2. AS IDADES DA HISTORIA
INTRODUCIÓN
A historia e as súas fontes.
A historia é a ciencia que estuda os feitos sucedidos no pasado, e está dividida en
periodos chamado híades.
As híades estan separadas por un feito histórico importante.
As idades da hístoria son:
(Prehistoria) comeza hai dous millóns de anos cando aparecen os primeiros seres
humanos,e remata hai tres mil anos cando se inventa a escritura.
3. A (Idade Antiga hai tres mil anos coa invención da escritura e remata no ano 476 coa
caida do imperio romano.
(A Idade Media ) comeza coa caida do imperio romano no ano 476 e remata co
descubrimento de América (1492 ).
(Idade Moderna) comeza en 1492 co descubrimento de América e remata en 1979 coa
revolución Francesa .
(Idade contemporánea) comeza en 1789 coa revolución francesa e continua na
actualidade.
No noso traballo imos falar do neolítico, que e o segundo periodo da prehistoria,e vai
xusto despois do paleolítico.
A palabra Neolítico significa novo periodo da pedra.
O neolitico comeza fai 11.000 anos nas terras do cercano oriente (a actual Turquía
Asiatica. cando as persoas pasan de vivir da caza e da recolección a vivir da agricultura,
e domestican alguns animais comenzando tamen a gandaria. Aparecen os primeiros
poblados e cidades. e remata fai 3.000 ca invención da escritura, e en Asia aparecen as
primeiras cidades. Características do Neoítico:
Vivían mediante a agricultura cando os nosos devanceiros observaron que, ao caeren as
sementes na terra, nacian plantas novas.As primeiras especies cultivadas foron: trigo en
oriente medio e en Europa, o arroz en Asia e o millo en america.
4. AS PINTURAS NEOLITICAS
Nas pinturas foi tomando mayor protagonismo a figura humana e empezaron a
representarse escenas nas que se pode ver grupos cazando ourecollendo plantas,persoas
dancando etc.
As figuras representábanse de maneira moi esquemática e, polo xeral, píntabanse duha
única cor, habitualmente en negro tamen en vermello e incluso en branco.
No Neolítico rendiase culto a deusa nai, pois pensábase que protexia as colleitase o
gando e garantia a fertilidade. A deusa representabase en figuriñas femininas de arxila
que eran obxecto de culto.
Durante o Neolítico tiveron un gran desenvolvemento as crenzas non mais alá e o culto
aos mortos. Os difuntos introducianse nunha urna de cerámica, que se rodeaba dun
enxoval (xoias, alimentos, vasillas…)adoitaban enterrarse fóra das aldeas e dos
poboados. Nos chamámoslles a estas zonas de enterramento Necrópole, que significa
cidade dos mortos.
Coa chegada do Neolítico, as representacións artísticas que tamén cambiaron.
5. Stonehenge
As ruínas de Stonehenge son os restos dun cromlech sitado no Reino Unido.
O círculo exterior está formado por enormes pedras que pesan unhas 25 toneladas cada
unha. O círculo interior está formado por pedras aínda maiores as pedras do primeiro
dos círculos foron transportadas dun outeiro que está situado a 25 quilometros do
monumento, mentres que o resto foron transportadas desde o sur de Gales.
Os arqueólogos pensan que se construiu hai máis de 5.000 anos e non se poñen de
acordo.
A maioria cre que se trataba dun lugar de culto solar. Outros suxeriron que puidese
tratarse dun observatorio astronómico,destinado a rexistrar a saida ea posta do sol e da
lua
6. A produción dos alimentos, en este cambio modificou a forma de vida.
Comezaron a construír aldeas e fixéronse sedentarios, é dicir, pasaron a vivir nun sitio
fixo grazas a agricultura,e á gandaria.
Este conxunto de cambios coñecido como revolucion neolítica. As aldeas situábanse
preto dos ríos co fin de dispoñer de auga para regar a terra e para abastecer a
poboación e o gando . Rodeabanse dun valado de estacas para defenderse doutros seres
humanos ou de animais. Ademais das vivendas na aldea ,tamen había cortes,
almacéns…
No neolítico producíronse tres grandes abances tecnicos. Comezou a utilizarse a pedra
pulida para fabricar ferramentas, como as eixadas para labrar, as fouces para segar e os
muiños para moer a gra.
7. A DIFUSIÓN DO NEOLITICO
A difuision por Europa retrasouse debido a que o ecosistema dos caczadores europeos
mesolíticos diferia radicalmente do de oriente medio, polo que as especies domésticas
non podian introducirse. sinon que cereales como o centeo, a avea e o mijo tiñeron que
experimentar grandes transfomacións para poder adaptarse ao clima mais frio e húmido
de Europa.
Paulatinamente as comunidades agrícolas vanse establecendo en Europa, primeiro en
Grecia hasta o 8.500 a.c. logo en Hungria, conca del Danubio e ata o 6.000 a.c. xa
chefaran ao mar do Norte, o sur de Inglaterra e a España.
En Iberia habitaban homes neolíticos de raza alpina (braquicéfalos asturianos) da
mediterránea gracil, a euroafricanida, a pirenaica-occidental, e ata persistían individuos
cromañoides. Estas estas poboación entraron en contacto e así difundíronse entre elas a
agricultura, o empleo de novos métodos para traballar e pulir a pedra e o uso de vasillas
de cerámica.
Ao principio os homes do neolítico practicaban un tipo de agricultura baseado na roza, a
tala e queima da vexetación, polo que non permanecían durante largo tempo nun mesmo
lugar, véndose obrigados a buscar novas zonas unha vez que agotaran a produtividade
dos solos. Os campamentos polo tanto eran itinerantes e a explotación agrícola seguia
completandose coa recoleccion de landras de carballo. A trashumancia vinculada ao
pastoreo, o que faborecia ao intercambio cultural entre distintas comunidades.
A gandaria permitia dispoñer de proteiñas e graxas animales procedentes do leite e da
carne, sen necesidade de recurrir a caza. Mediante a agricultura os homes neolíticos
obtiñan sementes de trigo, cebada, centeo e avea que ao principio comianse
directamente. Mais tarde empezaron a emplear muiños de pedra para obter fariña que se
mezclaba con auga e logo cociase. Co descubrimento da fermentación a masa comenzou
a fornearse e tamen suxiu a elaboración da cervexa. Segundo avanza o neolitico as
8. tennicas agrícolas forense perfeccionando e aparezeron os primeiros arados de traccion
animal e a roza foi cambiada polo barbecho e o uso do abono.
O NEOLITICO NA PENINSULA IBERICA
Na península diferéncianse dous periodos:
O neolítico antigo entre o 6.000 e o 4.000 a.c.
O neolítico chega da zona de oriente pola zona costeira do Mediterráneo. Con eles
trouxeron prantas e animais domesticados que eran a súa fonte de alimentación.
Foise extendendo por toda a costa mediterránea ata o sur de Portugal e o interior da
peninsula, inda que as zoas mais atlánticas chega con mais retraso.
Características:
1. Presenza dun tipo de cerámica chamada Cardial, que levaba unha decoración
feita a base de cunchas de berberechos enriba do barro fresco.
2. Conviven cousas novas coas vellas costumes, por exemplo: Seguen vivindo en
covas e a cochos naturais e xa practican a agricultura e a gandaria.
O neolítico pleno: A partires do ano 4.000a.c. empeza a segunda fase da revolución
neolítica na península Ibérica. Empeza a adentrarse a cultura neolitica no interior dela.
Caracteristicas:
Este novo desenvolvemento está provocado pola chegada de novos poboadores que
viñan do leste. A agricultura gaña terreo coa incorporación de especies novas coma: os
cereais e as legumes. A caza e outras actividades perden terreo.
Cara o final do neolítico comeza o desenvolvemento da cultura megálitica. A súa sinal
de identidade e a construcción con cachotes moi grandes de pedra. Esta sociedade xa ten
un desenrrolo técnico moi alto.
O megalitismo desenrrolase na zoa da costa atlántica, e sigueu ata a idade dos metais.
9. O NEOLITICO EN GALIZA
Segundo os resultados das analeses de polen e a datacion dos monumentos megaliticos
permítenos establecer que o neolítico comezou en Galicia no ano 4500 a.c.
Nesa epoca o clima de Galicia correspondía ao periodo atlántico (6000-2800 a.c.),
cunha temperatura mais elebada ca de agora con choivas frecuentes e moi abundantes, a
vexetación tamén era moi abondosas con praderías e bosques de caducifolios coma os
carballos e os castañeiros.
O nivel do mar era mais alto chegando mais a dentro na terra.
A partires do V. Milenio as povoacions neolíticas empezan a faceren queimas de monte
para ter mais terras de cultivo para os cereais, incrementandose a erosión pola culpa dos
homes.
Estes grupos tiñan os seus asentamentos en lugares guarecidos entrre as rochas ou ben
creavan refuxios ao aire libre, cabando zanxas nas que colocaban postes sobre os que
asentaban unha cuberta feita con ramas e vegetación. Estos asentamentos emprazábanse
tanto nas penillanuras, cerca dos megalitos como en zoas situadas en terreos mais
elevados ou incluso en zoas costeiras. Entre os restos encontrados correspondentes a
este momento destaca a ceramica con impresións que esta moi relacionada coa
característica do neolítico portugués.
E posible que as influencias neolíticas chegaran a Galiza a través das Rias Baixas, a
Baixa Limia e o val do río Támega. Unha cuestión que queda por resolver si antes do
comenzo do megalitismo gálaico-portugues xa existian agricultores neolíticos, ou se
fóron os constructores dos dolmenes e menhires os que difundiron estas tecnicas.
Algúns hachádegos arqueolóxicos como cerámicas atopadas no xacemento de O Reiro,
parecen demostrar a existencia dun neolitico mais antigo (5.500 anos a.c.) anterior a
cultura dolménica.
A gran expansión da cultura neolítica prodúcese da man da cultura dos constructores de
dólmenes. Debido a abundancia e a dispersión dos megalitos podemos concluir que en
Galizia existía unha considerable poboación moi repartida por todo o territorio e
organizada en pequenos núcleos sociais que vivian da agricultura, da gandaria e da caza.
Esa fragmentación da poboación e a sua dispersión son típicas de Galiza aínda en
tempos actuais.
Recuperáronse varias ferramentas relacionadas coa agricultura, como microlitos para
cortar vexetais, machadas e aixadas, tamen cuchillos de sílex e mazas de pedra. Os
10. homes neolíticos adornabanse con colares de pedras e de frutos, e utilizaban o ocre para
realizar pinturas como as que podemos ver dentro de alguns dolmenes.
Xa nesta epoca ai constancia de interacións entre os pobos que poboaban o oeste da
peninsula e que mantiñan relacións de intercambio de bens. Para poder facer estos
viaxes tan largos e preciso ir por aqueles lugares que permiten pasar a través das
montañas, acia zonas chas ou vales polos que sea mais facil desplazarse. E precisamente
nestes lugares donde vamos a encontrar maior cantidad de tumulos. Ademais nestos
planaltos abunda o granito polo que evita largos transportes e facilita o traballo ao ser
terreos chas.
O xacemento mais antigo de Galiza esta en Chan do Cereixo Gondomar. Neste
xacemento tuvo lugar un descubrimento de grade importancia, encontraronse restos
arqueoloxicos neoliticos no exterior das excavacions, asta ahora solo se atopara no
interior das camaras e dos dolmes.
Contrasta que a sua gran dedicación a construcción de moradas de pedra para os mortos
mentras que os vivos vivian en viviendas moito mais endebles. Isto demostra a
importancia que daban o culto a os mortos da comunidade, ao proceso da vida, a
fecundidade e a morte, inda oxe en día descoñecemos o verdadeiro significado de estas
crenzas.
O NEOLITICO NA NOSA COMARCA
11. -Na nosa comarca tamen deixaron a sua pegada os pobos da última fase do neolitico ao
megalitismo:
Exemplo no concello de Dodro o petroglifo Bouza Abadin.
No noso concello en Pazos a mamoa da Chansa e uns petroglifos.
No concello de Rois os petroglifos de Monte Pedregal e o cruceiro de Vilar que esta
levantado enrriba dunha pedra cun petroglifo. (Moitos dos monumentos megaliticos
foron adaptados a o cristianismo.)
Empezaronse a fabricar tecidos.Elaboraban o fio coa la que obtiñan dos animais e
despois teciano en rudimentarios teares.
Inventouse a cerámica, que se modelaba a man.
De ceramica facianse as vaillas e as cuncas.
Nas aldeas produciuse unha especialicación do traballo,é coidaban do gando e o resto
eran artesáns.
