2. Kıskançlık, sevilen birinin başkası ile
paylaşılmasına katlanamamaktır. Doğal , evrensel ve
insanı mutsuz eden bir duygudur.
Yaşamın her döneminde görülebilir ancak çocuklukta
daha yoğun yaşanır.
Bu duyguyla ilk tanışma iki yaş civarındadır.
3. Kıskanan çocuk , herkesin kendisinden daha iyi
olduğunu ve kendisinin herkesten daha az sevildiğini
düşünmeye başlar. Özellikle küçük çocuklarda yeni
doğan kardeşi kıskanma , kimi zaman yaşamı
etkileyecek ve davranış problemine neden olacak
derecede yoğun olabilir.
4. Nedenler :
Kardeş kıskançlığı sevilen kişinin , çoğu zaman bir
ebeveynin , bir başkası ile paylaşılamamasından ve
bunun temelinde yatan güvensizlik duygusundan
kaynaklanır.
Kardeşler arası kıskançlığın derecesi , kardeşin
doğumuyla anne babanın tutumunda olan
değişikliklere bağlıdır
5. Kıskançlık derecesinde rol oynayan bir başka etken
de kardeşler arasında ki yaş farkıdır.
Cinsiyete bağlı aile tutumunda kardeşi kıskanma
durumu kaçınılmazdır.
Aile dışındaki kişilerin tutumu da kıskançlığa neden
olabilmektedir.
7. Öfkeli tutum ve saldırgan davranışlar.
Baş ağrısı , mide bulantısı gibi psikosomatik
belirtiler.
Kardeşine vurma , oyuncağını kırma ve ondan nefret
ettiğini söyleme gibi açıkça kendini belli eden
tutumlar.
8. Kardeşin doğumundan önce :
Çocuğa kardeşi olacağını söylemek için , çocuğun
gelişimsel düzeyini en iyi şekilde bilmeli ve buna
uygun bir tarzda ifade edilmelidir. Ayrıca hamilelikten
önce söylenmelidir. Çünkü hamileliklerde yaşanabilen
hayal kırıklıklarını çocuklar anlayamazlar.
9. Kardeşi doğmadan önce çocuğa anlayabileceği bir
dilde ; aileye yeni bir üyenin geleceği , evdeki ortamın
her zamankinden daha heyecanlı ve karışık olabileceği
, annenin ve bebeğin tüm gereksinimleri açıkca
anlatılmalıdır.
Bunları anlatmak için son ana kadar beklenmemelidir.
10. Çocuğa somutlaştıramayacağı sözler
söylenmemelidir. “ Sakın endişelenme seni de bebek
kadar seveceğiz “ cümlesi iyi niyetli olsa da , çocuğun
anne babasının sevgisi için kardeşiyle yarışmasına yol
açabilir.
Hamilelik döneminde özellikle son aylarda baba yada
bir başka aile üyesi büyük çocuk ile daha çok vakit
geçirmelidir.
11. Çocuğa daha çok küçükken paylaşmayı öğretmek ,
kardeşi olduğunda çok fazla bocalamasını
engelleyerek paylaşamamaktan doğan çatışmaları
azaltır.
12. Kardeşin doğumundan sonra :
Anne baba çocuğa “ Kardeşin doğdu , ama sana olan
sevgimizde bir azalma yok “ mesajını sadece
sözcüklerle değil davranışlarla da iletmelidir. Bu da
çocuğa zaman ayırmaya devam ederek , onunla
konuşarak ve onunla ortak faaliyetlere girerek olur.
13. Çocukla mümkün olduğu kadar nitelikli zaman
geçirilmeli , kardeşinden önce yapılan etkinlikler oyun
parkına gitme vs. devam ettirilmelidir.
Eşit zaman ayırmak yerine her çocuğa ihtiyacı olan
zamanı vermek gerekir.
14. Bebeğe sevgi gösterdikten sonra panik içinde diğer
çocuğu da sevmek , doğallığın kaybolmasına ve
çocukta kendisinin zorla sevildiği gibi yanlış bir
inancın oluşmasına neden olabilir.
Bebeğe sürekli “Bebek” demek yerine doğrudan adı
söylenmeye başlanmalıdır.
15. “Sessiz ol , kardeşin uyuyor” gibi sözlerle çocuğun
yaşantısını bebeğe göre ayarlamak kıskançlığı
tırmandırabileceği için bu tür davranışlardan
kaçınılmalıdır.
“Sen artık ablasın/abisin” gibi açıklamalarla çocuktan
yaşının üzerinde bir olgunluk bekleyip , onun hala bir
çocuk olduğu unutulmamalıdır.
16. “Çocuğu elleme , rahat bırak , öpüp durma” gibi
uyarılardan uzak durulmalıdır.
Artık oynamadığı oyuncakları ve ona küçük gelen
giysileri kardeşine verilecekse , bunları onunla
beraber belirlemek gerekir.
Bebekle ilgili işlerde büyük çocuktan yardım
istenebilir. Ancak zorlanmamalıdır.
17. Çocuk eğer 4-5 yaşlarındaysa sırf evden uzak olsun
diye anaokuluna göndermek hatalıdır. Kendi isteği
dışında evden uzaklaştırılmak artık istenmediği
düşüncesini yaratabilir ve beraberinde okul korkusunu
da doğurur.
Okul çağı gelmiş çocuğa kardeşi doğmadan yarı
zamanlı kreşler okula alışmasını ve evden
uzaklaşmadığı kanısını hissettirir.
18. En iyi niyetli misafirler bile sadece bebekle ilgilenip
büyük çocuğu unutabilirler. Onlara bunu hatırlatmak
“Kardeşin doğdu pabucun dama atıldı “ gibi sözler
söylememeleri konusunda uyarmak gerekli olabilir.
19. Sadece bebeğe alınan hediyeler yerine büyük çocuğa
da istediği minik oyuncaklar ve sürprizler yapılabilir.
Kardeşler arasında ki kıskançlık hissedildiğinde
onları birbirinden uzaklaştırmak yerine
yakınlaştıracak ortamlar yaratılmalıdır.
20. Çocuğa , kendisinin de bir zamanlar küçük bir bebek
olduğu , aynı bakım ve özenin kendisine de
gösterildiği anlatılmalı , çocuğun küçüklüğüyle ilgili
sorularına sabırla cevap verilmelidir , var ise fotoğraf
veya videolara birlikte bakılmalıdır.
