1. Đoan Trang
I dare not describe myself as a patriot. I just believe I am psychologically attached to my country.
Thursday, March 7, 2013
"Nói với mình và các bạn": "Tham gia
chính trị" là làm gì?
Dưới đây là bài viết thứ ba trong loạt bài “Nói với mình và các bạn: Vẻ đẹp của chính trị”.
Mục đích mà loạt bài hướng tới là góp phần giúp độc giả, nhất là các bạn trẻ, hiểu hơn
về chính trị, về sự tham gia, về tự do ngôn luận và sự phân biệt giữa tự do ngôn luận với
xúc phạm người khác, về hiến pháp, quyền lập hiến và quyền tẩy chay hiến pháp, bất
tuân dân sự. Còn mục đích của bài thứ ba và thứ tư là làm rõ về khái niệm “làm chính
trị”, “hoạt động chính trị”, nói ngắn gọn là “sự tham gia”.
Phạm Đoan Trang
* * *
Kỳ 3
“THAM GIA CHÍNH TRỊ” LÀ LÀM GÌ?
Chúng ta thường hay nghe, trong xã hội, có những người hay nói: “Tôi không làm chính trị”,
“Tôi biết thế thôi chứ tôi không tham gia”… Nếu ta hỏi lại: “Làm chính trị là làm gì cơ?”, câu trả
lời của họ sẽ là: “Thì tức là tham gia chính trường, đấu đá, leo cao, tranh giành quyền lực…”.
Đó có lẽ cũng là cách hiểu của đại đa số người dân Việt Nam về hành động “làm chính trị”.
Cách hiểu ấy cho thấy rằng, chúng ta gần như không biết gì về chính trị, và quan niệm của
chúng ta về lĩnh vực bao trùm xã hội này đã bị bóp méo quá nhiều bởi một chính quyền, một
nền giáo dục, một nền văn hóa chính trị hoàn toàn không khuyến khích người dân tư duy để
“nâng cao nhận thức chính trị”.
Trên thực tế, nếu chúng ta hiểu chính trị là “quá trình ra quyết định và thực thi quyết định đó
trong một nhóm, một cộng đồng, một xã hội, một quốc gia”, thì hoạt động chính trị hẳn phải
rộng hơn rất nhiều so với việc “đấu đá, leo cao”, và nó càng không phải chỉ giới hạn trong một
giới gọi là “lãnh đạo”. Hoạt động chính trị, theo nghĩa rộng, là tất cả những gì bạn làm để tạo áp
lực lên một cá nhân, một cơ quan, một tổ chức, nhằm thuyết phục họ hành động như ý bạn
muốn.
2. Phong trào “trên 25 độ C”
Ta hãy lấy một ví dụ vui vui và đơn giản (dĩ nhiên là bịa) để cùng hiểu thế nào là “hoạt động
chính trị” theo nghĩa rộng. Giả sử bạn làm việc ở TP.HCM, và bạn nhận thấy là các cơ quan,
công sở nơi bạn đến đều để điều hòa nhiệt độ ở mức rất lạnh, có khi chỉ 17-18 độ C, vừa tốn
năng lượng (điện), vừa hại môi trường, vừa hại sức khỏe - lần nào vào phòng họp, bạn cũng
rét run cầm cập.
Bạn nghĩ là sẽ phải làm thế nào đó để tổ chức của bạn, hoặc các cơ quan, công sở mà bạn
biết, hoặc nhiều hơn nữa, mọi cơ quan, công sở trên địa bàn thành phố đều đặt máy điều hoà
nhiệt độ ở mức cao hơn, chẳng hạn trên 25 độ C. (Như vậy là bạn đã có ý thức chính trị).
Sau đấy thì bạn sẽ hành động. Đầu tiên là ngay trong tổ chức của bạn. Có nhiều cách để bạn
thuyết phục cơ quan làm điều bạn đang muốn: Bạn có thể gặp riêng sếp, “bỏ nhỏ”, rỉ tai, nhờ
sếp ra quy định yêu cầu toàn thể nhân viên “chỉ để điều hòa nhiệt độ từ 25 độ C trở lên”. Bạn có
thể gửi thư chung cho cả cơ quan, kêu gọi, vận động “anh chị em tăng điều hòa nhiệt độ lên
đê!”, rồi thủ thỉ “trên 25 độ C, vừa tiết kiệm điện, vừa đảm bảo chênh lệnh nhiệt độ hợp lý so với
bên ngoài, đỡ hại sức khỏe”. Để thuyết phục hơn, bạn thậm chí còn nghĩ ra một phong trào,
mang cái tên chung, chẳng hạn, là “Trên 25 độ C”.
Nếu bạn muốn đi xa hơn, làm sao để tất cả các cơ quan, công sở, đều thực hiện “trên 25 độ C”,
thì bạn sẽ phải tính toán thêm một chút, để người ta không bảo bạn là điên, dở hơi, rỗi việc.
Trong những trường hợp như vậy, thường thì bạn nên “có tổ chức”.
Bạn phải huy động thêm một số người cùng nghĩ như bạn vào việc thuyết phục;
Hoặc bạn phải lôi kéo được một tổ chức nào đó có liên quan, ví dụ một NGO, một cơ
quan báo chí, một kênh truyền hình về môi trường, cùng tham gia ủng hộ, đứng sau
lưng bạn
Hoặc bạn thành lập một tổ chức của riêng bạn. Việc này thì không đơn giản, bởi vì bạn
sẽ phải tính đến các yếu tố như: thủ tục thành lập, nhân sự, vốn, mục đích (cái này các
NGO thường hay gọi là “sứ mệnh”, còn ngôn ngữ hành chính nước ta hay gọi là “chức
năng, nhiệm vụ”). Không lẽ lập một tổ chức chỉ để vận động các cơ quan, công sở tăng
điều hoà nhiệt độ lên trên 25 độ C?
Hoặc, trong kỷ nguyên Web 2.0 hiện nay, cách đơn giản là bạn phát động một phong
trào “25 độ C” trên mạng xã hội và được đông đảo người dùng Internet hưởng ứng.
v.v.
Nào, ta thử bảo vệ môi trường!
Nếu mối quan tâm của bạn vượt khỏi chuyện “để điều hòa nhiệt độ trên 25 độ C”, mà là bảo vệ
môi trường, tiết kiệm năng lượng nói chung, thì bạn có thể thực hiện nhiều hành động chính trị
hơn nữa, ví dụ:
- Bỏ phiếu cho đại biểu quốc hội nào thể hiện sự quan tâm đến vấn đề môi trường, đưa việc
cải thiện môi trường vào chương trình hành động… Đến đây, bạn sẽ thấy thực tế chính trị ở
3. Việt Nam không cho phép bạn chọn được người mà bạn ủng hộ vào cương vị bạn cho là thích
hợp.
- Tiếp xúc với các đại biểu quốc hội để nhờ vả, thuyết phục họ lưu tâm đến các vấn đề môi
trường và đưa ra các đạo luật hay chính sách mà bạn cho là thích hợp. Cái này gọi là “vận
động lập pháp”, “vận động chính sách”. Đến đây, bạn sẽ thấy thực tế chính trị ở Việt Nam
không cho phép bạn vận động một cách đàng hoàng, minh bạch, mà nó chỉ có nghĩa là “đi
đêm”, “hối lộ”.
- Tổ chức và tham dự các hội nghị, hội thảo, thảo luận bàn tròn v.v. về các chủ đề môi
trường. Đến đây, bạn sẽ thấy thực tế chính trị ở Việt Nam không cho phép bạn dễ dàng tổ chức
hội nghị, hội thảo, thảo luận bàn tròn v.v.
- Viết bài đăng báo. Đến đây, bạn sẽ thấy thực tế chính trị ở Việt Nam là rất khó có diễn đàn
nào để bạn lên tiếng. Cứ cho là bạn có khả năng và kỹ thuật viết, bạn viết một bài báo rất
chuyên nghiệp, cũng không chắc là bài của bạn sẽ được đăng tải trên báo chí chính thống, có
khi chỉ đơn giản vì ban biên tập không quan tâm đến vấn đề môi trường. Bạn muốn tìm một tờ
báo về môi trường, thì lại không có, mà giả sử có thì cũng không được tới 1000 người đọc. Nếu
bạn tự quay phóng sự truyền hình để gửi tới đài truyền hình (trung ương hoặc địa phương) thì
lại càng khó khăn hơn nữa, gần như không có cơ may nào để tác phẩm của bạn được phát
sóng.
- Thành lập một tổ chức về môi trường. Đến đây bạn sẽ thấy thực tế chính trị ở Việt Nam
không cho phép bạn dễ dàng lập hội.
- Tham gia một tổ chức về môi trường. Đến đây bạn sẽ thấy thực tế chính trị ở Việt Nam
không cho phép các tổ chức dân sự dễ dàng hoạt động. Họ vấp phải đủ vấn đề: thủ tục, nền
tảng luật pháp, nhân sự, tài chính, v.v.
- Làm đơn khiếu nại, tố cáo, khởi kiện. Đến đây bạn sẽ thấy thực tế chính trị ở Việt Nam
không cho phép các vụ việc của một cá nhân được giải quyết nhanh chóng, dễ dàng, thuận
tiện. Đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiện tụng của bạn sẽ bị chìm lấp trong hàng nghìn đơn thư
khác, vụ việc của bạn rất có nguy cơ bị lãng quên.
- v.v.
Có thể còn nhiều hành động chính trị khác nữa, gồm cả những hành động mà bạn chắc hẳn
chưa từng nghĩ tới và không biết đó chính là “làm chính trị”.
Nếu bạn quan tâm, chúng ta sẽ tìm hiểu về chúng trong bài sau, tức là phần tiếp theo của bài
này, để trả lời một cách cụ thể: Tham gia chính trị là làm gì (lý thuyết và thực tế trên thế giới)?
Chúng ta sẽ biết được rằng, những cuộc “đấu đá, tranh giành quyền lực nội bộ” chỉ là một trong
những hình thức hoạt động chính trị mà thôi; khái niệm làm chính trị rộng hơn và có thể đẹp đẽ
hơn thế rất nhiều.
Kỳ sau: Vận động hành lang, thành lập đảng...
Kỳ 1: Chính trị ảnh hưởng đến tất cả chúng ta
Kỳ 2: Đừng lên án người vô cảm
4. Posted by Đoan Trang at 5:03 PM
Labels: Nói với mình và các bạn, V
Newer Post
Labels
English articles (41)
External links and articles
Hãy biết quyền của mình -
lịch sử (13)
Pháp luật - Legal Matters (13)
quan hệ Việt Nam - Trung Qu
truyền thông (31)
Vẻ đẹp của chính trị (11)
Địa chính trị - Geopolitics
Chủ đề - Topics
English articles (41)
quan hệ Việt Nam - Trung Qu
truyền thông (31)
Hãy biết quyền của mình -
Pháp luật - Legal Matters (13)
lịch sử (13)
Vẻ đẹp của chính trị (11)
Địa chính trị - Geopolitics
My Blog List
Mises Daily : Mises Institute on Austrian Economics and Libertarianism
Why the Mainstream Fails to Understand Recessions
1 hour ago
UnderstandingSociety
Vẻ đẹp của chính trị
Newer Post Older Post Home
External links and articles (5)
Know Your Rights (30)
(13)
Trung Quốc (34)
(8)
Trung Quốc (34)
Know Your Rights (30)
(13)
(8)
Mises Daily : Mises Institute on Austrian Economics and Libertarianism
Why the Mainstream Fails to Understand Recessions
UnderstandingSociety
Mises Daily : Mises Institute on Austrian Economics and Libertarianism
5. Getting inside people's frames
5 hours ago
Diễn Ðàn Thế Kỷ
THÔNG BÁO HỘI THẢO V
5 hours ago
Paul Krugman
Neomonetarist Delusions
5 hours ago
tây bụi
tôn tượng Quán Thế Âm ở chùa Tam B
10 hours ago
NYRBlog - The New York Review of Books
Revolt on the Polar Express
11 hours ago
Nhị Linh
Pierre Teilhard de Chardin
13 hours ago
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
Getting inside people's frames
O VỀ VĂN HỌC MIỀN NAM 1954-1975
chùa Tam Bảo, Tulsa, Oklahoma
The New York Review of Books
Revolt on the Polar Express
Pierre Teilhard de Chardin ở Việt Nam
6. Asia Unbound
Can Beijing and Seoul Become Strategic Partners?
13 hours ago
THỜI 2 Đ - blog NHẬT TU
HẺM BUÔN CHUYỆN - KỲ 167
15 hours ago
China Law Blog
China Company Negotiations. Common Tactics And Good Responses.
16 hours ago
Correspondent
Bitten: Trying to capture the Suarez chomp
18 hours ago
giaoducvietnam
'Sở GD-ĐT đối phó, chữa cháy b
giới 1/7/2014)
20 hours ago
Nghiên cứu lịch sử
Căn cứ Du Lâm và biển Đông trong chi
21 hours ago
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
Can Beijing and Seoul Become Strategic Partners?
T TUẤN
Ỳ 167 - Ăn mày…vinh quang !!!
China Company Negotiations. Common Tactics And Good Responses.
Bitten: Trying to capture the Suarez chomp
a cháy bằng chương trình tích hợp tiếng Anh' (Phỏng vấ
n Đông trong chiến lược hạt nhân của Trung Quốc
ấn PA trên Một thế
7.
dainamax tribune
Đội Mỹ Tréo Giò
1 day ago
Greg Mankiw's Blog
NFF
1 day ago
Học Thế Nào
Văn Minh Tân Học Sách –
2 days ago
The Pacific Chronicle
Trung Quốc dốc toàn lực vào d
3 days ago
ZetaMu
Toán học mùa bóng đá: trò ch
4 days ago
Pham Ton's Blog
Cùng bạn đọc (tuần 1 tháng 7 năm 2014)
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
Đặng Thai Mai (dịch)
c vào dự án xây dựng quần đảo Trường Sa
ò chơi penalty
n 1 tháng 7 năm 2014)
8. 5 days ago
VƯƠNG-TRÍ-NHÀN
Khi một nền giáo dục không còn kh
5 days ago
space for transparency
G20 anti-corruption meeting: progress, but without ambition
6 days ago
Phạm Nguyên Trường: M
Trên tuyền đầu ở Biển Đông: Nh
ABC Australia
1 week ago
Chia sẻ thông tin luật h
Người luật sư cô đơn
1 week ago
East Asia & Pacific on the rise
Filipinas: Educación sin fronteras
1 week ago
CÙI CÁC - phản ánh tiế
không còn khả năng tự cải hóa tự thay đổi
space for transparency
corruption meeting: progress, but without ambition
ng: Một cửa sổ nhìn ra thế giới
n Đông: Nhật ký của phóng viên Đông Nam Á Samantha Hawley c
t học
East Asia & Pacific on the rise - Making development work for all
Filipinas: Educación sin fronteras
ếng nói từ lề dân
Đông Nam Á Samantha Hawley của hãng
Making development work for all
9. Bình luận: Về một nhà nướ
1 week ago
Bạch Huỳnh Duy Linh
Thuyết phản hồi của Soros
1 week ago
Online Encyclopedia of Mass Violence
Un groupe féminin d'autodéfense en Inde : Le « Gang du sari rose »
2 weeks ago
Le Minh Khai's SEAsian History Blog
Tạ Đức vs. Hà Văn Thùy and the Lack of a Professional Alternative
2 weeks ago
Ngocngoctan chào các b
Vào tận chợ cho tiểu thương vay v
2 weeks ago
NHỮNG MẢNH VỤN KÝ
3 bài học tiếp thị nội dung t
3 weeks ago
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
ớc thất hứa ở Geneva
ỳnh Duy Linh
Online Encyclopedia of Mass Violence
Un groupe féminin d'autodéfense en Inde : Le « Gang du sari rose »
Le Minh Khai's SEAsian History Blog
y and the Lack of a Professional Alternative
Ngocngoctan chào các bạn
ng vay vốn
N KÝ ỨC
i dung từ thương hiệu lớn
10. Goldmund
Ngắm Orhan Pamuk chạm tr
3 weeks ago
Học Viện Công Dân - Institute for Civic Education in Viet Nam
Tính chất Phi-tự do của Xã h
3 weeks ago
NGUYỄN MINH TUẤN
SÁCH TẤM GƯƠNG NGƯỜ
3 weeks ago
Lilia
Bàn về tự do (Leszek Kołakowski)
4 weeks ago
NVP
Cửa chính… không vào
4 weeks ago
Jonathan London
Vài giải pháp cho Việt Nam
4 weeks ago
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
m trổ thời gian
Institute for Civic Education in Viet Nam
a Xã hội Dân chủ Cổ Hy-lạp
N
ỜI LÀM KHOA HỌC
do (Leszek Kołakowski)
t Nam
11.
giangle
Capital IV
5 weeks ago
Archaeological*Highlights
Lại loanh quanh chuyện origin
5 weeks ago
Rufus Pollock
Steve Wynn on Impact of QE on Businesses and Consumers
1 month ago
Nguoi Viet Blog - Áo Len
Chiều Thu
1 month ago
Economix
Economix Meets the Gales of Change
2 months ago
Vũ Hoàng Linh
Don’t touch me with your love
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
Archaeological*Highlights
n origin
Steve Wynn on Impact of QE on Businesses and Consumers
Áo Len
Economix Meets the Gales of Change
Don’t touch me with your love
12. 2 months ago
GIẢI PHÁP MỚI CHO V
Chống lạm phát và tạo vốn l
3 months ago
Cavenui
Bênh Ukraina nhưng vẫn ph
3 months ago
IVNF Institute for Vietnam Future
Năm thứ ba, 2013-2014 Ch
9 months ago
Blog Giáp Văn: Gió tho
Tủ sách Chuyên gia
11 months ago
Thị Trường & Tự Do
1 year ago
Trần Ngọc Tuấn
Thánh Gióng
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
I CHO VẤN ĐỀ LẠM PHÁT
n lưu động cho các doanh nghiệp thương mại
n phải chửi những đứa bênh Ukraina ngẫn
IVNF Institute for Vietnam Future – Viện Nghiên Cứu Việt Nam T
2014 Chương trình thách đố cộng hưởng của VASF-CESR
Blog Giáp Văn: Gió thoảng ngày thường
t Nam Tương Lai
13. 1 year ago
Nghiên Cứu Kinh Tế H
Thí nghiệm trong kinh tế h
1 year ago
Debatewise
PBX The Web And Programs
1 year ago
Bản sắc dân tộc Việt Nam
Khai quat tu duy xa hoi hoc
2 years ago
Fool's Mountain: Blogging for China
Reflections on China’s One
3 years ago
Everywhere Land
Dude, where's my city?
4 years ago
Hoàng Linh's blog
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
Học
học
PBX The Web And Programs
t Nam
Khai quat tu duy xa hoi hoc
Fool's Mountain: Blogging for China
Reflections on China’s One-Child Policy
14. Mai về...
4 years ago
Legal Theory Lexicon
Legal Theory Lexicon 061: Feminist Legal Theory (by Ann Bartow)
7 years ago
lichsuhoc.wordpress.com/
BBC - Learning - Online Courses
Library of Economics and Liberty
A Short History of Human Rights
Verification Handbook: homepage
www.vanchuongviet.org/vietnamese/trang_chu.asp
Human Rights
Lịch Sử Bình Dương | H
Sách Hiếm net
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
Legal Theory Lexicon 061: Feminist Legal Theory (by Ann Bartow)
lichsuhoc.wordpress.com/
Online Courses
Library of Economics and Liberty
A Short History of Human Rights
Verification Handbook: homepage
www.vanchuongviet.org/vietnamese/trang_chu.asp
ng | Hội Khoa Học Lịch Sử Bình Dương
15.
divietnam.org/Forum/default.aspx?g=forum
findarticles.com
GS. Nguyễn Văn Tuấn
The investigative Journalism Community | Journalismfund
My Blog List
Biển Đông (Biển Đông Nam Á)
Trung Quốc đã để cho các giàn khoan c
1 day ago
Blogging in English
Transatlantic Trouble: British and American English
3 weeks ago
Diễn Ngôn
Nguyễn Ngọc Chính's H
Bàn về… “Nghề Cai Trị” (4)
5 days ago
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
The linked
image cannot
be displayed.
The file may
have been
moved,
renamed, o…
divietnam.org/Forum/default.aspx?g=forum
The investigative Journalism Community | Journalismfund
n Đông Nam Á)
cho các giàn khoan cất lên tiếng nói (The Diplomat 29/6/2014)
Transatlantic Trouble: British and American English
c Chính's Hồi Ức Một Đời Người
” (4)
ng nói (The Diplomat 29/6/2014)
16.
Trịnh Hữu Long
Búa liềm và sự ngơ ngác của ni
5 weeks ago
Followers
Blog Archive
► 2014 (46)
o ► July (1)
o ► June (10)
o ► May (11)
o ► April (9)
o ► March (7)
o ► February (3)
o ► January (5)
▼ 2013 (82)
o ► December (7)
o ► November (10)
o ► October (9)
o ► September (7)
o ► August (9)
o ► July (10)
o ► June (4)
o ► May (5)
o ► April (6)
o ▼ March (6)
Justice for Doan Van Vuon
Không thể
"Nói với mình và các b
"Nói với mình và các b
"Nói với mình và các b
“Nói với mình và các b
o ► February (6)
o ► January (3)
► 2012 (30)
o ► December (3)
o ► November (2)
o ► October (2)
a niềm tin
(10)
Justice for Doan Van Vuon - Công lý cho Đoàn Văn V...
biện minh
i mình và các bạn": Vận động hành lang, thà...
i mình và các bạn": "Tham gia chính trị" là...
i mình và các bạn": Đừng lên án người vô cả...
i mình và các bạn”: Vẻ đẹp của chính trị
17. o ► September (4)
o ► August (3)
o ► July (3)
o ► June (4)
o ► May (2)
o ► April (2)
o ► March (3)
o ► February (2)
► 2011 (30)
o ► December (2)
o ► October (2)
o ► September (1)
o ► August (3)
o ► July (3)
o ► June (4)
o ► May (3)
o ► April (2)
o ► March (3)
o ► February (2)
o ► January (5)
► 2010 (58)
o ► December (4)
o ► November (3)
o ► October (4)
o ► September (7)
o ► August (5)
o ► July (5)
o ► June (4)
o ► May (4)
o ► April (7)
o ► March (7)
o ► February (6)
o ► January (2)
► 2009 (18)
o ► December (1)
o ► November (2)
o ► October (3)
o ► September (1)
o ► May (1)
o ► April (3)
o ► March (2)
o ► February (3)
o ► January (2)
► 2008 (26)
o ► December (2)
o ► November (2)
o ► September (2)
o ► August (3)
18. o ► July (2)
o ► June (3)
o ► May (2)
o ► April (3)
o ► March (3)
o ► February (2)
o ► January (2)
► 2007 (78)
o ► December (4)
o ► November (6)
o ► October (5)
o ► September (7)
o ► August (7)
o ► July (7)
o ► June (7)
o ► May (5)
o ► April (7)
o ► March (7)
o ► February (7)
o ► January (9)
► 2006 (68)
o ► December (8)
o ► November (12)
o ► October (15)
o ► September (23)
o ► August (10)
My Blog List Share It
About Me
Đoan Trang
My name is Đoan Trang, but people know me as Trang the Ridiculous. I am a typical
Vietnamese and one of the world's third citizens.
View my complete profile