1. Introducción a la actividad.
La temáticas de las tres primeras actividades se corresponden con las 3 R´s, por lo que
sería bueno clarificar en un primer momento los conceptos de reducir, reciclar
y reutilizar para que las y los estudiantes conecten desde un primer momento con
el tema.
1. Reciwedu.
A través de esta primera actividad se pretende acercar a los más pequeños y pequeñas
de la escuela a la temática del reciclaje. Para ello contaremos con cuatro paneles de
nuestro amigo Wedu que se corresponden con los contenedores de basura más comu-
nes: uno verde para el cristal, uno azul para el papel, uno amarillo para el plástico y uno
negro para los desperdicios orgánicos.
- Wedu verde con botes, botellas de cristal.
- Wedu azul con periódicos, servilletas de papel, cuaderno encima de una mesa.
- Wedu amarillo jugando con balón, envase de yogur, muñeca de plástico, tupper.
- Wedu negro con comida.
Conlaayudadeestosmateriales,seexplicaráalosniñosyniñasquenotodoslosconte-
nedores se utilzan para lo mismo, sino que en función del color, han de tirarse en él un
tipo u otro de residuos.
Una vez hecho esto, se da una cartulina por panel para que el alumnado dibuje en ellas
productos o residuos que se reciclen en el contenedor de ese color. Puede dividirse la
clase en tantos grupos como paneles hay para que, ordenadamente, cada uno de ellos
Recicla con
Diseño:MargaMilio
AHORA TOCA... Recicla con Wedu 1
Ideas para trabajar en clase.
Infantil y primer ciclo de primariaSegundoeterceirociclodeprimaria
Introdución á actividade
Antesdecomezaradesenvolverenclaseaunidadedidácticaénecesarioquecomprobemos
que o noso alumnado coñece os conceptos de desenvolvemento humano sostible,
Comercio Xusto, consumo responsable e obsolescencia programada.
Ideas para traballar na clase
1. Representacións gráficas da reciclaxe
Posto que nos cursos da ESO o alumnado xa sabe o que é a reciclaxe, como funciona e por
que habemos de facelo, pedirémoslles que se dividan por grupos de ao redor de cinco
persoas para realizar unha actividade un pouco máis complexa. Esta consistirá na
representación gráfica dunhas situacións determinadas, a través de debuxos que fará o
propio alumnado na lousa, tras o cal o resto de grupos han de intentar adiviñar que é o que
están a tratar de dicirlles, e se esa información trasmitida correspóndese coa realidade ou
non, e por que. Cada grupo terá que traballar de forma colaboradora para conseguir facer
as representacións gráficas con precisión, polo que é necesario deixarlles uns minutos de
planificación antes de comezar a debuxar, cabendo a posibilidade de que participen no
esbozo tantos membros como decidan.
Estas son as tarxetas con posibles situacións, aínda que poden facerse moitas outras
relacionadas coa temática.
É necesario separar para reciclar.
O plástico e as lámpadas han de ir no colector amarelo.
O aceite non se tira polo vertedeiro; é mellor facelo polo retrete.
EducaciónSecundariaObligatoria
7Agora Toca... Recicla con Wedu

2. As pilas de botón tíranse ao mesmo colector que os envases.
Os electrodomésticos non teñen un lugar de recollida, polo que é mellor deixalos á beira
do río.
O punto limpo é o lugar onde deixamos os aparatos novos que xa non queremos.
Ao reutilizar usamos un produto vello para facer un novo.
2. Produtos viaxeiros
Vanse mostrando diferentes imaxes de produtos (roupa, xoguetes, xogos, comida,
bisutería, tecnoloxía, material escolar...) e indícase que apunten aquelas que comprarán.
Despois proponse un debate ou posta en común na que xurdan as seguintes cuestións:
Onde están fabricados os produtos que consumimos habitualmente? Como credes que
será o percorrido que realizan dende o seu lugar de orixe ás nosas casas, curto ou longo?
Cantos intermediarios haberá en todo ese proceso? Hai alternativas de consumo de
produción española? Canto cremos que cobrará a persoa que produce a materia prima
para que o seu transporte ata os mercados do noso barrio e a súa venda neles sexa tan
barata? Dos produtos que apuntamos anteriormente, cales son necesarios e cantos
simplementenosapeteceter?Credesqueapublicidadeinflúenascousasquedesexamos
comprar pero que non necesitamos realmente?
Duranteasrespostas,vaiseorientandoatemáticacaraaoconsumoresponsable.Unhavez
finalizado, explícase este concepto e pregúntaselles se coñecen o Comercio Xusto. Para
traballar este último termo pídese xente voluntaria, escollendo unhas 12 ou 14 persoas que
dividiremosendousgrupos.Acadagrupopropónsellesastemáticasdescritasnastarxetas
que repartiramos. Díselles que son traballadores e traballadoras dunha empresa de X país,
dividíndoos en traballadores (nenos e nenas e adultos) e dirixentes. Unha das empresas
traballará baixo os criterios do comercio xusto e a outra non. Tras coñecer as pautas baixo
as que han de desempeñar cada grupo (incluídas na táboa de abaixo). Cada grupo terá que
actuar acorde ás indicacións que se lles deu e representando as situacións que o docente
lles vai dicindo. Será necesario que tras cada instrución planeen no grupo que é o que van
facer: hai unha reunión para tomar decisións referentes á fábrica, modifícanse os horarios,
é a hora de comer, un traballador cae enfermo durante a xornada laboral, chega o
comprador da materia prima (a persoa que guía a sesión pode facer de comprador).
Tras as dúas representacións pídese ao alumnado que comente o que viu e as diferenzas
que había entre os dous grupos, o que dará pé a explicar detidamente as características do
Comercio Xusto que non quedasen clarificadas a través das representacións.
8 Agora Toca... Recicla con Wedu

3. 3. Taller de reutilización de materiais
Na actualidade xorden moitas alternativas que permiten cambiar dispendio por
reutilización,eénecesariotrasladaraosnososnenosenenasaideadequeofeitodeusar
e tirar produtos constantemente non é sostible e o planeta reséntese día a día. É así que
para esta actividade propoñemos un taller no que a través da reutilización de materiais
que aparentemente xa non teñen máis uso, creen un produto novo.
Algunhas ideas para a reutilización de produtos:
Marco de fotos con cartón e pasta de papel, botóns, etiquetas, cortizas.
Portalápices con verdes de papel, botes (cristal, xampú...).
Pousavasos, selos, alfombrín con cortizas de botella.
Carteiras ou estoxos, revistas, roupa rota, periódicos, revistas...
Colares, pulseiras, gardapanos con arandelas de botella e las ou fíos.
-Os traballadores e traballadoras non
reciben un salario xusto polo traballo
que realizan.
-O traballo infantil está permitido, o que
supón que moitos nenos e nenas non
poden ir á escola.
-As decisións son tomadas polo xefe,
sen ter en conta as opinións ou
necesidades dos seus traballadores.
-Existe desigualdade por cuestión de
xénero, sendo as condicións laborais
das mulleres peores que as dos homes.
-Os beneficios non reverten na
comunidade senón, principalmente,
nos intermediarios que trasladan o
produto dende a persoa que o produce
ata o punto de venda.
Pautasgrupocomercioxusto Pautasgrupononcomercioxusto
-Traballadoras e traballadores reciben
un salario xusto.
-Os produtos reverten unha parte dos
seus beneficios na comunidade:
sanidade, educación, medio, formación
laboral...
-Págase aos produtores unha parte por
adiantado permitíndolles así planificar
o seu desenvolvemento.
-Os nenos e as nenas non traballan; o
seu lugar é a escola, aprendendo.
-A toma de decisións faise de forma
participativa.
-Os espazos de traballo consolídanse
como cooperativas.
-Existe igualdade de condicións entre
homes mulleres.
-Respéctaseomedio.
8 9Agora Toca... Recicla con Wedu

4. Escribe a educacion@ayudaenaccion.org
Publicaremos a túa proposta no blog e a
compartiremos co resto de centros
que participan en Agora toca...
Tes máis ideas de actividades?
Descarga os materiais educativos desta etapa no blog
http://ayudaenaccion.org/ahoratoca
Agora que toda a clase sabe que é reutilizar e a multitude de cousas que podemos facer
cos materiais que aparentemente xa non serven, que tal se lles propoñemos que, entre
toda a clase, deseñen un Wedu con materiais reciclados?
Mans á obra!
Material educativo editado por Axuda en Acción para o Programa Educativo Agora Toca…
Contidos de Alba Silván Fernández para Axuda en Acción. Deseño de Marga Milio para Axuda en Acción.
Está autorizada a reprodución, difusión e utilización sen ánimo de lucro destes materiais con fins educativos, citando sempre a fonte e ós seus autores/súas autoras.
A túa opinión é importante para nós. Animámoste a realizar
a aluación do material en http://programaeducativo.ayudaenaccion.org/