SlideShare a Scribd company logo
1 of 63
َّّّ‫لِل‬ َ‫د‬‫ح‬‫م‬َ‫ح‬‫اْل‬ َّ‫إن‬،
ّ‫ع‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ن‬َ‫و‬ ُ‫ه‬ُ‫د‬َ‫م‬‫ح‬َ‫َن‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ن‬َ‫و‬ ُُُُ‫ني‬ُ‫ه‬ُُِّ‫ح‬‫ْغ‬،
ّ‫م‬ َّّ‫الِل‬ّ‫ب‬ ُ‫ذ‬‫و‬ُ‫ع‬َ‫ن‬َ‫و‬ُِ‫ح‬‫َن‬‫أ‬ ّ‫ر‬‫و‬ُُُ‫ش‬ ‫ح‬‫ن‬‫ا‬َُّ‫س‬
‫ح‬‫َع‬‫أ‬ ّ‫ات‬َ‫ئ‬ّ‫ني‬َ‫س‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬َ‫و‬‫ا‬َُِّ‫ا‬َ‫م‬،
َ‫ف‬ َُّ‫الِل‬ ّ‫ه‬ّ‫د‬‫ح‬‫ه‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َِ ََّّ ُِّ‫م‬ َ‫ال‬ُُ،
َ‫ال‬َ‫ف‬ ‫ح‬َّ ّ‫ل‬‫ح‬ُِ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬َُُِ ََِّ‫ا‬ََ،
َِّ‫إ‬ َ‫ال‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫د‬َ‫ه‬‫ح‬‫ش‬َ‫أ‬َ‫و‬َُّ‫الِل‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ َُُ‫ه‬َ‫د‬‫ح‬‫ح‬َ‫و‬
َُُِ َ‫يك‬َُّ‫ش‬ َ‫ال‬،
َّ‫م‬َُ‫ُم‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ُ‫د‬َ‫ه‬‫ح‬‫ش‬َ‫أ‬َ‫و‬ُ‫ه‬ُ‫د‬‫ح‬‫ب‬َ‫ع‬ ‫ا‬ً‫د‬
ُُُِ‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫و‬.
Segala puji bagi Allah,
Kita memujiNya, kita memohon
pertolonganNya, kita memohon
keampunanNya,
Kita berlindung kepada Allah
daripada keburukan diri kita dan
keburukan perbuatan kita,
Sesiapa yang diberi petunjuk oleh
Allah maka tiadalah kesesatan
baginya,
Sesiapa yang disesatkan oleh Allah
maka tiadalah petunjuk baginya,
Kita bersaksi bahawa tiada tuhan kecuali
Allah yang Maha Esa yang tiada sekutu
bagiNya,
Kita bersaksi bahawa Nabi Muhammad
s.a.w. adalah hambaNya dan RasulNya.
َ‫ال‬َ‫و‬ ُّّ‫ات‬َ‫ق‬ُ‫ت‬ َّ‫ق‬َ‫ح‬ ََّ‫الِل‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ات‬ ‫ا‬‫و‬َُُ‫آم‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫َي‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬
‫ح‬‫س‬ُّ‫م‬ ‫م‬ُ‫َنت‬‫أ‬َ‫و‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ َّ‫ن‬ُ‫ت‬‫و‬َُ‫َت‬َ‫ن‬‫و‬ُ‫م‬ّ‫ل‬
Wahai orang-orang yang beriman! Bertaqwalah
kamu kepada Allah dengan sebenar-benar taqwa,
dan jangan sekali-kali kamu mati melainkan
dalam keadaan Islam. (Surah Ali Imran: 102)
‫ى‬َ‫ق‬َ‫و‬ ُُُ‫ل‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬-‫ا‬َ‫خ‬ ‫ح‬ََ‫أ‬ ٌّ‫ي‬ّ‫ق‬َ‫ت‬ ٌَّ ُ‫ج‬َ‫ر‬ٌ‫ف‬ّ‫ئ‬.
 Firman Allah;
َ‫أ‬ ّ‫ِف‬ َُّ ‫ح‬‫ب‬َ‫ق‬ ‫َّا‬ُُ‫ك‬‫ا‬َّ‫ن‬ّ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُِ‫ا‬َ‫ق‬َ‫ي‬ّ‫ق‬ِّ‫ح‬‫ش‬ُ‫م‬ ‫ا‬َُّ‫ل‬‫ح‬َ.َ‫ف‬َُّ‫الِل‬ َّ‫ن‬َ‫م‬
َّ‫اِس‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫و‬َ‫و‬ ‫ا‬َُ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ِّ‫و‬ُ‫م‬.
Mereka berkata: "Sesungguhnya kami dahulu, semasa berada
dalam kalangan keluarga kami - selalu merasa cemas takut,
"Maka Allah mengurniakan kami (rahmat dan taufiqNya), serta
memelihara kami dari azab neraka. (Surah At-Thur: 26-27)
َّّ‫الِل‬ ّ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ي‬ّ‫ل‬ ّ‫ج‬َ‫و‬ َ‫ي‬ِّّ‫ائ‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫ني‬‫ح‬‫ُّن‬‫اِد‬ ّ‫ِف‬ ‫ح‬ََ‫أ‬.(Tafsir Al-Qurtubi, Jil.17, Hal.70)
ُّ‫ي‬ّ‫ام‬َ‫ط‬‫ح‬‫س‬ّ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫يد‬ّ‫ز‬َ‫ي‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬:َّ‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫ال‬َ‫ق‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ‫ي‬ّ‫ق‬‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ ،َّّّ‫لِل‬
َّّّ‫لِل‬ ََّ ّ‫م‬َ‫ع‬ ََّ ّ‫م‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬.
ُّ ّ‫ان‬َ‫َّار‬‫اِد‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫م‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬ُ‫س‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬:َّ‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬‫ا‬ َ‫ع‬َ‫ز‬َ‫ن‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َ‫ن‬‫و‬ُ‫ق‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َُّ‫لِل‬
ّ‫ات‬َ‫و‬َ‫َّه‬‫اِش‬ َّ‫ب‬ُ‫ح‬ ‫ح‬‫م‬ّّ‫وِب‬ُ‫ل‬ُ‫ق‬.

ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬:ِ‫ا‬ ‫ى‬َ‫ق‬َّ‫ات‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ‫ي‬ّ‫َّق‬‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ُِّ‫ا‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ئ‬َُّ‫ب‬َ‫و‬ َ‫ك‬‫ح‬ُّ‫ش‬ّ‫اق‬َِ.َ‫ال‬َ‫ق‬
َ‫ة‬َّ‫ني‬ّ‫ط‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬:َّ‫ل‬ ،ٌ‫د‬ّ‫اس‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َََ‫و‬َِّ‫ذ‬َ‫ك‬ُ‫ن‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ َُُّ‫ن‬َ‫و‬ََُ‫و‬ َ‫ك‬
ٌ‫ق‬ّ‫اس‬َ‫ف‬.
‫اِقُطيب‬:ُّّ‫ل‬ُ‫ك‬ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫ح‬‫اْل‬ ‫مجاع‬ ‫نيها‬‫ف‬ ‫اِتقوى‬َّّ‫الِل‬ ُ‫ة‬َّ‫ني‬ّ‫ص‬َ‫و‬ َ‫ي‬ََّ‫و‬ ،ّ‫ِف‬
ُُ‫ح‬‫ني‬َ‫خ‬ َ‫ي‬ََّ‫و‬ ،َ‫ين‬ُّّ‫خ‬ ‫ح‬‫اْل‬َ‫و‬ َ‫ي‬َِّّ‫َو‬‫ح‬‫ال‬ُ‫ن‬‫ا‬َ‫س‬‫ح‬‫ن‬ّ‫ح‬‫اْل‬ ُ‫ه‬ُ‫نيد‬َِّ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬.
 Firman Allah;
ِّ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َُ‫ح‬َِ‫َنز‬‫أ‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ ََِِ‫آ‬ ّ‫ِن‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ي‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬ّ‫آت‬‫ح‬‫و‬َ‫س‬ َّ‫ر‬‫ا‬َ‫و‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫اس‬َ‫ب‬ُ‫اس‬َ‫ب‬َِّ‫و‬ ‫ا‬ً‫يش‬ّ‫ر‬
َ‫آي‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ك‬َِّٰ‫ذ‬ ٌُ‫ح‬‫ني‬َ‫خ‬ َ‫ك‬َِّٰ‫ذ‬ ٰ‫ى‬َ‫و‬‫ح‬‫ق‬َّ‫اِت‬َّ‫ذ‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ل‬َ‫ع‬َِ َّّ‫الِل‬ ّ‫ات‬َ‫ن‬‫و‬َُُّ‫ك‬
Wahai anak-anak Adam! Sesungguhnya Kami telah
menurunkan kepada kamu (bahan-bahan untuk) pakaian
menutup aurat kamu, dan pakaian perhiasan; dan pakaian yang
berupa taqwa itulah yang sebaik-baiknya. Yang demikian itu
adalah dari tanda-tanda (limpah kurnia) Allah (dan rahmatNya
kepada hamba-hambaNya) supaya mereka mengenangnya (dan
bersyukur). (Surah Al-A’raf: 26)
‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬:‫ا‬ َُّ َ‫م‬َ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫و‬َُ ‫وى‬‫ح‬‫ق‬َّ‫اِت‬ ُ‫باس‬ُِّ‫ح‬ِّ‫ا‬َّ‫ِص‬(Tafsir Al-Qurtubi: Jil.7, Hal.184).
ّ‫اب‬َّ‫ط‬َ‫ح‬‫اْل‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ َ‫ل‬َ‫أ‬َ‫س‬َ‫و‬‫ح‬َُ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ َ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ّ‫ن‬َ‫ع‬ ‫ا‬ًّ‫ني‬َ‫ُب‬‫أ‬ ُُ
َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ،‫ى‬َ‫و‬‫ح‬‫ق‬َّ‫اِت‬:‫ح‬‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ‫ح‬َّ ََ‫ك‬‫ح‬‫و‬َ‫ش‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ‫ا‬ً‫ق‬‫ي‬َُّ‫ط‬ َ‫ت‬‫؟‬
‫قال‬:،‫نعم‬‫ني‬ّ‫ف‬ َ‫ت‬‫ح‬‫ل‬ّ‫م‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫ف‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫؟‬ُّ:َّ‫م‬َ‫ش‬َ‫ت‬ُ‫ت‬‫ح‬ُ
َ‫ال‬َ‫ق‬ ،ُ‫ت‬‫ح‬‫ر‬ّ‫ذ‬َ‫ح‬َ‫و‬:َّ‫اِت‬ َ‫اك‬َ‫ذ‬َ‫ف‬‫ى‬َ‫و‬‫ح‬‫ق‬.
Umar Al-Khattab r.a. pernah bertanya kepada
Ubay ibn Kaab r.a. tentang makna taqwa. Ubay
ibn Kaab bertanya kembali, “Pernahkah engkau
menempuh jalan yang penuh dengan duri?” Umar
menjawab, "Ya, pernah." Ubay ibn Kaab bertanya
lagi, "Kemudian apa yang kamu lakukan?" Umar
menjawab, "Aku bertahan dan berhati-hati." Ubay
ibn Kaab berkata, "Itulah yang namanya taqwa."
Ibn Al-Mu'taz bersyair;
‫ى‬َ‫ق‬ُّ‫اِت‬ َ‫ذاك‬ ‫َا‬َ‫كبْي‬‫و‬ ‫َا‬َ‫صْغْي‬ َ‫اِذنوب‬ َّّ َ‫خ‬
Lepaskanlah semua dosa, baik yang kecil mahupun
yang besar, itulah namanya taqwa.
ََُ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ر‬َ‫ذ‬‫حي‬ ّ‫ك‬‫ح‬‫َّو‬‫اِش‬ ّ‫ض‬‫ح‬‫أر‬ َ‫فوق‬ ‫كماش‬‫ع‬َُ‫ح‬‫اص‬‫و‬‫ى‬
Berlakulah seperti orang yang berjalan di atas jalan
yang beronak duri. selalu waspada menghindari duri-
duri yang dilihatya.
‫اْلصى‬ ‫من‬ ‫اجلبال‬ َّ‫إن‬ ً‫ة‬َ‫ْي‬ّ‫ْغ‬َ‫ص‬ َّ‫حتقُن‬ َ‫ال‬
Dan jangan sekali-kali kamu meremehkan sesesuatu
yang kecil (dosa kecil). sesungguhnya bukit itu terdiri
atas batu-batu kerikil yang kecil-kecil.
َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ُ‫م‬ُ‫ك‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ات‬ ُ‫َّاس‬ُِ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫َي‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬‫ة‬َ‫د‬ّ‫اح‬َ‫و‬ ‫س‬‫ح‬َِّ‫ن‬ ‫ن‬ّ‫م‬ ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬
ّ‫ر‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫ح‬ُّ‫م‬ َّ‫ث‬َ‫ب‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ج‬‫ح‬‫و‬َ‫ز‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬ُّ‫م‬ َ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬َ‫و‬َّ‫ات‬َ‫و‬ ً‫اء‬َ‫س‬ّ‫ن‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ْي‬ّ‫ث‬َ‫ك‬ ً‫اال‬َ‫ج‬‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬
َ‫ح‬‫ح‬‫َر‬‫ح‬‫ال‬َ‫و‬ ُّّ‫ب‬ َ‫ن‬‫و‬َُِ‫اء‬َ‫س‬َ‫ت‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ََّ‫الِل‬‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ََّ‫الِل‬ َّ‫ن‬ّ‫إ‬ َِ‫ا‬‫ا‬ً‫نيب‬ّ‫ق‬َ‫ر‬
Wahai sekalian manusia! Bertaqwalah kepada Tuhan kamu
yang telah menjadikan kamu (bermula) dari diri yang satu
(Adam), dan yang menjadikan daripada (Adam) itu
pasangannya (isterinya - Hawa), dan juga yang membiakkan
dari keduanya - zuriat keturunan - lelaki dan perempuan yang
ramai. Dan bertaqwalah kepada Allah yang kamu selalu
meminta dengan menyebut-yebut namaNya, serta peliharalah
hubungan (silaturrahim) kaum kerabat; kerana sesungguhnya
Allah sentiasa memerhati (mengawas) kamu. (Surah An-Nisa’:
1)
Silaturrahim
(Tafsir Al-Qurtubi: Jil.5, Hal.6)
‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫ة‬َّ‫ل‬ّ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ت‬َ‫ق‬ََِّ‫ات‬ّ‫ص‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ٌ‫ة‬َ‫ب‬ ّ‫اج‬َ‫و‬ ّ‫م‬ّ‫ح‬َُِّ‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ه‬َ‫ت‬َ‫نيع‬ّ‫ط‬َ‫ق‬ َّ‫َن‬‫أ‬
ٌ‫ة‬َ‫م‬ََُُّ‫ُم‬.َّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َّ‫َن‬‫أ‬ َّ‫ح‬َ‫ص‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬َ‫و‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫ال‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ
ُُ‫ح‬‫ت‬ََِ‫أ‬َ‫س‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬َ‫و‬ َ‫اء‬َ‫ح‬‫َْس‬ّ‫ل‬[ّ‫َص‬‫أ‬َ‫أ‬َُّ ‫ي‬ّ‫ُم‬‫أ‬( ]َّ‫ُم‬‫أ‬ ‫ي‬ّ‫ل‬ّ‫ص‬ ‫ح‬‫م‬َ‫ع‬َ‫ن‬ّ‫ك‬)
‫كافُة‬‫وَي‬ ‫بصلتها‬ ‫ا‬ََََُ‫َم‬‫أ‬َ‫ف‬.
ََّ‫الِل‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ات‬ ‫ا‬‫و‬َُُ‫آم‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫َي‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬َ‫س‬ ً‫ال‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ ‫ا‬‫و‬ُِ‫و‬ُ‫ق‬َ‫و‬‫ح‬‫ح‬ّ‫ل‬‫ح‬‫ص‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫يد‬ّ‫د‬
ُ‫ك‬َِ ‫ح‬ُِّ‫ح‬‫ْغ‬َ‫ي‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬َِ‫ا‬َ‫م‬‫ح‬‫َع‬‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬َِّ‫ع‬ّ‫ط‬ُ‫ي‬ ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬َ‫وب‬ُ‫ن‬ُ‫ذ‬ ‫ح‬‫م‬ََّ‫الِل‬
ّ‫ظ‬َ‫ع‬ ‫ا‬ً‫ز‬‫ح‬‫و‬َ‫ف‬ َ‫از‬َ‫ف‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َُُِ‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫و‬‫ا‬ً‫نيم‬
Wahai orang-orang yang beriman, bertaqwalah
kepada Allah, dan katakanlah perkataan yang tepat
- benar (dalam segala perkara), Supaya Ia memberi
taufiq dengan menjayakan amal-amal kamu, dan
mengampunkan dosa-dosa kamu. Dan (ingatlah)
sesiapa yang taat kepada Allah dan RasulNya,
maka sesungguhnya ia telah berjaya mencapai
sebesar-besar kejayaan. (Surah Al-Ahzab: 70-71)
ُ‫ني‬ِّ ّ‫م‬‫ح‬‫ه‬َّ‫اِس‬ ّ‫يد‬ّ‫د‬‫ح‬‫س‬َ‫ت‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ٌ‫ذ‬‫و‬ُ‫خ‬‫ح‬‫أ‬َ‫م‬ َ‫و‬ََُ‫و‬ُ‫ض‬ََُ‫ْغ‬‫ح‬ِ‫ا‬ ُّّ‫ب‬ َ‫اب‬َ‫ص‬.
‫اِقُطيب‬:‫ا‬ًّ‫ق‬َ‫ح‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫د‬‫ح‬‫ص‬َ‫ق‬ ‫ح‬ََ‫أ‬.
‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬:‫ا‬ً‫اب‬َ‫و‬َ‫ص‬ ‫ح‬ََ‫أ‬.
ٌَّ ّ‫ات‬َ‫ق‬ُ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ة‬َِ‫ا‬َ‫ت‬َ‫ق‬:ً‫ال‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ ‫ا‬‫و‬ُِ‫و‬ُ‫ق‬ ّ‫ِن‬‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬‫و‬ ،‫يد‬‫ز‬‫و‬ ‫يُب‬‫ز‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫أ‬َ‫ش‬ ّ‫ِف‬ ‫ا‬ً‫يد‬ّ‫د‬َ‫س‬‫ال‬
َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫ا‬‫و‬‫تُسب‬َُّّ َّ‫حي‬ َ‫ال‬ ‫ا‬َ‫م‬ ََّ‫إ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬.
‫ا‬ًِ‫ح‬‫َي‬‫أ‬ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬َ‫و‬ ُ‫ة‬َ‫م‬ُّ‫ح‬‫ك‬ّ‫ع‬:ُ‫ل‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬َُّ‫الِل‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ ََُِّ‫إ‬ َ‫ال‬ ُِ‫ا‬َ‫د‬َّ‫اِس‬.

ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬:ّ‫اط‬َ‫ب‬ ُ‫ه‬َُُّ‫ا‬َ‫ظ‬ ُ‫ق‬ّ‫اف‬َ‫و‬ُ‫ي‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َ‫و‬ََُُُُ.ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬:ّ‫ب‬ َ‫يد‬ّ‫ر‬ُ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫و‬ََُّّ‫الِل‬ ُُ‫ح‬‫ج‬َ‫و‬ ُّ
ّ‫ه‬ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫غ‬ َ‫ن‬‫و‬ُِ.ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬:َ‫ب‬ ُ‫ح‬ َ‫ال‬‫ح‬‫ص‬ّ‫ح‬‫اْل‬ َ‫و‬ََُ‫ين‬ُّ ّ‫اج‬َ‫ش‬َ‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ح‬‫ي‬.
‫خالصة‬:ّ‫ات‬َُ‫ح‬‫ني‬َ‫ح‬‫اْل‬ ُّ‫م‬ُ‫ع‬َ‫ي‬ ُِ‫ا‬َ‫د‬َّ‫اِس‬ ُ‫ل‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ّ‫ع‬‫ني‬َّ‫مج‬ ّ‫ِف‬ ٌِّ‫ا‬َ‫ع‬ َ‫و‬ُ‫ه‬َ‫ف‬ ،َُّ‫ك‬ُ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫م‬
َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫غ‬َ‫و‬.
 Imam Al-Ghazali r.h. Ihya’ Ulumuddin ( ‫آفات‬ ‫كتاب‬
‫اِلسان‬) – Jil.3, Hal.135 [Al-Iraqi, Takrij Ihya,
Hal.1026];
Kata Abdullah ibn Jarad r.a.;
‫م‬َّ‫ل‬‫وس‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬‫ص‬ ّ‫هللا‬ َ‫رسول‬ ُ‫سأِت‬,‫ف‬ُ‫قلت‬:َ‫رسول‬ ‫يا‬
ّ‫هللا‬َّ َ‫يزن‬ُ‫املؤمن‬‫قال‬ ‫؟‬:‫قال‬ ‫ذِك‬ ُ‫ن‬‫يكو‬ ‫قد‬:‫ن‬ ‫يا‬ّ‫هللا‬ َّ‫يب‬
َّ َُ‫ب‬ّ‫يكذ‬ُ‫املؤمن‬َّ‫ل‬‫وس‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬‫ص‬ ‫قال‬ ‫؟‬‫م‬:‫ى‬َّ‫ل‬‫ص‬ ‫أتبعها‬ َّ‫مث‬ ‫ال‬
ََ‫تعا‬ ّ‫هللا‬ ّ‫بقول‬ ‫م‬َّ‫ل‬‫وس‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ُ‫هللا‬:‫ا‬ََّ‫َّن‬ّ‫إ‬‫ي‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َ‫ب‬ّ‫ذ‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ََّ‫َت‬‫ح‬َِ‫ي‬َ‫ال‬ َ‫ن‬
َّّ‫الِل‬ ّ‫ات‬َ‫ي‬َ‫آ‬ّ‫ب‬ َ‫ن‬‫و‬ُُّ‫م‬‫ح‬‫ؤ‬ُ‫ي‬[َّ ‫اُِح‬:105].
M. Hidir Baharudin
Imam 4
Masjid Al-Hidayah Taman Melawati
http://www.slideshare.net/mohammadhidirbah
arudin1
PERATURAN-PERATURAN
SOLAT
BERJEMAAH 4
• PENDAHULUAN
• MEMBACA AL-KAHFI PADA HARI JUMAAT
• ULANGKAJI RINGKAS
• PERATURAN 8: SOLAT BERSENDIRIAN DI
BELAKANG SOF
• PERATURAN 9: MEMISAHKAN
SOLAT FARDHU & SOLAT
RAWATIB
• PERATURAN 10: KANAK-KANAK
& SOLAT BERJEMAAH DI
MASJID
• PENUTUP
Imam As-Sayuthi (w.911H) [‫اجلمعة‬ ‫خصائص‬ ‫ِف‬ ‫]اِلمعة‬
-‫اِثالثون‬‫و‬ ‫اِثامُة‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫اِكهف‬
4 hadith
-‫اِثالثون‬‫و‬ ‫اِتاسعة‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫اِكهف‬‫نيلتها‬ِ
1 hadith
-‫اِستون‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫اِدخان‬ ‫حم‬‫نيلتها‬ِ‫و‬ ‫يومها‬
3 hadith
-‫اِستون‬‫و‬ ‫اْلاِية‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫يس‬‫نيلتها‬ِ
2 hadith
-‫اِستون‬‫و‬ ‫نية‬‫ن‬‫اِثا‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫ان‬ُ‫عم‬ ‫آل‬
1 hadith
86-‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫اُِيب‬ ‫عن‬ ،َ‫اْلدر‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫عن‬ ‫نيهقي‬‫ب‬ِ‫ا‬‫و‬ ‫اْلاكم‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫قال‬ ‫وسلم‬ ُ:‫من‬
،ُُ‫ني‬‫ب‬ ‫نيما‬‫ف‬ ‫اُِور‬ ‫من‬ ُِ ‫أضاء‬ ‫اجلمعة‬ ِ‫يو‬ ‫اِكهف‬ ‫سورة‬ ‫أ‬ُ‫ق‬‫نيت‬‫ب‬ِ‫ا‬ ‫وبي‬
‫نيق‬‫ت‬‫اِع‬.
87-‫قال‬ ‫معدان‬ ‫بن‬ ‫خاِد‬ ‫عن‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫و‬:‫اِكهف‬ ‫سورة‬ ‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬‫ا‬ ‫ج‬ُ‫خي‬ ‫أن‬ َّ ‫قب‬ِ‫ْلما‬
‫اِب‬ ‫نورَا‬ ‫وبلغ‬ ،‫اجلمعة‬ ‫وبي‬ ُُ‫ني‬‫ب‬ ‫نيما‬‫ف‬ ‫كِارة‬ُِ ‫كانت‬‫نيق‬‫ت‬‫اِع‬ ‫نيت‬.
88-‫قال‬ ،ُ‫عم‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ُ‫مُِوي‬ ‫ابن‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫و‬:‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬
‫ع‬ َ‫إ‬ ُ‫قدم‬ ‫حتت‬ ‫من‬ ‫نور‬ ُِ ‫سطح‬ ‫اجلمعة‬ ِ‫يو‬ ‫اِكهف‬ ‫سورة‬‫ُان‬
‫اجلمعتي‬ ‫بي‬ ‫ما‬ ُِ ُِ‫وغ‬ ،‫نيامة‬‫ق‬ِ‫ا‬ ِ‫يو‬ ُِ ‫يِيء‬ ‫اِسماء‬.
89-‫قال‬ ،‫علي‬ ‫عن‬ ‫املختارة‬ ‫ِف‬ ‫نياء‬ِِ‫ا‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫و‬:ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬‫وسلم‬:‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬
‫ا‬ ‫ج‬ُ‫خ‬ ‫وإن‬ ،ِ‫أيا‬ ‫نية‬‫ن‬‫مثا‬ َ‫إ‬ ِ‫معصو‬ ‫فهو‬ ،‫اجلمعة‬ ِ‫يو‬ ‫اِكهف‬‫ِدجال‬
ُُ‫م‬ ‫عصم‬.
90-‫قال‬ ،َ‫اْلدر‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫عن‬ ‫مسُده‬ ‫ِف‬ ‫اِدارمي‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬:ِ‫ا‬ ‫سورة‬ ‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬‫كهف‬
ِ‫ا‬ ‫نيت‬‫ب‬ِ‫ا‬ ‫وبي‬ ،ُُ‫ني‬‫ب‬ ‫نيما‬‫ف‬ ‫اُِور‬ ‫من‬ ُِ ‫أضاء‬ ‫اجلمعة‬ ‫نيلة‬ِ‫نيق‬‫ت‬‫ع‬.
Al-Hafiz Al-Munziri (w.656H), [‫من‬ ‫نيب‬َ‫اَِت‬‫و‬ ‫نيب‬‫غ‬‫اَِت‬
‫يف‬ُ‫اِش‬ ‫اْلديث‬]
(‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬ ّ‫ِف‬ ‫نيب‬ّ‫غ‬‫ح‬َُّ‫اِت‬‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬َ‫عه‬َ‫م‬ ُ‫يذك‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬َ‫و‬ ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ‫ة‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬َِ ‫ا‬‫ة‬)
5 hadith: (Surah Al-Kahfi 2/Surah Yasin 1/
Surah Ad-Dukhan 1/Surah Ali Imran 1(
(‫ا‬‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬ ّ‫ِف‬ ‫نيب‬ّ‫غ‬‫ح‬َُّ‫ِت‬‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫َوهل‬‫أ‬ ‫من‬ ُ‫عش‬ ‫َو‬‫أ‬‫ا‬ََُ‫آخ‬ ‫من‬ ُ‫عش‬ ‫و‬)
2 hadith
1097-‫ا‬ ‫َن‬‫أ‬ َُُُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ َّ‫ر‬‫ح‬‫د‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫ن‬َ‫ع‬ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ّ‫َّيب‬ُِ‫سلم‬َ‫و‬
َ‫ال‬َ‫ق‬‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ّ‫ِف‬ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬‫ي‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ُّور‬ُِ‫ا‬ ‫من‬ َُُِ ‫اء‬َ‫َض‬‫أ‬
‫اجلمعتي‬-‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ‫ة‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬َِ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬ُ‫ني‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ُّور‬ُِ‫ا‬ ‫من‬ َُُِ ‫اء‬َ‫َض‬‫أ‬ُ
‫نيق‬ّ‫ت‬َ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ي‬َ‫ب‬َ‫و‬.
1098-َ‫ر‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫ح‬َُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ ُ‫عم‬ ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫ول‬ُ‫س‬
‫سلم‬َ‫و‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ّ‫ِف‬ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬ّ‫إ‬ ُ‫قدم‬ ‫ت‬ َ‫حت‬ ‫من‬ ‫نور‬ َُُِ َ‫ع‬َ‫ط‬َ‫س‬ ‫ة‬ََ
َُُِ ُِ‫غ‬َ‫و‬ ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ني‬ّ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ َُُِ ‫يِيء‬ ‫اء‬َ‫م‬َّ‫اِس‬ ‫عُان‬‫اجلمعتي‬ ‫ي‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬.
2260-‫هللا‬ ّ‫يب‬َ‫ن‬ ‫َن‬‫أ‬ َُُُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ ‫اء‬َِ‫ح‬‫َّر‬‫اِد‬ ‫أيب‬ ‫ن‬َ‫ع‬َ‫ق‬ ‫سلم‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬َ‫ال‬
‫ا‬َّ‫َّج‬‫اِد‬ ‫من‬ ‫عصم‬ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ ‫من‬ ‫ات‬َ‫آي‬ ُ‫عش‬ ‫حِظ‬ ‫من‬‫ل‬.
2261-َ‫ع‬ َُُُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ َّ‫ر‬‫ح‬‫د‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫ن‬ُّ
َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫سلم‬َ‫و‬َُُِ ‫ت‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬‫ِت‬‫ز‬‫أن‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫ك‬‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬ُ‫ام‬َ‫ق‬‫م‬ ‫من‬ ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ني‬ّ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ‫ا‬‫ر‬‫نو‬
ِ‫ا‬ ‫ج‬ُ‫خ‬ َّ‫مث‬ ‫ا‬ََُ‫آخ‬ ‫من‬ ‫ات‬َ‫آي‬ ُ‫عش‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬َ‫و‬ ‫ة‬َّ‫ك‬َ‫م‬ ََّ‫إ‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫لط‬َ‫س‬ُ‫ي‬ ‫مل‬ ‫ال‬َّ‫َّج‬‫د‬ُّ...
Imam Nawawi (w.676H), [‫املهذب‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫]اجملموع‬
(‫ي‬ّ‫ط‬َ‫َّخ‬‫ت‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ّ‫اء‬َ‫م‬َ‫ل‬ُ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ب‬َّ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬(
ّ‫ة‬َ‫ب‬‫ح‬‫ط‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ََّ ‫ح‬‫ب‬َ‫ق‬ ُّّ‫اض‬َ‫ح‬‫ح‬‫ل‬ِّ ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ني‬َ‫ف‬ََ‫ا‬َ‫ع‬َ‫ت‬ َّّ‫الِل‬ َُّ‫ك‬َ‫ذ‬ّ‫ب‬ ُ‫ال‬َ‫ْغ‬ّ‫ت‬‫ح‬‫ش‬ ّ‫اال‬ّ‫آن‬‫ح‬ُُ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬َ‫و‬
ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ّ‫ر‬‫ا‬َ‫ث‬‫ح‬‫ك‬ّ‫ح‬‫اْل‬َ‫و‬ ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬َ‫و‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َّّ‫الِل‬ ّ‫ول‬ّ‫ِف‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ
ٌَُّ‫ا‬َ‫ظ‬ َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ َُّ ‫ني‬ََِِّ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ّ‫ت‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬ََِ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ّ‫م‬‫ح‬‫و‬َ‫ي‬...ُِّ‫ح‬‫ال‬ ّ‫ِف‬ ُّ‫ي‬ّ‫ع‬ّ‫َّاف‬‫اِش‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫ح‬‫ال‬َ‫و‬
ّ‫ِف‬ ّ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ ُ‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬ ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬َ‫و‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬ََِ‫و‬ ّ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِّ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬‫ا‬َ‫ه‬ّ‫ت‬ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬َ‫و‬
ّ‫اع‬َ‫ح‬‫مج‬ّ‫ح‬‫اْل‬ّ‫ب‬ ّ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ّ‫اء‬َ‫ُّع‬‫اِد‬ ُ‫ار‬َ‫ث‬‫ح‬‫ك‬‫إ‬...
Jil.4, Hal.548.
1
• PERATURAN 1: MELURUSKAN &
MERAPATKAN SOF
2
• PERATURAN 2: PEMILIHAN MASJID
3
• PERATURAN 3: APABILA IQAMAH
DILAUNGKAN
4
• PERATURAN 4: BILAKAH MAKMUM
BERDIRI UNTUK SOLAT
5
• PERATURAN 5: IMAM DIJADIKAN
UNTUK DIIKUTI
6
• PERATURAN 6: TAKBIR PERTAMA
BERSAMA IMAM
7
• PERATURAN 7: RINGKASAN
TENTANG KEPENTINGAN ISTIQFAR
& ZIKIR SELEPAS SOLAT
ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫و‬ َ‫اء‬َ‫ج‬ ،َ‫ة‬َُ‫ح‬‫ك‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫َب‬‫أ‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ،ّ‫ن‬َ‫س‬َ‫ح‬‫اْل‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬ُِ َ‫ع‬َ‫ك‬ََُ‫ف‬ ٌ‫ع‬ّ‫اك‬َ‫ر‬ َّّ‫الِل‬ ُ‫ول‬َُّ‫مث‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ َ‫ن‬‫و‬
ُّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫ى‬ََِ‫ق‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ََّ‫إ‬ ‫ى‬َ‫ش‬َ‫م‬َ‫ق‬ َُُ‫ت‬َ‫ال‬َ‫ص‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬َ‫ال‬:
”َُّ‫مث‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ َ‫ن‬‫و‬ُِ َ‫ع‬َ‫ك‬َ‫ر‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ُ‫م‬ُ‫ك‬ُّ‫ي‬َ‫أ‬ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ََّ‫إ‬ ‫ى‬َ‫ش‬َ‫م‬“.َ‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬َ‫ة‬َُ‫ح‬‫ك‬َ‫ب‬ ‫و‬ُ‫ب‬
‫ا‬َ‫ن‬َ‫أ‬.‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ُّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬:”َ‫ز‬َ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ص‬‫ح‬ُّ‫ح‬ َُّ‫الِل‬ َ‫ك‬َِ‫ا‬‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬.“
Al-Hasan reported: Abu Bakrah came when the
Apostle of Allah was bowing. So he bowed without
the row (before joining it). He then went to the row.
When the Prophet finished his prayer, he said:
which of your bowed without the row, and then
went to the row? Abu Bakrah said; it was I. the
Prophet said: May Allah increase your eagerness !
but do not do it again. (Sunan Abu Dawud 684)
Imam Nawawi (w.676H), [‫املهذب‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫]اجملموع‬
(ِ‫املأمو‬‫و‬ ِ‫االما‬ ‫موقف‬ ‫باب‬(
َ‫ج‬ّ‫ر‬‫ا‬َ‫خ‬ ِّ‫ا‬َُ‫ح‬‫ح‬ّ‫ح‬‫اْل‬ ََ‫إ‬ ‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ ُ‫اه‬َُ‫ح‬‫ع‬َ‫م‬ ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬ََ‫إ‬ ‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ ُُّّ‫َخ‬‫أ‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬
‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬ ّ‫ت‬‫ح‬‫ق‬َ‫و‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ََ ََ‫إ‬ ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬‫مسُعا‬ ‫اِصالة‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫إت‬ ََ‫إ‬...
ُُُ‫ل‬ّ‫اص‬َ‫ح‬َ‫و‬َّ‫ل‬ُ‫ك‬َ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫ك‬‫ح‬‫ذ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ف‬ّ‫اق‬َ‫و‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َّ‫َن‬‫أ‬‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ّ‫اب‬َ‫ب‬‫ح‬‫ح‬ّ‫ت‬‫ح‬‫س‬ ّ‫اال‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ه‬ُُّ‫ك‬‫ا‬ََ‫و‬َُِِ‫ا‬َ‫خ‬
ُ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ت‬َّ‫ح‬َ‫ص‬َ‫و‬‫ِو‬ ‫كذا‬‫و‬ ‫املصُف‬ ُ‫ه‬ََُ‫ك‬َ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِِّّ‫و‬ُ‫م‬‫ح‬‫أ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ‫اعال‬ ِ‫االما‬ ‫صلي‬
‫ة‬َ‫اج‬َ‫ح‬ ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫ْغ‬ِّ َُُ‫س‬‫ح‬‫ك‬َ‫ع‬َ‫و‬...َّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫ح‬‫و‬َِ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬َ‫م‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ َ‫ف‬‫ح‬‫ل‬َ‫خ‬ ‫ا‬ًَُِِّ‫ح‬ُُ‫م‬ ‫ى‬ُُُّّّ‫ك‬ََ‫َت‬ َ‫ع‬
ُُُ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫ص‬ ‫ح‬‫ت‬َّ‫ح‬َ‫ص‬َ‫و‬ َ‫ه‬ُُّ‫ك‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬.
Jil.4, Hal.297
ّ‫اف‬َ‫ن‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ّ‫ر‬‫ا‬َ‫و‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ ّ‫اء‬َ‫ط‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ََّ‫إ‬ َُُ‫ل‬َ‫س‬‫ح‬‫َر‬‫أ‬ ، ‫ح‬‫ْي‬َ‫ب‬ُ‫ج‬ َ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ َ‫ع‬ّ‫ب‬ّ‫ائ‬َّ‫اِس‬ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬
ُُ‫ح‬ُّ‫م‬ ُ‫آه‬َ‫ر‬ ،‫ء‬‫ح‬‫ى‬َ‫ش‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َُُُِ‫أ‬‫ح‬‫س‬َ‫ي‬ َُّ‫َّن‬ ّ‫ت‬‫ح‬‫ُخ‬‫أ‬ُ‫ة‬َ‫ي‬ّ‫و‬‫ا‬َ‫ع‬ُ‫م‬َ‫ن‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ّ‫ِف‬‫ح‬‫م‬َ‫ع‬.ُ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬
َّ‫ل‬َ‫س‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫ص‬‫ح‬‫ق‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ َ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َُُ‫ع‬َ‫م‬َ‫ف‬ ‫ي‬ّ‫ام‬َ‫ق‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫م‬ُ‫ق‬ ُِ‫ا‬َ‫م‬ّ‫ْل‬‫ا‬ َ‫م‬‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬
َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬ِّ ‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َََّّ‫إ‬ ََّ َ‫س‬‫ح‬‫َر‬‫أ‬ ََّ َ‫خ‬ََِ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬ َ‫ت‬‫ح‬‫ل‬َ‫ع‬‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ل‬ّ‫ص‬َ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫ف‬
َّ‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ َ‫ج‬ُُ‫ح‬َ‫َت‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫ك‬َ‫ت‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ‫ة‬َ‫ال‬َ‫ص‬ّ‫ب‬َ‫َم‬‫أ‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ َ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ّ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َُ
‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬‫ح‬َ‫ن‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫ك‬َ‫ت‬َ‫ن‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ٌ‫ة‬َ‫ال‬َ‫ص‬ ََّ َ‫وص‬ُ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫ج‬ُُ.
Umar b. `Ata' b. Abu Khuwar said that Nafi` b. Jubair sent
him to al- Sa'ib the son of Namir's sister to ask him about
what he had seen in the prayer of Mu`awiya. He said: Yes, I
observed the Jumu`a prayer along with him in Maqsura and
when the Imam pronounced salutation I stood up at my place
and observed (Sunan rak`ahs). As he entered he sent for me
and said: Do not repeat what you have done. Whenever you
have observed the Jumu`a prayer, do not observe (Sunan
prayer) till you, have talked or gone out, for the Messenger of
Allah had ordered us to do this and not to combine two
(types of) prayers without talking or going out. (Sahih Muslim
883)
Imam Nawawi (w.676H), [‫املهذب‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫]اجملموع‬
(‫باملسبحة‬ ‫باالشارة‬ ُ‫ق‬َّ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ت‬َ‫ت‬ ََّ ّ‫ائ‬َ‫س‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬(
َََُِّ‫ت‬ُ‫ي‬ ‫ا‬َّّ‫ِم‬ ُ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ت‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫ن‬‫إ‬ ‫ا‬َُُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬‫ا‬َََ‫د‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬ َُّ ‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫ة‬َُُّّ‫اِس‬َ‫ف‬َّ ‫ِِع‬ ُ‫نيت‬‫ب‬ ََ‫إ‬ َ‫ع‬ ّ‫ج‬
‫اُِافلة‬َُّ َِ‫ح‬‫ف‬َ‫أ‬ ّ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ل‬‫ح‬‫ع‬ّ‫ف‬ َّ‫َن‬ّ‫ل‬...َ‫ق‬‫ح‬‫ع‬ ّ‫ج‬‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َُُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬ َ‫ال‬َِ‫ا‬َ‫َر‬‫أ‬َ‫و‬ ُّّ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َ‫ب‬ ََ‫إ‬
ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬ ّ‫د‬ّ‫ج‬‫ح‬‫س‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ََّ ََُُِّّ‫اِت‬‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬‫ح‬‫ك‬َ‫ت‬ِّ ً‫نيال‬ّ‫ل‬َ‫ق‬ ُّّ‫ع‬ّ‫ض‬‫ح‬‫و‬َ‫م‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ ََّ ّ‫ق‬َ‫ت‬ّ‫ه‬ِّ‫و‬ُ‫ج‬ُ‫س‬ ّ‫ع‬ّ‫اض‬َ‫و‬َ‫م‬ ّ‫ْي‬ّ‫ث‬
...‫ح‬َُ‫ني‬َ‫ف‬ ََُ‫آخ‬ ‫ع‬ّ‫ض‬‫ح‬‫و‬َ‫م‬ ََ‫إ‬ ‫ح‬َّ ّ‫ق‬َ‫ت‬‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬‫ي‬ّ‫ْغ‬َ‫ب‬َُِّ‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ح‬‫ي‬َ‫ب‬ ََّ ّ‫ص‬‫ح‬َِ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ِّ َ‫ال‬َ‫ك‬ّ‫ب‬ ّ‫ة‬َ‫ل‬ّ‫َّاف‬ُِ‫ا‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َِ‫ي‬
‫ان‬َ‫س‬‫ح‬‫ن‬‫إ‬...َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ُ‫د‬َ‫م‬َ‫ت‬‫ح‬‫ع‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫و‬َُ ُ‫يث‬ّ‫د‬َ‫ح‬‫اْل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ه‬َ‫ف‬ّ‫ة‬ََِ‫أ‬‫ح‬‫س‬...ّ‫َّاف‬ُِ‫ا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ّ‫ِف‬ َ‫ة‬َ‫ل‬
َّّ َِ‫ح‬‫ف‬َ‫ح‬‫ال‬ َ‫ف‬ َ‫ال‬ّ‫خ‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫و‬ َ‫از‬َ‫ج‬ ّ‫د‬ّ‫ج‬‫ح‬‫س‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬...‫وهللا‬‫اعلم‬.
Jil.3, Hal.490-492
َ‫ن‬‫ح‬‫ك‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ََُِ ٌِ‫ا‬َ‫م‬ّ‫إ‬ ‫ا‬َُّ‫ب‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،‫س‬‫ح‬‫ني‬َ‫ق‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ ّ‫ق‬َ‫ر‬‫ح‬‫َز‬‫ل‬‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َّ‫اِص‬ ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ ُ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َ‫ث‬‫ح‬‫م‬ّ‫ر‬ ‫ا‬َ‫َب‬‫أ‬َ‫ة‬َ‫ال‬-ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ ََّ ‫ح‬‫ث‬ّ‫م‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬
ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬-‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َ‫ع‬َ‫م‬.‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َ‫و‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ّ‫ِف‬ ّ‫ان‬َ‫وم‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬َ‫و‬ ُ‫ح‬‫ك‬َ‫ب‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َِّّ‫د‬َ‫ق‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬
ِ‫ا‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ ََ‫ُو‬‫ل‬‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ْي‬ّ‫ب‬‫ح‬‫ك‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬ َ‫د‬ّ‫ه‬َ‫ش‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ ٌَّ ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َ‫و‬ ُُّّ‫ني‬َّ‫َي‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ ُّّ‫يب‬َ‫ن‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫ص‬َ‫س‬ َُّ‫مث‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َ‫م‬َّ‫ل‬
َُّ‫مث‬ ُّ‫ح‬‫َّي‬‫د‬َ‫خ‬ َ‫اض‬َ‫ني‬َ‫ب‬ ‫ا‬َُ‫ح‬‫َي‬‫أ‬َ‫ر‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّ‫ه‬ّ‫ر‬‫ا‬َ‫س‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬ ُُّّ‫ني‬َّ‫َي‬َ‫ة‬َ‫ث‬‫ح‬‫م‬ّ‫ر‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ّ‫ال‬َ‫ت‬ِّ‫ح‬‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ََّ َ‫ت‬َِ‫ح‬‫ان‬-‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬َُُ‫س‬‫ح‬َِ‫ن‬ ّ‫ِن‬-َُّ ُ‫ج‬َُِّ‫ا‬ َِ‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬
‫ح‬‫ش‬َ‫ي‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ ََ‫ُو‬‫ل‬‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ْي‬ّ‫ب‬‫ح‬‫ك‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬ َُُ‫ع‬َ‫م‬ َ‫ك‬َ‫ر‬‫ح‬َِ‫أ‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬‫ح‬َُّ‫ِب‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬َ‫ف‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َِّ‫إ‬ َ‫ب‬َ‫ث‬َ‫و‬َ‫ف‬ ُ‫ع‬َُِ‫ه‬َّ‫ز‬َ‫ه‬َ‫ف‬ ُّّ‫ب‬ّ‫ك‬َ‫ال‬َ‫ق‬ َُّ‫مث‬‫ح‬‫س‬ّ‫ل‬‫ح‬‫اج‬
‫ح‬‫ن‬ُ‫ك‬َ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ ّ‫اب‬َ‫ت‬ّ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ َُّ ‫ح‬ََ‫أ‬ ‫ح‬‫ك‬ّ‫ل‬‫ح‬‫ه‬َ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ َُُّ‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ٌَّ ‫ح‬‫ص‬َ‫ف‬ ‫ح‬‫م‬ّّ‫اِت‬َ‫و‬َ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ح‬‫ي‬َ‫ب‬.َُِّ‫ا‬ َ‫ع‬َ‫ف‬ََُ‫ف‬‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ُّّ‫يب‬
َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬ََُ‫ص‬َ‫ب‬"ّ‫اب‬َّ‫ط‬َ‫ح‬‫اْل‬ َ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ‫ا‬َ‫ي‬ َ‫ك‬ّ‫ب‬ َُّ‫الِل‬ َ‫اب‬َ‫َص‬‫أ‬.
Narrated Al-Azraq ibn Qays: An imam of ours, whose kunyah (surname) was
Abu Rimthah, led us in prayer and said: I prayed this prayer, or one like it,
with the Prophet Abu Bakr and Umar were standing in the front row on his
right and there was a man who had been present at the first takbir in the
prayer. The Prophet of Allah offered the prayer, then gave the salutation to
his right and his left so that we saw the whiteness of his cheeks, then turned
away as AbuRimthah (meaning himself) had done. The man who has been
present with him at the first takbir in the prayer then got up to pray another
prayer, whereupon Umar leaped up and, seizing him by the shoulders,
shook him and said: Sit down, for the People of the Book perished for no
other reason than that there was no interval between their prayers. The
Prophet raised his eyes and said: Allah has made you say what is right, son
of al-Khattab. (Sunan Abi Dawud 1007)
Imam Ibn Rejab (w.795H), [ ‫ح‬ُ‫ش‬ َ‫اِبار‬ ‫فتح‬َ‫اِبخار‬ ‫نيح‬‫ح‬‫ص‬ ]
(ِ‫اِسال‬ ‫بعد‬ ‫مصاله‬ ‫ِف‬ ِ‫اْلما‬ ‫مكث‬ ‫باب‬)
‫غ‬ ‫من‬ ‫بعدَا‬ ‫باِتطوع‬ ‫املكتوبة‬ َّ ‫يص‬ ‫أن‬ ‫اَة‬ُ‫ك‬‫على‬ ‫يدل‬ ‫اْلديث‬ ‫وَذا‬‫وإن‬ ،َّ ‫فص‬ ‫ْي‬
‫نيم‬‫ل‬‫باِتس‬ َّ ‫فص‬.
Jil.7, Hal.431
 Imam Ibn Rejab (w.795H), ( ‫نيح‬‫ح‬‫ص‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ َ‫اِبار‬ ‫فتح‬
َ‫اِبخار‬), Jil.8, Hal.20-36.
‫اِْغس‬ ‫نيهم‬‫ل‬‫ع‬ ‫جيب‬ ‫ومَّت‬ ،‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬ ‫وضوء‬ ‫باب‬َّ 
‫اجلُائز‬‫و‬ ‫نيدين‬‫ع‬ِ‫ا‬‫و‬ ‫اجلماعة‬ ‫وحِورَم‬ ‫اِطهور‬‫و‬،
‫وفهم‬ُِ‫وص‬.
Adakah Kanak-Kanak Datang Ke Masjid
Pada Zaman Nabi s.a.w.?
َ‫م‬َ‫ت‬‫ح‬‫َع‬‫أ‬ ‫ح‬‫ت‬َِ‫ا‬َ‫ق‬ ‫عُها‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ َ‫ة‬َ‫ش‬ّ‫ائ‬َ‫ع‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ ُ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ُ
‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ ُ‫اه‬َِ‫ا‬َ‫ن‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّ‫اء‬َ‫ش‬ّ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ‫وسلم‬ُ‫ن‬‫ا‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬َ‫و‬ ُ‫اء‬َ‫س‬ُِّ‫ا‬ َِ‫ا‬َ‫ن‬...
Narrated Aishah: Once Allah’s Messenger delayed the
Ishak prayer till Umar informed him that the women and
children had slept… (Sahih al-Bukhari 862)
]‫ِف‬ ‫املكتوبة‬ ‫اِصالة‬ ‫اُِجال‬ ‫مع‬ ‫يشهدون‬ ‫ا‬‫و‬‫كان‬‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬ ‫أن‬‫املسجد‬
‫اُِيب‬ ‫مع‬-َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬.[
Apa Yang Perlu Dijaga?
‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ َ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ،ََُ‫م‬ُ‫ع‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬‫ح‬‫ز‬َ‫غ‬ ّ‫ِف‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ّ‫ة‬
ّ‫ة‬ََُ‫َّج‬‫اِش‬ ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ََّ َ‫ك‬َ‫أ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ََُ‫ب‬‫ح‬‫ني‬َ‫خ‬-َِ‫ُّو‬‫ث‬ِ‫ا‬ ّ‫ِن‬‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬-‫ح‬‫أ‬َ‫ي‬ َ‫ال‬َ‫ف‬ََّ‫ي‬ّ‫ت‬
َ‫د‬ ّ‫اج‬َ‫س‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬.
Ibn Umar reported: The Messenger of Allah said
during the battle of Khaybar: He who ate of this
plant, i. e. garlic, should not come to the
mosques. (Sahih Muslim 561)
Imam Ibn Battol (w.449H), []
)‫ا‬َ‫و‬ َّّ َ‫ص‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ّ‫ئ‬ُِّ‫ا‬ ِّ‫ُّو‬‫ث‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ َ‫اء‬َ‫ج‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫باب‬ّ‫اث‬َُُّ‫ك‬‫ح‬ِ(
ُ‫ب‬ ‫يتأذى‬ ‫ما‬ َّ ‫ك‬‫نِى‬ ‫ىف‬ َّ ‫أص‬ ‫اْلديث‬ ‫وَذا‬.‫أ‬ ُ‫عم‬ ‫أبو‬ ‫أفَّت‬‫و‬‫عبد‬ ‫بن‬ ‫محد‬
‫ب‬ ‫املسجد‬ ‫ىف‬ ‫يؤذيهم‬ ُ‫أن‬ ُ‫ان‬‫ْي‬‫ج‬ ‫شكا‬ َّ ‫رج‬ ‫ىف‬ ‫َاشم‬ ‫بن‬ ‫امللك‬ُ‫لسان‬.
Jil.2, Hal.466.
Bilakah Kanak-Kanak Disuruh Solat?
Nabi s.a.w. bersabda;
َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ّ‫ب‬ َّّ‫يب‬َّ‫اِص‬ ‫ا‬‫و‬ُُُ‫م‬ّ‫إ‬َ‫و‬ َ‫ي‬ُّّ‫س‬ َ‫ع‬‫ح‬‫ب‬َ‫س‬ َ‫غ‬َ‫ل‬َُ‫ح‬‫ش‬َ‫ع‬ َ‫غ‬َ‫ل‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬
‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫وه‬ُ‫ب‬ُّ‫ح‬‫اض‬َ‫ف‬ َ‫ي‬ُّّ‫س‬...
(HR Abu Daud: 494)
•]‫وإسحاق‬ ‫أمحد‬‫و‬ ‫اعي‬‫ز‬‫الو‬‫و‬ ‫مكحول‬:ُ‫اِصيب‬ ‫ِبا‬ ُ‫ؤم‬ُ‫ي‬،‫ِسبع‬
ُ‫ِعش‬ ‫كها‬ُ‫ت‬ ‫على‬ ‫ويُِب‬.
•‫أمُه‬ ‫اِويل‬ ‫على‬ ‫جيب‬ ‫ِكن‬ ،‫اِصيب‬ ‫على‬ ‫جتب‬ ‫وال‬،‫ِسبع‬ ‫ِبا‬
ُ‫ِعش‬ ‫كها‬ُ‫ت‬ ‫إذا‬ ُ‫ب‬ُ‫وض‬.
•‫ين‬‫ْي‬‫س‬ ‫ابن‬,ُ‫عم‬ ‫ابن‬‫و‬ ‫اْلسن‬‫و‬ ،ََُ‫اِز‬‫و‬:‫اِص‬ ُ‫يؤم‬‫يب‬
ُِ‫مشا‬ ‫من‬ ُُ‫ني‬‫َي‬ ‫عُف‬ ‫إذا‬ ‫باِصالة‬.
•‫ان‬ُ‫مه‬ ‫بن‬ ‫نيمون‬‫م‬‫و‬ ،‫عُوة‬:‫عقلها‬ ‫إذا‬ ‫ِبا‬ ُ‫يؤم‬.
•‫اِتابعي‬ ‫بعض‬:‫ين‬ُ‫عش‬ ِ‫عد‬ ‫أحصى‬ ‫إذا‬ ‫ِبا‬ ُ‫يؤم‬.
•‫وماِك‬ ‫اُِخعي‬:ُ‫ثْغ‬ ‫إذا‬ ‫ِبا‬ ُ‫يؤم‬-‫يعِن‬:‫تبدِت‬ُ‫اسُان‬.[
Nabi s.a.w. bersabda;
َُِّ‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬ ‫ة‬َ‫ث‬َ‫ال‬َ‫ث‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ ُ‫م‬َ‫ل‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ع‬ّ‫ف‬ُ‫ر‬َ‫ظ‬ّ‫ق‬‫ح‬‫ني‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ي‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّ‫م‬ّ‫ائ‬‫ى‬َ‫ل‬َ‫ت‬‫ح‬‫ب‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬
َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّّ‫يب‬َّ‫اِص‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬ َ‫أ‬َُ‫ح‬‫ب‬َ‫ي‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ََُ‫ب‬‫ح‬‫ك‬َ‫ي‬.
(HR Abu Daud: 4398)
]‫ا‬‫و‬ِ‫وقا‬ ،‫اِعلماء‬ ُ‫أكث‬ ‫ذَب‬ ‫اْلديث‬ ‫َذا‬ َ‫ا‬‫و‬:‫جت‬ ‫ال‬‫ب‬
‫يبلغ‬ ‫حَّت‬ ‫اِصيب‬ ‫على‬ ‫اِصالة‬.[
Adakah Toharoh Kanak-Kanak Sah?
‫صلى‬ ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬ ،َّّ‫ر‬‫ح‬‫د‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ‫نيد‬ّ‫ع‬َ‫س‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬:َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ َُّ ‫ح‬‫س‬ُ‫ْغ‬‫ح‬ِ‫ا‬ّ‫ة‬
‫م‬ّ‫ل‬َ‫ت‬‫ح‬ُ‫ُم‬ َّّ ُ‫ك‬‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ٌ‫ب‬ ّ‫اج‬َ‫و‬.
Narrated Abu Said Al-Khudri: The Prophet said,
“Ghusl (taking a bath) on Friday is compulsory for
every Muslim reaching the age of puberty.” (Sahih
al-Bukhari 858)
]ً‫ا‬‫خالف‬ ‫نعلم‬ ‫ال‬ُ‫حدث‬ ‫تِع‬ُ‫وي‬ ُ‫ت‬‫ر‬‫طها‬ ‫تصح‬ ‫نيز‬‫م‬‫امل‬ ‫اِصيب‬ ‫أن‬.‫حق‬ ‫ِف‬ ُ‫كل‬‫َذا‬
‫من‬ ‫فأما‬ ،‫نيز‬‫م‬‫امل‬ ‫اِصيب‬‫صالة‬ ‫وال‬ ُِ ‫طهارة‬ ‫فال‬ ُِ ‫نيز‬‫َت‬ ‫ال‬‫تو‬ ‫ِو‬‫و‬ ،ُ‫يؤث‬ ‫مل‬ ‫ضأ‬
ً‫ا‬‫نيئ‬‫ش‬ ‫املاء‬ ‫ِف‬ ُِ‫استعما‬.[
Adakah Sah Solat Kanak-Kanak Yang Mumayyiz?
ّ‫ع‬ ُّ‫ت‬ّ‫ب‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫عُهما‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َِ َ‫ة‬َ‫ن‬‫و‬ُ‫م‬‫ح‬‫ني‬َ‫م‬ ّ‫ِت‬َِ‫ا‬َ‫خ‬ َ‫د‬‫ح‬َُِ‫ا‬ََُ‫ف‬ ،ً‫ة‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬
‫صلى‬ ُّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬‫هللا‬َّ‫ل‬ِ‫ا‬ ّ‫ض‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬ ّ‫ِف‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬َّّ‫الِل‬ ُ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َِ‫ا‬َ‫ق‬ َّّ ‫ح‬‫ني‬‫صلى‬
ُ‫و‬ ‫ق‬َّ‫ل‬َ‫ع‬ُ‫م‬ ‫ن‬َ‫ش‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫أ‬َّ‫ض‬َ‫و‬َ‫ت‬َ‫ف‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬‫ا‬ًِ‫ني‬َِّ‫خ‬ ‫ا‬ً‫وء‬ُ‫ض‬...
Narrated Ibn Abbas: One night I slept at the
house of my aunt Maimuna and the Prophet
slept (too). He got up (for prayer) in the last
hours of the night and performed a light ablution
from a hanging leather skin… (Sahih al-Bukhari
859)
]‫اُِيب‬ ‫توضأ‬ ‫كما‬‫توضأ‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫أن‬-‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ-َ‫إ‬ ِ‫قا‬ ‫مث‬ ،
‫اُِيب‬ ‫جانب‬-َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬-‫يصلي‬‫مل‬‫و‬ ‫يساره‬ ‫عن‬ ِ‫قا‬ ‫ملا‬ ُ‫أن‬‫و‬ ،ُ‫مع‬
،ِ‫املأمو‬ ‫موقف‬ َ‫إ‬ ُُ‫ني‬‫َي‬ ‫عن‬ ُِ‫و‬‫ح‬ ِ‫ِلمأمو‬ ً‫ا‬ِ‫موق‬ ‫يكن‬‫ع‬ ‫يدل‬ ‫فهذا‬‫صحة‬ ‫لى‬
‫اب‬ ‫فإن‬ ،ِ‫ِإلما‬ ُ‫ومصافت‬ ،ِ‫باْلما‬ ُ‫وإئتمام‬ ،ُ‫وصالت‬ ‫اِصيب‬ ‫طهارة‬‫إذ‬ ‫كان‬‫عباس‬ ‫ن‬
ً‫ا‬‫ني‬‫ب‬‫ص‬ ‫ذاك‬[
Dimanakah Tempat Kanak-Kanak Dalam
Sof?
َ‫ب‬‫ح‬‫َق‬‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫عُهما‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫ت‬َ‫أ‬ ‫ار‬َ
ّ‫مح‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬ً‫ب‬ّ‫اك‬َ‫ر‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ل‬‫ا‬َ‫ن‬َ‫أ‬َ‫و‬ ‫ان‬
ََِ‫ال‬ّ‫ت‬‫ح‬‫ح‬ّ‫اال‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ز‬ََ‫ا‬َ‫ن‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ ‫ذ‬ّ‫ئ‬َ‫م‬‫ح‬‫و‬َ‫ي‬...ّ‫ِف‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ل‬َ‫خ‬ََِ‫و‬َِّ‫ذ‬ ‫ح‬ُّ‫ك‬‫ح‬ُُ‫ي‬ ‫ح‬‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ، ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ٌ‫د‬َ‫َح‬‫أ‬ َّ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ك‬.
Narrated Ibn Abbas: Once I came riding a she-ass and
during that time closely to the age of puberty… and joined
the row and no one objected to my deed. (Sahih al-Bukhari
861)
]‫ِبذا‬ ‫استدل‬ ‫وقد‬ٌ‫ماِك‬‫ك‬‫بي‬ ‫اِصف‬ ‫ِف‬ َّ ‫جيع‬ ‫أن‬ َّ ِ‫الف‬ ‫أن‬ ‫على‬‫رجلي‬ َّ 
‫وخشوعها‬ ‫اِصالة‬ ‫أِب‬ ‫نيتعلم‬ِ ‫؛‬ً‫ا‬‫ني‬‫ب‬‫ص‬.‫وَو‬‫ني‬‫ع‬‫ِلشاف‬ ‫اِوجهي‬ ‫أحد‬‫ة‬.‫هلم‬ ‫اِثان‬‫و‬:
‫اُِجال‬ ‫خلف‬ ً‫ا‬ِ‫ص‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫كث‬‫إذا‬ ‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬ ‫يقف‬.‫وَو‬‫أيب‬ ‫ومذَب‬ ‫مذَبُا‬‫نيِة‬ُ‫ح‬*.
‫اُِيب‬ ‫بقول‬ ‫ِذِك‬ ‫ا‬‫و‬ِ‫استد‬-َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫م‬-(( :ِ‫الحال‬ ‫ا‬‫و‬ِ‫و‬‫أ‬ ‫نيلِن‬ِ
‫يلوهنم‬ ‫اِذين‬ ‫مث‬ ،‫يلوهنم‬ ‫اِذين‬ ‫مث‬ ،‫اُِهى‬‫و‬ ‫مُكم‬))[
]‫اِثان‬ ‫اِصف‬ ‫ِف‬ ُِ‫خل‬ ٌَّ ‫رج‬ ِ‫فقا‬ ،‫اِصف‬ ُ‫آخ‬ ‫ِف‬ ‫اِصيب‬ ‫كان‬‫ِو‬‫و‬‫أمحد‬ ‫فقال‬ ،:‫ال‬
‫باِصف‬ ٌَّ ‫متص‬ ‫َو‬ ،ُ‫ب‬ ‫بأس‬.[
َ‫ق‬ُ‫ي‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬َ‫و‬ ّ‫ال‬َ‫ج‬ُِّ‫ا‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ن‬‫و‬ُ‫ْي‬ّ‫ث‬َ‫ك‬ َََُِ‫ح‬ ‫ا‬َ‫ذ‬‫إ‬ََ ُ‫ن‬‫ا‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬ َُّ‫مث‬ ُ‫ال‬َ‫ج‬ُِّ‫ا‬ َُِّ‫د‬ُ‫ب‬ََ‫ح‬‫ذ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫و‬َُ ‫ا‬َ‫ذ‬
ُ‫ور‬ُ‫ه‬‫ح‬‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َ‫ع‬َ‫ط‬َ‫ق‬ ُّّ‫ب‬َ‫و‬َّ‫اِش‬ ُ‫اه‬َ‫ك‬َ‫ح‬ ٌُ‫ح‬‫ج‬َ‫و‬ ُّ‫ني‬ّ‫ف‬َ‫و‬َ‫و‬ ‫ي‬ّ‫نيج‬ّ‫ن‬َ‫د‬‫ح‬َُ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ‫د‬ّ‫ام‬َ‫ح‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬ ُ‫خ‬‫ح‬‫ني‬ّ‫ب‬ّ‫ني‬َّ‫ط‬ِ‫ا‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬ ‫ي‬ّ‫اض‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬
‫ح‬‫م‬َُُُ‫ح‬‫ني‬َ‫غ‬َ‫و‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ َُّّّ‫ه‬‫ح‬‫ظ‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ب‬ّ‫اح‬َ‫ص‬َ‫و‬َ‫ح‬‫ي‬َ‫ب‬ َ‫ف‬ّ‫ق‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ٌّّ‫يب‬َ‫ص‬ ّ‫ح‬‫ي‬َ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َّّ ُ‫ك‬
ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ َ‫ال‬َ‫ع‬‫ح‬‫َف‬‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬‫ح‬ُّ‫م‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫م‬َّ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ت‬َ‫ني‬ِّّ‫ح‬َّ‫اِص‬َ‫و‬ُ‫ل‬َّ‫َو‬‫ح‬‫ال‬ ُ‫نيح‬َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ُِّّ‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ِّ‫نيلِن‬ِ ‫وسلم‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬
‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫ل‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َُّ‫مث‬ ‫ى‬َ‫ُّه‬ُِ‫ا‬َ‫و‬ ِّ َ‫ال‬‫ح‬‫َح‬‫ح‬‫ال‬ ‫ا‬‫و‬ِ‫و‬‫ا‬ ‫مُكم‬.ّ‫ك‬‫ح‬‫م‬ُ‫ني‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ُ‫م‬ُّ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ت‬ ‫ا‬َّ‫َم‬‫أ‬َ‫و‬‫ا‬‫و‬ُ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫و‬ ُ‫ن‬
‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َِ‫ح‬‫ل‬َ‫خ‬.[Imam nawawi , Al-Majmu’ Sharh Al-Muhazzab, Jil.4, Hal.293]
Adakah Kanak-Kanak Boleh Menghadiri Solat
Jenazah?
Nabi s.a.w. bersabda;
َّّ‫يب‬‫ح‬‫َّع‬‫اِش‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ع‬َّ‫ْس‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،َّ ّ‫ان‬َ‫ب‬‫ح‬‫َّني‬‫اِش‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫م‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬ُ‫س‬ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ََُّ‫م‬ ،‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ّ‫ن‬ََُ‫ب‬‫ح‬‫َخ‬‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬َُِّ‫ص‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َّ‫َم‬‫أ‬َ‫ف‬ ،‫وذ‬ُ‫ب‬‫ح‬َُ‫م‬ ‫ح‬‫ْب‬َ‫ق‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫وسلم‬ُّ.َّ‫د‬َ‫ح‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ‫و‬ُ‫ح‬‫م‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫َب‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ل‬ُ‫ق‬َ‫ف‬ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫ث‬
‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬.
Narrated Sulaiman Ash-Shaibani: I heard Ash-Shabi saying,
“A person who was accompanying the Prophet passed by a
grave that was separated from the other graves told me that
the Prophet once led the people in the (funeral) prayer and
the people had aligned behind him. I said, "O Aba Amr! Who
told you about it?” He said, "Ibn `Abbas.“ (Sahih al-Bukhari
857)
]‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫خلف‬ ‫صلى‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫أن‬-َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫م‬-‫ابن‬‫و‬ ،‫اِقْب‬ ‫على‬ ُ‫أصحاب‬ ‫مع‬
،‫اْللم‬ ‫يبلغ‬ ‫مل‬ ً‫ا‬‫ْي‬‫صْغ‬ َ‫ن‬‫كا‬‫عباس‬،‫اُِجال‬ ‫مع‬ ‫اجلُائز‬ ‫صالة‬ ‫يشهد‬ ‫اِصيب‬ ‫أن‬ ‫على‬ ‫ل‬‫فد‬
‫معهم‬ ‫ويصف‬ ،‫نيها‬‫ل‬‫ع‬ ‫معهم‬ ‫ويصلي‬.[
Adakah Kanak-Kanak Keluar Untuk Solat
Hari Raya?
َّ‫ب‬َ‫ع‬ َ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ع‬َّ‫ْس‬ ،‫س‬ّ‫ب‬‫ا‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ ّ‫ن‬َ‫ح‬‫مح‬َُِّ‫ا‬ ُ‫د‬‫ح‬‫ب‬َ‫ع‬ٌَّ ُ‫ج‬َ‫ر‬ َُُِ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫عُهما‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ ‫اس‬
‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ ّ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ع‬َ‫م‬ َ‫وج‬ُُُ‫ح‬‫اْل‬ َ‫ت‬‫ح‬‫د‬ّ‫ه‬َ‫ش‬‫ح‬‫م‬َ‫ع‬َ‫ن‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ َُ‫م‬ ُُ‫ح‬ُّ‫م‬ ّ‫ان‬َ‫ك‬َ‫م‬ َ‫ال‬‫ح‬‫و‬ََِ‫و‬‫ا‬
ّ‫ه‬َُّ‫ْغ‬ّ‫ص‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ّ‫ِن‬‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬ ُُُ‫ت‬‫ح‬‫د‬ّ‫ه‬َ‫ش‬...
Narrated `Abdur Rahman bin Abis: A person asked Ibn Abbas,
“Have you ever presented yourself at the (`Id) prayer with Allah's
Apostle?” He replied, "Yes." And if it had not been for my kinship
(position) with the Prophet it would not have been possible for me
to do so (for he was too young). (Sahih al-Bukhari 863)
]‫باْلُوج‬ ‫اية‬‫و‬ُِ‫ا‬ ‫َذه‬ ‫ِف‬ ِ‫ا‬ُ‫امل‬‫و‬:‫نيد‬‫ع‬‫ِل‬ ‫اْلُوج‬.‫َاَُا‬ ‫اْلديث‬ ‫من‬ ِ‫املقصو‬‫و‬:‫أن‬
‫نيد‬‫ع‬ِ‫ا‬ ‫صالة‬ ‫يشهدون‬ ‫ا‬‫و‬‫كان‬‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬‫اُِيب‬ ‫مع‬.[
َ‫أ‬َ‫ر‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،َّّ‫ر‬‫ا‬َ‫ص‬‫ح‬‫ن‬َ‫ل‬‫ا‬ َ‫ة‬َِ‫ا‬َ‫ت‬َ‫ق‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ي‬ُُِّ‫ؤ‬َ‫ي‬ ‫وسلم‬
‫ح‬ََ‫و‬ ّ‫اص‬َ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ُ‫ت‬‫ح‬ُّ‫ب‬ ُ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ُم‬‫أ‬َ‫و‬ َ‫َّاس‬ُِ‫ا‬َُِّ‫ا‬ ّ‫ت‬‫ح‬ُّ‫ب‬ َ‫ب‬َُ‫ح‬‫ي‬َ‫ز‬ ُ‫ة‬َُ‫ح‬‫اب‬ َ‫ى‬‫هللا‬ ‫صلى‬ ّّ‫يب‬
َ‫ض‬َ‫و‬ َ‫ع‬َ‫ك‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ُّّ‫ق‬ّ‫ات‬َ‫ع‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ُّ‫اِس‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ع‬َ‫ف‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬ِّ‫و‬ُ‫ج‬
‫ا‬َََِ‫ا‬َ‫َع‬‫أ‬.
Abu Qatada al-Ansari reported: I saw the
Apostle leading the people in prayer with
Umamah, daughter of Abul As and Zainab
(daughter of the Messenger of Allah) on his
shoulder. When he bowed, he put her down,
and when he got up after prostration, he
lifted her again. (Sahih Muslim 543)
Imam Nawawi (w.676H), [‫اْلجاج‬ ‫بن‬ ‫مسلم‬ ‫نيح‬‫ح‬‫ص‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫املُهاج‬]
)ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ّ‫ِف‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬ َّّ ‫ح‬َ‫مح‬ ّ‫ز‬‫ا‬َ‫و‬َ‫ج‬ ‫باب‬(
ُّ‫ل‬ُ‫د‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َََ
ّ‫مح‬َ‫ر‬ ّ‫ي‬ّ‫ع‬ّ‫َّاف‬‫اِش‬ ّ‫ب‬ََ‫ح‬‫ذ‬َ‫م‬ََِّ‫ا‬َ‫ع‬َ‫ت‬ َُّ‫الِل‬ َُُ‫اف‬َ‫و‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬َُّ ‫ح‬َ‫مح‬ ُ‫وز‬َُ‫جي‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ َُُ‫ق‬
َ‫ن‬ّ‫م‬ ‫ا‬َ
ّ‫ِه‬ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫غ‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َّ‫ني‬ّ‫ب‬َّ‫اِص‬َ‫و‬ ّّ‫يب‬َّ‫اِص‬َ‫ال‬َ‫ص‬ ّ‫ِف‬ َُّّ‫ا‬َّ‫ط‬ِ‫ا‬ ّ‫ان‬َ‫و‬َ‫ني‬َ‫ح‬‫اْل‬ّ‫ة‬ َ‫ال‬َ‫ص‬َ‫و‬ ّ‫ض‬‫ح‬َُِ‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ة‬
‫ح‬‫أ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ِّ‫ا‬َ‫م‬ّ‫ح‬‫إل‬ِّ َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ ُ‫وز‬َُ‫جي‬َ‫و‬ َّّ ‫ح‬َُِِّ‫ا‬َُُ‫ل‬ََ‫مح‬َ‫و‬ َُِِّّ‫ح‬ُُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ِّ‫و‬ُ‫م‬‫ك‬ِّ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬
ُُ‫ح‬َُ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ َ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬َ‫م‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َ‫ل‬ّ‫َّاف‬ُِ‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬‫ي‬َُِّ‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ َ‫از‬َ‫و‬َ‫ج‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ع‬َُ‫ا‬َ‫ذ‬َََ‫و‬ ّ‫ة‬َِ
ُُِّ‫ؤ‬َ‫ي‬ َُُِ‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ َّ‫َن‬ّ‫ل‬ ٌ‫د‬ّ‫اس‬َ‫ف‬ َُّ ‫ي‬ّ‫و‬‫ح‬‫أ‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬ّ‫يح‬َُّّ‫اِص‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬ ٌ‫يح‬َُّ‫ص‬ َ‫َّاس‬ُِ‫ا‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ّ‫ِف‬
ّ‫ك‬ِّ‫ا‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ُ‫ض‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬ ‫ى‬َ‫ع‬َِّ‫ا‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َِ‫ي‬َُِّ‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬َ‫و‬ ٌ‫وخ‬ُ‫س‬‫ح‬َُ‫م‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ّ‫ة‬َّ‫ني‬ٌّ‫اص‬َ‫خ‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُِ
َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ّ‫ب‬ِّ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُِ‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬َ‫و‬ َ‫م‬َّ‫ل‬ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ َُّّ ُ‫ك‬َ‫و‬ ‫ة‬َ‫ور‬َُُِ
َ‫ال‬ َُُّ‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ٌ‫ة‬َِ‫و‬ُِ‫ح‬َُ‫م‬َ‫و‬ ٌ‫ة‬َ‫ل‬ّ‫اط‬َ‫ب‬ َّ‫و‬‫ا‬َ‫َّع‬‫اِد‬َ‫ور‬َُُ‫ض‬ َ‫ال‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ََّ ‫ني‬ََِِّّّ َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ني‬َِّ‫إ‬ َ‫ة‬
َِّ‫ذ‬ ّ‫ز‬‫ا‬َ‫و‬َ‫ج‬ ّ‫ِف‬ ٌ‫يح‬َُّ‫ص‬ ٌ‫نيح‬ّ‫ح‬َ‫ص‬ ُ‫يث‬ّ‫د‬َ‫ح‬‫اْل‬َ‫ك‬.
َّ‫اِش‬ َ‫د‬ّ‫اع‬َ‫و‬َ‫ق‬ ُ‫ف‬ِّ‫ا‬َُ‫خي‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُّ‫ني‬ّ‫ف‬ َ‫س‬‫ح‬‫ني‬ََِ‫و‬َ‫و‬ ٌَُّ‫ا‬َ‫ط‬ َّ‫ي‬ّ‫م‬َِ ‫ح‬‫اْل‬ َّ‫َن‬ّ‫ل‬ ّ‫ع‬‫ح‬ُُّّ‫ف‬‫ح‬‫و‬َ‫ج‬ ّ‫ِف‬ ‫ا‬َ‫م‬
ُّّ‫ن‬‫ح‬‫و‬َ‫ك‬ِّ ُُ‫ح‬َُ‫ع‬ ٌّ‫و‬ُِ‫ح‬‫ع‬َ‫م‬ ّ‫ة‬َ‫اس‬َ‫َّج‬ُِ‫ا‬ َ‫ن‬ّ‫م‬َ‫ح‬‫ال‬ ُ‫اب‬َ‫ني‬ّ‫ث‬َ‫و‬ ُّّ‫ت‬َ‫د‬ّ‫ع‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬‫ح‬‫م‬َُُِ‫ا‬َ‫س‬‫ح‬‫َج‬‫أ‬َ‫و‬ ّ‫ال‬َِ‫ح‬‫ط‬
َ‫ت‬ُ‫م‬ ّ‫ع‬‫ح‬َُّ‫اِش‬ َُّ ّ‫ئ‬ َ‫ال‬ََِ‫و‬ ّ‫ة‬َ‫ار‬َ‫ه‬َّ‫ط‬ِ‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬‫ا‬َ‫ذ‬ََ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ٌ‫ة‬ََُّ‫ا‬َ‫ظ‬.
ّ‫ائ‬َ‫س‬َ‫و‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ٌ‫ع‬ُ‫اض‬َ‫و‬َ‫ت‬ ُّ‫ني‬ّ‫ف‬َ‫و‬‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ت‬َ‫ح‬‫مح‬َ‫ر‬َ‫و‬ ّ‫ة‬ََِ‫ع‬َِِّ‫ا‬ ُّ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ت‬ََِ‫ط‬ َ‫ال‬ُ‫م‬َ‫و‬.
Jil.5, Hal.31-32
‫يُِعُا‬ ‫ما‬ ‫وعلمُا‬ ‫علمتُا‬ ‫ِبا‬ ‫انِعُا‬ ‫اِلهم‬
‫هللا‬ ‫ورمحة‬ ‫نيكم‬‫ل‬‫ع‬ ِ‫اِسال‬‫و‬ ‫اهلداية‬‫و‬ ‫نيق‬‫ف‬‫اِتو‬ ‫وباهلل‬ُ‫كات‬ُ‫وب‬

More Related Content

What's hot

Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012
Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012
Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012Language Explore
 
Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi
Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi
Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi Nova Studio Pro
 
Jannnat in the light of quran and hadeeth
Jannnat in the light of quran and hadeethJannnat in the light of quran and hadeeth
Jannnat in the light of quran and hadeethArshad khan
 
Do'a-Do'a keseharian
Do'a-Do'a keseharianDo'a-Do'a keseharian
Do'a-Do'a keseharianHam Di
 
كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -...
 كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -... كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -...
كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -...أمنية وجدى
 
قصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اول
قصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اولقصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اول
قصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اولأمنية وجدى
 
100 hadits untuk dihafal مائۃ حدۑث للحفظ
100 hadits untuk dihafal   مائۃ حدۑث للحفظ100 hadits untuk dihafal   مائۃ حدۑث للحفظ
100 hadits untuk dihafal مائۃ حدۑث للحفظMuhammad Fitri Yusof
 
الأندلس درة العالم
الأندلس درة العالمالأندلس درة العالم
الأندلس درة العالمAhmed Sakr
 
مراجعة دين 6ب ترم اول
مراجعة دين 6ب ترم اولمراجعة دين 6ب ترم اول
مراجعة دين 6ب ترم اولأمنية وجدى
 
امتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العام
امتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العامامتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العام
امتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العامأمنية وجدى
 
مراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العام
مراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العاممراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العام
مراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العامأمنية وجدى
 
كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2
كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2
كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2أمنية وجدى
 
الكتاب المقدس العهد القديم - سفر الامثال
الكتاب المقدس   العهد القديم - سفر الامثالالكتاب المقدس   العهد القديم - سفر الامثال
الكتاب المقدس العهد القديم - سفر الامثالIbrahimia Church Ftriends
 

What's hot (19)

Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012
Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012
Nota Kuliah &Tadzkirah Disember 2012
 
Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi
Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi
Serat-un-Nabi Shamail Tarmizi
 
Jannnat in the light of quran and hadeeth
Jannnat in the light of quran and hadeethJannnat in the light of quran and hadeeth
Jannnat in the light of quran and hadeeth
 
Makarem tabrany
Makarem tabranyMakarem tabrany
Makarem tabrany
 
Draft tahlil singkat
Draft tahlil singkatDraft tahlil singkat
Draft tahlil singkat
 
Do'a-Do'a keseharian
Do'a-Do'a keseharianDo'a-Do'a keseharian
Do'a-Do'a keseharian
 
راتب أذكار رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم بالحديث الصحيح
راتب أذكار رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم بالحديث الصحيحراتب أذكار رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم بالحديث الصحيح
راتب أذكار رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم بالحديث الصحيح
 
كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -...
 كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -... كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -...
كراسة المراجعة النهائية فى التربية الدينية الإسلامية للصف السادس الابتدائى -...
 
قصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اول
قصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اولقصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اول
قصة اسماء بنت ابى بكر اولى اعدادى س وج ترم اول
 
مائة حديث صحيح للحفظ من قصار الأحاديث
مائة حديث صحيح للحفظ من قصار الأحاديثمائة حديث صحيح للحفظ من قصار الأحاديث
مائة حديث صحيح للحفظ من قصار الأحاديث
 
100 hadits untuk dihafal مائۃ حدۑث للحفظ
100 hadits untuk dihafal   مائۃ حدۑث للحفظ100 hadits untuk dihafal   مائۃ حدۑث للحفظ
100 hadits untuk dihafal مائۃ حدۑث للحفظ
 
الأندلس درة العالم
الأندلس درة العالمالأندلس درة العالم
الأندلس درة العالم
 
مراجعة دين 6ب ترم اول
مراجعة دين 6ب ترم اولمراجعة دين 6ب ترم اول
مراجعة دين 6ب ترم اول
 
امتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العام
امتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العامامتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العام
امتحانات قصة على مبارك 6ب لنصف العام
 
Wudu
WuduWudu
Wudu
 
مراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العام
مراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العاممراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العام
مراجعة نهائية دين اولى اعدادى نصف العام
 
كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2
كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2
كراسة المراجعة النهائية لقصة خديجة للشهادة الابتدائية آخر العامKhadiga g6 t2
 
الكتاب المقدس العهد القديم - سفر الامثال
الكتاب المقدس   العهد القديم - سفر الامثالالكتاب المقدس   العهد القديم - سفر الامثال
الكتاب المقدس العهد القديم - سفر الامثال
 
Tawheed - sab se badi nemath
Tawheed - sab se badi nemathTawheed - sab se badi nemath
Tawheed - sab se badi nemath
 

More from Mohammad Hidir Baharudin

Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...Mohammad Hidir Baharudin
 
Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...
Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...
Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...Mohammad Hidir Baharudin
 
Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...
Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...
Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...
Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...
Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...Mohammad Hidir Baharudin
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...Mohammad Hidir Baharudin
 

More from Mohammad Hidir Baharudin (20)

Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Janazah 1, 2, 3_Juma...
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Solat Sunat Nafilah_13 Mac 2017_M. Hi...
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti 2_8 Mei ...
 
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Ittifaq_Imam Dijadikan Untuk Diikuti_10 April...
 
Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...
Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...
Gema Iqra' Negeri Selangor 2017_17 Ramadan 1438_Surau Al-Muwafaqah Taman Mela...
 
Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...
Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...
Sujud Syukur Dan Sujud Tilawah_Kuliah Subuh Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_...
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_18 November 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melaw...
 
Sujud Sahwi_M. Hidir Baharudin
Sujud Sahwi_M. Hidir BaharudinSujud Sahwi_M. Hidir Baharudin
Sujud Sahwi_M. Hidir Baharudin
 
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah_Jumaat_4 Oktober 2016_Larangan Menyembunyik...
 
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...
Kuliah Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Larangan Menyembunyikan Ilmu...
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_21 Oktober 2016_Tentang Saf & Sutrah_Masjid Al...
 
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...
Kuliah Selepas Maghrib Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati Larangan Musyrikin M...
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Sulh Dan Surah Al-Fa...
 
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...
Kuliah Selepas Maghrib_Surau Al-Muwafaqah Taman Melawati_Tabayyun & Sulh_12 O...
 
Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...
Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...
Kuliah Selepas Maghrib_31 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_M.Hidir...
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_15 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati...
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_17 Jun 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_27 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_T...
 
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_6 Mei 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Ce...
 

Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_19 Ogos 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 4_M. Hidir Baharudin

  • 1.
  • 2. َّّّ‫لِل‬ َ‫د‬‫ح‬‫م‬َ‫ح‬‫اْل‬ َّ‫إن‬، ّ‫ع‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ن‬َ‫و‬ ُ‫ه‬ُ‫د‬َ‫م‬‫ح‬َ‫َن‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ن‬َ‫و‬ ُُُُ‫ني‬ُ‫ه‬ُُِّ‫ح‬‫ْغ‬، ّ‫م‬ َّّ‫الِل‬ّ‫ب‬ ُ‫ذ‬‫و‬ُ‫ع‬َ‫ن‬َ‫و‬ُِ‫ح‬‫َن‬‫أ‬ ّ‫ر‬‫و‬ُُُ‫ش‬ ‫ح‬‫ن‬‫ا‬َُّ‫س‬ ‫ح‬‫َع‬‫أ‬ ّ‫ات‬َ‫ئ‬ّ‫ني‬َ‫س‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬َ‫و‬‫ا‬َُِّ‫ا‬َ‫م‬، َ‫ف‬ َُّ‫الِل‬ ّ‫ه‬ّ‫د‬‫ح‬‫ه‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َِ ََّّ ُِّ‫م‬ َ‫ال‬ُُ، َ‫ال‬َ‫ف‬ ‫ح‬َّ ّ‫ل‬‫ح‬ُِ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬َُُِ ََِّ‫ا‬ََ، َِّ‫إ‬ َ‫ال‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫د‬َ‫ه‬‫ح‬‫ش‬َ‫أ‬َ‫و‬َُّ‫الِل‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ َُُ‫ه‬َ‫د‬‫ح‬‫ح‬َ‫و‬ َُُِ َ‫يك‬َُّ‫ش‬ َ‫ال‬، َّ‫م‬َُ‫ُم‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ُ‫د‬َ‫ه‬‫ح‬‫ش‬َ‫أ‬َ‫و‬ُ‫ه‬ُ‫د‬‫ح‬‫ب‬َ‫ع‬ ‫ا‬ً‫د‬ ُُُِ‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫و‬. Segala puji bagi Allah, Kita memujiNya, kita memohon pertolonganNya, kita memohon keampunanNya, Kita berlindung kepada Allah daripada keburukan diri kita dan keburukan perbuatan kita, Sesiapa yang diberi petunjuk oleh Allah maka tiadalah kesesatan baginya, Sesiapa yang disesatkan oleh Allah maka tiadalah petunjuk baginya, Kita bersaksi bahawa tiada tuhan kecuali Allah yang Maha Esa yang tiada sekutu bagiNya, Kita bersaksi bahawa Nabi Muhammad s.a.w. adalah hambaNya dan RasulNya.
  • 3. َ‫ال‬َ‫و‬ ُّّ‫ات‬َ‫ق‬ُ‫ت‬ َّ‫ق‬َ‫ح‬ ََّ‫الِل‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ات‬ ‫ا‬‫و‬َُُ‫آم‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫َي‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫س‬ُّ‫م‬ ‫م‬ُ‫َنت‬‫أ‬َ‫و‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ َّ‫ن‬ُ‫ت‬‫و‬َُ‫َت‬َ‫ن‬‫و‬ُ‫م‬ّ‫ل‬ Wahai orang-orang yang beriman! Bertaqwalah kamu kepada Allah dengan sebenar-benar taqwa, dan jangan sekali-kali kamu mati melainkan dalam keadaan Islam. (Surah Ali Imran: 102)
  • 4.
  • 5. ‫ى‬َ‫ق‬َ‫و‬ ُُُ‫ل‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬-‫ا‬َ‫خ‬ ‫ح‬ََ‫أ‬ ٌّ‫ي‬ّ‫ق‬َ‫ت‬ ٌَّ ُ‫ج‬َ‫ر‬ٌ‫ف‬ّ‫ئ‬.  Firman Allah; َ‫أ‬ ّ‫ِف‬ َُّ ‫ح‬‫ب‬َ‫ق‬ ‫َّا‬ُُ‫ك‬‫ا‬َّ‫ن‬ّ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُِ‫ا‬َ‫ق‬َ‫ي‬ّ‫ق‬ِّ‫ح‬‫ش‬ُ‫م‬ ‫ا‬َُّ‫ل‬‫ح‬َ.َ‫ف‬َُّ‫الِل‬ َّ‫ن‬َ‫م‬ َّ‫اِس‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫و‬َ‫و‬ ‫ا‬َُ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ِّ‫و‬ُ‫م‬. Mereka berkata: "Sesungguhnya kami dahulu, semasa berada dalam kalangan keluarga kami - selalu merasa cemas takut, "Maka Allah mengurniakan kami (rahmat dan taufiqNya), serta memelihara kami dari azab neraka. (Surah At-Thur: 26-27) َّّ‫الِل‬ ّ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ي‬ّ‫ل‬ ّ‫ج‬َ‫و‬ َ‫ي‬ِّّ‫ائ‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫ني‬‫ح‬‫ُّن‬‫اِد‬ ّ‫ِف‬ ‫ح‬ََ‫أ‬.(Tafsir Al-Qurtubi, Jil.17, Hal.70)
  • 6. ُّ‫ي‬ّ‫ام‬َ‫ط‬‫ح‬‫س‬ّ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫يد‬ّ‫ز‬َ‫ي‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬:َّ‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫ال‬َ‫ق‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ‫ي‬ّ‫ق‬‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ ،َّّّ‫لِل‬ َّّّ‫لِل‬ ََّ ّ‫م‬َ‫ع‬ ََّ ّ‫م‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬. ُّ ّ‫ان‬َ‫َّار‬‫اِد‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫م‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬ُ‫س‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬:َّ‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬‫ا‬ َ‫ع‬َ‫ز‬َ‫ن‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َ‫ن‬‫و‬ُ‫ق‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َُّ‫لِل‬ ّ‫ات‬َ‫و‬َ‫َّه‬‫اِش‬ َّ‫ب‬ُ‫ح‬ ‫ح‬‫م‬ّّ‫وِب‬ُ‫ل‬ُ‫ق‬.  ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬:ِ‫ا‬ ‫ى‬َ‫ق‬َّ‫ات‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ‫ي‬ّ‫َّق‬‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ُِّ‫ا‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ئ‬َُّ‫ب‬َ‫و‬ َ‫ك‬‫ح‬ُّ‫ش‬ّ‫اق‬َِ.َ‫ال‬َ‫ق‬ َ‫ة‬َّ‫ني‬ّ‫ط‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬:َّ‫ل‬ ،ٌ‫د‬ّ‫اس‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َََ‫و‬َِّ‫ذ‬َ‫ك‬ُ‫ن‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ َُُّ‫ن‬َ‫و‬ََُ‫و‬ َ‫ك‬ ٌ‫ق‬ّ‫اس‬َ‫ف‬.
  • 7. ‫اِقُطيب‬:ُّّ‫ل‬ُ‫ك‬ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫ح‬‫اْل‬ ‫مجاع‬ ‫نيها‬‫ف‬ ‫اِتقوى‬َّّ‫الِل‬ ُ‫ة‬َّ‫ني‬ّ‫ص‬َ‫و‬ َ‫ي‬ََّ‫و‬ ،ّ‫ِف‬ ُُ‫ح‬‫ني‬َ‫خ‬ َ‫ي‬ََّ‫و‬ ،َ‫ين‬ُّّ‫خ‬ ‫ح‬‫اْل‬َ‫و‬ َ‫ي‬َِّّ‫َو‬‫ح‬‫ال‬ُ‫ن‬‫ا‬َ‫س‬‫ح‬‫ن‬ّ‫ح‬‫اْل‬ ُ‫ه‬ُ‫نيد‬َِّ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬.  Firman Allah; ِّ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َُ‫ح‬َِ‫َنز‬‫أ‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ ََِِ‫آ‬ ّ‫ِن‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ي‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬ّ‫آت‬‫ح‬‫و‬َ‫س‬ َّ‫ر‬‫ا‬َ‫و‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫اس‬َ‫ب‬ُ‫اس‬َ‫ب‬َِّ‫و‬ ‫ا‬ً‫يش‬ّ‫ر‬ َ‫آي‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ك‬َِّٰ‫ذ‬ ٌُ‫ح‬‫ني‬َ‫خ‬ َ‫ك‬َِّٰ‫ذ‬ ٰ‫ى‬َ‫و‬‫ح‬‫ق‬َّ‫اِت‬َّ‫ذ‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ل‬َ‫ع‬َِ َّّ‫الِل‬ ّ‫ات‬َ‫ن‬‫و‬َُُّ‫ك‬ Wahai anak-anak Adam! Sesungguhnya Kami telah menurunkan kepada kamu (bahan-bahan untuk) pakaian menutup aurat kamu, dan pakaian perhiasan; dan pakaian yang berupa taqwa itulah yang sebaik-baiknya. Yang demikian itu adalah dari tanda-tanda (limpah kurnia) Allah (dan rahmatNya kepada hamba-hambaNya) supaya mereka mengenangnya (dan bersyukur). (Surah Al-A’raf: 26) ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬:‫ا‬ َُّ َ‫م‬َ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫و‬َُ ‫وى‬‫ح‬‫ق‬َّ‫اِت‬ ُ‫باس‬ُِّ‫ح‬ِّ‫ا‬َّ‫ِص‬(Tafsir Al-Qurtubi: Jil.7, Hal.184).
  • 8. ّ‫اب‬َّ‫ط‬َ‫ح‬‫اْل‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ َ‫ل‬َ‫أ‬َ‫س‬َ‫و‬‫ح‬َُ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ َ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ّ‫ن‬َ‫ع‬ ‫ا‬ًّ‫ني‬َ‫ُب‬‫أ‬ ُُ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ،‫ى‬َ‫و‬‫ح‬‫ق‬َّ‫اِت‬:‫ح‬‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ‫ح‬َّ ََ‫ك‬‫ح‬‫و‬َ‫ش‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ‫ا‬ً‫ق‬‫ي‬َُّ‫ط‬ َ‫ت‬‫؟‬ ‫قال‬:،‫نعم‬‫ني‬ّ‫ف‬ َ‫ت‬‫ح‬‫ل‬ّ‫م‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫ف‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫؟‬ُّ:َّ‫م‬َ‫ش‬َ‫ت‬ُ‫ت‬‫ح‬ُ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،ُ‫ت‬‫ح‬‫ر‬ّ‫ذ‬َ‫ح‬َ‫و‬:َّ‫اِت‬ َ‫اك‬َ‫ذ‬َ‫ف‬‫ى‬َ‫و‬‫ح‬‫ق‬. Umar Al-Khattab r.a. pernah bertanya kepada Ubay ibn Kaab r.a. tentang makna taqwa. Ubay ibn Kaab bertanya kembali, “Pernahkah engkau menempuh jalan yang penuh dengan duri?” Umar menjawab, "Ya, pernah." Ubay ibn Kaab bertanya lagi, "Kemudian apa yang kamu lakukan?" Umar menjawab, "Aku bertahan dan berhati-hati." Ubay ibn Kaab berkata, "Itulah yang namanya taqwa."
  • 9. Ibn Al-Mu'taz bersyair; ‫ى‬َ‫ق‬ُّ‫اِت‬ َ‫ذاك‬ ‫َا‬َ‫كبْي‬‫و‬ ‫َا‬َ‫صْغْي‬ َ‫اِذنوب‬ َّّ َ‫خ‬ Lepaskanlah semua dosa, baik yang kecil mahupun yang besar, itulah namanya taqwa. ََُ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ر‬َ‫ذ‬‫حي‬ ّ‫ك‬‫ح‬‫َّو‬‫اِش‬ ّ‫ض‬‫ح‬‫أر‬ َ‫فوق‬ ‫كماش‬‫ع‬َُ‫ح‬‫اص‬‫و‬‫ى‬ Berlakulah seperti orang yang berjalan di atas jalan yang beronak duri. selalu waspada menghindari duri- duri yang dilihatya. ‫اْلصى‬ ‫من‬ ‫اجلبال‬ َّ‫إن‬ ً‫ة‬َ‫ْي‬ّ‫ْغ‬َ‫ص‬ َّ‫حتقُن‬ َ‫ال‬ Dan jangan sekali-kali kamu meremehkan sesesuatu yang kecil (dosa kecil). sesungguhnya bukit itu terdiri atas batu-batu kerikil yang kecil-kecil.
  • 10. َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ُ‫م‬ُ‫ك‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ات‬ ُ‫َّاس‬ُِ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫َي‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬‫ة‬َ‫د‬ّ‫اح‬َ‫و‬ ‫س‬‫ح‬َِّ‫ن‬ ‫ن‬ّ‫م‬ ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬ ّ‫ر‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫ح‬ُّ‫م‬ َّ‫ث‬َ‫ب‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ج‬‫ح‬‫و‬َ‫ز‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬ُّ‫م‬ َ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬َ‫و‬َّ‫ات‬َ‫و‬ ً‫اء‬َ‫س‬ّ‫ن‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ْي‬ّ‫ث‬َ‫ك‬ ً‫اال‬َ‫ج‬‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬ َ‫ح‬‫ح‬‫َر‬‫ح‬‫ال‬َ‫و‬ ُّّ‫ب‬ َ‫ن‬‫و‬َُِ‫اء‬َ‫س‬َ‫ت‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ََّ‫الِل‬‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ََّ‫الِل‬ َّ‫ن‬ّ‫إ‬ َِ‫ا‬‫ا‬ً‫نيب‬ّ‫ق‬َ‫ر‬ Wahai sekalian manusia! Bertaqwalah kepada Tuhan kamu yang telah menjadikan kamu (bermula) dari diri yang satu (Adam), dan yang menjadikan daripada (Adam) itu pasangannya (isterinya - Hawa), dan juga yang membiakkan dari keduanya - zuriat keturunan - lelaki dan perempuan yang ramai. Dan bertaqwalah kepada Allah yang kamu selalu meminta dengan menyebut-yebut namaNya, serta peliharalah hubungan (silaturrahim) kaum kerabat; kerana sesungguhnya Allah sentiasa memerhati (mengawas) kamu. (Surah An-Nisa’: 1)
  • 12. ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫ة‬َّ‫ل‬ّ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ت‬َ‫ق‬ََِّ‫ات‬ّ‫ص‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ٌ‫ة‬َ‫ب‬ ّ‫اج‬َ‫و‬ ّ‫م‬ّ‫ح‬َُِّ‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ه‬َ‫ت‬َ‫نيع‬ّ‫ط‬َ‫ق‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ٌ‫ة‬َ‫م‬ََُُّ‫ُم‬.َّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َّ‫َن‬‫أ‬ َّ‫ح‬َ‫ص‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬َ‫و‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫ال‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ ُُ‫ح‬‫ت‬ََِ‫أ‬َ‫س‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬َ‫و‬ َ‫اء‬َ‫ح‬‫َْس‬ّ‫ل‬[ّ‫َص‬‫أ‬َ‫أ‬َُّ ‫ي‬ّ‫ُم‬‫أ‬( ]َّ‫ُم‬‫أ‬ ‫ي‬ّ‫ل‬ّ‫ص‬ ‫ح‬‫م‬َ‫ع‬َ‫ن‬ّ‫ك‬) ‫كافُة‬‫وَي‬ ‫بصلتها‬ ‫ا‬ََََُ‫َم‬‫أ‬َ‫ف‬.
  • 13. ََّ‫الِل‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ات‬ ‫ا‬‫و‬َُُ‫آم‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫َي‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬َ‫س‬ ً‫ال‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ ‫ا‬‫و‬ُِ‫و‬ُ‫ق‬َ‫و‬‫ح‬‫ح‬ّ‫ل‬‫ح‬‫ص‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫يد‬ّ‫د‬ ُ‫ك‬َِ ‫ح‬ُِّ‫ح‬‫ْغ‬َ‫ي‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬َِ‫ا‬َ‫م‬‫ح‬‫َع‬‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬َِّ‫ع‬ّ‫ط‬ُ‫ي‬ ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ك‬َ‫وب‬ُ‫ن‬ُ‫ذ‬ ‫ح‬‫م‬ََّ‫الِل‬ ّ‫ظ‬َ‫ع‬ ‫ا‬ً‫ز‬‫ح‬‫و‬َ‫ف‬ َ‫از‬َ‫ف‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َُُِ‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫و‬‫ا‬ً‫نيم‬ Wahai orang-orang yang beriman, bertaqwalah kepada Allah, dan katakanlah perkataan yang tepat - benar (dalam segala perkara), Supaya Ia memberi taufiq dengan menjayakan amal-amal kamu, dan mengampunkan dosa-dosa kamu. Dan (ingatlah) sesiapa yang taat kepada Allah dan RasulNya, maka sesungguhnya ia telah berjaya mencapai sebesar-besar kejayaan. (Surah Al-Ahzab: 70-71)
  • 14.
  • 15. ُ‫ني‬ِّ ّ‫م‬‫ح‬‫ه‬َّ‫اِس‬ ّ‫يد‬ّ‫د‬‫ح‬‫س‬َ‫ت‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ٌ‫ذ‬‫و‬ُ‫خ‬‫ح‬‫أ‬َ‫م‬ َ‫و‬ََُ‫و‬ُ‫ض‬ََُ‫ْغ‬‫ح‬ِ‫ا‬ ُّّ‫ب‬ َ‫اب‬َ‫ص‬. ‫اِقُطيب‬:‫ا‬ًّ‫ق‬َ‫ح‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫د‬‫ح‬‫ص‬َ‫ق‬ ‫ح‬ََ‫أ‬. ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬:‫ا‬ً‫اب‬َ‫و‬َ‫ص‬ ‫ح‬ََ‫أ‬. ٌَّ ّ‫ات‬َ‫ق‬ُ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ة‬َِ‫ا‬َ‫ت‬َ‫ق‬:ً‫ال‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ ‫ا‬‫و‬ُِ‫و‬ُ‫ق‬ ّ‫ِن‬‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬‫و‬ ،‫يد‬‫ز‬‫و‬ ‫يُب‬‫ز‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫أ‬َ‫ش‬ ّ‫ِف‬ ‫ا‬ً‫يد‬ّ‫د‬َ‫س‬‫ال‬ َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫ا‬‫و‬‫تُسب‬َُّّ َّ‫حي‬ َ‫ال‬ ‫ا‬َ‫م‬ ََّ‫إ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬. ‫ا‬ًِ‫ح‬‫َي‬‫أ‬ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬َ‫و‬ ُ‫ة‬َ‫م‬ُّ‫ح‬‫ك‬ّ‫ع‬:ُ‫ل‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬َُّ‫الِل‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ ََُِّ‫إ‬ َ‫ال‬ ُِ‫ا‬َ‫د‬َّ‫اِس‬.  ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬:ّ‫اط‬َ‫ب‬ ُ‫ه‬َُُّ‫ا‬َ‫ظ‬ ُ‫ق‬ّ‫اف‬َ‫و‬ُ‫ي‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َ‫و‬ََُُُُ.ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬:ّ‫ب‬ َ‫يد‬ّ‫ر‬ُ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫و‬ََُّّ‫الِل‬ ُُ‫ح‬‫ج‬َ‫و‬ ُّ ّ‫ه‬ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫غ‬ َ‫ن‬‫و‬ُِ.ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬:َ‫ب‬ ُ‫ح‬ َ‫ال‬‫ح‬‫ص‬ّ‫ح‬‫اْل‬ َ‫و‬ََُ‫ين‬ُّ ّ‫اج‬َ‫ش‬َ‫ت‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ح‬‫ي‬. ‫خالصة‬:ّ‫ات‬َُ‫ح‬‫ني‬َ‫ح‬‫اْل‬ ُّ‫م‬ُ‫ع‬َ‫ي‬ ُِ‫ا‬َ‫د‬َّ‫اِس‬ ُ‫ل‬‫ح‬‫و‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ّ‫ع‬‫ني‬َّ‫مج‬ ّ‫ِف‬ ٌِّ‫ا‬َ‫ع‬ َ‫و‬ُ‫ه‬َ‫ف‬ ،َُّ‫ك‬ُ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫غ‬َ‫و‬.
  • 16.  Imam Al-Ghazali r.h. Ihya’ Ulumuddin ( ‫آفات‬ ‫كتاب‬ ‫اِلسان‬) – Jil.3, Hal.135 [Al-Iraqi, Takrij Ihya, Hal.1026]; Kata Abdullah ibn Jarad r.a.; ‫م‬َّ‫ل‬‫وس‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬‫ص‬ ّ‫هللا‬ َ‫رسول‬ ُ‫سأِت‬,‫ف‬ُ‫قلت‬:َ‫رسول‬ ‫يا‬ ّ‫هللا‬َّ َ‫يزن‬ُ‫املؤمن‬‫قال‬ ‫؟‬:‫قال‬ ‫ذِك‬ ُ‫ن‬‫يكو‬ ‫قد‬:‫ن‬ ‫يا‬ّ‫هللا‬ َّ‫يب‬ َّ َُ‫ب‬ّ‫يكذ‬ُ‫املؤمن‬َّ‫ل‬‫وس‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬‫ص‬ ‫قال‬ ‫؟‬‫م‬:‫ى‬َّ‫ل‬‫ص‬ ‫أتبعها‬ َّ‫مث‬ ‫ال‬ ََ‫تعا‬ ّ‫هللا‬ ّ‫بقول‬ ‫م‬َّ‫ل‬‫وس‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ُ‫هللا‬:‫ا‬ََّ‫َّن‬ّ‫إ‬‫ي‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َ‫ب‬ّ‫ذ‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ََّ‫َت‬‫ح‬َِ‫ي‬َ‫ال‬ َ‫ن‬ َّّ‫الِل‬ ّ‫ات‬َ‫ي‬َ‫آ‬ّ‫ب‬ َ‫ن‬‫و‬ُُّ‫م‬‫ح‬‫ؤ‬ُ‫ي‬[َّ ‫اُِح‬:105].
  • 17. M. Hidir Baharudin Imam 4 Masjid Al-Hidayah Taman Melawati http://www.slideshare.net/mohammadhidirbah arudin1
  • 19. • PENDAHULUAN • MEMBACA AL-KAHFI PADA HARI JUMAAT • ULANGKAJI RINGKAS • PERATURAN 8: SOLAT BERSENDIRIAN DI BELAKANG SOF
  • 20. • PERATURAN 9: MEMISAHKAN SOLAT FARDHU & SOLAT RAWATIB • PERATURAN 10: KANAK-KANAK & SOLAT BERJEMAAH DI MASJID • PENUTUP
  • 21.
  • 22. Imam As-Sayuthi (w.911H) [‫اجلمعة‬ ‫خصائص‬ ‫ِف‬ ‫]اِلمعة‬ -‫اِثالثون‬‫و‬ ‫اِثامُة‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫اِكهف‬ 4 hadith -‫اِثالثون‬‫و‬ ‫اِتاسعة‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫اِكهف‬‫نيلتها‬ِ 1 hadith -‫اِستون‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫اِدخان‬ ‫حم‬‫نيلتها‬ِ‫و‬ ‫يومها‬ 3 hadith -‫اِستون‬‫و‬ ‫اْلاِية‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫يس‬‫نيلتها‬ِ 2 hadith -‫اِستون‬‫و‬ ‫نية‬‫ن‬‫اِثا‬ ‫نية‬‫ص‬‫اْلصو‬:‫اءة‬ُ‫ق‬‫ان‬ُ‫عم‬ ‫آل‬ 1 hadith
  • 23. 86-‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫اُِيب‬ ‫عن‬ ،َ‫اْلدر‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫عن‬ ‫نيهقي‬‫ب‬ِ‫ا‬‫و‬ ‫اْلاكم‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫قال‬ ‫وسلم‬ ُ:‫من‬ ،ُُ‫ني‬‫ب‬ ‫نيما‬‫ف‬ ‫اُِور‬ ‫من‬ ُِ ‫أضاء‬ ‫اجلمعة‬ ِ‫يو‬ ‫اِكهف‬ ‫سورة‬ ‫أ‬ُ‫ق‬‫نيت‬‫ب‬ِ‫ا‬ ‫وبي‬ ‫نيق‬‫ت‬‫اِع‬. 87-‫قال‬ ‫معدان‬ ‫بن‬ ‫خاِد‬ ‫عن‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫و‬:‫اِكهف‬ ‫سورة‬ ‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬‫ا‬ ‫ج‬ُ‫خي‬ ‫أن‬ َّ ‫قب‬ِ‫ْلما‬ ‫اِب‬ ‫نورَا‬ ‫وبلغ‬ ،‫اجلمعة‬ ‫وبي‬ ُُ‫ني‬‫ب‬ ‫نيما‬‫ف‬ ‫كِارة‬ُِ ‫كانت‬‫نيق‬‫ت‬‫اِع‬ ‫نيت‬. 88-‫قال‬ ،ُ‫عم‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ُ‫مُِوي‬ ‫ابن‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫و‬:‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬ ‫ع‬ َ‫إ‬ ُ‫قدم‬ ‫حتت‬ ‫من‬ ‫نور‬ ُِ ‫سطح‬ ‫اجلمعة‬ ِ‫يو‬ ‫اِكهف‬ ‫سورة‬‫ُان‬ ‫اجلمعتي‬ ‫بي‬ ‫ما‬ ُِ ُِ‫وغ‬ ،‫نيامة‬‫ق‬ِ‫ا‬ ِ‫يو‬ ُِ ‫يِيء‬ ‫اِسماء‬. 89-‫قال‬ ،‫علي‬ ‫عن‬ ‫املختارة‬ ‫ِف‬ ‫نياء‬ِِ‫ا‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬‫و‬:ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬‫وسلم‬:‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬ ‫ا‬ ‫ج‬ُ‫خ‬ ‫وإن‬ ،ِ‫أيا‬ ‫نية‬‫ن‬‫مثا‬ َ‫إ‬ ِ‫معصو‬ ‫فهو‬ ،‫اجلمعة‬ ِ‫يو‬ ‫اِكهف‬‫ِدجال‬ ُُ‫م‬ ‫عصم‬. 90-‫قال‬ ،َ‫اْلدر‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫عن‬ ‫مسُده‬ ‫ِف‬ ‫اِدارمي‬ ‫ج‬ُ‫أخ‬:ِ‫ا‬ ‫سورة‬ ‫أ‬ُ‫ق‬ ‫من‬‫كهف‬ ِ‫ا‬ ‫نيت‬‫ب‬ِ‫ا‬ ‫وبي‬ ،ُُ‫ني‬‫ب‬ ‫نيما‬‫ف‬ ‫اُِور‬ ‫من‬ ُِ ‫أضاء‬ ‫اجلمعة‬ ‫نيلة‬ِ‫نيق‬‫ت‬‫ع‬.
  • 24. Al-Hafiz Al-Munziri (w.656H), [‫من‬ ‫نيب‬َ‫اَِت‬‫و‬ ‫نيب‬‫غ‬‫اَِت‬ ‫يف‬ُ‫اِش‬ ‫اْلديث‬] (‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬ ّ‫ِف‬ ‫نيب‬ّ‫غ‬‫ح‬َُّ‫اِت‬‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬َ‫عه‬َ‫م‬ ُ‫يذك‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬َ‫و‬ ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ‫ة‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬َِ ‫ا‬‫ة‬) 5 hadith: (Surah Al-Kahfi 2/Surah Yasin 1/ Surah Ad-Dukhan 1/Surah Ali Imran 1( (‫ا‬‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬ ّ‫ِف‬ ‫نيب‬ّ‫غ‬‫ح‬َُّ‫ِت‬‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫َوهل‬‫أ‬ ‫من‬ ُ‫عش‬ ‫َو‬‫أ‬‫ا‬ََُ‫آخ‬ ‫من‬ ُ‫عش‬ ‫و‬) 2 hadith
  • 25. 1097-‫ا‬ ‫َن‬‫أ‬ َُُُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ َّ‫ر‬‫ح‬‫د‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫ن‬َ‫ع‬ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ّ‫َّيب‬ُِ‫سلم‬َ‫و‬ َ‫ال‬َ‫ق‬‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ّ‫ِف‬ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬‫ي‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ُّور‬ُِ‫ا‬ ‫من‬ َُُِ ‫اء‬َ‫َض‬‫أ‬ ‫اجلمعتي‬-‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ‫ة‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬َِ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬ُ‫ني‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ُّور‬ُِ‫ا‬ ‫من‬ َُُِ ‫اء‬َ‫َض‬‫أ‬ُ ‫نيق‬ّ‫ت‬َ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ي‬َ‫ب‬َ‫و‬. 1098-َ‫ر‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫ح‬َُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ ُ‫عم‬ ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫ول‬ُ‫س‬ ‫سلم‬َ‫و‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ّ‫ِف‬ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬ّ‫إ‬ ُ‫قدم‬ ‫ت‬ َ‫حت‬ ‫من‬ ‫نور‬ َُُِ َ‫ع‬َ‫ط‬َ‫س‬ ‫ة‬ََ َُُِ ُِ‫غ‬َ‫و‬ ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ني‬ّ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ َُُِ ‫يِيء‬ ‫اء‬َ‫م‬َّ‫اِس‬ ‫عُان‬‫اجلمعتي‬ ‫ي‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬. 2260-‫هللا‬ ّ‫يب‬َ‫ن‬ ‫َن‬‫أ‬ َُُُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ ‫اء‬َِ‫ح‬‫َّر‬‫اِد‬ ‫أيب‬ ‫ن‬َ‫ع‬َ‫ق‬ ‫سلم‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬َ‫ال‬ ‫ا‬َّ‫َّج‬‫اِد‬ ‫من‬ ‫عصم‬ ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ ‫من‬ ‫ات‬َ‫آي‬ ُ‫عش‬ ‫حِظ‬ ‫من‬‫ل‬. 2261-َ‫ع‬ َُُُ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬ َّ‫ر‬‫ح‬‫د‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ‫نيد‬‫ع‬‫س‬ ‫أيب‬ ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫ن‬ُّ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫سلم‬َ‫و‬َُُِ ‫ت‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬‫ِت‬‫ز‬‫أن‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫ك‬‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬ُ‫ام‬َ‫ق‬‫م‬ ‫من‬ ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ني‬ّ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ ِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ‫ا‬‫ر‬‫نو‬ ِ‫ا‬ ‫ج‬ُ‫خ‬ َّ‫مث‬ ‫ا‬ََُ‫آخ‬ ‫من‬ ‫ات‬َ‫آي‬ ُ‫عش‬ َ‫أ‬ََُ‫ق‬ ‫من‬َ‫و‬ ‫ة‬َّ‫ك‬َ‫م‬ ََّ‫إ‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫لط‬َ‫س‬ُ‫ي‬ ‫مل‬ ‫ال‬َّ‫َّج‬‫د‬ُّ...
  • 26.
  • 27.
  • 28.
  • 29. Imam Nawawi (w.676H), [‫املهذب‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫]اجملموع‬ (‫ي‬ّ‫ط‬َ‫َّخ‬‫ت‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ّ‫اء‬َ‫م‬َ‫ل‬ُ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ب‬َّ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬( ّ‫ة‬َ‫ب‬‫ح‬‫ط‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ََّ ‫ح‬‫ب‬َ‫ق‬ ُّّ‫اض‬َ‫ح‬‫ح‬‫ل‬ِّ ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ني‬َ‫ف‬ََ‫ا‬َ‫ع‬َ‫ت‬ َّّ‫الِل‬ َُّ‫ك‬َ‫ذ‬ّ‫ب‬ ُ‫ال‬َ‫ْغ‬ّ‫ت‬‫ح‬‫ش‬ ّ‫اال‬ّ‫آن‬‫ح‬ُُ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬َ‫و‬ ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ّ‫ر‬‫ا‬َ‫ث‬‫ح‬‫ك‬ّ‫ح‬‫اْل‬َ‫و‬ ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬َ‫و‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َّّ‫الِل‬ ّ‫ول‬ّ‫ِف‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ ٌَُّ‫ا‬َ‫ظ‬ َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ َُّ ‫ني‬ََِِّ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ّ‫ت‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬ََِ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ّ‫م‬‫ح‬‫و‬َ‫ي‬...ُِّ‫ح‬‫ال‬ ّ‫ِف‬ ُّ‫ي‬ّ‫ع‬ّ‫َّاف‬‫اِش‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫ح‬‫ال‬َ‫و‬ ّ‫ِف‬ ّ‫ف‬‫ح‬‫ه‬َ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫س‬ ُ‫ة‬َ‫اء‬َُّ‫ق‬ ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬َ‫و‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬ََِ‫و‬ ّ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ ِّ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬‫ا‬َ‫ه‬ّ‫ت‬ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ّ‫اع‬َ‫ح‬‫مج‬ّ‫ح‬‫اْل‬ّ‫ب‬ ّ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ ّ‫اء‬َ‫ُّع‬‫اِد‬ ُ‫ار‬َ‫ث‬‫ح‬‫ك‬‫إ‬... Jil.4, Hal.548.
  • 30.
  • 31. 1 • PERATURAN 1: MELURUSKAN & MERAPATKAN SOF 2 • PERATURAN 2: PEMILIHAN MASJID 3 • PERATURAN 3: APABILA IQAMAH DILAUNGKAN 4 • PERATURAN 4: BILAKAH MAKMUM BERDIRI UNTUK SOLAT
  • 32. 5 • PERATURAN 5: IMAM DIJADIKAN UNTUK DIIKUTI 6 • PERATURAN 6: TAKBIR PERTAMA BERSAMA IMAM 7 • PERATURAN 7: RINGKASAN TENTANG KEPENTINGAN ISTIQFAR & ZIKIR SELEPAS SOLAT
  • 33.
  • 34.
  • 35. ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫و‬ َ‫اء‬َ‫ج‬ ،َ‫ة‬َُ‫ح‬‫ك‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫َب‬‫أ‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ،ّ‫ن‬َ‫س‬َ‫ح‬‫اْل‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬ُِ َ‫ع‬َ‫ك‬ََُ‫ف‬ ٌ‫ع‬ّ‫اك‬َ‫ر‬ َّّ‫الِل‬ ُ‫ول‬َُّ‫مث‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ َ‫ن‬‫و‬ ُّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫ى‬ََِ‫ق‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ََّ‫إ‬ ‫ى‬َ‫ش‬َ‫م‬َ‫ق‬ َُُ‫ت‬َ‫ال‬َ‫ص‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬َ‫ال‬: ”َُّ‫مث‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ َ‫ن‬‫و‬ُِ َ‫ع‬َ‫ك‬َ‫ر‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ ُ‫م‬ُ‫ك‬ُّ‫ي‬َ‫أ‬ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ََّ‫إ‬ ‫ى‬َ‫ش‬َ‫م‬“.َ‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬َ‫ة‬َُ‫ح‬‫ك‬َ‫ب‬ ‫و‬ُ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫أ‬.‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ُّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬:”َ‫ز‬َ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ص‬‫ح‬ُّ‫ح‬ َُّ‫الِل‬ َ‫ك‬َِ‫ا‬‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬.“ Al-Hasan reported: Abu Bakrah came when the Apostle of Allah was bowing. So he bowed without the row (before joining it). He then went to the row. When the Prophet finished his prayer, he said: which of your bowed without the row, and then went to the row? Abu Bakrah said; it was I. the Prophet said: May Allah increase your eagerness ! but do not do it again. (Sunan Abu Dawud 684)
  • 36. Imam Nawawi (w.676H), [‫املهذب‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫]اجملموع‬ (ِ‫املأمو‬‫و‬ ِ‫االما‬ ‫موقف‬ ‫باب‬( َ‫ج‬ّ‫ر‬‫ا‬َ‫خ‬ ِّ‫ا‬َُ‫ح‬‫ح‬ّ‫ح‬‫اْل‬ ََ‫إ‬ ‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ ُ‫اه‬َُ‫ح‬‫ع‬َ‫م‬ ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬ََ‫إ‬ ‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ ُُّّ‫َخ‬‫أ‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬ ‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ ََّ ‫ني‬ّ‫ق‬َ‫و‬ ّ‫ت‬‫ح‬‫ق‬َ‫و‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ََ ََ‫إ‬ ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬‫مسُعا‬ ‫اِصالة‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫إت‬ ََ‫إ‬... ُُُ‫ل‬ّ‫اص‬َ‫ح‬َ‫و‬َّ‫ل‬ُ‫ك‬َ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫ك‬‫ح‬‫ذ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ف‬ّ‫اق‬َ‫و‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َّ‫َن‬‫أ‬‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ّ‫اب‬َ‫ب‬‫ح‬‫ح‬ّ‫ت‬‫ح‬‫س‬ ّ‫اال‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ه‬ُُّ‫ك‬‫ا‬ََ‫و‬َُِِ‫ا‬َ‫خ‬ ُ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ت‬َّ‫ح‬َ‫ص‬َ‫و‬‫ِو‬ ‫كذا‬‫و‬ ‫املصُف‬ ُ‫ه‬ََُ‫ك‬َ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِِّّ‫و‬ُ‫م‬‫ح‬‫أ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ‫اعال‬ ِ‫االما‬ ‫صلي‬ ‫ة‬َ‫اج‬َ‫ح‬ ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫ْغ‬ِّ َُُ‫س‬‫ح‬‫ك‬َ‫ع‬َ‫و‬...َّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫ح‬‫و‬َِ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬َ‫م‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ َ‫ف‬‫ح‬‫ل‬َ‫خ‬ ‫ا‬ًَُِِّ‫ح‬ُُ‫م‬ ‫ى‬ُُُّّّ‫ك‬ََ‫َت‬ َ‫ع‬ ُُُ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫ص‬ ‫ح‬‫ت‬َّ‫ح‬َ‫ص‬َ‫و‬ َ‫ه‬ُُّ‫ك‬ ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬. Jil.4, Hal.297
  • 37.
  • 38. ّ‫اف‬َ‫ن‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ّ‫ر‬‫ا‬َ‫و‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ ّ‫اء‬َ‫ط‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ََّ‫إ‬ َُُ‫ل‬َ‫س‬‫ح‬‫َر‬‫أ‬ ، ‫ح‬‫ْي‬َ‫ب‬ُ‫ج‬ َ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ َ‫ع‬ّ‫ب‬ّ‫ائ‬َّ‫اِس‬ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ُُ‫ح‬ُّ‫م‬ ُ‫آه‬َ‫ر‬ ،‫ء‬‫ح‬‫ى‬َ‫ش‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َُُُِ‫أ‬‫ح‬‫س‬َ‫ي‬ َُّ‫َّن‬ ّ‫ت‬‫ح‬‫ُخ‬‫أ‬ُ‫ة‬َ‫ي‬ّ‫و‬‫ا‬َ‫ع‬ُ‫م‬َ‫ن‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ّ‫ِف‬‫ح‬‫م‬َ‫ع‬.ُ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َّ‫ل‬َ‫س‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫ص‬‫ح‬‫ق‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ َ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َُُ‫ع‬َ‫م‬َ‫ف‬ ‫ي‬ّ‫ام‬َ‫ق‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫م‬ُ‫ق‬ ُِ‫ا‬َ‫م‬ّ‫ْل‬‫ا‬ َ‫م‬‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬ِّ ‫ح‬‫د‬ُ‫ع‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َََّّ‫إ‬ ََّ َ‫س‬‫ح‬‫َر‬‫أ‬ ََّ َ‫خ‬ََِ‫ة‬َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬ َ‫ت‬‫ح‬‫ل‬َ‫ع‬‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ل‬ّ‫ص‬َ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫ف‬ َّ‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ َ‫ج‬ُُ‫ح‬َ‫َت‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫ك‬َ‫ت‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ‫ة‬َ‫ال‬َ‫ص‬ّ‫ب‬َ‫َم‬‫أ‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ َ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ّ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َُ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬‫ح‬َ‫ن‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫ك‬َ‫ت‬َ‫ن‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ٌ‫ة‬َ‫ال‬َ‫ص‬ ََّ َ‫وص‬ُ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫ج‬ُُ. Umar b. `Ata' b. Abu Khuwar said that Nafi` b. Jubair sent him to al- Sa'ib the son of Namir's sister to ask him about what he had seen in the prayer of Mu`awiya. He said: Yes, I observed the Jumu`a prayer along with him in Maqsura and when the Imam pronounced salutation I stood up at my place and observed (Sunan rak`ahs). As he entered he sent for me and said: Do not repeat what you have done. Whenever you have observed the Jumu`a prayer, do not observe (Sunan prayer) till you, have talked or gone out, for the Messenger of Allah had ordered us to do this and not to combine two (types of) prayers without talking or going out. (Sahih Muslim 883)
  • 39. Imam Nawawi (w.676H), [‫املهذب‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫]اجملموع‬ (‫باملسبحة‬ ‫باالشارة‬ ُ‫ق‬َّ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ت‬َ‫ت‬ ََّ ّ‫ائ‬َ‫س‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬( َََُِّ‫ت‬ُ‫ي‬ ‫ا‬َّّ‫ِم‬ ُ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ‫ح‬‫ت‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫ن‬‫إ‬ ‫ا‬َُُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬‫ا‬َََ‫د‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬ َُّ ‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫ة‬َُُّّ‫اِس‬َ‫ف‬َّ ‫ِِع‬ ُ‫نيت‬‫ب‬ ََ‫إ‬ َ‫ع‬ ّ‫ج‬ ‫اُِافلة‬َُّ َِ‫ح‬‫ف‬َ‫أ‬ ّ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ل‬‫ح‬‫ع‬ّ‫ف‬ َّ‫َن‬ّ‫ل‬...َ‫ق‬‫ح‬‫ع‬ ّ‫ج‬‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َُُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬ َ‫ال‬َِ‫ا‬َ‫َر‬‫أ‬َ‫و‬ ُّّ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َ‫ب‬ ََ‫إ‬ ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬ ّ‫د‬ّ‫ج‬‫ح‬‫س‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ََّ ََُُِّّ‫اِت‬‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬‫ح‬‫ك‬َ‫ت‬ِّ ً‫نيال‬ّ‫ل‬َ‫ق‬ ُّّ‫ع‬ّ‫ض‬‫ح‬‫و‬َ‫م‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ ََّ ّ‫ق‬َ‫ت‬ّ‫ه‬ِّ‫و‬ُ‫ج‬ُ‫س‬ ّ‫ع‬ّ‫اض‬َ‫و‬َ‫م‬ ّ‫ْي‬ّ‫ث‬ ...‫ح‬َُ‫ني‬َ‫ف‬ ََُ‫آخ‬ ‫ع‬ّ‫ض‬‫ح‬‫و‬َ‫م‬ ََ‫إ‬ ‫ح‬َّ ّ‫ق‬َ‫ت‬‫ح‬َُ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬‫ي‬ّ‫ْغ‬َ‫ب‬َُِّ‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ح‬‫ي‬َ‫ب‬ ََّ ّ‫ص‬‫ح‬َِ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ِّ َ‫ال‬َ‫ك‬ّ‫ب‬ ّ‫ة‬َ‫ل‬ّ‫َّاف‬ُِ‫ا‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َِ‫ي‬ ‫ان‬َ‫س‬‫ح‬‫ن‬‫إ‬...َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ُ‫د‬َ‫م‬َ‫ت‬‫ح‬‫ع‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫و‬َُ ُ‫يث‬ّ‫د‬َ‫ح‬‫اْل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ه‬َ‫ف‬ّ‫ة‬ََِ‫أ‬‫ح‬‫س‬...ّ‫َّاف‬ُِ‫ا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ّ‫ِف‬ َ‫ة‬َ‫ل‬ َّّ َِ‫ح‬‫ف‬َ‫ح‬‫ال‬ َ‫ف‬ َ‫ال‬ّ‫خ‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫و‬ َ‫از‬َ‫ج‬ ّ‫د‬ّ‫ج‬‫ح‬‫س‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬...‫وهللا‬‫اعلم‬. Jil.3, Hal.490-492
  • 40. َ‫ن‬‫ح‬‫ك‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ََُِ ٌِ‫ا‬َ‫م‬ّ‫إ‬ ‫ا‬َُّ‫ب‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،‫س‬‫ح‬‫ني‬َ‫ق‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ ّ‫ق‬َ‫ر‬‫ح‬‫َز‬‫ل‬‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َّ‫اِص‬ ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ ُ‫ت‬‫ح‬‫ني‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َ‫ث‬‫ح‬‫م‬ّ‫ر‬ ‫ا‬َ‫َب‬‫أ‬َ‫ة‬َ‫ال‬-ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ ََّ ‫ح‬‫ث‬ّ‫م‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬-‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َ‫ع‬َ‫م‬.‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َ‫و‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ ّ‫ِف‬ ّ‫ان‬َ‫وم‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬َ‫و‬ ُ‫ح‬‫ك‬َ‫ب‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َِّّ‫د‬َ‫ق‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ِ‫ا‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ ََ‫ُو‬‫ل‬‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ْي‬ّ‫ب‬‫ح‬‫ك‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬ َ‫د‬ّ‫ه‬َ‫ش‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ ٌَّ ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َ‫و‬ ُُّّ‫ني‬َّ‫َي‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ ُّّ‫يب‬َ‫ن‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫ص‬َ‫س‬ َُّ‫مث‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ َ‫م‬َّ‫ل‬ َُّ‫مث‬ ُّ‫ح‬‫َّي‬‫د‬َ‫خ‬ َ‫اض‬َ‫ني‬َ‫ب‬ ‫ا‬َُ‫ح‬‫َي‬‫أ‬َ‫ر‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّ‫ه‬ّ‫ر‬‫ا‬َ‫س‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬ ُُّّ‫ني‬َّ‫َي‬َ‫ة‬َ‫ث‬‫ح‬‫م‬ّ‫ر‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ّ‫ال‬َ‫ت‬ِّ‫ح‬‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ََّ َ‫ت‬َِ‫ح‬‫ان‬-‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬َُُ‫س‬‫ح‬َِ‫ن‬ ّ‫ِن‬-َُّ ُ‫ج‬َُِّ‫ا‬ َِ‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ‫ح‬‫ش‬َ‫ي‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ ََ‫ُو‬‫ل‬‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ْي‬ّ‫ب‬‫ح‬‫ك‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬ َُُ‫ع‬َ‫م‬ َ‫ك‬َ‫ر‬‫ح‬َِ‫أ‬ َّ‫ذ‬َِّ‫ا‬‫ح‬َُّ‫ِب‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬َ‫ف‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َِّ‫إ‬ َ‫ب‬َ‫ث‬َ‫و‬َ‫ف‬ ُ‫ع‬َُِ‫ه‬َّ‫ز‬َ‫ه‬َ‫ف‬ ُّّ‫ب‬ّ‫ك‬َ‫ال‬َ‫ق‬ َُّ‫مث‬‫ح‬‫س‬ّ‫ل‬‫ح‬‫اج‬ ‫ح‬‫ن‬ُ‫ك‬َ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ َّ‫ال‬ّ‫إ‬ ّ‫اب‬َ‫ت‬ّ‫ك‬‫ح‬ِ‫ا‬ َُّ ‫ح‬ََ‫أ‬ ‫ح‬‫ك‬ّ‫ل‬‫ح‬‫ه‬َ‫ي‬ ‫ح‬َ‫مل‬ َُُّ‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ٌَّ ‫ح‬‫ص‬َ‫ف‬ ‫ح‬‫م‬ّّ‫اِت‬َ‫و‬َ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ح‬‫ي‬َ‫ب‬.َُِّ‫ا‬ َ‫ع‬َ‫ف‬ََُ‫ف‬‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ُّّ‫يب‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬ََُ‫ص‬َ‫ب‬"ّ‫اب‬َّ‫ط‬َ‫ح‬‫اْل‬ َ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ‫ا‬َ‫ي‬ َ‫ك‬ّ‫ب‬ َُّ‫الِل‬ َ‫اب‬َ‫َص‬‫أ‬. Narrated Al-Azraq ibn Qays: An imam of ours, whose kunyah (surname) was Abu Rimthah, led us in prayer and said: I prayed this prayer, or one like it, with the Prophet Abu Bakr and Umar were standing in the front row on his right and there was a man who had been present at the first takbir in the prayer. The Prophet of Allah offered the prayer, then gave the salutation to his right and his left so that we saw the whiteness of his cheeks, then turned away as AbuRimthah (meaning himself) had done. The man who has been present with him at the first takbir in the prayer then got up to pray another prayer, whereupon Umar leaped up and, seizing him by the shoulders, shook him and said: Sit down, for the People of the Book perished for no other reason than that there was no interval between their prayers. The Prophet raised his eyes and said: Allah has made you say what is right, son of al-Khattab. (Sunan Abi Dawud 1007)
  • 41. Imam Ibn Rejab (w.795H), [ ‫ح‬ُ‫ش‬ َ‫اِبار‬ ‫فتح‬َ‫اِبخار‬ ‫نيح‬‫ح‬‫ص‬ ] (ِ‫اِسال‬ ‫بعد‬ ‫مصاله‬ ‫ِف‬ ِ‫اْلما‬ ‫مكث‬ ‫باب‬) ‫غ‬ ‫من‬ ‫بعدَا‬ ‫باِتطوع‬ ‫املكتوبة‬ َّ ‫يص‬ ‫أن‬ ‫اَة‬ُ‫ك‬‫على‬ ‫يدل‬ ‫اْلديث‬ ‫وَذا‬‫وإن‬ ،َّ ‫فص‬ ‫ْي‬ ‫نيم‬‫ل‬‫باِتس‬ َّ ‫فص‬. Jil.7, Hal.431
  • 42.
  • 43.  Imam Ibn Rejab (w.795H), ( ‫نيح‬‫ح‬‫ص‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ َ‫اِبار‬ ‫فتح‬ َ‫اِبخار‬), Jil.8, Hal.20-36. ‫اِْغس‬ ‫نيهم‬‫ل‬‫ع‬ ‫جيب‬ ‫ومَّت‬ ،‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬ ‫وضوء‬ ‫باب‬َّ ‫اجلُائز‬‫و‬ ‫نيدين‬‫ع‬ِ‫ا‬‫و‬ ‫اجلماعة‬ ‫وحِورَم‬ ‫اِطهور‬‫و‬، ‫وفهم‬ُِ‫وص‬.
  • 44. Adakah Kanak-Kanak Datang Ke Masjid Pada Zaman Nabi s.a.w.? َ‫م‬َ‫ت‬‫ح‬‫َع‬‫أ‬ ‫ح‬‫ت‬َِ‫ا‬َ‫ق‬ ‫عُها‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ َ‫ة‬َ‫ش‬ّ‫ائ‬َ‫ع‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ ُ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ُ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ َُُ‫م‬ُ‫ع‬ ُ‫اه‬َِ‫ا‬َ‫ن‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّ‫اء‬َ‫ش‬ّ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ ‫وسلم‬ُ‫ن‬‫ا‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬َ‫و‬ ُ‫اء‬َ‫س‬ُِّ‫ا‬ َِ‫ا‬َ‫ن‬... Narrated Aishah: Once Allah’s Messenger delayed the Ishak prayer till Umar informed him that the women and children had slept… (Sahih al-Bukhari 862) ]‫ِف‬ ‫املكتوبة‬ ‫اِصالة‬ ‫اُِجال‬ ‫مع‬ ‫يشهدون‬ ‫ا‬‫و‬‫كان‬‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬ ‫أن‬‫املسجد‬ ‫اُِيب‬ ‫مع‬-َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬.[
  • 45. Apa Yang Perlu Dijaga? ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ َ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َّ‫َن‬‫أ‬ ،ََُ‫م‬ُ‫ع‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬‫ح‬‫ز‬َ‫غ‬ ّ‫ِف‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ّ‫ة‬ ّ‫ة‬ََُ‫َّج‬‫اِش‬ ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ََّ َ‫ك‬َ‫أ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ََُ‫ب‬‫ح‬‫ني‬َ‫خ‬-َِ‫ُّو‬‫ث‬ِ‫ا‬ ّ‫ِن‬‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬-‫ح‬‫أ‬َ‫ي‬ َ‫ال‬َ‫ف‬ََّ‫ي‬ّ‫ت‬ َ‫د‬ ّ‫اج‬َ‫س‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬. Ibn Umar reported: The Messenger of Allah said during the battle of Khaybar: He who ate of this plant, i. e. garlic, should not come to the mosques. (Sahih Muslim 561)
  • 46. Imam Ibn Battol (w.449H), [] )‫ا‬َ‫و‬ َّّ َ‫ص‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ّ‫ئ‬ُِّ‫ا‬ ِّ‫ُّو‬‫ث‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ َ‫اء‬َ‫ج‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫باب‬ّ‫اث‬َُُّ‫ك‬‫ح‬ِ( ُ‫ب‬ ‫يتأذى‬ ‫ما‬ َّ ‫ك‬‫نِى‬ ‫ىف‬ َّ ‫أص‬ ‫اْلديث‬ ‫وَذا‬.‫أ‬ ُ‫عم‬ ‫أبو‬ ‫أفَّت‬‫و‬‫عبد‬ ‫بن‬ ‫محد‬ ‫ب‬ ‫املسجد‬ ‫ىف‬ ‫يؤذيهم‬ ُ‫أن‬ ُ‫ان‬‫ْي‬‫ج‬ ‫شكا‬ َّ ‫رج‬ ‫ىف‬ ‫َاشم‬ ‫بن‬ ‫امللك‬ُ‫لسان‬. Jil.2, Hal.466.
  • 47.
  • 48. Bilakah Kanak-Kanak Disuruh Solat? Nabi s.a.w. bersabda; َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬ ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ّ‫ب‬ َّّ‫يب‬َّ‫اِص‬ ‫ا‬‫و‬ُُُ‫م‬ّ‫إ‬َ‫و‬ َ‫ي‬ُّّ‫س‬ َ‫ع‬‫ح‬‫ب‬َ‫س‬ َ‫غ‬َ‫ل‬َُ‫ح‬‫ش‬َ‫ع‬ َ‫غ‬َ‫ل‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫وه‬ُ‫ب‬ُّ‫ح‬‫اض‬َ‫ف‬ َ‫ي‬ُّّ‫س‬... (HR Abu Daud: 494) •]‫وإسحاق‬ ‫أمحد‬‫و‬ ‫اعي‬‫ز‬‫الو‬‫و‬ ‫مكحول‬:ُ‫اِصيب‬ ‫ِبا‬ ُ‫ؤم‬ُ‫ي‬،‫ِسبع‬ ُ‫ِعش‬ ‫كها‬ُ‫ت‬ ‫على‬ ‫ويُِب‬. •‫أمُه‬ ‫اِويل‬ ‫على‬ ‫جيب‬ ‫ِكن‬ ،‫اِصيب‬ ‫على‬ ‫جتب‬ ‫وال‬،‫ِسبع‬ ‫ِبا‬ ُ‫ِعش‬ ‫كها‬ُ‫ت‬ ‫إذا‬ ُ‫ب‬ُ‫وض‬.
  • 49. •‫ين‬‫ْي‬‫س‬ ‫ابن‬,ُ‫عم‬ ‫ابن‬‫و‬ ‫اْلسن‬‫و‬ ،ََُ‫اِز‬‫و‬:‫اِص‬ ُ‫يؤم‬‫يب‬ ُِ‫مشا‬ ‫من‬ ُُ‫ني‬‫َي‬ ‫عُف‬ ‫إذا‬ ‫باِصالة‬. •‫ان‬ُ‫مه‬ ‫بن‬ ‫نيمون‬‫م‬‫و‬ ،‫عُوة‬:‫عقلها‬ ‫إذا‬ ‫ِبا‬ ُ‫يؤم‬. •‫اِتابعي‬ ‫بعض‬:‫ين‬ُ‫عش‬ ِ‫عد‬ ‫أحصى‬ ‫إذا‬ ‫ِبا‬ ُ‫يؤم‬. •‫وماِك‬ ‫اُِخعي‬:ُ‫ثْغ‬ ‫إذا‬ ‫ِبا‬ ُ‫يؤم‬-‫يعِن‬:‫تبدِت‬ُ‫اسُان‬.[
  • 50. Nabi s.a.w. bersabda; َُِّ‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬ ‫ة‬َ‫ث‬َ‫ال‬َ‫ث‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ ُ‫م‬َ‫ل‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫ع‬ّ‫ف‬ُ‫ر‬َ‫ظ‬ّ‫ق‬‫ح‬‫ني‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬َ‫ي‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّ‫م‬ّ‫ائ‬‫ى‬َ‫ل‬َ‫ت‬‫ح‬‫ب‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ ّّ‫يب‬َّ‫اِص‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫و‬ َ‫أ‬َُ‫ح‬‫ب‬َ‫ي‬ َّ‫َّت‬َ‫ح‬ََُ‫ب‬‫ح‬‫ك‬َ‫ي‬. (HR Abu Daud: 4398) ]‫ا‬‫و‬ِ‫وقا‬ ،‫اِعلماء‬ ُ‫أكث‬ ‫ذَب‬ ‫اْلديث‬ ‫َذا‬ َ‫ا‬‫و‬:‫جت‬ ‫ال‬‫ب‬ ‫يبلغ‬ ‫حَّت‬ ‫اِصيب‬ ‫على‬ ‫اِصالة‬.[
  • 51. Adakah Toharoh Kanak-Kanak Sah? ‫صلى‬ ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬ ،َّّ‫ر‬‫ح‬‫د‬ُ‫ح‬‫اْل‬ ‫نيد‬ّ‫ع‬َ‫س‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬:َ‫ع‬ُ‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َِ‫ح‬‫و‬َ‫ي‬ َُّ ‫ح‬‫س‬ُ‫ْغ‬‫ح‬ِ‫ا‬ّ‫ة‬ ‫م‬ّ‫ل‬َ‫ت‬‫ح‬ُ‫ُم‬ َّّ ُ‫ك‬‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ٌ‫ب‬ ّ‫اج‬َ‫و‬. Narrated Abu Said Al-Khudri: The Prophet said, “Ghusl (taking a bath) on Friday is compulsory for every Muslim reaching the age of puberty.” (Sahih al-Bukhari 858) ]ً‫ا‬‫خالف‬ ‫نعلم‬ ‫ال‬ُ‫حدث‬ ‫تِع‬ُ‫وي‬ ُ‫ت‬‫ر‬‫طها‬ ‫تصح‬ ‫نيز‬‫م‬‫امل‬ ‫اِصيب‬ ‫أن‬.‫حق‬ ‫ِف‬ ُ‫كل‬‫َذا‬ ‫من‬ ‫فأما‬ ،‫نيز‬‫م‬‫امل‬ ‫اِصيب‬‫صالة‬ ‫وال‬ ُِ ‫طهارة‬ ‫فال‬ ُِ ‫نيز‬‫َت‬ ‫ال‬‫تو‬ ‫ِو‬‫و‬ ،ُ‫يؤث‬ ‫مل‬ ‫ضأ‬ ً‫ا‬‫نيئ‬‫ش‬ ‫املاء‬ ‫ِف‬ ُِ‫استعما‬.[
  • 52. Adakah Sah Solat Kanak-Kanak Yang Mumayyiz? ّ‫ع‬ ُّ‫ت‬ّ‫ب‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫عُهما‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َِ َ‫ة‬َ‫ن‬‫و‬ُ‫م‬‫ح‬‫ني‬َ‫م‬ ّ‫ِت‬َِ‫ا‬َ‫خ‬ َ‫د‬‫ح‬َُِ‫ا‬ََُ‫ف‬ ،ً‫ة‬َ‫ل‬‫ح‬‫ني‬ ‫صلى‬ ُّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬‫هللا‬َّ‫ل‬ِ‫ا‬ ّ‫ض‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬ ّ‫ِف‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬َّّ‫الِل‬ ُ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َِ‫ا‬َ‫ق‬ َّّ ‫ح‬‫ني‬‫صلى‬ ُ‫و‬ ‫ق‬َّ‫ل‬َ‫ع‬ُ‫م‬ ‫ن‬َ‫ش‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫أ‬َّ‫ض‬َ‫و‬َ‫ت‬َ‫ف‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬‫ا‬ًِ‫ني‬َِّ‫خ‬ ‫ا‬ً‫وء‬ُ‫ض‬... Narrated Ibn Abbas: One night I slept at the house of my aunt Maimuna and the Prophet slept (too). He got up (for prayer) in the last hours of the night and performed a light ablution from a hanging leather skin… (Sahih al-Bukhari 859) ]‫اُِيب‬ ‫توضأ‬ ‫كما‬‫توضأ‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫أن‬-‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ-َ‫إ‬ ِ‫قا‬ ‫مث‬ ، ‫اُِيب‬ ‫جانب‬-َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬-‫يصلي‬‫مل‬‫و‬ ‫يساره‬ ‫عن‬ ِ‫قا‬ ‫ملا‬ ُ‫أن‬‫و‬ ،ُ‫مع‬ ،ِ‫املأمو‬ ‫موقف‬ َ‫إ‬ ُُ‫ني‬‫َي‬ ‫عن‬ ُِ‫و‬‫ح‬ ِ‫ِلمأمو‬ ً‫ا‬ِ‫موق‬ ‫يكن‬‫ع‬ ‫يدل‬ ‫فهذا‬‫صحة‬ ‫لى‬ ‫اب‬ ‫فإن‬ ،ِ‫ِإلما‬ ُ‫ومصافت‬ ،ِ‫باْلما‬ ُ‫وإئتمام‬ ،ُ‫وصالت‬ ‫اِصيب‬ ‫طهارة‬‫إذ‬ ‫كان‬‫عباس‬ ‫ن‬ ً‫ا‬‫ني‬‫ب‬‫ص‬ ‫ذاك‬[
  • 53. Dimanakah Tempat Kanak-Kanak Dalam Sof? َ‫ب‬‫ح‬‫َق‬‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫عُهما‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ّ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ّ‫ن‬َ‫ع‬َ‫ت‬َ‫أ‬ ‫ار‬َ ّ‫مح‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬ً‫ب‬ّ‫اك‬َ‫ر‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ل‬‫ا‬َ‫ن‬َ‫أ‬َ‫و‬ ‫ان‬ ََِ‫ال‬ّ‫ت‬‫ح‬‫ح‬ّ‫اال‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ز‬ََ‫ا‬َ‫ن‬ ‫ح‬‫د‬َ‫ق‬ ‫ذ‬ّ‫ئ‬َ‫م‬‫ح‬‫و‬َ‫ي‬...ّ‫ِف‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ل‬َ‫خ‬ََِ‫و‬َِّ‫ذ‬ ‫ح‬ُّ‫ك‬‫ح‬ُُ‫ي‬ ‫ح‬‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ، ّ‫ف‬َّ‫اِص‬ٌ‫د‬َ‫َح‬‫أ‬ َّ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ك‬. Narrated Ibn Abbas: Once I came riding a she-ass and during that time closely to the age of puberty… and joined the row and no one objected to my deed. (Sahih al-Bukhari 861) ]‫ِبذا‬ ‫استدل‬ ‫وقد‬ٌ‫ماِك‬‫ك‬‫بي‬ ‫اِصف‬ ‫ِف‬ َّ ‫جيع‬ ‫أن‬ َّ ِ‫الف‬ ‫أن‬ ‫على‬‫رجلي‬ َّ ‫وخشوعها‬ ‫اِصالة‬ ‫أِب‬ ‫نيتعلم‬ِ ‫؛‬ً‫ا‬‫ني‬‫ب‬‫ص‬.‫وَو‬‫ني‬‫ع‬‫ِلشاف‬ ‫اِوجهي‬ ‫أحد‬‫ة‬.‫هلم‬ ‫اِثان‬‫و‬: ‫اُِجال‬ ‫خلف‬ ً‫ا‬ِ‫ص‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫كث‬‫إذا‬ ‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬ ‫يقف‬.‫وَو‬‫أيب‬ ‫ومذَب‬ ‫مذَبُا‬‫نيِة‬ُ‫ح‬*. ‫اُِيب‬ ‫بقول‬ ‫ِذِك‬ ‫ا‬‫و‬ِ‫استد‬-َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫م‬-(( :ِ‫الحال‬ ‫ا‬‫و‬ِ‫و‬‫أ‬ ‫نيلِن‬ِ ‫يلوهنم‬ ‫اِذين‬ ‫مث‬ ،‫يلوهنم‬ ‫اِذين‬ ‫مث‬ ،‫اُِهى‬‫و‬ ‫مُكم‬))[
  • 54. ]‫اِثان‬ ‫اِصف‬ ‫ِف‬ ُِ‫خل‬ ٌَّ ‫رج‬ ِ‫فقا‬ ،‫اِصف‬ ُ‫آخ‬ ‫ِف‬ ‫اِصيب‬ ‫كان‬‫ِو‬‫و‬‫أمحد‬ ‫فقال‬ ،:‫ال‬ ‫باِصف‬ ٌَّ ‫متص‬ ‫َو‬ ،ُ‫ب‬ ‫بأس‬.[ َ‫ق‬ُ‫ي‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬َ‫و‬ ّ‫ال‬َ‫ج‬ُِّ‫ا‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ن‬‫و‬ُ‫ْي‬ّ‫ث‬َ‫ك‬ َََُِ‫ح‬ ‫ا‬َ‫ذ‬‫إ‬ََ ُ‫ن‬‫ا‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬ َُّ‫مث‬ ُ‫ال‬َ‫ج‬ُِّ‫ا‬ َُِّ‫د‬ُ‫ب‬ََ‫ح‬‫ذ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ َ‫و‬َُ ‫ا‬َ‫ذ‬ ُ‫ور‬ُ‫ه‬‫ح‬‫م‬ُ‫ح‬‫اجل‬ َ‫ع‬َ‫ط‬َ‫ق‬ ُّّ‫ب‬َ‫و‬َّ‫اِش‬ ُ‫اه‬َ‫ك‬َ‫ح‬ ٌُ‫ح‬‫ج‬َ‫و‬ ُّ‫ني‬ّ‫ف‬َ‫و‬َ‫و‬ ‫ي‬ّ‫نيج‬ّ‫ن‬َ‫د‬‫ح‬َُ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ‫د‬ّ‫ام‬َ‫ح‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬ ُ‫خ‬‫ح‬‫ني‬ّ‫ب‬ّ‫ني‬َّ‫ط‬ِ‫ا‬ ‫و‬ُ‫َب‬‫أ‬ ‫ي‬ّ‫اض‬َ‫ق‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ح‬‫م‬َُُُ‫ح‬‫ني‬َ‫غ‬َ‫و‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬َ‫ب‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ َُّّّ‫ه‬‫ح‬‫ظ‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ب‬ّ‫اح‬َ‫ص‬َ‫و‬َ‫ح‬‫ي‬َ‫ب‬ َ‫ف‬ّ‫ق‬َ‫ي‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫أ‬ ُّ‫ب‬َ‫ح‬َ‫ت‬‫ح‬‫س‬ُ‫ي‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ٌّّ‫يب‬َ‫ص‬ ّ‫ح‬‫ي‬َ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َّّ ُ‫ك‬ ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ َ‫ال‬َ‫ع‬‫ح‬‫َف‬‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬‫ح‬ُّ‫م‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫م‬َّ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ت‬َ‫ني‬ِّّ‫ح‬َّ‫اِص‬َ‫و‬ُ‫ل‬َّ‫َو‬‫ح‬‫ال‬ ُ‫نيح‬َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ُِّّ‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ِّ‫نيلِن‬ِ ‫وسلم‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫ل‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ّ‫ذ‬َِّ‫ا‬ َُّ‫مث‬ ‫ى‬َ‫ُّه‬ُِ‫ا‬َ‫و‬ ِّ َ‫ال‬‫ح‬‫َح‬‫ح‬‫ال‬ ‫ا‬‫و‬ِ‫و‬‫ا‬ ‫مُكم‬.ّ‫ك‬‫ح‬‫م‬ُ‫ني‬َ‫ف‬ ّ‫ة‬ َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ُ‫م‬ُّ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ت‬ ‫ا‬َّ‫َم‬‫أ‬َ‫و‬‫ا‬‫و‬ُ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫إ‬َ‫و‬ ُ‫ن‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َِ‫ح‬‫ل‬َ‫خ‬.[Imam nawawi , Al-Majmu’ Sharh Al-Muhazzab, Jil.4, Hal.293]
  • 55. Adakah Kanak-Kanak Boleh Menghadiri Solat Jenazah? Nabi s.a.w. bersabda; َّّ‫يب‬‫ح‬‫َّع‬‫اِش‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ع‬َّ‫ْس‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،َّ ّ‫ان‬َ‫ب‬‫ح‬‫َّني‬‫اِش‬ َ‫ن‬‫ا‬َ‫م‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬ُ‫س‬ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ََُّ‫م‬ ،‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ّ‫ن‬ََُ‫ب‬‫ح‬‫َخ‬‫أ‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬َُِّ‫ص‬َ‫و‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬َّ‫َم‬‫أ‬َ‫ف‬ ،‫وذ‬ُ‫ب‬‫ح‬َُ‫م‬ ‫ح‬‫ْب‬َ‫ق‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫وسلم‬ُّ.َّ‫د‬َ‫ح‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬ ‫و‬ُ‫ح‬‫م‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫َب‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ل‬ُ‫ق‬َ‫ف‬ُ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ َ‫ال‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫ث‬ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬. Narrated Sulaiman Ash-Shaibani: I heard Ash-Shabi saying, “A person who was accompanying the Prophet passed by a grave that was separated from the other graves told me that the Prophet once led the people in the (funeral) prayer and the people had aligned behind him. I said, "O Aba Amr! Who told you about it?” He said, "Ibn `Abbas.“ (Sahih al-Bukhari 857) ]‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ‫خلف‬ ‫صلى‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫أن‬-َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫م‬-‫ابن‬‫و‬ ،‫اِقْب‬ ‫على‬ ُ‫أصحاب‬ ‫مع‬ ،‫اْللم‬ ‫يبلغ‬ ‫مل‬ ً‫ا‬‫ْي‬‫صْغ‬ َ‫ن‬‫كا‬‫عباس‬،‫اُِجال‬ ‫مع‬ ‫اجلُائز‬ ‫صالة‬ ‫يشهد‬ ‫اِصيب‬ ‫أن‬ ‫على‬ ‫ل‬‫فد‬ ‫معهم‬ ‫ويصف‬ ،‫نيها‬‫ل‬‫ع‬ ‫معهم‬ ‫ويصلي‬.[
  • 56. Adakah Kanak-Kanak Keluar Untuk Solat Hari Raya? َّ‫ب‬َ‫ع‬ َ‫ن‬‫ح‬‫اب‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ع‬َّ‫ْس‬ ،‫س‬ّ‫ب‬‫ا‬َ‫ع‬ ُ‫ن‬‫ح‬‫ب‬ ّ‫ن‬َ‫ح‬‫مح‬َُِّ‫ا‬ ُ‫د‬‫ح‬‫ب‬َ‫ع‬ٌَّ ُ‫ج‬َ‫ر‬ َُُِ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫عُهما‬ ‫هللا‬ ‫رضى‬ ‫اس‬ ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫الِل‬ ّ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ع‬َ‫م‬ َ‫وج‬ُُُ‫ح‬‫اْل‬ َ‫ت‬‫ح‬‫د‬ّ‫ه‬َ‫ش‬‫ح‬‫م‬َ‫ع‬َ‫ن‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ َُ‫م‬ ُُ‫ح‬ُّ‫م‬ ّ‫ان‬َ‫ك‬َ‫م‬ َ‫ال‬‫ح‬‫و‬ََِ‫و‬‫ا‬ ّ‫ه‬َُّ‫ْغ‬ّ‫ص‬ ‫ح‬‫ن‬ّ‫م‬ ّ‫ِن‬‫ح‬‫ع‬َ‫ي‬ ُُُ‫ت‬‫ح‬‫د‬ّ‫ه‬َ‫ش‬... Narrated `Abdur Rahman bin Abis: A person asked Ibn Abbas, “Have you ever presented yourself at the (`Id) prayer with Allah's Apostle?” He replied, "Yes." And if it had not been for my kinship (position) with the Prophet it would not have been possible for me to do so (for he was too young). (Sahih al-Bukhari 863) ]‫باْلُوج‬ ‫اية‬‫و‬ُِ‫ا‬ ‫َذه‬ ‫ِف‬ ِ‫ا‬ُ‫امل‬‫و‬:‫نيد‬‫ع‬‫ِل‬ ‫اْلُوج‬.‫َاَُا‬ ‫اْلديث‬ ‫من‬ ِ‫املقصو‬‫و‬:‫أن‬ ‫نيد‬‫ع‬ِ‫ا‬ ‫صالة‬ ‫يشهدون‬ ‫ا‬‫و‬‫كان‬‫نيان‬‫ب‬‫اِص‬‫اُِيب‬ ‫مع‬.[
  • 57.
  • 58. َ‫أ‬َ‫ر‬ َ‫ال‬َ‫ق‬ ،َّّ‫ر‬‫ا‬َ‫ص‬‫ح‬‫ن‬َ‫ل‬‫ا‬ َ‫ة‬َِ‫ا‬َ‫ت‬َ‫ق‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫ع‬ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ ُ‫ت‬‫ح‬‫ي‬ُُِّ‫ؤ‬َ‫ي‬ ‫وسلم‬ ‫ح‬ََ‫و‬ ّ‫اص‬َ‫ع‬‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫َيب‬‫أ‬ ُ‫ت‬‫ح‬ُّ‫ب‬ ُ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ُم‬‫أ‬َ‫و‬ َ‫َّاس‬ُِ‫ا‬َُِّ‫ا‬ ّ‫ت‬‫ح‬ُّ‫ب‬ َ‫ب‬َُ‫ح‬‫ي‬َ‫ز‬ ُ‫ة‬َُ‫ح‬‫اب‬ َ‫ى‬‫هللا‬ ‫صلى‬ ّّ‫يب‬ َ‫ض‬َ‫و‬ َ‫ع‬َ‫ك‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ُّّ‫ق‬ّ‫ات‬َ‫ع‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫وسلم‬ ُ‫ني‬‫ل‬‫ع‬ُّ‫اِس‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ َ‫ع‬َ‫ف‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ّ‫إ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬ِّ‫و‬ُ‫ج‬ ‫ا‬َََِ‫ا‬َ‫َع‬‫أ‬. Abu Qatada al-Ansari reported: I saw the Apostle leading the people in prayer with Umamah, daughter of Abul As and Zainab (daughter of the Messenger of Allah) on his shoulder. When he bowed, he put her down, and when he got up after prostration, he lifted her again. (Sahih Muslim 543)
  • 59. Imam Nawawi (w.676H), [‫اْلجاج‬ ‫بن‬ ‫مسلم‬ ‫نيح‬‫ح‬‫ص‬ ‫ح‬ُ‫ش‬ ‫املُهاج‬] )ّ‫ة‬َ‫ال‬َّ‫اِص‬ ّ‫ِف‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬ َّّ ‫ح‬َ‫مح‬ ّ‫ز‬‫ا‬َ‫و‬َ‫ج‬ ‫باب‬( ُّ‫ل‬ُ‫د‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َََ ّ‫مح‬َ‫ر‬ ّ‫ي‬ّ‫ع‬ّ‫َّاف‬‫اِش‬ ّ‫ب‬ََ‫ح‬‫ذ‬َ‫م‬ََِّ‫ا‬َ‫ع‬َ‫ت‬ َُّ‫الِل‬ َُُ‫اف‬َ‫و‬ ‫ح‬‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬َُّ ‫ح‬َ‫مح‬ ُ‫وز‬َُ‫جي‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ َُُ‫ق‬ َ‫ن‬ّ‫م‬ ‫ا‬َ ّ‫ِه‬ّ‫ح‬‫ْي‬َ‫غ‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َّ‫ني‬ّ‫ب‬َّ‫اِص‬َ‫و‬ ّّ‫يب‬َّ‫اِص‬َ‫ال‬َ‫ص‬ ّ‫ِف‬ َُّّ‫ا‬َّ‫ط‬ِ‫ا‬ ّ‫ان‬َ‫و‬َ‫ني‬َ‫ح‬‫اْل‬ّ‫ة‬ َ‫ال‬َ‫ص‬َ‫و‬ ّ‫ض‬‫ح‬َُِ‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ة‬ ‫ح‬‫أ‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ِّ‫ا‬َ‫م‬ّ‫ح‬‫إل‬ِّ َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ ُ‫وز‬َُ‫جي‬َ‫و‬ َّّ ‫ح‬َُِِّ‫ا‬َُُ‫ل‬ََ‫مح‬َ‫و‬ َُِِّّ‫ح‬ُُ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ِّ‫و‬ُ‫م‬‫ك‬ِّ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫اب‬َ‫ح‬‫ح‬‫َص‬‫أ‬ ُُ‫ح‬َُ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ َ‫ي‬ّ‫ض‬َ‫ر‬َ‫م‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َ‫ل‬ّ‫َّاف‬ُِ‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬‫ي‬َُِّ‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬ َ‫ك‬َِّ‫ذ‬ َ‫از‬َ‫و‬َ‫ج‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ع‬َُ‫ا‬َ‫ذ‬َََ‫و‬ ّ‫ة‬َِ ُُِّ‫ؤ‬َ‫ي‬ َُُِ‫ح‬‫و‬َ‫ق‬ َّ‫َن‬ّ‫ل‬ ٌ‫د‬ّ‫اس‬َ‫ف‬ َُّ ‫ي‬ّ‫و‬‫ح‬‫أ‬َّ‫ت‬ِ‫ا‬ّ‫يح‬َُّّ‫اِص‬َ‫ك‬ ‫ح‬‫َو‬‫أ‬ ٌ‫يح‬َُّ‫ص‬ َ‫َّاس‬ُِ‫ا‬َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ّ‫ِف‬ ّ‫ك‬ِّ‫ا‬َ‫م‬‫ح‬ِ‫ا‬ ُ‫ض‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬ ‫ى‬َ‫ع‬َِّ‫ا‬َ‫و‬ ّ‫ة‬َِ‫ي‬َُِّ‫ح‬ِ‫ا‬ ّ‫ِف‬‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬َ‫و‬ ٌ‫وخ‬ُ‫س‬‫ح‬َُ‫م‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ّ‫ة‬َّ‫ني‬ٌّ‫اص‬َ‫خ‬ َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُِ َ‫س‬َ‫و‬ ُّ‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫الِل‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ّّ‫َّيب‬ُِ‫ا‬ّ‫ب‬ِّ َ‫ن‬‫ا‬َ‫ك‬َُُّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُِ‫ح‬‫ع‬َ‫ب‬َ‫و‬ َ‫م‬َّ‫ل‬ّ‫ه‬ّ‫ذ‬ََ َُّّ ُ‫ك‬َ‫و‬ ‫ة‬َ‫ور‬َُُِ َ‫ال‬ َُُّ‫ن‬ّ‫إ‬َ‫ف‬ ٌ‫ة‬َِ‫و‬ُِ‫ح‬َُ‫م‬َ‫و‬ ٌ‫ة‬َ‫ل‬ّ‫اط‬َ‫ب‬ َّ‫و‬‫ا‬َ‫َّع‬‫اِد‬َ‫ور‬َُُ‫ض‬ َ‫ال‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ني‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ََّ ‫ني‬ََِِّّّ َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ح‬‫ني‬َِّ‫إ‬ َ‫ة‬ َِّ‫ذ‬ ّ‫ز‬‫ا‬َ‫و‬َ‫ج‬ ّ‫ِف‬ ٌ‫يح‬َُّ‫ص‬ ٌ‫نيح‬ّ‫ح‬َ‫ص‬ ُ‫يث‬ّ‫د‬َ‫ح‬‫اْل‬َ‫ك‬.
  • 60. َّ‫اِش‬ َ‫د‬ّ‫اع‬َ‫و‬َ‫ق‬ ُ‫ف‬ِّ‫ا‬َُ‫خي‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُّ‫ني‬ّ‫ف‬ َ‫س‬‫ح‬‫ني‬ََِ‫و‬َ‫و‬ ٌَُّ‫ا‬َ‫ط‬ َّ‫ي‬ّ‫م‬َِ ‫ح‬‫اْل‬ َّ‫َن‬ّ‫ل‬ ّ‫ع‬‫ح‬ُُّّ‫ف‬‫ح‬‫و‬َ‫ج‬ ّ‫ِف‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُّّ‫ن‬‫ح‬‫و‬َ‫ك‬ِّ ُُ‫ح‬َُ‫ع‬ ٌّ‫و‬ُِ‫ح‬‫ع‬َ‫م‬ ّ‫ة‬َ‫اس‬َ‫َّج‬ُِ‫ا‬ َ‫ن‬ّ‫م‬َ‫ح‬‫ال‬ ُ‫اب‬َ‫ني‬ّ‫ث‬َ‫و‬ ُّّ‫ت‬َ‫د‬ّ‫ع‬َ‫م‬ ّ‫ِف‬‫ح‬‫م‬َُُِ‫ا‬َ‫س‬‫ح‬‫َج‬‫أ‬َ‫و‬ ّ‫ال‬َِ‫ح‬‫ط‬ َ‫ت‬ُ‫م‬ ّ‫ع‬‫ح‬َُّ‫اِش‬ َُّ ّ‫ئ‬ َ‫ال‬ََِ‫و‬ ّ‫ة‬َ‫ار‬َ‫ه‬َّ‫ط‬ِ‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬‫ا‬َ‫ذ‬ََ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ٌ‫ة‬ََُّ‫ا‬َ‫ظ‬. ّ‫ائ‬َ‫س‬َ‫و‬ ّ‫ان‬َ‫ني‬‫ح‬‫ب‬ّ‫اِص‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ٌ‫ع‬ُ‫اض‬َ‫و‬َ‫ت‬ ُّ‫ني‬ّ‫ف‬َ‫و‬‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ت‬َ‫ح‬‫مح‬َ‫ر‬َ‫و‬ ّ‫ة‬ََِ‫ع‬َِِّ‫ا‬ ُّ‫ح‬‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ت‬ََِ‫ط‬ َ‫ال‬ُ‫م‬َ‫و‬. Jil.5, Hal.31-32
  • 61.
  • 62.
  • 63. ‫يُِعُا‬ ‫ما‬ ‫وعلمُا‬ ‫علمتُا‬ ‫ِبا‬ ‫انِعُا‬ ‫اِلهم‬ ‫هللا‬ ‫ورمحة‬ ‫نيكم‬‫ل‬‫ع‬ ِ‫اِسال‬‫و‬ ‫اهلداية‬‫و‬ ‫نيق‬‫ف‬‫اِتو‬ ‫وباهلل‬ُ‫كات‬ُ‫وب‬