алкан

1. Химийн мэтгэлцээн мэндчилгээ
11а анги Alchemist
гэдэг нь....

2. Ханасан нүүрсустөрөгч
Алкан
Alchemist
Молекулдаа
С-С дан холбоо
СnH2n+2
ерөнхий томьёотой
sp3 эрлийзжилттэй

3. Химийн холбоо,
холбооны шинж (метан)
Холбоо Төрөл
Урт
нм
Энерги
кЖ*моль-1 Эрэмбэ
С-С
ковалент 0,154 344 1
С-H ковалент 0,109-0.110 412 1
www.themegallery.com

4. Алканы ангилал
Цагираг
хэлхээт
Задгай
хэлхээт

5. Алканы хэрэглээ
C2~4
• Хийн
түлш
C5~10
• лигроин
C10~16
• керосин
Alchemist

6. Ерөнхийдөө түлш
шатахуунд ашигладаг.
Alchemist
C10~16
• керосин
C14~20
• дизель
C70<
• битум

7. Алканыг гарган авах
(Лабораторт)
Цууны хүчлийн натрийн давсыг
натрийн шохойтой халааж гаргах
• CH3COONa + NaOH→CH4 + Na2CO3
Вюрцийн урвалаар алканыг
гаргаж авах
• 2C2H5Cl + 2Na → C4H10 + 2NaCl
Alchemist

8. Алканыг гарган авах
(Лабораторт)
Ханаагүй нүүрсустөрөгчийг
гидрогенжүүлэх урвалаар гарган авна.
• H2C=CH2 + H2 → CH3-CH3
Спирт ба карбон хүчлийн ангижрах
урвалаар гарган авна.
• CH3OH + 2H → CH4 + H2O
Alchemist

9. 11а анги
Alchemist
Алканы хими шинж
жүжиг:
Алканы гэр бүл

10. Ялгаруулах урвал –
Хүүхэд төрүүлсэн нь
Ээж
Хүүхэд төрүүлсний
дараа
Крекингийн урвал

11. ХЭДЭН ЖИЛИЙН ДАРАА.....

12. Гэр бүлийн гишүүд
Аав-Эйкозон: C20H42 хатуу төлөв
• хатуу чанга, зарчимч
• Гэрийн түшиг тулгуур
Ээж-Ноня: C9H20 шингэн төлөв
• Сайхан сэтгэлтэй
• Уян зөөлөн
Том охин-Гексаня: C6H12 шингэн
төлөв
• Хөдөлмөрч, хариуцлагатай
Бага охин-Этаня: C2H6 хийн төлөв
• Сэргэлэн цовоо, сахилагагүй

13. МАРГААШ НЬ.....
Alchemist

14. Шатах урвал -
Гексаня Метанд уурлан
гомдсон нь
2C6H14 + 38O2 →
12CO2 ↑+ 14H2O
Уур
хилэн

15. Халалцах урвал -
Хлормаад дурласан нь
CH4 + Cl2 → CH3Cl + HCl
 Хлормаа метаны мөнгөнд (H)
шунан, ашигласан.

16. Изомержих урвал -
гадаад төрхөө өөрчлөх
катализатор
Түүний гадаад төрх өөрчлөгдсөн ч дотоод сэтгэл нь
өөрчлөгдөхгүй.
Алканы физик шинж чанарт өөрчлөлт орох ч хими
шинж чанар нь өөрчлөгдөхгүй.

17. Хими шинж = Үйл явдал
Ялгаруулах урвал –
Хүүхэд төрүүлсэн
Халалцах урвал -
Хлормаад дурласан нь
Шатах урвал -
Метанд уурлан гомдсон нь
Изомержих урвал -
Гадаад төрхөө өөрчлөх