HORECACCESS unit 2 TR version

1. Yazlık işçiler için HOREKA sektöründe engelli ve
dezavantajlı müşterilere güvenilir ve erişilebilir
hizmet sağlamaya yönelik ihtisas eğitimi
IO2: Gençler için engelliliği anlama rehberi-
Ünite 2
2018-1-BG01-KA202-047904

2. 2. Ünite: Farkındalık ve olumlu katkı ve
engelli insanların yetenekleri
"Bölüm 1: engelli bireylerin yetenekleri hakkında
farkındalık yaratmak
Bölüm 2: engelli bireyler için destek
mekanizmaları
Bölüm 3: engelli gençler için daha önce
uygulanılmamış potansiyel istihdam

3. Bölüm 1:
Engelli bireylerin yetenekleri hakkında
farkındalık yaratmak
1.1. Engellilik farkındalığı neden önemlidir?
1.2. Engellilik farkındalığı nedir?
1.3. Toplumun rolü – engelli gençlerin aktif katılım
politikası
1.4. Farkındalık yaratmada engelli bireylerin rolü

4. 1.1. Engellilik farkındalığı neden önemlidir?
Toplumumuzda engelli bireylere karşı
önyargılar ve steryotipler çok yaygındır.
 Engellilik hakkında bilgi sahibi olmak ve
farkındalık yaratmak için yapılan aktiviteler ve
etkinliklerde rol almak bu engelleri yıkmak ve
değişimi başlatmak için önemli bir adımdır.

5.  Farkındalık,bireylerin yeteneklerini,
güçlü ve zayıf yönlerini çeşitli farklı
bağlamlarda tanımlamalarına
yardımcı olur.
 Engellilikfarkındalığı, toplumu engellilik
konusunda eğitmek aynı zamanda
bireylerolarak gerekli değişimenasıl
katkıda bulunabileceğimizkonusunda
çok önemli bir yere sahiptir.
 Engellilikfarkındalığı, anlamak için
anlaşılır bir yaklaşım geliştirmek
istiyorsak,kabul etmeyiöğrenmek
zorundayız. Bu her han her yerde
örneğin; evde, okulda, işyerinde vb
karşımıza çıkabilir


6. Bireylerinengelliliklerini sınıflandırabilmeleri yararlı olabilir,
böylece kendilerini engelliliktendaha fazlası olarak
görebilirler.

7.  Değişimi uygulayabilmek için önce farkındalık
yaratılmalıdır..
 Farkındalık umut etmekten daha fazlasını sunar. Aksiyona
zemin hazırlar. Eğer çalışmalarımızda daha etkin olmak
istiyorsak farkındalığı fiiliyata dökmek için diğerlerine
yardımcı olmamız gerekir.

8. 1.2. Engellilik farkındalığı nedir?
 Engelliliğe karşı ayrımcılık yapmanın yasal olmadığını anlamak
yeterli değildir. Bugün işgücünde olan nüfusun üçte biri emekli
olduklarında engelli halinegelecektir.
 Engellilik farkındalığı, insanları engellilik konusunda eğitmek, aynı
zamanda engellilikleilgili yapılacak görevleri nasıl
gerçekleştirecekleri konusunda bilgilendirmektir.
 İnsanlar engelli farkındalığı hakkında dersler, eğitim kursları
yoluylabilgi alabilirler aynı zamanda engelli bireylerden de
öğrenebilirler.

9.  Farkındalık yaratma--- bilgiye erişim ve ifade özgürlüğü, özellikle
kültürümüz ve toplumlarımızda iyice yerleşmiş olan olumsuz
steryotipler ve tutumların yarattığı engellerin kaldırılması sürecinde
kilit bir rol oynamaktadır.
 Birleşmiş Milletler Engelli Bireylerin eşit fırsatlara sahip olması üzerine
standart kuralları, Farkındalık Yaratmanın 1. Kuralını şöyle
vurgulamaktadır: “Devletler toplumda engelli bireylerin hakları,
potansiyelleri ve katkılarıyla ilgili farkındalık yaratmak içinharekete
geçmelidir.

10. 1.3. Toplumun rolü – engelli gençlerin aktif katılım
politikası
Farkındalık yaratmak farklı şekillerde gerçekleştirilmelidir:
 Personelin eğitimi – engelliliğin sosyal bir modeli ve bu
modelin implikasyonları hususunda bir anlayış
geliştirebilmek için halk ile iç içe olan personelin tüm
eğitimleri engellilik farkındalığı içeren bir bölüme sahip
olmalıdır.

11. Eğitimsel etkinliklere ev sahipliği yapın insanları, kendi
yaşamları için gerçekten yararlı bir şeyler öğrenebilecekleri
ve aynı zamanda engellilik ve topluma dahil olma
hakkında bilgi edinmeleri için etkinliklere davet edin.
 Broşür yada ilan dağıtın insanlar en çok nerede sizin
meselelerinize doğal olarak ilgi duyarlar? Broşür, ilan
yada başka arkada bırakıp gideceğiniz materyalleri bu
yerlere koyun
 Yaratıcı olun: mesela sizin çevrenizde erişime en güç
olan yer neresidir, harita çizin ve bu yeri işaretleyin.

12. Ne yapabilirsiniz?
 Engelli kişiler hakkında farkındalık yaratmak için eğitimler
düzenleyenilgili kuruluşlar hakkında bir araştırma yapın.
 Harekete geçin – bu kuruluşlarla iletişim kurun ve engelli
kişiler hakkında bilgi edinebileceğiniz eğitim veya benzer
eğitici etkinliklere katılmayı talep edin.
 Halkla ve engellilerle çalışmaktan bahseden iyi uygulama
örneklerini keşfedin

13. Engelli gençleri topluma
dahil edebilmek için aktif ve
genç biri olarak daha neler
yapabilirsin?
Hadi bulalım…

14. Toplumda farkındalık yaratmak için gerekli araçlar-
kampanyalar
 Bir kampanya türü toplumda engellilik meseleleri hakkında
olumsuz tutumları değiştirmek ve engelli bireylerin
becerileri, ihtiyaçları ve haklarının tanınması hususunda
farkındalık yaratmaya çalışmaktadır.
 Topluma daha fazla katılma ve engelli bireyleri için eşitlik
insanların farkındalık sahibi olması, kabul etmesi ve saygı
göstermesi ile gerçekleşir.
 Bunu başarmak için engelsiz bireylerengelli bireylerin
becerileri hakkındabilgilendirilmelidir.

15. Toplumsal Farkındalık kampanyalarının amaçları şunlardır:
 Genel olarak engellilerinkonumu ve engellilik sorunları hakkında bilgi.
 Bazı yanlış anlaşılmaların netleştirilmesi ve engelli insanlarla ilgili bazı fikirlerin neden
yanlış olduğunu açıklamak.
 Toplumsal farkındalık kampanyaları, özellikle zaman odaklı olduklarında iyi
çalışırlar.
 Örneğin. Ekim 1992’deki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 3 Aralık’ın Uluslararası
Engelliler Günü olacağını açıkladı. Bu, engelli olmayan grupların fon yaratma
faaliyetlerince bastırılabilir. Bu gruplar Anlamayı, kabullenmeyi ve engelli insanlara
yardım etmeyi ve topluma daha etkin katılımlarını kolaylaştırmak için teşvik etmek
yerine engellilere karşı acıma ve korkuyu teşvik etmek için engelli kişilere yönelik
klişeleşmiş görüntüler kullanırlar.
Burada vurgu insan hakları üzerine olmalıdır hayırseverlik değil!

16. Kampanyalardan iyi örnekler:
Sırbistan Hükümeti topluma dahil etme ve yoksulluğu Azaltma Birimi
ile “Sırbistan Hareket Halinde” Birliği, engelli bireyleri topluma dahil
etmeye adanmış “5 Nolu Dahil Ol” başlıklı üç «Belgrad’ı
hareketlendir» etkinliğidüzenledi. Organizatörler, Uluslararası
YoksulluklaMücadele Günü'nü kutladı ve ziyaretçileri ve katılımcıları
kapsayıcı bir toplum için mücadele etmeye teşviketti.
 *.
*(See more at: http://socijalnoukljucivanje.gov.rs/en/the-39th-belgrade-ignite-get-involved-no-5-held/)

17. İyi bir örnek, katılımcıların bir deneye katılmalarının istendiği bir etkinlikte
görülmüştür. Buna göre katılımcılardan şöyle bir oyun oynamaları
istenmiştir. 30 dakika boyunca, birkaç katılımcı (bazıları gönüllü, bazıları
seçildi) tekerlekli sandalye veya koltuk değneği kullanmaya ya da
gözlerine maske takmaya davet edildi.
Otuz dakika sonra, katılımcılar bu 30 dakika boyunca yaşadıkları
deneyimler hakkında konuşmak için sahneye davet edildiler. Katılan
herkes, deneyden sonra artık bir şeylere daha farklı bir gözle baktıklarını
çok fazla duygulandığını, egzersizin ne kadar dokunaklı ve etkili
olduğunu ifade etti
Hayatlarında İlk kez, bu insanlar, günlük yaşamın engelli insanlar için
nasıl göründüğünün farkına varabildiler.
 Bir başka aktivite için belki sizin de bir fikriniz vardır?!

18.  Gönüllülük (örneğin bir çapraz- engellilik (ki bu farklı engellikler hatta
engelli olmayan bireyleri bir araya getirmek demektir)in değerlerini teşvik
eden bir organizasyonda.
 Engelli bireylerin olduğu bir organizasyonda gönüllü olmanın bazı
faydaları :
Gönüllülük sizi engelli insanlara bağlar.
Gönüllülük, engellilerle nasıl iletişim kuracağınızı öğrenmenin iyi bir
yoludur
Gönüllülük, farkındalığın arttırılmasının kapsayıcılık perspektifi ile
yapılması içinfaaliyetlerin yapılmasına katkıda bulunur.
Gönüllülük, zihinleri engelli bireylerin yetersizliklerinden yeteneklerine
doğru değiştirmeye katkıda bulunur.
Gönüllülük, özellikle engelli insanlara iyi hizmet sağlama konusunda
bilgi eksikliği olan sektörlerde (örneğin HORECA sektörü) kariyerinizi
ilerletebilir.
Tecrübe edinin, Paylaşın,İlham Alın!

19.  Resmi olmayan aktiviteler (örneğin İnsan hakları
ve kırılgan/zayıf grupların sosyal olarak dahil
edilmesi ile ilgili kurslara katılmak, çevrenizdeki
gençlik grubu ile birlikte boş zaman etkinlikleri
düzenlemek , vb.)
 Tıpkı sizin gibi sizinle aynı çevrede topluma
dahil etmeye yönelik değişiklikler yapmak
isteyen yeni insanlarla tanışın.
 Tavsiye gruplarında uyarlamalar yapmak ve
engelli akranların için erişilebilir yerler
ayarlamak için inisiyatif al.
 Aktif bir vatandaş olarak projeleri nasıl
uygulayabileceğiniz, topluma dahil etme
hakkında düşüncelerinizi nasıl
paylaşabileceğiniz ve engelli gençlere daha
iyi hizmetler sunma hususunda gerekli bilgiyi
nasıl yayabileceğiniz hakkında bir fikir edinin.

20. 1.4. Engelli bireylerin farkındalık yaratmada rolleri
Engelli bireyler kendi sosyal refahlarını iyileştirmek ve toplumda farkındalık yaratmak için
aşağıda belirtilen şekilde önemli roller üstlenebilirler:
 İhtiyaçlarını belirterek ve haklarını bilerek
 Vatandaş olarak sorumluluklarının farkında olup etkin bir şekilde bunları yeterine
getirerek
 Başarılı engelli bireyler tecrübelerini ve kazanımlarını çevrelerindeki insanlar ile
paylaşarak engelli bireylerin becerilerini ve topluma katılma gerekliliğini
vurgulayabilirler
 Başarılı bir engelli birey diğer engelli bireyler için en iyi elçidir.

21. Örneğin: Lana (28, Belgrad, Sırbistan):
 PhD, filoloji bölümü, Belgrad, Belgrad 202 radyosunda
gazeteci. Genel anlamda gençler, özellikle de
toplumun zayıf kesimlerinden gençler üzerine çalışan
bir aktivist. Şair, filozof ve hayalci. Dünyayı değiştirmek
istiyor.
 Şöyle söylüyor: «ben her şeyden önce bir bireyim sonra
engelli bir bireyim».
 Günlük hayatında engelli bir bireyin nasıl aktif ve saygın
bir vatandaşolabileceğini gösteriyor.

22. Nikola (30, Belgrad, Sırbistan):
 Engelli gençlerin topluma dahil edilmesi
alanında çalışan bir insan hakları savunucu.
Ekonomi lisanslı var. Halka hitap ederek
engelli gençlerin beceri ve potansiyellerini
savunuyor. Yakın zamanda tekerlekli
sandalyeli basketbolcular takımın bölgesel
yöneticisi oldu.
«ben bir kahraman değilim, sadece engelliliğin
bireyde değil toplumda olduğunu göstermeye
çalışıyorum. Eğer kendi seçimlerin yoksa özgür
değilsin.»

23. Bölüm 2:
engelli bireyler için destek
mekanizmaları
2.1. pozitif destek – pozitif ayrımcılık
2.2. kişisel destek
2.3. destekleyici teknoloji

24. 2.1. pozitif destek – pozitif ayrımcılık
 Pozitif ayrımcılık toplumda ayrımcılığın azaltıldığını gösteren bir ölçüttür.
 Geçmişte ırkları, cinsiyetleri, engelleri vb. nedeniyle adil muamele
görmeyen grupların eğitimve iş olanaklarını geliştirme pratiğidir.
(mesela, Pozitif ayrımcılık hükümetlerin %30 unun kadınlardan oluşmasının gerektiği
ülkelerde bir kuraldır).
 Pozitif hareke şu şekillerde uygulanabilir:
1. Engellilere belirli sayıda pozisyon tahsis edilen bir kota sistemi (toplumun zayıf
katmanlarından gelen gençler için okullarda / fakültelerde ayrılmış yerler)
2. Belli bir oranda yerin engellilere ayrıldığı yüzdelik sistemi.
3. Hukuken bir pozisyonunyasal hale getirildiği.

25.  Toplu taşıma araçlarında engelli bireyler
için yerlertahsis edilmiştir.
 Eğer bir engelli bireyi istihdam etmek
istiyorsanız devletten destek alabilirsiniz
 Yerel yönetimde engelli bireyler için
topluma dahil olmalarına yönelik
değişikliklerisavunabilmelisiniz.

26. 2.2. kişisel destek
 Kişisel destek kişinin bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanmış yardımdır. Bu,
engelli bir bireyin kendi başına başaramayacağı yaşam aktivitelerinin,
desteğin ne zan ve nasıl uygulanacağına dair bir istek üzerine kişisel bir
asistanadevredilmesi anlamına gelir.
 Kişisel destek hizmetleri, bu servislerin kullanıcılarının eğer engelli olmasalardı
kendi başlarına neler yaparlardı sorusunu kriter alarak yardımcı olur.
 Bu hizmetler şu tarz günlük aktiviteleri içerir:
 iletişimde yardım, telefon kullanımı
 kişisel bakım (hijyen, giyinme, tuvaletler)
 taşıma, nakliye ve diğer konularda yardım
 Alışverişi ve yemek hazırlanması
• Temel avantajı hizmet alacak kişinin ihtiyaçlarına göre tasarlanmış
olması. Kullanıcı tercihlerde bulunabilir ve kişisel asistanın kontrol
edebilir

27. Kişisel desteğin prensipleri şunlardır:
1. Engelli birey seçimi yapar ve asistanını işe alır.
2. Engelli bir kişi iş tanımını, sağlanacak hizmetlerin zamanını ve yerini
belirler.
3. Engelli birey asistanını eğitir
4. Engelli birey asistanın çalışmalarını ve hizmetlerin kalitesini yönlendirir
ve kontrol eder.
5. Bir asistan bir hak sahibi için çalışır.*
*bazı durumlarda bir hak sahibi için birden fazla asistan tahsis edilebiir.

28. Akılda bulundurulması gereken bazı notlar:
 Engelli birey asistanı ile birlikteyse, asistanla değil,
engelli bireyle konuşun!
 Engelli bireye yardım etmek istiyorsan önce sormalısın

29. Tek beden/ölçü herkese uymaz!
 Belirli bir engeli olan bir kişi için geçerli olan iletişim tercihinin,
benzer veya aynı engelliliği olan başka bir kişi için aynı
olacağını varsaymayın.
 Örneğin, işitme kaybını ve zayıf görmeyi yaşayan insanlar,
çeşitli işitme ve görme seviyelerine sahiptir, bu nedenle bir kişi
için işe yarayacak olan, başkaları için işe yaramayabilir.
 Engelli bireye onunlailetişimkurmak için en iyi yol nedir sorun.
 iletişiminizi, bireyin ifade ettiği tercihlere göre engelli bireyin
kişisel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde özelleştirin.

30.  Eğer engelli bir bireye destek verme yada hizmet etme gibi bir
durumdaysanız:
 Direkt olarak onunla iletişimkurun.
 Eğer engelli bir müşteri yada meslektaşınız sizden yardım isterse,
sözlü olarak «size yardımcı olabilir miyim» diye sorun ve cevap
bekleyin.
 Eğer yadım tekliniz reddedilirse gücenmeyin.
 Eğer yardım teklifiniz kabul edilirse bu defa «nasıl yardımcı
olabilirim» diye sorun.

31. 2.3. destekleyici teknoloji
 Destekleyici teknoloji, engelli bireylerin işlevsel
yeteneklerini artırmak, sürdürmek veya geliştirmek için
kullanılan, kaynak biçimine, değiştirilmiş yada uyarlanmış
olmasına, bakılmaksızın kullanılan ekipmanın veya
sisteminbir parçasını içerir. (engellilik ansiklopedisi 2006).
 Destekleyici teknolojiler yada yardımcılar şunları içerir:
hareketli yardımcılar, el arabaları, koltuk değneklerini,
yürüteçler, bilgisayarlar, ısmarlama tuş takımları, ekranlar,
fareler, çeşitli bilgisayar programları, görme engelliler ve
görme bozukluğu olan bireyler için kitaplar ve daha
fazlası.
 Temel amacı dışında kullanılabilecek herhangi bir
teknolojiyada şey aynı zamanda yardımcı teknolojidir.

32. Destekleyici teknoloji çevremizde her
yerde:
Tekerlekli valiz
Tepesi uçlu
içme şişesi
pipet
Cep telefonu
mp3 çalar

33. Bölüm 3:
Engelli gençler için daha
önce uygulanılmamış
potansiyel istihdam
3.1. Engelli bireylerin beceri ve üretkenliklerini geliştirmek
3.2. Engelli bireyleri istihdam etmenin faydaları

34. 3.1.Engelli bireyler için özelleştirilmiş istihdam
modeli
 Birey merkezli istihdam yaklaşımı
 Bireyin ihtiyaçları, becerileri dikkate alınır
 Bireyin seçimleri, becerileri ve güçlü yanları
üzerine vurgu yapılır
 İş bireye uymalıdır
 Rekabet ortamı bulunur
 Bireysel destek tedariki vardır
 Uzun vadeli istihdam sonuçlarını hedefler

35.  Özelleştirilmiş istihdam herkes için hızlı bir çözüm değildir,
adaylara ve işverenlere bireysel iş görevlerini müzakere
etmeye ve işin temel sorumluluklarını yeniden dizayn
etmeye olanak sağlayan yaratıcı bir alternatiftir.
 «Özelleştirilmiş istihdama kısa bir yol yoktur çünkü
özelleştirilmişistihdam kendisi kısa bir yoldur.!

36. Özelleştirilmiş istihdam modeli kullanarak yapılan
istihdamların başarı hikayeleri
Marko, 21
 “İş tecrübesi sahibi olmak beni mutlu ediyor”.
 Danışmanının desteğiyle Marko şuan Artemida isimli bir
kafe de 10 haftalık bir staj programını bitiriyor.
 Her Cumartesi işe gitmeyi çok seviyor, danışmanı ve kafe
sahibinin geri bildirimlerine göre o iş yerinde en değer
verilen çalışanlarından biri.

37.  Adım Kyal Chamberlain (Dublin, İrlanda). 16 yaşında
otizmli ve ADHD’li bir öğrenciyim. Evimde anne-babam,
kız kardeşim, erkek kardeşim ve köpeğimiz Apollo ile
yaşıyorum.
 Haftanın 5 günü çalıyorum, haftada 23 saat ediyor.
Kyal’ın köpekçik keyfi isimli bir mikro-girişimi yürütüyorum.
köpekler için ödül vs içeren paketlerden aşağı yukarı
300 paket üretiyorve satıyorum”
Kyal, 16

38.  «Zvuci srca“ (Kalbin sesleri) isimli, Belgrad Sırbistan'da
bulunan kahve dükkanı zihinsel engelli gençlerin çalıştığı
ilk dükkan.
 Engelli olmayan kişilerin yanı sıra bu dükkanda 15 otizmli,
down sendromlu yada birden fazla engelli genç çalıyor.
Maaşlarını düzenli alıyorlar ve emekliolma hakları var.

39.  Gençlik Vakfı otizmli gençlerle çalışır ve onların
işyerlerine entegrasyonlarını sağlamak için yaşam
ve istihdam becerilerini geliştirmelerine yardımcı
olmaya çalışır. Yerel makamlarla çalışarak ve
otizmli gençlere staj yapma imkanı sağlayan
'Başlamaya Hazır' adlı bir program uyguluyorlar.
Yerel otoriteler stajyerliği finanse ediyor ve destek
görevlisinin masraflarını da karşılıyorlar. Bu, bu
şekilde stajyerliğe katılan otizmli gençlerin% 85'inin
istihdamlarını bir yıl sonra elinde tutmaları
anlamına geliyor.
 Süpermarketler, mesela genel olarak çok sayıda
personel çalıştırıyorlar ve artık giderek daha fazla
sayıda otizmli personel istihdam etmeye
başladılar. (Denmark, 2017)

40. 3.2. Engelli bireylerin istihdam edilmelerinin
faydaları
 Engelli bireylerin istihdam edilmesi şirketin imajına
katkıda bulunur/sosyal sorumluluk sahibi kurum.
 Engelli çalışanlar güvenilirdirler ve çalışma saatlerine
daha saygılıdırlar.
 Çalıştıkları şirkete daha sadıktırlar.
 Artan üretkenliğe katkıda bulunabilirler.
 Mevcutçalışanların işteki devamlılığına olumlu etkide
bulunurlar.

41. Eğer sende engelli bireylerin becerileri hakkında farkındalık
yaratmaya katkıda bulunmak istiyorsan:
 Bireysel yaklaşımın kullanmayıunutma
 En küçük adımların bile engelli bireylerin becerileri
hakkında farkındalık yaratmaya katkıda bulunduğunu
unutma!
“kartopu bir çığı tetikleyebilir!“

42. Referanslar:
 Independent Living Institute: Disability Awareness
in Action Resource Kit No.3
(https://www.independentliving.org/docs2/daakit37.h
tml)
 PORTAL on disability:Personal Assistance in Social
Protection System
(http://portaloinvalidnosti.net/2019/05/personalna-
asistencija-u-sistemu-socijalne-zastite/)
 Puget Sound Personnel, Inc. Working to Empower
People
(http://www.pspwork.com/Home.asp)
 Photos retrieved from: Pixabay.com
(https://pixabay.com/)
 DisabilityINFO:What is Considered as a good
personal assistance?
(http://www.disabilityinfo.me/resurni-
kutak/aktuelnosti/item/437-sta-sve-podrazumijeva-
dobra-personalna-asistencija)
 End Abuse of People with Disabilities:Raise
Awareness
(https://www.endabusepwd.org/solutions/raise-
awareness/)
 European Commision
(https://ec.europa.eu/commission/index_en)
 Global Lift Corp: The Importance of Disability
Awareness and Getting Involved
(http://www.globalliftcorp.com/the-importance-of-
disability-awareness-and-getting-involved/)

43. Referanslar
 Trans2Work: Employer perspectiveson recruiting
people with disability and the role of Disability
Employment Services
(http://trans2work.eu/wp-
content/uploads/2015/12/Employer-persepctives-on-
recruiting-people-with-disability-and-the-role-of-
Disability-Employment-Services-791KB-PDF.pdf)
 The Association of Students with Disabilities
Kragujevac
(https://www.kg.ac.rs/ush/)
 The Association of Students with Disabilities(ASD)
(https://http://ush.rs)
 The Council of Europe Strategy on the Rights of
Persons with Disabilities:Factsheet on the
Awareness Raising on the Rights of Persons with
Disability
(https://rm.coe.int/factsheet-awareness-rev-2-
/16808b4e46)
 UNICEF Serbia:Catalogueof AssistiveTechnology
(http://socijalnoukljucivanje.gov.rs/wp-
content/uploads/2017/04/Katalog_asistivne_tehnologij
e.pdf)
 United Nations Standard Ruleson the Equalization
of Opportunitiesfor Persons with Disabilities
(https://www.un.org/development/desa/disabilities/st
andard-rules-on-the-equalization-of-opportunities-for-
persons-with-disabilities.html)

44. Fotoğrafların alındıkları yerler:
 Pixabay.com
(https://pixabay.com/)
 Child’sHeart – HumanitarianOrganisationfor Helping Persons with Disabilities
(http://decjesrce.rs)
 Social Inclusion and Poverty Reduction UNIT
(http://socijalnoukljucivanje.gov.rs/)
 Lana Nikolićblog
(https://lananikolicblog.wordpress.com)

45. Yasal uyarı
Daha fazla bilgi için lütfen proje web sitesini ziyaret ediniz
https://www.facebook.com/pg/HORECAccess/.
Mobiluygulamamızı indirebilirsiniz:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.horecaccess.mobile&hl=en.
 Bu proje (HORECACCESS projesi - 2018-1-BG01-KA202-047904), Avrupa Komisyonunun
(Erasmus + Programı) desteğiyle finanse edildi. Bu yayın sadece yazarın görüşlerini
yansıtır ve Komisyon burada yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde kullanılmasından
sorumlu tutulamaz