3. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 1
Norentzat
Haur Hezkuntzako haurren eta Lehen Hezkuntzako lehen zikloko haurren gurasoentzat
Denboraren banaketa
1. saioa: 2 ordu = 2 ordu.
Programazioaren erabilgarritasuna
Gizarte eta hezkuntzako instantziak, oro har, bat datoz familiak garrantzi handia duela
bide-hezkuntzan. Batzuetan, ezjakintasuna dela-eta, familian ez da behar adina babesten
eskolaren esku-hartzea, edo ez dira biak elkarren osagarri izaten. Saio honen helburua da
gabezia hori arintzea, eta haurrak hezteko lanean bakoitzak bere eginkizunarekin parte
hartzen duten askotariko pertsonek elkarrekin gogoeta egiteko eremua eskaintzea.
Saio honetan, gainera, gurasoei eskainiko zaie mugikortasun segururako hezkuntzaren
esparru teorikoa, bide-hezkuntza ulertzeko modu tradizionaletik harago doan esparru
teorikoa.
Programazio hau Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako lehen zikloko haurrekin
mugikortasun segururako hezkuntza-saioak egin aurretik gauzatzeko diseinatu da.
Tartean diren gaitasunak
Gaitasunak Maila
Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia 4
Ingurunearen azterketa 4-5
Egokitzapena eta malgutasuna 4
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea 4
Gurasoen bilera (1)
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Informazio orokorra
4. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak2
Gurasoen bilera (1)
Informazioak eta kontzeptuak
- Arrisku handiko egoerak.
- Prebentzio-estrategiak.
- Segurtasun-ohiturak.
Trebetasunak
- Bidaien eta ibilbideen plangintza
egitea.
- Bideko arriskuak aztertzea.
Balioak eta jarrerak
- Aurreratzea.
- Erantzukizuna.
Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia
4. maila:
minimizaziorako irizpideei jarraiki.
Edukiak, gaitasunen arabera
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
- Mugikortasun-estilo prebentiboa.
- Segurtasuna: arauaren
printzipioa.
- Arrisku-egoerak antzematea.
- Bere zein gainerako pertsonen
segurtasuna hobetuko duten
aldaketak balioestea eta onartzea.
- Beste ikuspegi eta aukera batzuk
ikustea eta onartzea.
- Bideko arriskuak orokorki
balioztatzea.
- Aurreratzea.
- Segurtasuna.
- Erantzukizuna.
- Gainerako pertsonengan
eragiten du.
- Koherentzia.
- Prebentzioa.
- Autonomia.
- Aurreratzea.
- Erantzukizuna.
- Autonomia.
- Prebentzioa.
- Enpatia.
Ingurunearen azterketa
4. maila:
sistematiko batetik, aldagaien arteko elkarrekintza aurreikusten du eta besteen gaineko
ardura hartzeko gai da.
Egokitzapena eta malgutasuna
4. maila: Portaera malgua du, eta bere zein gainerako pertsonen segurtasuna zaintzen du.
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea
4. maila: Ongi jarduten du bidearen gainerako erabiltzaileekin, baita egoera emozional
zailetan ere.
5. maila: Mugikortasun-estilo prebentiboa du eta estilo hori gainerakoengan sustatu nahi du.
5. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 3
Programazioaren eskema orokorra
1. saioa Haurrak heztea seguru ibil daitezen 2 ordu
1.1. jarduera Zer arrisku dago eta zer egiten utziko diot?
Eztabaida talde txikian 30’
1.2. jarduera Zein baliotan oinarritutako hezkuntza emango diot?
Ideia-jasa eta elkarrizketa gidatua 50’
1.3. jarduera Gure prestakuntza-proposamena
Aurkezpena
Zer egin dezakegu?
Taldeko eztabaida 40’
Gurasoen bilera (1)
Programazioaren helburu orokorrak
ditugun balioei buruz gogoeta egitea.
formazioa biltzea.
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
6. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak4
Helburuak:
datzea eta sailkatzea.
Metodoa:
Lana talde txikian.
Nola egin:
Hezitzaileakazaldukodiebilerakbihelburudituela:batetik,informazioerabilgarriabiltzea,
gero ikasleekin gelan egingo duten lanean erabiltzeko; eta, bestetik, elkarrekin batera
gogoeta egitea, haurrek egunerokotasunean izaten dituzten bide-arriskuen gainean.
Gogoeta egiteko solasaldia izango dela esango die eta, beraz, pentsatzen dutena
taldekideei adierazteko eta nahi dutena partekatzeko libre senti daitezen eskatuko die.
Hezitzaileak taldeak egingo ditu. Parte-hartzaile asko ez badago, hiru laguneko taldeak
egin daitezke, edo bikoteak, egokiago bada.
( DVDa,edoliburuxkahonetako5.orrialdea),
laguntzarekin edo laguntzarik gabe egin ohi dituzten ibilbideetan pentsatuz.
Hezitzaileak laguntza eskatuko dio taldeari, seme-alabek izan ohi dituzten bide-arriskuak
Autonomiari buruzko azterketak bidea emango du hurrengo jarduera egiteko.
1. Saioa. Haurrak heztea seguru ibil daitezen
Gurasoen bilera (1)
1.1. Jarduera. Zer arrisku dago eta zer egiten utziko diot?
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
30 minutu
Zer arrisku dago? Zer egiten utziko diot?
DVD
Eranskina: Zer arrisku dago eta zer egiten utziko diot?
7. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 5
1Gurasoen bilera (1)
Zer arrisku dago?
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
Zer egiten utziko diot?
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
....................................................
Eranskina. Zer arrisku dago eta zer egiten utziko diot?
8. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak6
Helburuak:
Gure hezkuntza-jardutea orientatzen duten balioen gainean gogoeta egitea.
Metodoa:
Ideia-jasa eta elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
Parte-hartzaileek haurrei zein ekintza egin dezaten uzten diegun eztabaidatuko dute, eta
hezitzaileak eztabaida hori baliatuko du balioei buruzko eztabaida egiteko.
Horretarako, parte-hartzaile bakoitzari hiru, lau edo bost txartel handi banatuko dizkio
hezitzaileak. Guztira 60 txartel baino gehiago ez erabiltzen saiatu beharko du, bestela zail
izango da gero txartelok sailkatzea.
Parte-hartzaile bakoitzari eskatuko dio txartel bakoitzean idatz dezala, bere ustez, seme-
alaben hezkuntzaren oinarri izan behar duen balio bat, haiek zirkulazio-istripurik izan ez
Lanaerrazteko,kontsignaarbeleanzintzilikatukodute.( DVDa, edo liburuxka honetako
9. orrialdea)
Hezitzaileak ken daitekeen zinta itsasgarria (blue-tack edo antzekoa) ere emango die
parte-hartzaileei, txartelak arbelean erraz itsats ditzaten.
Jarraian, parte-hartzaileek aukeratu duten balioa edo balioak azalduko dituzte, batak
bestearen ostean, eta arbelean itsatsiko.
Baldin parte-hartzaileren batek aukeratu duen balioa lehendik badago arbelean itsatsita,
haren gainean itsatsiko du bere txartela, balioa beste era batera ulertu ez badu behintzat
(adibidez, pertsona batentzat askatasuna nahi duena egitea izan daiteke, baina beste
batentzat askatasuna aukeratzeko erantzukizuna izango da; halakoetan, bi balio balira
bezala zenbatuko dira).
1. Saioa. Haurrak heztea seguru ibil daitezen
Gurasoen bilera (1)
1.2. Jarduera. Zein baliotan oinarritutako hezkuntza
emango diot?
edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra 1
50 minutu
9. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 7
Gurasoen bilera (1) 1
DVD
Eranskina: Zein baliotan oinarritutako hezkuntza emango diot?
Taldeak lortu behar du «arauak betetze»tik irtetea eta «ohartzera» eta arriskuaren,
autonomiaren eta erantzukizunaren pertzepziora iristea. «Ahal bada, probatzen uzteak»,
esperimentatzeak duen balioari garrantzia ematea.
Horretarako, hezitzaileak Mugikortasun segururako hezkuntza. Konpetentzien gida
dokumentuaren inspirazio diren balioetara bideratuko du taldea. Dokumentu horretan
hiru balio nagusi sartu dira (erantzukizuna, autonomia eta prebentzioa), bai eta horiek
posible egiten laguntzen duten beste batzuk ere. ( DVDa, edo liburuxka honetako 10.
eta 11. orrialdeak)
Interesgarria izango da parte-hartzaileei aukeratu dituzten balioen eta aurreko doku-
mentuko balioen arteko lotura ikusaraztea.
10. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak8
Gurasoen bilera (1) 1
Eztabaida horretan, interesgarria izango da, azkenean, «bide-hezkuntza» kontzeptu
klasikoa eta «mugikortasun segurua» kontzeptua bereiztea. Lehenengo kontzeptuak,
tradizioan, oinarri izan du, batez ere, seinaleak eta arauak ezagutzea eta errespetatzea
soilik. Bigarren kontzeptuak, aldiz, haurrari arriskua antzematen eta bere burua babesteko
neurriak hartzen ikasaraztea.
Hezitzaileak parte-hartzaileak bidera ditzake, ondoko ondorioetara irits daitezen.
Ondorioak:
baten laguntzarekin zeharkatzen du, autoan ibiltzen da, beharbada bizikletaz...
behar dute. Autonomiarik gabe ez dago erantzukizunik, eta erantzukizunik gabe
autonomiak ez du zentzurik.
duela, eta ez soilik helduek gida dezaten utzi.
sentitzenduenetanolaikustenduengaldetzea,hitzeginarazteaeta,hitzegitenduenean,
arrisku-egoera «irakurtzen» laguntzea. Hala eginez gero, egoera «zuzentzen» duela eta
«nagusia» dela sentituko du. Halaber, gero eta hobeto kalkulatuko ditu distantziak,
gaitasun handiagoa izango du ingurua interpretatzeko, arriskuari antzemateko eta,
beraz, gero eta iritzi independenteagoak izango ditu. Komeni da haurrarekin jolastea
pertsonen portaera seguruak eta ez seguruak behatzen. Izan ere, horrek, oro har,
haurrak motibatuko ditu «nagusi» direla sentitzeko eta helduen portaerak zuzentzeko.
Horrek ahalbidetuko dio gai izatea testuinguruak okerreko portaerak egitera bultzatzen
dituen egoerei aurre egiteko; esate baterako, semaforoa gorri dagoenean pasatzea,
baldin besteak pasatzen badira.
11. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 9
Gurasoen bilera (1) 1
Eranskina. Zein baliotan oinarritutako hezkuntza emango diot?
Zeinbaliotanoinarritutako
hezkuntzaemanbehar
dietseme-alabei,istripurik
izanezdezaten?
12. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak10
Gurasoen bilera (1) 1
Eranskina. Zein baliotan oinarritutako hezkuntza emango diot?
Prebentzioa:
Pertsonak duen ahalmena arriskua saihesteko edo txikiagotzeko, edo arriskuari
aurrea hartzeko, hura agertu aurretik.
Erantzukizuna:
Pertsonari jardutea ahalbidetzen dion ahalmena, bere ekintzen ondorioen
jakitun delarik eta borondatez hartzen dituelarik bere gain bere buruaren, beste
pertsonen eta inguruaren segurtasuna eta zaintza.
Autonomia:
Pertsonari bide publikoak erabiltzeko orduan bere kabuz moldatzea ahal-
bidetzen dion ahalmena, bere irizpideei jarraikiz.
Zenbateraino naiz
autonomo eta arduratsu,
arriskuei aurrea hartu
ahal izateko?
PREBENTZIOA
ERANTZUKIZUNA AUTONOMIA
13. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 11
Gurasoen bilera (1) 1
Eranskina. Zein baliotan oinarritutako hezkuntza emango diot?
Mugikortasun segurua
Bizikidetza
Errespetua
Prebentzioa Zuhurtzia
Erantzukizuna Autonomia
Helburua
Emaitza
Kontzientzia
Nireganako
Gauzak neure
kabuz egitea
Iritzia eraikitzeko
ahalmena izateaBesteenganako
Emaitza
dakar
dakar
dakar dakar
14. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak12
Helburuak:
ezagutzea eta ulertzea.
Metodoa:
Aurkezpena eta taldeko eztabaida.
Nola egin:
Hezitzaileak ikastetxean egingo den hezkuntzako esku-hartze programa aurkeztuko du.
Horretarako, komenigarri izango da gurasoei programazioaren eskema ematea, edo
beste talde batzuekin egin diren jardueren irudi batzuk proiektatzea.
Baldin giroak eta denborak aukera ematen badute, interesgarria litzateke zenbait
jardueraren simulazioa egitea. Gero, galde-erantzunen eta azalpenen txanda izango
da; horrek aukera emango du programazioaren oinarrizko elementuak ulertu dituztela
ziurtatzeko.
Taldeko eztabaida
Jarraian, hezitzaileak eztabaida hasiko du: zer egin dezakegu, hezkuntzan parte hartzen
duten askotariko agenteek (gurasoak, monitoreak, irakasleak, eta abar) haurren
ikaskuntzan lagun dezaten eta, beraz, haurren mugikortasun segurua hobe dezaten?
Garrantzitsua izango da taldeak, saioaren amaieran, bereziki egun horietan arauak eta
bide-segurtasuna ahalik eta zorrotzen bete behar direlako ideia izatea, haurra une
horretan izango baita sentikorren.
1. Saioa. Haurrak heztea seguru ibil daitezen
1.3. Jarduera. Gure prestakuntza-proposamena.
Zer egin dezakegu?
Gurasoen bilera (1)
edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra 1
40 minutu