1. ‫تعالی‬ ‫بسمه‬
‫شاهنامه‬ ‫از‬ ‫الهام‬ ‫با‬ ‫باستان‬ ‫ایران‬ ‫ای)در‬ ‫(رسته‬ ‫طبقاتی‬ ‫نظام‬ ‫بررسی‬
‫فردوسی‬
‫پژوهشگر‬:
‫ایمانی‬ ‫محمد‬
:‫راهنما‬ ‫استاد‬
‫آقای‬‫ان‬‫کاظمی‬-‫وکیلی‬
‫شهید‬ ‫دبیرستان‬‫سلطانی‬‫کرج‬ ‫یک‬

2. ‫فهرست‬
‫کلیات‬ : ‫اول‬ ‫بخش‬
1.‫های‬ ‫نظام‬ ‫بررسی‬‫اجتماعی‬)‫گیدنز‬ ‫آنتونی‬ ‫آرای‬ ‫بر‬ ‫تکیه‬ ‫(با‬ ‫ها‬ ‫تفاوت‬ :
ž2.‫سوم‬ ‫یزدگرد‬ ‫تا‬ ‫جمشید‬ ‫از‬ ‫باستان‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫فردوسی‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬ ‫دقیق‬ ‫معرفی‬
‫دوم‬ ‫بخش‬:‫تاریخی‬ ‫سیر‬
ž‫یلللک‬ ‫فصلللک‬-‫در‬ ‫لللاتی‬ ‫نظلللام‬ ‫گیلللری‬ ‫شلللگک‬ ‫و‬ ‫جمشلللید‬ : ‫از‬ ‫سلللرآ‬
‫ایران‬
ž‫دوم‬ ‫فصل‬–‫ساسانیان‬

3. ‫انواع‬‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫نظام‬:
‫نظر‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫آنتونی‬)‫بزرگ‬ ‫شناس‬ ‫(جامعه‬ ‫گیدنز‬‫تاریخ‬ ‫درگذر‬4‫در‬ ‫اجتماعی‬ ‫نظام‬ ‫نوع‬
‫بودند‬ ‫حاکم‬ ‫جهان‬: ‫از‬ ‫اند‬ ‫ارت‬ ‫ع‬ ‫که‬
1-‫داری‬ ‫برده‬ ‫نظام‬
2-‫کاستی‬ ‫نظام‬
3-‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬
4-‫اتی‬ ‫نظام‬
1-‫داری‬ ‫برده‬ ‫نظام‬:
‫نابراری‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫افرا‬ ‫شکک‬ ‫داری‬ ‫برده‬‫که‬ ‫است‬ ‫اجتماعی‬‫اند‬ ‫برده‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫افراد‬ ‫برخی‬‫یعنی‬‫ور‬ ‫به‬
‫اند‬ ‫دیگران‬ ‫مالکیت‬ ‫در‬ ‫رسمی‬‫ندارند‬ ‫ازخود‬ ‫وقی‬ ‫ح‬ ‫و‬ ‫حق‬ ‫نوع‬ ‫وهیچ‬‫برده‬ ‫نیز‬ ‫افراد‬ ‫وبرخی‬
‫دار‬.‫مرد‬ ‫های‬ ‫برده‬ ‫به‬ ‫ا‬ ‫ال‬‫الم‬‫و‬‫می‬ ‫گفته‬ ‫کنیز‬ ‫زن‬ ‫های‬ ‫برده‬ ‫به‬‫ش‬‫در‬ .‫د‬‫نظام‬‫دا‬ ‫برده‬‫برده‬ ‫ری‬
‫نوع‬ ‫هیچ‬ ‫ازخود‬ ‫ها‬‫و‬ ‫بودند‬ ‫می‬ ‫اربابان‬ ‫محض‬ ‫مطیع‬ ‫باید‬ ‫و‬ ‫نداشتند‬ ‫اختیاری‬‫دربسیاری‬ ‫اربابان‬
‫از‬ ‫موارد‬ ‫از‬‫آزار‬‫آن‬‫ها‬‫کردند‬ ‫نمی‬ ‫دریغ‬.‫نمون‬ ‫این‬‫در‬ ‫ه‬‫دیده‬ ‫دنیا‬ ‫ممالک‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬. ‫است‬ ‫شده‬
‫درآمریکا‬ ‫جمله‬ ‫من‬.‫بود‬ ‫مسئله‬ ‫این‬ ‫درگیر‬ ‫نوزدهم‬ ‫قرن‬ ‫دوم‬ ‫نیمه‬ ‫تا‬ ‫که‬‫نظام‬ ‫این‬ ‫سرانجام‬
‫ظالمانه‬ ‫اجتماعی‬‫ارزات‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫جمهورآمریکا‬ ‫رییس‬ ‫شانزدهمین‬ ‫لینکن‬ ‫آبراهام‬ ‫جان‬ ‫توسط‬
‫از‬ ‫فراوان‬‫برداشت‬ ‫میان‬.‫شد‬ ‫ه‬‫ب‬ ‫که‬ ‫ارزاتی‬ ‫م‬‫ش‬ ‫تجزیه‬ ‫مدتی‬ ‫برای‬ ‫آمریکا‬ ‫شد‬ ‫اعث‬.‫ود‬

4. 2-‫کاس‬ ‫نظام‬‫ت‬‫ی‬:
‫کاستی‬ ‫نظام‬‫و‬ ‫هند‬ ‫قاره‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫های‬ ‫فرهنگ‬ ‫به‬ ‫عمدتا‬‫مربوط‬ ‫مجدد‬ ‫تولد‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫هندو‬ ‫یده‬ ‫ع‬
‫ش‬ ‫می‬‫و‬.‫د‬‫آن‬ ‫یده‬ ‫ع‬‫کاست‬ ‫وظایف‬ ‫وانجام‬ ‫مناسک‬ ‫پیروی‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫افرادی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫ها‬
‫در‬ ‫کند‬ ‫کوتاهی‬ ‫خود‬‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫متولد‬ ‫تری‬ ‫پایین‬ ‫موقعیت‬ ‫در‬ ‫بعدی‬ ‫تناسخ‬( .
‫گیدنز‬1334)
‫ها‬ ‫برهمن‬ ‫دسته‬ ‫باالترین‬ : ‫بوده‬ ‫موجود‬ ‫دسته‬ ‫چند‬ ‫کاستی‬ ‫م‬ ‫درنظا‬)‫هندو‬ ‫(روحانیون‬
‫نجس‬ ‫ه‬ ( ‫زحمتکش‬ ‫ه‬ ‫دسته‬ ‫ترین‬ ‫وپایین‬ ‫بودند‬‫بودند‬ ).‫بسته‬ ‫بسیار‬ ‫ها‬ ‫ه‬ ‫این‬
‫از‬ ‫موروثی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫ودسته‬ ‫نداشت‬ ‫وجود‬ ‫جابجایی‬ ‫نوع‬ ‫هیچ‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫وبین‬ ‫بودند‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫ک‬ ‫منت‬ ‫دیگر‬ ‫نسک‬ ‫به‬ ‫نسلی‬.‫بندی‬ ‫سیم‬ ‫ت‬ ‫پیشین‬ ‫های‬ ‫نسک‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫ها‬ ‫ه‬
‫می‬‫براساس‬ ‫نه‬ ‫شدند‬‫ها‬ ‫شغک‬‫و‬‫حرف‬.‫است‬ ‫بوده‬ ‫هند‬ ‫نظام‬ ‫نوع‬ ‫این‬ ‫بارز‬ ‫مثال‬.
3-‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬:
‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬‫زیادی‬ ‫سنتی‬ ‫های‬ ‫درتمدن‬‫شده‬ ‫دیده‬‫است‬.‫فئودالیسم‬ ‫در‬ ‫جمله‬ ‫از‬
‫بود‬ ‫گوناگون‬ ‫اقشار‬ ‫فئودالیستی‬ ‫های‬ ‫رسته‬ ‫شامک‬ ‫جامعه‬ ‫اجتماعی‬ ‫نظام‬ ‫درآن‬ ‫که‬ ‫اروپایی‬
‫داشتند‬ ‫یکدیگر‬ ‫ال‬ ‫درق‬ ‫متفاوتی‬ ‫وق‬ ‫ح‬ ‫ونیز‬ ‫متفاوت‬ ‫وتعهدات‬ ‫وظایف‬ ‫که‬.‫در‬‫اروپا‬
‫ترین‬ ‫بلندپایه‬‫می‬ ‫تشکیک‬ ‫زادگان‬ ‫ونجیب‬ ‫ساالران‬ ‫اشراف‬ ‫از‬ ‫رسته‬‫شد‬.‫رسته‬ ‫روحانیون‬
‫ی‬‫و‬ ‫بعدی‬‫ها‬ ‫(سرف‬ ‫رعایا‬،‫دادند‬ ‫می‬ ‫راتشکیک‬ ‫سوم‬ ‫)رسته‬ ‫وران‬ ‫وپیشه‬ ‫ه‬ ‫کس‬.‫دراین‬
‫جامعه‬‫و‬ ‫اشراف‬‫روحانیان‬‫بودند‬ ‫ات‬ ‫ترین‬ ‫عالی‬‫و‬‫کشاورزان‬ ‫وق‬ ‫ح‬ ‫به‬ ‫معموال‬
‫شد‬ ‫نمی‬ ‫رسیدگی‬ ‫چندان‬.

5. ‫ب‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬ ‫افتراق‬ ‫وجوه‬:‫کاستی‬ ‫نظام‬ ‫ا‬
1-‫شرایطی‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫دسته‬ ‫در‬ ‫درمواقعی‬ ‫که‬ ‫وری‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫باز‬ ‫نظامی‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬
‫تغییری‬ ‫گونه‬ ‫هیچ‬ ‫وجه‬ ‫هیچ‬ ‫به‬ ‫کاستی‬ ‫نظام‬ ‫در‬ ‫آمدولی‬ ‫می‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫تغییراتی‬ ‫استثنا‬
‫داد‬ ‫نمی‬ ‫رخ‬
2-‫نظام‬ ‫در‬ ‫ولی‬ ‫بودند‬ ‫ات‬ ‫باالترین‬ )‫ها(روحانیون‬ ‫برهمن‬ ‫ه‬ ‫کاستی‬ ‫نظام‬ ‫در‬
‫ای‬ ‫رسته‬‫بودند‬ ‫ات‬ ‫ترین‬ ‫باال‬ ‫روحانیون‬ ‫همراه‬ ‫به‬ ‫اشراف‬.
3-‫نظام‬ ‫در‬ ‫انان‬ ‫ده‬ ‫اوضاع‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫مراتب‬ ‫به‬ ‫انان‬ ‫ده‬ ‫اوضاع‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬ ‫در‬
‫است‬ ‫بوده‬ ‫کاستی‬.
4-‫در‬ ‫ولی‬ ‫شد‬ ‫می‬ ‫منتصب‬ ‫او‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫ه‬ ‫فردی‬ ‫پیشینیان‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کاستی‬ ‫نظام‬ ‫در‬
‫افراد‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬‫شد‬ ‫می‬ ‫بندی‬ ‫سیم‬ ‫ت‬ ‫حرف‬ ‫براساس‬‫ند‬.
4-‫طبقاتی‬ ‫نظام‬:
‫اتی‬ ‫نظام‬‫زیا‬ ‫جهات‬ ‫از‬‫دار‬ ‫تفاوت‬ ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫نظام‬ ‫با‬ ‫دی‬‫ه‬ .‫د‬‫بندی‬ ‫گروه‬
‫تا‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫اند‬ ‫سهیم‬ ‫مشترکی‬ ‫اقتصادی‬ ‫وامکانات‬ ‫منابع‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کسانی‬ ‫از‬ ‫بزرگی‬
‫گذارد‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫زندگی‬ ‫ک‬ ‫س‬ ‫نوع‬ ‫بر‬ ‫زیادی‬ ‫ثیر‬.‫ثروت‬ ‫مالکیت‬‫پایه‬ ‫شغک‬ ‫با‬ ‫همراه‬
‫ا‬ ‫تفاوت‬ ‫اصلی‬ ‫های‬‫اند‬ ‫تی‬:‫.(گیدنز‬1334)‫واقع‬ ‫در‬‫اتی‬ ‫نظام‬ ‫در‬ ‫ات‬
‫اقشار‬ ‫همان‬‫گوناگون‬‫اند‬ ‫جامعه‬.

6. :‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫نظام‬ ‫سایر‬ ‫و‬ ‫طبقاتی‬ ‫نظام‬ ‫های‬ ‫تفاوت‬
1-‫امتیاز‬ ‫براساس‬ ‫قشرها‬ ‫انواع‬ ‫سایر‬ ‫خالف‬ ‫بر‬ ‫ات‬‫نمی‬ ‫پا‬ ‫دینی‬ ‫یا‬ ‫وقی‬ ‫ح‬ ‫های‬
‫گیرند‬.‫به‬ ‫که‬ ‫موروثی‬ ‫موقعیت‬ ‫براساس‬ ‫ه‬ ‫در‬ ‫عضویت‬‫اساس‬ ‫بر‬ ‫یا‬ ‫قانونی‬ ‫صورت‬
‫گیرد‬ ‫نمی‬ ‫شکک‬ ‫شود‬ ‫تعیین‬ ‫وسنت‬ ‫رسم‬.‫از‬ ‫تر‬ ‫پذبر‬ ‫انعطاف‬ ‫نوعا‬ ‫اتی‬ ‫های‬ ‫نظام‬
‫نیست‬ ‫وقطعی‬ ‫روشن‬ ‫هرگز‬ ‫ات‬ ‫میان‬ ‫های‬ ‫ومرز‬ ‫است‬ ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫نظام‬‫و‬‫هیچ‬
‫نیست‬ ‫مختلف‬ ‫ات‬ ‫میان‬ ‫زناشویی‬ ‫پیوند‬ ‫برای‬ ‫رسمی‬ ‫ممنوعیت‬ ‫گونه‬.
2-‫اکتساب‬ ‫حدی‬ ‫تا‬ ‫کم‬ ‫دست‬ ‫هرفرد‬ ‫ه‬‫سایر‬ ‫در‬ ‫چه‬ ‫آن‬ ‫مثک‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫نه‬ ‫است‬ ‫ی‬
‫های‬ ‫نظام‬ ‫انواع‬‫اجتماعی‬‫شود‬ ‫می‬ ‫دیده‬ ‫عموما‬‫باشد‬ ‫معلوم‬ ‫تولد‬ ‫هنگام‬ ‫به‬ ‫صرفا‬.
‫رو‬ ‫باال‬ ‫به‬ ‫رو‬ ‫تحرک‬ ‫یعنی‬ ‫اجتماعی‬ ‫تحرک‬‫اتی‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ ‫پایین‬ ‫به‬‫سایر‬ ‫از‬ ‫بیش‬
‫کاستی‬ ‫از‬ ‫فردی‬ ‫جابجایی‬ ‫کاستی‬ ‫(درنظام‬ ‫دارد‬ ‫عمومیت‬ ‫قشربندی‬ ‫های‬ ‫نظام‬ ‫انواع‬
‫به‬) ‫است‬ ‫یرممکن‬ ‫دیگر‬ ‫کاست‬
3-‫ها‬ ‫ه‬‫است‬ ‫معطوف‬‫بین‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬ ‫تفاوت‬ ‫به‬‫افراد‬.‫در‬‫در‬ ‫که‬ ‫حای‬‫سایر‬
‫های‬ ‫نظام‬‫اجتماعی‬‫اهمیت‬ )‫هند‬ ‫کاستی‬ ‫درنظام‬ ‫دین‬ ‫نفوذ‬ ‫(مثک‬ ‫یراقتصادی‬ ‫عوامک‬
‫دارد‬ ‫بیشتری‬.
4-‫های‬ ‫نظام‬ ‫در‬‫دیگر‬‫برو‬ ‫تنی‬ ‫م‬ ‫شخصی‬ ‫درروابط‬ ‫اساسا‬ ‫ها‬ ‫نابرابری‬‫ار‬ ‫اج‬ ‫یا‬ ‫ظیفه‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫پیدا‬ ‫نمود‬‫افراد‬ ‫یا‬ ‫وبرده‬ ‫خواجه‬ ‫ورعیت‬ ‫ارباب‬ ‫میان‬ ‫شخصی‬ ‫روابط‬ ‫مثک‬
. ‫گوناگون‬ ‫های‬ ‫کاست‬‫ابک‬ ‫درم‬‫در‬ ‫نابرابری‬‫وشرایط‬ ‫اوضاع‬ ‫نتیجه‬ ‫اتی‬ ‫های‬ ‫نظام‬
‫است‬ ‫جامعه‬ ‫بر‬ ‫حاکم‬ ‫اقتصادی‬.

7. ‫فردوس‬ ‫دیدگاه‬‫است‬ ‫بوده‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬ ‫بر‬ ‫ناظر‬ ‫ی‬
‫شاهنامه‬ ‫متن‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬‫قطعا‬‫اجتماعی‬ ‫نظام‬‫باستان‬ ‫ایران‬‫زیرا‬ ‫وده‬ ‫ن‬ ‫داری‬ ‫برده‬ ‫نظام‬
‫کوچکترین‬ ‫شاهنامه‬ ‫در‬‫ای‬ ‫اشاره‬‫و‬ ‫است‬ ‫نشده‬ ‫داری‬ ‫برده‬ ‫به‬ ‫ت‬ ‫نس‬‫ی‬ ‫مطل‬ ‫هیچ‬‫نیز‬
‫است‬ ‫نیامده‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫بوده‬ ‫داری‬ ‫برده‬ ‫نظام‬ ‫دوران‬ ‫آن‬ ‫نظام‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫دال‬.‫اساس‬ ‫بر‬
‫ب‬ ‫ایران‬ ‫اجتماعی‬ ‫نظام‬ ‫شاهنامه‬‫را‬ ‫استان‬‫اتی‬ ‫نظام‬.‫کرد‬ ‫قلمداد‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ ‫نیز‬‫چون‬
‫در‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫ویژگی‬‫اتی‬ ‫نظام‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫با‬ ‫وجه‬ ‫هیچ‬ ‫به‬ ‫آمده‬ ‫شاهنامه‬‫مطابق‬
‫نیست‬.
‫کاستی‬ ‫نظام‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫اما‬‫؛‬ž
‫شاهنامه‬ ‫به‬ ‫استناد‬ ‫با‬ ‫ایران‬ ‫دوران‬ ‫آن‬ ‫نظام‬ ‫نبودن‬ ‫کاستی‬
: ‫ایران‬ ‫دوران‬ ‫آن‬ ‫نظام‬ ‫نبودن‬ ‫کاستی‬ ‫دلیل‬ ‫نخستین‬
‫شناس‬ ‫را‬ ‫گروه‬ ‫دگر‬ ‫سه‬ ‫بسودی‬
‫سپاس‬ ‫شان‬ ‫برا‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫نیست‬ ‫کجا‬
‫بدروند‬ ‫وخود‬ ‫ورزند‬ ‫و‬ ‫بکارند‬
‫نشوند‬ ‫سرزنش‬ ‫خویش‬ ‫گاه‬ ‫به‬
‫نوش‬ ‫وخورده‬ ‫آزاده‬ ‫زفرمان‬
‫گوش‬ ‫آسوده‬ ‫بیغاره‬ ‫آوار‬ ‫از‬
‫بدوی‬ ‫گیتی‬ ‫آباد‬ ‫آزادو‬ ‫تن‬
‫وگوی‬ ‫وگفت‬ ‫داور‬ ‫از‬ ‫برآسوده‬

8. ‫از‬‫این‬‫ابیات‬‫که‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫مشخص‬‫باستان‬ ‫ایران‬ ‫در‬‫ی‬ ‫مناس‬ ‫جایگاه‬ ‫کشاورزان‬
‫داشتند‬‫چراکه‬ ‫کاستی‬ ‫نظام‬ ‫ارزشهای‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫مغایر‬ ‫این‬ ‫و‬‫در‬‫از‬ ‫کاستی‬ ‫نظام‬
‫و‬ ‫شد‬ ‫می‬ ‫یاد‬ ‫نجس‬ ‫ه‬ ‫از‬ ‫جزیی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫کشاورزان‬‫ایشان‬‫اجتماعی‬ ‫جایگاه‬
. ‫نداشتند‬ ‫ی‬ ‫مناس‬‫است‬ ‫ایران‬ ‫دوران‬ ‫آن‬ ‫نظام‬ ‫ودن‬ ‫ن‬ ‫کاستی‬ ‫دلیک‬ ‫نخستین‬ ‫این‬.
‫نبودن‬ ‫کاستی‬ ‫دلیل‬ ‫دومین‬: ‫ایران‬ ‫دوران‬ ‫آن‬ ‫نظام‬
‫خوانیش‬ ‫آتوربان‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫گروهی‬
‫دانیش‬ ‫پرستندگان‬ ‫رسم‬ ‫به‬
‫گروه‬ ‫میان‬ ‫از‬ ‫کردشان‬ ‫جدا‬
‫کوه‬ ‫کرد‬ ‫جایگاه‬ ‫را‬ ‫پرستنده‬
‫حالی‬ ‫در‬ ‫ودند‬ ‫ن‬ ‫مهمی‬ ‫ه‬ ‫روحانیون‬ ‫دوران‬ ‫درآن‬ ‫که‬ ‫یابیم‬ ‫مادرمی‬ ‫نیز‬ ‫ابیات‬ ‫این‬ ‫از‬
‫بودند‬ ‫ه‬ ‫ترین‬ ‫مهم‬ ‫روحانیون‬ ‫کاستی‬ ‫درنظام‬ ‫که‬.
‫سومین‬:‫ایران‬ ‫دوران‬ ‫آن‬ ‫نظام‬ ‫نبودن‬ ‫کاستی‬ ‫دلیل‬
‫شاهنامه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫ب‬ ‫آهنگر‬ ‫کاوه‬‫کن‬ ‫می‬ ‫ایران‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫خدماتی‬ ‫از‬ ‫عد‬‫د‬‫سردار‬ ‫عنوان‬ ‫به‬
‫یعنی‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫انتخاب‬ ‫ایران‬‫این‬‫که‬ ‫گسترده‬ ‫بسیار‬ ‫تغییر‬ ‫یک‬‫هیچ‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫امکان‬
‫وجه‬‫کاستی‬ ‫نظام‬ ‫در‬‫ود‬ ‫ن‬ ‫دور‬ ‫م‬.
‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫نظام‬ ‫میان‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫کرد‬ ‫استدالل‬ ‫چنین‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫رو‬ ‫این‬ ‫از‬
‫گیدنز‬‫نظام‬‫باستان‬ ‫ایران‬‫است‬ ‫بوده‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظامی‬.

9. ‫تا‬ ‫جمشید‬ ‫از‬ ‫باستان‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫فردوسی‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫ای‬ ‫رسته‬ ‫نظام‬ ‫دقیق‬ ‫معرفی‬
‫سوم‬ ‫یزدگرد‬
ž‫نظام‬ ‫در‬‫ای‬ ‫رسته‬‫به‬ ‫ما‬4‫ا‬ ‫ارت‬ ‫ع‬ ‫آنها‬ ‫که‬ ‫خوریم‬ ‫می‬ ‫بر‬ ‫ه‬: ‫از‬ ‫ند‬
1-‫موبدان‬2-‫واشراف‬ ‫جنگاوران‬3-‫انان‬ ‫ده‬4-‫وبازاریان‬ ‫وران‬ ‫پیشه‬
‫شد‬ ‫ذکر‬ ‫پیشتر‬ ‫که‬ ‫همانطور‬‫از‬ ‫ات‬ ‫این‬‫یک‬‫در‬ ‫که‬ ‫وری‬ ‫به‬ ‫بودند‬ ‫جدا‬ ‫دیگر‬
‫اجتماعی‬ ‫ات‬‫کمتر‬‫صورت‬ ‫جایی‬ ‫جابه‬‫گرفت‬ ‫می‬.‫این‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫یادآور‬ ‫باید‬ ‫ته‬ ‫ال‬
.‫بود‬ ‫تغییر‬ ‫قابک‬ ‫شاهان‬ ‫صالحدید‬ ‫با‬ ‫باستان‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫مسئله‬‫سلسله‬ ‫حکومت‬ ‫زمان‬ ‫در‬
‫هخامنشیان‬)‫وران‬ ‫پیشه‬ ‫(عموما‬ ‫بدهند‬ ‫ه‬ ‫تغییر‬ ‫خواستند‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫اشخاصی‬‫باید‬
‫سپس‬ ‫آموختند‬ ‫رامی‬ ‫جدید‬ ‫ه‬ ‫آداب‬ ‫جا‬ ‫آن‬ ‫ودر‬ ‫کردند‬ ‫می‬ ‫نام‬ ‫ت‬ ‫ث‬ ‫مدارسی‬ ‫در‬
‫گذران‬ ‫از‬ ‫پس‬‫آمد‬ ‫می‬ ‫عمک‬ ‫به‬ ‫آزمونی‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫آموزشی‬ ‫دوره‬ ‫آن‬ ‫دن‬‫و‬‫آن‬ ‫در‬ ‫اگر‬
)‫آموختند‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫جدید‬ ‫ه‬ ‫ورسم‬ ‫(راه‬ ‫شدند‬ ‫می‬ ‫پذیرفته‬ ‫آزمون‬‫از‬ ‫شاه‬ ‫ت‬ ‫مواف‬ ‫با‬
‫رفتند‬ ‫می‬ ‫دیگر‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫ه‬‫تغییر‬ ‫این‬ ‫نمونه‬ .‫مورد‬ ‫در‬ ‫شاهنامه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ه‬
.‫بینیم‬ ‫می‬ ‫پسرش‬ ‫و‬ ‫آهنگر‬ ‫کاوه‬
‫ق‬ ‫باستان‬ ‫ایران‬‫طبقات‬ ‫از‬ ‫بل‬
‫سپرده‬ ‫او‬ ‫عهده‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫ملک‬ ‫خدا‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫خدایی‬ ‫فردی‬ ‫کیومرث‬ ‫شاهنامه‬ ‫ق‬
‫بود‬.‫او‬‫سپرد‬ ‫هوشنگ‬ ‫پسرش‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اش‬ ‫پادشاهی‬ ‫نیز‬.‫تهمورث‬ ‫پسرش‬ ‫نیز‬ ‫هوشنگ‬
‫قرارداد‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫جانشین‬ ‫را‬‫از‬ ‫بعد‬ ‫پادشاه‬ ‫را‬ ‫جمشید‬ ‫پسرش‬ ‫نیز‬ ‫وتهمورث‬
. ‫داد‬ ‫قرار‬ ‫خود‬‫مدتی‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫زند‬ ‫می‬ ‫ایران‬ ‫اقتصادی‬ ‫اصالحات‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫جمشید‬

10. ‫و‬ ‫نیست‬ ‫کافی‬ ‫ایران‬ ‫برای‬ ‫اقتصادی‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫ط‬ ‫ف‬ ‫اصالحاتی‬ ‫که‬ ‫یابد‬ ‫می‬ ‫در‬ ‫وی‬‫باید‬
‫بزند‬ ‫واجتماعی‬ ‫فرهنگی‬ ‫اصالحات‬ ‫به‬ ‫دست‬،‫به‬ ‫را‬ ‫مردم‬ ‫وی‬ ‫ر‬ ‫خا‬ ‫همین‬ ‫به‬4
‫می‬ ‫سیم‬ ‫ت‬ ‫دسته‬‫کند‬‫؛‬‫نخست‬ ‫دسته‬، ‫جنگاوران‬ ‫دوم‬ ‫دسته‬ ، ‫موبدان‬‫دسته‬‫سوم‬
‫چهارم‬ ‫ودسته‬ ‫کشاورزان‬‫وران‬ ‫پیشه‬
1-‫موبدان‬
‫خوانیش‬ ‫آتوربان‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫گروهی‬
‫دانیش‬ ‫پرستندگان‬ ‫رسم‬ ‫به‬
‫گروه‬ ‫میان‬ ‫از‬ ‫کردشان‬ ‫جدا‬
‫کوه‬ ‫کرد‬ ‫جایگاه‬ ‫را‬ ‫پرستنده‬
‫از‬‫ابیات‬ ‫این‬‫چنین‬‫است‬ ‫داشته‬ ‫مردم‬ ‫میان‬ ‫واالیی‬ ‫جایگاه‬ ‫همواره‬ ‫آتش‬ ‫که‬ ‫آید‬ ‫برمی‬
‫و‬‫نیز‬ ‫موقع‬ ‫آن‬ ‫روحانیون‬‫بودند‬ ‫شهره‬ ‫آتش‬ ‫از‬ ‫انی‬ ‫نگه‬ ‫ر‬ ‫خا‬ ‫به‬.‫وکیف‬ ‫کم‬ ‫جمشید‬
‫و‬ ‫سنجد‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫موبدان‬ ‫کار‬‫برای‬ ‫مزاحم‬ ‫افرادی‬ ‫اینان‬ ‫گویا‬ ‫که‬ ‫اندیشد‬ ‫می‬ ‫خود‬ ‫با‬
‫اصالحات‬‫او‬‫همین‬ ‫به‬ ‫هستند‬‫دلیک‬‫اجتماعی‬ ‫نیروی‬ ‫یک‬‫م‬ ‫که‬ ‫مهم‬ ‫بسیار‬‫حرک‬
‫جامعه‬‫بود‬‫گذارد‬ ‫می‬ ‫کنار‬ ‫را‬‫و‬‫آ‬‫کند‬ ‫می‬ ‫عید‬ ‫ت‬ ‫ها‬ ‫کوه‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ن‬.‫واقع‬ ‫در‬‫جمشید‬‫با‬
‫کار‬ ‫این‬‫می‬ ‫انجام‬ ‫را‬ ‫عمرش‬ ‫اه‬ ‫اشت‬ ‫ترین‬ ‫بزرگ‬‫و‬ ‫دهد‬‫در‬‫همواره‬ ‫که‬ ‫کشوری‬
‫ر‬ ‫مذهب‬ ‫حیاتی‬ ‫عنصر‬ ‫بوده‬ ‫ترین‬ ‫ی‬ ‫مذه‬‫ا‬‫کنارمی‬‫گذارد‬.‫که‬ ‫دالیلی‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫شاید‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫مطرح‬ ‫جمشید‬ ‫ایزدی‬ ‫فره‬ ‫رفتن‬ ‫ازدست‬ ‫دربحث‬‫موبدان‬ ‫شدن‬ ‫دور‬ ‫همین‬
‫باشد‬ ‫سیاست‬ ‫از‬

11. 2-‫جنگاوران‬
‫دست‬ ‫دگر‬ ‫بر‬ ‫صفی‬‫بنشاندند‬
‫خواندند‬ ‫نیساریان‬ ‫نام‬ ‫همی‬
‫آورند‬ ‫جنگ‬ ‫مردان‬ ‫شیر‬ ‫کجا‬
‫اند‬ ‫وکشور‬ ‫لشکر‬ ‫فروزنده‬
‫بپای‬ ‫شاهی‬ ‫تخت‬ ‫بود‬ ‫کزیشان‬
‫بجای‬ ‫مردی‬ ‫نام‬ ‫بود‬ ‫وزیشان‬
) ‫(نظامیگری‬ ‫میلیتاریستی‬ ‫نظامی‬ ‫ایران‬ ‫نظام‬ ‫دوران‬ ‫درآن‬.‫بود‬‫نظامی‬‫که‬‫بسیار‬
‫و‬ ‫دهشتناک‬‫تحمک‬ ‫قابک‬ ‫یر‬ ‫بسیار‬.‫نمود‬ ‫می‬‫نظام‬ ‫در‬‫می‬‫نظام‬ ‫یک‬ ‫نمونه‬ ‫که‬ ‫لیتاریستی‬
‫است‬ ‫دادی‬ ‫است‬‫و‬ ‫وفاداری‬ ‫جایگاه‬ ‫داشتن‬ ‫مالک‬‫وچرا‬ ‫چون‬ ‫بی‬ ‫اعت‬ ‫ا‬ ‫درنتیجه‬
‫شاه‬ ‫ازشخص‬.‫باشد‬ ‫می‬‫به‬ ‫بیشتر‬ ‫وفاداری‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫سپاهیان‬ ‫میلیتاریستی‬ ‫نظام‬ ‫در‬
‫و‬ ‫بودند‬ ‫باالتر‬ ‫جایگاهی‬ ‫شاه‬ ‫شخص‬‫قدرتمندی‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫وابسته‬ ‫شاه‬ ‫قدرت‬ ‫میزان‬
‫قدر‬ ‫شاه‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫سپاهش‬‫قدرتمندی‬ ‫علت‬ ‫وبه‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫شخصی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫معموال‬ ‫تمند‬
‫بودنش‬ ‫شاه‬ ‫علت‬ ‫وبه‬ ‫وقی‬ ‫ح‬ ‫شخصی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫نه‬ ‫قدرتمندبود‬ ‫سپاهش‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫حس‬ ‫ابیات‬ ‫دراین‬ ‫رزملموسی‬ ‫به‬ ‫ویژگی‬ ‫واین‬.‫یابیم‬ ‫درمی‬ ‫ما‬ ‫جا‬ ‫دراین‬
‫و‬ ‫کشور‬ ‫فروزنده‬ ‫لشکریان‬‫بودند‬ ‫شاه‬ ‫محافظین‬.‫آن‬ ‫ورییس‬ ‫لشکر‬ ‫درواقع‬‫فرمانروا‬
‫بودند‬ ‫جنگاوران‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫واشراف‬ ‫کشوربودند‬ ‫ی‬.‫ومکنت‬ ‫وثروت‬ ‫قدرت‬ ‫موقع‬ ‫درآن‬
‫بود‬ ‫آنان‬ ‫دست‬ ‫ایران‬ ‫کشور‬ ‫شاهی‬ ‫ورخت‬ ‫وتخت‬ ‫بخت‬ ‫و‬.

12. 3-‫دهقانان‬
‫شناس‬ ‫را‬ ‫گروه‬ ‫دگر‬ ‫سه‬ ‫بسودی‬
‫سپاس‬ ‫شان‬ ‫برا‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫نیست‬ ‫کجا‬
‫بدروند‬ ‫وخود‬ ‫ورزند‬ ‫و‬ ‫بکارند‬
‫نشوند‬ ‫سرزنش‬ ‫خویش‬ ‫گاه‬ ‫به‬
‫آزا‬ ‫زفرمان‬‫نوش‬ ‫وخورده‬ ‫ده‬
‫گوش‬ ‫آسوده‬ ‫بیغاره‬ ‫آوار‬ ‫از‬
‫بدوی‬ ‫گیتی‬ ‫آباد‬ ‫آزادو‬ ‫تن‬
‫وگوی‬ ‫وگفت‬ ‫داور‬ ‫از‬ ‫برآسوده‬
‫آید‬ ‫می‬ ‫دهکان‬ ‫ازریشه‬ ‫ان‬ ‫ده‬‫باشد‬ ‫می‬ ‫دار‬ ‫زمین‬ ‫معنای‬ ‫وبه‬.‫دوران‬ ‫درآن‬ ‫انان‬ ‫ده‬
‫داشتند‬ ‫مرفهی‬ ‫بسیار‬ ‫زندگی‬،‫ش‬ ‫نمی‬ ‫ادی‬ ‫انت‬‫ن‬‫یدند‬‫و‬‫کسی‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫ورز‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫در‬
‫کشیدند‬ ‫نمی‬ ‫منتی‬.‫هستن‬ ‫وآزاد‬ ‫آزاده‬ ‫تن‬ ‫خورند‬ ‫می‬ ‫وخود‬ ‫کارند‬ ‫می‬ ‫خود‬‫د(رضا‬
:‫قلی‬1331)‫ود‬ ‫ن‬ ‫اثر‬ ‫بی‬ ‫توضیحاتش‬ ‫در‬ ‫واین‬ ‫بود‬ ‫ان‬ ‫ده‬ ‫یک‬ ‫فردوسی‬ ‫خود‬ ‫ته‬ ‫(ال‬
‫کرده‬ ‫بیان‬ ‫را‬ ‫خویش‬ ‫آمال‬ ‫وی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫زیاد‬ ‫احتمالش‬ ‫که‬ ‫زیرا‬‫است‬)

13. 4-‫وران‬ ‫پیشه‬
‫اهتوخشی‬ ‫خوانند‬ ‫که‬ ‫چهارم‬
‫سرکشی‬ ‫با‬ ‫ورزان‬ ‫دست‬ ‫همان‬
‫بود‬ ‫پیشه‬ ‫همگنان‬ ‫کارشان‬ ‫کجا‬
‫بود‬ ‫اندیشه‬ ‫پر‬ ‫همیشه‬ ‫روانشان‬
‫است‬ ‫وران‬ ‫پیشه‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫اهتوخشی‬.‫از‬ ‫خود‬ ‫وران‬ ‫پیشه‬3:‫شدند‬ ‫می‬ ‫تشکیک‬ ‫دسته‬
1-‫کارگران‬2-‫بازاریان‬3-‫صنعتگران‬
‫این‬‫در‬ ‫کارگران‬ ‫نیز‬ ‫موقع‬ ‫درآن‬ ‫که‬ ‫ست‬ ‫این‬ ‫ی‬ ‫گویا‬ ‫ابیات‬‫ودند‬ ‫ن‬ ‫خوبی‬ ‫وضعیت‬
‫ح‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫کار‬ ‫بر‬ ‫ی‬ ‫مناس‬ ‫وروال‬‫داشتند‬ ‫را‬ ‫فراوانی‬ ‫های‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫وهمیشه‬ ‫ود‬ ‫ن‬ ‫اکم‬.
‫اند‬ ‫بدنی‬ ‫کار‬ ‫مشغول‬ ‫که‬ ‫اند‬ ‫زحمتکش‬ ‫مردم‬ ‫توده‬ ‫گروه‬ ‫این‬،‫را‬ ‫عمومی‬ ‫ک‬ ‫مشا‬
‫و‬ ‫دهند‬ ‫می‬ ‫انجام‬‫اند‬ ‫سرکشی‬ ‫وآماده‬ ‫معاش‬ ‫رنج‬ ‫گرفتار‬ ‫همیشه‬.‫گروه‬ ‫این‬‫اگر‬
‫می‬ ‫متحمک‬ ‫که‬ ‫وفشاری‬ ‫ظلم‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫موجود‬ ‫نظام‬ ‫،علیه‬ ‫ورند‬ ‫آ‬ ‫بدست‬ ‫را‬ ‫فرصتی‬
‫اند‬ ‫شریک‬ ‫آوردنش‬ ‫بوجود‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫و‬ ‫شوتد‬‫کنند‬ ‫می‬ ‫کشی‬ ‫وسر‬ ‫شورند‬ ‫می‬.

14. ‫وساسانیان‬ ‫طبقات‬
‫ایران‬ ‫دوره‬ ‫این‬ ‫در‬‫یان‬‫شدند‬ ‫می‬ ‫بندی‬ ‫سیم‬ ‫ت‬ ‫دسته‬ ‫چهار‬ ‫به‬:
)‫(آثروان‬ ‫روحانیون‬ ‫نخست‬ ‫ه‬
‫ها‬ ‫:جنگی‬ ‫دوم‬ ‫ه‬‫(ارتشتاران‬)
)‫(دبیران‬ ‫دولتی‬ ‫ادارت‬ ‫:مستخدمین‬ ‫سوم‬ ‫ه‬
) ‫وهتخشان‬ ‫یوشان‬ ‫(واستری‬ ‫ه‬ ‫وکس‬ ‫زارعین‬ : ‫چهارم‬ ‫ه‬
‫نخست‬ ‫طبقه‬:)‫(آثروان‬ ‫روحانیون‬
‫شدند‬ ‫می‬ ‫انتخاب‬ ‫ها‬ ‫مغ‬ ‫ازمیان‬ ‫روحانیون‬.‫گفتند‬ ‫می‬ ‫موبذ‬ ‫را‬ ‫آنها‬‫و‬‫را‬ ‫موبذان‬ ‫رییس‬
‫گفتند‬ ‫می‬ ) ‫موبذان‬ ‫موبذ(موبذ‬ ‫موبذان‬.‫منصو‬ ‫خود‬ ‫وی‬‫را‬ ‫دیگر‬ ‫وموبذان‬ ‫بود‬ ‫شاه‬ ‫ب‬
‫کرد‬ ‫می‬ ‫نصب‬.‫بنابراین‬ ‫بود‬ ‫زردشتی‬ ‫مذهب‬ ‫کشور‬ ‫رسمی‬ ‫مذهب‬ ‫دوران‬ ‫درآن‬ ‫چون‬
‫بود‬ ‫باال‬ ‫خیی‬ ‫موبدان‬ ‫جایگاه‬.‫هدایای‬ ‫ماحصک‬ ‫ا‬ ‫ال‬ ‫که‬ ‫داشتند‬ ‫زیادی‬ ‫اموال‬ ‫ها‬ ‫مغ‬
‫جداگانه‬ ‫قوانین‬ ‫خویش‬ ‫برای‬ ‫چون‬ ‫ودند‬ ‫ن‬ ‫حکومتی‬ ‫قوانین‬ ‫تابع‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫بود‬ ‫مردمی‬
: ‫نوشتند‬ ‫چنین‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫مغ‬ ‫درجات‬ ‫داشتند‬ ‫ای‬
‫همه‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پایین‬‫م‬‫هابودند‬ ‫غ‬
‫باال‬‫از‬ ‫تر‬‫همه‬‫ها‬ ‫آتشکده‬ ‫روسای‬ ‫یا‬ ‫هیربذان‬ ‫ها‬ ‫مغ‬ ‫روسای‬ ‫یا‬ ‫موبذان‬ ‫ها‬ ‫مغ‬
‫با‬‫هیربذان‬ ‫هیربذ‬ ‫یا‬ ‫موبذان‬ ‫موبذ‬ ‫ترینشان‬ ‫ال‬:‫(پیرنیا،حسن‬1333)

15. :‫دوم‬ ‫طبقه‬‫ارتشتاران‬
: ‫از‬ ‫بود‬ ‫متشکک‬ ‫که‬ ‫ند‬ ‫داد‬ ‫می‬ ‫تشکیک‬ ‫نظام‬ ‫سواره‬ ‫را‬ ‫لشکریان‬ ‫عمده‬ ‫قسمت‬1-
‫ثابت‬ ‫لشکر‬2-‫می‬ ‫حاضر‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫انه‬ ‫ل‬ ‫داو‬ ‫ها‬ ‫نظام(آن‬ ‫سواره‬ ‫های‬ ‫چریک‬‫شدند‬
) ‫دادند‬ ‫می‬ ‫تشکیک‬ ‫را‬ ‫سپاه‬ ‫اعظم‬ ‫وقسمت‬
‫اسلحه‬‫شان‬ ‫هجومی‬ ‫ی‬ ‫،کالهخودواسلحه‬ ‫،زره‬ ‫کاله‬ ‫از‬ ‫بود‬ ‫متشکک‬ ‫شان‬ ‫دفاعی‬ ‫ی‬
‫به‬ ‫برایشان‬ ‫حسنی‬ ‫بود‬ ‫تر‬ ‫سنگین‬ ‫شان‬ ‫اسلحه‬ ‫چه‬ ‫وهر‬ ‫بود‬ ‫،گرز‬ ‫کمان‬ ‫،تیرو‬ ‫شمشیر‬
‫آمد‬ ‫می‬ ‫ب‬ ‫حسا‬.‫به‬ ‫بسیارآراسته‬ ‫بودو‬ ‫کاویانی‬ ‫درفش‬ ‫دوران‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫پرچم‬
‫جواهر‬.‫وحداکثر‬ ‫وشیر‬ ‫وگوشت‬ ‫نان‬ ‫از‬ ‫بود‬ ‫متشکک‬ ‫سپاه‬ ‫ذای‬‫سپاه‬ ‫وق‬ ‫ح‬
4444‫بود‬ ‫شاه‬ ‫به‬ ‫متعلق‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫درهم‬.
) ‫(دبیران‬ ‫دولتی‬ ‫ادارات‬ ‫:مستخدمین‬ ‫سوم‬ ‫ه‬
: ‫بودند‬ ‫دسته‬ ‫چند‬ ‫شامک‬ ‫این‬
‫شاهی‬ ‫ب‬ ‫ل‬ ‫اشرافشان‬ ‫و‬ ‫بودند‬ ‫ممالک‬ ‫حکام‬ ‫)؛این‬ ‫(شترتاران‬ ‫داران‬ ‫شهر‬ : ‫اول‬ ‫دسته‬
‫داشتند‬
: ‫دوم‬ ‫دسته‬‫)؛‬ ‫(ویسپوهران‬ ‫پوران‬ ‫ویس‬‫ها‬ ‫این‬7‫بودند‬ ‫مهم‬ ‫خانواده‬‫از‬ ‫متشکک‬
3‫پهلوو‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫پارتی‬ ‫خانواده‬4‫اسم‬ ‫به‬ ‫دارند‬ ‫پارتی‬ ‫نسب‬ ‫بودند‬ ‫د‬ ‫معت‬ ‫که‬ ‫خانواده‬
‫نداشتد‬ ‫جابجایی‬ ‫حق‬ ‫ولی‬ ‫بود‬ ‫موروثی‬ ‫وشغلشان‬ ‫داشتند‬ ‫زیاد‬ ‫اموال‬ ‫اینان‬ ‫پهلوی‬
)‫بود‬ ‫نهاوند‬ ‫در‬ ‫قارن‬ ‫(مثال‬
‫بودند‬ ‫اینان‬ ‫ترینشان‬ ‫مهم‬ ‫(ورزگان)؛که‬ ‫یزرگان‬ :‫سوم‬ ‫دسته‬

16. 1-‫(وزرک‬ ‫فرماندار‬ ‫بزرگ‬)‫فرماذار‬
2-) ‫موبذ‬ ‫(موبذان‬ ‫موبدان‬ ‫کک‬ ‫رییس‬
3-) ‫بد‬ ‫دبیر‬ ‫(ایران‬ ‫شاه‬ ‫دبیر‬ ‫سر‬
4-) ‫ذ‬ ‫سپه‬ ‫(ایران‬ ‫سپهساالر‬
5-) ‫بذ‬ ‫یوشان‬ ‫تری‬ ‫(واس‬ ‫بزرگان‬ ‫ه‬ ‫رییس‬
6-)‫(هتخشابذ‬ ‫واصناف‬ ‫تجار‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫رییس‬
‫نماینده‬ ‫بعدی‬ ‫وافراد‬ ‫بود‬ ‫شاه‬ ‫نماینده‬ ‫یکمی‬ ‫کردند‬ ‫می‬ ‫اداره‬ ‫را‬ ‫دولت‬ ‫امور‬ ‫اینان‬
‫ات‬
4-‫افتراق‬ ‫وجه‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫برده‬ ‫وگمان‬ ‫نیست‬ ‫مشخصی‬ ‫):عنوان‬ ‫(آزاتان‬ ‫آزادگان‬
‫بوده‬ ‫ها‬ ‫وآریایی‬ ‫بومیان‬
‫نام‬ ‫به‬ ‫بوده‬ ‫ای‬ ‫دسته‬‫بودند‬ ‫مالیلتی‬ ‫امور‬ ‫مامور‬ ‫که‬ ‫دهکان‬
‫ی‬ ‫ه‬4‫امپر‬ ‫وثروت‬ ‫رونق‬ ‫وتامین‬ ‫زمین‬ ‫کشت‬ ‫ذایشان‬ ‫؛وظیفه‬ ‫ه‬ ‫وکس‬ ‫انان‬ ‫:ده‬
‫نداشت‬ ‫بدی‬ ‫اوضاع‬ ‫آنزمان‬ ‫در‬ ‫انان‬ ‫ده‬ ‫بود‬ ‫اتوری‬‫ی‬ ‫مناس‬ ‫اوضاع‬ ‫وران‬ ‫وپیشه‬ ‫ند‬
‫نداشتند‬.

17. :‫منابع‬
1.‫فردوسی‬‫،شاهنامه،تصحیح‬‫ژول‬‫مول،نشر‬‫علمی‬‫فرهنگی‬1374
2‫نی‬ ‫خودکامگی،نشر‬ ‫شناسی‬ ‫علی،جامعه‬ ‫رضاقلی‬ .1331
3‫نی‬ ‫شناسی،نشر‬ ‫آنتونی،جامعه‬ ‫گیدنز‬ .1334
4‫نگاه‬ ‫نشر‬ ،‫اسالم‬ ‫از‬ ‫ک‬ ‫ق‬ ‫ایران‬ ‫حسن،تاریخ‬ ‫پیرنیا‬ .1333
5.‫دریایی‬‫تورج،شاهنشاهی‬‫ساسانی،ترجمه‬‫ی‬ ‫مجت‬‫ثابت‬‫فر،نشر‬‫نوس‬ ‫ق‬1333