SlideShare a Scribd company logo
1 of 51
არქეოლოგიური ექსპედიცია
დმანისში
აგვისტო 2007 წელი
 გამომცემლობა “დიოგენემ” ნორჩ
ისტორიკოსთა კონკურსში
გამარჯვებული მოსწავლეები
დააჯილდოვა ორდღიანი უფასო
ექსკურსიით დმანისის ნაქალაქარში
ამ კონკურსზე თემით
,,ამიერკავკასია –
ევროპა თუ აზია?
მესამე ადგილი
დაიკავეს:
ანა
გაბელაია
ანა
ხიზანაშვილი
ქეთი მამადაშვილი
პროექტის ორგანიზატორები და
მონაწილეები:
მიშა
წერეთელი
ეროვნული მუზეუმის
სამეცნიერო დარგის
ხელმძღვანელი
გამომცემლობა ,, დიოგენეს”
ხელმძღვანელი
თამარ
ლებანიძე
თემის ხელმძღვანელი
მარინე პიტიურიშვილი
გოჩა კილაძე
მუზეუმ-ნაკრძალის
მენეჯერი, არქეოლოგიური
ექსპედიციის მენეჯერი
ჯიმი ჩხვიმიანი
არქეოლოგი, ისტორიკოსი
არქეოლოგები:
სოფო
ფანჩულიძე
ნანა რეზესიძე
რესტავრატორი
თინა გოცირიძე
მივემგზავრებით
T
დმანისი წერილობით წყაროებში
პირველად ვჳ საუკუნეში მოიხსენება,
ხოლო როგორც ციხე-ქალაქი, იგი
გაძლიერდა არაბთა ბატონობის
დროს IX საუკუნეში.
შემდგომში თემურლენგის, ირანელებისა და
თურქების ამაოხრებელი შემოსევების
შედეგად ქალაქი საბოლოოდ გაუკაცურდა
XVIII საუკუნეში.
IX საუკუნეში დმანისი თურქ-სლჯკუთა
ხელშია. 1123 წელს მას ათავისუფლებს
დავით აღმაშენებელი.
აქ გადიოდა წინა აზიისკენ მიმავალი
საქრავნო გზა.
შემორჩენილია ფუნდუკებისა და ხიდის
ნაშთები
ნაქალაქარს სამხრეთიდან
ციტადელი ამაგრებს
ციტადელის აღმოსავლეთი
მხარე
ციტადელი დასავლეთიდან.
ეს გვირაბია, კლდისაგან ვერ გაარჩევ
გვირაბი კლდეს მიუყვება
კიბეებით, ეს ჩამონგრეული
ნაწილია,
ეს შემორჩენილი მონა-
კვეთი კი მდ. მაშავერაზე
ჩადის, შეისრული ფორმა
არაბული არქიტექტურის
ნიმუშია
 D:picturesFamilydmanisiam xidze
gadioda abrehumis gza.JPG
შემორჩენილი ხიდის ბურჯები
ნაქალაქარის საერთო ფართობი 13 ჰექტარია
პირველი გათხრები
ლევან
მუსხელიშვილის
ხელმძღვანელობით
1936-37 წწ.
ჩატარდა.
60-იანი წლებიდან გათხრები ვახტანგ ჯაფარიძის
ხელმძღვანელობით განახლდა
შუა საუკუნეების ფენების ქვეშ აღმოჩენილია
უძველესი ადამიანის ნაშთები, მის მიერ
დამზადებული ქვის იარაღები და იმავე დროის
ცხოველთა ნაშთები
დმანისში ნაპოვნი
ძვლები გვიჩვენებს, რომ
აქ ბინადრობდნენ
ხმალკბილა
ვეფხვები, ჟირაფები,
სირაქლემები, ლომები,
მარტორქები, . . .
პალეონტოლოგმა აბესალომ ვეკუამ
გადაშენებული მარტორქის კბილი ამოიცნო და
ამასთან განისაზღვრა დმანისის ქვედა შრეების
გეოლოგიური ასაკი
იგი ერთ მილიონ წელზე მეტი ხნით
დათარიღდა
მომდევნო წელს არქეოლოგ ნუგზარ მგელაძის მიერ
აღმოჩენილი იყო პირველი ქვის იარაღები
ირმის რქის ფრაგმენტი
ადრეული ჰომინიდების მიერ დმანისის მიდამოების
საცხოვრებლად ათვისების დროს ირგვლივ მრა-
ვალფეროვანი ლანდშაფტი იყო, სავანური ტიპის
მცენარეულობას ტყის უბნები ენაცვლებოდა
1991წელს ახლადშექმნილმა საერთაშორისო ჯგუფმა დმანისში
ჰომინიდების ქვედა ყბა აღმოაჩინა, რომელმაც თავდაყირა
დააყენა აქამდე არსებული თეორიები ევრაზიაში ჰომინიდების
განსახლების თაობაზე
აქ აღმოჩენილი პირველყოფილი ადამიანის მიერ
დამზადებული ქვის იარაღები იდენტურია
აფრიკაში აღმოჩენილი უძველესი ქვის ინდუს-
ტრიისა, რომელიც თარიღდება 2,5-2მლნ.წლით
დმანისელ ჰომინიდებს
ახასიათებს განსაკუთრე-
ბით არქაული ნიშნები,
კერძოდ ტვინის მცირე
ზომები
ამან შეცვალა ადრე დამკვიდრებული წარმოდგენა,
თითქოს ადამიანის გავრცელება აფრიკის გარეთ
დაკავშირებული იყო ტვინის მოცულობის ზრდასთან.
იმ ადგილზე,
სადაც ზეზვასა
და მზიას თავის
ქალები
აღმოაჩინეს, ღია
მუზეუმი
გაიხსნება
არქეოლოგებთან ერთად აქტიურად იმუშავეს
კონკურსში გამარჯვებულმა მოსწავლეებმა
ისწავლეს ნიველირება
მოპოვებული მასალის
დამუშავება
შედეგიც სახეზეა
-
ფეხით
მოიარეს
ნაქალაქა-რის
კუთხე-
კუნჭული. . .
ეს გვირაბია
ზეთსახდელი
შეისწავლეს დარანები,
ციხის აბანო
ნაქალაქარის
შემორჩენილი
ყველაზე
მაღალი კედელი
მიუთითებს
დასახლების
სიმჭიდროვეზე.
ჩანს, აქ
სამსართულიანი
შენობები უნდა
ყოფილიყო!
ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი
XII-XIII სს
წმ. მარინეს სახელობის ეკლესია
მეჩეთი მუსულმანთა სასაფლაოზე
მაშ, დმანისი არაბებმა ააგეს? ? ?
თუმცა, აი ქართული წარწერა
ქართული საფლავის ქვა
ქართული ჩუქურთმა
ქვევრი -
ჩვენი
იდენტობის
უტყუარი
საბუთი!
დმანისი ჩვენი სიამაყეა!..

More Related Content

More from Marika Pitiurishvili

აბრეშუმი საქართველოში.pptx
აბრეშუმი საქართველოში.pptxაბრეშუმი საქართველოში.pptx
აბრეშუმი საქართველოში.pptxMarika Pitiurishvili
 
თუთა და აბრეშუმი.pptx
თუთა და აბრეშუმი.pptxთუთა და აბრეშუმი.pptx
თუთა და აბრეშუმი.pptxMarika Pitiurishvili
 
ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)
ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)
ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)Marika Pitiurishvili
 
ცოცხლად დამარხული ქალაქები
ცოცხლად დამარხული ქალაქებიცოცხლად დამარხული ქალაქები
ცოცხლად დამარხული ქალაქებიMarika Pitiurishvili
 
მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილიმიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილიMarika Pitiurishvili
 
ჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოში
ჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოშიჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოში
ჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოშიMarika Pitiurishvili
 
ზიჩი და ვეფხისტყაოსანი
ზიჩი და ვეფხისტყაოსანიზიჩი და ვეფხისტყაოსანი
ზიჩი და ვეფხისტყაოსანიMarika Pitiurishvili
 
მასწავლებელთა V კონფერენცია
მასწავლებელთა V კონფერენციამასწავლებელთა V კონფერენცია
მასწავლებელთა V კონფერენციაMarika Pitiurishvili
 
შამქორი&განჯა
შამქორი&განჯაშამქორი&განჯა
შამქორი&განჯაMarika Pitiurishvili
 
II მსოფლიო ომი კარიკატურებში
II მსოფლიო ომი კარიკატურებშიII მსოფლიო ომი კარიკატურებში
II მსოფლიო ომი კარიკატურებშიMarika Pitiurishvili
 
ფარნავაზი-გორგასალი
ფარნავაზი-გორგასალიფარნავაზი-გორგასალი
ფარნავაზი-გორგასალიMarika Pitiurishvili
 
კარიკატურაში ასახული რეალობა
კარიკატურაში ასახული რეალობაკარიკატურაში ასახული რეალობა
კარიკატურაში ასახული რეალობაMarika Pitiurishvili
 
მეორე მსოფლიო ომი
მეორე მსოფლიო ომიმეორე მსოფლიო ომი
მეორე მსოფლიო ომიMarika Pitiurishvili
 
მეტალურგია საქართველოში
მეტალურგია საქართველოშიმეტალურგია საქართველოში
მეტალურგია საქართველოშიMarika Pitiurishvili
 
წერილობითი წყაროები
წერილობითი წყაროებიწერილობითი წყაროები
წერილობითი წყაროებიMarika Pitiurishvili
 
N 2 აბრეშუმის გზა
N 2 აბრეშუმის გზაN 2 აბრეშუმის გზა
N 2 აბრეშუმის გზაMarika Pitiurishvili
 

More from Marika Pitiurishvili (20)

აბრეშუმი საქართველოში.pptx
აბრეშუმი საქართველოში.pptxაბრეშუმი საქართველოში.pptx
აბრეშუმი საქართველოში.pptx
 
თუთა და აბრეშუმი.pptx
თუთა და აბრეშუმი.pptxთუთა და აბრეშუმი.pptx
თუთა და აბრეშუმი.pptx
 
25თებერვალი
25თებერვალი25თებერვალი
25თებერვალი
 
ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)
ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)
ცოცხლად დამარხული ქალაქები(1)
 
ცოცხლად დამარხული ქალაქები
ცოცხლად დამარხული ქალაქებიცოცხლად დამარხული ქალაქები
ცოცხლად დამარხული ქალაქები
 
მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილიმიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
 
ჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოში
ჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოშიჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოში
ჯიკჯი - პირველი ნაბეჭდი წიგნი მსოფლიოში
 
ზიჩი და ვეფხისტყაოსანი
ზიჩი და ვეფხისტყაოსანიზიჩი და ვეფხისტყაოსანი
ზიჩი და ვეფხისტყაოსანი
 
მასწავლებელთა V კონფერენცია
მასწავლებელთა V კონფერენციამასწავლებელთა V კონფერენცია
მასწავლებელთა V კონფერენცია
 
შამქორი&განჯა
შამქორი&განჯაშამქორი&განჯა
შამქორი&განჯა
 
II მსოფლიო ომი კარიკატურებში
II მსოფლიო ომი კარიკატურებშიII მსოფლიო ომი კარიკატურებში
II მსოფლიო ომი კარიკატურებში
 
ფარნავაზი-გორგასალი
ფარნავაზი-გორგასალიფარნავაზი-გორგასალი
ფარნავაზი-გორგასალი
 
ბოლო ზარი 2016
ბოლო  ზარი 2016ბოლო  ზარი 2016
ბოლო ზარი 2016
 
კარიკატურაში ასახული რეალობა
კარიკატურაში ასახული რეალობაკარიკატურაში ასახული რეალობა
კარიკატურაში ასახული რეალობა
 
26 მაისი
26 მაისი26 მაისი
26 მაისი
 
მეორე მსოფლიო ომი
მეორე მსოფლიო ომიმეორე მსოფლიო ომი
მეორე მსოფლიო ომი
 
მეტალურგია საქართველოში
მეტალურგია საქართველოშიმეტალურგია საქართველოში
მეტალურგია საქართველოში
 
Red canyon
Red canyonRed canyon
Red canyon
 
წერილობითი წყაროები
წერილობითი წყაროებიწერილობითი წყაროები
წერილობითი წყაროები
 
N 2 აბრეშუმის გზა
N 2 აბრეშუმის გზაN 2 აბრეშუმის გზა
N 2 აბრეშუმის გზა
 

Dmanisislaid 091105125323-phpapp01-140823154401-phpapp01