7. Optie voor de mensenrechten
Cardinaal Raúl Silva Henríquez, Chili
8. Van gewapende Caudillo militias tot de oprichting van Professionele legers in 1de laat-19e eeuws
Latijns-Amerika
9. 19e eeuws militair Caudillismo
Rafael Carrera. Hij leidde Guatemala in de periode 1844-1865.
Juan José de Rosas. Hij leidde Argentina in de periode 1829-1852.
Mariano Melgarejo. Hij leidde Bolivia in de periode 1864-1871.
15. De strijdkrachten als ‘Supra-Nationale’ entiteit
Na de tweede wereldoorlog werden diverse militaire doctrines uit de Verenigde Staten (explicit anticommunisme en de principes van de koude oorlog) door de Latijns-Amerikaanse legers aangenomen.
Deels uit opportunistische overwegingen: de Latijns-Amerikaanse legers ontvingen veel militair materiaal vanuit de Verenigde Staten (dat niet meer nodig was na het einde van de Tweede Wereld oorlog).
Professionalisering van de Militaire Academiën: de militaire leiders leerden ‘maatschappelijke rol’ te vervullen.
Terwijl het ‘oude professionalisme’ riep de militairen ver van de politiek te blijven, het ‘Nieuwe Professionalisme’ presenteerde de strijdkrachten als de ‘Beschermers’ van de natie.
De totstandkoming van militaire regeringen werd niet langer gezien als een ‘aberratie’, maar soms als een noodzaak om de koers van de nationale ontwikkeling te corrigeren.
16. De Strijdkrachten aan de macht: jaren 1960s en 1970s
Na de Cubaanse revolutie (1959), vele Latijns-Amerikaanse legers vingen de strijd aan tegen Linkse guerrilla-groeperingen.
De militairen raaakten op deze manier steeds meer betrokken met de nationale politieke processen.
Gedurend de jaren 1960s en 1970s waren de meeste Latijns-Amerikaanse landen (met de uitzondering van Mexico, Costa Rica, Colombia en Venezuela) geregeerd door militaire regimes.
De ‘Doctrine van de Nationale Veiligheid’: doel de ‘interne vijand’ te elimineren (linkse activisten, vakbondsleiders, politici, intellectuelen, studenten e.d.).
Grove schending van de mensenrechten; poging tot legitimatie: ‘noodzakelijk om de natie te redden’.
17. La Escuela de las Américas, Panama Canal Zone
Fort Gulick, Panama Canal Zone
18. La Escuela de las Américas, Panama Canal Zone
Latin Amerikaanse officiers volgen cursussen in de Escuela de las Américas, Panama Canal Zone
22. ‘La izquierda militar’ in Latijns-Amerika
•Er is een lange traditie van progressieve politieke betrokkenheid afkomstig van een deel van het leger.
•De zogenaamde 'sector progresistas'. Hun ideologische oriëntatie is niet altijd duidelijk.
•Soms, populistisch, soms nationalistisch, soms gewoon desarrollista (ze willen 'ontwikkeling' bereiken in hun land).
•Soms, zijn ze echt socialistisch georiënteerd (of een combinatie van al die stromingen).
•‘La izquierda militar’ vertegenwoordigt meestal een kleine sector binnen de strijdkrachten.
23. Links en de strijdkrachten
Kolonel Jacobo Arbenz, Minister van Defensie (1944-1951); President of Guatemala (1951-1955).
30. Het leger en de Para-Militaire Eskaders
Roberto D’Aubuisson, ‘Escuadrones de la Muerte’.
Burgeroorlog in El Salvador, 1978-1992.
31. Para-Militarisme in Colombia
Leden van de Para-Militaire groep ‘Auto Defensas Unidas de Colombia’. Ze voeren een ‘vuile oorlog’ tegen de Guerrilla- bewegingen.
33. Costa Rica en de afschaffing van het leger
President José Figueres slaat een muur van een kazerne kapot, 1 december 1948,
34. De Contra-oorlog en de toenemende militarisering van Costa Rica
Contra-oorlog tegen de Sandinista regering in Nicaragua, gelanceerd vanuit Hondurees en Costa-Ricaans grondgebied.
38. Het leger sinds de democratisering
Graduele aanname van meer democratisch georiënteerde doctrines (met inbegrip van eerbiediging van de mensenrechten).
Wat te doen met de strijdkrachten?
Van de strijd tegen drugs tot internationale vredesmissies.
De 'witte boeken' van defensie: opbouw van een nationale ‘Security Community’.
45. ‘The most wanted man’ van Mexico, ‘Chapo’ Guzmán, leider van de ‘Sinaloa kartel’, gearresteerd door de Mexicaanse marine op 22 Februari 2014.
Mexicaanse marine vs de Drugskartels
61. Onderwijs en Religie
Real en Pontificia universiteiten
Theologie als basisdiscipline
Vorming kerkelijke en bestuurlijk kader
Tegenwoordig: Universidades Católicas top-universiteiten
62. De orde der Jezuïeten staat binnen de staat?
1767 : Jezuieten uit Latijns-Amerika verdreven
63. Kerk en ‘Nation-Building’
gedurende de 19de eeuw
De uitroeping van de onafhankelijkheid van Peru
28 juli 1821
64. Conservatieven versus Liberalen:
De rol van de kerk in de samenleving
Conservatieven :
•Vertegenwoordigers van de Criollo elite met sterke banden met het oude koloniale regime.
•Bescherming van de Spaanse culturele en juridische erfenis.
•Bescherming van de positie/rol van de katholieke kerk (voor religieuze onderwijs als monopolie van kerk). Liberalen:
•Voor scheiding tussen staat en kerk.
•Anti-clericaal. Reductie rol van de kerk in onderwijs. Oprichten van publieke scholen en universiteiten.
•Voor civiele huwelijken, civiele registers, tegen religieuze kerkhoven.
65. Maagden als moeders van de naties
Virgen del Carmen, Patrona van Chile
Virgen de Luján, Patrona van Argentinië
68. De Katholieke kerk in Revolutionair Mexico
De Mexicaanse revolutie (1910) was openlijk anti-clericaal.
De grondwet van 1917 elimineerde de meeste rechten van de Katholieke kerk.
Artikel 24 verbod publieke kerkelijke activiteiten buiten de kerkelijke gebouwen.
In 1926 President Calles voerde nieuwe wetten in die de invloed van de kerk nog verder beperkte.
Muurschilderij van Diego de Rivera
69. De Cristero oorlog in Mexico, 1926-1929
In 1926 Katholieke groeperingen organiseerden een gewapende opstand tegen de regering, nadat President Calles nieuwe restricties voor de Katholieke kerk had ingevoerd.
Ze noemen zichzelf ‘Cristeros’, en vochten in de naam van ‘Cristo Rey’.
De opstand is door het regeringsleger neergeslagen.
70. Executie van een Katholieke priester tijdens de Cristero oorlog
De Cristero oorlog in Mexico, 1926-1929
74. Theologen van de Bevrijdingstheologie
Leonardo Boff
(Brazilië)
Gustavo Gutiérrez
(Peru)
Hélder Camara
(Brazilië)
75. Latijns-Amerikaanse Bisschoppelijke Conferentie, Puebla 1979
•De bisschoppelijke Conferentie van 1979 in Puebla (Mexico) vormde een keerpunt in de politieke orientatie van de Latijns- Amerikaanse kerk.
•Paus Johannes Paulus II bezocht de conferentie en eiste een einde aan de politieke betrokkenheid van de Latijns-Amerikaanse kerk. Begin van de conservatieve restauratie.
• Veel progressieve priesters worden bestraft door het Vaticaan.
76. Katholieke Priesters als Ministers van de Sandinista regering, Nicaragua (1979-1989)
Ernesto Cardenal,
Minister van Cultuur
Miguel D’Escoto
Minister van
Buitenlandse Zaken
Fernando Cardenal,
Minister van onderwijs
Edgard Parrales
Minister van
Sociale ontwikkeling