2. WSB
*Gilowice (1976-91 jako część gminy Gilowice-Ślemień) –
gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie
żywieckim. W latach 1975-1998 gmina należała
do województwa bielskiego.
*Siedziba władz gminy to Gilowice.
*Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało
5606 osób. Gmina obejmuje dwa sołectwa: Gilowice
i Rychwałd.
5. WSB
*
*Kościół -Na uwagę zasługuje zabytkowy kościół drewniany
pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła. Wybudowany i
konsekrowany w I połowie XIV wieku w Rychwałdzie, został
przeniesiony do Gilowic w 1757 roku. Architektura kościoła
to gotyk śląsko-małopolski. W kościele stoi XVIII-
wieczny ołtarz z posągiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XIV
wieku. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury
Drewnianej województwa śląskiego.
*Dni Gilowic – popularna impreza okolicznościowa
mieszkańców gminy
7. WSB
*
* Sołectwa gminy Gilowice: Gilowice i Rychwald, należą do jednych z najstarszych zakątków Żywiecczyzny. Pierwsze zapiski o
istnieniu Gilowic zamieszczone są w spisie świętopietrza i Volumina Legum pod datą 1324r. Wieś Rychwałd powstała nieco
później, ale jej niemiecko brzmiąca nazwa świadczy, że istniała już w XV w.
* W pierwszej połowie XV wieku właścicielami tutejszych miejscowości był ród Skrzyńskich. W 1438 roku Rychwałd kupił bliżej
nieznany Zemo z Grojca, zaś właścicielem Gilowic został burgrabia krakowski, Piotr Szaszowski herbu Saszor. Już w wieku XV
starania o zakup tutejszych wsi czynili Komorowscy, właściciele Żywca. Ostatecznie Rychwałd kupił Piotr Komorowski i w roku
1475 zorganizował tutaj nową parafię. Po rozpadzie Państwa Żywieckiego sołectwa dzisiejszej gminy Gilowice włączono do
Państwa Ślemieńskiego.
* Gilowice były od dawna wsią rolniczą. Na terenie Gilowic istniały dwa folwarki: Stary Dwór, który zajmował połowę terenu wsi
Gilowice wraz z siedzibą, a także tereny Ślemienia. Drugi folwark, nazwany Nowym Dworem, powstał w XVII wieku, za czasów
Wielopolskich.
* W początkach XX wieku utworzono w Gilowicach szkołę, mieszczącą się w budynku starej karczmy, podarowanemu wsi przez
Aleksandrę i Władysława Branickich. Ważną rolę w rozwoju tych terenów odegrał ksiądz Teofil Papesch, który przybył do
Gilowic w 1911 roku. Zorganizował on Kółko Rolnicze, Kasę Stefczyka, pocztę, powołał do życia stowarzyszenia młodzieżowe,
organizował przedstawienia i obchody ważnych rocznic i uroczystości.
* Szczególnie tragiczny w dziejach gminy był okres wojenny, kiedy po wysiedleniu ponad 1/3 mieszkańców w 1940 roku,
osadzono tutaj 52 niemieckich przybyszów. Zagarnęli oni 80% ziemi uprawnej, terroryzując tych Polaków, którzy jeszcze
pozostali we wsi i traktując ją jako tanią siłę roboczą. Ponadto ponad trzysta osób zostało aresztowanych i osadzonych w
obozach koncentracyjnych, z których niewielu powróciło.
* Okres powojenny, to czas ścierania się podziemia z nową władzą, która przy poparciu wojska sowieckiego i narastającego
terroru zyskała wpływ na losy kraju. Tragedią tego okresu było zabójstwo w Krakowie pochodzącego z Gilowic studenta
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Stanisława Pyjasa, w 1977 roku.
* W trakcie ponownej reorganizacji administracji państwowej w 1975 roku utworzono 47 województw i gmina Gilowice, którą
połączono z gminą Ślemień, znalazła się w obrębie województwa bielskiego. W 1989 roku, po przemianach politycznych w
kraju powrócono ponownie do przedwojennych tradycji, mianując na czele gminy wójta.
8. WSB
* Naukę pomocniczą historii zajmującą się herbami nazywamy „heraldyką”. Nazwa ta pochodzi od słowa „herold”, określającego
urzędnika dworskiego, wywołującego nazwiska rycerzy biorących udział w średniowiecznych turniejach rycerskich.
Najstarszymi bowiem herbami były umieszczane na tarczach znaki, dzięki którym rozpoznawano rycerzy i rody rycerskie. Po
nich dopiero wykształciły się herby miejskie, których geneza jest bardzo podobna – z jednej strony wynikała z wojskowych
obowiązków miejskiej społeczności, z drugiej z potrzeby posiadania własnego, unikalnego znaku rozpoznawczego. Na polu
bitwy te miejskie wspólnoty gromadziły się pod chorągwią, na której widniał właśnie ten znak. Dzisiejsze herby samorządowe
mają niewiele wspólnego z militarnym znaczeniem herbów średniowiecznych, lecz wciąż wynikają z zapotrzebowania na
posiadanie znaku, z którym utożsamiać może się pewna wspólnota. Z tego też powodu ustawa o samorządzie terytorialnym z
dnia 8 marca 1990 roku upoważniła gminy miejskie i wiejskie do używania herbów. Działając na podstawie ustawy Rada Gminy
Gilowice postanowiła (Uchwała Nr XXX/174/98) w dniu 6 czerwca 1998 roku nadać gminie Gilowice herb.
* Nauka heraldyczna opisując herby używa specyficznego języka, nazywanego „blazonowaniem” (od francuskiego „blason” –
herb). Formuła opisu pozostaje niemal niezmienna od setek lat, co czyni z blazonowania język nieco archaiczny. Podobny
prawidłom heraldyki (bliższy współczesnemu językowi) opis herbu Gminy Gilowice zamieszczony został w załączniku do wyżej
wspomnianej uchwały:
* „Herb Gminy Gilowice składa się z następujących elementów: na niebieskim tle trzy otwarte korony o trzech widocznych
sterczynach symbolizują wieś Gilowice, które umieszczone były w pieczęci, której używano w latach 1908—1926 jako Urząd
Gminy Gilowice. Krzyż i drzewo symbolizują wieś Rychwałd, gdzie również symbole te znajdowały się w pieczęci okrągłej,
używanej w latach 1908—1926 jako Urząd Gminy Rychwałd”.
* Gmina Gilowice leży w Kotlinie Żywieckiej, na południowych stokach Beskidu
Małego rozciągającego się województwie śląskim. Naturalne ukształtowanie
terenu - łagodne wzniesienia i strome stoki pokryte lasami, łąkami i polami
uprawnymi, poprzecinane nielicznymi potokami nadają temu zakątkowi
wyjątkowego uroku. W skład 6-tysięcznej gminy wchodzą obecnie 2 sołectwa:
Gilowice z przysiółkiem Gilowice - Rozcięta rozpościerające się w dolinie rzeki
Łękawki oraz Rychwałd położony w dolinie potoku Nawieśnik.Obszar na jakim
leży gmina, obejmuje łącznie 28,19 km2 powierzchni (2 819 ha).Klimat w
dolinach jest umiarkowanie łagodny, natomiast surowszy w partiach wyżej
położonych. Niemniej jednak sąsiedztwo Jeziora Żywieckiego wpływa łagodząco
na klimat całego obszaru gminy Gilowice.W leśnych ostojach żyją jelenie, sarny,
dziki i lisy. Niejednokrotnie na niwach pól uprawnych, łąkach i pod lasami
napotkać można zające, kuropatwy i bażanty, a niedawno do gilowickich wód
powróciła rodzina bobrów. Dodatkowym atutem jest fakt, że teren gminy
Gilowice częściowo zajmuje Park Krajobrazowy Beskidu Małego.Naturalne piękno
krajobrazu, doskonałe warunki do czynnego wypoczynku i spokojnego relaksu,
zabytkowe dzieła rąk ludzkich, bardzo dobre połączenia komunikacyjne z
większymi aglomeracjami z województwa śląskiego i małopolskiego oraz
prawdziwa gościnność mieszkańców to niezastąpione bogactwo gminy Gilowice.
