1. Тэрхийн цагаан нуурын домог
шшшрхшг
Тэрхийн цагаан нуурын оршин байгаа газар нь урьд
өвс бэлчээр сайтай уужим тал нутаг байжээ.Тал дунд
нэг худаг байсан бөгөөд эрт цагт эмгэн,өвгөн хоёр тэр
худгаас ус аваад худгаа тагладаг байж. Гэтэл эмгэн нь
нэг удаа ус аваад худгаа таглахаа мартчихжээ.Тэр
шөнө худаг нь оргилж алтан дэлхийг усны үер авах
аюул нөмөрсөн үед Бөх Мандах гэгч нэгэн хүчтэн Уран
мандал уулын оройг таслан аваад худгийн тагруу
шидэн хаасанд хальж асгарсан ус нь тэрхийн цагаан
нуур болон тогтжээ. Ийнхүү нуур гэнэт тогтсоныг
нутгийн нэг хүн хараад “тэр их нуурыг хараач” гэж дуу
алдсанаар уг нуурыг “Тэр их” гэж нэрлэх болж хожим
Тэрх болон хураагдсан гэдэг домог яриа бий. Бөх
Мандалын авчирч худгийн амыг тагласан толгойг нуур
толгой гэх бөгөөд үнэхээр ч нуур толгойг Уран мандал
уулын оройд аваачаад тавьчихвал яг эвээрэй таарах
шинжтэй харагддаг гэлцэнэ.

2. Хичээлийн сэдэв:
Нуурын гарал үүсэл,
тархалт

3. Хичээлийн зорилго:
Монгол орны
нууруудын гарал үүсэл,
тархалтын талаар
мэдлэг олгох

4. Хичээлийн зорилт:
Ø
Нууруудыг гарал
үүслээр нь ангилах
Ø
Нууруудын тархалтыг
газрын зурагт заах
Ø
Нууруудын аж ахуйн
ач холбогдолыг
тодорхойлох

5. Нуурууд
Найман нуур Даян нуур
Өгий Хөвсгөл нуур
нуур

7. Монгол орны нууруудын
тархалт

8. Тектоникийн хөдөлгөөнөөр үүссэн нуур
Энэ төрлийн нуур нь гүнзгий байхын хамт зууван
хэлбэртэй, эргийн шугам урт, тахир, эгц хажуутай
байна.Йим гаралтай нуурт Хөвсгөл, Хяргас, Үүрэг, Ачит,
Увс зэрэг нуурууд хамрагдана.
Галт уулын гаралтай нуур
Унтарсан галт уулын өрх тогоонд тогтож үүснэ. Йим
гаралтай нуурт Тэрхийн цагаан, Шарга, Ширээ зэрэг
нуур хамрагдана.
Мөстлөгийн гаралтай нуур
Монгол Алтай , Хангай, Хэнтэй, Хөвсгөлийн уулсаар
байрлана. Йим нуурт Толбо, Хотон, Хоргон, Даян зэрэг
нуур хамрагдана.
Салхиний гаралтай нуур
Салхинд туугдаж хуримтлагдсан элсэн хотгорт тогтсон
нуурт Хунт, Хүнгүйн хар, Баян зэрэг нуурууд орно.

9. “Монгол орны нуурууд”
үгийн сүлжээг таагаарай
2 Босоогоор:
1 3 4
1 5
1.Хонхор газар тогтсон хуурай
2 газрын усыг юу гэдэг вэ?
3 4 2.Тектоник гаралтай Монгол
орны хамгийн гүн цэнгэг нуур
5 3.Хөвсгөл,хяргас,үүрэг зэрэг
нуур ямар гаралтай вэ?
6
4.Хөвсгөл аймгийн нутагт
7 орших мөстлөгийн гаралтай
нэгэн нуур
5.ХарУс,Хар нуур хоёрыг
холбодог голын нэр
Хөндлөнгөөр::
1.Тектоник гаралтай Хөвсгөл,Увс аймгийн хил дээр байдаг нуурын
нэрийг урвуугаар нь бич
2.Манай улсын хамгийн том талбайтай нуур
3.Дорнод аймагт байдаг нуур
4.Монгол орны Тэрхийн цагаан нуур ямар гарал үүсэлтэй вэ?
5.Онги голд цутгадаг Говьд байдаг нуур
6.Их нуруудын хотгорт байдаг томоохон нуур
7.Өвөрхангай аймагт байдаг тооны нэрээр нэрлэгдсэн нуур

10. Үгийн сүлжээний хариу
1 х
н ө т 4
у в е 1 т ич а
2 у с к о о
3 Б у й р 4 г а л т у у л ы н
ө о Б о
5 у л а а н о х
и а
к 6 х я р г а с
а
7 н а й м а н
х

11. “Нуур” сэдвээр таван мөрт
бичээрэй
Таван мөрт бичих заавар
1. Гарчиг
2. Тэмдэг нэр хоёр үг
3. Гурван үйл үг
4. Дөрвөн үгтэй өгүүлбэр
5. Адилтгал, зүйрлэл нэг үг

12. Гэрийн даалгавар:
Сурах бичгийн хуудас­103
o
нууруудын талбайн талбайн
хэмжээгээр диаграмм
байгуулах
o
Дуунд орсон нууруудын
нэрийг олж бич.
o
Өнгө заасан нууруудын
нэрийг бич.