2. ÍNDICE
1. Introdución............................páx.3
2. Localización............................páx.3
3. Tipos de paisaxes.....................páx.3
4. Relevo..................................páx.5
5. Climatoloxía e vexetación.............páx.6
6. Vertentes e ríos.......................páx.7
7. Mapa de Europa no mundo............páx.8
8. Mapa das paisaxes de Europa........páx.9
9. Mapa do relevo de Europa............páx.10
10. Mapa dos climas e vexetación......páx.11
11. Mapa das vertentes e ríos..........páx.12
12. Bibliografía...........................páx.13
2
3. 1. INTRODUCIÓN
Tradicionalmente asóciase a orixe do topónimo Europa cun personaxe
mitolóxico. Europa era filla de Agénor e de Telefasa, irmá de Cadmo,
unha princesa fenicia. Cando se divertía coas súas compañeiras na
praia,
Zeus
observouna
e
acabou
namorándose
dela.
Zeus
transformouse nun touro branco, tan manso, que Europa achegouse a
el, púxolle flores sobre o pescozo e logo atreveuse a montalo; entón,
Zeus ergueuse e cruzou o mar, levándoa a illa de Creta, onde Europa
pariu a Minos e a Sarpedón, co cal regresou a Asia. Do nome desta
muller provén o do continente.
2. LOCALIZACIÓN
Europa é o único continente que se atopa totalmente situado no
hemisferio norte. Esténdese os 35º aos 70º Norte de latitude, e
desde os 10º Leste aos 60º Oeste de lonxitude. Limita polo norte co
océano Glacial Ártico; polo leste, con Asia; polo sur, co mar
Mediterráneo e con Asia; e polo oeste, co océano Atlántico.
Europa é o segundo continente máis pequeno en termos de superficie,
que abarca arredor de 11.000.000 km2 ou o 2% da superficie do
planeta Terra e arredor de 6,8% do total das terras emerxidas. De
todos os países europeos, Rusia é o que maior superficie ten, mentres
que a cidade do Vaticano é o máis pequeno. Europa é o cuarto
continente máis poboado, despois de Asia, África e América, cunha
poboación de arredor do 11% da poboación mundial.
*Ver mapa da páxina 9.
3. TIPOS DE PAISAXES
Dentro de Europa podemos atopar as seguintes paisaxes:
a) Montaña: As paisaxes de alta montaña atopámolas nas zonas
máis elevadas que están no sur. A maioría bordean o mar
3
4. Mediterráneo: os Pireneos, os Alpes, os Cárpatos, os Balcáns e
o Cáucaso.
Outras montañas de menor altura son os Montes Escandinavos
e os Montes Urais que forman o límite leste de Europa con
Asia.
Nestas zonas de montaña a poboación é escasa, vive da
gandería, aínda que hoxe algunhas montañas teñen un grande
atractivo turístico e nelas practícanse deportes de inverno.
Hai que destacar tamén as paisaxes polares que ocupan unha
estreita franxa do Norte de Islandia, Noruega e Rusia. Nestes
lugares o chan está cuberto de neve e só durante os meses de
verán prodúcese o desxeo, e o chan cóbrese de arbustos e
herbas. Son zonas pouco poboadas, onde só viven lapóns,
persoas que se dedican ao pastoreo de renos.
b) Chaira: Esta paisaxe esténdese polo centro e polo leste de
Europa. No centro está a Gran Chaira Europea, que limita co
mar do Norte e co Báltico, polo norte; e cos Alpes e cos
Cárpatos, polo sur. Nesta chaira hai montañas de menor
altitude, como o Macizo Central, a cordilleira dos Vosgos e a
Selva Negra. Ao leste de Europa, atópase a Chaira da Europa
Oriental, que limita co mar Branco e co mar de Barents, polo
norte; e cos Montes Urais, polo leste.
A poboación nesta zona vive concentrada en grandes pobos,
pero actualmente, as cidades, as comunicacións, as explotacións
mineiras, as zonas industriais e as actividades humanas en
xeral, modificaron profundamente as paisaxes tradicionais.
c) Costa: Europa é un continente con moitos quilómetros de costa.
É unha costa moi recortada, con moitos entrantes e saíntes.
Nas zonas atlánticas gandeiras son de poboación dispersa, pero
hoxe en día a paisaxe está moi humanizada, con importantes
cidades, portos, zonas industriais, vías de comunicación...
A paisaxe mediterránea é propia das costas e illas europeas
bañadas por este mar e caracterízase por presentar terras moi
poboadas que actualmente atraen moito turismo. Desta maneira
4
5. as cidades situadas nesta costa medran e as urbanizacións,
complexos hoteleiros, zonas de ocio e estradas invaden o
territorio.
*Ver mapa da páxina 10.
4. RELEVO
No relevo de Europa distinguimos tres zonas diferenciadas:
a) No centro e no leste de Europa atópanse grandes chairas. No
centro está a Gran Chaira Europea e ao leste a Chaira da
Europa Oriental.
b) No sur de Europa están os sistemas montañosos máis elevados
entre os que se atopan montañas elevadas como os Pireneos, os
Alpes, os Cárpatos, os Balcáns e o Cáucaso, onde se atopa o
pico máis alto de Europa, o Elbrús.
c) Na costa destacan os seguintes accidentes:
Penínsulas. No norte, a de Kola, a de Escandinavia e a
Xutlandia. No sur, a Ibérica, a Itálica, a Balcánica e a de
Crimea.
Golfos. No norte atópase o de Botnia, situado na
Península Escandinava. No sur está o de Biscaia, o de
León e o de Xénova.
Cabos. No norte, o cabo Norte. No sur, o de Fisterra o
de San Vicente e o Matapán.
As rías e os fiordes. Os fiordes (vales polos que entra a
auga do mar) atópanse na Península Escandinava e as rías
están no norte da Península Ibérica, en Galicia.
As illas. No norte atópase Islandia. No centro, Gran
Bretaña e Irlanda. No sur, entre outras, as illas
Baleares, Córsega, Sardeña, Sicilia, Chipre, Malta e
Creta.
*Ver mapa da páxina 11.
5
6. 5. CLIMATOLOXIA E VEXETACIÓN
O territorio de Europa atópase entre dúas zonas climáticas da Terra:
a zona temperada e a zona fría.
Os climas temperados clasifícanse nos seguintes tipos:
a) Oceánico. Esténdese polo oeste de Europa, polas Illas
Británicas e por gran parte da cunca do río Danubio. As
temperaturas son suaves no verán. As precipitacións son
abundantes e regulares.
A vexetación das zonas con clima atlántico está formada por
bosques de folla caduca, como os faiais, as carballeiras e os
soutos.Tamén hai grandes pradarías naturais.
b) Mediterráneo. Ocupa as zonas costeiras do sur de Europa.
Caracterízase por ter temperaturas suaves en inverno e
cálidas no verán, e precipitacións escasas e irregulares que se
concentran en primavera e outono.
A vexetación das zonas que teñen este clima está formada por
bosques de árbores de folla perenne, como a aciñeira, a
sobreira e o piñeiro e por pequenos arbustos, como a xara, o
romeu e o tomiño.
c) Continental. Esténdese polo centro e leste de Europa.
Caracterízase por ter temperaturas extremas, moi frías en
inverno e calorosas en verán; e precipitacións escasas.
Na vexetación do clima continental predominan as pradarías,
enormes extensións de terreo cuberto de herba; a estepa, con
escasa vexetación, e nas rexións máis frías é característica a
taiga, que é un bosque de piñeiros e abetos.
Os climas fríos localízanse nas latitudes altas, por enriba do paralelo
60º N, e nas zonas máis elevadas. Hai dous tipos de climas fríos:
a) Polar. Ocupa o norte de Europa. Caracterízase por ter
temperaturas
moi
baixas
precipitacións escasas.
6
durante
todo
o
ano
e
as
7. A paisaxe vexetal que predomina é a tundra, formada por
carrizas e liques.
b) Montaña. É propio dos cumes das grandes montañas de Europa.
Caracterízase por ter os invernos moi fríos e os veráns suaves
e as precipitacións abundantes, normalmente en forma de neve.
A vexetación é escasa e está formada por bosques e prados.
*Ver mapa da páxina 12.
6. VERTENTES E RÍOS
Europa está percorrida por numerosos ríos con características
diferentes. A maioría son bastante longos e de caudal regular. Por iso,
moitos son navegables e utilízanse como vías de comunicación.
Os ríos de Europa clasifícanse segundo o océano ou o mar en que
desembocan. En Europa hai cinco vertentes:
a) Vertente ártica. Os ríos desembocan no océano Glacial Ártico,
son abundantes en canto ao caudal en primavera e en outono,
pero conxélanse no inverno. Os ríos máis destacados segundo a
súa lonxitude son o Pechora e o Dvina Septentrional.
b) Vertente atlántica. Son ríos moi caudalosos, xa que reciben
precipitacións abundantes todo o ano. Destacan, de leste a
oeste, o Dvina Occidental, o Vístula, o Oder, o Elba, o Rin, o
Sena, o Loira e o Texo.
c) Vertente mediterránea. Son ríos irregulares e de escaso
caudal, porque sofren forte estiaxe no verán. Os ríos máis
importantes son o Ebro, o Ródano e o Po.
d) Vertente do mar Negro. Son ríos longos e caudalosos, como o
Danubio, o Dniéper e o Dniéster.
e) Vertente do mar Caspio. Neste mar desembocan o Volga, que é
o río máis largo do continente, e o Ural, que fai fronteira entre
Europa e Asia. *Ver mapa da páxina 13.
7. BIBLIOGRAFÍA
7
8. Coñecemento do Medio, 6º Primaria. Lourdes Etxebarria e outros. Ed.
Obradoiro Santillana. Proxecto A Casa do Saber, 2009
http://cplosangeles.juntaextremadura.net/web/edilim/tercer_ciclo/
cmedio/europa/europa_climas/europa_climas.html
http://dandiacarb.wordpress.com/tema-10/
http://es.wikipedia.org/wiki/Europa
8
