2. Al-Andalus
A comezos do século VIII o exército musulmán,
formado por bérberes e dirixido por unha minoría
árabe, se deciden a cruzar o estreito de Xibraltar,
derrotando en batalla o rei visigodo Don Rodrigo,
vendo a débil resistencia que atoparon,
emprenden a conquista da Península. En catro
anos conquistan todo o territorio agás algúns
núcleos na cordilleira Cantábrica e nos Perineos.
3. Emirato
O territorio conquistado chamarase Al-Andalus e pasará
a ser unha provincia do Islam gobernada por un Emir,
dependente dos califas de Damasco, e establécese a
súa capital en Córdoba.
Co cambio de dinastía (Omeias>Abasís) a mediados do
século VIII, o único sobrevivente da dinastía omeia,
fuxiu a Al-Andalus e fíxose co poder establecendo o
Emirato independente (Abd al-Rahmán I).
4. O Califato
Xa no século X Abd al-Rahmán III frea o empuxe dos
reinos cristiáns do norte, e vese lexitimado para
proclamarse califa, nace así o Califato de Córdoba, o
período máis brillante de Al-Andalus. Esta etapa
chega ata a morte de Al-Mansur (Almanzor, gran
xeneral que fixo importantes expedicións e saqueos
contra os reinos cristiáns), trala cal o califato
desintégrase en reinos independentes chamados
Taifas.
5. Taifas
A disgregación favorece o avance dos reinos
cristiáns sobre territorio andalusí, a pesar de
que houbo taifas predominantes e poderosas
que se anexionaron outras menores, a
conquista cristiá non retrocedeu xa, aínda
cando chegaron reforzos dende África
(Almorábides e Almohades). Así no século XIII
so queda unha taifa que resistirá dous séculos
máis (Reino de Granada).
7. A sociedade
Al-Andalus era unha sociedade fundamentalmente urbana, composta por
xente diversa, entre os propios conquistadores había:
● Árabes e sirios: eran poucos pero tiñan altos cargos e as mellores terras.
●
Bérberes: máis numerosos pero discriminados nos beneficios da
conquista.
Entre os Hispanos ou conquistados:
●
Muladís: a maioría da poboación, eran hispanos convertidos ó Islam.
●
Mozárabes: os cristiáns que conservaron a súa relixión.
●
Xudeus.
10. Os Reinos Cristiáns
Algunhas zonas da cornixa cantábrica (Asturias e Cantabria actuais) foron o
único territorio que deixaron os Musulmáns sen conquistar, outros non lle
agradaron como Galicia (clima, humidade,...), e dende estes territorios
levarase a cabo o intento de quitarlle terreo ós invasores (Reconquista). Co
reinado de Alfonso I, os cristiáns logran quitarlle terreo ós musulmáns,
néganse a pagar impostos ó Emirato, e avanzan cara o sur conformando na
zona do río Douro unha terra de ninguén entre as dúas potencias. Máis tarde
o reino astur anexionará Galicia, e seguidamente se descubrirá o sartego do
Apóstolo. Segundo se avanza na conquista e se chega o Douro, a capital do
reino trasládase a León e o reino tamén tomará o nome da capital, así poden
controlar máis as novas terras e o posterior avance. Pero este reino tamén
sufre crises internas, e a finais do século X o Condado de Castela se declara
independente, e posteriormente por vínculos matrimoniais pasa a ser do rei de
Navarra.
11. Na zona dos Perineos os francos detiveron o avance musulmán e para manter a
fronteira crearon a Marca Hispánica, e dividírona en condados, pero a comezos do IX
navarros e aragoneses independizáronse do dominio franco, e xa no século XI no
reinado de Sancho III, únense os reinos de Navarra, Castela e Aragón.
Cara o século XI a situación cambia e coa descomposición de Al-Ándalus en Taifas, os
reinos cristiáns teñen superioridade militar, e os musulmáns estarán obrigados ó pago
de Parias (tributos para comprar a paz). A finais deste século o rei de Castela e León
(xa unidos) consegue conquistar Toledo e levar as fronteiras ata o Texo. Pero a
entrada dos Almorábides frea o avance cristiá.
12. Os territorios que conquistaban os reinos cristiáns, quedaban
baleiros na maior parte dos casos, polo que había que
repoboalos, e para isto o sistema que se usou sobre todo no
Val do Douro, foi a concesión da propiedade da terra (por
parte do rei) ós campesiños que se animaban a cultivala. Así
establécense pequenas comunidades de campesiños libres
(de orixe mozárabe, ou das zonas do norte) que se estruturan
en vilas, e estas se agrupan en concellos. Pero a partir do
século XI, estes campesiños renuncian a súa propiedade en
favor dos nobres para obter protección. No Val do Texo a
repoboación xa foi máis doada, xa que gran parte da
poboación musulmá permaneceu.
13. O Camiño de Santiago
Alfonso II rei de Asturias mandou construír unha igrexa no
lugar onde, segundo a lenda, se atopa a tumba do Apóstolo
Santiago, converténdose así Compostela nun dos
principais centro de peregrinación da cristiandade.
Isto fai que o Camiño de Santiago sexa un elemento que
favorece a unidade dos reinos cristiáns, xa que percorre
todo o norte da Península, e tamén difunde ideas chegadas
do resto do continente europeo (o románico e o gótico por
exemplo).
14. A evolución dos Reinos
Cara ó 1230 tras varias unións e separacións no século anterior, os reinos de Castela e de León quedan
definitivamente unificados, cando Fernando III herda un do pai e outro da nai, nacendo así a Coroa de
Castela. Portugal independizárase no 1128, mentres que Navarra como reino independente queda
encerrado entre Castela e Aragón, o que impide a súa expansión cara o sur (reconquista).
O Reino de Aragón e os condados cataláns se vinculan a causa dunha unión matrimonial, e o fillo de
esta (Alfonso II), será o primeiro rei da Coroa de Aragón.
Nos séculos XII e XIII as coroas de Castela, Aragón e o reino de Portugal, avanzarán dende o seu
territorio caro o sur, so freados polos Almohades, aínda que finalmente un exército conxunto de Castela,
Navarra e Aragón, os derrota na batalla das Navas de Tolosa (1212), conseguindo arrecunchar ós
musulmáns no Reino de Granada. A Coroa de Castela é a que máis territorio peninsular conquista, pero
a de Aragón comeza a expandirse polo Mediterráneo, comezando polas Illas Baleares, logo Sicilia,
Sardeña, chegando ata Grecia e conquistando finalmente o Reino de Nápoles.
