2. Modalitateak / Motak
W D
W D
h^ /
y
Z hE
dZ D/d /K
EKZ/ hEh K
WZ^d /K
dZ D/d
/ / ZE 'KZ
Ezaugarriak
y
/
W
2
3. 1 Modalitateak / Motak
1.1 PENTSIO KONTRIBUTIBOAK / MOTAK
• Iraupen mugagabea duten prestazio ekonomikoak
dira, nahiz eta beti horrelakoak ez izan. Prestazio horiek
jasotzeko, oro har, harreman juridikoa izan behar da Gizarte
Segurantzarekin (kotizazioko gutxieneko aldia egiaztatu
behar da zenbait kasutan...) baldin eta exijitutako
gainontzeko baldintzak betetzen badira.
• Bere zenbatekoa zehazten da langileak eta enpresaburuak eginiko ekarpenen
arabera, besteen konturako langileak badira, dena delako pentsioaren oinarri
erregulatzailearen ondorioetarako kontuan hartutako aldian.
• Gizarte Segurantzako Araubide Orokorraren eta Araubide Berezien ekintza
babeslearen barruan, kasu eta modalitae bakoitzean egon daitezkeen
salbuespenak salbuespen, dagokion araubide bereziaren barruan honako
pentsioak adierazten dira:
o Erretiroarengatik: erretiro arrunta, erretiro aurreratua mutualista izaera
edukitzeagatik, erretiro aurreratua mutualista izaera eduki gabe, erretiro
aurreratua gutxineko adina murrizteagatik jarduera neketsuak, toxikoak
3
4. eta osasgungaitzak egin dituelako, langile ezgaituen erretiro aurreratua,
erretiro partziala, erretiro malgua eta 64 urtetako erretiro berezia
o Ezgaitasun iraunkorrarengatik: totala, absolutua eta elbarritasun
handia.
o Hiltzeagatik: alarguntza, zurztasuna eta senitartekoen alde.
• Zahartzaroko eta Baliaezintasuneko Derrigorrezko Aseguruaren Ekintza
babeslearen barruan (ZBDA),
honako pentsioak aipatzen dira:
o Zahartzaroa.
o Baliaezintasuna.
o Alarguntza.
IGO
1.2 PENTSIO EZ KONTRIBUTIBOAK / MOTAK
•
Babesteko moduko behar egoeran dauden eta bizitzeko behar beste baliabide ez
duten herritarrei (legearen arabera ezarritako baldintzei jarraiki) eskaintzen zaizkien
prestazio ekonomikoak dira. Berdin da inoiz ez duten kotizatu edota, kotizatuta ere,
4
5. kontribuzio mailako prestazioak jasotzeko adina denbora metatu izan ez. Honakoak
dira modalitate honetako pentsioak:
• Ezintasuna.
• Erretiroa.
Autonomia erkidego bakoitzeko erakunde eskudunek eta Zaharren eta Gizarte
Zerbitzuetako Institutuko zuzendaritza probintzialek kudeatzen dituzte pentsio ez
kontributibo horiek (IMSERSO) Ceuta eta Melilla hirietan.
1.2.1 EUSKADI
1.2.1.1 Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta
(DBE)
1.2.1.1.1 Xedea:
Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DBE) aldizkako diru-
laguntza subsidiario bat da, Euskal Autonomia Erkidegoko
edozein udalerritako erroldan gutzienez urtebete sartuta egonik,
eta beren elkarbizitza-unitatearen irabaziak eta ondarea kontuan
hartuta, oinarrizko beharrizanei eta gizarteratzeko eta lan-
merkatuan sartzeko prozesuaren ondorioz sortutakoei aurre
egiteko nahikoa diru-baliabide ez dutenak.
Diru-sarrerak Bermatzeko Errentak bi modalitateak izango ditu:
1.- Gizarteratzeko eta gizarte-babeserako oinarrizko errenta
5
6. prestazio ekonomikoa da, aldizkakoa, laneko errentetatik datorren diru-sarrerarik ez
daukaten pertsonei zuzendua, baldin eta hilero jasotzen dutena ez bada iristen
gizarteratzeko eta gizarte-babeserako oinarrizko errentaren zenbatekora, eta, beraz, ez
bada nahikoa beren gastuei aurre egiteko, ez oinarrizko premietako gastuei ez
gizarteratzeko eta/edo laneratzeko prozesu baten ondorio diren gastuei.
2.- Laneko diru-sarrerak osatzeko errenta prestazio ekonomikoa da, aldizkakoa,
zenbait bizikidetza-unitateren diru-sarreren maila osatzera zuzendua. Bizikidetza-
unitate horietan, lanetik datozen diru-sarrerak eduki arren, hilero jasotzen dutena ez
da iristen gizarteratzeko eta gizarte-babeserako
oinarrizko errentaren zenbatekora, eta, beraz, ez da
nahikoa beren gastuei aurre egiteko, ez bizirik
irauteko oinarrizko premietako gastuei eta ez
gizarteratzeko eta/edo lan-egoera hobetzeko prozesu
baten ondorio diren gastuei.
1.2.1.1.2 Diru
kopurua:
281.400.000 €
1.2.1.1.3 Araudia:
18/2008 legea (EHAA Zk. 250/2008)
abenduaren 23koa, Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzekoa.
6
7. Agindua, 2001ko otsailaren 14koa (EHAA Zk. 37/2001)
Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuarena, oinarrizko errentaren titularrentzat
eta gizarte-larrialdietarako laguntzem onuradunentzat lanean hasteko pizgarriak
ezartzeko dena. (EHAA 37, 01/02/21)
Agindua 2004ko urriaren 8koa (EHAA Zk. 220/2004)
Oinarrizko Errentaren eskabide-eredu berria argitaratzeko eta prestazio buruzko
dokumentazioa euskarri informatikoan bidaltzea arautzeko dena.
147/2010 Dekretua (EHAA Zk. 114/2010)
maiatzaren 25ekoa, Diru-SarrerakBermatzeko Errentari buruzkoa.
1.2.1.1.4 ERAKUNDEAK
Deialdia egiten duen erakundea:
Lan eta Gizarte Gaiak
Deialdia egiten duen organoa:
Gizarteratze Zuzendaritza
Erakunde erabakigarria:
Gipuzkoako Foru Aldundia
Arabako Foru Aldundia
Bizkaiako Foru Aldundia
Egitura atal ebazlea:
7
8. Gizarte Politika Saila
Gizarte Politikaren eta Gizarte Zerbitzuen Saila
Gizarte Ekintza Saila
Telefono bidezko arreta:
Faxa: 945 01 91 57
Posta elektronikoa: gizarteratze@ej-gv.es
1.2.1.1.5 TRAMITAZIOAK
Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DBE)
Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DBE) aldizkako diru-laguntza
subsidiario bat da, Euskal Autonomia Erkidegoko edozein
udalerritako erroldan gutzienez urtebete sartuta egonik, eta beren
elkarbizitza-unitatearen irabaziak eta ondarea kontuan hartuta,
oinarrizko beharrizanei eta gizarteratzeko eta lan-merkatuan sartzeko
prozesuaren ondorioz sortutakoei aurre egiteko nahikoa diru-baliabide ez
dutenak.Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DBE) aldizkako diru-laguntza subsidiario
bat da, Euskal Autonomia Erkidegoko edozein udalerritako erroldan gutzienez
urtebete sartuta egonik, eta beren elkarbizitza-unitatearen irabaziak eta ondarea
kontuan hartuta, oinarrizko beharrizanei eta gizarteratzeko eta lan-merkatuan
sartzeko prozesuaren ondorioz sortutakoei aurre egiteko nahikoa diru-baliabide ez
dutenak.
8
9. 1.2.1.1.6 NORI ZUZENDUA / Onuradunak:
Honako baldintzok betetzen dituzten pertsonei:
1. Bizikidetzako unitate (BU) bat osatzea.
2. Euskal Autonomia Erkidegoko edozein udalerritako erroldan
agertzea, eskabidea egin baino urtebete aurretik.
3. Bizirauteko oinarrazko gastuei aurre egiteko behar beste
baliabiderik ez izatea.
4. 23 urtetik gorakoa izatea. Arauan salbuespenak dira.
5. Eskaera egiten den unean eta espedientea izapidetzen den
bitartean egoitza-zerbitzuko plaza baten erabiltzaile ez izatea, plaza hori soziala,
sanitarioa edo soziosanitarioa eta iraunkorra bada eta guztiz edo partez funts
publikoekin finantzatzen bada.
6. Espetxean ez egotea.
7. Laneko diru-sarrerak dituenean, lanaldi murrizketa edo antzeko egoeraren bat ez
baliatzea, salbuespenak salpuespen.
1.2.1.1.7 Betebeharrak:
Ondorengo baldintzak betetzen dituztenek jaso ahal izango dute Gizarteratzeko
Gutxieneko Diru-sarrera:
1.– Bizikidetzako unitate ekonomiko independentea osatuta izatea eskaera
aurkeztu baino urtebete lehenagotik, gutxienez. Pertsona batzuek ez dute epe hori
bete beharrik izango:
9
10. Ekonomikoki beren ardurapean adin txikikoak nahiz ezintasunen bat duten
pertsonak dituztenek, edo beste pertsonaren batekin ezkonduta edo ezkontzearen
antzeko beste bideren baten bidez iraunkorki elkartuta daudenek.
Bereizteagatik (dela ezkontza nahiz dela izatezko bikotea), dibortziatzeagatik edo
ezkontza nulu jotzeagatik bizikidetzako unitate ekonomiko independente berria
osatzen dutenek, baina baldintza batekin: bizikidetzako unitate ekonomiko
independente berri horretan aurrekoan zeuden pertsonak baino ezin izango dira egon.
Gurasoak, tutoreak edo legezko ordezkariak hil egin direlako bizikidetzako unitate
ekonomiko independente berria osatzen dutenek.
2.– Euskal Autonomia Erkidegoko edozein herritako udal-erroldan izena emanda
egotea, eskaera aurkeztu baino urtebete lehenagotik gutxienez. Europako
Batasunekoak ez diren herritarren kasuan, aurreko lerroaldean aipatzen diren
baldintzak bete, edo, bestela, Euskal Autonomia Erkidegoan legez hiru urtez bizi izan
direla erakutsi beharko dute; eta hiru urte horietako azken hamabi hilabeteak justu
eskaera aurkeztu aurrekoak izan beharko dira. Baina nazioarteko itunetan hala esaten
delako edo erreziprozitate-printzipioaren arabera epe laburragoak betetzeko eskatu
behar bada, hala jardungo da. Ez dute baldintza hori bete beharrik izango maiatzaren
27ko 8/1994 Legean, Euskal Autonomia Erkidegoaz kanpoko euskal gizatalde eta
etxeekiko harremanei buruzkoan, 11.1. atalean aipatzen diren taldeetako kideek,
baldin eta atal horretan bertan aipatzen diren baldintzak betetzen badituzte.
10
11. 3.– Bizirauteko oinarrizko gastuak ordaintzeko besteko baliabiderik ez izatea.
Dena delako pertsona aurreko egoeran dagoela pentsatuko da, ondorengo baldintza
guztiak betetzen baldin baditu:
Hilero irabazten duena gizarteratzeko hileko gutxieneko diru-sarrerari dagokion
kopurua baino txikiagoa izatea (kopuru hori zenbat izango den Dekretu honetako 8.
atalean eta 11.etik 17.era artekoetan dago zehaztuta).
Dekretu honetako 18. atalean aipatzen den egoeran ez egotea, hau da, behar beste
baliabide dutenen artean ez egotea.
4.– 25 urte baino gehiago izatea eta kasuan kasuko legeriak zahartzaroagatik
pentsio publiko bat jasotzeko eskatzen duen gutxieneko adina baino gazteagoa izatea.
25 urtez beherako batzuk salbuetsita egongo dira,
baldin eta gainontzeko baldintza guztiak beteta, ekonomikoki beren ardurapean
baldin badituzte adin txikikoak nahiz ezintasunen bat duten pertsonak. Gauza bera
gertatuko da umezurtzekin ere. Era berean, 25 urte baino gutxiago izan, eta gainerako
baldintza guztiak beteta, beste pertsonaren batekin ezkonduta badago edo
ezkontzaren antzeko beste lotura iraunkorren bat baldin badu beste pertsona batekin
(gutxienez sei hilabete lehenagotik), salbuetsita egongo da.
1.2.1.1.8 PRESTAZIOA / Dotazioa:
Hilero honako diru-kopurua jasotzeko eskubidea izango du: Diru-sarrerak
Bermatzeko Errenta (DBE) zenbatekoaren (bere BUk duen kide-kopuruaren arabera
11
12. dagokion zenbatekoa) eta etxean hileroko guztira dituzten baliabide konputagarrien
zenbatekoaren arteko aldea
DBE-EN ZENBATEKOAK 2010. URTERAKO
BU-KO DBE KIDE-KOPURUA ( EURO/HILEAN)
1 650,19
2 834,90
3 edo gehiago 923,56
Pentsio txikienak-zahartzarokoak, ezintasunekoak edo alarguntzakoak-dituzten
elkarbizitza-unitateek, osatu ditzakete beren diru-sarrerak kopuru hauek lortu arte:
BU-KO DBE KIDE-KOPURUA ( EURO/HILEAN)
1 738,85
2 923,56
3 edo gehiago 997,45
Gurasobakarrentzako diru-laguntza osagarri 47,29
1.2.1.1.9 TRAMITEAK
a) Eskaera:
Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DBE)
Aurrez aurrekoa
12
13. Dokumentazioa:
Erantsi beharreko agiriak
Eskaera dagokion Udalean jaso ahal izango da.
Honako agiri hauek aurkeztu behar dira:
a) Eskatzaileraren eta bizikidetzako unitateko gainerako kideen nortasun-agiria.
b) Familia-liburuaren fotokopia eta/edo, hala badagokio, adingabekoen zaintza
edo tutoretza egiaztatzen dituzten agiriak.
c) Tratu txarrak egonez gero, ebazpen judizialaren edo salaketaren fotokopia.
d) Ezkontzaren antzeko harreman iraunkorrak egonez gero, horren ziurtagiria.
e) Banantze, dibortzioa edo ezkontza baliogabe egonez gero, ebazpenaren
fotokopia.
f) Euskal giza taldeen kolektibitateen kasuan, kontsulatuen ziurtagiriak.
g) 147/2010 Dekretuaren 6.2. artikuluan aurreikusitako kasuen zirkunstantzien
ziurtagiria.
h) Diru-sarreren zinpeko aitormena.
i) Eskatzailea errefuxiatua denena, nortasun-agiria aurkezrtu beharko du.
j) Eskatzailea aberrigabea baldin bada, izaera hori onartu zaiola egiaztatzen duen
txartela aurkeztu beharko du.
k) Eskatzaileak Asilo Eskubidea eta Babes Susidiarioa arautzen duen urriaren 30eko
12/2009 legean bilduta dagoen babes susidiariorako eskubidea duenean,
zirkunstanzia hori egiaztatzen duten agiriak gaineratu beharko ditu.
l) Ekatzaileak ematea egokitzat jotzen dituen agiriak.
13
14. m) Administrazioak eskatzea egokitzat jotzen dituen agiriak.
n) Erabateko umezurtz diren eta 18 urtetik gora eta 23 urtetik behera dituzten
pertsonek, egoera hori egiaztatzen duten beharrezko agiriak aurkeztuko dituzte.
b) Eskabideak aurkezteko lekua
Telefono bidezkoa
Faxa: 945 01 91 57
Posta elektronikoa: gizarteratze@ej-gv.es
c) DEIALDIAREN EGOERA
Eskabideak aurkezteko epea:
2010/01/01 - 2010/12/31
Aurkezteko epe-muga:
Urte osoan zehar
Ebazteko epea:
Bi hilabete.
Isilbidearen ondorioak:
Baiespenezkoak
Ebazpenaren aurkako errekurtsoa:
Ebazpenaren aurkako errekurtsoa: Gorako Errekurtsoa
14
15. Egitura atal ebazlea: Gipuzkoako Foru Aldundia; Arabako Foru Aldundia;
Bizkaiako Foru Aldundia.
Jartze epea: Hilabete 1.
Ebazteko epea: 3 hilabete.
Ebazpen falta: Ez onartzea.
Ebazpena:
Informazio hau orientagarri gisa bakarrik ematen da eta, beraz, honek ez ditu
ordezkatzen ezta aldatzen ere prozedura administratiboak erregulatzen dituzten
xedapen arautzaileak, eta, ondorioz, ezin ditu sortu berariazko Araudian jasota ez
dauden eskubideak edota betebeharrak.
2 Ezaugarriak
15
16. • Bateragarritasuna / Bateraezintasuna
• Xedaezintasuna
• Iraungipena
• Preskripzioa
•
2.1 BATERAGARRITASUNA / BATERAEZINTASUNA
• Euren arteko pentsioak:
Araubide bereko pentsioek ez dute bat egiten, onuradun bakar bat denean,
legeak edo arauak kontrakoa aipatu izan ezik. Bateraezinak badira, bi edo
pentsio gehiagorako eskubidea duenak bat aukeratuko du. Salbuetsiko da
alarguntza pentsioaren bateraezintasuna.
Araubide desberdinek emandako pentsioetan ez da bateraezintasunik
emango
• Pentsioak eta lana:
o Erretiro pentsioa: arrunta, partziala, malgua, aurreratua mutualista
izaera izateagatik, aurreratua mutualista izaera ez izateagatik.
o Ezintasun iraunkor partzialeko pentsioa.
o Ezintasun iraunkor totaleko pentsioa.
16
17. o Ezintasun iraunkor absolutuaren pentsioa.
o Elbarritasun handiko pentsioa.
o Alarguntza pentsioa.
o Zurztasun pentsioa.
o Senitartekoen aldeko pentsioa.
IGO
2.2 XEDAEZINTASUNA
• Prestazioak ezin dira hurrengo honen aztergai izan:
o Etendura totala edo partziala.
o Atxikipena.
o Konpentsazioa edo deskontua.
• Hurrengo honetaz erantzun behar denean izan ezik:
o Ezkonlagunaren eta seme-alaben aldeko elikagai betebeharrak (Kode
Zibileko 110 eta 143. artikuluak)
o Onuradunak Gizarte Segurantzarekiko hartu dituen betebeharrak edo
erantzukizunak.
o Herri Ogasunarekiko hartu dituen betebeharrak (Pertsona Fisikoen
Errenta gaineko Zergari buruzko abenduaren 9ko 40/1998 Legea eta
bestelako zerga arauak).
17
18. • Enbarguari dagokionez, 607 art. k urtarrilaren 7koa, 1/2000 Legearena,
Prozedura Zibilekoa jarraituko da.
IGO
2.3 IRAUNGIPENA
Aitortutako prestazioak jasotzeko eskubidea iraungitzen da
eraginkor ez egin ondorengo urtean:
• Prestazioak oroharreko prezioan eta behin bakarrik
badira, urtebetean irangiko dira, interesatuari emango
zaizkiola jakinarazi ondorengo egunetik hasita.
• Aldian-aldian ordaintzen diren prestazioak badira,
hileroko bakoitza jasotzeko eskubidea iraungitzen da, haiek bukatzen diren
ondorengo urtean.
IGO
2.4 PRESKRIPZIOA
18
19. • Prestazioak hartzeko eskubidearen aitorpena bost urtetara preskribatzen da,
dena delako prestazioa eragin duen gertaera jazo ondorengo egunetik
zenbatuta. Alde batera utzi gabe, aipatutako aitorpenaren ondorioak dagokio
eskaera egin ondorengo hiru hilabetetan ematean direla.
• Ez dira preskribatzen honako pentsioak:
o Erretiroa.
o Alarguntza.
o Zurztasuna
o Senitarteen aldekoa
• Preskripzioa honengatik eten egingo da:
o Kode Zibileko 1973. artikuluak aipatutako ohiko arrazoiengatik (...
Auzitegietan aitortzeagatik, hartzekodunak judizioz kanpoko
erreklamazioa egiteagatik eta zordunak zorra aitortzeko edozein
egintzarengatik).
o Gizarte Segurantzako Administrazioak edo Lan eta Gizarte
Gaietarako Ministerioak egindako erreklamazioarengatik.
o Lan eta Gizarte Segurantzako Ikuskaritza Sailak izapidetutako
espedientea irekitzeagatik.
• Preskripzioak eten egingo da ustezko errudun, kriminal edo zibil baten aurka
ekintza judiziala burutzen denean, hura izapidetzen ari den bitartean. Epea
zenbatzen hasiko da, aipatutako jarduera artxibatu dela jakinarazten den
egunetik aurrera edo epaia irmo bilakatzen denean.
19
