1. Đề tài số 1
Quá trình phiên mã ở Prokaryote
Tuesday, October 08, 2013 1
2. Tuesday, October 08, 2013 2
Thành viên
Đỗ Khánh Vân Mai Hữu Phương
Lê Thị Thu TrangNguyễn Duy Hải
Qua Đồng Công Thành
3. Tuesday, October 08, 2013 3
Nội dung
I. Những đặc trưng về mặt hóa học của sự tổng hợp
RNA
II. Nguyên tắc chung của sự tổng hợp RNA
III. Đặc điểm quá trình phiên mã ở Prokaryote
IV. Cơ chế của quá trình phiên mã
4. Tuesday, October 08, 2013 4
I. Những đặc trưng về mặt hóa
học của sự tổng hợp RNA
- Các thành phần cấu tạo
RNA gồm 4 loại nucleotide
(A, U, G, C).
- Trong RNA nhóm 3’OH của
nucleotide này phản ứng với
nhóm 5’P của một nucleotide
khác.
5. Tuesday, October 08, 2013 5
- Trật tự của các base nitơ
trong một phân tử RNA
được xác định bởi trật tự
base nitơ có trong khuôn
mẫu DNA.
I. Những đặc trưng về mặt hóa
học của sự tổng hợp RNA
- Hướng tăng trưởng của
chuỗi polynucleotide là 5’P
→ 3’OH
6. Tuesday, October 08, 2013 6
II. Nguyên tắc chung của sự
tổng hợp RNA
- Cả 3 loại RNA đều được tổng hợp từ DNA.
- Chỉ có 1 trong 2 mạch của DNA làm khuôn
để tổng hợp RNA.
- Sự tổng hợp theo chiều 5’P → 3’OH.
5’P
Nguyên liệu tổng hợp là các nucleotide triphosphate
(ATP, GTP, UTP, CTP)
3’OHA U A C U C G G A U A C
7. Tuesday, October 08, 2013 7
II. Nguyên tắc chung của sự
tổng hợp RNA
- Sự tổng hợp RNA theo nguyên tắc bổ sung (NTBS).
- Có sự tham gia của các enzyme và không cần tổng hợp
đoạn mồi.
9. Tuesday, October 08, 2013 9
- Một mRNA chứa thông
tin của nhiều gen cấu
trúc (polycistron).
- Quá trình dịch mã xảy
ra đồng thời với quá
trình phiên mã.
III. Đặc điểm quá trình phiên mã
ở Prokaryote
10. Tuesday, October 08, 2013 10
IV. Cơ chế của quá trình phiên mã
ở Prokaryote
Quá trình tổng hợp RNA bao gồm 3 giai đoạn:
12. Tuesday, October 08, 2013 12
1. Khởi đầu
- Điểm gắn của RNA-polymerase trên promoter gồm 2
trật tự: + Trật tự 6 base nitơ TATAAT (hộp -10)
+ Trật tự 6 base nitơ TTGACA (hộp -35)
- Sự tổng hợp bắt đầu từ điểm xuất phát cách 7 base
phía sau hộp Pribnow.
- Nucleotide thứ nhất được đặt vào tổng hợp một đoạn
RNA ngắn 8-9 nucleotide.
13. Tuesday, October 08, 2013 13
2. Kéo dài
- Khi phân tử RNA đạt chiều dài khoảng 10 nucleotide thì
nhân tố sigma tách khỏi phức hợp enzyme.
- RNA-polymerase tháo xoắn liên tục phân tử DNA trên 1
chiều dài khoảng 18 nucleotyde theo tiến triển của quá
trình sinh tổng hợp.
14. Tuesday, October 08, 2013 14
2. Kéo dài
- Sợi RNA sẽ tách dần khỏi mạch khuôn DNA trừ 1 đoạn
khoảng 12 nucleotyde.
- Phần DNA được tháo xoắn sẽ được RNA-polymerase
xoắn trở lại sau đó.
16. Tuesday, October 08, 2013 16
3. Kết thúc
Khi RNA-polymerase đạt tới điểm tận cùng của chuỗi
thì cả phân tử RNA và enzyme đều được tách ra.
Có 2 kiểu kết thúc
- Trên mạch khuôn của
DNA xuất hiện trật tự
palindrome ngay trước
một đoạn chứa một số A
liên tiếp.
1. Kiểu tự kết thúc
17. Tuesday, October 08, 2013 17
- Đoạn cuối của phân tử RNA
có thể bị gập khúc tạo thành
cấu trúc cặp tóc.
3. Kết thúc
RNA polymerase
dừng lại, RNA tách
khỏi mạch khuôn DNA
18. Tuesday, October 08, 2013 18
3. Kết thúc
2. Kiểu cần đến sự hiện diện của một loại protein
- Đi theo RNA-polymerase đến khi gặp cấu trúc kẹp
tóc, RNA-polymerase tạm dừng
20. Tuesday, October 08, 2013 20
Câu hỏi củng cố
Câu 1: Cấu trúc nào sau đây được gọi là palindrome?
A. A C G C G G A T A C C C G C G T
B. A C G C G G A T A C G C G C G T
C. T A T A A T A G C A T T A A T A A T
D. T A T A A T A G C A T T T A T A A T
21. Tuesday, October 08, 2013 21
Câu hỏi củng cố
Câu 2: Quá trình phiên mã kết thúc khi nào?
A. Khi đoạn cuối của RNA được tổng hợp xuất hiện cấu
trúc kẹp tóc.
B. Khi đoạn cuối của RNA được tổng hợp xuất hiện cấu
trúc kẹp tóc cùng với A – rU
C.Khi RNA trượt hết chiều dài của DNA
D.Khi nhân tố sigma rời khỏi enzyme RNA - polymerase
22. Tuesday, October 08, 2013 22
Câu hỏi củng cố
Câu 3: Polycistronic mRNA được hiểu như thế nào là
đúng?
A. mRNA mã hóa cho nhiều chuỗi polypeptide khác nhau.
B. mRNA chứa thông tin của nhiều gen nối tiếp nhau.
C.mRNA chứa thông tin của nhiều gen khác nhau.
D.Cả A và C đều đúng
23. Tuesday, October 08, 2013 23
Câu hỏi củng cố
Câu 4: Cho trật tự các nucleotide trên mạch bổ sung
của DNA như sau: 5’ A T C C G T G A C C T 3’. Hãy
cho biết trình tự nucleotide trên mRNA được mã hóa
từ gen này?
A. 3’ U A G G C A C U G G A 5’
B. 3’ A U C C G T G A C C U 5’
C.5’ U A G G C A C U G G A 3’
D.5’ A U C C G U G A C C U 3’
24. Tuesday, October 08, 2013 24
Câu hỏi củng cố
Câu 5: Trật tự nucleotide ở hộp Pribnow?
A. 5’ T A T A T A 3’
B. 3’ T A T A T A 5’
C.5’ T A T A A T 3’
D.3’ T A T A A T 5’
25. Tuesday, October 08, 2013 25
Tài liệu tham khảo
1. Phạm Thành Hổ (2010), Di truyền học, NXB Giáo dục
Việt Nam.
2. Lê Duy Thành, Tạ Toàn, Đỗ Lê Thăng và Đinh Đoàn
Long (2007), Di truyền học, NXB Khoa học và kỹ thuật,
Hà Nội.
3. Hồ Huỳnh Thùy Dương (2008), Sinh học phân tử, NXB
Giáo dục.
4. Cùng với tư liệu, hình ảnh và clip tham khảo trên mạng
Internet.
