daha fazlası için www.tipfakültesi.org

1. YumuĢak Dokudaki Yabancı
Cisimlerin Çıkarılması
Dr:TÜRKAN GÜVEN
11.11.08
GÜTF Acil Tıp AnabilimDalı

2. PLAN:
• Klinik Özellikleri
• Tanı-Ayrıcı Tanı
• Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme

3. KAYNAKLAR:
• TİNTİNALLİ 6th ED 2004
• Pubmed
• Web

4. Radyoopak Maddeler:Cam,metal,asfalt,memeli ve bazı
balıkların kemikleri,diĢ,kurĢun kalem ucu,bazı plastikler,kum
Radyoopak Olmayan Maddeler:Organik (ağaç, bitki
)ürünler,bazı balık kemikleri

5. Vaka
• 54 Y erkek, Biyokimya lab personeli
• Elindeki tüp çalkalarken patlıyor
• El bileğinin volar yüzeyinde 2 cm’lik kesi
• Nörolojik muayene tümüyle normal
• Acilde lokal anestezi sonrası sütüre ediliyor
• 3 gün sonra parmaklarda uyuĢma Ģikayet ile tekrar baĢvuruyor .Geçeceği
söylenerek gönderiliyor.
• 2 hafta sonra sütürler alınırken 1.2. ve 3. parmaklarında his kaybı ve flex
hasarı mevcut.
• Yara yeri hassasiyeti Tanı: Nöroma
• Lokal steroid uygulanıyor. Problem devam ediyor
• Radiografi

7. • Tüm tazminat davalarında 5. sırada
• Savunma genellikle baĢarısız
• % 30 hastada radiografi uygulanmasına rağmen atlanabiliyor.
– Cam ve organik cisimler bazen radyografi ile görülemeyebiliyor.
• Materyalin explorasyon ile çıkartıldığı düĢünülüyor.
• Yaralanmanın minör olduğu düĢünülüyor.
• Hamilelik
• Yetersiz radyografik görüntü

9. Klinik Özellikleri
Ne Zaman Şüphelenelim?
• Yeni meydana gelmiĢ veya komplikasyon oluĢmuĢ eski bir yarayı
incelerken potansiyel olarak yabancı cisim olma olasılığı akla
getirilmelidir
• Patlayan,parçalanan ve kırılan cisimlerle meydana gelen
yaralanmalarda yabancı cisim bulunma ihtimali fazladır.
• Yara yeri iyileĢmiĢ hastalarda , hasta yara üzerine basmakla veya
hareketleriyle ağrı hissederse
• Eski yara içinde sonradan geliĢen sinir,tendon veya damar sorunları
• ĠyileĢmeyen veya tedaviye dirençli yara yeri enfeksiyonu
• Yaraya yakın eklemde yeni geliĢen artrit olması

10. Tanı-Ayrıcı Tanı
Yara içinin değerlendirilmesiyle yabancı cisme
rastlanmaz ama hala yabancı cisimden
Ģüpheleniliyorsa görüntüleme yöntemleri
kullanılmalıdır.

11. Düz Radyografiler:
• %98’e yakın radyoopak yabancı cisimleri gösterir.
• Bazen radyoopak olmayan yabancı cisimleri indirekt
olarak ayırtedilebilir(periost reaksiyonu,yabancı cisim
etrafında hava görülmesi).

12. Bilgisayar Tomografi:
• Yoğunlukları ayırtetmede 100 kat daha duyarlı olması
yanında,daha fazla oranda yabancı cisim saptayabilir.
• Bazı kıymıkları,bazı odun parçalarını ve kılçıkları
göstermede yeterli olmamaktadır.
• Dezavantajı yüksek maliyet ve fazla radyasyona
maruz kalınmasıdır.
• BT ve MR küçük kıymık-kıymık benzeri parçalarda
ve yabancı cisim komplikasyonları açısından yararlı

13. Ultrasonografi
• Organik yabancı cisimlerin gösterilmesinde
oldukça yararlı ve hassas (ağaç, bitki, plastik
vb)
• Radyasyon maruziyeti olmaksızın, çıkartılma
iĢleminde de yararlı

14. Kalem Ucu

15. Araba Ön Camı

16. TAġ

18. Plastik

19. Am J Emerg Med. 2006 Nov;24(7):763-8

20. Sonuç:
Düz radyografi Yumuşak doku Yüksek
radyografi Frekanslı USG
sensitivite 5% %5 90%
spesifivite 90% %90 %80
pozitif prediktiv %33 %33 %81
negatif prediktiv %48 %48 %89

21. cam

22. metal

23. plastik

24. kıymık

25. kıymık

26. Prepatelar kıymık

28. Acil Serviste Tedavi Yönlendirme
• Tüm yabanc cisimlerin çıkarılma gerekliliği
yoktur.
• Sadece acil serviste ilk muayene sırasında
tesbit edilmeleri önemlidir.

29. Hangi Yabancı Cisimleri Çıkaralım?
İnfeksiyon ve enflamasyon için risk varlığı
• Organik ve kimyasal materyal • Fonksiyonel ve kozmetik problem için risk
• Ağır bakterial kontaminasyon(diĢ,toprak) • Sinir,damar veya tendon hizasında
• Kemik fraktürlerine yakınlık • Eklem hareketlerini kısıtlıyorsa
• Enfeksiyon varlığında • Tendona yakın ise
• Alerjik reaksiyon • Yürümede kısıtlılık
• Süreğen ağrı
Yaralanma için risk varlığı • Kozmetik deformite (dövme)
• Eklem aralığı yerleĢimi • Piskolojik stres
• Damar içi yerleĢim
• Önemli yapılara göç
Toksik
• Zehirli iğneler
• Ağır metaller

30. Bazı Özel Cisimlerin Çıkarılması
Metal Ġğne

31. Dik yerleĢimli Metal Ġğne

32. Odun Kıymıkları

33. Odun Kıymıkları ve Organik Dikenler

34. Odun Kıymıkları ve Organik Dikenler

35. OLTA ĠĞNELERĠ
OLTA
ĠĞNELERĠ

36. Çıkarılma Teknikleri
BASĠT RETROGRAD TEKNĠĞĠ

37. ĠNSĠZYON TEKNĠĞĠ

38. ĠP ÇEKME TEKNĠĞĠ

39. ĠĞNE KAVRAMA TEKNĠĞĠ

40. OLTA ĠĞNELERĠ

41. ĠĢlem Sonrası Tedavi-Uygulama
• Yabancı madde çıkarıldıktan sonra yara yeri yeterince irrige edilip
temizlenmelidir.
• Uygun Ģekilde temizlenebildiyse ve enfeksiyon oluĢma potansiyeli
düĢükse yara primer olarak kapatılabilir.
• Uygun tetanoz immünizasyonuyapılmalıdır.
• Yabancı madde çıkarılmayarak orda bırakıldıysa hasta bu konu
hakkında bilgilendirmelidir.
• Yabancı madde bir eklem veya tendona yakınsa ekstremite atele
alınmalıdır.
• Yara yeri enfekte ise antibiyotik kullanımı endike olmasına karĢı bu
konuda yeterli çalıĢma yoktur.