neuk erabakitzen dut

1. Neuk erabakitzen dut
Yodecido
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak
Competenciasparalaseguridad,competenciasparalavida
Programacionesdeeducaciónparalamovilidadsegura

2. Introducción
Elespacioseguro
Exploromiciudad
Solos/asporlacalle
Yotambiénsoyresponsable
Enbici,usatucabeza
Yoelijo
¡Aconducir!
¡Atenciónalriesgo!
Yodecido
Alcoholyconducción
Meprotejoyteprotejo
Reunióndemadresypadres(1)
Reunióndemadresypadres(2)
Reunióndemadresypadres(3)
Estrés
Enseñarseguridad
Adaptomiconducción
Laboladecristal
Sarrera
Espazio segurua
Hiria esploratuko dut
Bakarrik, kalean barrena
Nire ardura ere bada
Bizikletaz, erabil ezazu burua
Neuk aukeratzen dut
Gidatzera!
Adi arriskuari!
Neuk erabakitzen dut
Alkohola eta gidatzea
Neure burua babesten dut, eta zu babesten zaitut
Gurasoen bilera (1)
Gurasoen bilera (2)
Gurasoen bilera (3)
Estresa
Segurtasuna irakastea
Nire gidatzeko modua egokituko dut
Kristalezko bola
Edición:1.ª,noviembre2011
Tirada:1.500ejemplares
©AdministracióndelaComunidadAutónomadelPaísVasco
DepartamentodeInterior
Internet:www.euskadi.net
Edita:EuskoJaurlaritzarenArgitalpenZerbitzuNagusia
ServicioCentraldePublicacionesdelGobiernoVasco
Donostia-SanSebastián,1-01010Vitoria-Gasteiz
Autores:M.ªJesúsIturraldeArriaga,MartínGilOsoro,
FrancescEstebaniAmat,BrendaPinaLeón,
LetiziadiBartolomeoyAnnaD’Aniello
Coordinación:M.ªJesúsIturraldeArriagayMartínGilOsoro
Diseñoeilustraciones:TiktakMultimediaS.L.
Materialaudiovisual:ImagoS.L.
Impresión:Sacal
ISBN:978-84-457-3219-9
DepósitoLegal:VI816-2011
EstapublicaciónhasidoimpresaenCyclusPrint,papel100%recicladoycuenta,
EcológicaEuropea,ISO14001yEMAS.Másinformación:http://www.cyclus.dk
Argitaraldia: 1.a., 2111ko azaroa
Ale-kopurua: 1.500 ale
© Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa
Herrizaingo Saila
Internet: www.euskadi.net
Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia
Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco
Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
Egileak: M.ª Jesús Iturralde Arriaga, Martín Gil Osoro,
Francesc Esteban i Amat, Brenda Pina León,
Letizia di Bartolomeo eta Anna D’Aniello
Koordinazioa: M.ª Jesús Iturralde Arriaga eta Martín Gil Osoro
Diseinua eta irudiak: Tiktak Multimedia S.L.
Itzulpena: Aixe S.L.
Ikus-entzunezko materiala: Imago S.L.
Inprimatzea: Sacal
ISBN: 978-84-457-3219-9
Lege-gordailua: VI 816-2011
Lan hau Cyclus Printen argitaratu da, papera % 100 birziklatua da, eta besteak beste
ziurtagiri hauek ditu: Aingeru Urdina, Iparraldeko Beltxarga, Etiketa Ekologiko
Europarra, ISO 14001 eta EMAS. Informazio gehiago hemen: http://www.cyclus.dk BibliotecaGeneraldelGobiernoVasco:http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka
katalogoan aurki daiteke: http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka
Competenciasparalaseguridad,competenciasparalavida
Programacionesdeeducaciónparalamovilidadsegura
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak

3. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 1
Norentzat
14 – 18 urte bitarteko gazteentzat
Denboraren banaketa
1. saioa: 1 ordu eta 30 min. 2. saioa: 1 ordu eta 30 min. = 3 ordu.
Programazioaren erabilgarritasuna
Nerabezaroan, kidekoek onartua izatea da jokabideko funtsezko elementuetako bat.
Horregatik, batzuetan besteen eraginpean hartzen dituzte erabakiak, norberaren segur-
tasunaren kaltetan.
Gainera, bizitzako aro horretan gizabanakoa geroz eta aberatsagoa den emozio-mundu
bat barneratuz doa; emozio-mundu hori izango du helduaroko jokabidearen oinarria.
Prozesu horretan, garrantzitsua izango da nerabeari laguntzea, bere oinarrizko emozioak
ezagut ditzan eta emozio horiek mugikortasun seguruaren arloan bere erabakiekin
erlazionatzen jakin dezan.
Tartean diren gaitasunak
Gaitasunak Maila
Taldeko presioarekiko erresistentzia 2-3
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea 2-3
Neuk erabakitzen dut
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Informazio orokorra

4. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak2
Neuk erabakitzen dut
Informazioak eta kontzeptuak
- Barruko kontraesana tentsio gisa.
- Ezinegona adierazi beharra ondo
sentitzeko.
- Negoziazioa, nire ikuspegiaren
eta taldearen ikuspegiaren arteko
distantzia murrizteko bide gisa
ulertuta.
- Enpatia.
- Asertibitatea eta proaktibitatea.
Trebetasunak
- Bere emozioak eta desioak
adieraztea.
- Norberaren ikuspegia ulertzea.
- Besteen ikuspegia ulertzea.
- Negoziaziorako argudioak
erabiltzea.
- Niretzat garrantzitsua dena
- Frustrazioaren aurrean
erresistentzia.
- Beste baten emozioak eta
ikuspegiak sentitzea eta ulertzea.
- Argi eta garbi adieraztea
norberaren beharrak, eta horiek
defendatzen jakitea.
Balioak eta jarrerak
- Koherentzia: norbera dena
izatea, irizpide propioa izatea.
- Autobabesa.
- Zinezkotasuna.
- Autokontzientzia: portaeraren
automatismoa hautsi behar da,
«egiten dudana zergatik egiten
dudan» ulertzeko.
- Autobabesa: norberaren
segurtasuna hautatzea.
- Koherentzia: norbera dena
izatea, irizpide propioa izatea.
- Beste pertsona errespetatzea.
Taldeko presioarekiko erresistentzia
2. maila: Badaki eta onartzen du taldearen eragina bizipen komuna dela gizaki ororentzat,
eta hori negoziatu egin daitekeela.
Edukiak, gaitasunen arabera
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
- Emozioaren eta portaeraren
arteko harremana.
- Erregulazio emozionalaren
kontzeptua.
- Asertibitatea eta proaktibitatea.
- Autokontzientziaren kontzeptua.
- Egoera emozional kontrolatu
gabeak eta horien ondorioak.
- Egoera emozionalen arrazoiak
hautematea.
emozionalak bide-arriskuko
egoerekin erlazionatzea.
- Autoazterketaren bidez
norberaren egoera emozionalak
ebaluatzea.
- Norberaren ikuspegia
defendatzea.
- Autoezagutza.
- Autobabesa.
- Erantzukizuna.
- Autoezagutza.
- Autobabesa.
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea
2. maila: Ondo ulertzen ditu bere barruko egoerak eta egoera emozionalak, eta baita
horiek ekar dezaketen arriskua ere.
3. maila: Taldean onartua izan beharra eta baztertua izateari beldurra kudeatzen ditu,
beste pertsonarenganako erasoa inplikatu gabe eta bere ikuspegia alde batera utzi gabe.
3. maila: Bere egoera emozionalak erregulatzen ditu, eragin negatiboak minimizatuz eta

5. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 3
Programazioaren eskema orokorra
1. saioa Ez diot uko egingo ni neu izateari 1 ordu eta 30 min.
1.1. jarduera Karikaturak
Ariketa analogikoa eta elkarrizketa gidatua 30’
1.2. jarduera Galdetegia
30’
1.3. jarduera Zergatik egin zenuen?
Autokasuak 30’
2. saioa Pentsatzen, sentitzen eta egiten 1 ordu eta 30 min.
dudana bat etortzea
2.1. jarduera Nora zoaz, hori buruan duzula?
Dilema morala 45’
2.2. jarduera Non dago nire nahia?
Elkarrizketa gidatua 20’
2.3. jarduera Eszenaratzea
Rol-jokoa 25’
Neuk erabakitzen dut
Programazioaren helburu orokorrak
arabera hartzen ditudala, nik neuk nahi dudanaren arabera hartu ordez.
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra

6. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak4
Helburua:
«garrantzitsu» izateko dudan beharraz jabetzeko.
Metodoa:
Ariketa analogikoa eta elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
Hezitzaileak taldeka jar daitezen eskatuko die parte-hartzaileei. Hobe da parte-hartzaileek
beraiek erabaki dezatela talde bakoitzeko parte-hartzaile kopurua eta norekin osatuko
dituzten taldeak, hautatzea esperimenta dezaten.
Taldeak egin eta gero, hezitzaileak parte-hartzaile bakoitzari eskatuko dio beste talde
bateko kide bat aukera dezala isilean, eta karikatura bat egin diezaiola. Bost minutu
emango dizkie karikaturak egin ditzaten.
Gero, karikatura sinatu behar dute, eta irudikatu duten horri eman behar diote.
Berriz talde handian jarriko dira, U forman. Hezitzaileak zutik jar daitezela eskatuko die.
Jarraian, karikaturarik jaso ez duten pertsonak eser daitezen aginduko du (hezitzaileak
arretaz ikusiko du nor diren, eta gero nola sentitu diren galdetuko die). Gero, karikatura
bakarra jaso dutenei ere eser daitezen eskatuko die. Ondoren, karikatura bi jaso dituztenei
esango die eser daitezela... eta esertzeko esango die hiru, lau... jaso dituztenei ere, zutik
karikatura gehien jaso dituztenak geratu arte. Zutik geratu direnei karikaturak erakuts
ditzaten eskatuko die hezitzaileak, eta honako galdera hauek egingo dizkie:
dizkie hezitzaileak:
1. Saioa. Ez diot uko egingo ni neu izateari
Neuk erabakitzen dut
Karikaturak
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
30 minutu

7. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 5
1Neuk erabakitzen dut
Ondorioak:
dugu hautatuak izan, nahiz eta batzuetan karikatura bera gustatu ez, atsegin ez dudan
nire ezaugarriren bat nabarmen baitezake (sudur handia, adibidez).
eragiten didate. Taldea aukeratzean, aukeratzearen eta hautatua izatearen artean izan
naiz; eta karikatura egiteko norbait aukeratzeko orduan, hautaketa egiteko zer irizpide
hartu behar ditudan oinarritzat pentsatu dut (beste pertsona ez dadila haserretu,
marrazteko erraz izan dadila...).
gaitzatela nahi ditugula; eta halakorik lortzen ez badugu, gaizki sentitzen garela.
Galderak, taldeko parte-hartzaile guztientzat:
Zein izan da zailen iruditu zaigun aukera? Zergatik?
Jarduera hau Programar des de la GEMS-2 agerkarian argitaratu da (46. orrialdea)

8. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak6
Helburua:
Metodoa:
Nola egin:
Hezitzaileak eranskinean ageri den galdetegiari erantzun diezaiela eskatuko die par-
te-hartzaileei; banaka egin behar dute ariketa. (
8. orrialdea)
erantzun diezaiela eskatuko die:
Baldin talde bat baino gehiagotan agertu badira galdetegiko egoera berdinak, sakonago
aztertuko da horren zergatia.
niregan duen eraginari buruzko eztabaida sor dadin.
1. Saioa. Ez diot uko egingo ni neu izateari
Neuk erabakitzen dut
Galdetegia
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
– Zein egoeretan gertatu da hori?
– Zure erabakian zenbaterainoko eragina izan dute ingurukoek?
– Zein egoeretan gertatu da hori?
30 minutu
DVD
Eranskina: Galdetegia

9. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 7
1Neuk erabakitzen dut
Ondorioa:
sentitu, guregan orduan eta eragin handiagoa izan dezaten uzten dugu, batez ere talde
berri batera sartzen garenean eta gure rola jokoan dagoenean.
eragin dezaten.
gauzei uko egiten diegula.
taldeak guregan eragin dezan uzten dugu, errazagoa baita besteek egiten dutenari
jarraitzea egiazki zer nahi dugun geure buruari galdetzea baino.
erabaki berdinak hartu ohi ditut?
taldearen iritziarekin ez natorrela bat?

10. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak8
1Neuk erabakitzen dut
Eranskina: Galdetegia
1 Adiskide-taldearekin elastiko bat erostera joan zara. Zuri bat gustatu zaizu, baina adiskideek
beste bat erosteko esan dizute, hobeto ematen dizulako. Adiskideek iradoki dizuten elastikoa
erosiko zenuke?
2 Madrilerajoanzarabizitzera,etahan,zureadiskideakRealMadridtaldearenzaleakdira.Aitzitik,
demagun zu Erreala taldearen jarraitzaile zarela. Adiskide-talde berria partida garrantzitsu bat
ikusteko bildu da, eta presio egiten dizute... Esango al zenuke Errealekoa zarela?
hondartzara joan nahi dute. Azkenean, taldearekin hondartzara joatea erabakiko duzu?
4 Autobusetik jaitsi zara adiskideekin, eta ibilgailu asko ibiltzen den kalea zeharkatu behar
duzue, olgetarako lokalera joateko. Oinezkoen igarobidea 200 bat metrora dago, baina
adiskideek autobusaren aurreko aldetik zeharkatu dute kalea, azkarrago egiten delako. Zuk
ere leku horretatik zeharkatuko zenuke kalea?
eskola boikotatu nahi diote, eta gelara ez sartzeko eskatu dizute. Gelatik kanpo geratuko al
zinateke?
6 Adiskideek eta zuk musika-eskoletan izena eman nahi duzue. Adiskide guztiek gitarra klasikoa
jotzen ikasi nahi dute, zuk izan ezik; zuk nahiago duzu pianoa jotzen ikasi. Gitarra-eskoletan
izena emango zenuke, baldin adiskide-taldeak hala eskatuko balizu?
daude, baina inork ez du lotu segurtasun-uhala. Lotuko al zenuke zuk?
8 Zure adiskide-taldean, hiru adiskidek erretzen dute, tabakoa ekarri dute eta erretzeko gonbit
egin dizute. Guztiek ezetz esan dute baina, azkenean, zigarroa piztu dute. Zuk, une horretara
arte, ez duzu inoiz zigarrorik erre. Piztuko al zenuke zigarrorik?
9 Kontzertu batera joan nahi duzu, baina gurasoek ez dizute baimenik eman. Adiskideek esan
beraiek ez dutelako jakingo kontzertura joango zarenik. Onartuko al zenuke proposamena?
eman eta motorrari atzerantz tiratu baino ez da egin behar. Egingo al zenuke?
11 Historiako azterketa duzu, eta ikasi duen eta ikasgaia argi duen bakarra zara adiskide-
taldean. Adiskideek kopiatzen uzteko eskatu dizute. Zu beldur zara irakasleak harrapatuko
ote zaituzten eta, gainera, badakizu kopiatzen uzten badiezue ez duzula astirik izango zure
azterketa ondo bukatzeko, batik bat orain, bikain ateratzen saiatzen ari zarenean. Utziko al
zenieke kopiatzen?
joateko aukeran pentsatzen ari da. Zu ez zaude ziur. Joango al zinateke beraiekin?
burutsu bat duzu, eta oso ondo ateratzen zaizu. Badakizu izugarri gustatuko zaiela, ez du
inoiz huts egiten. Zure adiskiderik minenak ez du ezer prestatu, eta berarekin abesti bat
kantatzeko eskatu dizu, lotsa ematen baitio bakarrik taularatzeak. Uko egingo al zenioke zure
magia-ikuskizun apartari, adiskidearekin abesteko?
14 Sendagileak esan dizu ezin duzula gasdun produkturik hartu. Zure taldeko adiskide baten
urtebetetzea da. Taberna batera joan zarete, ospatzera. Urteak bete dituenak kolazko
edariak eskatu ditu guztiontzat. Gero, edalontzia jaso du eta guztioi gonbit egin dizue edaria
trago batean edan dezazuen. Edango al zenuke?
15 Bost adiskide kontzertu batera joan zarete hiru motorretan. Zuk ez daramazu inor motorrean.
Bat-batean, adiskide-taldeko beste kide batek deitu zaituzte eta bere bila joateko eskatu
ohartu zara zure motorrera igotzear dagoela, baina ez daramala kaskorik. Zuk ez duzu
besterik, berari uzteko. Ez dezazula pentsa ere egin esan dizute, bestela berandu iritsiko
zaretela-eta, kontzertura. Utziko al zenioke motorrera igotzen?
Ez,inoizereez
Normaleanez
Noizeanbehin
Bai,beti

11. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 9
Helburuak:
Metodoa:
Nola egin:
Hezitzaileak parte-hartzaile bakoitzari eskatuko dio pentsa dezala egoeraren bat,
zeinetan taldeak erabakitakoari jarraitu dion, bere nahia alde batera utzita. Nahi duenak
bere esperientzia edo ezagutzen dituzten esperientziak konta ditzatela eskatuko die.
Hezitzaileak aukera eman diezaieke esperientzia edo esperientziak, ahoz kontatu ordez,
idatz ditzaten. Gero, idatzitakoa irakurri beharko dute.
hezitzaileak. Jarraian, ondoko jarduera egin beharko dute, honako jarraibide hauei
jarraikiz:
dugu gure segurtasuna. Aztertu arretaz aurreko galdetegiko 4., 7., 10. eta 15. galderak.
Gerta daitezkeen lau bide-egoera ohiko dira horiek. Ordena itzazue guregan eragin
dugun egoerara.
1. Saioa. Ez diot uko egingo ni neu izateari
Neuk erabakitzen dut
Zergatik egin zenuen?
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
gatik?
erakusten duten egoerak aurkitzea, ala halakoak zeure esperientzian aurkitzea?
30 minutu

12. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak10
Neuk erabakitzen dut
Helburuak:
garrantzia balioztatzea.
Metodoa:
Dilema morala.
Nola egin:
Hezitzaileak dilema zer den azalduko die ikasleei: dilema istorio bat da, eta horren gaineko
erabaki bat hartu behar da, baina bi aukera baino ez dira izaten. Bi aukeretako bat hautatu
behar da; biak dira onargarri, eta aldeko eta kontrako arrazoiak dituzte. Jarraian, Nora
(
honetako 12. orrialdea)
istorioko protagonistaren –Xabierren– larruan izango balira zer egingo luketen. Oso
garrantzitsua da parte-hartzaileak libre sentitzea erabakia hartzeko; erabakia ez dute lotu
behar hezitzaileak izan dezakeen iritziarekin. Hartuko duten erabakiaren arabera, bi talde
egingo dira. Lehenengo aukeraren alde daudenak bere eskuineko aldean jar daitezela
eskatuko die hezitzaileak, eta bigarren aukeraren aldekoak ezkerreko aldean.
2. Saioa. Pentsatzen, sentitzen eta egiten dudana bat
etortzea
Nora zoaz, hori buruan duzula?
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
45 minutu

13. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 11
Bi aukerak sortu direnean, azpitaldeak egingo dira (lau eta sei pertsona artean izango ditu
azpitalde bakoitzak), bi aukeretan azpitalde-kopuru berdintsua izan dadin saiatuz.
Azpitaldebakoitzakbereaukerahautatzekoizandituenarrazoiengaineangogoetaegingo
du. Azpitalde bakoitzeko bozeramaileak beren arrazoiak azalduko dizkio talde osoari.
Bozeramaile guztiek azalpenak eman eta gero, eztabaida egingo dute talde handian, eta
parte-hartzaile bakoitzak arrazoien alde edo kontrako iritzia emateko aukera izango du.
Eztabaidan, parte-hartzaileetako edozein lekuz alda daiteke, baldin iritzia aldatzen
badu. Hezitzaileak neutral izan beharko du, eta dilema ebatzi gabe utzi beharko du saioa
amaitzen denean.
Hezitzaileak eztabaida moderatu eta piztu behar du, hori baino ez; ez du bere iritzia eman
behar. Garrantzitsua da parte-hartzaileak Xabierren larruan jartzea, eta eztabaidatzea,
beraien ustez, zer egingo lukeen Xabierrek. Beren ikuspuntua aipa dezakete, jakina, bai
eta beren esperientzia ere; baina gakoa da eztabaidatzea ea, beraien ustez, Xabierrek
presioari aurre egingo dion ala ez.
2Neuk erabakitzen dut
DVD
Eranskina: Nora zoaz, hori buruan duzula?

14. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak12
Maialen DBHko hirugarren mailan dago, eta amaitu ditu gaurko eskolak. Trasteak batu
ditu, eta gelatik irten da, ikaskideekin batera. Teresa eta Leirerekin hizketan ari da.
Gogaituta eta aspertuta dagoela ematen du.
– Maialen: Datorren ostegunean greba izango da, eta ez da eskolarik egongo.
Asteazken arratsaldean guztiok elkarrekin zerbait egitea nahiko nuke.
–
– Leire: Aizu, igandero joaten gara zinemara eta!
egin zaio...
– Maialen: Begira, hemen dator Xabier. Galde diezaiogun ea ideiaren bat duen.
Xabier bizikletaz etorri da, kaskoa, eskularruak eta belaunetakoak jantzita.
–
– Teresa: Greba-egunerako zerbait antolatu nahian ari gara.
– Maialen: (oso amultsuki) Lagunduko al diguzu? Zuk ideia onak izaten dituzu beti...
– Xabier: Bada, eguraldi on honekin, bizikletaz mendian ibilaldia egitea gauza polita
izango litzateke.
– Leire: Ondo iruditzen zait, ezta, Maialen?
– Maialen: Bai, ideia ona da! (Xabierri begira). Eta zuk... Gurekin etorri nahi al duzu?
–
Xabier adiskideei kontatzera joan da; bitartean, Maialen, Teresa eta Leire beraien artean
hizketan hasi dira…
– Teresa: Baina, ez al dugu esan neskak bakarrik joango garela?
– Maialen: Kontua da Xabierrek oso ondo ezagutzen duela ibilbidea. Eta, gainera,
oso mutil jatorra da, eta oso ondo portatzen da beti gurekin...
– Leire: Bere bi adiskideak, ordea, harroputzak eta ezatseginak dira.
– Maialen: Baina Xabier ez litzateke etorriko bere adiskideak hemen utzita.
– Eta, orain, gurasoei baimena eskatu behar!
bizkarraldean eserita, pipitak jaten. Xabier bizikletaz joan da, baina kaskoa bizkar-
zorroan gorde du.
Eranskina: Nora zoaz, hori buruan duzula?
Neuk erabakitzen dut 2

15. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 13
– Xabier: Beraz, bihar elkartuko gara, hiruretan parkeko sarreran. Ongi pasatuko
dugu.
–
–
– Asier: Beno, banoa, aitonaren garajera joan behar dute-eta, bizikletaren bila.
Agur!
Maialenen mugikorrera deitu du norbaitek.
– Maialen: (telefonoz) Ez kezkatu. Goian izango gara zure zain. Zuk ezagutzen duzu
ibilbidea, bai eta bidezidorrak ere. Gero arte.
– Maialen: (gainerakoei) Xabierrek deitu dit, eta ibilbidea egiten has gaitezela esan
du eta.
– Asier: Ados. Goazen!
Xabier topalekura hurbiltzen ari da. Kaskoa darama buruan. Dagoen lekutik, taldekideak
aldapan gora doazela ikusten du. Neskek kaskoa daramate buruan, baina Asierrek eta
ok zera esan duela entzun du:
horiek!
Neuk erabakitzen dut 2

16. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak14
Neuk erabakitzen dut
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Helburua:
Metodoa:
Elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
Hezitzailea saiatuko da taldeari gogoeta eginarazten beren nahia non dagoen ikus
arrazoi dela-eta hartzen dituzten nahi ez dituzten erabakiak: beldurra, beste pertsona
batzuek beraiengandik espero dutena, rola edo gizartean duen irudia galtzea, eta abar.
Elkarrizketagidatuan,hezitzaileakadibideaketaesperientziakazalditzatelaeskadiezaieke
parte-hartzaileei; bai presioari men egin dieten egoeren adibideak, bai presioari aurre egin
dieten egoerenak. Funtsa, baina, izango da ondorioztatzea geure barne-barnetik hartu
behar ditugula erabakiak, guretzat garrantzitsua den hori oinarri hartuta, gure balioak
aintzat hartuta, eta ez inguruko pertsonek egiten diguten presiotik abiatuz.
Hezitzailearentzako oharra:
Erabakiak hartzeko prozesuan, askotan gehiago aintzat hartzen dugu besteek guregandik
espero dutela uste dugun hori, geuk barne-barnean pentsatzen duguna baino. Erabakiak
maizago hartzen ditugu gure erantzun-alderditik (amorrua, pena) gure balioen
integraziotik baino (errukia, elkartasuna). Batzuetan, zerbait nahi dugula esaten dugu,
baina ez dugu ezer egiten nahi dugun hori lortzeko... Ezer egiten ez badugu, egiazki,
eta barru-barruan, ez dugu hori nahi. Gure barne-barnetik erabakiak hartu ahal izateko,
beharrezko estrategiak dira honako hauek: parte-hartzaileei laguntzea egiten dutena
zergatik egiten duten ikus dezaten, beraien barruan dagoena uler dezaten laguntzea eta
zerbait egitera daramatzaten arrazoiak orekan jartzea. Horrek ahalbidetuko digu amorrua
kanporatzen, koherenteago izaten, egoeraren azterketa arrazionalagoa egiteko gaitasun
handiagoa izaten eta, beraz, hurrengo jardueran ikusiko dugun bezala, gure segurtasuna
areagotzen.
2. Saioa. Pentsatzen, sentitzen eta egiten dudana bat
etortzea
Non dago nire nahia? 20 minutu

17. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 15
Neuk erabakitzen dut
1 2edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
25 minutu
Helburuak:
zioa esperimentatzea.
Metodoa:
Rol-jokoa.
Nola egin:
Hezitzaileak parte-hartzaileei eskatuko die aztertu duten istorioa eszenara dezatela.
Boluntario bat eskatuko du (egoeraren protagonista izango da), eta zenbait parte-
hartzailek presioa egingo diote protagonistari.
Hezitzaileak ahalegindu beharko du protagonistak argi eta garbi esan dezan berak zer
aukeratu duen, eta bere aukera defenda dezan taldearen presioaren aurrean.
Gero, hezitzaileak beste egoera batzuk proposatuko ditu, erantzun asertiboa lan dezaten.
Egoera guztiek ez dute zertan bideari loturikoak izan, baina gomendagarri da gehienak
hala izatea.
Egoera posibleak:
du, eta zu haize hotzak molestatzen zaitu. Beste biek leihoa irekita izan nahi dute, eta ez
die haizeak gogait eragiten.
2. Saioa. Pentsatzen, sentitzen eta egiten dudana bat
etortzea
Eszenaratzea

18. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak16
2Neuk erabakitzen dut
Dagoeneko edan dituzu bi, eta gaur gidatzea egokitu zaizu. Ez duzu hirugarrena edan
nahi, baina ez duzu nahi adiskidea haserretzerik ere.
zenbat denbora behar duen eztabaidatzen ari zarete. Gehienek 8 minutu behar dituela
uste dute. Nik, nire ustez, zenbat denbora beharko nukeen galdetu didate.