Όπως υποστηρίζει η Fern á ndez L ó pez (1989: 32) «όταν κάποιος δεν διαπράττει λάθη, σημαίνει ότι δεν εξασκεί τη γλώσσα, και όταν δεν την εξασκεί, δύσκολα θα φτάσει να τη μάθει». Διαθέτοντας μία μακρά εμπειρία στη διδασκαλία της Ισπανικής ως ξένης γλώσσας, θελήσαμε να εξετάσουμε ποια είναι τα πεδία εκείνα που παρουσιάζουν τα περισσότερα προβλήματα στη διαδικασία της εκμάθησης της Ισπανικής.
Αρχικός μας στόχος ήταν να συντάξουμε ένα κατάλογο επαναλαμβανόμενων λαθών σε μορφοσυντακτικό, λεξιλογικό και πραγματολογικό επίπεδο Για την επίτευξη του στόχου αυτού, θεωρήσαμε ότι μία πρακτική και αντικειμενική μεθοδολογία θα συμπεριλάμβανε τη μελέτη ενός ομογενούς, ικανού αριθμητικά δείγματος ελεύθερης (όχι μηχανιστικής) γραπτής έκφρασης μαθητών ιδίου επιπέδου. Πράγματι, καταγράφηκε εκτενής τυπολογία λαθών, ωστόσο, για πρακτικούς λόγους, θα περιοριστούμε στην σύντομη αναφορά ορισμένων από αυτών που εντάσσονται στα επίπεδα του λεξιλογίου-ορθογραφίας και της μορφολογίας.
Οι εξετάσεις DELE ( Diplomas de Espa ñ ol como Lengua Extranjera ) είναι οι επίσημες εξετάσεις γλωσσομάθειας του Ισπανικού Κράτους. Ο επίσημος φορέας για τη διοργάνωση των εξετάσεων σε διεθνές επίπεδο είναι το Instituto Cervantes , οργανισμός με έδρα τη Μαδρίτη, ο οποίος υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας της Ισπανίας. Αντίστοιχα, την ευθύνη για το σχεδιασμό και την αξιολόγηση των εξετάσεων φέρει το Τμήμα Cursos Internacionales του Πανεπιστημίου της Salamanca . Για περισσότερες πληροφορίες σχετικές με το Instituto Cervantes και τα Διπλώματα DELE , βλ. την ιστοσελίδα του Ινστιτούτου www . cervantes . es και του παραρτήματός του στην Αθήνα www . atenas . cervantes . es
Προσφέρουν τρία επίπεδα γλωσσομάθειας: Nivel Inicial (επίπεδο B 1 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς), Nivel Intermedio (επίπεδο B 2) και Nivel Superior (επίπεδο Γ2).
Η ανάλυσή μας βασίστηκε σε ένα corpus αποτελούμενο από 93 δείγματα της εξέτασης στη Γραπτή Έκφραση ( prueba 2: expresi ó n escrita ) από τις εξετάσεις του DELE B á sico (ο πρόδρομος του σημερινού DELE Intermedio – επίπεδο B 2) της εξεταστικής περιόδου του Νοεμβρίου 1991.
Τα δύο θέματα από τα οποία έπρεπε να επιλέξουν οι υποψήφιοι για να συντάξουν μία επιστολή ήταν τα ακόλουθα: « Escriba a un amigo espa ñ ol agradeci é ndole las vacaciones que ha pasado usted con é l en Espa ñ a . Cuéntele cómo fue el viaje de vuelta a su país e infórmele de que usted ha olvidado el permiso de conducir en España. Explique dónde está el permiso y pídale que se lo envíe lo antes posible ».
« Usted ha le í do un anuncio de trabajo de una empresa de transportes en Espa ñ a . Los candidatos interesados tienen que tener experiencia en el ámbito de los transportes, disponer de permiso de conducir y de vehículo propio para poder usarlo en el trabajo. Escriba una carta, contestando al anuncio en la cual tendrá que exponer las razones por las que usted está interesado y por las que cree que usted es el candidato adecuado para dicho puesto ».
Από τις 93 εκθέσεις που αναλύσαμε, 68 υποψήφιοι επέλεξαν το πρώτο θέμα και 25 το δεύτερο προφανώς γιατί θα ένιωθαν καλύτερα προετοιμασμένοι γλωσσικά να αναπτύξουν το ένα θέμα από το άλλο . Δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για τα προσωπικά στοιχεία των υποψηφίων, ωστόσο μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι όλοι οι υποψήφιοι ήταν ενήλικοι και –όπως δηλώνεται στα γραπτά τους- ελληνικής υπηκοότητας .
Όλα τα παραδείγματα που παραθέτουμε δίνονται ακριβώς στην πρωτότυπη μορφή τους με το σωστό τύπο του φαινομένου που εξετάζουμε να εμφανίζεται ανάμεσα σε αγκύλες. οι διάφορες κατηγορίες λαθών που καταγράψαμε ήταν τα εξής :
- NI - αντί -ñ- : Παρατηρείται ότι κάποιοι υποψήφιοι, επηρεασμένοι μάλλον από τη μητρική τους γλώσσα, χρησιμοποιούν την ακολουθία – ni - για να εκφράσουν το φώνημα / / το οποίο συμβολίζεται από το χαρακτηριστικό γράμμα -ñ- της Ισπανικής αλφαβήτου - B -αντί - v - : Δεδομένου ότι στα Ισπανικά υπάρχει ταύτιση στην προφορά των δύο αυτών γραμμάτων (/ /), ο υποψήφιος ουδετεροποιεί την χρήση τους - S - αντί για « c » : Επηρεασμένοι πιθανώς από μία προφορά της Ισπανικής που δεν είναι η standard , όπως για παράδειγμα η νοτιοαμερικανική στην οποία το φώνημα /θ/ αντικαθίσταται πάντα από το / s/ - S -αντί - z - και το αντίστροφο : Στα Ισπανικά, τα γράμματα - z - και - c - (όταν αυτό το τελευταίο ακολουθείται από - e -και - i -), προφέρονται ακριβώς το ίδιο, /θ/. Ταυτόχρονα, παρατηρείται και το αντίστροφο φαινόμενο, κατά το οποίο το - z - αντικαθιστά λανθασμένα το - s - - Z -αντί - c - : Όπως προαναφέραμε …
Διπλά σύμφωνα: - SS - αντί - s -, - TT - αντί - t -, - LL - αντί - l -, - CC - αντί - c - : Στην Ισπανική, τα μοναδικά σύμφωνα που είναι δυνατόν να γραφούν διπλά είναι τα - cc -, - rr -, και σπάνια το - nn - ενώ το - ll - θεωρείται από μόνο του ξεχωριστό σύμφωνο. Επηρεασμένοι πιθανόν από άλλες γλώσσες, όπως τα Ιταλικά και τα Αγγλικά, οι υποψήφιοι χρησιμοποιούν με λανθασμένο τρόπο διπλά σύμφωνα όπως στα παραδείγματα: - Q - αντί - c - και το αντίστροφο : Αναφερθήκαμε προηγουμένως στο γράμμα - c - το οποίο προφέρεται ως /θ/ …. Εδώ, λοιπόν, βρίσκουμε το γράμμα - c - να εκφράζει τον άλλο πιθανό του ήχο, δηλαδή το / k /. Στα Ισπανικά αυτό γίνεται μόνο όταν ακολουθείται από - a -, - o - και - u - και γι’ αυτό το συνδυασμό του φωνήματος / k / με τα φωνήεντα - e - και - i -, χρησιμοποιείται το γράμμα « q » (ακολουθούμενο από το γράμμα - u - το οποίο δεν προφέρεται). Οι υποψήφιοι, λόγω της επιρροής μίας άλλης ξένης γλώσσας ή επειδή δεν έχουν πολύ ξεκάθαρους τους κανόνες ορθογραφίας, κάνουν λάθη όπως αυτά - D αντί - nt - και το αντίστροφο : Το λάθος αυτό οφείλεται προφανώς στον τρόπο με τον οποίο προφέρεται το -ντ- στη μητρική γλώσσα των υποψηφίων μας, δηλαδή, τα Ελληνικά
Όσον αφορά στους κανόνες τονισμού, παρατηρήσαμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των υποψηφίων έχει πρόβλημα με την εφαρμογή τους. Εξάλλου πρόκειται για ένα γραμματικό φαινόμενο που πολλοί καθηγητές αμελούν ή αργούν να το διδάξουν στους μαθητές τους, πεπεισμένοι για παράδειγμα ότι τα άρθρα, οι κτητικές αντωνυμίες, τα άμεσα και έμμεσα αντικείμενα και τα ρήματα είναι πολύ πιο σημαντικά. Αλλά δεν συνειδητοποιούν το γεγονός ότι, εάν οι μαθητές τους δεν κατέχουν τους κανόνες τονισμού, μπορούν κάλλιστα να μετατρέψουν μια προσωπική αντωνυμία σε άρθρο και το αντίθετο, μια κτητική σε προσωπική αντωνυμία και να παράγουν φράσεις που χαρακτηρίζονται από ασυμφωνία μεταξύ ρήματος και προσωπικών αντωνυμιών.
Απουσία τόνου Η παράλειψη του τόνου είναι το πιο συχνό λάθος τονισμού διότι φαίνεται πως οι υποψήφιοι αν βρεθούν αντιμέτωποι με την απορία, επιλέγουν να μην ρισκάρουν Πλεοναστική παρουσία τόνου Στην αντίθετη περίπτωση, η λανθασμένη παρουσία τόνου στα παραδείγματα, μετατρέπει το άρθρο σε προσωπική αντωνυμία και την πρόθεση σε ρηματικό τύπο Λάθη στη χρήση των κεφαλαίων γραμμάτων Τόσο η χρήση των σημείων στίξης όσο και η χρήση των κεφαλαίων γραμμάτων στα Ισπανικά είναι επίσης δύο τομείς που από την εμπειρία μας γνωρίζουμε ότι δυστυχώς δεν διδάσκονται στους μαθητές σχεδόν ποτέ. Έτσι, οι μαθητές καταφεύγουν στο μοντέλο της μητρικής τους, με αποτέλεσμα να καταγράφονται λάθη, δεδομένου ότι στα πεδία αυτά, η Ελληνική και η Ισπανική παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές. Ιδιαίτερα όσο αφορά τα κεφαλαία γράμματα, αντίθετα με τους κανόνες της Ελληνικής, στα Ισπανικά χρησιμοποιούνται μόνο με τα κύρια ονόματα ανθρώπων, χωρών, κλπ., αλλά ποτέ όταν πρόκειται για μέρες της εβδομάδας, εποχές του χρόνου, γλώσσες ή εθνωνύμια
Επιρροή από άλλες γλώσσες στο λεξιλόγιο Η επιρροή από άλλες ξένες γλώσσες παρατηρείται όχι μόνο στην ορθογραφία αλλά επίσης στο λεξιλόγιο. Έτσι βρίσκουμε ότι ο υποψήφιος μπορεί, όχι μόνο χρησιμοποιεί ένα γράμμα στη θέση άλλου, αλλά να πλάθει και νέες λέξεις, έχοντας ως αφετηρία λέξεις που θεωρεί κοινές σε άλλη γλώσσα που γνωρίζει, γράφοντάς τις στα Ισπανικά με παρόμοιο τρόπο. Στην έρευνά μας παρατηρήσαμε ότι τέτοιου είδους γλωσσική παρεμβολή προέρχεται κυρίως από τα Αγγλικά, τα Ιταλικά και τα Γαλλικά –προφανώς επειδή είναι γλώσσες που μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και συνήθως οι υποψήφιοι τις έχουν μάθει πριν τα Ισπανικά.
Επιρροές από τα Αγγλικά Η επιρροή της Αγγλικής γίνεται εμφανής συνήθως στη χρήση των διπλών φωνηέντων, και σε λέξεις που παρουσιάζουν σημαντική μορφολογική ομοιότητα με τα Ισπανικά, δεδομένου ότι προέρχονται από την ίδια λατινική ρίζα Επιρροές από τα Ιταλικά Η Ιταλική γλώσσα είναι αυτή που μας προσφέρει τις περισσότερες ψευδόφιλες λεξικές μονάδες διότι είναι η γλώσσα που μοιάζει πιο πολύ με τα Ισπανικά. Η παρουσία ΨΛΜ (λέξεων δηλ. που σε γενικές γραμμές παρουσιάζουν ομοιότητα σε μορφο-φωνολογικό επίπεδο αλλά διαφέρουν σημασιολογικά σε δύο γλώσσες) δυσκολεύει πολύ και με εντονότερο τρόπο την επικοινωνία Επιρροές από τα Γαλλικά Για αυτήν την κατηγορία καταγράψαμε μόνο δυο παραδείγματα. Τα Γαλλικά δεν μοιάζουν σε τόσο μεγάλο βαθμό με τα Ισπανικά όσο τα Ιταλικά και, συνήθως, δεν επιλέγονται τόσο συχνά για εκμάθηση όσο τα Αγγλικά
Ασυμφωνία αριθμού Στα Ισπανικά τα επίθετα συμφωνούν σε γένος και αριθμό με το ουσιαστικό που συνοδεύουν, παρόλα αυτά, εντοπίσαμε ένα αριθμό –σχετικά μικρό- υποψηφίων που τα χρησιμοποιούν λάθος .
Ασυμφωνία γένους Λανθασμένη απόδοση γένους. H επίδραση L1 είναι εμφανής στις περιπτώσεις που οι υποψήφιοι επιλέγουν –λανθασμένα- το γένος. [ el ] pa í s και [ el ] d í a αντιμετωπίζονται ως θηλυκά όπως στα Ελληνικά
Αντ/μίες υποκειμένου Είναι πιθανό, η αναφορά των αντωνυμιών υποκειμένου να οφείλεται στην επίδραση της Αγγλικής. Στα Ισπανικά, όπως και στα Ελληνικά, τα κλιτικά μορφήματα του ρήματος εκφράζουν το υποκείμενο και επομένως, η ρητή δήλωσή του γίνεται για να δοθεί έμφαση Αυτοπαθητικές αντ/μίες Προσθήκη Παρατηρείται επίσης παρεμβολή από την L1 σε περιπτώσεις ρημάτων όπως τα recordar , necesit ar ή nacer Ενεργητικά ρήματα σχηματίζονται σαν να ήταν αυτοπαθητικά Παράλειψη Σε αυτή την περίπτωση, το φαινόμενο αντιστρέφεται και αυτοπαθητικά ρήματα σχηματίζονται σαν να ήταν ενεργητικά. Πρόκειται για ρήματα τα οποία ενώ στα Ισπανικά είναι παθητικά, στα Ελληνικά είναι ενεργητικά quedar se , [ μένω , διαμένω ] sentir se [ νιώθω ].
Αντ/μίες Έμμεσου Αντικειμ Η αντωνυμία έμμεσου αντικειμένου είναι λανθασμένη γιατί δεν αναφέρεται στο σωστό πρόσωπο Μη επανάληψη αντ / μίας Στην Ισπανική, η αντωνυμία έμμεσου αντικειμένου μπορεί να συνεμφανίζεται με το ουσιαστικό στο οποίο αναφέρεται. Στα επόμενα παραδείγματα παραλείπεται Αντ/μίες άμεσο Αντικειμ Οι τύποι γ΄ προσώπου του άμεσου ( lo / la ) και του έμμεσου ( le ) αντικειμένου μοιάζουν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα συχνά καταγράφονται περιπτώσεις τυπολογικής σύγχυσης Πλεονάζουσα παρουσία αντ/μίας Είναι παρόν μαζί με το άμεσο αντικείμενο η αντίστοιχη αντωνυμία H επίδραση L1 είναι εμφανής σε αυτην την δομή
Συνεμφάνιση αντ/μιών με απαρέμφατο, γερούνδιο και καταφατική προστακτική η συνεμφάνιση αντωνυμίας με απαρέμφατο, γερούνδιο ή καταφατική προστακτική απαιτεί την ένωση τους σε μία λέξη.
Αντ/μίες με πρόθεση Στα Ισπανικά, αυτός ο τύπος των αντωνυμιών σχηματίζεται με την πρόθεση και τις αντωνυμίες υποκειμένου. Παρόλα αυτά , σε ορισμένα πρόσωπα , χρησιμοποιούνται ειδικοί τύποι .
Λάθη στο σχηματισμό συγχέονται οι τύποι της αυτοπαθητικής αντωνυμίας α΄ προσώπου πληθυντικού αριθμού ( nos ) με τον αντίστοιχο τύπο του κτητικού επιθέτου Ασυμφωνία με το αντικειμ. που προσδιορίζει Τα περισσότερα λάθη είναι η σχετιζόμενη με την ασυμφωνία ανάμεσα σε κτήτορα και αντικείμενο ιδιοκτησίας. Το γεγονός μάλλον οφείλεται στην τυπολογική ομοιότητα μεταξύ των κτητικών επιθέτων και των αντωνυμιών υποκειμένου β΄ και γ΄ προσώπου ενικού στις δύο γλώσσες: mi [μου], tu ,[σου] su [του]
Πλεοναστική συνεμφάνιση με ουσιαστικό Όπως συμβαίνει με τις προσωπικές αντωνυμίες υποκειμένου, η χρήση των κτητικών στα Ισπανικά είναι πιο περιορισμένη σε σχέση με τα Ελληνικά.
Μορφολογία του ρήματος Διφθογγοποίηση:λάθη Το φαινόμενο έγκειται στην τροπή των φωνηέντων - o - και - e - σε δίφθογγο (- ue - / - ie )- ή φωνήεν (- u -/ - i -), σε συγκεκριμένα πρόσωπα, χρόνους και συζυγίες. (35%)
Απουσία διφθογγοποίησης Λανθασμένη παρουσία διφθογγοποίησης
Απαρέμφατο Στην περίπτωση του απαρεμφάτου, το είδος των λαθών που καταγράψαμε σε τρεις περιπτώσεις είναι η αλλαγή φωνήεντος στο σχηματισμό του απαρεμφάτου, καθώς οι υποψήφιοι επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν για παράδειγμα ένα χαμηλό φωνήεν στη θέση ενός μεσαίου γερούνδιο ο υποψήφιος σχηματίζει το γερούνδιο μέσου του συνδυασμού ολόκληρου του απαρεμφάτου (αντί της ρίζας του) με το κλιτικό μόρφημα του γερουνδίου, δημιουργώντας ένα λανθασμένο τύπο γερουνδίου
Τυπολογική σύγχυση προσώπων καταφατικής προστακτικής A ) Στην πρώτη περίπτωση, οι υποψήφιοι συγχέουν τους τύπους του β΄ και γ΄ προσώπου ενικού καταφατικής προστακτικής
Σύγχυση κλιτικών μορφημάτων ενεστώτα οριστικής ή υποτακτικής με τα αντίστοιχα μορφήματα της προστακτικής B ) Στη δεύτερη περίπτωση, χρησιμοποιούνται τα κλιτικά μορφήματα του ενεστώτα οριστικής ή υποτακτικής για τα αντίστοιχα της προστακτικής
Στο ρηματικό παράδειγμα της Οριστικής, περισσότερα λάθη σχηματισμού εντοπίζονται στο πεδίο των παρελθοντικών χρόνων και ειδικότερα στον Αόριστο (σε ποσοστό 54% ) και στον Παρακείμενο (σε ποσοστό 27% )
Ο Ενεστώτας είναι ο τρίτος κατά σειρά χρόνος της Οριστικής, με ποσοστό υποψηφίων που διαπράττουν λάθη μορφολογικής φύσεως να ανέρχεται στο 9% .
Μονάχα 2 υποψήφιοι σφάλουν στο σχηματισμό του Μέλλοντα , ποσοστό που αντιστοιχεί στο 3% , του συνόλου των υποψηφίων .
Ο Αόριστος, με διαφορά , είναι ο χρόνος που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δυσκολία, ως προς το σχηματισμό του. - Το 60% των λαθών οφείλονται στη χρήση των κλιτικών μορφημάτων του α΄ ενικού στη θέση εκείνων του γ΄ ενικού και το αντίστροφο.
Όπως μπορείτε να δείτε, τα ποσοστά των υπόλοιπων λαθών κυμαίνονται γύρω στο 9%. Ενδιαφέρον είναι το ότι το 7% των λαθών που φαίνεται να οφείλονται σε ουδετεροποίηση των μορφημάτων αορίστου και ενεστώτα , στην πραγματικότητα οφείλεται στην μη σωστή εφαρμογή κανόνων τονισμού !
Περισσότερα από τα μισά λάθη ( 51% ) του Παρακειμένου οφείλονται στη σύγχυση α΄ και γ΄ ενικού του βοηθητικού ρήματος. Άλλο πολύ συνηθισμένο λάθος είναι η σύγχυση της κατάληξης της μετοχής – ado με την κατάληξη – ando του γερουνδίου, προφανώς λόγω επίδρασης της μητρικής τους.
Επίσης, επηρεασμένοι από τη μητρική τους, συχνά οι Έλληνες βάζουν μία αντωνυμία ή επίρρημα μεταξύ του βοηθητικού και της μετοχής , πράγμα αποδεκτό στα Ελληνικά, όχι όμως και στα Ισπανικά.
Στην περίπτωση του Παρατατικού το 75% των λαθών αντανακλά ένα φαινόμενο που από την εμπειρία μας γνωρίζουμε ότι είναι αρκετά επαναλαμβανόμενο.
Πρόκειται για την εφαρμογή σε αυτό τον χρόνο των κανόνων διφθογγοποίησης , ωστόσο το περίεργο είναι ότι στον Παρατατικό κανένα ρήμα στην πραγματικότητα δεν πρέπει να παρουσιάζει φωνηεντική αλλαγή.
Μονάχα 1 υποψήφιος δεν σχηματίζει σωστά τον Υπερσυντέλικο, και πάλι λόγω της τυπολογικής σύγχυσης μετοχής και γερουνδίου
Εδώ μπορείτε να δείτε ξεκάθαρα πόσο προβληματικός φαίνεται να είναι ο σχηματισμός του αορίστου για τους Έλληνες, καθώς πάνω από το 50% των υποψηφίων διαπράττουν λάθη σε αυτό το πεδίο.
Τα στοιχεία μας προέρχονται από ένα corpus 93 εκθέσεων Ελλήνων υποψηφίων στις εξετάσεις DELE B á sico , επιπέδου B 2. Δεδομένου ότι πρόκειται για ανοικτού τύπου δοκιμασία καταγράφηκε μία ευρεία τυπολογία λαθών, ορισμένα από τα οποία εξετάσαμε σήμερα.
Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να εντάξουμε τα λάθη σε 3 κατηγορίες: -Λάθη όπου ένα στοιχείο παραλείπεται , ένα άλλο εμφανίζεται σε περιπτώσεις που θα έπρεπε να απουσιάζει ή άλλες όπου δύο στοιχεία συγχέονται .
Αυτό το τόσο υψηλό ποσοστό λαθών ορθογραφίας ΔΕΝ δικαιολογείται για ένα επίπεδο Β2 Η δε σύγχυση των - s -, - z - και - c υποδεικνύει την ανάγκη να εστιάσει ο καθηγητής περισσότερο στα φαινόμενα του seseo και ceceo καθώς και στη διδασκαλία των κανόνων τονισμού .
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στο επίπεδο Β2 το 35% των υποψηφίων διαπράττει, λάθη που σχετίζονται με τη συμφωνία γένους μεταξύ άρθρου-ουσιαστικού-επιθέτου, στα δε κτητικά, τα λάθη εντοπίζονται κυρίως στον ενικό , προφανώς λόγω της φωνητικής ομοιότητας με τα Ελληνικά.
Επίσης περίεργο είναι ότι σε αντίθεση με τη γενικότερη πεποίθηση ότι ο πιο “προβληματικός” τομέας είναι οι αντωνυμίες CD και CI , οι υποψήφιοι μπερδεύονται 2 φορές περισσότερο με τη χρήση των αυτοπαθητικών αντωνυμιών.
Περνώντας στο ρηματικό παράδειγμα, περίπου το 71% των υποψηφίων διαπράττει λάθη που σχετίζονται με τους ρηματικούς τύπους της Οριστικής , και ιδιαίτερα με τον Αόριστο , γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη μεγαλύτερης επιμονής στη διδασκαλία του.
Ενδιαφέρον είναι ότι αν και μόλις το 3,2% των υποψηφίων αντιμετωπίζει προβλήματα με το σχηματισμό του παρατατικού , το 75% αυτών οφείλεται στο φαινόμενο της διφθογγοποίησης , κάτι που δεν καταγράφεται ωστόσο για άλλους ρηματικούς χρόνους.
Το λάθος αποτελεί όντως εγγενές στοιχείο της διαδικασίας εκμάθησης της ΞΓ . Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τον καθηγητή να γνωρίζει a priori ποια είναι τα προβληματικά σημεία στα οποία πρέπει να εστιάσει περισσότερο την προσοχή των μαθητών.
Επιμένοντας στη διδασκαλία τους, με τη σειρά του ο καθηγητής βοηθά τους μαθητές σε μεγάλο βαθμό να αποφύγουν την παγίωση λανθασμένων σχηματισμών και χρήσεων. Σας ευχαριστούμε πολύ!
![Η γλωσσική ικανότητα των Ελλήνων υποψηφίων στις εξετάσεις γλωσσομάθειας DELE του Ισπανικού Κράτους: ανάλυση και συστηματοποίηση λαθών στην παραγωγή γραπτού λόγου. Διδακτικές προτάσεις. ,[object Object],[object Object],[object Object]](https://image.slidesharecdn.com/gala2008-finaltodopresentacion-100817003629-phpapp02/85/gala-2008-1-320.jpg)
![“ Cuando no se cometen errores es que no se practica con la lengua, y si no se practica, difícilmente se llega a conocerla” ,[object Object]]()