SlideShare a Scribd company logo
1 of 198
Download to read offline
Përmbajtja
I. Nënë Tereza në OKB
II. Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................
III. Ati i Shenjtë dhe Nënë Tereza..............
IV. Personalitete të ndryshme për Nënë Terezën..........
V. Shtypi botëror për Nënë Terezën..................
VI. Fragmente nga monografi...
VII. Poezi
Viti 2010 u shpall viti i Nënë Terezës. Pjesë e kontributit për kujtimin e Nënë Terezës, në 100 vjetorin e saj, është dhe
botimi i këtij libri nga Shtëpia botuese “Argeta LMg”. Duke falenderuar botuesin z.Mehmet Gëzhilli, për këtë dhuratë që i
dha popullit shqiptar, duke gjykuar se këto janë libra që duhet t’i përkasin gjithë shqiptarëve, që duhet të njihen me
figurën madhështore të Nënë Terezës, po e sjell për lexuesin shqiptar pikërisht librin “Nënë Tereza në sytë e
botës”. (Linda)



100 vjetori i NënëTerezës
Biblioteka

“Nënë Tereza”
    * Nënë Tereza në sytë e shqiptarëve

    *Nënë Tereza në sytë e botës

    *Intervista të Nënë Terezës

    *Intervista për Nënë Terezën

    *Doracak: Nënë Tereza: “E desha tjetrin më tepër se vetveten”

    *Ujëvarë drite

    *Antologji poetike
    (Vargje për Nënë Terezën)

    Bibliografi
    * Nënë Tereza në shtypin shqiptar (vëll.I)
    * Nënë Tereza në librin shqiptar (vëll.II)
    * Nënë Tereza në letërsinë botërore (vëll.III)


Botohet me mbështetjen financiare të Ministrisë të Turizmit,
të Kulturës, të Rinisë dhe Sporteve     Tiranë, 2010
Mehmet Gëzhilli


                 Nënë
   TEREZA

 Në sytë e botës
     (Autorë botërorë për „të)

          Argeta - LMG
          Tiranë, 2010

          Mehmet Gëzhilli
             Nënë Tereza
            në sytë e botës
       (Autorë botërorë për ’të)
                Botues
          Mehmet Gëzhilli

               Reçensues
     Prof. Anton Nikë Berisha

               Redaktor
           Nelson Qirjaku

              Kopertina
            Genti Gëzhilli

     © Argeta-LMG, Tiranë 2010
      ISBN 978-99956-17-03-5
                Adresa:
             Argeta-LMG
Blv.”Bajram Curri”, P.35, Shk.1, Ap.12
            Tiranë-Albania
        Tel: ++355 4 22244206
      Cel: ++355692096205/206
  e-mail: argetalmg@yahoo.com
I. Nënë Tereza në OKB
- Havier Peres De Kuelar
- Fjalimi i Nënë Terezës në OKB



   “Kjo është Asambleja e fjalëve. Disa ditë më parë kishim këtu burrin më të fuqishëm në botë. Sot kemi
nderin dhe kënaqësinë të kemi në Asamblenë tonë gruan më të fuqishme në botë. Mendoj se nuk ka
nevojë t‟ua praqes se kush është. Ajo ka nevojë për vepra dhe jo për fjalë. E pohoj këtë me bindje të plotë
se Nënë Tereza është më shumë se Unë, më shumë se të gjithë ne. Ajo është Kombet e Bashkuara. Ajo
është paqa në botë”.
                                                                               Havier Peres De Kuelar
                                                             Ish-Sekretar i Përgjithshëm i OKB-së
                                                                  “Kuvendi” nr.8, gusht 2010, f.50

   “Nënë Tereza është OKB-ja. Ajo është paqja në botë. Sot kemi privilegjin të llogarisim në praninë e
Gruas, vërtetë më të fuqishme mbi tokë. Kjo nuk kërkon fjalë, por kërkon vepra. Kjo është e madhe, më e
madhe se të gjithë ne sot, kjo është forca e botës, sepse jetën e saj e lidhi me dashurinë njerëzore, me të
varfërit, që durojnë nga uria, që ata të mos vdesin, më të braktisurit e të harruarit e botës dhe me ata buzë
varrit”.
                                                                                  Havier Peres De Kuelar
                                                                Ish-Sekretar i Përgjithshëm i OKB-së
                                                                          “Rilindja”, 7 shtator 1997, f.6.

   “Nënë Tereza e cila kishte vizituar dy herë Kombet e Bashkuara, ishte një shembull
brilant bamirësie, gatishmërie dhe force shpirtërore”.

                                                                  “Republika”, 7 shtator 1997, f.13.




      Fjalimi i Nënë Terezës në Organizatën e Kombeve të Bashkuara

                                                                                                 Nju Jork
                                                                                            25 tetor 1985

   “Jemi mbledhur këtu së bashku për të falenderuar Zotin për punën e mirë 40-
vjeçare të Kombeve të Bashkuara. Ndërsa po e fillojmë këtë vit paqeje të lutemi së
bashku për paqe. Punët që bëhen me dashuri janë punët e paqes. E themi së bashku
sepse vetëm të bashkuar mund të fitojmë paqen e Zotit.
O Zot na jep fuqi për t‟u shërbyer njerëzve kudo në botë,
    Atyre që jetojnë dhe vdesin nga varfëria dhe uria.
    Nëpërmjet duarve tona jepu atyre bukën e përditshme, jepu paqen, gëzimin dhe
mirëkuptimin tonë.
    O Zot më jep fuqi t‟u jap paqen.
    Të sjellë dashuri atje ku ka urrejtje,
    Të sjellë frymën e pajtimit atje ku ka gabime,
    Të sjellë harmoninë atje ku ka mosmarrveshje,
    Të sjellë të vërtetën atje ku ka gabime
    Të sjellë besimin atje ku ka dyshime,
    Të sjellë shpresë, atje ku ka dëshpërim,
    Të sjellë dritë atje ku ka terr,
    Të sjellë gëzim atje ku ka dëshpërim,
    O Zot sillu lumturi të tjerëve më shumë se mua
    O Zot na drejto në rrugën e paqes, gëzimit, dashurisë, bashkimit sepse për këtë
erdhi Jesu Krishti; për të vërtetuar këtë dashuri. Zoti e deshi aq shumë botën dhe për
këtë dërgoi tek ne Jesu Krishtin djalin e tij, për të sjellë lajmin e gëzimit. Ai kërkon që
ta duam njëri-tjetrin, ashtu siç na do ai ne. Zoti na ka dhënë për një arsye të vetme që
t‟i duam të tjerët por edhe ata të na duan ne. Ne nuk jemi vetëm një numër në këtë
botë. Ne jemi fëmijët e Zotit.
    Herën e fundit kur isha në Kinë më pyetën: “Nënë Tereza “çka është komunisti” për
ju?” Unë iu përgjigja: “Komunisti është fëmijë i Zotit, vëllai im, motra ime”. Kështu
jemi absolutisht, ju dhe unë: motra dhe vëllezër. E njëjta dorë e dashur e Zotit na ka
krijuar ju dhe mua, por edhe njeriun në rrugë, të gërbulurin, të uriturin, dhe të
pasurin, njësoj për të njëjtin qëllim: për dashuri të dyanshme. Dhe kështu Unë e ju së
bashku kemi ardhur sot për të gjetur mjetet e paqes.
    Si vjen paqa? Nëpërmjet punës që e bëjmë me dashuri. Ku fillon? Në shtëpi. Si
fillon? Duke u lutur së bashku. Një familje që lutet së bashku jeton së bashku. Dhe në
qoftë se jetoni bashkë, do ta doni njëri-tjetrin, ashtu siç e do Zoti secilin prej jush.
Lutjet e bëjnë zemrën e pastër dhe zemra e pastër e sheh Zotin te njëri-tjetri dhe në
qoftë se e shohim Zotin te njëri-tjetri, atëherë do ta duam njëri-tjetrin. Dhe t‟i
shmangim ndarjet raciale, fetare ose etnike. Jemi të gjithë njësoj fëmijët e të njëjtës
dorë të dashur të Zotit, të krijuar për gjëra më të mëdha. Të përjetojmë kënaqësinë e
dashurisë.
    Nuk e harroj kurrë, disa kohë më parë, dy të rinj erdhën në shtëpinë tonë e na
dhuruan një sasi të madhe parash. Unë i pyeta ku i keni marrë të gjithë ato para? Ata
thanë: Dy ditë më parë jemi martuar. Por përpara se u martuam kishim vendosur të
mos blejmë rrobe për martesë dhe nuk do të bëjmë dasmë. Ato para do t‟ua japim ju
për të varfrit”. Unë e di çka do të thotë në familjen Hindu të mos kesh rrobe për
martesë dhe të mos bësh dasmë. Përsëri i pyeta pse kështu? Ata thanë se e duan
njëri-tjetrin aq shumë dhe për këtë duam ta ndajmë gëzimin e martesës me njerëzit që
ju u shërbeni. Si e përjetojmë gëzimin e dashurisë? Duke dhënë deri në momentin kur
dhemb.
    Kur shkova në Etiopi, disa fëmijë të vegjël erdhën tek unë. Ata kishin dëgjuar se
Unë po shkoja atje. Kishin ardhur për të mësuar nga motrat sa fëmijë vuajnë në
Etiopi? Çdo njëri prej tyre më dha diçka pak, por pak para. Disa prej tyre dhanë të
gjitha paratë e veta. Një djalë i vogël erdhi tek Unë. Ai tha se nuk kishte kurrgjë, nuk
kishte para, kishte vetëm një çokollatë. Merre këtë çokollatë tha djali i vogël për
fëmijët e Etiopisë. Për këtë djalë kjo ishte një sakrificë e madhe sepse kjo ishte
çokollata e parë që kishte pas në jetën e tij. Ai e dha. E dha për të ndarë urinë e
vuajtjen me dikë tjetër në një skaj të largët të Etiopisë. Kjo dhuratë për voglushin ishte
dhimbje. Por ishte sakrificë e dashurisë. Dashuria e Jezusit për ne është dhimbje, për
këtë vdiq në kryq, për të na mësuar dashurinë. Kështu duhet të veprojmë edhe ne, të
duam deri kur të na dhembë. Kemi shumë njerëz të mirë; keni parë në fotografi,
njerëzit tonë të varfër, ata janë njerëz të mrekullueshëm. Unë jam me ta shumë kohë
dhe kurrë nuk i kam dëgjuar duke u ankuar. Kohë më parë, e mora njërin prej tyre në
rrugë, të cilin e hanin krimbat. E mora dhe e çova në shtëpinë tonë. Ja çka tha ai
njeri? “Unë jetova si kafshë nëpër rrugë, por tani po vdes si ëngjëll, i nderuar dhe i
respektuar”. U deshën tri orë për ta pastruar, për të larguar çdo krimb që e hante
trupin e tij të gjallë. Nuk dëgjuam asnjë fjalë prej tij. Ndërsa ne po luteshim së bashku
për të, ai e shikoi motrën tonë. “Motër unë po shkoj në shtëpinë e Zotit”. Ai vdiq. Dha
shpirt me një buzëqeshje të mrekullueshme në fytyrën e tij. Ai shkoi në shtëpi të Zotit.
Nuk kam parë kurrë një buzëqeshje të tillë. Ishte shumë i thatë nga trupi sepse e
kishin hëngër krimbat për së gjalli, nuk ankohej, nuk mallkonte dhe fjalët e fundit
ishin po shkoj në shtëpi të Zotit. Sa bukur shkoi te Zoti. Me zemër të pastër dhe i
lumtur. E përjetoi respektin dhe dashurinë e motrave që treguan për të. Unë dhe ju
për këtë kemi ardhur këtu sot, për të dhënë hapin e parë të paqes dhe këtë hap duhet
ta fillojmë në shtëpi, në familjen tonë. Punët e paqes fillojnë në shtëpi dhe punët e
dashurisë janë punët e paqes. Të gjithë e duam paqen, por kemi frikë nga armët
bërthamore dhe kemi frikë nga sëmundje të reja. Por nuk kemi frikë të vrasim fëmijët
e pafajshëm, ata që ende nuk kanë lindur, që janë krijuar për të njëjtin qëllim, për të
dashur Zotin, ju e mua. Kjo është një kontradiktë e madhe, sepse aborti është bërë
shkatërruesi kryesor i paqes. Ne kemi frikë armët bërthamore sepse ato na prekin ne,
por nuk kemi frikë nga nënat që bëjnë abort.
   Jemi mbledhur këtu prej të gjithë anëve të botës për të gjetur rrugët e paqes. Të
gjithë flasim për një uri të madhe. Ato që kam parë në Etiopi dhe në vendet e tjera,
janë tmere, sepse qindra mijëra njerëz janë në prag të vdekjes për një kafshatë bukë
dhe për një gotë ujë. Njerëzit vdesin në duart e mia. Dhe pyesim pse ata e jo ne? Të
lutemi për këto vuajtje të mëdha. Shejtërimi nuk duhet të jetë luks për disa. Është
punë e thjeshtë për secilin prej nesh. Shejtërimi sjell dashuri e dashuria paqe dhe
paqa na bashkon. Motrat tona shërbejnë 158 mijë të gërbulur në Lindjen e Mesme, në
Afrikë dhe në Indi. Ne i duam dhe i respektojmë ata. Një herë më pyetën çka bën këtu,
pasi që ne i kemi të gjitha të mirat. Unë u përgjigja edhe atje njerëzit kanë nevojë për
paqen dhe dashurinë tonë. Kështu së bashku të lutemi për të mjerët, për njëri-tjetrin
dhe për njerëzimin mbarë. Zoti u bekoftë.

   Shënim: Fjalimi i Nënës Tereze u transmetua drejtpërsëdrejti nga shumë rrjete radio-
televizive botërore. Në çastin kur Nënë Tereza mbante fjalimin të gjithë përfaqësuesit e
Shqipërisë në Kombet e Bashkuara e kishin braktisur Asamblenë e Përgjithshme, në
shenjë proteste. Të gjitha karriget e Shqipërisë në Asamble ishin bosh dhe kamerat
televizive tregonin largimin e tyre. Spikerët bënin komente të ndryshme për sjelljen
qesharake të përfaqësuesve shqiptarë në OKB. Gazetarët bënin pyetje si është e
mundur që janë larguar, pasi të gjithë e dimë se Nënë Tereza është shqiptare. Diktatura
shqiptare ishte shumë e pamëshirshme për Gonxhe Bojaxhiun dhe për mërgimtarët
shqiptarë. Më në fund ajo u kthye në Itakë, por shumë bashkatdhetarë të saj nuk u
kthyen më kurrë. Nënë Tereza ishte përfaqësuese e denjë e dhimbjes kombëtare në
mërgim.




II. Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel
- Fjala e John Sanness
- Fjala e Nënë Terezës



    “T‟i japësh gëzim njeriut!...” 1


    Fjalim i mbajtur nga profesori John Sanness, kryetar i Komitetit norvegjez për Shpërblimin e Nobel, me
rastin e ndarjes së Shpërblimit Nobel për paqe për vitin 1979, Osllo, më 10.12.1979.



    Madhëria juaj,
    Lartësia juaj mbretërore,
    Ekselenca juaj,
    Zonja dhe zotërinjë:
    Komiteti norvegjez i Shpërblimit Nobel, Shpërblimin për paqë për vitin 1979 ia ka
ndarë Nënës Tereze.
    Viti 1979 nuk ka qenë vit i paqës: grindjet dhe konfliktet në mes të popujve dhe
njerëzve dhe ideologjive janë zhvilluar të përcjella me pashpirtësinë dhe mizorinë më të
madhe. Jemi dëshmitarë të fanatizmit dhe të cinizmit, jemi dëshmitarë të përbuzjes së
jetës njerëzore dhe të dinjitetit.
    Po ballafaqohemi me vërshima të mëdha të refugjatëve. Jo paarsye fjala genocid
përmendet kushedi sa herë. Në shumë vende, njerëzit krejtësisht të pafajshëm janë
bërë viktima të aktit terroristik. Për më tepër, këtë vit do ta përkujtojmë mënyrën,
sipas së cilës një grup i tërë etnik vërtet është zhdukur në Europë, vetëm një gjeneratë
më parë. Na ka tronditur seriali i filmit Holocaust, jo vetëm si memorje e shëmtuar nga
e kaluara jonë jo fort e largët, por kur të kemi parasysh vitin 1979, askush prej nesh
nuk mund të garantojë që nesër apo pasnesër nuk do të ngjajë e njëjta.
    Komiteti norvegjez i Shpërblimit Nobel e ka konsideruar rast të qëlluar dhe të
volitshëm, e sidomos këtë vit, ndarjen e shpërblimit Nënës Tereze, që botës t‟ia
përkujtojë fjalët e Fritjof Nansen: “Dashuria e fqiut është politikë realiste”.
Në emër të përshkrimit të punës jetësore të Nënës Tereze mund të zgjedhim
parullën, të cilën laureati i mëparshëm i Shpërblimit Nobel për paqe, Albert
Schweitzer, e pat përshtatur si laitmotiv për punën e vet: “Shenjtërim për jetën”.
    Që shumë vjet, Komiteti shpeshherë Shpërblimin Nobel për paqe ua ka ndarë
burrave shtetërorë, njerëzve që punën e kanë kryer nën kushtet që mbizotëronin në
këtë botën tonë të papërkryer. Sipas mendimit të Komitetit ata kanë pasur rol
dominant në përfundimin e luftërave porsa të shpërthyera, në kërkimin e zgjidhjeve
paqësore të konflikteve dhe në pengimin e shpërthimit të sërishëm të luftës.
    Komiteti ua ka ndarë shpërblimin idealistëve, të cilët kanë hulumtuar rrugët kah
një jetë më e mirë, në të cilën lufta nuk do të kishte kuptim dhe të qenët tradicional të
burrit të shtetit do t‟ishte i panevojshëm.
    Shpërblimi u është ndarë individëve dhe organizatave të cilat, nëpërmes të punës
dhe bashkëpunimit humanitar ndërkombëtar, kanë mundur t‟i kontribuojnë
vëllazërimit të kombeve, të cilën Alfred Nobeli ka shpresuar ta përsosë vëllazërimit me
shpërblimin e tij për paqe.
    Shpërblimi u është ndarë shkencëtarëve dhe organizatave që i janë përkushtuar
detyrës për pengimin dhe mposhtjen e varfërimit ekonomik dhe social, dhe të urisë, e
cila ende është edhe një rrezik që i kanoset vëllazërisë dhe paqës. Komiteti
Shpërblimin për paqe ua ka ndarë mbrojtësve të barazisë dhe vëllazërimit në mes të
njerëzve të racave të ndryshme në çdo vend dhe pjesë të botës.
    Ua ka ndarë shpërblimin mbrojtësve të të drejtave të njeriut, të kërkesave
individuale të burrit dhe gruas për mbrojtjen e integritetit të tyre, trupit dhe shpirtit,
kundër fuqisë së shtetit që aq shpesh përbuzet.
    Ekzistojnë shumë rrugë që mund t‟i ndjekin për të arritur qëllimet tona –
vëllazërimin dhe paqën.
    Kur Shpërblimin Nobel për paqe, për vitin 1979, po i jipet Nënës Tereze, Komiteti
paraqiti një çështje fokusale, të cilën e ndeshim gjatë tërë këtyre rrugëve: a mund
ndonjë veprim politik, social ose veprim intelektual i ingjinierisë, në planin
ndërkombëtar apo nacional, sado që është efektiv dhe racional, sado që protagonistët e
tij janë idealë dhe principialë, të na japë diç përveç një shtëpie të ndërtuar mbi
themelet e rërës, sikur shpirti i Nënës Tereze të mos i inspironte ndërtuesit dhe të mos
strehohej në ndërtesën e tyre?
    Nëna Tereze është lindur në një familje shqiptare katolike, në një qytet jugosllav,
në Shkup. Ajo tregon se në moshën dymbëdhjetë vjeçare e ka ndier thirrjen për t‟u
ndihmuar të varfërve. Disa vite më vonë i kaloi në përgatitje për kushte në Bengali,
ashtu siç tregonin misionarët, dhe atje, atëbotë, vendosi që të punojnë si misionare në
Indi. Në moshën tetëmbëdhjetë vjeçare iu bashkua rregullit irlandez të Loretos, motrat
e të cilit mbanin një stacion misionar në Kalkutë.
    Më 1946 ajo kërkoi leje të lëshojë këtë shkollë dhe të punojë në mes të të varfërve
në lagjet e qytetit. Ajo e ndien këtë si një thirrje të re, “si thirrje të dytë”, siç e quan
edhe ajo vetë. Ajo e pat parë varfërinë dhe ndyrësinë e lagjeve, të njerëzve të sëmurë, të
cilët kishin mbetur të pashëruar, të meshkujve dhe të femrave të vetmuara, të shtrirë
për vdekje në trotuar, të mijëra fëmijëve bonjakë, duke bredhur përreth, pa pasur
askend që të kujdeset për ta.
Në mes të këtyre njerëzve, në kontrastet e përditshme me ta, ajo ndjen një thirrje të
punojë dhe të kalojë pjesën e mbetur të jetës. Prapa saj ajo e la botën e strehuar të
kuvendit dhe shkollën bashkëkohore për femra. Kërkesa e saj që t‟i lejohet shkuarja
në lagje dhe të punojë atje u miratua. Më 1948 asaj iu lejua që të ndërtojë rregullin
uniform të Loreto-s me sarin e rëndomtë, të lirë indian. Ajo e filloi punën pas një kursi
intensiv për kujdesin ndaj fëmijëve. Asaj iu bashkua një numër i madh i nxënësve të
mëparme dhe i vajzave të tjera. Më 1948 kjo bashkësi u bë e njohur si rregull i ri,
rregull i posaçëm, Misionarët e Dashurisë (bamirësisë). Përveç kushtit (betimit) të
rëndomtë e solemn, të kuvendit, premtim i katërt ishte “shërbimi i sinqertë dhe falas
më të varfërve”.
    Pesëmbëdhjetë vjet më vonë, më 1965, rregulli i Nënës Tereze u pranua si
kongregacion papnor nën mbrojtjen e Vatikanit. Brenda periudhës së shkuar,
misionarët e dashurisë e dëshmuan atë rritje sa askush s‟ka mundur ta parashohë,
dhe të cilën akoma e vazhdon. Me kohë, gjithnjë e më shumë femra indiane dhe të
jashtme, janë paraqitur vullnetarisht për këtë shërbim dhe kanë hyrë në këtë rregull.
Këtë shërbim e ka përkrahur edhe një organizatë e dorës së dytë joprofesionale e
përbërë prej meshkujve. Aktiviteti i saj përqendrohej në shkollat e lagjeve, shtëpitë e
fëmijëve bonjakë, klinikat lëvizëse, qendrat për shërimin nga gërbula, lokalet e
vdekjes, kuzhinat, edukimin profesional e shumë e shumë të tjera.
    Viteve të fundit rendi e ka zgjeruar aktivitetin e vet në njëzet vende të reja, mirëpo
akcenti kryesor akoma mbetet në Indi dhe në vendin fqinjë të Bangladeshit. Gjer më
sot disa miliona njerëz kanë pasur dobi nga kujdesi social dhe puna shpëtimtare e
rendit.
    Komiteti norvegjez për Shpërblimin Nobel është i kënaqur që shënon këtë
fushëveprim impresiv që gjithnjë është në rritje e sipër, në kuadër të rendit. Komiteti
megjithatë nuk e ka përfshirë rëndësinë vendimtare të të dhënave statistikore: ai nuk
ka bërë krahasimin e këtyre të dhënave me shifrat që u atribuohen organizatave dhe
institucioneve të tjera. Shumë prej tyre, për punën që kanë bërë, meritojnë çdo
respekt. Poashtu Komiteti nuk e ka marrë në shqyrtim as lidhjen e aktivitetit privat
dhe zyrtar në punët e shërimit dhe të mposhtjes së varfërimit fizik dhe të pakënaqësisë
në botë.
    Komiteti i ka dhënë rëndësi vendimtare shpirtit që e ka përshkuar këtë punë. E ky
ishte kontributi themelor i Nënës Tereze për Rregullin që ajo e kishte themeluar dhe
drejtuar. Kjo është ajo që sqaron shkakun pse shumë njerëz vrapojnë t‟i bashkohen
Rregullit dhe shkakun e interesimit dhe respektit që ka gëzuar anembanë botës. Ky
është fryt i qëndrimit të madhërueshëm dhe themelor të Nënës Tereze në jetë dhe
personalitetit të saj shumë specifik.
    Kjo është rrënjosur thellë dhe qartë në besimin e saj të krishterë. Lajmërimin e
parë për ndarjen e shpërblimit për paqe ajo e pranoi me këto fjalë: “E marr këtë
shpërblim në emër të të varfërve. Shpërblimi është mirënjohje e botës së të varfërve.
Jezu Krishti thoshte: Jam i uritur, i zhveshur dhe pa shtëpi! Duke u ndihmuar të
varfërve i ndihmoj Atij.”
    Ajo vetëm po përsëritë atë që shpeshherë më parë e ka thënë: “Praktikisht te i
varfëri ne prekim trupin e Krishtit. Krishti i uritur, të cilin e ushqejmë, gjendet te i varfëri,
ai është Krishti i zhveshur të cilin ne e veshim, ai është Krishti pa shtëpi, të cilit i bëmë
strehim”. Ose “Kur unë pastroj varrë nga gërbula, më duket se po shëroj vetë Zotin”. Ajo
Krishtin e gjen në çdo krijesë njerëzore, andaj sipas saj, njeriu është i shenjtë.
     Vula e veprës së saj është nder për njeriun dhe për vlerën dhe dinjitetin e tij. Më të
braktisurit, dhe më të mjerët, të varfërit buzë vdekjes dhe njerëzit e infektuar nga
gërbula dhe të braktisur, i ka pranuar kjo dhe Motrat e saja me ngrohtësi shpirtërore
pa ngurrim, duke u mbështetur në këtë dashuri dhe respekt ndaj Krishtit te njeriu.
     Më mirë se çdo kush tjetër ajo ka mundur ta zbatojë në praktikë faktin e
mirënjohur që dhuratat e dhëna “de haut en bas”, kur i shpërblyeri ndien varësi
nënshtruese dhe të njëanshme ndaj shpërblyesit, mund të tregohen shumë të
dëmshme për dinjitetin e të shpërblyerit si qenje njerëzore, sa që mund të shkaktojë
hidhërim dhe mospëlqim, në vend të harmonisë dhe paqës.
     Qëndrimi i saj i formuar mbi marrëdhënien në mes të dhuruesit e eliminonin
ndryshimin e pranuar të përgjithshëm konceptues. Sipas mendimit të saj, personi i
cili, në kuptimin e pranuar, është i dhuruar, njëherit është edhe dhurues, dhe njeriu
që më së shumti dhuron. Të dhënët – të dhënët e diçkafit prej vetit – paraqet atë që e
jep përjetimi i vërtetë, ndërsa personi që ka të drejtë të japë ai është ai që pranon
dhuratën më të shtrenjtë. Derisa të tjerët shohin klientët dhe myshterinjt, ajo sheh
bashkëpunëtorët, një lidhje të pambështetje në pritjen e falënderimit nga njëra anë,
por në kuptimin dhe respektin reciprok dhe kontaktin e ngrohtë njerëzor dhe të pasur.
     Ajo dhe Motrat e saja punën e tyre e kanë marrë për detyrë të çmuar, dhe assesi si
ndonjë barrë. Shumë vizitorë në përshtypjet e tyre kanë përshkruar shtëpitë e saj për
njerëzit buzë vdekjes të sjellur nga rrugët, ose qendrat e pranimit për njerëzit e
infektuar nga gërbula dhe të lënë pasdore. Përshtypja e parë e tyre ka gjasa të ishte e
sëkëlldisur. Por herën tjetër, menjëherë, ata i pushtonte atmosfera e qartësisë dhe e
përjetimit të asaj që Motrat e krijonin rreth tyre. Kjo është jeta e Nënës Tereze dhe e
Motrave të saj – jeta e varfërisë dhe e ditëve dhe netëve të gjata të mundit, jeta që ofron
pak hapësirë për kënaqësi të tjera përveç atyre më të shtrenjtave.
     Një poet norvegjez, besimi i të cilit ndryshon nga ai i Nënës Tereze, pat shkruar një
poezi idenë e së cilës ajo me lehtësi do ta kuptonte:

   Jeta mund të ofrojë lumturi,
   E cila nuk mund të shndërrohet në pikllim:
   T‟i japish gëzim njeriut
   Do të thot një gëzim që është më shumë se besim.

   Ekziston një dhëmbje për botën e munduar
   Dhe një lot që kurrë s‟ka pushim,
   Por kur ti e kupton këtë të vërtetë
   Tanimë, është tepër vonë, o miku im.

   Pranë varrit jetën kush mund ta kalojë,
   Duke derdhur lotët e hidhur,
   Kaq orë gjatë ditës të vajtojë,
   Dhe tërë ditët e motit kështu t‟i çojë?
Vepra e Nënës Tereze bazohet në besimin e krishterë. Ajo punon në mes dhe për
njerëzit që nuk i përkasin religjionit të saj, ajo është një europiane në mes të
indianëve, por kjo s‟ka paraqitur pengesa, ose ndoshta do t‟ishte më drejtë të thuhet
se puna e saj e përshkuar nga shpirti saj i ka mposhtur të gjitha pengesat.
    Kryetari i Republikës së Indisë, më 1972 shprehet me këto fjalë për personalitetin e
saj: “Nënë Tereza është një prej atyre shpirtërave zemërgjërë që ka mposhtur të gjitha
barrierat e racës, religjionit dhe kombit. Në botën tonë të sotme dhe të bezdisur,
vazhdimisht të trazuar nga konfliktet dhe urrejtja, jeta që jetohet dhe puna e kryer nga
njerëzit sikurse Nënë Tereza, sjellin shpresa të reja për të ardhmen e njerëzimit”.
    Para pak ditësh një gazetar indian shkruante se “Motrat me drejtimet e tyre të
qarta, me saret e tyre, me njohjen e gjuhëve lokale… simbolizojnë jo vetëm bamirësinë
më të mirë krishtere, por edhe kulturën dhe civilizimin më të mirë indian, prej Budës e
gjer te Gandi, shenjtërve të mëdhenj, profetëve, adhuruesëve (besimtarëve) të mëdhenj
të njerëzimit me dhemshuri dhe respekt të pakufishëm ndaj të përbuzurve: të cilën
Shekspiri e quajti vlerë mëshire”.
    Nënë Tereza personalisht ka pasur sukses të bashkojë greminën që ekziston në
mes të popujve të pasur dhe të varfër. Në saje të pikëpamjes së saj mbi dinjitetin e
njeriut, ajo ndërtoi urën. Ajo e papenguar dhe natyrshëm e ka kaluar këtë greminë
nëpërmes të kësaj ure. Takimet e këtilla në mes të njerëzve në Indi janë treguar të
mundshme: janë pritur duarhapur, ndërsa India për këtë, gjithashtu meriton
mirënjohje.
    Porosia e saj ka jehuar ndër njerëzit e feve të ndryshme: në traditën e tyre, ne
gjejmë gjithashtu duart e drejtuara për të njëjtat përgjigje në pyetjet që janë pjesë të
jetës së njeriut.
    Me porosinë e saj ajo është në gjendje të arrijë në diçka që është e natyrshme për
çdo mendje njerëzore – ndërsa s‟ka qëllim tjetër përveç krijimit të potencialit apo farës
për të mirën. Sikur të mungonte kjo, bota do të mbetej pa shpresë, puna për paqe do
të kishte më pak kuptim. Përveç kësaj, kjo do t‟ishte në mospajtim me pikëpamjet e
Nënës Tereze, mbi qenien njerëzore, meshkujt dhe femrat të cilëve ajo u shërben,
sepse dëshiron t‟i shërbejë Krishtit dhe t‟i afrohet Atij sa më afër.
    Njëherë Nënë Tereza pat thënë: “Gjatë punës sime njëzetvjeçare me njerëz, gjithnjë e
më tepër e kam kuptuar se po bëhet e padëshirueshme gjë që kjo është sëmundja më e
keqe që ndonjëherë njeriu mund ta përjetojë”. Ajo beson se sëmundja më e keqe sot nuk
është gërbula ose tuberkulozi, por shumë më e keqe është ndjenja me qenë i
padëshirueshëm, pa gëzimin dhe kujdesin dhe i përbuzur nga çdokush.
    Pikërisht njerëzit në këtë hall, më të varfërit ndër të varfër, të cilët të parët e gjetën
ngrohtësinë dhe strehimin te Nëna Tereze. Qëllimi i saj ishte të sigurohet që ata ta
ndiejnë veten të pranuar dhe të ngrohur si njerëz me dinjitetin e tyre dhe të drejtën e
respektimit.
    Nënë Tereze punon në botë aty ku gjendet, në lagjet e varfëra të Kalkutës dhe të
qytetet e tjera. Por ajo nuk bën dallim në mes të njerëzve të varfër dhe të pasur, në
mes të vendeve të varfëra dhe të pasura. Politika asnjëherë s‟i ka interesuar por
aktiviteti i saj ekonomik social dhe politik me këto ide të njëjta, janë në harmoni të
plotë me punën e jetës së saj.
Me përpjekjet tona, në planin nacional dhe ndërkombëtar, na duhet të mësojmë
nga puna e saj për njerëzit e vuajtur. Në planin ndërkombëtar përpjekjet tona mund t‟i
shërbejnë vetëm kauzës së paqes nëse ato nuk e ofendojnë sedrën e popujve të varfër.
Tërë ndihma e dhënë nga vendet e pasura duhet të ipet në frymën e Nënës Terezë.
   Nuk do të kishte mënyrë më të mirë për përshkrimin e qëllimeve që e motivuan
vendimin e Komitetit norvegjez për Shpërblimin Nobel se sa komenti i Kryetarit të
Bankës ndërkombëtare, Robert Maknamarës, kur deklaroi: “Nëna Tereze e meriton
Shpërblimin Nobel për paqe sepse ajo e ngriti paqen në mënyrë më esenciale, me
konfirmimin e saj të pacenueshmërisë së dinjitetit të njeriut”.




   “... Jam krijuar për të përjetuar këtë paqe!...”1

   Fjala e Nënës Terezë me rastin e marrjes së Shpërblimit Nobel, 11 dhjetor 1979



    “Meqë jemi mbledhur këtu së bashku për të falënderuar Zotin për Shpërblimin
Nobel për paqe, mendoj se do të ishte mirë të lusim lutjen e Shën Franciskut të Asizit.
Kjo lutje më tërheq gjithmonë, ajo është shumë e përshtatshme për çdo njërin prej
nesh, dhe gjithherë mahnitem; besoj se kur Shën Francisku i Asizit hartoi këtë lutje
para 400 ose 500 vitesh, njerëzit kishin të njëjtat vështirësi si ne sot, prandaj kjo lutje
shumë mirë na përshtatet.
    Mendoj se disa prej jush e dinë, ashtu së bashku mund të fillojmë të lusim…
    Le të falënderojmë Zotin për rastin që na dha të jemi të gjithë bashkë sot për këtë
dhuratë të paqes që na kujton se jemi krijuar për të përjetuar këtë paqe, dhe Jezus u
bë njeri për t‟iu sjellë këtë lajm të mirë të varfërve. Ai, duke qenë Perëndi, u bë njeri në
çdo gjë si ne, përveç mëkatit, dhe qartë na bëri në dije, se kishte ardhur për ta sjellë
lajmin e mirë. Lajmi i mirë ishte për të gjithë njerëzit me vullnet të mirë dhe kjo gjë, të
gjithë e dëshirojmë – paqja e shpirtit dhe Perëndia ka dashur botën aq shumë sa ia fali
të Birin. Kjo ishte një dhuratë. Ishte aq e madhe sa mund të themi se, edhe për të,
ishte e vështirë, mirëpo, ai vetë e bëri, ngase e ka dashur aq shumë njerëzimin, të cilit
ia fali të vetmin Bir, ia dhe Virgjëreshës Mari, dhe ajo ç‟bëri me të?
    Posa erdhi në jetën e saj – ajo menjëherë u nis me ngutësi ta japë këtë lajm të mirë,
dhe kur hyri brenda shtëpisë së kushërirës fëmija – fëmija i palindur – fëmija në gjirin
e Lizës, galdoi nga gëzimi. Ky fëmijë i vogël, jo ende i ardhur ishte lajmëruesi i parë i
paqes. Ai e njohu Princin e paqes, pa në të Krishtin që kishte ardhur për ta sjellë
lajmin e mirë për ju dhe për mua. Meqë kjo nuk mjaftoi – s‟mjaftoi që u bë njeri – Ai
vdiq mbi kryq për të treguar një dashuri më të madhe, dhe vdiq për ju dhe për mua,
dhe për të gëbuluarin (leprozin), për atë njeri që po vdes nga uria dhe për të
zhveshurin e shtrirë në rrugë, jo vetëm të Kalkutës, por të Afrikës,
    Njujorkut, e Londrës dhe të Osllosë, duke kërkuar prej nesh që të duam njëri-
tjetrin – sikur unë që ju dua – sikur Ati që më ka dashur, unë ju dua – dhe gjë më e
vështirë, është se Ati e ka dashur dhe na e dha, dhe në çfarë mënyrë duam njeri-
tjetrin, edhe na, duhet të japim atë që kërkohet prej nesh. Nuk mjafton për ne, të
themi: dua Zotin, por nuk dua fqinjin tim. Shën Gjoni thoshte: je gënjeshtar nëse thua
që do Zotin dhe, nuk do të afërmin (fqinjin tënd). Si mund të duash Zotin që nuk e
sheh, nëse nuk e do fqinjin tënd që e sheh, që e prek, me të cilin jeton. Pra, kjo ka
shumë rëndësi për ne, të jetojmë në dashuri, në të vërtetë, të gatshëm për flijim. Jezus
vuajti duke na dashur, ajo e lëndoi atë. Dhe që të jetë i sigurtë që e kujtojmë
dashurinë e tij të madhe, u bë vetë bukë jete për të shuajtur etjen tonë të dashurisë.
Etja jonë për Perëndi rrjedh ngase, jemi të krijuar për këtë dashuri. Jemi të krijuar
sipas shëmbëlltyrës së tij. Jemi të krijuar për të dashur dhe për të qenë të dashur,
pastaj Ai u bë njeri që dashurinë për ne ta bëjë të mundshme, që të duam sikur që Ai
na deshi. Me dashje vetë u bë njeri i uritur – një i zhveshur – një i pastrehë – një i
sëmurë – njeri i burgosur – njeri i vetmuar – i padëshirueshëm dhe, Ai thotë: ju ma
bëni këtë mua. I etshëm për dashurinë tonë është kjo etje e njerëzve të varfër. Kjo etje
është ajo që ne, ju bashkë me mua duhet ta gjejmë, ndoshta edhe gjendet në shtëpinë
tonë.

    Më patën dhënë mundësi që të vizitoj një strehimore pleqsh dhe, kurrë nuk do ta
harroj atë rast. Të gjithë këta ishin prindërit e bijave dhe të djemve, të cilët i kishin
vendosur aty, dhe ndoshta i kishin harruar. Isha atje dhe pashë se, në atë strehimore
(institucion) asgjë nuk u mungonte, kishin sendet e bukura, por të gjithë shikimin e
kishin të drejtuar kah dera. Më besoni, s‟vërejta asnjë buzëqeshje në fytyrën e tyre.
Atëherë, u ktheva kah motra dhe i pyeta: “Si mund të jetë kështu? Si është e
mundshme që këta njerëz, të cilët kanë çdo gjë, të kenë shikimin e drejtuar kah dera,
përse nuk buzëqeshin?” Unë jam aq e mësuar që të shoh buzëqeshje të njerëzve tanë,
bile edhe kur vdesin ata buzëqeshin. Ajo më tha: - pothuajse kjo dukuri është e
përditshme, ata janë duke pritur, duke shpresuar që, i biri ose e bija e tyre do të vijë
që t‟i vizitojnë. Ata vuajnë, sepse janë të harruar, pra, shihni ajo që mungon atje është
dashuria. Varfëria e tillë mund të ndodhë dhe në shtëpinë tonë, nëse harrojmë të
duam. Ndoshta në familjen tonë ndonjëri prej nesh ndihet i vetmuar, është i sëmurë,
ka telashe, dhe këto janë ditë të vështira për çdo njeri. A jemi të pranishëm atje, a jemi
atje për t‟u ndihmuar, a është nëna atje për ta pranuar fëmijën e vet? Edhe sot
çuditem, kur shoh si në vetmi, sa të rinj e të reja jipen pas drogës, dhe mundohem të
gjej arsye – përse është ashtu, dhe përgjigja është: kjo ngjan, sepse në familje askush
s‟i pret ngrohtë. Ati e nëna janë aq të angazhuar me punët e tyre sa nuk kanë kohë.
Prindërit e rinj gjenden nëpër ca institucione gjersa fëmijët bredhin rrugëve dhe bien
në bela.
    Flasim për paqe. Ka shumë gjëra që shkatërrojnë paqen, mirëpo, mendoj që sot,
shkatërruesi më i madh i paqes është dështimi (abortusi), meqë ai është luftë direkte,
është vrasja e drejtpërdrejtë, krim i bërë me duart e vetë nënës. Dhe ne lexojmë në
shkrimin e shenjtë që Zoti qartë thotë: edhe në rast se nëna mund të harrojë fëmijën e
vet, unë nuk ju harroj, në pëllëmbën e dorës sime ju kam dhënë trajtën që keni. Jemi
gdhendur në pëllëmbën e dorës së Tij, dhe jemi të lidhur aq ngushtë me të nga del se,
një fëmijë ende i palindur është fryti i dorës së Perëndisë. Dhe ajo që më godit më së
shumti është fillimi i fjalisë. Dhe në rast se nëna mund të harrojë, diçka të
pamundshme, por edhe kur ajo mund ta harrojë, unë nuk ju harroj ju. Dhe sot, në
kuptim të shkatërruesit më të madh të paqes është dështimi. Dhe ne, që qëndrojmë
këtu, kemi ardhur në jetë me dëshirë të prindërve. Ne, s‟kishim për t‟u gjetur këtu,
nëse ata kishin bërë atë që bëjmë ne. Ne i dëshirojmë fëmijët tanë, i duam ata, por çka
me milionë të tjerë. Shumë prej nesh janë të vetëdijshëm çka po ndodh me fëmijët e
Indisë, të Afrikës, ku një numër i madh po vdes ndoshta nga mungesa e ushqimit, nga
malnutricioni ose nga uria dhe nga shkaqe të tjera, por, mos të harrojmë se milionët
janë duke vdekur nga dëshira e nënës. Sot dështimi është shkatërruesi më i madh i
paqes. – Nëse një nënë mund ta mbytë fëmijën e vet ç‟mund të thuhet për krim kur
vritemi në mes nesh, nëse nëna është në gjendje ta mbytë fëmijën e vet. Kështu i
drejtohem Indisë, i drejtohem çdo vendi: t‟i kthehemi fëmijës meqë ky vit është viti i
fëmijës: çka keni bërë për fëmijë? Në fillim të vitit kam kalëzuar, kam folur kudo dhe
kam thënë “le të bëjmë që këtë vit çdo fëmijë i lindur ose ende i palindur të jetë i
dëshiruar”. Dhe sot, është fundi i vitit, dhe pyete, vërtet, a kemi bërë që fëmijët të jenë
të dëshiruar? Do të ju tregoj diçka të tmerrshme – Kemi luftuar kundër dështimit me
përvetësim, kemi shpëtuar qindra jetë, kemi dërguar fjalë në çdo klinikë, spital,
qëndra të policisë – Ju lutemi mos dështoni fëmijë, do ta marrim – në çdo kohë gjendet
dikush që mund të ndihmojë, është një numër shumë i madh nënash të pamartuara –
porositni që të vijnë, do të kujdesemi për to, do të ju marrim fëmijën, do t‟ia sigurojmë
vatrën për të. Dhe kemi një kërkesë të madhe nga familjet që nuk i kanë fëmijët e
është kjo bekimi i Zotit për ne! Po ashtu jemi duke bërë edhe diçka tjetër që është
shumë e njerëzishme – ua mësojmë lypësve tanë, të sëmurëve prej leprës, atyre që
jetojnë rrugëve, atyre që banojnë në kasollë, mënyrën e natyrshme të planifikimit të
familjes.
    Dhe në Kalkutë, vetëm në 6 vitet e fundit kemi pasur 61273 foshnje më pak se sa
kishin për të pasur nga familjet për shkak të përdorimit të metodës natyrale të
përmbajtjes, të vetëkontrollit përveç dashurisë për tjetrin. Ua mësojmë atyre, metodën
e matjes së temperaturës e cila është mjaft e përshtatshme, shumë e thjeshtë dhe
njerëzit tanë e kuptojnë. Dhe a dini çka më kanë treguar? Familja jonë është e
bashkuar dhe mund të kemi fëmijë kur e dëshirojmë. Është edhe shumë e qartë që
këta njerëz të rrugëve, këta lypës, njerëzit tanë mund të veprojnë ashtu, aq më shumë
ju, dhe të gjithë të tjerë që keni mundësi t‟i njihni mënyrat dhe mjetet e kontrollimit pa
shkatërruar jetën e krijuar nga vetë Perëndia. Njerëzit e varfër janë njerëz fisnikë. Nga
ata mund të mësojmë shumë gjëra të bukura. Një ditë tjetër, njëri prej tyre erdhi që të
më falënderojë dhe më tha: “ju që jetoni në dëlirësinë (pastri) jeni njerëzit më të
përshtatshëm për të na mësuar planifikimin e familjes. Sepse asgjë s‟ka më të madhe
që mundësinë e zotërimit, e vetë kontrollimit pa mungesë të dashurisë për tjetrin.”
Dhe mendoj që ai tha një gjë të bukur. Dhe të tillë janë njerëzit që ndoshta s‟kanë çka
për të ngrënë s‟kanë pullaz ku mund të jetojnë, por janë njerëz bujarë. Më besoni, të
varfërit janë njerëz të mrekullueshëm. Një mbrëmje dolëm dhe nga rruga morëm 4
veta. Dhe njëra prej tyre ishte në gjendje më të vështirë, pra, u thashë motrave:
kujdesohuni për këto tri të tjera, unë e marr nën kujdesin tim të katërtën që më duket
të jetë në gjendje shumë më të keqe. Bëra për të gjithçka që mund të bëjë dashuria
ime. E vura në shtrat. Në fytyrën e saj kishte një buzëqeshje aq të bukur! Ajo më
mbajti dorën dhe më tha vetëm një fjalë: ju faleminderit – dhe ndërroi jetë.
    Nuk munda ta ndihmoj por, shqyrtova ndërgjegjen time para asaj, dhe pyeta vetëm
çka kisha për të thënë sikur të isha në vendin e saj. Dhe përgjigja ime ishte shumë e
thjeshtë. Do të mundohesha që t‟ia tërheq vëmendjen e saj, do të kisha thënë: “...jam e
uritur, po vdes, kam të ftohtë, kam dhembje!”, ose diçka tjetër, por ajo më ofroi shumë
më tepër, më fali dashurinë e saj mirënjohëse. Dhe vdiq me buzëqeshje në fytyrë: Po
ashtu një njeri gjysmë të ngrënë nga krimbat që e nxorëm prej kanalizimit, dhe që e
sollëm në shtëpinë tonë pat thënë: “në rrugë kam jetuar si një kafshë dhe tani po vdes
si një engjëll, i dashur dhe i kujdesur”. Ishte gjë e mrekullueshme të shihej madhështia
e këtij njeriu, i cili mund të vdiste ashtu, pa e fajësuar askënd, pa e mallkuar askënd,
pa u krahasuar me asnjëri. Sikur engjëll. Kjo është madhështia e njerëzve tanë. Dhe
kjo na bën që besojmë fjalët e Krishtit: “...isha i uritur – isha lakuriq – nuk kisha
strehim – i padëshiruar – isha i padashur, i lënë pas dore, dhe këtë më bëtë
mua.” Mendoj që ne nuk jemi punonjës të vërtetë shoqërorë. Ndoshta ne kryejmë një
punë sociale në sy të tjerëve, mirëpo, në të vërtetë jemi kontemplativë në masat e
popujve. Për këtë arsye ne prekim trupin e Krishtit 24 orë në ditë. Jemi 24 orë në
praninë e tij, si ju edhe unë. Edhe ju, mundohuni ta sillni këtë prezencë të Zotit në
familjen tuaj, sepse familja që lutë bashkë mbetet bashkë. Dhe mendoj se në familjen
tuaj s‟keni nevojë për armë, për bombë, për shkatërrime, por për paqe, jeni së bashku,
duhuni njëri me tjetrin, sillni këtë paqe, këtë gëzim, këtë fuqi që vjen nga prezenca e
çdonjërit prej jush në shtëpi. Do të bëheni të aftë që t‟i mundim të gjithë të këqijat që
janë të pranishme në botë. Ka aq shumë vuajtje, aq shumë urrejtje, aq shumë
mjerime, dhe ne, me lutjet tona, me sakrificat tona në shtëpi mund të fillojmë të
dashurojmë. Dashuria ka burim në familje, dhe nuk është e rëndësishme aq sa bëjmë
sesa me çfarë dashurie e bëjmë. – Sa shumë ne bëjmë s‟ka shumë rëndësi, sepse Zoti
është i pakufishëm, por me sa dashuri ne e bëjmë, është shumë e rëndësishme. Sa e
dashurojmë Zotin në njeriun që e shërbejmë. Para do kohe në Kalkutë kemi pasur
shumë vështirësi për të gjetur sheqer dhe nuk di në çfarë mënyre një fëmijë 4 vjeçar,
një indus erdhi në shtëpinë e vet dhe u tha prindërve: s‟dua të ha sheqer gjatë 3
ditësh, dua ta jap sheqerin tim Nënës Terezë për fëmijët e saj. Pas 3 ditësh, ati e nëna
erdhën me të në shtëpinë tonë. S‟i kisha takuar përpara, dhe ky fëmijë shqiptonte me
zor emrin tim por, ai dinte fort mirë çka donte të bënte. Ai dinte çka duhet të bënte për
të falë dashurinë e tij. Kjo është arsyeja pse ju të gjithë më falët aq shumë dashuri.
Gjatë gjithë kohës që jam këtu thjesht jam e rrethuar me dashuri, vërtet dashuri të
sinqertë. Mund të ndihet se secili në Indi, secili në Afrikë paraqet dikend shumë të
afërt për ju. Mund të ju them që sot ndihem si motër. Në kuvend me motra ndihem si
të isha me motrat e mia në Kalkutë. Krejt si në shtëpinë time këtu, pikërisht këtu. Dhe
çdo herë që po flas me ju, dëshiroj që ju t‟i gjeni të varfërit këtu, pikërisht së pari në
shtëpinë tuaj. Dhe filloni atje, bëhuni lajm i mirë për njerëzit tuaj. Dhe pyetuni kush
është fqinji juaj. A i njihni fqinjët tuaj? Kam pasur përvojë të rrallë me një familje
induse që kishte tetë fëmijë: një zotëri erdhi në shtëpinë tonë dhe tha: “Nënë Tereze,
ka një familje me 8 fëmijë, nuk kanë ngrënë që shumë kohë – bëni diçka”. Mora një
sasi orizi dhe shkova atje menjëherë. Pashë fëmijët – sytë e të cilëvet shkëlqenin nga
uria – nuk di a keni parë ndonjëherë ndonjë të uritur? Unë i shoh shumë shpesh. Dhe
ajo mori orizin e ndau dhe shkoi. Kur u kthye, e pyeta – ku ishte, ç‟bëri. Dhe ajo
shumë thjesht m‟u përgjigj: “Ka edhe të tjerë që vuajnë nga uria”. Ç‟ka më bëri më
shumë përshtypje, ishte që, ajo mirë e dinte – që kush ishin ata, ishte një familje
muslimane. – Në atë mbrëmje, nuk solla më oriz, dëshiroja që ta përjetojmë gëzimin e
ndarjes. Nga këta fëmijë rrezatonte gëzimi, që buronte nga dashuria e nënës së tyre.
Dhe shihni, dashuria në shtëpi fillon. Unë kam nevojë për ju – dhe jam shumë
mirënjohëse për çdo gjë që më keni dhënë. Ka qenë një përvojë e rrallë dhe jam kthyer
në Indi. Do të kthehem atje javën e ardhshme, më 15 dhe shpresoj se do të jem në
gjendje të iu sjell atyre dashurinë tuaj.
    E di mirë që nuk keni dhënë nga pasuria juaj, aq sa mund të ju sjellë dëm. Sot
kam qenë e befasuar kur fëmijët e vegjël kanë dhënë – dhuratat e tyre, do të jetë një
gëzim i madh për fëmijët e uritur. Ashtu, fëmijë si ata vetë kanë nevojë për dashuri,
kujdes dhe ngrohtësi sikurse këtyre që ju ofrojnë prindërit e vet. Pra, le të
falënderojmë Zotin që na ka dhënë këtë rast të takohemi, të njihemi, dhe kjo njohje me
njëri-tjetrin na afroi shumë; kjo do të na bëjë të aftë t‟i ndihmojmë jo vetëm fëmijët e
Indisë, të Afrikës, por do të jemi të aftë t‟i ndihmojmë fëmijët e tërë botës, sepse ju e
dini se motrat tona gjenden në mbarë botën. Dhe me këtë shpërblim që m‟është dhënë
si shpërblim i paqës, do të përpiqem të ngrehi një strehimore për shumë njerëz që nuk
kanë shtëpi. Meqë besoj se dashuria fillon në shtëpi, dhe, nëse hapim shtëpi për të
varfër, unë mendoj se dashuria do të përhapet gjithnjë e më shumë. Dhe ne do të
mundemi që nëpërmjet kësaj dashurie të sinqertë të sjellim paqen, të bëhemi lajmi i
gëzueshëm për njeriun e varfër. Së pari për të varfërin në familjen tonë, në vendin tonë
dhe në botë. Të jesh e aftë të veprosh ashtu, motrat tona, jeta jonë duhet të jetë “e
endur” me lutje. Ato duhen të veprojnë me Krishtin që të mund të kuptojnë, që të jenë
të afta për të ndarë fatin me të tjerë. Sepse, në botën e sotshme ka aq shumë vuajtje
dhe ndjej se mundimi i Krishtit përtërihet kudo në botë. Jemi këtu për të ndarë këtë
mundim, për të ndarë këtë vuajtje të njerëzve. Mendoj që në gjithë botën, jo vetëm në
vende të varfëra por edhe në perëndim, është vështirë të zgjidhet problemi i varfërisë.
Kur marr nga rruga ndonjë të uritur, i jap një pjatë me oriz, një copë bukë dhe ai
kënaqet. Kam larguar urinë. Por, ai i cili është i dëbuar, që ndihet i padëshiruar, i
padashur, i tmerruar, ai është flakur jashtë shoqërisë. Kjo lloj varfërie është aq e
rëndë, shumë e vështirë. Në perëndim motrat tona punojnë në mes të këtyre njerëzve.
Ashtu, duhet të lutni për ne… që të jemi në gjendje të sjellim këtë lajm të mirë, por ne,
s‟mundemi këtë pa ju, ju duhet të bëni atë, atje në vendin tuaj. Duhet t‟i njihni të
varfërit. Ndoshta, njerëzit tanë këtu kanë të mira materiale, çdo gjë, por mendoj, nëse
të gjithë ne shikojmë në shtëpitë tona gjejmë, jo rrallë, sa është e vështirë që t‟i
buzëqeshim njëri-tjetrit, dhe ajo buzëqeshje është fillimi i dashurisë. Pra, të takojmë
gjithmonë njëri-tjetrin me buzëqeshje, sepse, buzëqeshja është fillimi i dashurisë, dhe
kur fillojmë një herë që të duam, natyrisht do të kemi dëshirë të bëjmë diçka për të.
    Kështu lutuni për mua, për vëllazërit tanë dhe për bashkëpunëtorët tanë në mbarë
botën: mbetçin besnikë dhuratës së Zotit, dashurofshin dhe shërbefshim Zotin në të
varfërin së bashku me ju. Çka kemi bërë s‟kishim pasur mundësi ta bëjmë pa lutjet
tuaja, pa dhuratën tuaj që është një dhuratë vazhduese. Mirëpo, nuk dëshiroj të më
jepni prej tepricës, dëshiroj të më jepni çka kërkohet prej jush.
    Një ditë 15 dollarë më dhuroi një njeri i cili ishte krejtësisht i paralizuar mëse 20
vite, dhe dora e djathtë ishte e vetmja pjesë e trupit që mund të lëvizte, dhe, i vetmi
shoqërues ishte duhani. Ai më tha: s‟pi duhan gjatë një jave, dhe do të ju dërgoj të
holla. Kjo duhet të jetë sakrificë e madhe për të, por shikoni sa bukur dhe në çfarë
mënyre ka ditur të ndajë. Dhe me ato të holla bleva bukë dhe ua dhashë atyre që
vuajnë nga uria me një gëzim të dyfishtë, ai kishte dhuruar dhe i varfëri kishte
pranuar. Kjo gjë vlen për ju e për mua – është dhuratë e Zotit që bën që të jemi të aftë
të ndajmë dashurinë tonë me të tjerët. Pra, marrim si shëmbëlltyrë Krishtin. Le të
duam njëri-tjetrin ashtu si Ai ka dashur. – Të duam me dashuri të pandarë dhe gëzimi
që dashurojmë atë dhe njëri-tjetrin të na bashkojë të tanë, kur Krishtlindja është aq
afër. Në zemrat tona le të ruajmë këtë gëzim të dashurisë për Jezusin. Dhe të ndajmë
këtë hare me të gjithë ata që i takojmë. KY gëzim që shpërndahet është i vërtetë, sepse
ne s‟kemi arsye të mos jemi të gëzuar, meqë Krishti është me ne. Krishti në zemrat
tona, Krishti në buzëqeshje që japim e që pranojmë. Të bëjmë porosi: që të mos ketë
asnjë fëmijë të padashur, që të takojmë njëri-tjetrin me buzë në gaz, veçanërisht kur
duhet më e vështirë, të buzëqeshim.
    Kurrë nuk mund të harroj ardhjen e 14 profesorëve nga universitetet e ndryshme
të Shteteve të Bashkuara. Ata erdhën në Kalkutë në shtëpinë tonë. Pastaj diskutuam
për atë ç‟do të thotë shtëpia për njeriun që po vdes. Kemi një shtëpi për njerëzit që po
vdesin në Kalkutë, ku kemi marrë 36000 veta prej rrugëve të Kalkutës dhe jashtë këtij
numër të lartë, 18000 kanë përjetuar një vdekje të bukur. Kanë shkuar kah Zoti;
erdhën në shtëpinë tonë dhe na kanë folur për dashuri, për dhembshuri, dhe njëri
prej tyre më pyeti: “... të lutem Nënë më thuaj diçka që nuk do ta harroj”, unë i
thashë: “buzëqeshni njëri-tjetrit, gjeni kohë për njëri-tjetrin”. Dhe një tjetër më pyeti: “A
je e martuar”, dhe i kam thënë po, dhe ndonjëherë më duket shumë e vështirë që t‟i
buzëqeshi Krishtit, meqë nganjëherë kërkohet aq shumë. Përnjëmend kjo është e
vërtetë dhe atje është – vjen dashuria kur kërkohet prej nesh. Mirëpo, dhe ju mund
t‟ia jepni atë me gëzim. Pikërisht si kam thënë sot, kam thënë se, nëse nuk shkoj në
qiell për diçka tjetër do të shkoj për tërë publicitetin, sepse më ka pastruar,
sakrifikuar dhe, me të vërtetë më ka bërë të gatshme që të shkoj në Parajsë. Mendoj se
kemi arsye të jemi të lumtur, kemi me ne Jezu Krishtin dhe ai na do. Në qoftë se
s‟harrojmë që Zoti do çdonjërin prej nesh, na jepet mundësia që t‟i duam të tjerët
ashtu si ai na do, më do, jo në gjëra të mëdha, por në gjëra të vogla me dashuri të
madhe. Kështu Norvegjia u bëftë vatër e dashurisë. Dhe sa bukur do të ishte kur nga
kjo qendër paqja e lufta për dashuri do të shpërndahet. Dhe nga ky vend të burojë
dashuria për fëmijën që vjen. Nëse ju bëheni qiri në botën e paqes, atëherë shpërblimi
Nobel i Paqes është një dhuratë e popullit norvegjez – Perëndia ju bekoftë.”

                                                         Dr.Don Lush Gjergji: “Nëna jonë Tereze”
                                                                      Prishtinë, 2000, f.189-205
III. Ati i Shenjtë për Nënë Terezën

- Ati i Shenjtë Papa Gjon Pali II
- Papa Benedikti XVI
- Papa Pali VI
- Shpallja e beatifikimit të Nënë Terezës



Ati i Shenjtë,
Papa Gjon Pali II

               Letra e Papës Gjon Palit II Nënës Tereze me rastin e marjes së doktoratit të
             nderit në kirurgji:

                Bijës së dashur - Motrës Tereze të Kalkutës,
                Me gëzim mora lajmin se me rastin e XX vjetorit të themelimit të
             Fakultetit të Mjekësisë dhe të Kirurgjisë të Universitetit katolik të “Zemrës
             së Krishtit”, autoritetet akademike njëzëri kanë vendosur të Ju japin
             Doktoratin “honoris causa” në Mjekësi dhe në Kirugji, si mirënjohje për
             merita të jashtëzakonshme që Ju keni në zbutjen dhe asgjësimin e vuajtjeve
             në mënyra dhe forma të ndryshme me anën e mjekësisë së aplikuar.
                Kjo iniciativë duket mjaft fatlume. Ajo vërtet tregon vlerën e një gjesti
             simbolik nëpërmes të cilit Fakulteti i Mjekësisë dhe i Kirurgjisë dëshiron të
             tregojë kuptimin e fundit të përpjekjeve në studime dhe hulumtime në
             lëmenj të ndryshëm: dmth kuptimin e shërbimit ndaj njeriut, që, i
             armatosur me dashuri, nuk ndalet vetëm në trupi, por arrin edhe shpirtin,
             për të ngjallur flakën e shpresës në vlera që tejkalojnë këtë botë dhe janë
             vlera të krishtera...
                Feja e krishterë, të cilën Ju, fort e dashur Motër, në mënyrë të
             shkëlqyeshme e dëshmoni me jetën Tuaj, nuk e ndërron dhe nuk e pengon
             këtë shërbim, ndaj jetës njerëzore por aq më tepër atë e ndriçon me rreze të
             larta, që edhe është detyrë specifike e mjekësisë... Me këtë rast përtërij
             ndjenjat e nderimit dhe vlerësimit tim të thellë për këtë iniciativë që me
             meritë sot Ju shpërblen për jetën dhe punën Tuaj shembullore...
                                  Prej Vatikanit, 10 dhjetor 1981. Viti i katërt i Pintifikatit, Papa GJON PALI II
                                                              “L‟OSSERVATORE ROMANO”, 12, XII. 1981, f.1.


               Pas popullit tim polak, më së shumtit e dua popullin shqiptar... Pse?
             Sepse kini vuajtur shumë gjatë shekujve dhe i dhatë dhuratë Kishës dhe
             botës Nënë Terezën.
                                                                                                  21 janar 1981
                                                                                              Shpresa, Prishtinë
... Me zjarrin e fesë në kraharor, kjo grua e vogël dhe e madhe e
njëkohësisht, sjell dhe ruan brenda vetes hovin e bujarisë së përmbajtur
dhe të pamposhtur të zemrës shqiptare.

   “Nëna Tereze ua ka kushtuar të tërë jetën të varfërve dhe të harruarve me
një vetëmohim të plotë, atyre pa pullaz mbi krye, të gërbulurve, fëmijëve të
pakujdesur dhe të përjashtuar nga dashuria amtare. Ajo dëshmon
vazhdimisht fuqinë e dashurisë së thellë vëllazërore dhe është frymëzim i
madh për përparimin autentik njerëzor dhe shoqëror...”

   “Rënkimi i Krishtit në kryq „Kam etje‟ (Gjn 19, 28), që shpreh thellësinë e
dëshirës së Hyjit njeri, ka hyrë në shpirtin e Nënë Terezës dhe ka gjetur një
truall të pëlleshëm në zemrën e saj. Shuarja e etjes së dashurisë dhe
(qetësimi) i shpirtit të Krishtit në njësim me Marinë, Nënën e Jezusit, qe
bërë qëllim i vetëm i jetës së Nënës Tereze dhe forca e brendshme, që bënte
ta tejkalonte vetveten e të „shkonte në vrap‟ nga një anë e botës në tjetrën
me qëllim të veprimit për shpëtimin dhe shenjtërimin e të varfërve nga më të
varfrit... Përfillje e veprimit, ungjillëzim e nxitje njerëzore: Nëna Tereze e
shpall Ungjillin me jetën e saj dhuruar krejtësisht të varfërve, po në të
njëjtën kohë, kridhet në lutje.
   Ta lavdërojmë këtë grua të vogël të dashuruar në Hyjin, kumtuese e
përvuajtur e Ungjillit dhe mirëbërëse e palodhshme e njerëzimit (...) T‟ia
pranojmë mesazhin dhe ta ndjekim shembullin e saj”. [Marrë nga: Madre
Teresa, “Il mio segreto: Prego”. Raccolta di preghiere.]

   “Thellësisht e falënderoj Zotin që na dha këtë grua të besimit të
patundshëm si një dhuratë Kishës dhe botës me qëllim që t‟u kujtojë të
gjithëve epërsinë e plotë të dashurisë ungjillore, veçanërisht kur ajo
shprehet në shërbimin e përvuajtur për më të varfrit e vëllezërve dhe
motrave tona. Jam i sigurt që kujtesa e vizionit shpirtëror të
jashtëzakonshëm të Nënës Tereze, dashuria e saj për Krishtin në çdo
individ, e kujdesshme dhe e gatshme ta flijojë veten, nderimi i saj absolut
për vlerën e çdo jete njerëzore si dhe guximi i saj për t‟i përballuar sfidat e
shumta do t‟i frymëzojnë bijat dhe bijtë e saj shpirtërorë për ta shpjerë
përpara misionin e saj nëpërmjet kushtimit religjioz me gjithë zemër e të
shërbimit të gëzueshëm për të varfrit e më të varfërve”.
      [Giampaolo Mattei, Io, Nìrmala La storia dell‟ “erede” di Madre Teresa di
                                                                      Calcuta.]

   “Nëna Terezë e ka shënuar historinë e shekullit të 20-të. E ka mbrojtur
me guxim të pashoq jetën, i ka shërbyer qenies njerëzore për të mbrojtur
dinjitetin dhe nderimin atyre që i kishte thyer jeta për t‟i dëshmuar
dashurinë e Zotit çdo krijese njerëzore. Kjo është dëshmia e dashurisë
engjëllore që ushqehet nga feja dhe e përcjellë deri në vdekje. Kështu e
përkujtojmë atë duke u lutur dhe duke i dëshiruar shpërblimin që e pret
çdo besimtar në mbretërinë qiellore. Le të jetë shembulli i saj i gjallërishëm,
ngushëllim dhe frymëzim për familjen e saj, kishën dhe mbarë botën”
                                                   [Republika, 18 tetor 2009.]

  “Nëna Terezë e ka bërë emrin shqiptar të famshëm në mbarë botën”

   “Të dashur,
   Nuk mund të mos e përshëndes një njeri fort të përvuajtur, që ndodhet
mes nesh. Është Nëna Terezë e Kalkutës. Të gjithë e dimë nga vjen, cili
është Atdheu i saj. Atdheu i saj është këtu. Edhe në kohët e izolimit të plotë
të Shqipërisë ishte kjo rregulltare e përvuajtur, kjo shërbyese e përvuajtur e
më të varfërve që përçonte në tërë botën emrin e Atdheut tuaj.
   Në personin e Nënës Tereze Shqipëria është nderuar gjithmonë.
   Është ky misioni i saj dhe i të gjithë atyre që, porsi ajo, janë ndjekës të
vërtetë të Krishtit, apostuj të Krishtit, apostuj të dashurisë e të
dhembshurisë.”
     [Fjalë të thëna në Katedralen e Shkodrës. Papa në Shqipëri. 25 prill 193, Radio Vatikani -
                                                                              Drita, 1995, f.36]


   “E si të mos kujtojmë tani, një bijë të zgjedhur të popullit shqiptar
Motrën Tereze të Kalkutës, nënë e shumë të varfërve ndër më të varfrit në
botë? Me zjarrin e fesë në kraharor, kjo grua e vogël dhe e madhe
njëkohësisht, sjell dhe ruan brenda vetes hovin e bujarisë së përmbajtur
dhe të pamposhtur të zemrës shqiptare”.
                        [Papa në Shqipëri. 25 prill 1993, Radio Vatikani - Drita, 1995, f.49-50]


  “Një përshëndetje të posaçme e kam për Nënën Tereze, që është e
pranishme sot mes nesh. Bijë e tokës suaj, Nëna Tereze e ka bërë emrin
shqiptar të famshëm në mbarë botën.”
                          [Papa në Shqipëri. 25 prill 1993, Radio Vatikani - Drita, 1995, f.125)


   “Nënë Tereza ka dhënë tërë jetën plot flijime në të mirë të të varfërve, të të
dëbuarve, të atyre që nuk kanë strehim, të fëmijëve të dëbuar e pa dashuri.
Ajo gjithmonë dëshmon fuqinë e miqësisë vllazërore duke nxitur kështu
zhvillimin autentik njerëzor dhe shoqëror”
                                                                 Republika, 6 shtator 1997, f.2


  “Duke kaluar kufijtë e besimeve, kulturave, etnive, Nënë Tereza i ka
mësuar botës këtë leksion: ke më shumë gëzim kur jep, se sa kur merr”.
                                                                   Republika, 14 shtator 1997


   Ajo i bëri të gjithë të mjerët e botës të njohin dashurinë e Zotit dhe këto
të mjerë duan që ajo të shpallet menjëherë Shenjtore...
“Shërbëtore e madhe e të varfërve, e kishës dhe e botës mbarë”

Papa Benedikti XVI

          “Vetëm gatishmëria ime ta ndihmoj të afërmin, t‟ia dëshmoj dashurinë, më
          bën të ndjeshëm edhe përballë Hyjit. Vetëm shërbimi për tjetrin m‟i hap sytë
          e mi për atë që Hyji bën për mua dhe për atë se si Ai më do. Shenjtërit – të
          mendojmë për shembull për të lumturën Terezen e Kalkutës (Nënën Tereze)
          – e kanë dëshmuar aftësinë e tyre ta duan të afërmin, përherë në mënyrë të
          re, nga takimi i tyre me Hyjin eukaristik dhe, ky takim, në mënyrë të
          ndërsjellë, ka provuar realizmin dhe thellësinë e tij pikërisht në shërbimin e
          tyre për të tjerët”

                                                 [Benedetto XVI, Deus caritas est. Lettera enciclica, f.41]


           “E lumturuara Terezja nga Kalkuta është një shembull shumë i qartë nga fakti se koha
          kushtuar Zotit në lutje jo vetëm që nuk e dëmton efektshmërinë dhe veprimin e dashurisë
          ndaj të afërmit, po në të vërtetë është një burim i pashtershëm. Në letrën e saj të Kreshmëve
          të vitit 1996, e Lumturuara u shkruante bashkëpunëtorëve laikë: „Ne kemi nevojë për këtë
          lidhje intime me Hyjin në jetën tonë të përditshme. E si mund ta mbajmë atë? Nëpërmjet
          lutjeve”.

                                               [Benedetto XVI, Deus caritas est. Lettera enciclica, f.82.]


PAPA PALI VI

           “Po e paraqesim si mrekulli (përbindje) për të gjithë, këtë lajmëtare guximtare të dashurisë
          së Krishtit… E përvuajtura Nëna Tereze… bëhet shembull dhe simbol i kësaj shpikjeje e
          zbulimi: zbulimi, gjithmonë aktual, se çdo njeri është vëllau ynë… Edhe një herë Ungjilli
          shëndriti në historinë e Kishës dhe në përparimin shoqëror, duke ringjallur shpresën për
          mirësi, shpresën për një jetë ideale, të vërtetën e ndriçuar të fjalëve të Shën Irineut:
          “Lumturia e Zotit është njeriu i gjallë”.




  Homelia e Papës Gjon Pali II-të,
  mbajtur gjatë celebrimit eukaristik
  për lumnimin e Nënës Tereze
“Kush do(n) të jetë i pari midis jush do të jetë shërbëtori i të gjithëve” (Mk 10,44). Këto
fjalë të Jezu Krishtit thënë dishepujve, të shqiptuara pak më parë në këtë Shesh,
tregojnë cila është rruga që çon te “madhështia” ungjillore.
    Është rruga që vetë Krishti e ka bërë deri në kryqëzim; një shtegtim i dashurisë dhe i shërbimit, që
përmbys çdo logjikë njerëzore. “Të jesh shërbëtor i të gjithëve!”
    Mbi bazën e kësaj logjike ka vepruar Nëna Tereze e Kalkutës, themeluese e Misionareve të dashurisë,
që sot kam gëzimin ta shënoj në Librin e të lumnuemve. Personalisht i jam mirënjohës kësaj gruaje të
guximshme, që përherë e kam ndjerë pranë vetes.
    Ikonë e Samaritanes së mirë, ajo shkonte kudo për t‟i shërbyer Krishtit ndër të varfrit e më të varfërve.
As konfliktet dhe as luftërat nuk ia dolën ta ndalin. Herë mbas here vinte e më fliste për përvojat e saj në
shërbim të vlerave ungjillore. Më kujtohen, fjala vjen, intervenimet e saj në të mirë të jetës e kundër
abortimit, edhe me rastin e dhënies së çmimit Nobel për paqe (Osllo, 10 dhjetor 1979). Theksonte: Nëse
dëgjoni se ndonjë grua nuk do ta mbajë fëmijën e vet e dëshiron të abortojë, bëni përpjekje ta bindni që të
ma sjellë atë fëmijë. Unë do ta dua, duke e parë në të shenjën e dashurisë së Zotit.”
    A nuk është kuptimplote që lumnimi i saj bëhet pikërisht në ditën, në të cilën Kisha e kremton Ditën e
misionares së botës? Me dëshminë e jetës së vet Nëna Tereze na kujton të gjithëve se misioni i
ungjillizimit të Kishës bëhet nëpërmjet dashurisë, mbahet me lutje dhe me dëgjimin e fjalës së Zotit.
Emblematikë e një stili të këtillë të misionares është pamja që paraqet e Lumnuemja e re, ndërsa, me një
dorë e shtrëngon dorën e një fëmije, me tjetrën, bën të rrjedhë kurora e Rruzares.
    Përfillje e veprim, ungjillizim e nxitje njerëzore: Nëna Tereze e shpall Ungjillin me jetën e saj dhuruar
krejtësisht të varfërve, po në të njëjtën kohë, kredhet në lutje.
    “Kush do(n) të jetë i madh midis jush do të bëhet shërbëtor i juaj” (Mk 10, 43). Me ndjenjësim të
veçantë e kujtojmë sot Nënën Tereze, shërbëtore e madhe e të varfërve, e kishës dhe e mbarë botës. Jeta e
saj është një dëshmi e dinjitetit dhe privilegj i shërbimit të përvuajtur. Ajo kishte zgjedhur që të ishte jo
vetëm më e vogla, po shërbëtorja e më të vegjëlve. Si një nënë e vërtetë për të varfrit, iu përkushtua atyre
që vuanin nga varfëria në mënyra të ndryshme. Madhështia e saj qëndron në aftësinë që të japë pa i bërë
llogaritë, të japë “derisa ta pësojë”. Jeta e saj ka qenë një gjallim (jetesë) rrënjësore dhe një kumtim i
guximshëm i Ungjillit.
    Rënkimi i Krishtit në kryq “Kam etje” (Gjn 19, 28), që shpreh thellësinë e dëshirës së Hyjit njeri, ka
hyrë në shpirtin e Nënës Tereze dhe ka gjetur një truall të plleshëm në zemrën e saj. Shuarja e etjes së
dashurisë dhe qetësimi i shpirtit të Krishtit në njësim me Marinë, Nënën e Jezusit, qe bërë qëllim i vetëm i
jetës së Nënës Tereze dhe forca e brendshme, që bënte ta tejkalonte vetveten e të “shkonte në vrap” nga
një anë e botës në tjetrën me qëllim të veprimit për shpëtimin dhe shenjtërimin e të varfërve nga më të
varfrit.
    “Çdo herë që do t‟i bëni këto gjëra vetëm për njërin prej këtyre vëllezërve të mi, do t‟i bëni për mua”
(Mt 25, 40). Kjo pjesë e Ungjillit, kaq themelore për ta kuptuar veprimin e Nënës Tereze, ishte bazë e
bindjes së saj, përplot besim, që në prekjen e trupave të dobësuar të të varfërve prekte trupin e Krishtit.
Ishte vetë Jezusi, i fshehur në rrobat e ngashëryera të të varfrëve e më të varfrit, që e drejtonte shërbimin e
saj. Nëna Tereze e nxjerr në dritë kuptimin më të thellë të shërbimit: akti i dashurisë i bërë për të uriturit,
për të eturit, për të huajt, për skamnorët, për të sëmurët, për të burgosurit (krh. Mt 25, 34-36) i bëhej vetë
Jezusit.
    Duke e njohur Atë, i shërbente me përkushtim të plotë, duke shprehur butësinë e dashurisë së saj
nusërore. Në këtë mënyrë, në dhënien e plotë të saj Hyjit dhe të afërmit, Nëna Tereze gjeti mbështetjen
më të lartë dhe përjetoi cilësitë më fisnike prej gruaje. Dëshironte të ishte një “shenjë e dashurisë së Zotit,
e pranisë së Zotit, e mëshirës së Zotit” dhe, në këtë mënyrë, u përkujtonte të gjithëve vlerën dhe dinjitetin
e secilës krijesë të Hyjit, “krijuar për të dashur e për të qenë i dashur”. Kjo bënte që Nëna Tereze “i sillte
shpirtrat (njerëzit) te Zoti dhe Zotin te shpirtrat (te njerëzit)”, duke e shuar etjen e Krishtit, para së
gjithash të personave më të varfër, të cilëve, nga vuajtjet e nga dhembjet, u ishte errësuar vizioni i Zotit.
“Biri i njeriut ka ardhur të japë jetën e vet për shëlbimin e të tjerëve” (Mk 10, 45). Nëna Tereze e ka
përjetuar zjarrin e kryqëzimit në mënyrë të veçantë gjatë viteve të gjata të “errësirës së brendshme”. Ishte
ajo një provë e veprimit të thekët, në të njëjtën kohë “dhuratë dhe privilegj” i veçantë.
    Në çastet më të errta ajo jipej më me ngulm në lutje përpara Sakramentit të Shenjtë. Ky mundim i
ashpër shpirtëror e bëri të identifikohet përherë e më tepër me ata, të cilëve u shërbente çdo ditë, duke
vënë në provë vuajtjen e ndonjëherë edhe mohimin e vetvetes. Donte të përsëritte se varfëria më e madhe
është ajo që të jesh i padëshiruar, të mos kesh askënd që të kujdeset për ty.
    “Na jep, o Zot, hirin tënd, në ty shpresojmë”. Sa herë, si Psalmisti, edhe Nëna Tereze, në çaste të
pikëllimit të bredshëm, ia përsëritte Zotit të saj: “Në ty, në ty shpresoj, Zoti im!”
    Ta lavdërojmë këtë grua të vogël të dashuruar në Hyjin, kumtuese e përvuajtur e Ungjillit dhe
mirëbërëse e palodhshme e njerëzimit. Ta nderojmë këtë grua, njërën nga personalitetet më të
rëndësishme të epokës sonë. T‟ia pranojmë mesazhin dhe ta ndjekim shembullin e saj.
    Maria virgjër, Mbretëresha e të gjithë shenjtorëve, na ndihmo që të jemi të arsyeshëm e të përvuajtur
me zemër si kjo kumtare e guximshme e Dashurisë. Na ndihmo t‟i shërbejmë me gëzim dhe me
buzëqeshje secilit person që e takojmë. Na ndihmo të jemi misionarë të Krishtit, paqja jonë dhe shpresa
jonë. Amen!
                                                                                       Dita e misionares botërore
                                                                                            E dielë, 19 tetor 2003
                                                                                       Shpresa, Nr. 2005, f.20-21



   Formula e beatifikimit

   Nos, vota Fratris Nostri Lucae Sirkar, Archiepiscopi Calcuttensis, necnon plurimorum aliorum
Fratrum in Episcopatu multorumque christifedelium explentes. De Congregationis de Causis Sanctorum
consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabilis serva Dei Teresia de Calcutta
Beatae nomine in posterum appelletur eiusque festum die ipsius natali, idest quinta Septembris, in locis et
modis iure statutis, quotannis celebrari possit.
   In nomine Patris et Filiii et Spiritus Sancti.

   Ne, duke pranuar dëshirën e Vëllait Tonë, Luka Sirkar, Argjipeshkvit të Kalkutës, dhe shumë
vëllezërve të tjerë në episkopat, si edhe shumë besimtarëve, pasi kemi dëgjuar mendimin e Kongregatës së
Kauzës të Shenjtërve, me Autoritetin Tonë Apostolik miratojmë që Shërbëtorja e Denjë e Zotit Tereza e
Kalkutës tash e tutje të thirret e Lumtur dhe të ketë mundësi të kremtojë festën e vet në vende dhe sipas
rregullave të caktuara të së drejtës, çdo vit, në ditën e lindjes së saj për qiellin, më 5 shtator.

   Në emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt.

         Shpallja e misionareve të dashurisë me rastin e beatifikimit
         të Nënë Terezës
Ne, Misionaret e Dashurisë, e falënderojmë Hyjin dhe shprehim nderimin, që Ati ynë i Shenjtë, Papa
Gjoni Pali II, zyrtarisht e ka pranuar shenjtërinë e Nënës sonë, Nënë Terezës, dhe e ka pranuar mrekullinë
e ndodhur përmes ndërmjetësisë së saj. Ne jemi të përmendur me përplot hare për beatifikimin, i cili u bë
më 19 tetor 2003 në Romë në ditën e Misioneve, në të dielën që i afrohet shumë edhe 25-vjetorit të
Pontifikatit të Gjonit Palit II, dhe në fund të vitit të Rruzares.
    Sot pas tri vjet e gjysmë të kërkimit dhe studimit për jetën dhe virtytet e saja, Kisha vërteton, që Nënë
Tereza e ka jetuar një jetë krishterore heroike dhe Hyji e ka ngritur në model shenjtërie dhe ndërmjetësimi
për të gjithë.
    Nënë Tereza është simbol i dashurisë dhe i mëshirës. Kur Nënë Tereza ishte ende në mesin tonë, ishim
dëshmitarë të shembullit të saj të shkëlqyer të virtyteve krishterore. Jeta e saj me plot dashuri në shërbim
të të varfërve ishte nxitje edhe për të tjerët, që të vijojnë kah e njëjta rrugë. Dëshmia e saj dhe porosia u
çmuan nga të gjitha religjionet si shenjë, që “Zoti ende sot e do botën”. Në pesë vitet e fundit të vdekjes
së saj njerëzit kanë kërkuar ndihmën e saj dhe janë mëshiruar përmes ndërmjetësisë së saj. Përditë vinë
shtegtarë nga India dhe e tërë bota për t‟u lutur te varri i saj dhe për ta ndjekur shembullin e saj të
shërbimit të përvujtë duke filluar që nga jeta e tyre familjare.
    Nënë Tereza shpesh thoshte: “Shenjtëria nuk është luks për të paktët, është detyrë për
secilin”. Dhashtë Zoti të na ndihmojë shembulli i saj, që të vdesim në shenjtëri: duke e dashur Zotin, duke
e dashur dhe respektuar çdo njeri, që është i krijuar në shëmbëlltyrën e Tij, dhe duke u përkujdesur për
vëllezërit në vuajtje. Dhashtë Zoti që të gjithë të sëmurët, të vuajturit dhe të gjithë të tjerët që e kërkojnë
ndihmën e Zotit, të gjejnë te Nënë Tereza miken dhe ndërmjetësen.

   Sr. M. Nirmala, MCFr. Brian, MC
   Eprore gjeneralePostulator




IV. Personalitete për Nënë Terezën


Bill Clinton
-Ish-President i SHBA-
             “Me vdekjen e Nënë Terezës bota humbi njërin prej gjigandëve të epokës sonë, që ishte në
            të njëjtën kohë një frymëzim dhe një sfidë për të gjithë... Mbretërit, mbretëreshat,
            presidentët, kryeministra, partiakët dhe papët vijnë dhe ikin. Po ashtu edhe fituesit e çmimit
            Nobël, por Nënë Terezë do të ketë vetëm një. Ajo jetoi në brezin tonë, në shekullin tonë dhe
            ne i jemi mirënjohës për këtë”.
Hilari Clinton
-Ish-Zonja e parë
e “Shtëpisë së Bardhë”-
            Pas ceremonisë së varrimit, në takim me delegacionin shqiptar shprehu mirënjohje: [i“Ishte
            një bijë e denjë e vendit tuaj”.

             Nënë Tereza paqja e shpirtërave njerëzorë
Nënë Tereza shërbeu me vetmohim dhe me dashuri dhe, padyshim, u dha paqe shumë e
shumë të tjerëve. Sot, ndërsa po i themi lamtumirën e fundit Nënë Terezës na kujtohet
përsëri mësimi i saj se, të ushqesh fëmijë, të mbyllësh një plagë dhe të kujdesesh për ata që
janë duke vdekur, ndihmon, në fund të fundit, në përmirësimin e shpirtit njerëzor. Punën e
Nënë Terezës dhe misionin e saj për t‟u sjellë dashuri dhe qetësi të varfërve dhe të
braktisurve në Indi dhe në të gjithë botën, e njihja shumë kohë para se të takohesha me të.
Megjithatë, nga ato që kisha lexuar ose dëgjuar asgjë nuk më kishte përgatitur për takimin
me atë grua trupvogël, të vendosur dhe të këndshme gjatë lutjeve kombëtare të mëngjesit në
shkurt të vitit 1994. Së bashku me Presidentin, e përshëndetëm Nënë Terezën para fillimit të
lutjeve dhe kur na kërkoi të takohesh me ne privatisht, më pas, menjëherë thamë po. Duke
përdorur një stol që arrinte lartësinë e podiumit Nënë Tereza mahniti të gjithë të pranishmit
që kishin mbushur plot sallën më të madhe të ballove në Washington D.C. Ajo foli pa letër,
duke na bërë thirrje të kujdesemi për të gjithë ata që shoqëria i ka lënë në varfëri, të
pambrojtur. Foli edhe kundër abortit. Pas fjalimit së bashku me Billin, thotë zonja Klinton, u
ulëm për të biseduar me Nënë Terezën në një prej ambienteve pas skenës. Ajo më mori
dorën, duke e vënë midis dy duarve të saj dhe më tha se ishte lutur për mua dhe burrin tim,
për punën që po përpiqeshim të bënim, veçanërisht për të mbuluar të varfërit me sigurim
shëndetësor. Në takim folëm edhe për abortin. Megjithëse, patëm mosmarrëveshje për
kontrollin e lindjeve dhe nëse duhej ligjëruar apo jo aborti, ramë dakord se birësimet duhen
nxitur. Biseduam se ç‟duhej bërë që birësimi të ishte një alternativë reale për gratë shtatzënë
që nuk duan t‟i mbajnë fëmijët dhe për t‟i lehtësuar proçedurat për ata prindër që dëshirojnë
t‟u krijojnë jetimëve një strehë të ngrohtë. Pastaj Nënë Tereza më kërkoi ta ndihmoja për të
hapur një strehimore në Uashington, për foshnjët dhe fëmijët e vegjël, që janë në pritje të
birësohen. I thashë se do ta ndihmoja, megjithëse nuk e kisha idenë si mund të bëhej një gjë e
tillë. Një parandjenjë më thoshte që përmbushja e premtimit që i dhashë Nënë Terezës do të
kërkonte shumë punë. Për të gjetur rrugën për të kapërcyer procesin e komplikuar ligjor, që
kërkohet për hapjen e strehimoreve në Uashington, krijova një grup pune. I gjithë procesi
zgjati një vit e gjysmë. Gjatë kësaj kohe kujtoj me kënaqësi korrespondencat me Nënë
Terezën. Në shumë letra të saj, të shkruara me dorë ajo më tregonte se ku kishte qenë,
ç‟kishte bërë dhe padyshim më pyeste se si po ecte puna në jetimoren që ajo e quante
“Dhurata e Dashurisë”. Vitin tjetër pata rastin të shoh konkretisht punën e saj, gjatë vizitës
që bëra në Indi, së bashku me vajzën time. Në New Delhi vizituam një jetimore të
misionarëve të bamirësisë, urdhëri që kishte themeluar Nënë Tereza, më 1950-n. Ndërtesa ku
shkuam ishte e mbushur me foshnja, të vendosura në djepe. Duke parë mjedisin përreth
mendja më shkoi te përpjekjet që po bëja në Uashington për të përmbushur premtimin që i
kisha bërë Nënë Terezës, për të hapur edhe atje një shtëpi fëmijësh për foshnja. Ajo që pashë
në NewDelhi as që mund të mendohej se do të ishte miratuar nga autoritetet e Uashingtonit.
Por dhomat e mbushura plot me foshnja, kishte diçka që asnjë ligj nuk e garanton dot,
dashurinë e madhe për fëmijët, që ishin lënë në mëshirë të fatit. Me Nënë Terezën u takova
për herë të dytë në Uashington me rastin e hapjes së shumëpritur të shtëpisë së fëmijës “Nënë
Tereza”, për foshnjet, më 19 qershor 1995. Para ceremonisë së përurimit, së bashku me Nënë
Terezën dhe motrat që do të punonin aty, bëmë një vizitë në jetimore. Para se të dilnim për të
prerë shiritin e përurimit, ajo më tha: “Kjo është një dhuratë dashurie. Por mua më kanë
thënë se nuk mund të jap dot dhuratën e paqes, pasi unë nuk jap dot paqe. “Nënë Tereza
donte të thoshte me ato fjalë, më duket, se puna e kishte detyruar të prishte paqen, të trazonte
             qetësinë e atyre që jetonin në rehati, për të ndihmuar të varfrit. Që nga momenti që ajo dëgjoi
             thirrjen e Zotit për t‟i shërbyer atij në mesine të varfërve më të varfër, deri në momentin që
             ajo mbylli sytë, në moshën 87 vjeçe, Nënë Tereza shërbeu me vetëmohim dhe me dshuri dhe,
             padyshim, u dha paqe shumë më shumë të tjerëve. Sot, ndërsa po i themi lamtumirën e fundit
             Nënë Terezës na kujtohet përsëri mësimi i saj se, të ushqesh fëmijë, të mbyllësh një plagë
             dhe të kujdesesh për ata që janë duke vdekur, ndihmon, në fund të fundit, në përmirësimin e
             shpirtit njerëzor”.




Ronald Regan
-Ish-President i SHBA-
            “Fjalët që dilnin nga goja e saj ishin në përputhje me mënyrën se si e kaloi ajo jetën, diçka
           vërtetë e rrallë në botën e sotme.”
           “Heroinë e kohëve tona. Disa njerëz shumë të paktë në numër janë në kuptimin e plotë të
           fjalës qytetarë të botës. E para prej tyre është Nënë Tereza”
           “S‟është e mundur të jesh në praninë e një personi si Nëna Tereze, pa e shikuar botën me më
           tepër optimizëm... Atë në heshtje, me vëmendje dhe dashuri e kemi dëgjuar, si heroinën e
           kohës sonë”.
                                                                                 Republika, 7 shtator 1997,
                                                                              Rilindja, 16 shtator 1997, f.6.
Narajan
- President i Indisë -
           “Vdekja e Nënë Terezës është një nga humbjet më të mëdha për miliona indianë të varfër.
           Një grua e tillë vjen rrallë në këtë botë.”
                                                                               Rilindja, 10 shtator 1997, f.6
Zhak Shirak
- Presidenti i Francës -
           “Nënë Tereza mishëronte për mrekulli atë dhunti me atë virtyt të solidaritetit që sot është një
           nevojë për botën moderne. Tashmë bota ka më pak dashuri, më pak mëshirë, më pak dritë.
           Por ajo na la një mesazh që nuk njeh kufij dhe që tejkalon besimin për ndihmën, kujdesin
           ndaj tjetrit dhe solidaritetit”.
                                                                            Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Elizabeta II
-Mbretëresha e Mbretërisë së Bashkuar Anglez -
             “Shembulli i dedikimit të saj për gjithë jetën ndaj të varfërve të të gjithë besimeve, kanë qenë
             një frymëzim për të gjithë botën. Ajo do të jetojë në zemrat e të gjithë atyre të prekur nga
             dora e saj bamirëse.”
Princi Filip
-Anëtar i Familjes Mbretërore-
             Mbasi ka takuar dhe i ka dhuruar Nënë Terezës çmimin, është shprehur: “Një forcë e
             jashtëzakonshme është futur në shpirtin e Nënë Terezës... Në çdo pikëpamje ajo ka bërë një
punë të mirë dhe bota sot ka shumë nevojë për këtë lloj mirësie, për këtë lloj zemërgjerësie
             praktike”.
             “Mirësia e madhe e cila shëndriti botën nëpërmjet jetës dhe veprave të Nënës Tereze mund të
             na frymëzojë vetëm për përvujtëri, mrekulli dhe admirim. Çka mund të themi tjetër kur
             veprat flasin kaq qartë vetvetiu për të. Unë nuk di se çka të them për të, nuk kam guxim të
             flas për Nënën Tereze. Mendoj se të gjithë mund të mësojmë prej shembullit të saj...
             Nëna Tereze qe e edukuar në fe në gjirin e familjes dhe të bashkësisë, traditës së krishterë.
             Kjo ngjau nëpërmjet të ndikimit dhe edukimit familjar dhe të bashkësisë së vërtetë të
             krishterë, ku ajo filloi të jetë e vetëdijshme për mirësinë dhe dashurinë e Zotit. Kjo përvojë e
             përgatiti për një vepër të tillë...”
Toni Blair
- Kryeministri i Britanisë së Madhe-
           “Bota do të trishtohet nga vdekja e Nënë Terezës...”
                                                                            Republika, 7 shtator 1997, f.13




Oscar Luigi Scalfaro
-Ish-Presidenti i Italisë-
            Mbas ceremonisë së varrimit në Kalkuta dha këtë vlerësim para gazetarëve: “Nënë Tereza
           është mbretëresha e mëshirës dhe e përkushtimit botëror njerëzor. Jeta e motrës së madhe - të
           vogël ishte përkushtuar krejtësisht të tjerëve.”
                                                                           Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Tomas Klestil
-Presidenti i Austrisë-
           “Me Nënë Terezën bota humbi një personazh të qetë por plot forcë, e cila për dekada ka qenë
           një simbol dashurie për të tjerët”.
                                                                           Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Nelson Mandela
-Ish-President i Afrikës së Jugut,
dënuar 28 vjet me burg
për të mbrojtur liritë dhe të drejtat e zezakëve-
             “Vdekja e murgeshës katolike Nënë Tereza do të ndjehet shumë në përpjekje për paqen
             botërore dhe për t‟u ardhur në ndihmë nevojtarëve. Vdekja e saj është një humbje për të
             gjithë njerëzimin. Ajo do të na mungojë shumë në përpjekjet tona për të arritur paqen nëpër
             botë.”
                                                                              Rilindja, 10 shtator 1997, f.6.
Fernando Henrik Kardozo
-President i Brazilit-
           Nënë Tereza ishte një prej personazheve më të ndritshëm të Kishës Katolike të këtij
           fundshekulli”.
                                                                           Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Emil Kostantinesku
-Presidenti i Rumanisë-
           “Me jetën e saj shembullore, Nënë Tereza na fton të rizbulojmë vlerat njerëzore që shpesh
           harrohen; besimi te njerëzit, modestia, kurajoja, dashamirësia ndaj të varfërve. Prandaj, ky
           moment rikujtimi kthehet në moment të së vërtetës dhe trishtimit të patundshëm.”
Haile Selaisë
-Perandori i Etiopisë-
           Pas një takimi me Nënë Terezën e cila kërkonte t‟u sillte dashuri e mirësi për të gjithë ata që
           nuk i do njeri, i mahnitur nga misioni i saj në botë tha: “Kam dëgjuar për punën e mirë që
           bëni. Jam shumë i lumtur që erdhët. Po, le të vijnë Motrat e tua në Etiopi”.
Muhamet Katani
-Presidenti i Iranit-
            “Madhështia e Nënës Tereze konsiston në shpirtërimin e madh nga mendimet e mëdha të
           vlerave morale e fetare që ajo mbante për të mirën e njerëzimit”.
Robinson
-Presidente e Irlandës-
           “Shpërblimi më i madh për Nënë Terezën është të qeshurit e fëmijëve të rrugës, të cilët ajo i
           ndihmoi në Kalkutë.”
                                                                             Rilindja, 10 shtator 1997, f.6
Robert S. Mak Namaras
-President i Bankës Botërore-
           “Nënë Tereza e meriton çmimin Nobel për Paqe, sepse e ka nxitur paqen në mënyrë më
           kryesore duke afirmuar patjetërsimin e dinjitetit njerëzor”.

Indira Gandi
-Kryeministrja e Indisë-
          Ajo dhe djali i saj Raxhiv, kur ai u bë kryeministër, e prisnin sa herë që donte Nënë Tereza. I
          pëlqente miqësia e ngushtë që kishte me Indira Gandin. Ajo thotë për Nënë Terezën: “Të
          takohesh me të do të thotë të ndihesh krejt e përulur, të ndiesh pushtetin e butësisë, forcën e
          dashurisë”.
                                                                                 R.D. 6 shtator 2009, f.10
Lionel Zhospen
-Kryeministri i Francës-
          “Vdekja e Misionares Nënë Tereza do të krijojë një boshllëk të madh për të gjithë ata që e
          donin”.
                                                                         Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Zhan Kretien
-Kryeministri i Kanadasë-
          “Jam thellësisht i trishtuar, për vdekjen e një njeriu krejtësisht të përkushtuar në dobi të
          humanizmit botëror”.
                                                                         Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Romano Prodi
-Ish-Kryeministri i Italisë-
          “Ndjehem i prekur dhe i mallëngjyer. Nënë Tereza ishte shembull i ndritshëm dashurie për të
          tjerët.”
Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Matir Muhamed
-Kryeministri i Malajzisë-
          “Nënë Tereza ishte një shembull e përkushtimeve vetmohuese të bamirësisë”.
                                                                            Rilindja, 10 shtator 1997, f.6.
Antonio Guetarres
-Kryeministri i Portugalisë-
           “Vdekja e Nënë Terezës, përfaqëson një humbje të pazëvendësueshme, jo vetëm për Kishën,
           por për të gjithë ata që mburren me vlerat e humanizmit dhe solitaritetit”.
                                                                        Republika, 7 shtator 1997, f.13.
Rigo Berto Mençu
-Laureate e çmimit Nobel për Paqe nga Guatemala-
           “... Njerëzimi ka nevojë të madhe t‟i kuptojë dhe t‟i çmojë mësimet e besimit të shpresës dhe
           të dinjitetit që na i la murgesha shqiptare katolike.
           ... Nënë Tereza na la trashëgiminë e paçmueshme të luftës për barazi dhe drejtësi. “
                                                                            Rilindja, 10 shtator 1997, f.6.
Majkëll Flanagan
-Kongresmen republikan (SHBA) -
           “Nënë Tereza është njeri i shenjtë. Ajo ka punuar pa u lodhur për të sëmurët dhe njerëzit e
           varfër.”
                                                                      Gazeta Shqiptare, 19 shtator 1996.
Anxhelo Sondo
-Sekretar i Shtetit të Vatikani -
            “Për shenjtërimin e San Françiskos u deshën thjeshtë dy vjet, ndërsa për atë të San
            Françeskos u deshën thjeshtë dy vjet ndërsa për atë të San Antonios vetëm një vit,
            shpresojmë që për Nënë Terezën, shenjtërimi të realizohet brenda një kohe shumë të
            shkurtër.”

Motër Nirmala
- Superiore e Urdhërit “Misionaret e Dashurisë”-
(qysh nga muaji mars 1997 me propozimin e vetë Nënë Terezës
u bë pasuese e Kongregacionit që ajo vetë themeloi )
          “Jezu Krishti deshti të varfërit midis të varfërve, duke na dërguar ne Nënë Terezën. Krishti
          deshti që Nënë Tereza të ishte e varfër. Nënë Tereza i është përgjigjur PO Krishtit. Zoti u bë
          njeri e u bë çelës për të gjithë jetën e Nënë Terezës. Një jetë dashurie për të varfërit e më të
          varfërve. Ky është misioni që ka zbuluar se sa shumë duhet t‟i duam ata. Ajo nuk lodhej së
          përsërituri këtë koncept: “Ajo që keni bërë ju për mua është që ta duam Zotin”, - thoshte
          Nënë Tereza. Ky urdhër i Dashurisë së bashku me vëllezërit e tjerë kontemplativë përbën
          dedikimin tonë për të shërbyer falas për të varfërit e më të varfërve. Ne të gjithë me
          dashurinë e Zotit duhet t‟u shërbejmë njerëzve, dashuri për të varfërit që nuk kanë asgjë, por
          posedojmë gjithçka me Zotin. Kjo është një dhuratë e Nënë Terezës.”
Mons. Henri Suza
-kryeipeshk i dioqezës së Kalkutës-
“Bota ka dëgjuar shumë për Nënë Terezën. Nënë Tereza e Kalkutës është e vdekur. Ajo
          godet sot miliona zemra të të gjithë botës. Në udhën e jetës së saj, ishte parë personaliteti më
          i pashëm i jetës sonë. Prania e shumë personaliteteve në ceremoninë funebre dëshmon për
          prestigjin e saj në tërë botën. Nënë Tereza kishte aftësi për të qenë afër të varfërve dhe në
          zemrat e tyre. Cilësia e jetës njerëzore është mjaft e rëndësishme në çfarëdo kushti: Një të
          varfër e kapi për dore në Londër e i tha: “Sa kohë ke që se ke ndjerë ngrohtësinë e dorës?”
          Vepra e Nënë Terezës nuk mendohej të shkonte aq larg. “Asnjëra nga ne nuk kishte
          eksperiencë, mundësi për të afruar gjera materiale për të cilat kjo botë ka aq shumë nevojë”, -
          thoshte shpesh Nënë Tereza- Zoti u shërben atyre”.
Kardinal Paskal
dhe Kryetar i Konferencës Ipeshkvnore të Hungarisë -
           Gjatë hapjes në Budapest të shtëpisë së parë “Misionareve të Dashurisë” nga vetë Nënë
          Tereza në vitin 1989: “Nuk mund të jetë një popull i vogël ai që ka dhënë një Nëna aq të
          madhe”.

Oliver Clement
- teolog ortodoks-
            “Nënë Tereza dëshmon më mirë se askush se Zoti ynë është Zot i gjallë, ende përuron dhe
            frymëzon, sepse pa Zotin kjo grua s‟do të ishte ajo që është”.
Kardinal Tenzola
            “Nënë Tereza kishte aftësi për të qenë afër dhe për të hyrë në zemrat e njerëzve. Mesazhi më
            i madh që i jepte botës ishte cilësia e jetës së botës brenda çfarëdo kushti. Me përshtatjen që
            ajo bënte, ajo donte të luftonte braktisjen. Duart e dashura të Nënë Terezës emetonin dashuri
            të përhershme, duke i kaluar kufijtë: “Nuk do ta arrinin ta gjenin etjen e Krishtit pa e përkuar
            atë”, - u thoshte Nënë Tereza motrave të veta. Në dhjetë vitet e fundit iu bënë shumë atribute
            në formë legjende. India i ka dhënë zmerën e saj. Nënë Tereza ishte një person unik. “Me
            bekimin e Zotit me përpjekjet tona do të mund të japim kontributin tonë kësaj bote që
            kishte kaq nevojë”,- ka thënë Nënë Tereza. Në duart e saj ajo mbante rruzaren.”




Cardinal, Simon D. Lourdusamy
-prefekt i Kongregatës për Kishat Lindor -
            “Si bir i Indisë gëzohem shumë për veprën madhështore të Nënë Terezës pikërisht në
            atdheun tim, aq sa me të drejtë bota sot e quan atë“Nënë Tereza e Kalkutës”. Kur isha
            kryeipeshk i Bengalores pata kënaqësi të shoh tri shtëpi për Misionaret e Dashurisë...
            Tani... kam edhe një arsye të veçantë për t’u gëzuar me Nënë Terezën, për Shqipërinë e
            dashur, e cila pjesërisht ishte e lidhur me këtë kongregatë. Jeta e Nënë Terezës në tërësi
            është “përleshje guximtare e dashurisë”. Të sëmurët dhe të varfërit janë gjithnjë në kujdes të
            saj. Përveç tyre, ajo kujdeset edhe për fëmijët e dëbuar dhe bonjakë. Nënën e botës së
            mjeruar, si e përcakton me të drejtë dom Lushi Nënë Tereza, e shikon sot tërë bota. Nga
            Kuba deri në Moskë, nga Afrika, nga Evropa, nga Azia, nga Amerika të gjithë e duan dhe
            përkrahin atë “virgjër dhe nënë”, e cila i përqafon të gjithë nevojtarët e botës.”
Prof. Grosh
- përfaqësues i fesë Indu-
“Nënë Tereza është simbol i Universit dhe e tillë ajo do të mbetet gjithmonë. Tradita
          shpirtërore e Indisë na mëson se njeriu beson absoluten. Ai është peligrin shtegtar i
          absolutshëm. Në besimin indus ka praninë e përhershme Universi dhe Paqja.”
Rrahmar Manhati
-përfaqësues i fesë Islame në Indi-
          “Kudo që të ndodhesh, o Zot, edhe ti nëse do të bëhesh i paarritshëm unë do të të gjej. Kur
          një trup vdes data është përcaktuar nga përjetësia. Çdo krijesë jetësore duhet të përballet me
          këtë provë të vdekjes. I Lutemi Zotit që shpirti i Nënës Tereze të pushojë në Parajsë.”

Naumatra Rey
-induist-
             “Ajo është Nëna e Indisë dhe nëna e mbarë botës, sidomos e botës që vuan, është mrekullia e
             dashurisë së krishterë për mbarë rruzullin tokësor”.
Dom Martin Karter
- prift në një famulli të New Yorkut
të banuar nga zezakët, ku ekziston një qendër bamirësie -
             “Askush nuk i thoshte dot jo. Nënë Tereza ishte e fortë, këmbëngulëse dhe nuk bënte asnjë
             lëshim në punën e saj për të ndihmuar të varfërit dhe të sëmurët. Mungesa e saj në tokë do të
             ndihet shumë. Njerëzit duhet të gëzohen, pasi nga pikëpamja fetare Nënë Tereza tashmë ka
             hyrë në jetën e amshuar”.
Don Segundo Tejado
-misionar italian në Tiranë-
             “Por mendoj se nuk mund të kuptohet me përpikmëri një karizëm, nëqoftëse në njëfarë
             mënyre nuk kuptohet vendi ku ajo ka lindur. Ashtu si për Shën Terezën është shumë e
             rëndësishme që të njohësh Castilian spanjolle apo për Françeskun, Asizin në Umbria, për të
             njohur karizmën e Nënë Terezës është e pamundur që të mos merret parasysh vajtja në
             Kalkutë, në këtë qytet shumë të varfër plot me kontraste dhe në të njëjtën kohë plot jetë dhe
             shpresa. Pra, ky udhëtim më ka ndihmuar dhe më ka pëlqyer sepse më ka bërë të kuptoj më
             mirë se si ka mundur të lindë kjo karizmë në mes të këtij shekulli dhe se si Zoti e solli Nënë
             Terezën deri në këtë vend, për t‟i dhënë Kishës së Tij një karizëm kaq të rëndësishëm, forcën
             dhe përshpirtërinë e saj. Nëse do të mund të thonim kështu, gjithçka, gjithçka lindi në këtë
             qytet. Në fakt themi Nënë Tereza e Kalkutës, Shën Françesku i Asizit, Tereza e d‟Avilës,
             Injaci i Loyolës e kështu me radhë. Pra çdo shenjt lidhet me një qytet. Nga ana tjetër unë jam
             ndjerë krenar që punoj në Shqipëri, sepse ajo është gjithashtu një shqiptare dhe kjo më ka
             bërë mua të reflektoj në ndjenjën që aq herë gjejnë disa njerëz shqiptarë arriti deri në këtë
             pikë, me Papa Gjon Palin II, me Gandin e me ndonjë tjetër, pikërisht në këtë shekull, mund
             të thuhet se ky vend ka material të mirë për të bërë një skulpturë të arritur në qenien
             njerëzore”
“Baratija Vidja Bavan”
- organizatë shumë e respektuar indiane,
e ngritur për të ringjallur vlerat dhe kulturën indiane -
              Duke i dhënë Nënë Terezës çmimin më të lartë ata e quajtën atë si: “Një kryqtare të qetë,
             por me kurajë, e cila, në një çast të frymëzuar nga Zoti, kishte nisur një mision të
             mëshirshëm dhe keqardhës, për të lehtësuar dhembjet e milionave në të gjithë botën - e atyre
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes
Nene Tereza ne syte e botes

More Related Content

Similar to Nene Tereza ne syte e botes

Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)Azbiela Meta
 
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)VatraBiblike
 
Misioni i-paqes-per-shqiptaret
Misioni i-paqes-per-shqiptaretMisioni i-paqes-per-shqiptaret
Misioni i-paqes-per-shqiptaretali lacej
 
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)VatraBiblike
 

Similar to Nene Tereza ne syte e botes (7)

Rini
RiniRini
Rini
 
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 50 ( 8 Nentor 2018)
 
Dad+my+hero
Dad+my+heroDad+my+hero
Dad+my+hero
 
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 15 (28 Dhjetor 2017)
 
Tregime islame
Tregime islameTregime islame
Tregime islame
 
Misioni i-paqes-per-shqiptaret
Misioni i-paqes-per-shqiptaretMisioni i-paqes-per-shqiptaret
Misioni i-paqes-per-shqiptaret
 
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)
Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 9 (16 Nëntor 2017)
 

More from Marjan DODAJ

“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELIMarjan DODAJ
 
Kodi i procedurës penale i kosoves
Kodi i procedurës penale i kosovesKodi i procedurës penale i kosoves
Kodi i procedurës penale i kosovesMarjan DODAJ
 
Kodi penal i kosoves
Kodi penal i kosovesKodi penal i kosoves
Kodi penal i kosovesMarjan DODAJ
 
FLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTES
FLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTESFLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTES
FLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTESMarjan DODAJ
 
110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANI
 110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANI 110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANI
110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANIMarjan DODAJ
 
110 vjet ma pare ka le dijetari at donat kurti
110 vjet  ma pare  ka  le  dijetari    at donat kurti110 vjet  ma pare  ka  le  dijetari    at donat kurti
110 vjet ma pare ka le dijetari at donat kurtiMarjan DODAJ
 
Pranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter Logoreci
Pranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter LogoreciPranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter Logoreci
Pranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter LogoreciMarjan DODAJ
 
Pashko Vasa - E verteta mbi Shqiperine dhe Shqiptaret
Pashko Vasa  - E verteta mbi Shqiperine dhe ShqiptaretPashko Vasa  - E verteta mbi Shqiperine dhe Shqiptaret
Pashko Vasa - E verteta mbi Shqiperine dhe ShqiptaretMarjan DODAJ
 
Te pavertetat dhe faktet rreth Pjeter Bogdanit
Te pavertetat dhe faktet rreth Pjeter BogdanitTe pavertetat dhe faktet rreth Pjeter Bogdanit
Te pavertetat dhe faktet rreth Pjeter BogdanitMarjan DODAJ
 
GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...
GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...
GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...Marjan DODAJ
 
ROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANIN
ROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANINROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANIN
ROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANINMarjan DODAJ
 
Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)
Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)
Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)Marjan DODAJ
 
OLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQI
OLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQIOLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQI
OLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQIMarjan DODAJ
 
Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar
Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar
Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar Marjan DODAJ
 
libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”
libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”
libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”Marjan DODAJ
 
Kosova nje veper kapitale historiografike shkruan ramadan musliu
Kosova nje veper kapitale historiografike   shkruan ramadan musliuKosova nje veper kapitale historiografike   shkruan ramadan musliu
Kosova nje veper kapitale historiografike shkruan ramadan musliuMarjan DODAJ
 
Agim Gashi - N`aeroplan Zotin e luta
Agim Gashi - N`aeroplan Zotin e lutaAgim Gashi - N`aeroplan Zotin e luta
Agim Gashi - N`aeroplan Zotin e lutaMarjan DODAJ
 
Letersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim mature
Letersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim matureLetersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim mature
Letersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim matureMarjan DODAJ
 
ZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz Radovani
ZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz RadovaniZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz Radovani
ZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz RadovaniMarjan DODAJ
 

More from Marjan DODAJ (20)

“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
“OH SHQIPËRI, SHQIPËRIA IME E MJERË!” NGA J. W. PANDELI
 
Kalkulator-i
Kalkulator-iKalkulator-i
Kalkulator-i
 
Kodi i procedurës penale i kosoves
Kodi i procedurës penale i kosovesKodi i procedurës penale i kosoves
Kodi i procedurës penale i kosoves
 
Kodi penal i kosoves
Kodi penal i kosovesKodi penal i kosoves
Kodi penal i kosoves
 
FLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTES
FLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTESFLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTES
FLAGS OF THE WORLD - FLAMUJT E BOTES
 
110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANI
 110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANI 110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANI
110 VJET MA PARE KA LE DIJETARI AT DONAT KURTI Shkruan nga Fritz RADOVANI
 
110 vjet ma pare ka le dijetari at donat kurti
110 vjet  ma pare  ka  le  dijetari    at donat kurti110 vjet  ma pare  ka  le  dijetari    at donat kurti
110 vjet ma pare ka le dijetari at donat kurti
 
Pranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter Logoreci
Pranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter LogoreciPranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter Logoreci
Pranvera e Demokracise greva e 1991 nga Pjeter Logoreci
 
Pashko Vasa - E verteta mbi Shqiperine dhe Shqiptaret
Pashko Vasa  - E verteta mbi Shqiperine dhe ShqiptaretPashko Vasa  - E verteta mbi Shqiperine dhe Shqiptaret
Pashko Vasa - E verteta mbi Shqiperine dhe Shqiptaret
 
Te pavertetat dhe faktet rreth Pjeter Bogdanit
Te pavertetat dhe faktet rreth Pjeter BogdanitTe pavertetat dhe faktet rreth Pjeter Bogdanit
Te pavertetat dhe faktet rreth Pjeter Bogdanit
 
GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...
GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...
GRADAT apo INSIGNIA per Forcat e Armatosura te Shqiperise - Albanian Armed Fo...
 
ROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANIN
ROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANINROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANIN
ROZAFA NJE VIT PA DON SIMON JUBANIN
 
Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)
Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)
Xhenc Bezhi - At Gjergj Fishtes (poezi)
 
OLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQI
OLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQIOLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQI
OLIMPI SHQIPTAR liber nga Flori BRUQI
 
Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar
Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar
Dom Nikolle Kacorri nje gur themeli per shtetin shqyptar
 
libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”
libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”
libri i autorit Gjon KEKA ”Vetëplotësimi i Kombit”
 
Kosova nje veper kapitale historiografike shkruan ramadan musliu
Kosova nje veper kapitale historiografike   shkruan ramadan musliuKosova nje veper kapitale historiografike   shkruan ramadan musliu
Kosova nje veper kapitale historiografike shkruan ramadan musliu
 
Agim Gashi - N`aeroplan Zotin e luta
Agim Gashi - N`aeroplan Zotin e lutaAgim Gashi - N`aeroplan Zotin e luta
Agim Gashi - N`aeroplan Zotin e luta
 
Letersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim mature
Letersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim matureLetersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim mature
Letersia e Gjuhes Shqipe e reduktuar per provim mature
 
ZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz Radovani
ZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz RadovaniZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz Radovani
ZBATIM I SAKTE I KANUNIT TE MALEVE TONA ... SOT - nga Fritz Radovani
 

Nene Tereza ne syte e botes

  • 1.
  • 2. Përmbajtja I. Nënë Tereza në OKB II. Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................ III. Ati i Shenjtë dhe Nënë Tereza.............. IV. Personalitete të ndryshme për Nënë Terezën.......... V. Shtypi botëror për Nënë Terezën.................. VI. Fragmente nga monografi... VII. Poezi Viti 2010 u shpall viti i Nënë Terezës. Pjesë e kontributit për kujtimin e Nënë Terezës, në 100 vjetorin e saj, është dhe botimi i këtij libri nga Shtëpia botuese “Argeta LMg”. Duke falenderuar botuesin z.Mehmet Gëzhilli, për këtë dhuratë që i dha popullit shqiptar, duke gjykuar se këto janë libra që duhet t’i përkasin gjithë shqiptarëve, që duhet të njihen me figurën madhështore të Nënë Terezës, po e sjell për lexuesin shqiptar pikërisht librin “Nënë Tereza në sytë e botës”. (Linda) 100 vjetori i NënëTerezës Biblioteka “Nënë Tereza” * Nënë Tereza në sytë e shqiptarëve *Nënë Tereza në sytë e botës *Intervista të Nënë Terezës *Intervista për Nënë Terezën *Doracak: Nënë Tereza: “E desha tjetrin më tepër se vetveten” *Ujëvarë drite *Antologji poetike (Vargje për Nënë Terezën) Bibliografi * Nënë Tereza në shtypin shqiptar (vëll.I) * Nënë Tereza në librin shqiptar (vëll.II) * Nënë Tereza në letërsinë botërore (vëll.III) Botohet me mbështetjen financiare të Ministrisë të Turizmit, të Kulturës, të Rinisë dhe Sporteve Tiranë, 2010
  • 3. Mehmet Gëzhilli Nënë TEREZA Në sytë e botës (Autorë botërorë për „të) Argeta - LMG Tiranë, 2010 Mehmet Gëzhilli Nënë Tereza në sytë e botës (Autorë botërorë për ’të) Botues Mehmet Gëzhilli Reçensues Prof. Anton Nikë Berisha Redaktor Nelson Qirjaku Kopertina Genti Gëzhilli © Argeta-LMG, Tiranë 2010 ISBN 978-99956-17-03-5 Adresa: Argeta-LMG Blv.”Bajram Curri”, P.35, Shk.1, Ap.12 Tiranë-Albania Tel: ++355 4 22244206 Cel: ++355692096205/206 e-mail: argetalmg@yahoo.com
  • 4. I. Nënë Tereza në OKB - Havier Peres De Kuelar - Fjalimi i Nënë Terezës në OKB “Kjo është Asambleja e fjalëve. Disa ditë më parë kishim këtu burrin më të fuqishëm në botë. Sot kemi nderin dhe kënaqësinë të kemi në Asamblenë tonë gruan më të fuqishme në botë. Mendoj se nuk ka nevojë t‟ua praqes se kush është. Ajo ka nevojë për vepra dhe jo për fjalë. E pohoj këtë me bindje të plotë se Nënë Tereza është më shumë se Unë, më shumë se të gjithë ne. Ajo është Kombet e Bashkuara. Ajo është paqa në botë”. Havier Peres De Kuelar Ish-Sekretar i Përgjithshëm i OKB-së “Kuvendi” nr.8, gusht 2010, f.50 “Nënë Tereza është OKB-ja. Ajo është paqja në botë. Sot kemi privilegjin të llogarisim në praninë e Gruas, vërtetë më të fuqishme mbi tokë. Kjo nuk kërkon fjalë, por kërkon vepra. Kjo është e madhe, më e madhe se të gjithë ne sot, kjo është forca e botës, sepse jetën e saj e lidhi me dashurinë njerëzore, me të varfërit, që durojnë nga uria, që ata të mos vdesin, më të braktisurit e të harruarit e botës dhe me ata buzë varrit”. Havier Peres De Kuelar Ish-Sekretar i Përgjithshëm i OKB-së “Rilindja”, 7 shtator 1997, f.6. “Nënë Tereza e cila kishte vizituar dy herë Kombet e Bashkuara, ishte një shembull brilant bamirësie, gatishmërie dhe force shpirtërore”. “Republika”, 7 shtator 1997, f.13. Fjalimi i Nënë Terezës në Organizatën e Kombeve të Bashkuara Nju Jork 25 tetor 1985 “Jemi mbledhur këtu së bashku për të falenderuar Zotin për punën e mirë 40- vjeçare të Kombeve të Bashkuara. Ndërsa po e fillojmë këtë vit paqeje të lutemi së bashku për paqe. Punët që bëhen me dashuri janë punët e paqes. E themi së bashku sepse vetëm të bashkuar mund të fitojmë paqen e Zotit.
  • 5. O Zot na jep fuqi për t‟u shërbyer njerëzve kudo në botë, Atyre që jetojnë dhe vdesin nga varfëria dhe uria. Nëpërmjet duarve tona jepu atyre bukën e përditshme, jepu paqen, gëzimin dhe mirëkuptimin tonë. O Zot më jep fuqi t‟u jap paqen. Të sjellë dashuri atje ku ka urrejtje, Të sjellë frymën e pajtimit atje ku ka gabime, Të sjellë harmoninë atje ku ka mosmarrveshje, Të sjellë të vërtetën atje ku ka gabime Të sjellë besimin atje ku ka dyshime, Të sjellë shpresë, atje ku ka dëshpërim, Të sjellë dritë atje ku ka terr, Të sjellë gëzim atje ku ka dëshpërim, O Zot sillu lumturi të tjerëve më shumë se mua O Zot na drejto në rrugën e paqes, gëzimit, dashurisë, bashkimit sepse për këtë erdhi Jesu Krishti; për të vërtetuar këtë dashuri. Zoti e deshi aq shumë botën dhe për këtë dërgoi tek ne Jesu Krishtin djalin e tij, për të sjellë lajmin e gëzimit. Ai kërkon që ta duam njëri-tjetrin, ashtu siç na do ai ne. Zoti na ka dhënë për një arsye të vetme që t‟i duam të tjerët por edhe ata të na duan ne. Ne nuk jemi vetëm një numër në këtë botë. Ne jemi fëmijët e Zotit. Herën e fundit kur isha në Kinë më pyetën: “Nënë Tereza “çka është komunisti” për ju?” Unë iu përgjigja: “Komunisti është fëmijë i Zotit, vëllai im, motra ime”. Kështu jemi absolutisht, ju dhe unë: motra dhe vëllezër. E njëjta dorë e dashur e Zotit na ka krijuar ju dhe mua, por edhe njeriun në rrugë, të gërbulurin, të uriturin, dhe të pasurin, njësoj për të njëjtin qëllim: për dashuri të dyanshme. Dhe kështu Unë e ju së bashku kemi ardhur sot për të gjetur mjetet e paqes. Si vjen paqa? Nëpërmjet punës që e bëjmë me dashuri. Ku fillon? Në shtëpi. Si fillon? Duke u lutur së bashku. Një familje që lutet së bashku jeton së bashku. Dhe në qoftë se jetoni bashkë, do ta doni njëri-tjetrin, ashtu siç e do Zoti secilin prej jush. Lutjet e bëjnë zemrën e pastër dhe zemra e pastër e sheh Zotin te njëri-tjetri dhe në qoftë se e shohim Zotin te njëri-tjetri, atëherë do ta duam njëri-tjetrin. Dhe t‟i shmangim ndarjet raciale, fetare ose etnike. Jemi të gjithë njësoj fëmijët e të njëjtës dorë të dashur të Zotit, të krijuar për gjëra më të mëdha. Të përjetojmë kënaqësinë e dashurisë. Nuk e harroj kurrë, disa kohë më parë, dy të rinj erdhën në shtëpinë tonë e na dhuruan një sasi të madhe parash. Unë i pyeta ku i keni marrë të gjithë ato para? Ata thanë: Dy ditë më parë jemi martuar. Por përpara se u martuam kishim vendosur të mos blejmë rrobe për martesë dhe nuk do të bëjmë dasmë. Ato para do t‟ua japim ju për të varfrit”. Unë e di çka do të thotë në familjen Hindu të mos kesh rrobe për martesë dhe të mos bësh dasmë. Përsëri i pyeta pse kështu? Ata thanë se e duan njëri-tjetrin aq shumë dhe për këtë duam ta ndajmë gëzimin e martesës me njerëzit që ju u shërbeni. Si e përjetojmë gëzimin e dashurisë? Duke dhënë deri në momentin kur dhemb. Kur shkova në Etiopi, disa fëmijë të vegjël erdhën tek unë. Ata kishin dëgjuar se Unë po shkoja atje. Kishin ardhur për të mësuar nga motrat sa fëmijë vuajnë në
  • 6. Etiopi? Çdo njëri prej tyre më dha diçka pak, por pak para. Disa prej tyre dhanë të gjitha paratë e veta. Një djalë i vogël erdhi tek Unë. Ai tha se nuk kishte kurrgjë, nuk kishte para, kishte vetëm një çokollatë. Merre këtë çokollatë tha djali i vogël për fëmijët e Etiopisë. Për këtë djalë kjo ishte një sakrificë e madhe sepse kjo ishte çokollata e parë që kishte pas në jetën e tij. Ai e dha. E dha për të ndarë urinë e vuajtjen me dikë tjetër në një skaj të largët të Etiopisë. Kjo dhuratë për voglushin ishte dhimbje. Por ishte sakrificë e dashurisë. Dashuria e Jezusit për ne është dhimbje, për këtë vdiq në kryq, për të na mësuar dashurinë. Kështu duhet të veprojmë edhe ne, të duam deri kur të na dhembë. Kemi shumë njerëz të mirë; keni parë në fotografi, njerëzit tonë të varfër, ata janë njerëz të mrekullueshëm. Unë jam me ta shumë kohë dhe kurrë nuk i kam dëgjuar duke u ankuar. Kohë më parë, e mora njërin prej tyre në rrugë, të cilin e hanin krimbat. E mora dhe e çova në shtëpinë tonë. Ja çka tha ai njeri? “Unë jetova si kafshë nëpër rrugë, por tani po vdes si ëngjëll, i nderuar dhe i respektuar”. U deshën tri orë për ta pastruar, për të larguar çdo krimb që e hante trupin e tij të gjallë. Nuk dëgjuam asnjë fjalë prej tij. Ndërsa ne po luteshim së bashku për të, ai e shikoi motrën tonë. “Motër unë po shkoj në shtëpinë e Zotit”. Ai vdiq. Dha shpirt me një buzëqeshje të mrekullueshme në fytyrën e tij. Ai shkoi në shtëpi të Zotit. Nuk kam parë kurrë një buzëqeshje të tillë. Ishte shumë i thatë nga trupi sepse e kishin hëngër krimbat për së gjalli, nuk ankohej, nuk mallkonte dhe fjalët e fundit ishin po shkoj në shtëpi të Zotit. Sa bukur shkoi te Zoti. Me zemër të pastër dhe i lumtur. E përjetoi respektin dhe dashurinë e motrave që treguan për të. Unë dhe ju për këtë kemi ardhur këtu sot, për të dhënë hapin e parë të paqes dhe këtë hap duhet ta fillojmë në shtëpi, në familjen tonë. Punët e paqes fillojnë në shtëpi dhe punët e dashurisë janë punët e paqes. Të gjithë e duam paqen, por kemi frikë nga armët bërthamore dhe kemi frikë nga sëmundje të reja. Por nuk kemi frikë të vrasim fëmijët e pafajshëm, ata që ende nuk kanë lindur, që janë krijuar për të njëjtin qëllim, për të dashur Zotin, ju e mua. Kjo është një kontradiktë e madhe, sepse aborti është bërë shkatërruesi kryesor i paqes. Ne kemi frikë armët bërthamore sepse ato na prekin ne, por nuk kemi frikë nga nënat që bëjnë abort. Jemi mbledhur këtu prej të gjithë anëve të botës për të gjetur rrugët e paqes. Të gjithë flasim për një uri të madhe. Ato që kam parë në Etiopi dhe në vendet e tjera, janë tmere, sepse qindra mijëra njerëz janë në prag të vdekjes për një kafshatë bukë dhe për një gotë ujë. Njerëzit vdesin në duart e mia. Dhe pyesim pse ata e jo ne? Të lutemi për këto vuajtje të mëdha. Shejtërimi nuk duhet të jetë luks për disa. Është punë e thjeshtë për secilin prej nesh. Shejtërimi sjell dashuri e dashuria paqe dhe paqa na bashkon. Motrat tona shërbejnë 158 mijë të gërbulur në Lindjen e Mesme, në Afrikë dhe në Indi. Ne i duam dhe i respektojmë ata. Një herë më pyetën çka bën këtu, pasi që ne i kemi të gjitha të mirat. Unë u përgjigja edhe atje njerëzit kanë nevojë për paqen dhe dashurinë tonë. Kështu së bashku të lutemi për të mjerët, për njëri-tjetrin dhe për njerëzimin mbarë. Zoti u bekoftë. Shënim: Fjalimi i Nënës Tereze u transmetua drejtpërsëdrejti nga shumë rrjete radio- televizive botërore. Në çastin kur Nënë Tereza mbante fjalimin të gjithë përfaqësuesit e Shqipërisë në Kombet e Bashkuara e kishin braktisur Asamblenë e Përgjithshme, në shenjë proteste. Të gjitha karriget e Shqipërisë në Asamble ishin bosh dhe kamerat
  • 7. televizive tregonin largimin e tyre. Spikerët bënin komente të ndryshme për sjelljen qesharake të përfaqësuesve shqiptarë në OKB. Gazetarët bënin pyetje si është e mundur që janë larguar, pasi të gjithë e dimë se Nënë Tereza është shqiptare. Diktatura shqiptare ishte shumë e pamëshirshme për Gonxhe Bojaxhiun dhe për mërgimtarët shqiptarë. Më në fund ajo u kthye në Itakë, por shumë bashkatdhetarë të saj nuk u kthyen më kurrë. Nënë Tereza ishte përfaqësuese e denjë e dhimbjes kombëtare në mërgim. II. Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel - Fjala e John Sanness - Fjala e Nënë Terezës “T‟i japësh gëzim njeriut!...” 1 Fjalim i mbajtur nga profesori John Sanness, kryetar i Komitetit norvegjez për Shpërblimin e Nobel, me rastin e ndarjes së Shpërblimit Nobel për paqe për vitin 1979, Osllo, më 10.12.1979. Madhëria juaj, Lartësia juaj mbretërore, Ekselenca juaj, Zonja dhe zotërinjë: Komiteti norvegjez i Shpërblimit Nobel, Shpërblimin për paqë për vitin 1979 ia ka ndarë Nënës Tereze. Viti 1979 nuk ka qenë vit i paqës: grindjet dhe konfliktet në mes të popujve dhe njerëzve dhe ideologjive janë zhvilluar të përcjella me pashpirtësinë dhe mizorinë më të madhe. Jemi dëshmitarë të fanatizmit dhe të cinizmit, jemi dëshmitarë të përbuzjes së jetës njerëzore dhe të dinjitetit. Po ballafaqohemi me vërshima të mëdha të refugjatëve. Jo paarsye fjala genocid përmendet kushedi sa herë. Në shumë vende, njerëzit krejtësisht të pafajshëm janë bërë viktima të aktit terroristik. Për më tepër, këtë vit do ta përkujtojmë mënyrën, sipas së cilës një grup i tërë etnik vërtet është zhdukur në Europë, vetëm një gjeneratë më parë. Na ka tronditur seriali i filmit Holocaust, jo vetëm si memorje e shëmtuar nga e kaluara jonë jo fort e largët, por kur të kemi parasysh vitin 1979, askush prej nesh nuk mund të garantojë që nesër apo pasnesër nuk do të ngjajë e njëjta. Komiteti norvegjez i Shpërblimit Nobel e ka konsideruar rast të qëlluar dhe të volitshëm, e sidomos këtë vit, ndarjen e shpërblimit Nënës Tereze, që botës t‟ia përkujtojë fjalët e Fritjof Nansen: “Dashuria e fqiut është politikë realiste”.
  • 8. Në emër të përshkrimit të punës jetësore të Nënës Tereze mund të zgjedhim parullën, të cilën laureati i mëparshëm i Shpërblimit Nobel për paqe, Albert Schweitzer, e pat përshtatur si laitmotiv për punën e vet: “Shenjtërim për jetën”. Që shumë vjet, Komiteti shpeshherë Shpërblimin Nobel për paqe ua ka ndarë burrave shtetërorë, njerëzve që punën e kanë kryer nën kushtet që mbizotëronin në këtë botën tonë të papërkryer. Sipas mendimit të Komitetit ata kanë pasur rol dominant në përfundimin e luftërave porsa të shpërthyera, në kërkimin e zgjidhjeve paqësore të konflikteve dhe në pengimin e shpërthimit të sërishëm të luftës. Komiteti ua ka ndarë shpërblimin idealistëve, të cilët kanë hulumtuar rrugët kah një jetë më e mirë, në të cilën lufta nuk do të kishte kuptim dhe të qenët tradicional të burrit të shtetit do t‟ishte i panevojshëm. Shpërblimi u është ndarë individëve dhe organizatave të cilat, nëpërmes të punës dhe bashkëpunimit humanitar ndërkombëtar, kanë mundur t‟i kontribuojnë vëllazërimit të kombeve, të cilën Alfred Nobeli ka shpresuar ta përsosë vëllazërimit me shpërblimin e tij për paqe. Shpërblimi u është ndarë shkencëtarëve dhe organizatave që i janë përkushtuar detyrës për pengimin dhe mposhtjen e varfërimit ekonomik dhe social, dhe të urisë, e cila ende është edhe një rrezik që i kanoset vëllazërisë dhe paqës. Komiteti Shpërblimin për paqe ua ka ndarë mbrojtësve të barazisë dhe vëllazërimit në mes të njerëzve të racave të ndryshme në çdo vend dhe pjesë të botës. Ua ka ndarë shpërblimin mbrojtësve të të drejtave të njeriut, të kërkesave individuale të burrit dhe gruas për mbrojtjen e integritetit të tyre, trupit dhe shpirtit, kundër fuqisë së shtetit që aq shpesh përbuzet. Ekzistojnë shumë rrugë që mund t‟i ndjekin për të arritur qëllimet tona – vëllazërimin dhe paqën. Kur Shpërblimin Nobel për paqe, për vitin 1979, po i jipet Nënës Tereze, Komiteti paraqiti një çështje fokusale, të cilën e ndeshim gjatë tërë këtyre rrugëve: a mund ndonjë veprim politik, social ose veprim intelektual i ingjinierisë, në planin ndërkombëtar apo nacional, sado që është efektiv dhe racional, sado që protagonistët e tij janë idealë dhe principialë, të na japë diç përveç një shtëpie të ndërtuar mbi themelet e rërës, sikur shpirti i Nënës Tereze të mos i inspironte ndërtuesit dhe të mos strehohej në ndërtesën e tyre? Nëna Tereze është lindur në një familje shqiptare katolike, në një qytet jugosllav, në Shkup. Ajo tregon se në moshën dymbëdhjetë vjeçare e ka ndier thirrjen për t‟u ndihmuar të varfërve. Disa vite më vonë i kaloi në përgatitje për kushte në Bengali, ashtu siç tregonin misionarët, dhe atje, atëbotë, vendosi që të punojnë si misionare në Indi. Në moshën tetëmbëdhjetë vjeçare iu bashkua rregullit irlandez të Loretos, motrat e të cilit mbanin një stacion misionar në Kalkutë. Më 1946 ajo kërkoi leje të lëshojë këtë shkollë dhe të punojë në mes të të varfërve në lagjet e qytetit. Ajo e ndien këtë si një thirrje të re, “si thirrje të dytë”, siç e quan edhe ajo vetë. Ajo e pat parë varfërinë dhe ndyrësinë e lagjeve, të njerëzve të sëmurë, të cilët kishin mbetur të pashëruar, të meshkujve dhe të femrave të vetmuara, të shtrirë për vdekje në trotuar, të mijëra fëmijëve bonjakë, duke bredhur përreth, pa pasur askend që të kujdeset për ta.
  • 9. Në mes të këtyre njerëzve, në kontrastet e përditshme me ta, ajo ndjen një thirrje të punojë dhe të kalojë pjesën e mbetur të jetës. Prapa saj ajo e la botën e strehuar të kuvendit dhe shkollën bashkëkohore për femra. Kërkesa e saj që t‟i lejohet shkuarja në lagje dhe të punojë atje u miratua. Më 1948 asaj iu lejua që të ndërtojë rregullin uniform të Loreto-s me sarin e rëndomtë, të lirë indian. Ajo e filloi punën pas një kursi intensiv për kujdesin ndaj fëmijëve. Asaj iu bashkua një numër i madh i nxënësve të mëparme dhe i vajzave të tjera. Më 1948 kjo bashkësi u bë e njohur si rregull i ri, rregull i posaçëm, Misionarët e Dashurisë (bamirësisë). Përveç kushtit (betimit) të rëndomtë e solemn, të kuvendit, premtim i katërt ishte “shërbimi i sinqertë dhe falas më të varfërve”. Pesëmbëdhjetë vjet më vonë, më 1965, rregulli i Nënës Tereze u pranua si kongregacion papnor nën mbrojtjen e Vatikanit. Brenda periudhës së shkuar, misionarët e dashurisë e dëshmuan atë rritje sa askush s‟ka mundur ta parashohë, dhe të cilën akoma e vazhdon. Me kohë, gjithnjë e më shumë femra indiane dhe të jashtme, janë paraqitur vullnetarisht për këtë shërbim dhe kanë hyrë në këtë rregull. Këtë shërbim e ka përkrahur edhe një organizatë e dorës së dytë joprofesionale e përbërë prej meshkujve. Aktiviteti i saj përqendrohej në shkollat e lagjeve, shtëpitë e fëmijëve bonjakë, klinikat lëvizëse, qendrat për shërimin nga gërbula, lokalet e vdekjes, kuzhinat, edukimin profesional e shumë e shumë të tjera. Viteve të fundit rendi e ka zgjeruar aktivitetin e vet në njëzet vende të reja, mirëpo akcenti kryesor akoma mbetet në Indi dhe në vendin fqinjë të Bangladeshit. Gjer më sot disa miliona njerëz kanë pasur dobi nga kujdesi social dhe puna shpëtimtare e rendit. Komiteti norvegjez për Shpërblimin Nobel është i kënaqur që shënon këtë fushëveprim impresiv që gjithnjë është në rritje e sipër, në kuadër të rendit. Komiteti megjithatë nuk e ka përfshirë rëndësinë vendimtare të të dhënave statistikore: ai nuk ka bërë krahasimin e këtyre të dhënave me shifrat që u atribuohen organizatave dhe institucioneve të tjera. Shumë prej tyre, për punën që kanë bërë, meritojnë çdo respekt. Poashtu Komiteti nuk e ka marrë në shqyrtim as lidhjen e aktivitetit privat dhe zyrtar në punët e shërimit dhe të mposhtjes së varfërimit fizik dhe të pakënaqësisë në botë. Komiteti i ka dhënë rëndësi vendimtare shpirtit që e ka përshkuar këtë punë. E ky ishte kontributi themelor i Nënës Tereze për Rregullin që ajo e kishte themeluar dhe drejtuar. Kjo është ajo që sqaron shkakun pse shumë njerëz vrapojnë t‟i bashkohen Rregullit dhe shkakun e interesimit dhe respektit që ka gëzuar anembanë botës. Ky është fryt i qëndrimit të madhërueshëm dhe themelor të Nënës Tereze në jetë dhe personalitetit të saj shumë specifik. Kjo është rrënjosur thellë dhe qartë në besimin e saj të krishterë. Lajmërimin e parë për ndarjen e shpërblimit për paqe ajo e pranoi me këto fjalë: “E marr këtë shpërblim në emër të të varfërve. Shpërblimi është mirënjohje e botës së të varfërve. Jezu Krishti thoshte: Jam i uritur, i zhveshur dhe pa shtëpi! Duke u ndihmuar të varfërve i ndihmoj Atij.” Ajo vetëm po përsëritë atë që shpeshherë më parë e ka thënë: “Praktikisht te i varfëri ne prekim trupin e Krishtit. Krishti i uritur, të cilin e ushqejmë, gjendet te i varfëri, ai është Krishti i zhveshur të cilin ne e veshim, ai është Krishti pa shtëpi, të cilit i bëmë
  • 10. strehim”. Ose “Kur unë pastroj varrë nga gërbula, më duket se po shëroj vetë Zotin”. Ajo Krishtin e gjen në çdo krijesë njerëzore, andaj sipas saj, njeriu është i shenjtë. Vula e veprës së saj është nder për njeriun dhe për vlerën dhe dinjitetin e tij. Më të braktisurit, dhe më të mjerët, të varfërit buzë vdekjes dhe njerëzit e infektuar nga gërbula dhe të braktisur, i ka pranuar kjo dhe Motrat e saja me ngrohtësi shpirtërore pa ngurrim, duke u mbështetur në këtë dashuri dhe respekt ndaj Krishtit te njeriu. Më mirë se çdo kush tjetër ajo ka mundur ta zbatojë në praktikë faktin e mirënjohur që dhuratat e dhëna “de haut en bas”, kur i shpërblyeri ndien varësi nënshtruese dhe të njëanshme ndaj shpërblyesit, mund të tregohen shumë të dëmshme për dinjitetin e të shpërblyerit si qenje njerëzore, sa që mund të shkaktojë hidhërim dhe mospëlqim, në vend të harmonisë dhe paqës. Qëndrimi i saj i formuar mbi marrëdhënien në mes të dhuruesit e eliminonin ndryshimin e pranuar të përgjithshëm konceptues. Sipas mendimit të saj, personi i cili, në kuptimin e pranuar, është i dhuruar, njëherit është edhe dhurues, dhe njeriu që më së shumti dhuron. Të dhënët – të dhënët e diçkafit prej vetit – paraqet atë që e jep përjetimi i vërtetë, ndërsa personi që ka të drejtë të japë ai është ai që pranon dhuratën më të shtrenjtë. Derisa të tjerët shohin klientët dhe myshterinjt, ajo sheh bashkëpunëtorët, një lidhje të pambështetje në pritjen e falënderimit nga njëra anë, por në kuptimin dhe respektin reciprok dhe kontaktin e ngrohtë njerëzor dhe të pasur. Ajo dhe Motrat e saja punën e tyre e kanë marrë për detyrë të çmuar, dhe assesi si ndonjë barrë. Shumë vizitorë në përshtypjet e tyre kanë përshkruar shtëpitë e saj për njerëzit buzë vdekjes të sjellur nga rrugët, ose qendrat e pranimit për njerëzit e infektuar nga gërbula dhe të lënë pasdore. Përshtypja e parë e tyre ka gjasa të ishte e sëkëlldisur. Por herën tjetër, menjëherë, ata i pushtonte atmosfera e qartësisë dhe e përjetimit të asaj që Motrat e krijonin rreth tyre. Kjo është jeta e Nënës Tereze dhe e Motrave të saj – jeta e varfërisë dhe e ditëve dhe netëve të gjata të mundit, jeta që ofron pak hapësirë për kënaqësi të tjera përveç atyre më të shtrenjtave. Një poet norvegjez, besimi i të cilit ndryshon nga ai i Nënës Tereze, pat shkruar një poezi idenë e së cilës ajo me lehtësi do ta kuptonte: Jeta mund të ofrojë lumturi, E cila nuk mund të shndërrohet në pikllim: T‟i japish gëzim njeriut Do të thot një gëzim që është më shumë se besim. Ekziston një dhëmbje për botën e munduar Dhe një lot që kurrë s‟ka pushim, Por kur ti e kupton këtë të vërtetë Tanimë, është tepër vonë, o miku im. Pranë varrit jetën kush mund ta kalojë, Duke derdhur lotët e hidhur, Kaq orë gjatë ditës të vajtojë, Dhe tërë ditët e motit kështu t‟i çojë?
  • 11. Vepra e Nënës Tereze bazohet në besimin e krishterë. Ajo punon në mes dhe për njerëzit që nuk i përkasin religjionit të saj, ajo është një europiane në mes të indianëve, por kjo s‟ka paraqitur pengesa, ose ndoshta do t‟ishte më drejtë të thuhet se puna e saj e përshkuar nga shpirti saj i ka mposhtur të gjitha pengesat. Kryetari i Republikës së Indisë, më 1972 shprehet me këto fjalë për personalitetin e saj: “Nënë Tereza është një prej atyre shpirtërave zemërgjërë që ka mposhtur të gjitha barrierat e racës, religjionit dhe kombit. Në botën tonë të sotme dhe të bezdisur, vazhdimisht të trazuar nga konfliktet dhe urrejtja, jeta që jetohet dhe puna e kryer nga njerëzit sikurse Nënë Tereza, sjellin shpresa të reja për të ardhmen e njerëzimit”. Para pak ditësh një gazetar indian shkruante se “Motrat me drejtimet e tyre të qarta, me saret e tyre, me njohjen e gjuhëve lokale… simbolizojnë jo vetëm bamirësinë më të mirë krishtere, por edhe kulturën dhe civilizimin më të mirë indian, prej Budës e gjer te Gandi, shenjtërve të mëdhenj, profetëve, adhuruesëve (besimtarëve) të mëdhenj të njerëzimit me dhemshuri dhe respekt të pakufishëm ndaj të përbuzurve: të cilën Shekspiri e quajti vlerë mëshire”. Nënë Tereza personalisht ka pasur sukses të bashkojë greminën që ekziston në mes të popujve të pasur dhe të varfër. Në saje të pikëpamjes së saj mbi dinjitetin e njeriut, ajo ndërtoi urën. Ajo e papenguar dhe natyrshëm e ka kaluar këtë greminë nëpërmes të kësaj ure. Takimet e këtilla në mes të njerëzve në Indi janë treguar të mundshme: janë pritur duarhapur, ndërsa India për këtë, gjithashtu meriton mirënjohje. Porosia e saj ka jehuar ndër njerëzit e feve të ndryshme: në traditën e tyre, ne gjejmë gjithashtu duart e drejtuara për të njëjtat përgjigje në pyetjet që janë pjesë të jetës së njeriut. Me porosinë e saj ajo është në gjendje të arrijë në diçka që është e natyrshme për çdo mendje njerëzore – ndërsa s‟ka qëllim tjetër përveç krijimit të potencialit apo farës për të mirën. Sikur të mungonte kjo, bota do të mbetej pa shpresë, puna për paqe do të kishte më pak kuptim. Përveç kësaj, kjo do t‟ishte në mospajtim me pikëpamjet e Nënës Tereze, mbi qenien njerëzore, meshkujt dhe femrat të cilëve ajo u shërben, sepse dëshiron t‟i shërbejë Krishtit dhe t‟i afrohet Atij sa më afër. Njëherë Nënë Tereza pat thënë: “Gjatë punës sime njëzetvjeçare me njerëz, gjithnjë e më tepër e kam kuptuar se po bëhet e padëshirueshme gjë që kjo është sëmundja më e keqe që ndonjëherë njeriu mund ta përjetojë”. Ajo beson se sëmundja më e keqe sot nuk është gërbula ose tuberkulozi, por shumë më e keqe është ndjenja me qenë i padëshirueshëm, pa gëzimin dhe kujdesin dhe i përbuzur nga çdokush. Pikërisht njerëzit në këtë hall, më të varfërit ndër të varfër, të cilët të parët e gjetën ngrohtësinë dhe strehimin te Nëna Tereze. Qëllimi i saj ishte të sigurohet që ata ta ndiejnë veten të pranuar dhe të ngrohur si njerëz me dinjitetin e tyre dhe të drejtën e respektimit. Nënë Tereze punon në botë aty ku gjendet, në lagjet e varfëra të Kalkutës dhe të qytetet e tjera. Por ajo nuk bën dallim në mes të njerëzve të varfër dhe të pasur, në mes të vendeve të varfëra dhe të pasura. Politika asnjëherë s‟i ka interesuar por aktiviteti i saj ekonomik social dhe politik me këto ide të njëjta, janë në harmoni të plotë me punën e jetës së saj.
  • 12. Me përpjekjet tona, në planin nacional dhe ndërkombëtar, na duhet të mësojmë nga puna e saj për njerëzit e vuajtur. Në planin ndërkombëtar përpjekjet tona mund t‟i shërbejnë vetëm kauzës së paqes nëse ato nuk e ofendojnë sedrën e popujve të varfër. Tërë ndihma e dhënë nga vendet e pasura duhet të ipet në frymën e Nënës Terezë. Nuk do të kishte mënyrë më të mirë për përshkrimin e qëllimeve që e motivuan vendimin e Komitetit norvegjez për Shpërblimin Nobel se sa komenti i Kryetarit të Bankës ndërkombëtare, Robert Maknamarës, kur deklaroi: “Nëna Tereze e meriton Shpërblimin Nobel për paqe sepse ajo e ngriti paqen në mënyrë më esenciale, me konfirmimin e saj të pacenueshmërisë së dinjitetit të njeriut”. “... Jam krijuar për të përjetuar këtë paqe!...”1 Fjala e Nënës Terezë me rastin e marrjes së Shpërblimit Nobel, 11 dhjetor 1979 “Meqë jemi mbledhur këtu së bashku për të falënderuar Zotin për Shpërblimin Nobel për paqe, mendoj se do të ishte mirë të lusim lutjen e Shën Franciskut të Asizit. Kjo lutje më tërheq gjithmonë, ajo është shumë e përshtatshme për çdo njërin prej nesh, dhe gjithherë mahnitem; besoj se kur Shën Francisku i Asizit hartoi këtë lutje para 400 ose 500 vitesh, njerëzit kishin të njëjtat vështirësi si ne sot, prandaj kjo lutje shumë mirë na përshtatet. Mendoj se disa prej jush e dinë, ashtu së bashku mund të fillojmë të lusim… Le të falënderojmë Zotin për rastin që na dha të jemi të gjithë bashkë sot për këtë dhuratë të paqes që na kujton se jemi krijuar për të përjetuar këtë paqe, dhe Jezus u bë njeri për t‟iu sjellë këtë lajm të mirë të varfërve. Ai, duke qenë Perëndi, u bë njeri në çdo gjë si ne, përveç mëkatit, dhe qartë na bëri në dije, se kishte ardhur për ta sjellë lajmin e mirë. Lajmi i mirë ishte për të gjithë njerëzit me vullnet të mirë dhe kjo gjë, të gjithë e dëshirojmë – paqja e shpirtit dhe Perëndia ka dashur botën aq shumë sa ia fali të Birin. Kjo ishte një dhuratë. Ishte aq e madhe sa mund të themi se, edhe për të, ishte e vështirë, mirëpo, ai vetë e bëri, ngase e ka dashur aq shumë njerëzimin, të cilit ia fali të vetmin Bir, ia dhe Virgjëreshës Mari, dhe ajo ç‟bëri me të? Posa erdhi në jetën e saj – ajo menjëherë u nis me ngutësi ta japë këtë lajm të mirë, dhe kur hyri brenda shtëpisë së kushërirës fëmija – fëmija i palindur – fëmija në gjirin e Lizës, galdoi nga gëzimi. Ky fëmijë i vogël, jo ende i ardhur ishte lajmëruesi i parë i paqes. Ai e njohu Princin e paqes, pa në të Krishtin që kishte ardhur për ta sjellë lajmin e mirë për ju dhe për mua. Meqë kjo nuk mjaftoi – s‟mjaftoi që u bë njeri – Ai vdiq mbi kryq për të treguar një dashuri më të madhe, dhe vdiq për ju dhe për mua,
  • 13. dhe për të gëbuluarin (leprozin), për atë njeri që po vdes nga uria dhe për të zhveshurin e shtrirë në rrugë, jo vetëm të Kalkutës, por të Afrikës, Njujorkut, e Londrës dhe të Osllosë, duke kërkuar prej nesh që të duam njëri- tjetrin – sikur unë që ju dua – sikur Ati që më ka dashur, unë ju dua – dhe gjë më e vështirë, është se Ati e ka dashur dhe na e dha, dhe në çfarë mënyrë duam njeri- tjetrin, edhe na, duhet të japim atë që kërkohet prej nesh. Nuk mjafton për ne, të themi: dua Zotin, por nuk dua fqinjin tim. Shën Gjoni thoshte: je gënjeshtar nëse thua që do Zotin dhe, nuk do të afërmin (fqinjin tënd). Si mund të duash Zotin që nuk e sheh, nëse nuk e do fqinjin tënd që e sheh, që e prek, me të cilin jeton. Pra, kjo ka shumë rëndësi për ne, të jetojmë në dashuri, në të vërtetë, të gatshëm për flijim. Jezus vuajti duke na dashur, ajo e lëndoi atë. Dhe që të jetë i sigurtë që e kujtojmë dashurinë e tij të madhe, u bë vetë bukë jete për të shuajtur etjen tonë të dashurisë. Etja jonë për Perëndi rrjedh ngase, jemi të krijuar për këtë dashuri. Jemi të krijuar sipas shëmbëlltyrës së tij. Jemi të krijuar për të dashur dhe për të qenë të dashur, pastaj Ai u bë njeri që dashurinë për ne ta bëjë të mundshme, që të duam sikur që Ai na deshi. Me dashje vetë u bë njeri i uritur – një i zhveshur – një i pastrehë – një i sëmurë – njeri i burgosur – njeri i vetmuar – i padëshirueshëm dhe, Ai thotë: ju ma bëni këtë mua. I etshëm për dashurinë tonë është kjo etje e njerëzve të varfër. Kjo etje është ajo që ne, ju bashkë me mua duhet ta gjejmë, ndoshta edhe gjendet në shtëpinë tonë. Më patën dhënë mundësi që të vizitoj një strehimore pleqsh dhe, kurrë nuk do ta harroj atë rast. Të gjithë këta ishin prindërit e bijave dhe të djemve, të cilët i kishin vendosur aty, dhe ndoshta i kishin harruar. Isha atje dhe pashë se, në atë strehimore (institucion) asgjë nuk u mungonte, kishin sendet e bukura, por të gjithë shikimin e kishin të drejtuar kah dera. Më besoni, s‟vërejta asnjë buzëqeshje në fytyrën e tyre. Atëherë, u ktheva kah motra dhe i pyeta: “Si mund të jetë kështu? Si është e mundshme që këta njerëz, të cilët kanë çdo gjë, të kenë shikimin e drejtuar kah dera, përse nuk buzëqeshin?” Unë jam aq e mësuar që të shoh buzëqeshje të njerëzve tanë, bile edhe kur vdesin ata buzëqeshin. Ajo më tha: - pothuajse kjo dukuri është e përditshme, ata janë duke pritur, duke shpresuar që, i biri ose e bija e tyre do të vijë që t‟i vizitojnë. Ata vuajnë, sepse janë të harruar, pra, shihni ajo që mungon atje është dashuria. Varfëria e tillë mund të ndodhë dhe në shtëpinë tonë, nëse harrojmë të duam. Ndoshta në familjen tonë ndonjëri prej nesh ndihet i vetmuar, është i sëmurë, ka telashe, dhe këto janë ditë të vështira për çdo njeri. A jemi të pranishëm atje, a jemi atje për t‟u ndihmuar, a është nëna atje për ta pranuar fëmijën e vet? Edhe sot çuditem, kur shoh si në vetmi, sa të rinj e të reja jipen pas drogës, dhe mundohem të gjej arsye – përse është ashtu, dhe përgjigja është: kjo ngjan, sepse në familje askush s‟i pret ngrohtë. Ati e nëna janë aq të angazhuar me punët e tyre sa nuk kanë kohë. Prindërit e rinj gjenden nëpër ca institucione gjersa fëmijët bredhin rrugëve dhe bien në bela. Flasim për paqe. Ka shumë gjëra që shkatërrojnë paqen, mirëpo, mendoj që sot, shkatërruesi më i madh i paqes është dështimi (abortusi), meqë ai është luftë direkte, është vrasja e drejtpërdrejtë, krim i bërë me duart e vetë nënës. Dhe ne lexojmë në shkrimin e shenjtë që Zoti qartë thotë: edhe në rast se nëna mund të harrojë fëmijën e
  • 14. vet, unë nuk ju harroj, në pëllëmbën e dorës sime ju kam dhënë trajtën që keni. Jemi gdhendur në pëllëmbën e dorës së Tij, dhe jemi të lidhur aq ngushtë me të nga del se, një fëmijë ende i palindur është fryti i dorës së Perëndisë. Dhe ajo që më godit më së shumti është fillimi i fjalisë. Dhe në rast se nëna mund të harrojë, diçka të pamundshme, por edhe kur ajo mund ta harrojë, unë nuk ju harroj ju. Dhe sot, në kuptim të shkatërruesit më të madh të paqes është dështimi. Dhe ne, që qëndrojmë këtu, kemi ardhur në jetë me dëshirë të prindërve. Ne, s‟kishim për t‟u gjetur këtu, nëse ata kishin bërë atë që bëjmë ne. Ne i dëshirojmë fëmijët tanë, i duam ata, por çka me milionë të tjerë. Shumë prej nesh janë të vetëdijshëm çka po ndodh me fëmijët e Indisë, të Afrikës, ku një numër i madh po vdes ndoshta nga mungesa e ushqimit, nga malnutricioni ose nga uria dhe nga shkaqe të tjera, por, mos të harrojmë se milionët janë duke vdekur nga dëshira e nënës. Sot dështimi është shkatërruesi më i madh i paqes. – Nëse një nënë mund ta mbytë fëmijën e vet ç‟mund të thuhet për krim kur vritemi në mes nesh, nëse nëna është në gjendje ta mbytë fëmijën e vet. Kështu i drejtohem Indisë, i drejtohem çdo vendi: t‟i kthehemi fëmijës meqë ky vit është viti i fëmijës: çka keni bërë për fëmijë? Në fillim të vitit kam kalëzuar, kam folur kudo dhe kam thënë “le të bëjmë që këtë vit çdo fëmijë i lindur ose ende i palindur të jetë i dëshiruar”. Dhe sot, është fundi i vitit, dhe pyete, vërtet, a kemi bërë që fëmijët të jenë të dëshiruar? Do të ju tregoj diçka të tmerrshme – Kemi luftuar kundër dështimit me përvetësim, kemi shpëtuar qindra jetë, kemi dërguar fjalë në çdo klinikë, spital, qëndra të policisë – Ju lutemi mos dështoni fëmijë, do ta marrim – në çdo kohë gjendet dikush që mund të ndihmojë, është një numër shumë i madh nënash të pamartuara – porositni që të vijnë, do të kujdesemi për to, do të ju marrim fëmijën, do t‟ia sigurojmë vatrën për të. Dhe kemi një kërkesë të madhe nga familjet që nuk i kanë fëmijët e është kjo bekimi i Zotit për ne! Po ashtu jemi duke bërë edhe diçka tjetër që është shumë e njerëzishme – ua mësojmë lypësve tanë, të sëmurëve prej leprës, atyre që jetojnë rrugëve, atyre që banojnë në kasollë, mënyrën e natyrshme të planifikimit të familjes. Dhe në Kalkutë, vetëm në 6 vitet e fundit kemi pasur 61273 foshnje më pak se sa kishin për të pasur nga familjet për shkak të përdorimit të metodës natyrale të përmbajtjes, të vetëkontrollit përveç dashurisë për tjetrin. Ua mësojmë atyre, metodën e matjes së temperaturës e cila është mjaft e përshtatshme, shumë e thjeshtë dhe njerëzit tanë e kuptojnë. Dhe a dini çka më kanë treguar? Familja jonë është e bashkuar dhe mund të kemi fëmijë kur e dëshirojmë. Është edhe shumë e qartë që këta njerëz të rrugëve, këta lypës, njerëzit tanë mund të veprojnë ashtu, aq më shumë ju, dhe të gjithë të tjerë që keni mundësi t‟i njihni mënyrat dhe mjetet e kontrollimit pa shkatërruar jetën e krijuar nga vetë Perëndia. Njerëzit e varfër janë njerëz fisnikë. Nga ata mund të mësojmë shumë gjëra të bukura. Një ditë tjetër, njëri prej tyre erdhi që të më falënderojë dhe më tha: “ju që jetoni në dëlirësinë (pastri) jeni njerëzit më të përshtatshëm për të na mësuar planifikimin e familjes. Sepse asgjë s‟ka më të madhe që mundësinë e zotërimit, e vetë kontrollimit pa mungesë të dashurisë për tjetrin.” Dhe mendoj që ai tha një gjë të bukur. Dhe të tillë janë njerëzit që ndoshta s‟kanë çka për të ngrënë s‟kanë pullaz ku mund të jetojnë, por janë njerëz bujarë. Më besoni, të varfërit janë njerëz të mrekullueshëm. Një mbrëmje dolëm dhe nga rruga morëm 4 veta. Dhe njëra prej tyre ishte në gjendje më të vështirë, pra, u thashë motrave:
  • 15. kujdesohuni për këto tri të tjera, unë e marr nën kujdesin tim të katërtën që më duket të jetë në gjendje shumë më të keqe. Bëra për të gjithçka që mund të bëjë dashuria ime. E vura në shtrat. Në fytyrën e saj kishte një buzëqeshje aq të bukur! Ajo më mbajti dorën dhe më tha vetëm një fjalë: ju faleminderit – dhe ndërroi jetë. Nuk munda ta ndihmoj por, shqyrtova ndërgjegjen time para asaj, dhe pyeta vetëm çka kisha për të thënë sikur të isha në vendin e saj. Dhe përgjigja ime ishte shumë e thjeshtë. Do të mundohesha që t‟ia tërheq vëmendjen e saj, do të kisha thënë: “...jam e uritur, po vdes, kam të ftohtë, kam dhembje!”, ose diçka tjetër, por ajo më ofroi shumë më tepër, më fali dashurinë e saj mirënjohëse. Dhe vdiq me buzëqeshje në fytyrë: Po ashtu një njeri gjysmë të ngrënë nga krimbat që e nxorëm prej kanalizimit, dhe që e sollëm në shtëpinë tonë pat thënë: “në rrugë kam jetuar si një kafshë dhe tani po vdes si një engjëll, i dashur dhe i kujdesur”. Ishte gjë e mrekullueshme të shihej madhështia e këtij njeriu, i cili mund të vdiste ashtu, pa e fajësuar askënd, pa e mallkuar askënd, pa u krahasuar me asnjëri. Sikur engjëll. Kjo është madhështia e njerëzve tanë. Dhe kjo na bën që besojmë fjalët e Krishtit: “...isha i uritur – isha lakuriq – nuk kisha strehim – i padëshiruar – isha i padashur, i lënë pas dore, dhe këtë më bëtë mua.” Mendoj që ne nuk jemi punonjës të vërtetë shoqërorë. Ndoshta ne kryejmë një punë sociale në sy të tjerëve, mirëpo, në të vërtetë jemi kontemplativë në masat e popujve. Për këtë arsye ne prekim trupin e Krishtit 24 orë në ditë. Jemi 24 orë në praninë e tij, si ju edhe unë. Edhe ju, mundohuni ta sillni këtë prezencë të Zotit në familjen tuaj, sepse familja që lutë bashkë mbetet bashkë. Dhe mendoj se në familjen tuaj s‟keni nevojë për armë, për bombë, për shkatërrime, por për paqe, jeni së bashku, duhuni njëri me tjetrin, sillni këtë paqe, këtë gëzim, këtë fuqi që vjen nga prezenca e çdonjërit prej jush në shtëpi. Do të bëheni të aftë që t‟i mundim të gjithë të këqijat që janë të pranishme në botë. Ka aq shumë vuajtje, aq shumë urrejtje, aq shumë mjerime, dhe ne, me lutjet tona, me sakrificat tona në shtëpi mund të fillojmë të dashurojmë. Dashuria ka burim në familje, dhe nuk është e rëndësishme aq sa bëjmë sesa me çfarë dashurie e bëjmë. – Sa shumë ne bëjmë s‟ka shumë rëndësi, sepse Zoti është i pakufishëm, por me sa dashuri ne e bëjmë, është shumë e rëndësishme. Sa e dashurojmë Zotin në njeriun që e shërbejmë. Para do kohe në Kalkutë kemi pasur shumë vështirësi për të gjetur sheqer dhe nuk di në çfarë mënyre një fëmijë 4 vjeçar, një indus erdhi në shtëpinë e vet dhe u tha prindërve: s‟dua të ha sheqer gjatë 3 ditësh, dua ta jap sheqerin tim Nënës Terezë për fëmijët e saj. Pas 3 ditësh, ati e nëna erdhën me të në shtëpinë tonë. S‟i kisha takuar përpara, dhe ky fëmijë shqiptonte me zor emrin tim por, ai dinte fort mirë çka donte të bënte. Ai dinte çka duhet të bënte për të falë dashurinë e tij. Kjo është arsyeja pse ju të gjithë më falët aq shumë dashuri. Gjatë gjithë kohës që jam këtu thjesht jam e rrethuar me dashuri, vërtet dashuri të sinqertë. Mund të ndihet se secili në Indi, secili në Afrikë paraqet dikend shumë të afërt për ju. Mund të ju them që sot ndihem si motër. Në kuvend me motra ndihem si të isha me motrat e mia në Kalkutë. Krejt si në shtëpinë time këtu, pikërisht këtu. Dhe çdo herë që po flas me ju, dëshiroj që ju t‟i gjeni të varfërit këtu, pikërisht së pari në shtëpinë tuaj. Dhe filloni atje, bëhuni lajm i mirë për njerëzit tuaj. Dhe pyetuni kush është fqinji juaj. A i njihni fqinjët tuaj? Kam pasur përvojë të rrallë me një familje induse që kishte tetë fëmijë: një zotëri erdhi në shtëpinë tonë dhe tha: “Nënë Tereze, ka një familje me 8 fëmijë, nuk kanë ngrënë që shumë kohë – bëni diçka”. Mora një
  • 16. sasi orizi dhe shkova atje menjëherë. Pashë fëmijët – sytë e të cilëvet shkëlqenin nga uria – nuk di a keni parë ndonjëherë ndonjë të uritur? Unë i shoh shumë shpesh. Dhe ajo mori orizin e ndau dhe shkoi. Kur u kthye, e pyeta – ku ishte, ç‟bëri. Dhe ajo shumë thjesht m‟u përgjigj: “Ka edhe të tjerë që vuajnë nga uria”. Ç‟ka më bëri më shumë përshtypje, ishte që, ajo mirë e dinte – që kush ishin ata, ishte një familje muslimane. – Në atë mbrëmje, nuk solla më oriz, dëshiroja që ta përjetojmë gëzimin e ndarjes. Nga këta fëmijë rrezatonte gëzimi, që buronte nga dashuria e nënës së tyre. Dhe shihni, dashuria në shtëpi fillon. Unë kam nevojë për ju – dhe jam shumë mirënjohëse për çdo gjë që më keni dhënë. Ka qenë një përvojë e rrallë dhe jam kthyer në Indi. Do të kthehem atje javën e ardhshme, më 15 dhe shpresoj se do të jem në gjendje të iu sjell atyre dashurinë tuaj. E di mirë që nuk keni dhënë nga pasuria juaj, aq sa mund të ju sjellë dëm. Sot kam qenë e befasuar kur fëmijët e vegjël kanë dhënë – dhuratat e tyre, do të jetë një gëzim i madh për fëmijët e uritur. Ashtu, fëmijë si ata vetë kanë nevojë për dashuri, kujdes dhe ngrohtësi sikurse këtyre që ju ofrojnë prindërit e vet. Pra, le të falënderojmë Zotin që na ka dhënë këtë rast të takohemi, të njihemi, dhe kjo njohje me njëri-tjetrin na afroi shumë; kjo do të na bëjë të aftë t‟i ndihmojmë jo vetëm fëmijët e Indisë, të Afrikës, por do të jemi të aftë t‟i ndihmojmë fëmijët e tërë botës, sepse ju e dini se motrat tona gjenden në mbarë botën. Dhe me këtë shpërblim që m‟është dhënë si shpërblim i paqës, do të përpiqem të ngrehi një strehimore për shumë njerëz që nuk kanë shtëpi. Meqë besoj se dashuria fillon në shtëpi, dhe, nëse hapim shtëpi për të varfër, unë mendoj se dashuria do të përhapet gjithnjë e më shumë. Dhe ne do të mundemi që nëpërmjet kësaj dashurie të sinqertë të sjellim paqen, të bëhemi lajmi i gëzueshëm për njeriun e varfër. Së pari për të varfërin në familjen tonë, në vendin tonë dhe në botë. Të jesh e aftë të veprosh ashtu, motrat tona, jeta jonë duhet të jetë “e endur” me lutje. Ato duhen të veprojnë me Krishtin që të mund të kuptojnë, që të jenë të afta për të ndarë fatin me të tjerë. Sepse, në botën e sotshme ka aq shumë vuajtje dhe ndjej se mundimi i Krishtit përtërihet kudo në botë. Jemi këtu për të ndarë këtë mundim, për të ndarë këtë vuajtje të njerëzve. Mendoj që në gjithë botën, jo vetëm në vende të varfëra por edhe në perëndim, është vështirë të zgjidhet problemi i varfërisë. Kur marr nga rruga ndonjë të uritur, i jap një pjatë me oriz, një copë bukë dhe ai kënaqet. Kam larguar urinë. Por, ai i cili është i dëbuar, që ndihet i padëshiruar, i padashur, i tmerruar, ai është flakur jashtë shoqërisë. Kjo lloj varfërie është aq e rëndë, shumë e vështirë. Në perëndim motrat tona punojnë në mes të këtyre njerëzve. Ashtu, duhet të lutni për ne… që të jemi në gjendje të sjellim këtë lajm të mirë, por ne, s‟mundemi këtë pa ju, ju duhet të bëni atë, atje në vendin tuaj. Duhet t‟i njihni të varfërit. Ndoshta, njerëzit tanë këtu kanë të mira materiale, çdo gjë, por mendoj, nëse të gjithë ne shikojmë në shtëpitë tona gjejmë, jo rrallë, sa është e vështirë që t‟i buzëqeshim njëri-tjetrit, dhe ajo buzëqeshje është fillimi i dashurisë. Pra, të takojmë gjithmonë njëri-tjetrin me buzëqeshje, sepse, buzëqeshja është fillimi i dashurisë, dhe kur fillojmë një herë që të duam, natyrisht do të kemi dëshirë të bëjmë diçka për të. Kështu lutuni për mua, për vëllazërit tanë dhe për bashkëpunëtorët tanë në mbarë botën: mbetçin besnikë dhuratës së Zotit, dashurofshin dhe shërbefshim Zotin në të varfërin së bashku me ju. Çka kemi bërë s‟kishim pasur mundësi ta bëjmë pa lutjet
  • 17. tuaja, pa dhuratën tuaj që është një dhuratë vazhduese. Mirëpo, nuk dëshiroj të më jepni prej tepricës, dëshiroj të më jepni çka kërkohet prej jush. Një ditë 15 dollarë më dhuroi një njeri i cili ishte krejtësisht i paralizuar mëse 20 vite, dhe dora e djathtë ishte e vetmja pjesë e trupit që mund të lëvizte, dhe, i vetmi shoqërues ishte duhani. Ai më tha: s‟pi duhan gjatë një jave, dhe do të ju dërgoj të holla. Kjo duhet të jetë sakrificë e madhe për të, por shikoni sa bukur dhe në çfarë mënyre ka ditur të ndajë. Dhe me ato të holla bleva bukë dhe ua dhashë atyre që vuajnë nga uria me një gëzim të dyfishtë, ai kishte dhuruar dhe i varfëri kishte pranuar. Kjo gjë vlen për ju e për mua – është dhuratë e Zotit që bën që të jemi të aftë të ndajmë dashurinë tonë me të tjerët. Pra, marrim si shëmbëlltyrë Krishtin. Le të duam njëri-tjetrin ashtu si Ai ka dashur. – Të duam me dashuri të pandarë dhe gëzimi që dashurojmë atë dhe njëri-tjetrin të na bashkojë të tanë, kur Krishtlindja është aq afër. Në zemrat tona le të ruajmë këtë gëzim të dashurisë për Jezusin. Dhe të ndajmë këtë hare me të gjithë ata që i takojmë. KY gëzim që shpërndahet është i vërtetë, sepse ne s‟kemi arsye të mos jemi të gëzuar, meqë Krishti është me ne. Krishti në zemrat tona, Krishti në buzëqeshje që japim e që pranojmë. Të bëjmë porosi: që të mos ketë asnjë fëmijë të padashur, që të takojmë njëri-tjetrin me buzë në gaz, veçanërisht kur duhet më e vështirë, të buzëqeshim. Kurrë nuk mund të harroj ardhjen e 14 profesorëve nga universitetet e ndryshme të Shteteve të Bashkuara. Ata erdhën në Kalkutë në shtëpinë tonë. Pastaj diskutuam për atë ç‟do të thotë shtëpia për njeriun që po vdes. Kemi një shtëpi për njerëzit që po vdesin në Kalkutë, ku kemi marrë 36000 veta prej rrugëve të Kalkutës dhe jashtë këtij numër të lartë, 18000 kanë përjetuar një vdekje të bukur. Kanë shkuar kah Zoti; erdhën në shtëpinë tonë dhe na kanë folur për dashuri, për dhembshuri, dhe njëri prej tyre më pyeti: “... të lutem Nënë më thuaj diçka që nuk do ta harroj”, unë i thashë: “buzëqeshni njëri-tjetrit, gjeni kohë për njëri-tjetrin”. Dhe një tjetër më pyeti: “A je e martuar”, dhe i kam thënë po, dhe ndonjëherë më duket shumë e vështirë që t‟i buzëqeshi Krishtit, meqë nganjëherë kërkohet aq shumë. Përnjëmend kjo është e vërtetë dhe atje është – vjen dashuria kur kërkohet prej nesh. Mirëpo, dhe ju mund t‟ia jepni atë me gëzim. Pikërisht si kam thënë sot, kam thënë se, nëse nuk shkoj në qiell për diçka tjetër do të shkoj për tërë publicitetin, sepse më ka pastruar, sakrifikuar dhe, me të vërtetë më ka bërë të gatshme që të shkoj në Parajsë. Mendoj se kemi arsye të jemi të lumtur, kemi me ne Jezu Krishtin dhe ai na do. Në qoftë se s‟harrojmë që Zoti do çdonjërin prej nesh, na jepet mundësia që t‟i duam të tjerët ashtu si ai na do, më do, jo në gjëra të mëdha, por në gjëra të vogla me dashuri të madhe. Kështu Norvegjia u bëftë vatër e dashurisë. Dhe sa bukur do të ishte kur nga kjo qendër paqja e lufta për dashuri do të shpërndahet. Dhe nga ky vend të burojë dashuria për fëmijën që vjen. Nëse ju bëheni qiri në botën e paqes, atëherë shpërblimi Nobel i Paqes është një dhuratë e popullit norvegjez – Perëndia ju bekoftë.” Dr.Don Lush Gjergji: “Nëna jonë Tereze” Prishtinë, 2000, f.189-205
  • 18. III. Ati i Shenjtë për Nënë Terezën - Ati i Shenjtë Papa Gjon Pali II - Papa Benedikti XVI - Papa Pali VI - Shpallja e beatifikimit të Nënë Terezës Ati i Shenjtë, Papa Gjon Pali II Letra e Papës Gjon Palit II Nënës Tereze me rastin e marjes së doktoratit të nderit në kirurgji: Bijës së dashur - Motrës Tereze të Kalkutës, Me gëzim mora lajmin se me rastin e XX vjetorit të themelimit të Fakultetit të Mjekësisë dhe të Kirurgjisë të Universitetit katolik të “Zemrës së Krishtit”, autoritetet akademike njëzëri kanë vendosur të Ju japin Doktoratin “honoris causa” në Mjekësi dhe në Kirugji, si mirënjohje për merita të jashtëzakonshme që Ju keni në zbutjen dhe asgjësimin e vuajtjeve në mënyra dhe forma të ndryshme me anën e mjekësisë së aplikuar. Kjo iniciativë duket mjaft fatlume. Ajo vërtet tregon vlerën e një gjesti simbolik nëpërmes të cilit Fakulteti i Mjekësisë dhe i Kirurgjisë dëshiron të tregojë kuptimin e fundit të përpjekjeve në studime dhe hulumtime në lëmenj të ndryshëm: dmth kuptimin e shërbimit ndaj njeriut, që, i armatosur me dashuri, nuk ndalet vetëm në trupi, por arrin edhe shpirtin, për të ngjallur flakën e shpresës në vlera që tejkalojnë këtë botë dhe janë vlera të krishtera... Feja e krishterë, të cilën Ju, fort e dashur Motër, në mënyrë të shkëlqyeshme e dëshmoni me jetën Tuaj, nuk e ndërron dhe nuk e pengon këtë shërbim, ndaj jetës njerëzore por aq më tepër atë e ndriçon me rreze të larta, që edhe është detyrë specifike e mjekësisë... Me këtë rast përtërij ndjenjat e nderimit dhe vlerësimit tim të thellë për këtë iniciativë që me meritë sot Ju shpërblen për jetën dhe punën Tuaj shembullore... Prej Vatikanit, 10 dhjetor 1981. Viti i katërt i Pintifikatit, Papa GJON PALI II “L‟OSSERVATORE ROMANO”, 12, XII. 1981, f.1. Pas popullit tim polak, më së shumtit e dua popullin shqiptar... Pse? Sepse kini vuajtur shumë gjatë shekujve dhe i dhatë dhuratë Kishës dhe botës Nënë Terezën. 21 janar 1981 Shpresa, Prishtinë
  • 19. ... Me zjarrin e fesë në kraharor, kjo grua e vogël dhe e madhe e njëkohësisht, sjell dhe ruan brenda vetes hovin e bujarisë së përmbajtur dhe të pamposhtur të zemrës shqiptare. “Nëna Tereze ua ka kushtuar të tërë jetën të varfërve dhe të harruarve me një vetëmohim të plotë, atyre pa pullaz mbi krye, të gërbulurve, fëmijëve të pakujdesur dhe të përjashtuar nga dashuria amtare. Ajo dëshmon vazhdimisht fuqinë e dashurisë së thellë vëllazërore dhe është frymëzim i madh për përparimin autentik njerëzor dhe shoqëror...” “Rënkimi i Krishtit në kryq „Kam etje‟ (Gjn 19, 28), që shpreh thellësinë e dëshirës së Hyjit njeri, ka hyrë në shpirtin e Nënë Terezës dhe ka gjetur një truall të pëlleshëm në zemrën e saj. Shuarja e etjes së dashurisë dhe (qetësimi) i shpirtit të Krishtit në njësim me Marinë, Nënën e Jezusit, qe bërë qëllim i vetëm i jetës së Nënës Tereze dhe forca e brendshme, që bënte ta tejkalonte vetveten e të „shkonte në vrap‟ nga një anë e botës në tjetrën me qëllim të veprimit për shpëtimin dhe shenjtërimin e të varfërve nga më të varfrit... Përfillje e veprimit, ungjillëzim e nxitje njerëzore: Nëna Tereze e shpall Ungjillin me jetën e saj dhuruar krejtësisht të varfërve, po në të njëjtën kohë, kridhet në lutje. Ta lavdërojmë këtë grua të vogël të dashuruar në Hyjin, kumtuese e përvuajtur e Ungjillit dhe mirëbërëse e palodhshme e njerëzimit (...) T‟ia pranojmë mesazhin dhe ta ndjekim shembullin e saj”. [Marrë nga: Madre Teresa, “Il mio segreto: Prego”. Raccolta di preghiere.] “Thellësisht e falënderoj Zotin që na dha këtë grua të besimit të patundshëm si një dhuratë Kishës dhe botës me qëllim që t‟u kujtojë të gjithëve epërsinë e plotë të dashurisë ungjillore, veçanërisht kur ajo shprehet në shërbimin e përvuajtur për më të varfrit e vëllezërve dhe motrave tona. Jam i sigurt që kujtesa e vizionit shpirtëror të jashtëzakonshëm të Nënës Tereze, dashuria e saj për Krishtin në çdo individ, e kujdesshme dhe e gatshme ta flijojë veten, nderimi i saj absolut për vlerën e çdo jete njerëzore si dhe guximi i saj për t‟i përballuar sfidat e shumta do t‟i frymëzojnë bijat dhe bijtë e saj shpirtërorë për ta shpjerë përpara misionin e saj nëpërmjet kushtimit religjioz me gjithë zemër e të shërbimit të gëzueshëm për të varfrit e më të varfërve”. [Giampaolo Mattei, Io, Nìrmala La storia dell‟ “erede” di Madre Teresa di Calcuta.] “Nëna Terezë e ka shënuar historinë e shekullit të 20-të. E ka mbrojtur me guxim të pashoq jetën, i ka shërbyer qenies njerëzore për të mbrojtur dinjitetin dhe nderimin atyre që i kishte thyer jeta për t‟i dëshmuar dashurinë e Zotit çdo krijese njerëzore. Kjo është dëshmia e dashurisë engjëllore që ushqehet nga feja dhe e përcjellë deri në vdekje. Kështu e
  • 20. përkujtojmë atë duke u lutur dhe duke i dëshiruar shpërblimin që e pret çdo besimtar në mbretërinë qiellore. Le të jetë shembulli i saj i gjallërishëm, ngushëllim dhe frymëzim për familjen e saj, kishën dhe mbarë botën” [Republika, 18 tetor 2009.] “Nëna Terezë e ka bërë emrin shqiptar të famshëm në mbarë botën” “Të dashur, Nuk mund të mos e përshëndes një njeri fort të përvuajtur, që ndodhet mes nesh. Është Nëna Terezë e Kalkutës. Të gjithë e dimë nga vjen, cili është Atdheu i saj. Atdheu i saj është këtu. Edhe në kohët e izolimit të plotë të Shqipërisë ishte kjo rregulltare e përvuajtur, kjo shërbyese e përvuajtur e më të varfërve që përçonte në tërë botën emrin e Atdheut tuaj. Në personin e Nënës Tereze Shqipëria është nderuar gjithmonë. Është ky misioni i saj dhe i të gjithë atyre që, porsi ajo, janë ndjekës të vërtetë të Krishtit, apostuj të Krishtit, apostuj të dashurisë e të dhembshurisë.” [Fjalë të thëna në Katedralen e Shkodrës. Papa në Shqipëri. 25 prill 193, Radio Vatikani - Drita, 1995, f.36] “E si të mos kujtojmë tani, një bijë të zgjedhur të popullit shqiptar Motrën Tereze të Kalkutës, nënë e shumë të varfërve ndër më të varfrit në botë? Me zjarrin e fesë në kraharor, kjo grua e vogël dhe e madhe njëkohësisht, sjell dhe ruan brenda vetes hovin e bujarisë së përmbajtur dhe të pamposhtur të zemrës shqiptare”. [Papa në Shqipëri. 25 prill 1993, Radio Vatikani - Drita, 1995, f.49-50] “Një përshëndetje të posaçme e kam për Nënën Tereze, që është e pranishme sot mes nesh. Bijë e tokës suaj, Nëna Tereze e ka bërë emrin shqiptar të famshëm në mbarë botën.” [Papa në Shqipëri. 25 prill 1993, Radio Vatikani - Drita, 1995, f.125) “Nënë Tereza ka dhënë tërë jetën plot flijime në të mirë të të varfërve, të të dëbuarve, të atyre që nuk kanë strehim, të fëmijëve të dëbuar e pa dashuri. Ajo gjithmonë dëshmon fuqinë e miqësisë vllazërore duke nxitur kështu zhvillimin autentik njerëzor dhe shoqëror” Republika, 6 shtator 1997, f.2 “Duke kaluar kufijtë e besimeve, kulturave, etnive, Nënë Tereza i ka mësuar botës këtë leksion: ke më shumë gëzim kur jep, se sa kur merr”. Republika, 14 shtator 1997 Ajo i bëri të gjithë të mjerët e botës të njohin dashurinë e Zotit dhe këto të mjerë duan që ajo të shpallet menjëherë Shenjtore...
  • 21. “Shërbëtore e madhe e të varfërve, e kishës dhe e botës mbarë” Papa Benedikti XVI “Vetëm gatishmëria ime ta ndihmoj të afërmin, t‟ia dëshmoj dashurinë, më bën të ndjeshëm edhe përballë Hyjit. Vetëm shërbimi për tjetrin m‟i hap sytë e mi për atë që Hyji bën për mua dhe për atë se si Ai më do. Shenjtërit – të mendojmë për shembull për të lumturën Terezen e Kalkutës (Nënën Tereze) – e kanë dëshmuar aftësinë e tyre ta duan të afërmin, përherë në mënyrë të re, nga takimi i tyre me Hyjin eukaristik dhe, ky takim, në mënyrë të ndërsjellë, ka provuar realizmin dhe thellësinë e tij pikërisht në shërbimin e tyre për të tjerët” [Benedetto XVI, Deus caritas est. Lettera enciclica, f.41] “E lumturuara Terezja nga Kalkuta është një shembull shumë i qartë nga fakti se koha kushtuar Zotit në lutje jo vetëm që nuk e dëmton efektshmërinë dhe veprimin e dashurisë ndaj të afërmit, po në të vërtetë është një burim i pashtershëm. Në letrën e saj të Kreshmëve të vitit 1996, e Lumturuara u shkruante bashkëpunëtorëve laikë: „Ne kemi nevojë për këtë lidhje intime me Hyjin në jetën tonë të përditshme. E si mund ta mbajmë atë? Nëpërmjet lutjeve”. [Benedetto XVI, Deus caritas est. Lettera enciclica, f.82.] PAPA PALI VI “Po e paraqesim si mrekulli (përbindje) për të gjithë, këtë lajmëtare guximtare të dashurisë së Krishtit… E përvuajtura Nëna Tereze… bëhet shembull dhe simbol i kësaj shpikjeje e zbulimi: zbulimi, gjithmonë aktual, se çdo njeri është vëllau ynë… Edhe një herë Ungjilli shëndriti në historinë e Kishës dhe në përparimin shoqëror, duke ringjallur shpresën për mirësi, shpresën për një jetë ideale, të vërtetën e ndriçuar të fjalëve të Shën Irineut: “Lumturia e Zotit është njeriu i gjallë”. Homelia e Papës Gjon Pali II-të, mbajtur gjatë celebrimit eukaristik për lumnimin e Nënës Tereze
  • 22. “Kush do(n) të jetë i pari midis jush do të jetë shërbëtori i të gjithëve” (Mk 10,44). Këto fjalë të Jezu Krishtit thënë dishepujve, të shqiptuara pak më parë në këtë Shesh, tregojnë cila është rruga që çon te “madhështia” ungjillore. Është rruga që vetë Krishti e ka bërë deri në kryqëzim; një shtegtim i dashurisë dhe i shërbimit, që përmbys çdo logjikë njerëzore. “Të jesh shërbëtor i të gjithëve!” Mbi bazën e kësaj logjike ka vepruar Nëna Tereze e Kalkutës, themeluese e Misionareve të dashurisë, që sot kam gëzimin ta shënoj në Librin e të lumnuemve. Personalisht i jam mirënjohës kësaj gruaje të guximshme, që përherë e kam ndjerë pranë vetes. Ikonë e Samaritanes së mirë, ajo shkonte kudo për t‟i shërbyer Krishtit ndër të varfrit e më të varfërve. As konfliktet dhe as luftërat nuk ia dolën ta ndalin. Herë mbas here vinte e më fliste për përvojat e saj në shërbim të vlerave ungjillore. Më kujtohen, fjala vjen, intervenimet e saj në të mirë të jetës e kundër abortimit, edhe me rastin e dhënies së çmimit Nobel për paqe (Osllo, 10 dhjetor 1979). Theksonte: Nëse dëgjoni se ndonjë grua nuk do ta mbajë fëmijën e vet e dëshiron të abortojë, bëni përpjekje ta bindni që të ma sjellë atë fëmijë. Unë do ta dua, duke e parë në të shenjën e dashurisë së Zotit.” A nuk është kuptimplote që lumnimi i saj bëhet pikërisht në ditën, në të cilën Kisha e kremton Ditën e misionares së botës? Me dëshminë e jetës së vet Nëna Tereze na kujton të gjithëve se misioni i ungjillizimit të Kishës bëhet nëpërmjet dashurisë, mbahet me lutje dhe me dëgjimin e fjalës së Zotit. Emblematikë e një stili të këtillë të misionares është pamja që paraqet e Lumnuemja e re, ndërsa, me një dorë e shtrëngon dorën e një fëmije, me tjetrën, bën të rrjedhë kurora e Rruzares. Përfillje e veprim, ungjillizim e nxitje njerëzore: Nëna Tereze e shpall Ungjillin me jetën e saj dhuruar krejtësisht të varfërve, po në të njëjtën kohë, kredhet në lutje. “Kush do(n) të jetë i madh midis jush do të bëhet shërbëtor i juaj” (Mk 10, 43). Me ndjenjësim të veçantë e kujtojmë sot Nënën Tereze, shërbëtore e madhe e të varfërve, e kishës dhe e mbarë botës. Jeta e saj është një dëshmi e dinjitetit dhe privilegj i shërbimit të përvuajtur. Ajo kishte zgjedhur që të ishte jo vetëm më e vogla, po shërbëtorja e më të vegjëlve. Si një nënë e vërtetë për të varfrit, iu përkushtua atyre që vuanin nga varfëria në mënyra të ndryshme. Madhështia e saj qëndron në aftësinë që të japë pa i bërë llogaritë, të japë “derisa ta pësojë”. Jeta e saj ka qenë një gjallim (jetesë) rrënjësore dhe një kumtim i guximshëm i Ungjillit. Rënkimi i Krishtit në kryq “Kam etje” (Gjn 19, 28), që shpreh thellësinë e dëshirës së Hyjit njeri, ka hyrë në shpirtin e Nënës Tereze dhe ka gjetur një truall të plleshëm në zemrën e saj. Shuarja e etjes së dashurisë dhe qetësimi i shpirtit të Krishtit në njësim me Marinë, Nënën e Jezusit, qe bërë qëllim i vetëm i jetës së Nënës Tereze dhe forca e brendshme, që bënte ta tejkalonte vetveten e të “shkonte në vrap” nga një anë e botës në tjetrën me qëllim të veprimit për shpëtimin dhe shenjtërimin e të varfërve nga më të varfrit. “Çdo herë që do t‟i bëni këto gjëra vetëm për njërin prej këtyre vëllezërve të mi, do t‟i bëni për mua” (Mt 25, 40). Kjo pjesë e Ungjillit, kaq themelore për ta kuptuar veprimin e Nënës Tereze, ishte bazë e bindjes së saj, përplot besim, që në prekjen e trupave të dobësuar të të varfërve prekte trupin e Krishtit. Ishte vetë Jezusi, i fshehur në rrobat e ngashëryera të të varfrëve e më të varfrit, që e drejtonte shërbimin e saj. Nëna Tereze e nxjerr në dritë kuptimin më të thellë të shërbimit: akti i dashurisë i bërë për të uriturit, për të eturit, për të huajt, për skamnorët, për të sëmurët, për të burgosurit (krh. Mt 25, 34-36) i bëhej vetë Jezusit. Duke e njohur Atë, i shërbente me përkushtim të plotë, duke shprehur butësinë e dashurisë së saj nusërore. Në këtë mënyrë, në dhënien e plotë të saj Hyjit dhe të afërmit, Nëna Tereze gjeti mbështetjen më të lartë dhe përjetoi cilësitë më fisnike prej gruaje. Dëshironte të ishte një “shenjë e dashurisë së Zotit, e pranisë së Zotit, e mëshirës së Zotit” dhe, në këtë mënyrë, u përkujtonte të gjithëve vlerën dhe dinjitetin
  • 23. e secilës krijesë të Hyjit, “krijuar për të dashur e për të qenë i dashur”. Kjo bënte që Nëna Tereze “i sillte shpirtrat (njerëzit) te Zoti dhe Zotin te shpirtrat (te njerëzit)”, duke e shuar etjen e Krishtit, para së gjithash të personave më të varfër, të cilëve, nga vuajtjet e nga dhembjet, u ishte errësuar vizioni i Zotit. “Biri i njeriut ka ardhur të japë jetën e vet për shëlbimin e të tjerëve” (Mk 10, 45). Nëna Tereze e ka përjetuar zjarrin e kryqëzimit në mënyrë të veçantë gjatë viteve të gjata të “errësirës së brendshme”. Ishte ajo një provë e veprimit të thekët, në të njëjtën kohë “dhuratë dhe privilegj” i veçantë. Në çastet më të errta ajo jipej më me ngulm në lutje përpara Sakramentit të Shenjtë. Ky mundim i ashpër shpirtëror e bëri të identifikohet përherë e më tepër me ata, të cilëve u shërbente çdo ditë, duke vënë në provë vuajtjen e ndonjëherë edhe mohimin e vetvetes. Donte të përsëritte se varfëria më e madhe është ajo që të jesh i padëshiruar, të mos kesh askënd që të kujdeset për ty. “Na jep, o Zot, hirin tënd, në ty shpresojmë”. Sa herë, si Psalmisti, edhe Nëna Tereze, në çaste të pikëllimit të bredshëm, ia përsëritte Zotit të saj: “Në ty, në ty shpresoj, Zoti im!” Ta lavdërojmë këtë grua të vogël të dashuruar në Hyjin, kumtuese e përvuajtur e Ungjillit dhe mirëbërëse e palodhshme e njerëzimit. Ta nderojmë këtë grua, njërën nga personalitetet më të rëndësishme të epokës sonë. T‟ia pranojmë mesazhin dhe ta ndjekim shembullin e saj. Maria virgjër, Mbretëresha e të gjithë shenjtorëve, na ndihmo që të jemi të arsyeshëm e të përvuajtur me zemër si kjo kumtare e guximshme e Dashurisë. Na ndihmo t‟i shërbejmë me gëzim dhe me buzëqeshje secilit person që e takojmë. Na ndihmo të jemi misionarë të Krishtit, paqja jonë dhe shpresa jonë. Amen! Dita e misionares botërore E dielë, 19 tetor 2003 Shpresa, Nr. 2005, f.20-21 Formula e beatifikimit Nos, vota Fratris Nostri Lucae Sirkar, Archiepiscopi Calcuttensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in Episcopatu multorumque christifedelium explentes. De Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabilis serva Dei Teresia de Calcutta Beatae nomine in posterum appelletur eiusque festum die ipsius natali, idest quinta Septembris, in locis et modis iure statutis, quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filiii et Spiritus Sancti. Ne, duke pranuar dëshirën e Vëllait Tonë, Luka Sirkar, Argjipeshkvit të Kalkutës, dhe shumë vëllezërve të tjerë në episkopat, si edhe shumë besimtarëve, pasi kemi dëgjuar mendimin e Kongregatës së Kauzës të Shenjtërve, me Autoritetin Tonë Apostolik miratojmë që Shërbëtorja e Denjë e Zotit Tereza e Kalkutës tash e tutje të thirret e Lumtur dhe të ketë mundësi të kremtojë festën e vet në vende dhe sipas rregullave të caktuara të së drejtës, çdo vit, në ditën e lindjes së saj për qiellin, më 5 shtator. Në emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt. Shpallja e misionareve të dashurisë me rastin e beatifikimit të Nënë Terezës
  • 24. Ne, Misionaret e Dashurisë, e falënderojmë Hyjin dhe shprehim nderimin, që Ati ynë i Shenjtë, Papa Gjoni Pali II, zyrtarisht e ka pranuar shenjtërinë e Nënës sonë, Nënë Terezës, dhe e ka pranuar mrekullinë e ndodhur përmes ndërmjetësisë së saj. Ne jemi të përmendur me përplot hare për beatifikimin, i cili u bë më 19 tetor 2003 në Romë në ditën e Misioneve, në të dielën që i afrohet shumë edhe 25-vjetorit të Pontifikatit të Gjonit Palit II, dhe në fund të vitit të Rruzares. Sot pas tri vjet e gjysmë të kërkimit dhe studimit për jetën dhe virtytet e saja, Kisha vërteton, që Nënë Tereza e ka jetuar një jetë krishterore heroike dhe Hyji e ka ngritur në model shenjtërie dhe ndërmjetësimi për të gjithë. Nënë Tereza është simbol i dashurisë dhe i mëshirës. Kur Nënë Tereza ishte ende në mesin tonë, ishim dëshmitarë të shembullit të saj të shkëlqyer të virtyteve krishterore. Jeta e saj me plot dashuri në shërbim të të varfërve ishte nxitje edhe për të tjerët, që të vijojnë kah e njëjta rrugë. Dëshmia e saj dhe porosia u çmuan nga të gjitha religjionet si shenjë, që “Zoti ende sot e do botën”. Në pesë vitet e fundit të vdekjes së saj njerëzit kanë kërkuar ndihmën e saj dhe janë mëshiruar përmes ndërmjetësisë së saj. Përditë vinë shtegtarë nga India dhe e tërë bota për t‟u lutur te varri i saj dhe për ta ndjekur shembullin e saj të shërbimit të përvujtë duke filluar që nga jeta e tyre familjare. Nënë Tereza shpesh thoshte: “Shenjtëria nuk është luks për të paktët, është detyrë për secilin”. Dhashtë Zoti të na ndihmojë shembulli i saj, që të vdesim në shenjtëri: duke e dashur Zotin, duke e dashur dhe respektuar çdo njeri, që është i krijuar në shëmbëlltyrën e Tij, dhe duke u përkujdesur për vëllezërit në vuajtje. Dhashtë Zoti që të gjithë të sëmurët, të vuajturit dhe të gjithë të tjerët që e kërkojnë ndihmën e Zotit, të gjejnë te Nënë Tereza miken dhe ndërmjetësen. Sr. M. Nirmala, MCFr. Brian, MC Eprore gjeneralePostulator IV. Personalitete për Nënë Terezën Bill Clinton -Ish-President i SHBA- “Me vdekjen e Nënë Terezës bota humbi njërin prej gjigandëve të epokës sonë, që ishte në të njëjtën kohë një frymëzim dhe një sfidë për të gjithë... Mbretërit, mbretëreshat, presidentët, kryeministra, partiakët dhe papët vijnë dhe ikin. Po ashtu edhe fituesit e çmimit Nobël, por Nënë Terezë do të ketë vetëm një. Ajo jetoi në brezin tonë, në shekullin tonë dhe ne i jemi mirënjohës për këtë”. Hilari Clinton -Ish-Zonja e parë e “Shtëpisë së Bardhë”- Pas ceremonisë së varrimit, në takim me delegacionin shqiptar shprehu mirënjohje: [i“Ishte një bijë e denjë e vendit tuaj”. Nënë Tereza paqja e shpirtërave njerëzorë
  • 25. Nënë Tereza shërbeu me vetmohim dhe me dashuri dhe, padyshim, u dha paqe shumë e shumë të tjerëve. Sot, ndërsa po i themi lamtumirën e fundit Nënë Terezës na kujtohet përsëri mësimi i saj se, të ushqesh fëmijë, të mbyllësh një plagë dhe të kujdesesh për ata që janë duke vdekur, ndihmon, në fund të fundit, në përmirësimin e shpirtit njerëzor. Punën e Nënë Terezës dhe misionin e saj për t‟u sjellë dashuri dhe qetësi të varfërve dhe të braktisurve në Indi dhe në të gjithë botën, e njihja shumë kohë para se të takohesha me të. Megjithatë, nga ato që kisha lexuar ose dëgjuar asgjë nuk më kishte përgatitur për takimin me atë grua trupvogël, të vendosur dhe të këndshme gjatë lutjeve kombëtare të mëngjesit në shkurt të vitit 1994. Së bashku me Presidentin, e përshëndetëm Nënë Terezën para fillimit të lutjeve dhe kur na kërkoi të takohesh me ne privatisht, më pas, menjëherë thamë po. Duke përdorur një stol që arrinte lartësinë e podiumit Nënë Tereza mahniti të gjithë të pranishmit që kishin mbushur plot sallën më të madhe të ballove në Washington D.C. Ajo foli pa letër, duke na bërë thirrje të kujdesemi për të gjithë ata që shoqëria i ka lënë në varfëri, të pambrojtur. Foli edhe kundër abortit. Pas fjalimit së bashku me Billin, thotë zonja Klinton, u ulëm për të biseduar me Nënë Terezën në një prej ambienteve pas skenës. Ajo më mori dorën, duke e vënë midis dy duarve të saj dhe më tha se ishte lutur për mua dhe burrin tim, për punën që po përpiqeshim të bënim, veçanërisht për të mbuluar të varfërit me sigurim shëndetësor. Në takim folëm edhe për abortin. Megjithëse, patëm mosmarrëveshje për kontrollin e lindjeve dhe nëse duhej ligjëruar apo jo aborti, ramë dakord se birësimet duhen nxitur. Biseduam se ç‟duhej bërë që birësimi të ishte një alternativë reale për gratë shtatzënë që nuk duan t‟i mbajnë fëmijët dhe për t‟i lehtësuar proçedurat për ata prindër që dëshirojnë t‟u krijojnë jetimëve një strehë të ngrohtë. Pastaj Nënë Tereza më kërkoi ta ndihmoja për të hapur një strehimore në Uashington, për foshnjët dhe fëmijët e vegjël, që janë në pritje të birësohen. I thashë se do ta ndihmoja, megjithëse nuk e kisha idenë si mund të bëhej një gjë e tillë. Një parandjenjë më thoshte që përmbushja e premtimit që i dhashë Nënë Terezës do të kërkonte shumë punë. Për të gjetur rrugën për të kapërcyer procesin e komplikuar ligjor, që kërkohet për hapjen e strehimoreve në Uashington, krijova një grup pune. I gjithë procesi zgjati një vit e gjysmë. Gjatë kësaj kohe kujtoj me kënaqësi korrespondencat me Nënë Terezën. Në shumë letra të saj, të shkruara me dorë ajo më tregonte se ku kishte qenë, ç‟kishte bërë dhe padyshim më pyeste se si po ecte puna në jetimoren që ajo e quante “Dhurata e Dashurisë”. Vitin tjetër pata rastin të shoh konkretisht punën e saj, gjatë vizitës që bëra në Indi, së bashku me vajzën time. Në New Delhi vizituam një jetimore të misionarëve të bamirësisë, urdhëri që kishte themeluar Nënë Tereza, më 1950-n. Ndërtesa ku shkuam ishte e mbushur me foshnja, të vendosura në djepe. Duke parë mjedisin përreth mendja më shkoi te përpjekjet që po bëja në Uashington për të përmbushur premtimin që i kisha bërë Nënë Terezës, për të hapur edhe atje një shtëpi fëmijësh për foshnja. Ajo që pashë në NewDelhi as që mund të mendohej se do të ishte miratuar nga autoritetet e Uashingtonit. Por dhomat e mbushura plot me foshnja, kishte diçka që asnjë ligj nuk e garanton dot, dashurinë e madhe për fëmijët, që ishin lënë në mëshirë të fatit. Me Nënë Terezën u takova për herë të dytë në Uashington me rastin e hapjes së shumëpritur të shtëpisë së fëmijës “Nënë Tereza”, për foshnjet, më 19 qershor 1995. Para ceremonisë së përurimit, së bashku me Nënë Terezën dhe motrat që do të punonin aty, bëmë një vizitë në jetimore. Para se të dilnim për të prerë shiritin e përurimit, ajo më tha: “Kjo është një dhuratë dashurie. Por mua më kanë thënë se nuk mund të jap dot dhuratën e paqes, pasi unë nuk jap dot paqe. “Nënë Tereza
  • 26. donte të thoshte me ato fjalë, më duket, se puna e kishte detyruar të prishte paqen, të trazonte qetësinë e atyre që jetonin në rehati, për të ndihmuar të varfrit. Që nga momenti që ajo dëgjoi thirrjen e Zotit për t‟i shërbyer atij në mesine të varfërve më të varfër, deri në momentin që ajo mbylli sytë, në moshën 87 vjeçe, Nënë Tereza shërbeu me vetëmohim dhe me dshuri dhe, padyshim, u dha paqe shumë më shumë të tjerëve. Sot, ndërsa po i themi lamtumirën e fundit Nënë Terezës na kujtohet përsëri mësimi i saj se, të ushqesh fëmijë, të mbyllësh një plagë dhe të kujdesesh për ata që janë duke vdekur, ndihmon, në fund të fundit, në përmirësimin e shpirtit njerëzor”. Ronald Regan -Ish-President i SHBA- “Fjalët që dilnin nga goja e saj ishin në përputhje me mënyrën se si e kaloi ajo jetën, diçka vërtetë e rrallë në botën e sotme.” “Heroinë e kohëve tona. Disa njerëz shumë të paktë në numër janë në kuptimin e plotë të fjalës qytetarë të botës. E para prej tyre është Nënë Tereza” “S‟është e mundur të jesh në praninë e një personi si Nëna Tereze, pa e shikuar botën me më tepër optimizëm... Atë në heshtje, me vëmendje dhe dashuri e kemi dëgjuar, si heroinën e kohës sonë”. Republika, 7 shtator 1997, Rilindja, 16 shtator 1997, f.6. Narajan - President i Indisë - “Vdekja e Nënë Terezës është një nga humbjet më të mëdha për miliona indianë të varfër. Një grua e tillë vjen rrallë në këtë botë.” Rilindja, 10 shtator 1997, f.6 Zhak Shirak - Presidenti i Francës - “Nënë Tereza mishëronte për mrekulli atë dhunti me atë virtyt të solidaritetit që sot është një nevojë për botën moderne. Tashmë bota ka më pak dashuri, më pak mëshirë, më pak dritë. Por ajo na la një mesazh që nuk njeh kufij dhe që tejkalon besimin për ndihmën, kujdesin ndaj tjetrit dhe solidaritetit”. Republika, 7 shtator 1997, f.13. Elizabeta II -Mbretëresha e Mbretërisë së Bashkuar Anglez - “Shembulli i dedikimit të saj për gjithë jetën ndaj të varfërve të të gjithë besimeve, kanë qenë një frymëzim për të gjithë botën. Ajo do të jetojë në zemrat e të gjithë atyre të prekur nga dora e saj bamirëse.” Princi Filip -Anëtar i Familjes Mbretërore- Mbasi ka takuar dhe i ka dhuruar Nënë Terezës çmimin, është shprehur: “Një forcë e jashtëzakonshme është futur në shpirtin e Nënë Terezës... Në çdo pikëpamje ajo ka bërë një
  • 27. punë të mirë dhe bota sot ka shumë nevojë për këtë lloj mirësie, për këtë lloj zemërgjerësie praktike”. “Mirësia e madhe e cila shëndriti botën nëpërmjet jetës dhe veprave të Nënës Tereze mund të na frymëzojë vetëm për përvujtëri, mrekulli dhe admirim. Çka mund të themi tjetër kur veprat flasin kaq qartë vetvetiu për të. Unë nuk di se çka të them për të, nuk kam guxim të flas për Nënën Tereze. Mendoj se të gjithë mund të mësojmë prej shembullit të saj... Nëna Tereze qe e edukuar në fe në gjirin e familjes dhe të bashkësisë, traditës së krishterë. Kjo ngjau nëpërmjet të ndikimit dhe edukimit familjar dhe të bashkësisë së vërtetë të krishterë, ku ajo filloi të jetë e vetëdijshme për mirësinë dhe dashurinë e Zotit. Kjo përvojë e përgatiti për një vepër të tillë...” Toni Blair - Kryeministri i Britanisë së Madhe- “Bota do të trishtohet nga vdekja e Nënë Terezës...” Republika, 7 shtator 1997, f.13 Oscar Luigi Scalfaro -Ish-Presidenti i Italisë- Mbas ceremonisë së varrimit në Kalkuta dha këtë vlerësim para gazetarëve: “Nënë Tereza është mbretëresha e mëshirës dhe e përkushtimit botëror njerëzor. Jeta e motrës së madhe - të vogël ishte përkushtuar krejtësisht të tjerëve.” Republika, 7 shtator 1997, f.13. Tomas Klestil -Presidenti i Austrisë- “Me Nënë Terezën bota humbi një personazh të qetë por plot forcë, e cila për dekada ka qenë një simbol dashurie për të tjerët”. Republika, 7 shtator 1997, f.13. Nelson Mandela -Ish-President i Afrikës së Jugut, dënuar 28 vjet me burg për të mbrojtur liritë dhe të drejtat e zezakëve- “Vdekja e murgeshës katolike Nënë Tereza do të ndjehet shumë në përpjekje për paqen botërore dhe për t‟u ardhur në ndihmë nevojtarëve. Vdekja e saj është një humbje për të gjithë njerëzimin. Ajo do të na mungojë shumë në përpjekjet tona për të arritur paqen nëpër botë.” Rilindja, 10 shtator 1997, f.6. Fernando Henrik Kardozo -President i Brazilit- Nënë Tereza ishte një prej personazheve më të ndritshëm të Kishës Katolike të këtij fundshekulli”. Republika, 7 shtator 1997, f.13. Emil Kostantinesku
  • 28. -Presidenti i Rumanisë- “Me jetën e saj shembullore, Nënë Tereza na fton të rizbulojmë vlerat njerëzore që shpesh harrohen; besimi te njerëzit, modestia, kurajoja, dashamirësia ndaj të varfërve. Prandaj, ky moment rikujtimi kthehet në moment të së vërtetës dhe trishtimit të patundshëm.” Haile Selaisë -Perandori i Etiopisë- Pas një takimi me Nënë Terezën e cila kërkonte t‟u sillte dashuri e mirësi për të gjithë ata që nuk i do njeri, i mahnitur nga misioni i saj në botë tha: “Kam dëgjuar për punën e mirë që bëni. Jam shumë i lumtur që erdhët. Po, le të vijnë Motrat e tua në Etiopi”. Muhamet Katani -Presidenti i Iranit- “Madhështia e Nënës Tereze konsiston në shpirtërimin e madh nga mendimet e mëdha të vlerave morale e fetare që ajo mbante për të mirën e njerëzimit”. Robinson -Presidente e Irlandës- “Shpërblimi më i madh për Nënë Terezën është të qeshurit e fëmijëve të rrugës, të cilët ajo i ndihmoi në Kalkutë.” Rilindja, 10 shtator 1997, f.6 Robert S. Mak Namaras -President i Bankës Botërore- “Nënë Tereza e meriton çmimin Nobel për Paqe, sepse e ka nxitur paqen në mënyrë më kryesore duke afirmuar patjetërsimin e dinjitetit njerëzor”. Indira Gandi -Kryeministrja e Indisë- Ajo dhe djali i saj Raxhiv, kur ai u bë kryeministër, e prisnin sa herë që donte Nënë Tereza. I pëlqente miqësia e ngushtë që kishte me Indira Gandin. Ajo thotë për Nënë Terezën: “Të takohesh me të do të thotë të ndihesh krejt e përulur, të ndiesh pushtetin e butësisë, forcën e dashurisë”. R.D. 6 shtator 2009, f.10 Lionel Zhospen -Kryeministri i Francës- “Vdekja e Misionares Nënë Tereza do të krijojë një boshllëk të madh për të gjithë ata që e donin”. Republika, 7 shtator 1997, f.13. Zhan Kretien -Kryeministri i Kanadasë- “Jam thellësisht i trishtuar, për vdekjen e një njeriu krejtësisht të përkushtuar në dobi të humanizmit botëror”. Republika, 7 shtator 1997, f.13. Romano Prodi -Ish-Kryeministri i Italisë- “Ndjehem i prekur dhe i mallëngjyer. Nënë Tereza ishte shembull i ndritshëm dashurie për të tjerët.”
  • 29. Republika, 7 shtator 1997, f.13. Matir Muhamed -Kryeministri i Malajzisë- “Nënë Tereza ishte një shembull e përkushtimeve vetmohuese të bamirësisë”. Rilindja, 10 shtator 1997, f.6. Antonio Guetarres -Kryeministri i Portugalisë- “Vdekja e Nënë Terezës, përfaqëson një humbje të pazëvendësueshme, jo vetëm për Kishën, por për të gjithë ata që mburren me vlerat e humanizmit dhe solitaritetit”. Republika, 7 shtator 1997, f.13. Rigo Berto Mençu -Laureate e çmimit Nobel për Paqe nga Guatemala- “... Njerëzimi ka nevojë të madhe t‟i kuptojë dhe t‟i çmojë mësimet e besimit të shpresës dhe të dinjitetit që na i la murgesha shqiptare katolike. ... Nënë Tereza na la trashëgiminë e paçmueshme të luftës për barazi dhe drejtësi. “ Rilindja, 10 shtator 1997, f.6. Majkëll Flanagan -Kongresmen republikan (SHBA) - “Nënë Tereza është njeri i shenjtë. Ajo ka punuar pa u lodhur për të sëmurët dhe njerëzit e varfër.” Gazeta Shqiptare, 19 shtator 1996. Anxhelo Sondo -Sekretar i Shtetit të Vatikani - “Për shenjtërimin e San Françiskos u deshën thjeshtë dy vjet, ndërsa për atë të San Françeskos u deshën thjeshtë dy vjet ndërsa për atë të San Antonios vetëm një vit, shpresojmë që për Nënë Terezën, shenjtërimi të realizohet brenda një kohe shumë të shkurtër.” Motër Nirmala - Superiore e Urdhërit “Misionaret e Dashurisë”- (qysh nga muaji mars 1997 me propozimin e vetë Nënë Terezës u bë pasuese e Kongregacionit që ajo vetë themeloi ) “Jezu Krishti deshti të varfërit midis të varfërve, duke na dërguar ne Nënë Terezën. Krishti deshti që Nënë Tereza të ishte e varfër. Nënë Tereza i është përgjigjur PO Krishtit. Zoti u bë njeri e u bë çelës për të gjithë jetën e Nënë Terezës. Një jetë dashurie për të varfërit e më të varfërve. Ky është misioni që ka zbuluar se sa shumë duhet t‟i duam ata. Ajo nuk lodhej së përsërituri këtë koncept: “Ajo që keni bërë ju për mua është që ta duam Zotin”, - thoshte Nënë Tereza. Ky urdhër i Dashurisë së bashku me vëllezërit e tjerë kontemplativë përbën dedikimin tonë për të shërbyer falas për të varfërit e më të varfërve. Ne të gjithë me dashurinë e Zotit duhet t‟u shërbejmë njerëzve, dashuri për të varfërit që nuk kanë asgjë, por posedojmë gjithçka me Zotin. Kjo është një dhuratë e Nënë Terezës.” Mons. Henri Suza -kryeipeshk i dioqezës së Kalkutës-
  • 30. “Bota ka dëgjuar shumë për Nënë Terezën. Nënë Tereza e Kalkutës është e vdekur. Ajo godet sot miliona zemra të të gjithë botës. Në udhën e jetës së saj, ishte parë personaliteti më i pashëm i jetës sonë. Prania e shumë personaliteteve në ceremoninë funebre dëshmon për prestigjin e saj në tërë botën. Nënë Tereza kishte aftësi për të qenë afër të varfërve dhe në zemrat e tyre. Cilësia e jetës njerëzore është mjaft e rëndësishme në çfarëdo kushti: Një të varfër e kapi për dore në Londër e i tha: “Sa kohë ke që se ke ndjerë ngrohtësinë e dorës?” Vepra e Nënë Terezës nuk mendohej të shkonte aq larg. “Asnjëra nga ne nuk kishte eksperiencë, mundësi për të afruar gjera materiale për të cilat kjo botë ka aq shumë nevojë”, - thoshte shpesh Nënë Tereza- Zoti u shërben atyre”. Kardinal Paskal dhe Kryetar i Konferencës Ipeshkvnore të Hungarisë - Gjatë hapjes në Budapest të shtëpisë së parë “Misionareve të Dashurisë” nga vetë Nënë Tereza në vitin 1989: “Nuk mund të jetë një popull i vogël ai që ka dhënë një Nëna aq të madhe”. Oliver Clement - teolog ortodoks- “Nënë Tereza dëshmon më mirë se askush se Zoti ynë është Zot i gjallë, ende përuron dhe frymëzon, sepse pa Zotin kjo grua s‟do të ishte ajo që është”. Kardinal Tenzola “Nënë Tereza kishte aftësi për të qenë afër dhe për të hyrë në zemrat e njerëzve. Mesazhi më i madh që i jepte botës ishte cilësia e jetës së botës brenda çfarëdo kushti. Me përshtatjen që ajo bënte, ajo donte të luftonte braktisjen. Duart e dashura të Nënë Terezës emetonin dashuri të përhershme, duke i kaluar kufijtë: “Nuk do ta arrinin ta gjenin etjen e Krishtit pa e përkuar atë”, - u thoshte Nënë Tereza motrave të veta. Në dhjetë vitet e fundit iu bënë shumë atribute në formë legjende. India i ka dhënë zmerën e saj. Nënë Tereza ishte një person unik. “Me bekimin e Zotit me përpjekjet tona do të mund të japim kontributin tonë kësaj bote që kishte kaq nevojë”,- ka thënë Nënë Tereza. Në duart e saj ajo mbante rruzaren.” Cardinal, Simon D. Lourdusamy -prefekt i Kongregatës për Kishat Lindor - “Si bir i Indisë gëzohem shumë për veprën madhështore të Nënë Terezës pikërisht në atdheun tim, aq sa me të drejtë bota sot e quan atë“Nënë Tereza e Kalkutës”. Kur isha kryeipeshk i Bengalores pata kënaqësi të shoh tri shtëpi për Misionaret e Dashurisë... Tani... kam edhe një arsye të veçantë për t’u gëzuar me Nënë Terezën, për Shqipërinë e dashur, e cila pjesërisht ishte e lidhur me këtë kongregatë. Jeta e Nënë Terezës në tërësi është “përleshje guximtare e dashurisë”. Të sëmurët dhe të varfërit janë gjithnjë në kujdes të saj. Përveç tyre, ajo kujdeset edhe për fëmijët e dëbuar dhe bonjakë. Nënën e botës së mjeruar, si e përcakton me të drejtë dom Lushi Nënë Tereza, e shikon sot tërë bota. Nga Kuba deri në Moskë, nga Afrika, nga Evropa, nga Azia, nga Amerika të gjithë e duan dhe përkrahin atë “virgjër dhe nënë”, e cila i përqafon të gjithë nevojtarët e botës.” Prof. Grosh - përfaqësues i fesë Indu-
  • 31. “Nënë Tereza është simbol i Universit dhe e tillë ajo do të mbetet gjithmonë. Tradita shpirtërore e Indisë na mëson se njeriu beson absoluten. Ai është peligrin shtegtar i absolutshëm. Në besimin indus ka praninë e përhershme Universi dhe Paqja.” Rrahmar Manhati -përfaqësues i fesë Islame në Indi- “Kudo që të ndodhesh, o Zot, edhe ti nëse do të bëhesh i paarritshëm unë do të të gjej. Kur një trup vdes data është përcaktuar nga përjetësia. Çdo krijesë jetësore duhet të përballet me këtë provë të vdekjes. I Lutemi Zotit që shpirti i Nënës Tereze të pushojë në Parajsë.” Naumatra Rey -induist- “Ajo është Nëna e Indisë dhe nëna e mbarë botës, sidomos e botës që vuan, është mrekullia e dashurisë së krishterë për mbarë rruzullin tokësor”. Dom Martin Karter - prift në një famulli të New Yorkut të banuar nga zezakët, ku ekziston një qendër bamirësie - “Askush nuk i thoshte dot jo. Nënë Tereza ishte e fortë, këmbëngulëse dhe nuk bënte asnjë lëshim në punën e saj për të ndihmuar të varfërit dhe të sëmurët. Mungesa e saj në tokë do të ndihet shumë. Njerëzit duhet të gëzohen, pasi nga pikëpamja fetare Nënë Tereza tashmë ka hyrë në jetën e amshuar”. Don Segundo Tejado -misionar italian në Tiranë- “Por mendoj se nuk mund të kuptohet me përpikmëri një karizëm, nëqoftëse në njëfarë mënyre nuk kuptohet vendi ku ajo ka lindur. Ashtu si për Shën Terezën është shumë e rëndësishme që të njohësh Castilian spanjolle apo për Françeskun, Asizin në Umbria, për të njohur karizmën e Nënë Terezës është e pamundur që të mos merret parasysh vajtja në Kalkutë, në këtë qytet shumë të varfër plot me kontraste dhe në të njëjtën kohë plot jetë dhe shpresa. Pra, ky udhëtim më ka ndihmuar dhe më ka pëlqyer sepse më ka bërë të kuptoj më mirë se si ka mundur të lindë kjo karizmë në mes të këtij shekulli dhe se si Zoti e solli Nënë Terezën deri në këtë vend, për t‟i dhënë Kishës së Tij një karizëm kaq të rëndësishëm, forcën dhe përshpirtërinë e saj. Nëse do të mund të thonim kështu, gjithçka, gjithçka lindi në këtë qytet. Në fakt themi Nënë Tereza e Kalkutës, Shën Françesku i Asizit, Tereza e d‟Avilës, Injaci i Loyolës e kështu me radhë. Pra çdo shenjt lidhet me një qytet. Nga ana tjetër unë jam ndjerë krenar që punoj në Shqipëri, sepse ajo është gjithashtu një shqiptare dhe kjo më ka bërë mua të reflektoj në ndjenjën që aq herë gjejnë disa njerëz shqiptarë arriti deri në këtë pikë, me Papa Gjon Palin II, me Gandin e me ndonjë tjetër, pikërisht në këtë shekull, mund të thuhet se ky vend ka material të mirë për të bërë një skulpturë të arritur në qenien njerëzore” “Baratija Vidja Bavan” - organizatë shumë e respektuar indiane, e ngritur për të ringjallur vlerat dhe kulturën indiane - Duke i dhënë Nënë Terezës çmimin më të lartë ata e quajtën atë si: “Një kryqtare të qetë, por me kurajë, e cila, në një çast të frymëzuar nga Zoti, kishte nisur një mision të mëshirshëm dhe keqardhës, për të lehtësuar dhembjet e milionave në të gjithë botën - e atyre