SlideShare a Scribd company logo
1 of 40
Yazlık işçiler için HOREKA sektöründe engelli ve
dezavantajlı müşterilere güvenilir ve erişilebilir
hizmet sağlamaya yönelik ihtisas eğitimi
IO2: Gençler için engelliliği anlama rehberi-
Ünite1
2018-1-BG01-KA202-047904
Ünite 1: Engelliliğin tanımı ve türleri, ve farklı
engellilik durumları olan bireylerin erişim
gereksinimleri
Bölüm 1: Engelli bireylerin erişim kolaylığı hakkında
farkındalık yaratma
Bölüm 2: Erişim kolaylığı nasıl sağlanır
Bölüm 3: Engelliliğin tanımları ve türleri
Bölüm 1: Engelli bireylerin erişim kolaylığı
hakkında farkındalık yaratma
1.1. Engellilik ve ayrımcılıkla mücadele hakkında
farkındalık yaratma
1.2. Aktif erişim kolaylığı üzerine mevcut politikalar
hakkındaki farkındalık
1.3. Erişilebilir hizmetlerin tedarikini garanti altına
almaya yönelik çalışan ve işveren arasında işbirliği
1.4. İnsanların ilk kullandıkları dil
1.1. Engellilik ve ayrımcılıkla mücadele
hakkında farkındalık yaratma
Ayrımcılıkla mücadele & Engellilik Y -> BM Engelli bireylerin hakları
Sözleşmesi
 İnsan haysiyetine, özerkliğine, örneğin kendi seçimlerini yapma
hakkına ve bağımsızlığına saygı
 Ayrımcılık yapmama
 Tam ve etkin katılım ve topluma dahil olma
 Farklılığa saygı ve engelli bireylerin insan çeşitliliğinin ve insanlığın
bir parçası olduğu kabul etme
 Fırsat eşitliği
 Erişilebilirlik
 Erkek ve kadın arasında eşitlik
 Engelli çocukların gelişen kapasitelerine saygı gösterme ve
engelli çocukların kimliklerin koruma haklarına saygı duyma.
1.2. Aktif erişim kolaylığı üzerine mevcut
politikalar hakkındaki farkındalık
Avrupa engellilik 2010-2020 stratejisinin amaçları sekiz öncelikli alanda atılacak
adımlar ile sürdürülecektir:
1. Erişilebilirlik: mal ve hizmetleri engelli bireylere erişilebilir hale getirme ve
yardımcı cihazlar piyasasını destekleme.
2. Katılım: engelli bireylerin AB vatandaşlığından kaynaklanan tüm
ayrıcalıklardan faydalanmalarını garanti altına alma; toplum hayatına eşit
katılımın önündeki engelleri kaldırma; kaliteli toplum hizmetlerinin tedarikini teşvik
etme
3. Eşitlik: engelli ayrımı ile mücadele etme ve fırsat eşitliğini destekleme
4. İstihdam: iş piyasasında çalışan engelli bireylerini oranını önemli ölçüde
artırma. Bu insanlar AB’nin toplam çalışan nüfusunun 6 da 1’ ini
oluşturmaktadırlar fakat istihdam oranları oldukça düşük durumdadır.
5. Eğitim ve mesleki eğitim: engelli öğrenciler için kapsayıcı
eğitim ve hayat boyu öğrenmeyi teşvik etme. Kaliteli eğitim ve
hayat boyu öğrenme engelli öğrencilerin topluma katılmalarını ve
hayat kalitelerini artırmalarını sağlar.
6. Sosyal koruma: nezih hayat şartlarını teşvik etme, fakirlik ve
sosyal dışlanmışlık ile mücadele etme.
7. Sağlık : sağlık hizmetlerine ve bunun gibi olanaklara eşit
erişilebilirliği teşvik etme.
8. Harici adımlar: engelli bireylerin haklarını AB genişleme ve
uluslararası gelişme programlarında destekleme.
www.ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1137
1.3. Erişilebilir hizmetlerin tedarikini
garanti altına almaya yönelik çalışan
ve işveren arasında işbirliği
 Bazı kılavuz ilkeler:
 Çalışan müşterisine erişilebilirhizmet tedarikinde bulunurkenkarşılaştığı
herhangi bir sorun/meselede işvereni ile irtibata geçmelidir.
 Gerektiğindeişveren erişilebilir hizmet tedarikihususunda eğitimdesteği
vermelidir.
 İş veren erişim kuralları hakkında bilgi sahibi olmalı vebunları
uygulamalıdır.
 engellerlekarşılaşıldığındaaçık fikirli olma, yaratıcılık ve takım çalışması
tüm meslektaşları çözüme dahil ederek sorunu çözmek için gerekli bir
adımdır.
1.4. İnsanların ilk kullandıkları dil
İnsanların ilk kullandıkları dil Kaçınılması gereken dil
Engelli birey özürlü-sakat
Bir engeli olmayan birey Normal birey, sağlıklı birey
Entelektüel, bilişsel, gelişimsel bir
engeli olan birey
Zeka geriliği,yavaş, basit, moron,
kusurlu, özel birey, zihinsel özürlü
Duygusal yada davranışsal bir
engeli olan birey; zihinsel yada
psikiyatrik engeli olan birey
Akıl hastası, kaçık, manyak, çılgın,
deli, psikopat, maniac, nuts
Duyma zorluğu olan birey İşitme engelli, duyma bozukluğu
çeken.
İşitme zorluğu olan birey Sağır ve dilsiz, dilsiz
Görme bozukluğu olan birey kör
İnsanların ilk kullandıkları dil Kaçınılması gereken dil
İletişim bozukluğu/konuşma
zorluğu olan birey; bir cihaz
aracılığıylakonuşabilenbirey
dilsiz
Tekerlekli sandalye kullanan birey Tekerlekli sandalyeye mahkum,
tekerlekli sandalyeye bağlı,
yürüyemeyen
Fiziksel bir engeli olan birey Kötürüm, sakat, eli ayağı
tutmayan, spastik
Epilepsi yada hastalık nöbeti
geçiren birey
Epileptik
Çoklu doku sertleşmesi geçiren
birey
MS hastası
serebral palsi sorunu yaşayan
birey
CP kurbanı
Erişilebilir park alanı yada tuvalet Engelli parkı yada tuvaleti
İnsanların ilk kullandıkları dil Kaçınılması gereken dil
Boyu kısa birey, boyu kısa
insanlar
tıfıl, cüce
Dawn sendromu olan birey mongol
Başarılı ve üreten birey Engelini yenmiş birey, cesur
birey
Otizm teşhisi konmuş/otizmi olan
birey
Otistik, tuhaf
.”*
* www.tcdd.texas.gov/resources/people-first-language/
Cinsiyet, yaş, ırk veya yetenek ne olursa olsun her birey
onurlu ve saygılı muameleyi hak ediyor. Ayrımcılığa ve
ayrımcılığa son verme çabasının bir parçası olarak -
istihdam, eğitim ve topluluklarımızda - önyargı dilini
ortadan kaldırmak önemlidir
Bölüm 2: Erişim nasıl sağlanır
2.1. Engellerle nasıl mücadele edilir
2.1. Engellerle nasıl mücadele edilir
Engellilik sadece bir bireyi istediği yada ihtiyaç duyduğu bir şeyi
yapmaktan alıkoyarsa engelleyici olur. Engelleri kaldırılıp koşulları uygun
hale getirildiği zaman engellilik sınırlayıcı olmaz ve bu bireylersosyal, turistik
ve eğlenceliaktivitelere tamamenkatılabilirler.
 Tutumsal
 Organizasyonel ve sistematik
 Mimari ve fiziksel
 Bilgi ve iletişim
 Teknoloji
Tutumsal engeller engeli olan bireylere karşı davranış, algı ve
varsayımları içerir. Bu engeller genellikle anlayış yoksunluğundan
kaynaklanır ve insanların engeli olan bireyleri yargılamalarına,
göz ardı etmelerine ve yanlış anlamalarına sebep olur.
Peki ne yapılabilir?
 engeli olan ziyaretçilerin engelleri yada yetenekleri hakkında
varsayımlarda bulunmamaya çalışılmalıdır: engeli olan pek çok
birey insanların onların neyi yapıp neyi yapamayacakları
konusunda varsayımlarda bulunmalarından rahatsız olduklarını
ifade etmektedirler.
 Engelleri olan konuklara saygı duy, onlara gözlerini dikip bakma
ve bir şeye ihtiyaçları var mı diye kontrol et;
 Konuklar arasında profesyönel ve nezaketli davranışların
olmasında ısrarcı ol, insanların farklılıklara saygı duy ve
kucaklayıcı bir atmosfer oluşturmaya çalış.
 Yardımcı olmaya hazır koşullar sağlamaya çalış ve uygun
konaklama hizmetleri uygula.
Organizasyonel ve sistemik engeller ayrımcılık yapan ve bireyleri
herhangi bir duruma tamamen katılmalarına engel olan
politikalar, prosedürler ve pratiklerdir.
Peki ne yapılmalıdır?
 Temel ve açık bir bilgilendirme içeriği hazırla (örneğin oteldeki
etkinlikler, acil durum bilgisi gibi) ve konukların içeriği nasıl
algıladıklarını açıklayabilecekleri bir esneklik sağla.
 Konukların kaldıkları yerdeki erişilebilirlik yada firmanın onlara ne
sağladığı ve kalitesi hususunda fikirlilerini ifade etmelerini (yazılı
yada sözlü)destekle.
 Hizmet sağlamak için görme engelli alfabesi, işaret dili,
tekerlekli sandalyeler için bir alan gibi erişilebiliropsiyonları
kontrol etmeyi unutma, eğer sıkıntı varsa işvereninle eksiklikleri
konuş.
Mimari ve fiziksel engeller binaların yada dış mekanların engelleri
olan bireyler için yarattıkları zorluklardır. Bu engeller binaların
merdivenlerinin dizaynı, koridorların genişliği, kaldırımlar ve
odaların dizayn planı ile ilgilidir.
Peki ne yapmak gerekir?
 Otelin her bölümünde engeli olan konuklar için bir koltuk rezerv
etmek;
 Odalarda ışığın parlamasına engel olacak şekilde aydınlatmayı
ayarlamak;
 Konukların seni iyi duyduğundan emin olup dışardan
gelebilecek ve konukları rahatsız edebilecek seslere engel
olmak;
 Eğer sizin odanız erişilebilir değilse konuklarınızla görüşebilmek
için alternatif bir oda ayarlamak;
 Girişlerde tekerlekli sandalye kullanan bireyler için rampa ve
erişilebilirtuvaletler tedarik etmek.
Bilgi ve iletişim engelleri duyma; görme ve öğrenme gibi duyusal
engelleri olan bireylerin ihtiyaçları dikkate alınmadığı zaman
ortaya çıkar. Bu engeller bilgi iletme ve bilgi edinme ile alakalıdır.
Peki ne yapabilirsin?
 Vereceğin bilgileri slaytlar, yada kartlar üzerine yazarak erişilebilir
hale getirebilirsin (elektronik bir formatta olabilir ör. website);
 Tüm konuklara ortamın iyi organize edilmiş ve iyi yazılmış bir
haritasını temin et;
 Spontan durumlarda anında müdahale etmek için hazır ol,
gerekli bilgileri bir kağıda yaz ki konuklar kolayca anlayabilsin,
beden dili bile kullanabilirsin, sabırlı ol ve bazı şeyleri birden fazla
tekrar et, konuların bilgileri yazmalarına ve yanında taşımalarına
yardımcı ol, her zaman için elinden gelenin en iyisini yapmaya
çalış.
Teknoloji engelleri bir alet/cihaz yada teknolojik bir
platformun hedef kitleye erişimi sağlanmadığızaman ortaya
çıkar. Teknolojik onu kullananın hayatını kolaylaştırırkenbazı
kullanıcılariçin kasıtlı olmadan engeller çıkarabilir. Teknoloji
engeli bilgi ve iletişimengelleri ile alakalıdır.
Peki ne yapabilirsin?
 İşverenine kullandıkları web sitesini yada uygulamanın
erişilebilirolup olmadığın sor, eğer değilse erişilebilir
olmasının daha fazla konuğun bu konaklamayı tercih
etmesine vesile olabileceğin anlat;
 Eğer bir konuk sana gelir ve sitede ne yazdığına dair soru
sorarsa soruyu açıklığa kavuşturve ona destek ver.
Bölüm 3: Engelliliğin tanımları ve türleri
…… olan birey
 Hareket yetersizliği
 Görme bozukluğu
 Duyma bozukluğu
 Öğrenme engeli
 İletişim bozukluğu
 Gizli engelliliği/medikal durumları
 Akıl sağlığı sorunları / entelektüel yetersizlik
Belden aşağı felç
Tüm beden felç (C1-C8
yetmezlik)
Kısmi felç
Serebral palsi
Tek tarafta felç
gelişememe
Polyo(çocuk felci)
Eksik üst ekstremite/azaltılmış
üst ekstremite fonksiyonu
Eksik alt ekstremite/azaltılmış
alt ekstremite fonksiyonu
Belden aşağı felç
 Belden aşağı felç hemen hemen her zaman beyinde ,
spinal kord da yada her ikisinde meydana gelen bir hasar
nedeniyle ortaya çıkar. Çoğunlukla göğüs, bel yada kuyruk
sokumu bölgelerindeki spinal kord yaralanmaları bundan
sorumludur. Bu yaralanmalar olduğu zaman vücudun alt
bölgelerine sinyal ulaşmaz.
Tüm beden felç C1-C4 yetmezlik
(üst-boyun sinirleri)
Spinal kord yaralanmalarının en ciddi seviyede
olanı
Kollarda, ellerde, bacaklarda ve gövde de
felç
Hasta kendi başına nefes alamaz, öksüremez
ve mesane hareketlerini kontrol edemez
Konuşabilme yeteneği bazen zarar görür
Tamamen destek ihtiyacı vardır özellikle
yemek, giyinmek, banyo yapmak, ve yataktan
kalkmak gibi günlük aktivitelerde.
Tüm beden felç – C5 (alt-boyun
sinirleri)
 Kişi kollarını kaldırabilir ve bileğini bükebilir
 Bilek, el, bacak ve gövdede kısmi felç
geçirme olasılığı vardır
 Konuşabilir ve diyagram kullanabilir ama
nefes alması zayıftır
 Pek çok aktivite de yardıma ihtiyaç duyar
Tüm beden felç – C6 (aşağı boyun
sinirleri)
 Sinirler bilek gerilmesini etkiler
 Elde, gövde ve bacaklarda felç
 Konuşabilir ve diyagram kullanabilirama nefes alması
zayıftır
 Yardımcı cihazlar ile tekerlekli sandalyeye binip
kalkabilir
 Mesane kontrolü çok azdır ama özel bir aygıt ile
kısmen kontrolünü yapabilir.
Tüm beden felç – C7 (aşağı boyun
sinirleri)
 Sinirler dirsek gerilmesini ve bazı parmakların
gerilmesini kontrol eder
 Çoğu kişi kolunu uzatabilir ve omuzlarını normal
şekilde hareket ettirebilir
 Günlük aktivitelerin pek çoğunu kendi başlarına
yapabilirler
 Mesane kontrolü çok azdır ama özel bir aygıt ile
kısmen kontrolünü yapabilir.
Tüm beden felç – C8 (aşağı boyun
sinirleri)
 Sinir kontrolü ve el hareketi mümkündür
 Günlük aktivitelerin pek çoğunu kendi
başlarına yapabilirler
 Mesane kontrolü çok azdır ama özel bir
aygıt ile kısmen kontrolünü yapabilir.
Kısmi felç
Kısmi felç geçiren pek çok insan
için durum geçicidirama pek
çoğu da kısmi felç ile
yaşamlarının sonuna kadar
uğraşırlar. Kısmi felcin bedende
meydana getirdiği değişiklikler
şunlardır:
 Vücudun bir kısmında total
yada kısmi duyu kaybı
 Kavrayışta, ruh halinde, ve
algıda değişiklikler olabilir
 Konuşma zorluğu
 kaslar hareketsizolabildiği ve
kronik kas spazmı nedeniyle
ağrılı hale gelebildiği için
vücudun bir kısmında
değişikliklermeydana
gelebilir
 Kaslar bilinçsiz şekilde
hareket ederken kasınçlı
krizler geçirme
 Nöbet geçirme
Serebral palsi
Serebral palsi (CP) is çocukların gelişimini, motor
becerilerini ve kas gelişimini etkileyen nörolojik bir
bozukluktur. Serebral palsi bebek anne
karnındayken yada doğumdan kısa bir süre sonra
gelişen beyin hasarı neticesinde meydana
gelebilir. SP başka medikal durumlara da
sebebiyet verebilir, bu durumlar şunlardır:
 Konuşma problemleri
 Öğrenme geriliği
 Duyma ve görme problemleri
 Duygusal problemler
Tek tarafta felç
Tek tarafta felç tek kol yada bacakla sınırlı felç
biçimidir.
 Genellikle sadece kol etkilenir
 Yada tek bir kas
 Tek tarafta felç yaşayan insanların çoğu
kendilerine bakabilirler, günlük aktivitelerini
yapabilirler ve semptomlarına karşı mücadele
verebilirler.
gelişememe
 Kas gelişimini gerilemesi rahatsızlığı ilerleyen
zaman içinde kaslarda zayıflama ve kas kaybı
ile neticelenen bir rahatsızlıktır.
 Kaslarda oluşan gelişememerahatsızlığı yada
anormal genlerin mutasyonu sağlıklı kaslar için
gerekli olan proteininüretimine engel olan
olmaktadır.
 Kaslarda oluşan gelişememerahatsızlığının bir
sürü türü vardır. En sık görüleninin semptomları
çocuklukta başlar ve erkek çocuklarında
daha sık görülür. Diğer türleri yetişkinliğekadar
ortaya çıkmaz.
 Kaslarda oluşan gelişememerahatsızlığını bir
tedavisi yoktur. Ama ilaç tedavisi ve terapiler
semptomlarla mücadele ederek hastalığın
ilerlemesini durdurabilirler
Polio
 Polyo (çocuk felci) spinal kordu
etkileyerekkasların zayıflamasını ve felci
tetikleyen viral bir hastalıktır
 Polyo virüsü ağız yolu ile vücuda girer ve
genelliklehasta kişinin dışkısının ele
bulaşması yolu ile el ve ağız teması
sonucu hastalık bulaşır
 Polyo bebek ve çocuklarda yaygındırve
kötü hijyen koşulları nedeniyle ortaya
çıkar.
Eksik üst ekstremite/kısalmış üst
ekstremite fonksiyonu
Azaltılmış üst ektremite rahatsızlığı hamilelik sürecinde fetusa ait
kolun bir kısmının oluşamamasıdır. Bazı potansiyel zorluk ve
problemler şunlardır:
 Motor becerilerinde zorlanma
 Günlük aktivitelerde yardım ihtiyacı örneğin öz bakım.
 Bazı aktivitelerde sınırlılık örneğin spor vs.
 Fiziksel görünümden dolayı potansiyel duygusal ve sosyal
problemler
Eksik alt ekstremite/kısalmış alt
ekstremite fonksiyonu
Azaltılmış alt ekstremiterahatsızlığı fetusun hamilelik
sırasında bacak oluşumununtam olmamasıdır.
Rahatsızlığa Kısalmış uzuv da denilir bunun sebebi
bacağın normal uzunluğundan kısa olmasıdır. Bazı
potansiyel zorluk ve problemler şunlardır:
 Motor becerilerinde zorlanma
 Günlük aktivitelerde yardım ihtiyacı örneğin öz bakım.
 Bazı aktivitelerde sınırlılık örneğin spor vs.
 Fiziksel görünümden dolayı potansiyel duygusal ve
sosyal problemler
görme bozukluğu
 Zayıf görüş (ihtiyacın olandan daha az görme ki kişiden
kişiye değişir)
 Ciddi görme kaybı (görme alanı 20 derece yada
daha az)
 Tam görme kaybı (hiç görmeme ve ışığı görmeme
 Renk-körlüğü (bazı renkleri görme yetersizliği, bu
renkler genelde kırmızı ve yeşildir. Bu kalıtsal bir
rahatsızlıktırve hayatı çok fazla etkilemez)
 Tünel görüş (kusurlu görüştür, görüş alanının merkezine
uzak nesneleri görememektir).
Duyma bozukluğu
 Hafif kayıp (gürültülü ortamlarda
konuşmayı takip etmede zorlanma)
 Orta seviye duyma kaybı (işitme cihazı
yardımı olmadan konuşmaları takip
etmede zorlanma)
 İleri seviye duyma kaybı (güçlü bir işitme
cihazı yada implant/protez yardımına
gereksinim duyulur)
 Yoğun duyma kaybı (dudak okuma ve
işaret diline yada implanta/protez
ihtiyaç duyulur).
Öğrenme güçlüğü
 Disleksiya (okuma yada kelime, harf ve diğer
sembolleri yorumlamada yaşanan zorluğa
verilen genel bir addır, genel olarak zekayı
etkilememektedir.
 Disgrafya (düşüncelerini yazı ile ifade etmede
zorlanma, heceleme ve yazı yazmada
yetersizliktir.)
 Diskalküli (matematik alanına ait özel bir
öğrenme güçlüğü)
 Bellek yitimi sendromu (ayrışmalı bellek yitimi;
laküner bellik yitimi; Korsakoff's sendromu etc.)
(bellek yitimini de içeren bir grup rahatsızlıklar
dizinidir, eski anılara dair belleği yitirme, yeni
anılar oluşturamamam yada yeni bilgiler
öğrenememe rahatsızlığı).
İletişim bozukluğu
 Konuşma bozukluğu (sesle ilgili kordların, kasların ve
sinirlerin ve gırtlaktaki diğer yapıların konuşmayı
zorlaştıracak derecede kusurlu olması)
 Dil bozukluğu dilbilgisini proses etmede zorlanma.
Yaşanılan sorunlar Gramer, anlam ve dilin diğer
yönlerini anlamda zorlanma şeklindedir.
 Duyma bozukluğu (kısmi yada tam duyma
yetersizliği)
 Merkezi işitme ile ilgili proses bozukluğu ( küçük
sesleri duyma kelimeleri ayrıt etmede yaşanan
zorluk).
Gizli engeller/medikal durumlar
 Gluten alerjisi (Buğday alerjisi, buğday içeren yiyeceklere
alerjik bir reaksiyondur. Alerjik reaksiyonlar buğday yemekten
kaynaklanabilir, ancak bazı durumlarda buğday unu
solumaktan da kaynaklanabilir.
 Glikoz intoleransı (kan şekerinin normal seviyesinden daha
yüksek bir seviyeye çıkmasına neden olan metabolik koşullar
için bir şemsiye terimdir - hiperglisemi)
 Şeker hastalığı Vücudun insülin hormonu üretme veya buna
cevap verme yeteneğinin bozularak, kanda
karbonhidratların anormal metabolizma oluşturmasına ve
kandaki glikozun yüksek seviyelere çıkmasına neden olan bir
hastalık
 Kalp hastalığı(genellikle kalp krizi, göğüs ağrısı (anjina) veya
felce neden olabilecek daralmış veya bloke olmuş kan
damarlarını içeren koşulları belirtir.)
 Kron hastalığı iltihaplı bağırsak hastalığıdır. Karın ağrısı,
şiddetli ishal, yorgunluk, kilo kaybı ve yetersiz beslenmeye yol
açabilir ve sindirim sisteminin iltihabına neden olur).
Akıl sağlığı problemleri ve entelektüel
yetersizlik
 Bipolar bozukluk (yüksek ve alçak duygu
durumuna sebep olan; uyku, enerji, düşünme ve
davranışta değişiklikleresebebiyet veren bir akıl
hastalığıdır
 Şizofreni (uzun vadede kişiyi etkileyenbir akıl
hastalığıdır.düşünce, duygu ve davranış ilişkisinde
bozulma, hatalı algılama, uygunsuz davranışlar ve
duygular, gerçekliktenuzaklaşma ve kişisel
ilişkilerden fanteziye ve yanılsamaya kayma ve
zihinsel parçalanma gibi sonuçları bulunmaktadır.
 Anoreksiya (, kilo vermetakıntısı nedeniyle yemek
yemeyi reddetme ve kusmaya neden duygusal bir
bozukluk
Referanslar
 https://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf
 www.ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1137
 www.tcdd.texas.gov/resources/people-first-language/
 https://www.spinalcord.com/paraplegia
 https://www.cdc.gov/ncbddd/birthdefects/ul-limbreductiondefects.html
 https://kidshealth.org/en/parents/cerebral-palsy.html
Ek okuma:
Handbook "An ABC to inclusive communication with my peers with
disabilities“.Link: http://youth.accessinteract.eu/wp-
content/uploads/2019/05/IO2-ABC-Communicating-with-people-with-a-
disability-FINAL-EN.pdf
Yasal uyarı
Daha fazla bilgi için lütfen proje web sitesini ziyaret ediniz
https://www.facebook.com/pg/HORECAccess/.
Mobiluygulamamızı indirebilirsiniz:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.horecaccess.mobile&hl=en.
 Bu proje (HORECACCESS projesi - 2018-1-BG01-KA202-047904), Avrupa Komisyonunun
(Erasmus + Programı) desteğiyle finanse edildi. Bu yayın sadece yazarın görüşlerini
yansıtır ve Komisyon burada yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde kullanılmasından
sorumlu tutulamaz

More Related Content

Similar to Horecaccess unit 1 io2 TR

Ağızdan Ağıza İletişim
Ağızdan Ağıza İletişimAğızdan Ağıza İletişim
Ağızdan Ağıza İletişimMehmet KUZU
 
İnternet ve Teknoloji Bağımlılığı Semineri
İnternet ve Teknoloji Bağımlılığı Semineriİnternet ve Teknoloji Bağımlılığı Semineri
İnternet ve Teknoloji Bağımlılığı SemineriGozdeUfuklar
 
Konusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptx
Konusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptxKonusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptx
Konusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptxSeda90
 
Bilgi okuryazarlığının önemi
Bilgi okuryazarlığının önemiBilgi okuryazarlığının önemi
Bilgi okuryazarlığının önemiEmpatic Project
 
Dönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yolları
Dönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yollarıDönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yolları
Dönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yollarıOsman Koroglu(Prof.Dr)
 
Önlenebilir Körlükler
Önlenebilir KörlüklerÖnlenebilir Körlükler
Önlenebilir Körlüklerserhatergun
 
Sunum 1.gün etkili sunum teknikleri
Sunum 1.gün etkili sunum teknikleriSunum 1.gün etkili sunum teknikleri
Sunum 1.gün etkili sunum teknikleriElif Ezgi Genç
 
Özel Eğitim (Giriş)
Özel Eğitim (Giriş)Özel Eğitim (Giriş)
Özel Eğitim (Giriş)S. Y.
 
Cp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-trCp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-trADEM TEKEREK
 
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel PrensipleriCP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel PrensipleriADEM TEKEREK
 

Similar to Horecaccess unit 1 io2 TR (14)

Ağızdan Ağıza İletişim
Ağızdan Ağıza İletişimAğızdan Ağıza İletişim
Ağızdan Ağıza İletişim
 
İnternet ve Teknoloji Bağımlılığı Semineri
İnternet ve Teknoloji Bağımlılığı Semineriİnternet ve Teknoloji Bağımlılığı Semineri
İnternet ve Teknoloji Bağımlılığı Semineri
 
Konusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptx
Konusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptxKonusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptx
Konusma-ve-Isitme-Engeli-Olan-Hastaya-Yaklasim.pptx
 
Bilgi okuryazarlığının önemi
Bilgi okuryazarlığının önemiBilgi okuryazarlığının önemi
Bilgi okuryazarlığının önemi
 
Dönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yolları
Dönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yollarıDönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yolları
Dönüşen medya, aileye olumsuz etkileri ve bazı çözüm yolları
 
Önlenebilir Körlükler
Önlenebilir KörlüklerÖnlenebilir Körlükler
Önlenebilir Körlükler
 
Sunum 1.gün etkili sunum teknikleri
Sunum 1.gün etkili sunum teknikleriSunum 1.gün etkili sunum teknikleri
Sunum 1.gün etkili sunum teknikleri
 
Özel Eğitim (Giriş)
Özel Eğitim (Giriş)Özel Eğitim (Giriş)
Özel Eğitim (Giriş)
 
Cp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-trCp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-tr
 
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel PrensipleriCP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
 
Otizmli çocuklar
Otizmli çocuklarOtizmli çocuklar
Otizmli çocuklar
 
Gençlere Umut Atölyesi
Gençlere Umut AtölyesiGençlere Umut Atölyesi
Gençlere Umut Atölyesi
 
5 M-CARE: Sosyal İçerme
5 M-CARE: Sosyal İçerme5 M-CARE: Sosyal İçerme
5 M-CARE: Sosyal İçerme
 
10 egitime
10 egitime10 egitime
10 egitime
 

More from Karel Van Isacker

DIGITOUR IO4: Manual for trainers GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainers GRDIGITOUR IO4: Manual for trainers GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainers GRKarel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainees GRDIGITOUR IO4: Manual for trainees GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainees GRKarel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ESDIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ESKarel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ESDIGITOUR IO4: Manual for trainers ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ESKarel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ESDIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ESKarel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainers NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainers NLDIGITOUR IO4: Manual for trainers NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainers NLKarel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainees NLDIGITOUR IO4: Manual for trainees NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainees NLKarel Van Isacker
 
EcologyKM company presentation 2022 new
EcologyKM company presentation 2022 newEcologyKM company presentation 2022 new
EcologyKM company presentation 2022 newKarel Van Isacker
 
EcologyKM company presentation 2022
EcologyKM company presentation 2022EcologyKM company presentation 2022
EcologyKM company presentation 2022Karel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ENDIGITOUR IO4: Manual for trainees EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ENKarel Van Isacker
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainers EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ENDIGITOUR IO4: Manual for trainers EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ENKarel Van Isacker
 
DIPCE How to use platform and mobile apps EL
DIPCE How to use platform and mobile apps ELDIPCE How to use platform and mobile apps EL
DIPCE How to use platform and mobile apps ELKarel Van Isacker
 
DIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ES
DIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ESDIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ES
DIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ESKarel Van Isacker
 
HIPPOTHERAPY and sensory processing BG
HIPPOTHERAPY and sensory processing BGHIPPOTHERAPY and sensory processing BG
HIPPOTHERAPY and sensory processing BGKarel Van Isacker
 
HIPPOTHERAPY and sensory processing TR
HIPPOTHERAPY and sensory processing TRHIPPOTHERAPY and sensory processing TR
HIPPOTHERAPY and sensory processing TRKarel Van Isacker
 
HIPPOTHERAPY and sensory processing EN
HIPPOTHERAPY and sensory processing ENHIPPOTHERAPY and sensory processing EN
HIPPOTHERAPY and sensory processing ENKarel Van Isacker
 

More from Karel Van Isacker (20)

DIGITOUR IO4: Manual for trainers GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainers GRDIGITOUR IO4: Manual for trainers GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainers GR
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainees GRDIGITOUR IO4: Manual for trainees GR
DIGITOUR IO4: Manual for trainees GR
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ESDIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ESDIGITOUR IO4: Manual for trainers ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ES
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ESDIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ES
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainers NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainers NLDIGITOUR IO4: Manual for trainers NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainers NL
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainees NLDIGITOUR IO4: Manual for trainees NL
DIGITOUR IO4: Manual for trainees NL
 
EcologyKM company presentation 2022 new
EcologyKM company presentation 2022 newEcologyKM company presentation 2022 new
EcologyKM company presentation 2022 new
 
EcologyKM company presentation 2022
EcologyKM company presentation 2022EcologyKM company presentation 2022
EcologyKM company presentation 2022
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainees EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainees ENDIGITOUR IO4: Manual for trainees EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainees EN
 
DIGITOUR IO4: Manual for trainers EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainers ENDIGITOUR IO4: Manual for trainers EN
DIGITOUR IO4: Manual for trainers EN
 
DIPCE How to use platform and mobile apps EL
DIPCE How to use platform and mobile apps ELDIPCE How to use platform and mobile apps EL
DIPCE How to use platform and mobile apps EL
 
DIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ES
DIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ESDIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ES
DIPCE IO3: How to use platform and mobile apps ES
 
HIPPOTHERAPY and sensory processing BG
HIPPOTHERAPY and sensory processing BGHIPPOTHERAPY and sensory processing BG
HIPPOTHERAPY and sensory processing BG
 
HIPPOTHERAPY and sensory processing TR
HIPPOTHERAPY and sensory processing TRHIPPOTHERAPY and sensory processing TR
HIPPOTHERAPY and sensory processing TR
 
HIPPOTHERAPY and sensory processing EN
HIPPOTHERAPY and sensory processing ENHIPPOTHERAPY and sensory processing EN
HIPPOTHERAPY and sensory processing EN
 
HIPPOTHERAPY MODULE 14 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 14 BGHIPPOTHERAPY MODULE 14 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 14 BG
 
HIPPOTHERAPY MODULE 13 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 13 BGHIPPOTHERAPY MODULE 13 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 13 BG
 
HIPPOTHERAPY MODULE 12 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 12 BGHIPPOTHERAPY MODULE 12 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 12 BG
 
HIPPOTHERAPY MODULE 11 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 11 BGHIPPOTHERAPY MODULE 11 BG
HIPPOTHERAPY MODULE 11 BG
 

Horecaccess unit 1 io2 TR

  • 1. Yazlık işçiler için HOREKA sektöründe engelli ve dezavantajlı müşterilere güvenilir ve erişilebilir hizmet sağlamaya yönelik ihtisas eğitimi IO2: Gençler için engelliliği anlama rehberi- Ünite1 2018-1-BG01-KA202-047904
  • 2. Ünite 1: Engelliliğin tanımı ve türleri, ve farklı engellilik durumları olan bireylerin erişim gereksinimleri Bölüm 1: Engelli bireylerin erişim kolaylığı hakkında farkındalık yaratma Bölüm 2: Erişim kolaylığı nasıl sağlanır Bölüm 3: Engelliliğin tanımları ve türleri
  • 3. Bölüm 1: Engelli bireylerin erişim kolaylığı hakkında farkındalık yaratma 1.1. Engellilik ve ayrımcılıkla mücadele hakkında farkındalık yaratma 1.2. Aktif erişim kolaylığı üzerine mevcut politikalar hakkındaki farkındalık 1.3. Erişilebilir hizmetlerin tedarikini garanti altına almaya yönelik çalışan ve işveren arasında işbirliği 1.4. İnsanların ilk kullandıkları dil
  • 4. 1.1. Engellilik ve ayrımcılıkla mücadele hakkında farkındalık yaratma Ayrımcılıkla mücadele & Engellilik Y -> BM Engelli bireylerin hakları Sözleşmesi  İnsan haysiyetine, özerkliğine, örneğin kendi seçimlerini yapma hakkına ve bağımsızlığına saygı  Ayrımcılık yapmama  Tam ve etkin katılım ve topluma dahil olma  Farklılığa saygı ve engelli bireylerin insan çeşitliliğinin ve insanlığın bir parçası olduğu kabul etme  Fırsat eşitliği  Erişilebilirlik  Erkek ve kadın arasında eşitlik  Engelli çocukların gelişen kapasitelerine saygı gösterme ve engelli çocukların kimliklerin koruma haklarına saygı duyma.
  • 5. 1.2. Aktif erişim kolaylığı üzerine mevcut politikalar hakkındaki farkındalık Avrupa engellilik 2010-2020 stratejisinin amaçları sekiz öncelikli alanda atılacak adımlar ile sürdürülecektir: 1. Erişilebilirlik: mal ve hizmetleri engelli bireylere erişilebilir hale getirme ve yardımcı cihazlar piyasasını destekleme. 2. Katılım: engelli bireylerin AB vatandaşlığından kaynaklanan tüm ayrıcalıklardan faydalanmalarını garanti altına alma; toplum hayatına eşit katılımın önündeki engelleri kaldırma; kaliteli toplum hizmetlerinin tedarikini teşvik etme 3. Eşitlik: engelli ayrımı ile mücadele etme ve fırsat eşitliğini destekleme 4. İstihdam: iş piyasasında çalışan engelli bireylerini oranını önemli ölçüde artırma. Bu insanlar AB’nin toplam çalışan nüfusunun 6 da 1’ ini oluşturmaktadırlar fakat istihdam oranları oldukça düşük durumdadır.
  • 6. 5. Eğitim ve mesleki eğitim: engelli öğrenciler için kapsayıcı eğitim ve hayat boyu öğrenmeyi teşvik etme. Kaliteli eğitim ve hayat boyu öğrenme engelli öğrencilerin topluma katılmalarını ve hayat kalitelerini artırmalarını sağlar. 6. Sosyal koruma: nezih hayat şartlarını teşvik etme, fakirlik ve sosyal dışlanmışlık ile mücadele etme. 7. Sağlık : sağlık hizmetlerine ve bunun gibi olanaklara eşit erişilebilirliği teşvik etme. 8. Harici adımlar: engelli bireylerin haklarını AB genişleme ve uluslararası gelişme programlarında destekleme. www.ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1137
  • 7. 1.3. Erişilebilir hizmetlerin tedarikini garanti altına almaya yönelik çalışan ve işveren arasında işbirliği  Bazı kılavuz ilkeler:  Çalışan müşterisine erişilebilirhizmet tedarikinde bulunurkenkarşılaştığı herhangi bir sorun/meselede işvereni ile irtibata geçmelidir.  Gerektiğindeişveren erişilebilir hizmet tedarikihususunda eğitimdesteği vermelidir.  İş veren erişim kuralları hakkında bilgi sahibi olmalı vebunları uygulamalıdır.  engellerlekarşılaşıldığındaaçık fikirli olma, yaratıcılık ve takım çalışması tüm meslektaşları çözüme dahil ederek sorunu çözmek için gerekli bir adımdır.
  • 8. 1.4. İnsanların ilk kullandıkları dil İnsanların ilk kullandıkları dil Kaçınılması gereken dil Engelli birey özürlü-sakat Bir engeli olmayan birey Normal birey, sağlıklı birey Entelektüel, bilişsel, gelişimsel bir engeli olan birey Zeka geriliği,yavaş, basit, moron, kusurlu, özel birey, zihinsel özürlü Duygusal yada davranışsal bir engeli olan birey; zihinsel yada psikiyatrik engeli olan birey Akıl hastası, kaçık, manyak, çılgın, deli, psikopat, maniac, nuts Duyma zorluğu olan birey İşitme engelli, duyma bozukluğu çeken. İşitme zorluğu olan birey Sağır ve dilsiz, dilsiz Görme bozukluğu olan birey kör
  • 9. İnsanların ilk kullandıkları dil Kaçınılması gereken dil İletişim bozukluğu/konuşma zorluğu olan birey; bir cihaz aracılığıylakonuşabilenbirey dilsiz Tekerlekli sandalye kullanan birey Tekerlekli sandalyeye mahkum, tekerlekli sandalyeye bağlı, yürüyemeyen Fiziksel bir engeli olan birey Kötürüm, sakat, eli ayağı tutmayan, spastik Epilepsi yada hastalık nöbeti geçiren birey Epileptik Çoklu doku sertleşmesi geçiren birey MS hastası serebral palsi sorunu yaşayan birey CP kurbanı Erişilebilir park alanı yada tuvalet Engelli parkı yada tuvaleti
  • 10. İnsanların ilk kullandıkları dil Kaçınılması gereken dil Boyu kısa birey, boyu kısa insanlar tıfıl, cüce Dawn sendromu olan birey mongol Başarılı ve üreten birey Engelini yenmiş birey, cesur birey Otizm teşhisi konmuş/otizmi olan birey Otistik, tuhaf .”* * www.tcdd.texas.gov/resources/people-first-language/ Cinsiyet, yaş, ırk veya yetenek ne olursa olsun her birey onurlu ve saygılı muameleyi hak ediyor. Ayrımcılığa ve ayrımcılığa son verme çabasının bir parçası olarak - istihdam, eğitim ve topluluklarımızda - önyargı dilini ortadan kaldırmak önemlidir
  • 11. Bölüm 2: Erişim nasıl sağlanır 2.1. Engellerle nasıl mücadele edilir
  • 12. 2.1. Engellerle nasıl mücadele edilir Engellilik sadece bir bireyi istediği yada ihtiyaç duyduğu bir şeyi yapmaktan alıkoyarsa engelleyici olur. Engelleri kaldırılıp koşulları uygun hale getirildiği zaman engellilik sınırlayıcı olmaz ve bu bireylersosyal, turistik ve eğlenceliaktivitelere tamamenkatılabilirler.  Tutumsal  Organizasyonel ve sistematik  Mimari ve fiziksel  Bilgi ve iletişim  Teknoloji
  • 13. Tutumsal engeller engeli olan bireylere karşı davranış, algı ve varsayımları içerir. Bu engeller genellikle anlayış yoksunluğundan kaynaklanır ve insanların engeli olan bireyleri yargılamalarına, göz ardı etmelerine ve yanlış anlamalarına sebep olur. Peki ne yapılabilir?  engeli olan ziyaretçilerin engelleri yada yetenekleri hakkında varsayımlarda bulunmamaya çalışılmalıdır: engeli olan pek çok birey insanların onların neyi yapıp neyi yapamayacakları konusunda varsayımlarda bulunmalarından rahatsız olduklarını ifade etmektedirler.  Engelleri olan konuklara saygı duy, onlara gözlerini dikip bakma ve bir şeye ihtiyaçları var mı diye kontrol et;  Konuklar arasında profesyönel ve nezaketli davranışların olmasında ısrarcı ol, insanların farklılıklara saygı duy ve kucaklayıcı bir atmosfer oluşturmaya çalış.  Yardımcı olmaya hazır koşullar sağlamaya çalış ve uygun konaklama hizmetleri uygula.
  • 14. Organizasyonel ve sistemik engeller ayrımcılık yapan ve bireyleri herhangi bir duruma tamamen katılmalarına engel olan politikalar, prosedürler ve pratiklerdir. Peki ne yapılmalıdır?  Temel ve açık bir bilgilendirme içeriği hazırla (örneğin oteldeki etkinlikler, acil durum bilgisi gibi) ve konukların içeriği nasıl algıladıklarını açıklayabilecekleri bir esneklik sağla.  Konukların kaldıkları yerdeki erişilebilirlik yada firmanın onlara ne sağladığı ve kalitesi hususunda fikirlilerini ifade etmelerini (yazılı yada sözlü)destekle.  Hizmet sağlamak için görme engelli alfabesi, işaret dili, tekerlekli sandalyeler için bir alan gibi erişilebiliropsiyonları kontrol etmeyi unutma, eğer sıkıntı varsa işvereninle eksiklikleri konuş.
  • 15. Mimari ve fiziksel engeller binaların yada dış mekanların engelleri olan bireyler için yarattıkları zorluklardır. Bu engeller binaların merdivenlerinin dizaynı, koridorların genişliği, kaldırımlar ve odaların dizayn planı ile ilgilidir. Peki ne yapmak gerekir?  Otelin her bölümünde engeli olan konuklar için bir koltuk rezerv etmek;  Odalarda ışığın parlamasına engel olacak şekilde aydınlatmayı ayarlamak;  Konukların seni iyi duyduğundan emin olup dışardan gelebilecek ve konukları rahatsız edebilecek seslere engel olmak;  Eğer sizin odanız erişilebilir değilse konuklarınızla görüşebilmek için alternatif bir oda ayarlamak;  Girişlerde tekerlekli sandalye kullanan bireyler için rampa ve erişilebilirtuvaletler tedarik etmek.
  • 16. Bilgi ve iletişim engelleri duyma; görme ve öğrenme gibi duyusal engelleri olan bireylerin ihtiyaçları dikkate alınmadığı zaman ortaya çıkar. Bu engeller bilgi iletme ve bilgi edinme ile alakalıdır. Peki ne yapabilirsin?  Vereceğin bilgileri slaytlar, yada kartlar üzerine yazarak erişilebilir hale getirebilirsin (elektronik bir formatta olabilir ör. website);  Tüm konuklara ortamın iyi organize edilmiş ve iyi yazılmış bir haritasını temin et;  Spontan durumlarda anında müdahale etmek için hazır ol, gerekli bilgileri bir kağıda yaz ki konuklar kolayca anlayabilsin, beden dili bile kullanabilirsin, sabırlı ol ve bazı şeyleri birden fazla tekrar et, konuların bilgileri yazmalarına ve yanında taşımalarına yardımcı ol, her zaman için elinden gelenin en iyisini yapmaya çalış.
  • 17. Teknoloji engelleri bir alet/cihaz yada teknolojik bir platformun hedef kitleye erişimi sağlanmadığızaman ortaya çıkar. Teknolojik onu kullananın hayatını kolaylaştırırkenbazı kullanıcılariçin kasıtlı olmadan engeller çıkarabilir. Teknoloji engeli bilgi ve iletişimengelleri ile alakalıdır. Peki ne yapabilirsin?  İşverenine kullandıkları web sitesini yada uygulamanın erişilebilirolup olmadığın sor, eğer değilse erişilebilir olmasının daha fazla konuğun bu konaklamayı tercih etmesine vesile olabileceğin anlat;  Eğer bir konuk sana gelir ve sitede ne yazdığına dair soru sorarsa soruyu açıklığa kavuşturve ona destek ver.
  • 18. Bölüm 3: Engelliliğin tanımları ve türleri …… olan birey  Hareket yetersizliği  Görme bozukluğu  Duyma bozukluğu  Öğrenme engeli  İletişim bozukluğu  Gizli engelliliği/medikal durumları  Akıl sağlığı sorunları / entelektüel yetersizlik
  • 19. Belden aşağı felç Tüm beden felç (C1-C8 yetmezlik) Kısmi felç Serebral palsi Tek tarafta felç gelişememe Polyo(çocuk felci) Eksik üst ekstremite/azaltılmış üst ekstremite fonksiyonu Eksik alt ekstremite/azaltılmış alt ekstremite fonksiyonu
  • 20. Belden aşağı felç  Belden aşağı felç hemen hemen her zaman beyinde , spinal kord da yada her ikisinde meydana gelen bir hasar nedeniyle ortaya çıkar. Çoğunlukla göğüs, bel yada kuyruk sokumu bölgelerindeki spinal kord yaralanmaları bundan sorumludur. Bu yaralanmalar olduğu zaman vücudun alt bölgelerine sinyal ulaşmaz.
  • 21. Tüm beden felç C1-C4 yetmezlik (üst-boyun sinirleri) Spinal kord yaralanmalarının en ciddi seviyede olanı Kollarda, ellerde, bacaklarda ve gövde de felç Hasta kendi başına nefes alamaz, öksüremez ve mesane hareketlerini kontrol edemez Konuşabilme yeteneği bazen zarar görür Tamamen destek ihtiyacı vardır özellikle yemek, giyinmek, banyo yapmak, ve yataktan kalkmak gibi günlük aktivitelerde.
  • 22. Tüm beden felç – C5 (alt-boyun sinirleri)  Kişi kollarını kaldırabilir ve bileğini bükebilir  Bilek, el, bacak ve gövdede kısmi felç geçirme olasılığı vardır  Konuşabilir ve diyagram kullanabilir ama nefes alması zayıftır  Pek çok aktivite de yardıma ihtiyaç duyar
  • 23. Tüm beden felç – C6 (aşağı boyun sinirleri)  Sinirler bilek gerilmesini etkiler  Elde, gövde ve bacaklarda felç  Konuşabilir ve diyagram kullanabilirama nefes alması zayıftır  Yardımcı cihazlar ile tekerlekli sandalyeye binip kalkabilir  Mesane kontrolü çok azdır ama özel bir aygıt ile kısmen kontrolünü yapabilir.
  • 24. Tüm beden felç – C7 (aşağı boyun sinirleri)  Sinirler dirsek gerilmesini ve bazı parmakların gerilmesini kontrol eder  Çoğu kişi kolunu uzatabilir ve omuzlarını normal şekilde hareket ettirebilir  Günlük aktivitelerin pek çoğunu kendi başlarına yapabilirler  Mesane kontrolü çok azdır ama özel bir aygıt ile kısmen kontrolünü yapabilir.
  • 25. Tüm beden felç – C8 (aşağı boyun sinirleri)  Sinir kontrolü ve el hareketi mümkündür  Günlük aktivitelerin pek çoğunu kendi başlarına yapabilirler  Mesane kontrolü çok azdır ama özel bir aygıt ile kısmen kontrolünü yapabilir.
  • 26. Kısmi felç Kısmi felç geçiren pek çok insan için durum geçicidirama pek çoğu da kısmi felç ile yaşamlarının sonuna kadar uğraşırlar. Kısmi felcin bedende meydana getirdiği değişiklikler şunlardır:  Vücudun bir kısmında total yada kısmi duyu kaybı  Kavrayışta, ruh halinde, ve algıda değişiklikler olabilir  Konuşma zorluğu  kaslar hareketsizolabildiği ve kronik kas spazmı nedeniyle ağrılı hale gelebildiği için vücudun bir kısmında değişikliklermeydana gelebilir  Kaslar bilinçsiz şekilde hareket ederken kasınçlı krizler geçirme  Nöbet geçirme
  • 27. Serebral palsi Serebral palsi (CP) is çocukların gelişimini, motor becerilerini ve kas gelişimini etkileyen nörolojik bir bozukluktur. Serebral palsi bebek anne karnındayken yada doğumdan kısa bir süre sonra gelişen beyin hasarı neticesinde meydana gelebilir. SP başka medikal durumlara da sebebiyet verebilir, bu durumlar şunlardır:  Konuşma problemleri  Öğrenme geriliği  Duyma ve görme problemleri  Duygusal problemler
  • 28. Tek tarafta felç Tek tarafta felç tek kol yada bacakla sınırlı felç biçimidir.  Genellikle sadece kol etkilenir  Yada tek bir kas  Tek tarafta felç yaşayan insanların çoğu kendilerine bakabilirler, günlük aktivitelerini yapabilirler ve semptomlarına karşı mücadele verebilirler.
  • 29. gelişememe  Kas gelişimini gerilemesi rahatsızlığı ilerleyen zaman içinde kaslarda zayıflama ve kas kaybı ile neticelenen bir rahatsızlıktır.  Kaslarda oluşan gelişememerahatsızlığı yada anormal genlerin mutasyonu sağlıklı kaslar için gerekli olan proteininüretimine engel olan olmaktadır.  Kaslarda oluşan gelişememerahatsızlığının bir sürü türü vardır. En sık görüleninin semptomları çocuklukta başlar ve erkek çocuklarında daha sık görülür. Diğer türleri yetişkinliğekadar ortaya çıkmaz.  Kaslarda oluşan gelişememerahatsızlığını bir tedavisi yoktur. Ama ilaç tedavisi ve terapiler semptomlarla mücadele ederek hastalığın ilerlemesini durdurabilirler
  • 30. Polio  Polyo (çocuk felci) spinal kordu etkileyerekkasların zayıflamasını ve felci tetikleyen viral bir hastalıktır  Polyo virüsü ağız yolu ile vücuda girer ve genelliklehasta kişinin dışkısının ele bulaşması yolu ile el ve ağız teması sonucu hastalık bulaşır  Polyo bebek ve çocuklarda yaygındırve kötü hijyen koşulları nedeniyle ortaya çıkar.
  • 31. Eksik üst ekstremite/kısalmış üst ekstremite fonksiyonu Azaltılmış üst ektremite rahatsızlığı hamilelik sürecinde fetusa ait kolun bir kısmının oluşamamasıdır. Bazı potansiyel zorluk ve problemler şunlardır:  Motor becerilerinde zorlanma  Günlük aktivitelerde yardım ihtiyacı örneğin öz bakım.  Bazı aktivitelerde sınırlılık örneğin spor vs.  Fiziksel görünümden dolayı potansiyel duygusal ve sosyal problemler
  • 32. Eksik alt ekstremite/kısalmış alt ekstremite fonksiyonu Azaltılmış alt ekstremiterahatsızlığı fetusun hamilelik sırasında bacak oluşumununtam olmamasıdır. Rahatsızlığa Kısalmış uzuv da denilir bunun sebebi bacağın normal uzunluğundan kısa olmasıdır. Bazı potansiyel zorluk ve problemler şunlardır:  Motor becerilerinde zorlanma  Günlük aktivitelerde yardım ihtiyacı örneğin öz bakım.  Bazı aktivitelerde sınırlılık örneğin spor vs.  Fiziksel görünümden dolayı potansiyel duygusal ve sosyal problemler
  • 33. görme bozukluğu  Zayıf görüş (ihtiyacın olandan daha az görme ki kişiden kişiye değişir)  Ciddi görme kaybı (görme alanı 20 derece yada daha az)  Tam görme kaybı (hiç görmeme ve ışığı görmeme  Renk-körlüğü (bazı renkleri görme yetersizliği, bu renkler genelde kırmızı ve yeşildir. Bu kalıtsal bir rahatsızlıktırve hayatı çok fazla etkilemez)  Tünel görüş (kusurlu görüştür, görüş alanının merkezine uzak nesneleri görememektir).
  • 34. Duyma bozukluğu  Hafif kayıp (gürültülü ortamlarda konuşmayı takip etmede zorlanma)  Orta seviye duyma kaybı (işitme cihazı yardımı olmadan konuşmaları takip etmede zorlanma)  İleri seviye duyma kaybı (güçlü bir işitme cihazı yada implant/protez yardımına gereksinim duyulur)  Yoğun duyma kaybı (dudak okuma ve işaret diline yada implanta/protez ihtiyaç duyulur).
  • 35. Öğrenme güçlüğü  Disleksiya (okuma yada kelime, harf ve diğer sembolleri yorumlamada yaşanan zorluğa verilen genel bir addır, genel olarak zekayı etkilememektedir.  Disgrafya (düşüncelerini yazı ile ifade etmede zorlanma, heceleme ve yazı yazmada yetersizliktir.)  Diskalküli (matematik alanına ait özel bir öğrenme güçlüğü)  Bellek yitimi sendromu (ayrışmalı bellek yitimi; laküner bellik yitimi; Korsakoff's sendromu etc.) (bellek yitimini de içeren bir grup rahatsızlıklar dizinidir, eski anılara dair belleği yitirme, yeni anılar oluşturamamam yada yeni bilgiler öğrenememe rahatsızlığı).
  • 36. İletişim bozukluğu  Konuşma bozukluğu (sesle ilgili kordların, kasların ve sinirlerin ve gırtlaktaki diğer yapıların konuşmayı zorlaştıracak derecede kusurlu olması)  Dil bozukluğu dilbilgisini proses etmede zorlanma. Yaşanılan sorunlar Gramer, anlam ve dilin diğer yönlerini anlamda zorlanma şeklindedir.  Duyma bozukluğu (kısmi yada tam duyma yetersizliği)  Merkezi işitme ile ilgili proses bozukluğu ( küçük sesleri duyma kelimeleri ayrıt etmede yaşanan zorluk).
  • 37. Gizli engeller/medikal durumlar  Gluten alerjisi (Buğday alerjisi, buğday içeren yiyeceklere alerjik bir reaksiyondur. Alerjik reaksiyonlar buğday yemekten kaynaklanabilir, ancak bazı durumlarda buğday unu solumaktan da kaynaklanabilir.  Glikoz intoleransı (kan şekerinin normal seviyesinden daha yüksek bir seviyeye çıkmasına neden olan metabolik koşullar için bir şemsiye terimdir - hiperglisemi)  Şeker hastalığı Vücudun insülin hormonu üretme veya buna cevap verme yeteneğinin bozularak, kanda karbonhidratların anormal metabolizma oluşturmasına ve kandaki glikozun yüksek seviyelere çıkmasına neden olan bir hastalık  Kalp hastalığı(genellikle kalp krizi, göğüs ağrısı (anjina) veya felce neden olabilecek daralmış veya bloke olmuş kan damarlarını içeren koşulları belirtir.)  Kron hastalığı iltihaplı bağırsak hastalığıdır. Karın ağrısı, şiddetli ishal, yorgunluk, kilo kaybı ve yetersiz beslenmeye yol açabilir ve sindirim sisteminin iltihabına neden olur).
  • 38. Akıl sağlığı problemleri ve entelektüel yetersizlik  Bipolar bozukluk (yüksek ve alçak duygu durumuna sebep olan; uyku, enerji, düşünme ve davranışta değişiklikleresebebiyet veren bir akıl hastalığıdır  Şizofreni (uzun vadede kişiyi etkileyenbir akıl hastalığıdır.düşünce, duygu ve davranış ilişkisinde bozulma, hatalı algılama, uygunsuz davranışlar ve duygular, gerçekliktenuzaklaşma ve kişisel ilişkilerden fanteziye ve yanılsamaya kayma ve zihinsel parçalanma gibi sonuçları bulunmaktadır.  Anoreksiya (, kilo vermetakıntısı nedeniyle yemek yemeyi reddetme ve kusmaya neden duygusal bir bozukluk
  • 39. Referanslar  https://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf  www.ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1137  www.tcdd.texas.gov/resources/people-first-language/  https://www.spinalcord.com/paraplegia  https://www.cdc.gov/ncbddd/birthdefects/ul-limbreductiondefects.html  https://kidshealth.org/en/parents/cerebral-palsy.html Ek okuma: Handbook "An ABC to inclusive communication with my peers with disabilities“.Link: http://youth.accessinteract.eu/wp- content/uploads/2019/05/IO2-ABC-Communicating-with-people-with-a- disability-FINAL-EN.pdf
  • 40. Yasal uyarı Daha fazla bilgi için lütfen proje web sitesini ziyaret ediniz https://www.facebook.com/pg/HORECAccess/. Mobiluygulamamızı indirebilirsiniz: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.horecaccess.mobile&hl=en.  Bu proje (HORECACCESS projesi - 2018-1-BG01-KA202-047904), Avrupa Komisyonunun (Erasmus + Programı) desteğiyle finanse edildi. Bu yayın sadece yazarın görüşlerini yansıtır ve Komisyon burada yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde kullanılmasından sorumlu tutulamaz