STPM penggal 3 sejarah Malaysia

2. PENGENALAN
 Nama Sarawak berasal daripada Sungai Sarawak.
 Nama Sungai Sarawak berasal daripada galian batu bijih “serawak”,
yang mengandungi belerang dan antimoni.
 Sarawak berada di bawah penguasaan kerajaan Sirivijaya pada
kurun ke-10 kurun ke-13.

3.  Sarawak berada di bawah pemerintahan kesultanan Brunei.
 3 orang pembesar dilantik untuk menguruskan pentadbiran di
Sarawak.
 Datu Patinggi – Bertanggungjawab menyerahkan hasil kepada
kerajaan Brunei sebagai ufti.
 Datu Temenggung – Mengawal keselamatan
 Datu Bandar – menguruskan hal ehwal perdagangan

4. PERLUASAN KUASA ASING
 Perluasan kuasa Brooke di Sarawak
o Masyarakat Sarawak menentang pemerintahan Pangeran Indera
Mahkota ( wakil Sultan Brunei)
o Beliau memerintah dengan kejam dan menindas penduduk
tempatan.
o Sultan Brunei menghantar Pangeran Raja Muda Hashim untuk
menyelesaikan pemberontakan rakyat.

5.  Pangeran RMH tidak berjaya, lalu beliau meminta bantuan James
Brooke (bekas tentera SHTI).
 Sebagai balasan, J.Brooke akan dilantik sebagai Gabenor Sarawak
dan berkuasa mentadbir Sarawak sebagai wakil Sultan Brunei.
 1841- Pangeran RMH & J.Brooke tlh menandatangani satu
perjanjian.
 Syarat-syarat perjanjian
 J.Brooke diberi kuasa untuk memerintah Sarawak serta jajahannya.
 J.Brooke bertanggungjawab dalam hal kewangan Sarawak.
 Dikehendaki menghormati & memelihara undang-undang serta
adat istiadat orang Melayu di Sarawak.

6.  24 November 1841 – J.Brooke dilantik menjadi Gabenor dan Raja Sarawak.
 Perluasan kuasa Brooke 1842
Sebab- sebab Perjanjian 1842 (J.Brooke & Sultan Brunei)
• Memperkukuhkan kedudukan
• Sultan Brunei bimbang keselamatan Brunei terancam.
 Syarat-syarat perjanjian 1842
• Mengesahkan pelantikan J.Brooke sebagai Gabenor Sarawak
• J.Brooke berjanji untuk membayar ufti sebanyak $2500 kepada Sultan Brunei.

7.  Kesan-kesan perjanjian 1842
• J.Brooke meluaskan kuasa di Sarawak dengan menyerang petempatan
peribumi.
• J.Brooke telah campur tangan dalam hal ehwal tempatan.
• Menimbulkan perasaan ketidakpuasan hati pembesar Melayu dan
masyarakat Sarawak sehingga terdapat beberapa penentangan terhadap
keluarga Brooke.

8. Raja
Putih
Majlis
Bahagian
Majlis
Bahagian
Majlis
Bahagian
Majlis
Bahagian
Majlis
Bahagian
Majlis
Tertinggi

9. Badan Fungsi Keanggotaan
Majlis Tertinggi • Menasihati pentadbiran
• Membuat semua dasar
• Meluluskan undang-
undang & peraturan
• Residen bahagian
pertama
• Empat orang Datu
Melayu
Majlis Negeri  Bersidang 3 tahun sekali
 Memberi peluang kepada
pemimpin tempatan
 Ketua kaum
bumiputra
Majlis Bahagian  Menasihati residen
 Mengetuai operasi
ketenteraan
 Mengutip cukai
 Residen
 Penolong Residen
 Penolong Pegawai
Daerah
 Pegawai Anak
Negeri
 Ketua Kampung

10. TOKOH CARA SEBAB KESAN
LINGGIR
( Pemimpin Iban di
Saribas)
Menyerang kapal
Nemesis Batang
Lupar.
J. Brooke & kapten
Farquhar m’hlang
pelyaran mereka di
Sg Saribas
Linggir klah dlam
pertmpuran
tersebut
SYARIF
MASAHOR
(Gabenor Srikei di Sg
Rjang)
 B’subhat dgn
Datu Patinggi
Abdul Ghapur.
 Menyrg kubu
J.Brooke di
Kanowit
 Kuasa tergugat
 Perann Datu
Patinggi Ali
Ghapur
 Pembinaan kubu
 Syarif Masahor
mlarikan diri ke
Brunei
 DPAG ditngkap
oleh Belanda

11. RENTAP  Keluarga Brooke mengganggap
org Iban di S Skrang sbg lanun
& mghapuskn ptmpatan org
Iban di Sg Skrang
 Menyerang kubu
Brooke di Sg Skrang
BANTING  Penghijrahan Banting
 Keengganan membayar cukai
 Dasar menindas oleh Residen
 Menyerang Skrang.
ASUN • Soal cukai
• Dasar kerajaan Brooke
• Kemelesetan ekonomi
• Membuat rundingan
• Membakar rumah
panjang dan serang
hendap