Тлесова Айгул БҚО Ақсай қаласының Қазақстан инженерлік - экономикалық колледжінің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

1. Сабақтың тақырыбы: Қазақ
ғарышкерлері. Жалпы және
жалқы есімдер.
Сабақтың мақсаты: Қазақ ғарышкерлері Тоқтар Әубәкіров пен Талғат
Мұсабаевтың өмір жолдары туралы айту, олардың ерліктерін
мақтаныш ету
және олардың бойындағы патриоттық сезімдер мен қасиеттерді
балалар
бойларына дарыту.

4. • Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров (27 шілде 1946
жыл, Қарқаралы ауданы, Қарағанды
облысы, Қазақстан) — қазақтан шыққан
тұңғыш ғарышкер, ұшқыш, Кеңес Одағының
Батыры (1988), Қазақстан
Республикасының Халық қаһарманы (1995),
техника ғылымының докторы
(1998), профессор (1997), Қорқыт Ата
атындағы Қызылорда мемлекеттік
университетінің құрметті профессоры.
• Ғарышқа ұшуы
• 1991 Ю.А. Гагарин атындағы ғарышкер
дайындау орталығында әзірлігін бастады,
сынаушы ғарышкер-ұшқышы, сынаушы.
«Союз ТМ» ғарыш кемесінде және «Мир»
орбиталды кешенінде сынаушы ғарышкер-
ұшқышы жылдамдатылған машықтануын ұшу
бағдарламасы бойынша өтті.
• 1991 жылы қазанның 2-інде Тоқтар Әубәкіров
зерттеуші ғарышкер есебінде, Александр
Волков және аустрия ғарышкері Франц Фибөк,
«Союз ТМ-13» ғарыш кемесімен ғарышқа
ұшуға кірісті. Апта бойы «Мир» орбиталды
кешенінде жұмыс істеді.
• 1991 жылы қазанның 10-ында Тоқтар
Әубәкіров, Анатолий Арцебарский, аустрия
ғарышкері Франц Фибөк «Союз ТМ-13»
ғарыш кемесімен Жерге қайтып
қонды. Ғарышта өткізген мерзімі — 7 күн 22
сағат 13 минут.

5. • Талғат Амангелдіұлы Мұсабаев — қазақтың 2-ші, ал
әлемнің 309-шы ғарышкері, техника ғылымдарының
докторы (2008), авиация генерал-лейтенанты
(2007). ҚР Инвестициялар және даму министрлігінің
Аэроғарыш комитеті
• Ғарышқа ұшуы
• 1994 ж. ғарышқа 1-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-19) 126
күн ғарышта өткізген.
• 1998 ж. ғарышқа 2-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-27) 208
күн ғарышта өткізген. Гиннестің үздік табыстар
кітабында бір айдың ішінде 5 рет не бары 30 сағат 8
минут ұзақтығымен ашық ғарышқа шыққанны
жазылып алынған. Ұшқанда американ ғарышкері Л.
Эйартс пен ресей ғарышкері (шуваш ұлтынының
өкілі) Николай Бударинмен бірге. Қонғанда ресей
ғарышкерлері Николай Бадурин мен Юрий
Батуринмен бірге.
• 2001 ж. ғарышқа 3-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-32) 8
күн ғарышта өткізген
• төрағасы.
• Әскери атағы
• Әскери атағы - запастағы РФ ӘӘК генерал-майоры,
ҚР авиация генерал-лейтенанты (2007 жылдан).

6. Ғарышкерлер отбасы

7. Жұмбақтар
(Ғарыш кемесі) (Зымыран)
(Ай мен күн)
( Ұшақ )
Самұрық құс самғады,
Көктен өтіп.
Айға жетіп,
Жеңілдеді салмағы.
Аспанда бір алып құс,
Ызғып ұшып барады.
Қарап тұрсақ ғажайып,
Соңында із қалады.
Құстан аумайды,
Көкте зулайды.
Бір үйде қос сұлу қыз ағайынды,
Екеуі қызықтырған талайыңды.
Жүдемес төрт маусымда мұңаймаса,
Тұрады нұрға малып маңдайыңды.

8. Жаңылтпаштар
Айлар өтеді,
Күндер жылжиды.
Жылдар кетеді,
Уақыт сырғиды. Ғарышкер ұшты
ғарышқа.
Ғарышқа ұшты
ғарышкер.
Айтшы, ғарыш алыс па?

9. Видеотаспа

10. Ғарышкерлер Елбасымен бірге

11. 1. Бастапқы
алаң
1. Космодром
2. Ғарыш
айлағы
2. Космический
корабль
3.Ғарыш кемесі 3. Планета
4. Ғарыш
станциясы
4. Ракета
5.Ғаламшар 5. Космическая
станция
6.Зымыран 6. Стартовая
площадка
1
2
3
5
4
6

12. 1. Ғарышқа ұшатын
адам?
2. Ғарыштағы адамға
қандай сəуле қауіпті?
3. Ғарышкерлерді
ғарышқа апаратын
аппарат?
8
3
5
2
1
4
6
7
Ғ А Р Ы Ш К Е Р
Р
А
Д
И
А
Ц
И
Я
З
Ы
М
Ы
Р
А
Н
4. Ауасыз кеңістік? В А К У У М
5. Күннен кейін
төртінші тұратын
ғаламшар?
М
А
Р
С
К Ү Н
6. Күн жүйесінің
ортасында не
орналасқан?
7. Тұңғыш ғарышта болған не?
И Т
8. Əлемдегі ең ірі жəне
алғашқы космодром қалай
аталады?
Б
А
Й
Қ
О
Ң
Ы
Р