж чанартай. Мөн олон дахин
    нугалагдах, үрэлт тэсвэрлэх чадвар сайн
    учир түүгээр татлага, шүүгч материал
    зэргийг хийхэд нэн тохиромжтой байдаг.
Полистирил
 Полистирол нь шугаман бүтэцтэй, зарим
  органик уусгагчид уусдаг ба түүний
  уусталыг хуванцар материал наахад
  цавуу болгон хэрэглэдэг. Халаахад
  зөөлөрдөг термопластик шинжтэй.
  Азотын хүчлээс бусад хүчил, шүлт,
  исэлдүүлэгчийн нөлөөллийг сайн
  тэсвэрлэдэг.
 Полистиролыг халаахад хялбархан
  задарч стирол үүсгэдэг. Ийнхүү полимер
  задарч мономер үүсгэхийг
  деполимержих урвал гэнэ.
Диений нүүрстөрөгч

   Диений эгнээний нүүрстөрөгч нь хоѐр
    хоѐрлосон холбоо агуулсан ханаагүй
    нүүрстөрөгч учраас ханасан
    нүүрстөрөгчөөс 4, этилений эгнээний
    нүүрстөрөгчөөс хоѐр атом
    устөрөгчөөр дутуу байна. Иймд
    түүний ерөнхий томьѐо нь C n H2n-2
    болно.
   Диений нүүрстөрөгч нь хоѐрлосон
    холбоо агуулах бөгөөд ханаагүй
    холбоогоор холбогдсон нүүрстөрөгчийн
    атом нь sp-кв эрлийзжилтийн буюу
    валентийн хоѐр дахь төлөвт оршино.
    Орон зайн ба электрон бүтцээрээ
    этилений эгнээний нүүрстөрөгчтэй адил
    тригональ бүтэцтэйгээс гадна шинж
    чанар нь этилентэй төстэй.
Шинж чанар

 Бутадиен нь ерийн нөхцөлд хий,
  изопрен нь дэгдэмхий шингэн бодис.
  Эдгээр нь алкений адил устөрөгч,
  галоген, галогент устөрөгчтэй нэгдэнэ.
  Нэгдэх урвал нь 2 шаттай явагдана.
 Эхний шатанд захын хоѐр
  нүүрстөрөгч дэх хоѐрлосон холбоо
  тасарч, нэгдэх урвал явагдана.
  Жишээлбэл: бромжих урвалд орно.
 Эхний шатанд захын хоѐр
  нүүрстөрөгч дэх хоѐрлосон холбоо
  тасарч, нэгдэх урвал явагдана.
 2,3 дахь нүүрстөрөгчийн атом дахь
  чөлөөт валентаараа хоѐр
  нүүрстөрөгчийн атом холбогдох нэг
  хоѐрлосон холбоо үүснэ.
 Дараагийн шатанд хоѐрлосон холбоо
  бүхий нүүрстөрөгчийн Пи- холбоо
  тасарч бромтой нэгдэх урвалд орно.
   Мөн хоѐрлосон холбоо агуулсан
    учраас нүүрстөрөгч полимержих
    урвалд хчлбархан орно. Бутадиен -1,3
    изопрен нь полимержих урвалд орж
    нийлэг каучукийг үүсгэнэ.
Диений хэрэглээ


                           Каучук резиний               Дугуй
                            үйлдвэрлэл               үйлдвэрлэх
            бутадиен
                           Химийн үйлдвэр            уусгагч
алькадиен




            изопрен    Каучукийн үйлдвэр    Изопрений каучук
                                               гарган авах
Каучук

   Каучук нь гадны механик үйлчлэлээр
    тодорхой хэлбэр дүрсэд шилжиж уг
    үйлчлэл зогсмогц анхны хэлбэрээ
    хадгалдаг уян харимхай шинжтэй. Ус
    чийг нэвтрүүлдэггүй, цахилгаан
    дамжуулдаггүй шинж чанарыг үдүүлдэг.
Каучук
   Каучукыг вулканжуулахад резин үүсдэг.
    Харин вулканжуулах үед хүхрийг ихээр
    нэмж өгч эбонит хэмээх хатуу бодис
    үүснэ. Орчин үеийн үйлдвэрлэл өсөн
    нэмэгдэж байгаа хэрэгцээг байгалийн
    каучук хангахгүй болсон. Иймд
    нийлэгжүүлэх аргаар байгуулалт
    шинжээрээ байгалийн каучуктайижил
    полийзопрены каучукыийг гарган авсан.
Томьѐо
11в мөнх эрдэнэ химиин хичээл

More Related Content

What's hot

Биохимийн лекц №1
Биохимийн лекц №1Биохимийн лекц №1
Биохимийн лекц №1seku_nn
 
уранцэцэг
уранцэцэгуранцэцэг
уранцэцэгMigaa2479
 
органик химийн урвал
органик химийн урвалорганик химийн урвал
органик химийн урвалdavaa627
 
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдэсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдOidov Tungaa
 
органик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериорганик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериdavaa627
 
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчилdavaa627
 
энгийн ба нийлмэл эфир
энгийн ба нийлмэл эфирэнгийн ба нийлмэл эфир
энгийн ба нийлмэл эфирdavaa627
 
Talstiin oront tor 9
Talstiin oront tor 9Talstiin oront tor 9
Talstiin oront tor 9Erka Bandi
 
ялгаруулах тогтолцоо 2 1
ялгаруулах  тогтолцоо 2 1ялгаруулах  тогтолцоо 2 1
ялгаруулах тогтолцоо 2 1otgonburenubuns
 
Уусах чанар
Уусах чанарУусах чанар
Уусах чанарdawaakhuu_od
 
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүдэсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүдOidov Tungaa
 
альдегид, кетон
альдегид, кетональдегид, кетон
альдегид, кетонdavaa627
 

What's hot (20)

Биохимийн лекц №1
Биохимийн лекц №1Биохимийн лекц №1
Биохимийн лекц №1
 
Bio l 6
Bio l 6Bio l 6
Bio l 6
 
уранцэцэг
уранцэцэгуранцэцэг
уранцэцэг
 
органик химийн урвал
органик химийн урвалорганик химийн урвал
органик химийн урвал
 
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдэсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
 
органик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериорганик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомери
 
Lecture5
Lecture5Lecture5
Lecture5
 
Biochemistry l 3
Biochemistry l 3Biochemistry l 3
Biochemistry l 3
 
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчил
 
9 r angi biologi
9 r angi biologi9 r angi biologi
9 r angi biologi
 
эсийн бүтэц
эсийн бүтэцэсийн бүтэц
эсийн бүтэц
 
энгийн ба нийлмэл эфир
энгийн ба нийлмэл эфирэнгийн ба нийлмэл эфир
энгийн ба нийлмэл эфир
 
алканы гэр бүл
алканы гэр бүлалканы гэр бүл
алканы гэр бүл
 
амьтны бэлгийн үржил
амьтны бэлгийн үржиламьтны бэлгийн үржил
амьтны бэлгийн үржил
 
Talstiin oront tor 9
Talstiin oront tor 9Talstiin oront tor 9
Talstiin oront tor 9
 
ялгаруулах тогтолцоо 2 1
ялгаруулах  тогтолцоо 2 1ялгаруулах  тогтолцоо 2 1
ялгаруулах тогтолцоо 2 1
 
Уусах чанар
Уусах чанарУусах чанар
Уусах чанар
 
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүдэсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
 
альдегид, кетон
альдегид, кетональдегид, кетон
альдегид, кетон
 
эсийн хуваагдал сайжруулсан
эсийн хуваагдал сайжруулсанэсийн хуваагдал сайжруулсан
эсийн хуваагдал сайжруулсан
 

Viewers also liked

хуванцар
хуванцархуванцар
хуванцарbaatarjav
 
101 1-sudlah zuil
101 1-sudlah zuil101 1-sudlah zuil
101 1-sudlah zuilXaz Bit
 
Chemistry presentation 2
Chemistry presentation 2Chemistry presentation 2
Chemistry presentation 2Nerguieee
 
кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9davaa627
 
11 ангийн химийн 75 тест
11 ангийн химийн 75 тест11 ангийн химийн 75 тест
11 ангийн химийн 75 тестchemistry teacher
 
бусад үйлдвэр хичээл2
бусад үйлдвэр хичээл2бусад үйлдвэр хичээл2
бусад үйлдвэр хичээл2Yadmaa Vic
 
коллоид химийн үндэс
коллоид химийн үндэсколлоид химийн үндэс
коллоид химийн үндэсdavaa627
 
каогуляци
каогуляцикаогуляци
каогуляциdavaa627
 
R v thakrar – client acquitted, bark
R v thakrar – client acquitted, barkR v thakrar – client acquitted, bark
R v thakrar – client acquitted, barkqeturah
 
Бордоо хэрэглэх заавар
Бордоо хэрэглэх зааварБордоо хэрэглэх заавар
Бордоо хэрэглэх зааварtsengeleeeee
 
Органик бордоо
Органик бордооОрганик бордоо
Органик бордооtsengeleeeee
 

Viewers also liked (20)

хуванцар
хуванцархуванцар
хуванцар
 
101 1-sudlah zuil
101 1-sudlah zuil101 1-sudlah zuil
101 1-sudlah zuil
 
хими ddd
хими dddхими ddd
хими ddd
 
крекинг
крекингкрекинг
крекинг
 
Lekts 14
Lekts 14Lekts 14
Lekts 14
 
Lekts 6
Lekts 6Lekts 6
Lekts 6
 
хими хичээл
хими хичээлхими хичээл
хими хичээл
 
Chemistry presentation 2
Chemistry presentation 2Chemistry presentation 2
Chemistry presentation 2
 
Alkane
AlkaneAlkane
Alkane
 
кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9
 
Biology10
Biology10Biology10
Biology10
 
11 ангийн химийн 75 тест
11 ангийн химийн 75 тест11 ангийн химийн 75 тест
11 ангийн химийн 75 тест
 
Rezin edlel 1
Rezin edlel 1Rezin edlel 1
Rezin edlel 1
 
бусад үйлдвэр хичээл2
бусад үйлдвэр хичээл2бусад үйлдвэр хичээл2
бусад үйлдвэр хичээл2
 
коллоид химийн үндэс
коллоид химийн үндэсколлоид химийн үндэс
коллоид химийн үндэс
 
каогуляци
каогуляцикаогуляци
каогуляци
 
R v thakrar – client acquitted, bark
R v thakrar – client acquitted, barkR v thakrar – client acquitted, bark
R v thakrar – client acquitted, bark
 
è
èè
è
 
Бордоо хэрэглэх заавар
Бордоо хэрэглэх зааварБордоо хэрэглэх заавар
Бордоо хэрэглэх заавар
 
Органик бордоо
Органик бордооОрганик бордоо
Органик бордоо
 

More from Otgonjargal Galsansharav (20)

àíãèëàë ç¿é
àíãèëàë ç¿éàíãèëàë ç¿é
àíãèëàë ç¿é
 
хүний хүйс тодорхойлох
хүний хүйс тодорхойлоххүний хүйс тодорхойлох
хүний хүйс тодорхойлох
 
ээж
ээжээж
ээж
 
хүний цусны бүлэг удамших
хүний цусны бүлэг удамшиххүний цусны бүлэг удамших
хүний цусны бүлэг удамших
 
отгоо
отгооотгоо
отгоо
 
оTgoo
оTgooоTgoo
оTgoo
 
митоз мейоз
митоз мейозмитоз мейоз
митоз мейоз
 
моногибрид
моногибридмоногибрид
моногибрид
 
Lesson3
Lesson3Lesson3
Lesson3
 
нефть
нефтьнефть
нефть
 
нефть
нефтьнефть
нефть
 
нүүрс ус
нүүрс уснүүрс ус
нүүрс ус
 
түлшээ
түлшээтүлшээ
түлшээ
 
уураг
уурагуураг
уураг
 
уусмалын орчин
уусмалын орчинуусмалын орчин
уусмалын орчин
 
хөнгөн цагаан
хөнгөн цагаанхөнгөн цагаан
хөнгөн цагаан
 
è
èè
è
 
Kardon
KardonKardon
Kardon
 
Ooh tos
Ooh tosOoh tos
Ooh tos
 
Uurag anaa
Uurag anaaUurag anaa
Uurag anaa
 

11в мөнх эрдэнэ химиин хичээл

  • 2. Хуванцар. Этилений нүүрстөрөгчийг гарган авах  Темперамтур ба даралтыг нэмэгдүүлэх замаар халааж зөөлрүүүлэн шахах, хэвлэх аргаар янз бүрийн хэлбэр дүрсэнд оруулж болдог нийлэг том молекулт нэгдлийн үүсгэх хатуу материалыг хуванцар гэнэ.  Хуванцарт том молекул т нэгдэл агуулагдахаас гадна дүүргэгч, зөөлрүүлэгч будагч, холбогч зэрэг үүрэг бүхий бодисууд агуулагдана.
  • 3. Хуванцарыг халаахад гарах өөрчлөлтөөр нь 2 ангилна.  1. Халааж зөөлрүүлээд хэвэнд цутгаж хөргөхөд хатуурдаг полимерийг термопаластик (халаахад зөөлөрдөг урвал) хувунцар гэнэ.  2. Хуванцарыг халаахад молеоуулууд нь өөр хоорондоо урвалд орж орон зайн өвөрмөц бүтэцтэй болдог ба дахин халаахад зөөлөрдөггүй полимерийг термореактив (халаахад зөөлөрдөггүй) хуванцар гэнэ.
  • 5.  Полиэтилэн нь цагаан өнгөтэй, уснаас хөнгөн, бат бөх чанартай, цахилгаан ба дулаан дамжуулдаггүй бодис юм. Шатаахад өнгийн дөл үүсгэдэг, ердийн нөхцөлд хүчил, шүлт, бромын ус болон калийн перманганатын аль нь ч полигэтиленд нөлөөлдөггүй.  Цахилгаан дамжуулдаггүй, тусгаарлах шинж чанарыг нь үндэслэн цахилгаан тусгаардагч, кабелийн гаднах бүрээс хийдэг.
  • 7. Энэ нь полиэтиленийг бодвол илүү өндөр температурт хайлдаг, бат бөх шинж чанартай. Мөн олон дахин нугалагдах, үрэлт тэсвэрлэх чадвар сайн учир түүгээр татлага, шүүгч материал зэргийг хийхэд нэн тохиромжтой байдаг.
  • 9.  Полистирол нь шугаман бүтэцтэй, зарим органик уусгагчид уусдаг ба түүний уусталыг хуванцар материал наахад цавуу болгон хэрэглэдэг. Халаахад зөөлөрдөг термопластик шинжтэй. Азотын хүчлээс бусад хүчил, шүлт, исэлдүүлэгчийн нөлөөллийг сайн тэсвэрлэдэг.  Полистиролыг халаахад хялбархан задарч стирол үүсгэдэг. Ийнхүү полимер задарч мономер үүсгэхийг деполимержих урвал гэнэ.
  • 10. Диений нүүрстөрөгч  Диений эгнээний нүүрстөрөгч нь хоѐр хоѐрлосон холбоо агуулсан ханаагүй нүүрстөрөгч учраас ханасан нүүрстөрөгчөөс 4, этилений эгнээний нүүрстөрөгчөөс хоѐр атом устөрөгчөөр дутуу байна. Иймд түүний ерөнхий томьѐо нь C n H2n-2 болно.
  • 11. Диений нүүрстөрөгч нь хоѐрлосон холбоо агуулах бөгөөд ханаагүй холбоогоор холбогдсон нүүрстөрөгчийн атом нь sp-кв эрлийзжилтийн буюу валентийн хоѐр дахь төлөвт оршино. Орон зайн ба электрон бүтцээрээ этилений эгнээний нүүрстөрөгчтэй адил тригональ бүтэцтэйгээс гадна шинж чанар нь этилентэй төстэй.
  • 12. Шинж чанар  Бутадиен нь ерийн нөхцөлд хий, изопрен нь дэгдэмхий шингэн бодис. Эдгээр нь алкений адил устөрөгч, галоген, галогент устөрөгчтэй нэгдэнэ. Нэгдэх урвал нь 2 шаттай явагдана.  Эхний шатанд захын хоѐр нүүрстөрөгч дэх хоѐрлосон холбоо тасарч, нэгдэх урвал явагдана. Жишээлбэл: бромжих урвалд орно.
  • 13.  Эхний шатанд захын хоѐр нүүрстөрөгч дэх хоѐрлосон холбоо тасарч, нэгдэх урвал явагдана.  2,3 дахь нүүрстөрөгчийн атом дахь чөлөөт валентаараа хоѐр нүүрстөрөгчийн атом холбогдох нэг хоѐрлосон холбоо үүснэ.  Дараагийн шатанд хоѐрлосон холбоо бүхий нүүрстөрөгчийн Пи- холбоо тасарч бромтой нэгдэх урвалд орно.
  • 14. Мөн хоѐрлосон холбоо агуулсан учраас нүүрстөрөгч полимержих урвалд хчлбархан орно. Бутадиен -1,3 изопрен нь полимержих урвалд орж нийлэг каучукийг үүсгэнэ.
  • 15. Диений хэрэглээ Каучук резиний Дугуй үйлдвэрлэл үйлдвэрлэх бутадиен Химийн үйлдвэр уусгагч алькадиен изопрен Каучукийн үйлдвэр Изопрений каучук гарган авах
  • 16. Каучук  Каучук нь гадны механик үйлчлэлээр тодорхой хэлбэр дүрсэд шилжиж уг үйлчлэл зогсмогц анхны хэлбэрээ хадгалдаг уян харимхай шинжтэй. Ус чийг нэвтрүүлдэггүй, цахилгаан дамжуулдаггүй шинж чанарыг үдүүлдэг.
  • 18. Каучукыг вулканжуулахад резин үүсдэг. Харин вулканжуулах үед хүхрийг ихээр нэмж өгч эбонит хэмээх хатуу бодис үүснэ. Орчин үеийн үйлдвэрлэл өсөн нэмэгдэж байгаа хэрэгцээг байгалийн каучук хангахгүй болсон. Иймд нийлэгжүүлэх аргаар байгуулалт шинжээрээ байгалийн каучуктайижил полийзопрены каучукыийг гарган авсан.