Stanovništvo,naselja......

1. STANOVNIŠTVO

2. Stanovništvo svijeta je neravnomjerno razmješteno na Zemljinoj površini
Faktori takve neravnomjerne gustine naseljenosti su :
 prirodni i
 antropogeni
PRIRODNI FAKTORI
reljef: nizije su gusto naseljene – zapodnoevropska nizija
planinske oblasti su rijetko naseljene – Alpi
prirodna bogatstva: neke oblasti obiluju prirodnim bogatstvima –
željezna ruda,ugalj i dr., a neke su vrlo oskudne u tim izvorima
 klima: neke oblasti su pod uticajem povoljnih klimatskih uslovaa za
život ljudi –zapadnaEvropa sa atlantskom klimom, dok su neke oblasti
vrlo surove klime – pustinje ili stalno zaleđene oblasti

3.  politički uticaji: neke zemlje su stabilnih političkih prilika i
pogodne za život – Njemačka,
dok su neke države pod stalnom političkom i, nekada,
vojnom presijom
 ekonomskih faktora: ekonomski razvijeni prostori su
oduvjek privlačni ljudima za razliku od zemalja u razvoju,
odnosno nerazvijenih regija
 oko 90% svjetske populacije živi na oko 10% kopna na
Zemljinoj kugli
 gustina naseljenosti za cijelu Zemlju iznosi 45 st/km²
 prosječna gustina naseljenosti Evrope 90-95st/km²
ANTROPOGENI FAKTORI:

4.  početkom 2003. u Evropi je živelo oko 814 miliona stanovnika
 Evropi pripada 7% kopna i 11% stanovništva svijeta
 udio evropskog stanovništva u ukupnom broju stanovnika u svijetu
opada zbog niske stope prirodnog priraštaja
 Evropsko stanovništvo raste najsporije-0,12% godišnje
 Većina zemalja se nalazi u posljednjoj fazi demografske tranzicije
0
100
400
500
200
300
600
700
800
Porast broja
stanovnika Evrope
Broj stanovnika u
milionima

5.  gustina i razmještaj stanovnika veoma su neravnomjerni
 najveća gustina naseljenosti je u pojasu ležišta uglja (od starog
gromadnog gorja Engleske, preko Holandije (387st/km²) Belgije
(337st/km²), Njemačke(233st/km²)-Rur i Sar, Češke i Poljske sve do
Dombasa
 razvoj jake industrije uzrokovao je snažno naseljavanje u te Evropske
prostore
 u južnoj Evopi jedino se sjeverna Italija jako industrijalizovala i
postigla veliku gustinu naseljenosti
 u novije vrijeme veliki je priliv stanovništva iz Azije, pogotovo Kine,
u potrazi za boljim životom
 najrjeđe je naseljena sjevrna Evropa:
Island(3st/km²);Norveška(13st/km²);Ruska Federacija(8st/km²)
Gustina naseljenosti

6. Masovno doseljavanje
stanovništva u gradove
Povećanje gustine
stanovanja u gradu
Promjene funkcija grada od
stambeno-industrijske prema
stambeno-uslužnoj
Јačanje gravitacionog uticaja
grada na okollinu
Rast gradova u
visinu i širinu
Eksplozivan rast
gradske populacije

7.  Metropolitenski regioni nastaju širenjem velikih gradova,
kada se oni spajaju sa okolnim manjim prigradskim
naseljima (Veliki London, Veliki Pariz..)
 Kada dva ili više gradova širenjem srastu u integralnu
urbanu cjelinu ,nastaje konurbacija
 U Rursko-Rajnskoj konurbaciji u Njemačkoj sraslo je 12
gradova
 Oko 75% stanovništva Evrope živi u gradovima
MOSKVA-13,5mil. LONDON 8,5mil PARIZ 10,5mil BERLIN 3,7mil

8.  Evropu odlikuje nizak prirodni priraštaj 2%ᵒ
 visok prirodni priraštaj ima Albanija
 većina zemalja ima nizak prirodni priraštaj
 20-ak zemalja ima negativan prirodni priraštaj

9.  najduži životni vijek među muškarcima u Evropi imaju stanovnici
 Islanda(78),
 najkraće se živi u:
 Ruskoj Federaciji (59),
 žene najduže žive u:
 San Marinu (84,2) ,
 u cijeloj Evropi stanovništvo stari, ali ne podjednako u svim zemljama
 najviše starog stanovništva ima:
 Italija(18,2%),
 u većini evropskih zemalja taj procenat se kreće od 12 % do 17 %
 samo 20% stanovništva je mlađe od 14 godina

10. MIGRACIJE
 nakon Velikih geografskih otkrića prisutne su velike migracije ka
Novom svijetu.
 veliki broj mladih ljudi odlazi na privremeni rad u druge zemlje
 radnika migranata ima najviše u Njemačkoj i Francuskoj

11. Svi narodi Evrope pripadaju grupi
INDOEVROPSKIH naroda
 smatra se da je njihovo početno prebivalište bilo u južnoj
Rusiji, odakle su se selili prema Evropi i južnoj Aziji
 danas naseljavaju dijelove centralne i južne Azije

12. PODJELA
INDOEVROPLJANA
Tri najbrojnije grupe
indoevropljana su:
Sloveni
Germani
Romani

13. SLOVENI

14. SLOVENI su najbrojnija
etnička grupa naroda u
Evropi
Naseljavaju najveće dijelove
jugoistočne,istočne i srednje
Stari Sloveni su živjeli na
velikoj teritoriji između
Baltičkog mora na sjeveru i
Karpata i rijeke Dnjepar na
jugu

15. PODJELA SLOVENA
Sloveni se prema pravcima seobe i
sličnostima dijele na tri velike grupe
ZAPANI SLOVENI JUŽNI SLOVENI ISTIČNI SLOVENI
1. Česi
2. Slovaci
3. Poljaci
4. Lužički Srbi
1. Srbi
2. Hrvati
3. Bugari
4. Slovenci
5. Makedonci
6. Crnogorci
1. Rusi
2. Bjelorusiо
3. Ukrajinci

16. GERMANI
 GERMANI obuhvataju veliku ,
jezički i plemenski srodnu grupu
indoevropskih naroda
 Pradomovina Germana je južna
Švedska,Danska i Sjeverno-
njemačka nizija (između Vezera
i Odre)
 Iz tog područja su se
mnogobrojna plemena još u
praistorijsko doba širila na
istok,zapad i jug spuštajući se
do Dunava i Karpata

17. GERMANSKI NARODI
1. Goti
1. Ostrogoti 1. Nijemci
2. Vizigoti 2.Englezi
3. Franci 3. Danci
2. Burgundi 4. Flamanci
3. Gepidi 5.Holanđani
4. Langobardi 6.Šveđani
5. Alemani 7.Norvežani
6. Saksonci 8.Islanđani
7. Bavarci
8. Vandali
9. Angli
10.Sasi

18. ROMANI
 Ovi narodi su naseljavali područje Italije
 U njih su spadaliLatini,Oski,Umbri i dr.
 Od ovihnaroda su nastali Rimljani, od kojih će
mješanjem sa drugim narodima nastati Romani
 Romanski narodi u Evropi su:
1. Italijani,
2. Francuzi,
3. Španci,
4. Rumuni,
5. Portugalci

19. OSTALI NARODI
GRCI
ALBANCI BASKI KELTI
MAĐARI
LAPONCI LITVANCI TURCIESTONCI

20.  većina evropskih jezika ima
zajednički korijen u indo-evropskom
 jezik koji je najviše uticao na ostale
jeste latinski, koji je prvo bio
službeni jezik Rimskog Carstva,
zatim jezik crkve i napokon jezik
intelektualaca, da bi danas nestao
kao živi jezik, ali sačuvao se kao
korijen hiljada riječi u svim
evropskim jezicima
 najveće porodice jezika Evrope su:
 slovenski: ruski, ukrajinski,
bjeloruski, poljski, češki, slovački,
lužičko-srpski, srpski, hrvatski,
bošnjački, slovenski, makedonski i
bugarski
 germanski: njemački, engleski,
holandski, danski, švedski, norveški i
islandski
 romanski jezici: francuski, španski,
portugalski, talijanski i rumunski
 u autohtone jezike Evrope
spadaju novogrčki i albanski
 od jezičnih grupa: Ugro-
finsku grupu jezika kojima se
govori u Mađarskoj i Finskoj
 najstariji jezici Evrope su :
Baskijski- Španija
 retoromanski - Švajcarska
 gaelski jezik koji se još
govori jedino u Velsu
JEZIČKA
STRUKTURA

21. RELIGIJE EVROPE
1.PRAVOSLAVLJE
2.KATOLIČANSTVO
3.PROTESTANTIZAM
4.ISLAM
5.JUDEIZAM...

23. Evropske civilizacije
 Feničani su svoju civilizaciju stvorili još 2 000 godina
p.n.e.
 Kasnije Grci stvaraju svoje kolonije a nakon njih Rimljani

24. Sredozemlje:
područje razvoja mnogih ranih civilizacija, naseljeno još od
praistorije
Lavlja kapija u Mikeni
Rim
Grčka
Kartagina
Fenikija

25. Bartolomeo Diaz
1487.Rt Dobre nade
Kristifor Kolumbo
1492.otkriće Amerike
Vasko de Gama
1497. Put za Indiju
Fernando Magelan
Put oko svijeta
Džems Kuk
1770. otkriće Australije
Francisko Pizaro Kortez
Južna Amerika

26. NAJVEĆE DRŽAVE EVROPE

27. DRŽAVNA UREĐENJA
Većina država su uređene kao Republike
Monarhije:VelikaBritanija,Belgija,Holandija,Luksemburg,
Danska,Švedska,Norveška,Španija Lihtenštajn,Monako

28. NAJMANJE DRŽAVE EVROPE
ANDORA SAN MARINO MALTA LUKSEMBURG MONAKO
VATIKAN
 Vatikan je najmajna država na svijetu(teokratska država)
 površina Vatikana iznosi nešto manje od 1 km² i ima oko
1.000st.
 ova država je prije svega poznata po sjedištu pape,poglavara
katoličke crkve
 postoji kao papska država u sklopu Rima već od srednjeg
vijeka
 naziv državice potiče od brežuljka Monte Vatikano na kome se
nalazi sjedište rimskog pape
 svaki turista koji dođe u Rim obavezo posjeti trg i crkvu svetih
Petra i Pavla
 Vatikan je takođe bankarska i kapitalistička sila.