SlideShare a Scribd company logo
1 of 22
Download to read offline
1
1
ΓΔΛ ΒΑΜΟΤ
΢ΥΟΛΗΚΟ ΔΣΟ΢ 2017-2018
ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΚΖ ΔΡΓΑ΢ΗΑ
ΣΑΞΖ Α΄ ΛΤΛΔΗΟΤ
ΜΑΘΖΜΑ : ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΠΑΗΓΔΗΑ
ΘΔΜΑ : ΥΡΖΜΑ ΚΑΗ ΣΡΑΠΔΕΗΚΟ ΢Τ΢ΣΖΜΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Α2
ΚΑΘΗΓΗΣΗ΢ : ΜΑΤΡΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ
2
2
ΠΕΡΙΧΟΜΕΝΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Αϋ
ΧΡΘΜΑ
1.1 ΑΝΣΙΠΡΑΓΜΑΣΙ΢ΜΟ΢
1.2 Ι΢ΣΟΡΙΑ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ ΚΑΙ ΟΡΙ΢ΜΟ΢
1.3 ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΕ΢ ΧΡΘΜΑΣΟ΢
1.4 ΢ΤΓΧΡΟΝΕ΢ ΜΟΡΦΕ΢ ΧΡΘΜΑΣΟ΢
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Βϋ
ΣΡΑΠΕΗΙΚΟ ΢Τ΢ΣΘΜΑ
2.1 ΕΜΠΟΡΙΚΕ΢ ΣΡΑΠΕΗΕ΢
2.2 ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ
2.3 ΕΤΡΩΠΑΙΚΘ ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ
2.4 ΕΙΔΘ ΚΑΣΑΘΕ΢ΕΩΝ
2.5 ΔΑΝΕΙ΢ΜΟ΢
2.6 ΧΡΘΜΑΣΟΠΙ΢ΣΩΣΙΚΘ ΚΡΙ΢Θ ΚΑΙ ΢ΤΝΕΠΕΙΕ΢
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γϋ
ΕΡΕΤΝΘΣΙΚΘ-ΒΙΩΜΑΣΙΚΘ ΠΡΟ΢ΕΓΓΙ΢Θ ΣΟΤ ΘΕΜΑΣΑΣΟ΢:
Α)Επίςκεψθ ςτθν τράπεηα Πειραιϊσ.
Β)΢υνζντευξθ από υπάλλθλο τθσ τράπεηασ Πειραιϊσ.
3
3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ
1.1.ΑΝΣΙΠΡΑΓΜΑΣΙ΢ΜΟ΢
 Μορφι εμπορικισ ςυναλλαγισ (για παράδειγμα, αγοραπωλθςίασ) χωρίσ τθ
μεςολάβθςθ χριματοσ. Στισ πρωτόγονεσ οικονομίεσ, τα οικονομικά αγακά ανταλλάςςονταν
μεταξφ τουσ χωρίσ προςφυγι ςτον ενδιάμεςο ρόλο του χριματοσ.
 Ο πρϊτοσ παρουςιάηει πολλζσ δυςκολίεσ, όπωσ είναι θ ανάγκθ, αν ζνα πρόςωπο
ζχει ςτθν κατοχι του ζνα ςυγκεκριμζνο πράγμα για ανταλλαγι, να βρει ζνα άλλο πρόςωπο
που να κζλει να το δεχτεί και ταυτόχρονα να μπορεί να προςφζρει ωσ αντάλλαγμα ςτον
πρϊτο εκείνο ακριβϊσ το πράγμα που ο άλλοσ χρειάηεται. Δθλαδι για να κάνουν τα άτομα
τθν ανταλλαγι πρζπει να προςφζρει ο ζνασ τισ αντίςτοιχεσ ποςότθτεσ που επικυμεί ο
άλλοσ.
 Υπάρχει επίςθσ θ δυςκολία τθσ εξίςωςθσ τθσ αξίασ των αγακϊν που
ανταλλάςςονται θ δυςκολία επίςπευςθσ ι αναβολισ τθσ αγοράσ.
 Φαινόμενα τζτοια παρουςιάςτθκαν για παράδειγμα κατά τθν περίοδο τθσ
ναηιςτικισ κατοχισ 1941-44 ςτθν Ελλάδα, όταν το επίςθμο ελλθνικό νόμιςμα είχε υποςτεί
τζτοιου είδουσ πλθκωριςτικό ευτελιςμό που το κοινό το απζφευγε για ςυναλλαγζσ. Κατά
τθν περίοδο αυτι, ρόλο χριματοσ ζπαιξαν κυρίωσ διάφορα είδθ διατροφισ πρϊτθσ
ανάγκθσ (όπωσ το ςιτάρι και το λάδι ι τα τςιγάρα).
4
4
1.2 Ι΢ΣΟΡΙΑ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ ΚΑΙ ΟΡΙ΢ΜΟ΢
Σο Χριμα ςτθν αρχαιότθτα
Τον 18ο
αιϊνα, που βριςκόμαςτε ακόμα ςτθν Ομθρικι εποχι λογάριαηαν τθν αςπίδα του
Αχιλλζα ςε βόδια. Ο Άνταμ Σμικ γραφεί: <<Η πανοπλία του Διομιδθ κατά τον Όμθρο δεν
ζχει ςτοιχίςει πάρα εννζα βόδια του Γλαφκου όμωσ ζχει ςτοιχίςει εκατό>> αυτοί οι
απλοϊκοί κόςμοι είναι ότι κα αποκαλοφςε ςιμερα ζνασ οικονομολόγοσ Τρίτο Κόςμο. Στισ
παραδοςιακζσ κοινωνίεσ θ ανταλλαγι των αγακϊν γινόταν χωρίσ τθν μεςολάβθςθ του
χριματοσ.
ΠΡΟΒΛΘΜΑΣΑ ΠΟΤ ΔΘΜΙΟΤΡΓΘΘΘΚΑΝ ΜΕ ΣΘΝ ΧΡΘ΢Θ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ ΢Ε ΗΩΑ ΚΑΙ
ΠΡΑΓΜΑΣΑ.
Στθν αρχι, ανάλογα με τισ ςυνκικεσ που επικρατοφςαν ςε κάκε οικονομία, ωσ χριμα
χρθςιμοποιικθκαν διάφορα πράγματα θ ηϊα όπωσ βόδια, πρόβατα, δζρματα, κοχφλια,
φτερά ,αλάτι διάφορα μζταλλα κτλ. Η χρθςιμοποίθςθ όμωσ όλων αυτϊν ςτισ ςυναλλαγζσ
παρουςίαηε οριςμζνα μειονεκτιματα.
1. Αδιαιρετότθτα. Όςα από αυτά εξυπθρετοφςαν ςυναλλαγζσ μεγάλθσ αξίασ δεν
μποροφςαν να χρθςιμοποιθκοφν για ςυναλλαγζσ μικρισ αξίασ γιατί δεν ιταν διαιρετά.
Παράδειγμα: Τα βόδια.
2. Μεταβολι τθσ αξίασ. Σε οριςμζνα από αυτά μποροφςε να μεταβλθκεί θ αξία με
αποτζλεςμα να δθμιουργείται αβεβαιότθτα και να δυςχεραίνονται οι ςυναλλαγζσ.
Παράδειγμα: Τα πρόβατα μπορεί να γεννιςουν ι να πεκάνουν, τα μζταλλα να
ςκουριάςουν.
3. Δυςκολία ςτθ χριςθ. Το βάροσ ι ο όγκοσ οριςμζνων από αυτά ζκανε δφςκολθ τθ
μεταφορά τουσ.
Θ εμφάνιςθ του χριματοσ
Κατά τισ ςυναλλαγζσ ςτθν αρχαιότθτα οι άνκρωποι είχαν κακιερϊςει το ανταλλακτικό
ςφςτθμα βάςθ του οποίου ο παραγωγόσ ενόσ προϊόντοσ αντάλλαηε τα επιπλζον προϊόντα
με προϊόντα αλλοφ παραγωγοφ. Η μζκοδοσ τθσ ανταλλαγισ αγακϊν χρονολογείτε ςε
τουλάχιςτον 100.000 χρονιά πρίνων και δεν υπάρχει κανζνα ιςτορικό ςτοιχειό που να
αποδεικνφει τθν φπαρξθ μιασ κοινωνίασ θ οικονομίασ που βαςιηόταν μόνο ςτθν μζκοδο
αυτι. Πολλοί πολιτιςμοί ςε όλο τον κόςμο ανζπτυξαν
τελικά τθν χριςθ χρθμάτων των οποίων θ άξια βαςιηόταν
ςτθν άξια του υλικοφ από το όποιο ιταν φτιαγμζνο. Ο
ςίγλοσ θ ςζκελ ιταν αρχικά μια μονάδα χριματοσ αλλά και
μονάδα βάρουσ. Η πρϊτθ
Εικόνα 1 Χρυςά Νομίςματα
Εικόνα 2 Σα χαρτονομίςματα
5
5
χριςθ του όρου προςιλκε από τθν μεςοποτάμια γφρω ςτο 3.000 π.χ. Κοινωνίεσ ςτθν
Αμερικι, τθν Αςία, τθν Αφρικι και τθν Αυςτραλία άρχιςαν να χρθςιμοποιοφν όςτρακα ωσ
χριμα. Πολλά αντικείμενα ζχουν χρθςιμοποιθκεί ωσ χριματα, από τα φυςικά λιγοςτά
πολφτιμα μζταλλα ζωσ κοχφλια και από τςιγάρα ζωσ τα εξ ολοκλιρου τεχνθτά χριματα
όπωσ τα χαρτονομίςματα.
Τα πρϊτα νομίςματα καταςκευάςτθκαν αρχικά από χαλκό κατόπιν από ςίδερο και αυτό
επειδι ο χαλκόσ και ο ςιδερόσ ιταν ιςχυρά υλικά που χρθςιμοποιικθκαν για τθν
καταςκευι οπλϊν. Η χρθματικι άξια των νομιςμάτων πρόεκυπτε από τθν Αςία του
μζταλλου από το όποιο ιταν καταςκευαςμζνο.
Η ευκολία των ςυναλλαγϊν που παρείχε θ ζκδοςθ των τραπεηογραμμάτιων από τισ
τράπεηεσ κακιζρωςε τα χαρτονομίςματα ςε ευρεία και κοινόσ αποδεκτι ςυναλλακτικι
πρακτικι. Με αυτό το νομιςματικό ςφςτθμα, οποφ το μζςο ςυναλλαγισ είναι χαρτιά, τα
όποια μποροφν να μετατραποφν ςε προκακοριςμζνεσ , ςτακερζσ ποςότθτεσ χρυςοφ
αντικαταςτάκθκε θ χριςθ των χρυςϊν νομιςμάτων ωσ
χριματοσ μεταξφ του 17ου
και του 19ου
αιϊνα ςτθν
Ευρϊπθ. Αυτά τα πιςτοποιθτικά χρυςοφ
νομιμοποιικθκαν ωσ χριμα και θ ρευςτοποίθςθ του
ςε χρυςό αποκαρρφνκθκε. Στισ αρχζσ του 20ου
αιϊνα
όλεσ ςχεδόν οι χϊρεσ υιοκζτθςαν αυτό το ςφςτθμα
οποφ για τα πιςτοποιθτικά που εξζδιδαν, υπιρχε
προκακοριςμζνθ ποςότθτα χρυςοφ προσ εξαργφρωςθ.
Μετά τον 2ο
παγκόςμιο πόλεμο με τθν διάςκεψθ του Breton Woods,
οι περιςςότερεσ χϊρεσ υιοκζτθςαν τα χριματα fiat των
οποίων θ τιμι είχε κακοριςτεί ςυμφϊνα με το δολάριο
ΗΠΑ. Το αμερικανικό δολάριο με τθν ςειρά του
κακορίςτθκε ςε ςχζςθ με το χρυςό. Το 1971, θ
κυβζρνθςθ των ΗΠΑ ζπαυςε τθν μετατρεψιμότθτα του
δολαρίου ΗΠΑ ςε χρυςό. Μετά από αυτό, πολλζσ χϊρεσ
ακλοφκθςαν το παράδειγμα των ΗΠΑ και θ
πλειονότθτα των χρθμάτων παγκοςμίωσ ςταμάτθςε να υποςτθρίηετε από αποκζματα
χρυςοφ.
Εικόνα 4 Σο δολάριο.
Εικόνα 3. Ο χρυςόσ.
6
6
Οριςμόσ χριματοσ
Με το όρο χριμα εννοοφμε τα περιουςιακά ςτοιχεία που χρθςιμοποιοφνται και γίνονται
ευρζωσ αποδεκτά για πλθρωμζσ.
Χριμα είναι οτιδιποτε γίνεται γενικά αποδεκτό ωσ μζςο ανταλλαγισ από τα άτομα μίασ
κοινωνίασ.
Η εφεφρεςθ του χριματοσ είναι μία από τισ μεγαλφτερεσ εφευρζςεισ που διευκόλυναν τθ
ηωι των ανκρϊπων .Η χρθςιμοποίθςθ του χριματοσ αφξθςε το εμπόριο και τισ ςυναλλαγζσ
και κατ ϋ επζκταςθ τθν οικονομία .
Αποτελεί γενικά αποδεκτό μζςο ςυναλλαγϊν – ανταλλαγισ.
Όταν ζνα αντικείμενο είναι ςε ηιτθςθ πρϊτιςτα για τθ χριςθ του ςτθν ανταλλαγι για τθ
δυνατότθτά του να χρθςιμοποιείται ςτο εμπόριο για να ανταλλάςςει άλλα πράγματα τότε
ζχει αυτιν τθν ιδιότθτα. Αυτό το χαρακτθριςτικό επιτρζπει ςτα χριματα να είναι πρότυπα
αναβεβλθμζνθσ πλθρωμισ, π.χ., ζνα εργαλείο για τθν πλθρωμι των χρεϊν.
1.3 Λειτουργίεσ του χριματοσ
Μζςο ςυναλλαγϊν
Από τα προθγοφμενα γίνεται φανερό ότι κφρια λειτουργία του χριματοσ είναι θ
χρθςιμοποίθςι του ωσ μζςου ςυναλλαγισ. Σε αυτι τθ λειτουργία οφείλονται ο μεγάλοσ
καταμεριςμόσ των ζργων και θ ανάπτυξθ του εμπορίου.
Μζςο Διαφφλαξθσ Αξιϊν
Το χριμα μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για τθν πραγματοποίθςθ μελλοντικϊν αγορϊν.
Μονάδα μζτρθςθσ αξίασ
Η ηιτθςθ και θ προςφορά διαμορφϊνουν ςτθν αγορά τθν τιμι ενόσ αγακοφ ςε χρθματικζσ
μονάδεσ. Ζτςι θ αξία κάκε προϊόντοσ εκφράηεται ςε χρθματικζσ μονάδεσ. Για παράδειγμα, θ
αξία ενόσ μολυβιοφ είναι 0,5 ευρϊ, ενόσ τετραδίου 2 ευρϊ κτλ., το ευρϊ, δθλαδι, γίνεται
το μζτρο τθσ απόλυτθσ αξίασ των αγακϊν. Μποροφμε επίςθσ με το χριμα να
προςδιορίςουμε τθν αξία ενόσ αγακοφ ςε ςχζςθ με τθν αξία ενόσ άλλου, δθλαδι τθ ςχετικι
αξία των αγακϊν. Στο παράδειγμά μασ θ ςχετικι αξία ενόσ τετραδίου είναι τζςςερα
μολφβια.
Μζςο διατιρθςθσ αξιϊν
Εφόςον το χριμα είναι μζτρο τθσ απόλυτθσ αξίασ των αγακϊν, ο κάτοχοσ χριματοσ μπορεί
να διακζτει τμθματικά μζροσ των χρθμάτων του για τθν αγορά αγακϊν. Παράδειγμα: Ζςτω
ζνασ παραγωγόσ ςιταριοφ ςε μια οικονομία που δε χρθςιμοποιεί χριμα. Ο παραγωγόσ είναι
υποχρεωμζνοσ να διατθρεί ςε αποκικεσ τθν ετιςια παραγωγι ςιταριοφ και να τθ διακζτει
7
7
τμθματικά, ανταλλάςςοντάσ τθν με άλλα αγακά που ζχει ανάγκθ. Αν όμωσ γινόταν χριςθ
του χριματοσ, ο ίδιοσ παραγωγόσ κα είχε τθ δυνατότθτα να πουλιςει ολόκλθρθ τθ ςοδιά
του και να ειςπράξει τθν αξία τθσ ςε χριμα, το οποίο κα μποροφςε να δαπανά τμθματικά
ςε διαφορετικζσ χρονικζσ ςτιγμζσ για τισ ανάγκεσ του. Ζτςι το χριμα γίνεται και μζςο
διατιρθςθσ αξιϊν.
Μζςο Πραγματοποίθςθσ μελλοντικϊν πλθρωμϊν
Το χριμα είναι διαχρονικι μονάδα μζτρθςθσ. Δίνει τθν δυνατότθτα δανείων και
πιςτϊςεων. Το χριμα εξυπθρετεί τισ ςυναλλαγζσ και μετρά τθν ανταλλακτικι αξία των
εμπορευμάτων.
Το χριμα είναι μζςο πλθρωμϊν, γιατί όλοι οι ςυναλλαςςόμενοι δζχονται να αποκτιςουν το
αντίτιμο τον εμπορεφματοσ που προςφζρουν ςε χριμα. Είναι επίςθσ, μζςο αποταμίευςθσ
τθσ αξίασ, γιατί θ απόκτθςθ χριματοσ από τθν πϊλθςθ ενόσ εμπορεφματοσ επιτρζπει τθ
διαφοροποίθςθ του χρόνου πϊλθςθσ και του χρόνου αγοράσ.
Ταυτόχρονα, θ φπαρξθ του χριματοσ αποδεςμεφει χρονικά τθν πϊλθςθ ενόσ αγακοφ
από τθν αγορά κάποιου άλλου. Αποτζλεςμα των ανωτζρω είναι:
1.4 Μορφζσ χριματοσ
Πιςτωτικι κάρτα
Η πιςτωτικι κάρτα είναι ζνα εργαλείο που ςασ δίνει τθ δυνατότθτα να χρθςιμοποιιςετε
“δανεικά” χριματα για να πλθρϊςετε για αγακά και υπθρεςίεσ. Λειτουργεί κάπωσ ζτςι:
Όταν εγκρικεί (θ κάρτα), θ τράπεηα ςασ χορθγεί ζνα ποςό πίςτωςθσ με τθ μορφι πλαςτικισ
κάρτασ για να το χρθςιμοποιιςετε κατά το δοκοφν.
Τεχνικά, θ πιςτωτικι κάρτα είναι μια λεπτι πλαςτικι κάρτα, ςυνικωσ 8,5 Χ 5,5 εκατοςτά ςε
μζγεκοσ, που περιζχει πλθροφορίεσ ταυτοποίθςθσ, όπωσ θ υπογραφι ι μια φωτογραφία,
και εξουςιοδοτεί το άτομο που αναγράφεται πάνω ςε αυτι να χρεϊςει αγορζσ ι υπθρεςίεσ
ςτο λογαριαςμό του – χρεϊςεισ τισ οποίεσ κα πλθρϊςει περιοδικά. Στισ μζρεσ μασ, οι
πλθροφορίεσ που αναγράφονται ςτθν κάρτα διαβάηονται από τα ΑΤΜ, τα ειδικά μθχανάκια
ςτα καταςτιματα και από τουσ υπολογιςτζσ τθσ τράπεηασ και από το διαδίκτυο.
Χρθςιμοποιϊντασ τθν πιςτωτικι ςασ κάρτα δεν χρθςιμοποιείτε τα χριματά ςασ για να
κάνετε τισ αγορζσ ςασ, αλλά τα χριματα τθσ τράπεηασ, πράγμα που μπορείτε να κάνετε για
ζνα διάςτθμα χωρίσ να πλθρϊνετε τόκο. Στο τζλοσ του μινα, πρζπει να εξοφλιςετε αυτό το
μίνι-δάνειο αλλιϊσ κα ζχετε επιβάρυνςθ.
8
8
Μια πιςτωτικι κάρτα μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για να
κάνετε αγορζσ, για να μειϊςετε το κόςτοσ ενόσ μεγάλου
χρζουσ ι για να κερδίςετε μετρθτά ωσ επιςτροφι ι για να
ζχετε άλλεσ επιβραβεφςεισ. Είναι ουςιαςτικά ζνασ τφποσ
δανείου, όπου τα λεφτά που ξοδεφετε ςτθν κάρτα ςασ τα
δανείηεςτε από μια τράπεηα. Ο τόκοσ προςτίκεται ςτο ποςό που δανειςτικατε αν δεν
καταφζρετε να ιςοςκελίςετε τον λογαριαςμό ςασ ςτο τζλοσ του μινα.
Πϊσ λειτουργοφν οι πιςτωτικζσ κάρτεσ
Όταν κάνετε αίτθςθ για πιςτωτικι κάρτα, κάνετε αίτθςθ για να δανειςτείτε λεφτά από τον
εκδότθ τθσ κάρτασ, ςυνικωσ μια τράπεηα. Ο εκδότθσ κα δει το πιςτωτικό ςασ ιςτορικό πριν
δεχκεί τθν αίτθςι ςασ και αν ζχετε κακό πιςτωτικό ιςτορικό μπορεί να ςασ αρνθκεί τθν
ζκδοςι τθσ κάρτασ ι να ςασ κάνει κάποια λιγότερο ευνοϊκι πρόταςθ.
Αν όλα πάνε καλά, θ τράπεηα κα ορίςει ζνα πιςτωτικό όριο, το οποίο είναι το μζγιςτο ποςό
που μπορείτε να ξοδζψετε με τθν κάρτα. Η εταιρεία που εξζδωςε τθν κάρτα κα ςασ ςτζλνει
κάκε μινα ζνα λογαριαςμό, αναφζροντασ τισ ςυναλλαγζσ ςασ κακϊσ και το οφειλόμενο
ποςό. Θα ςασ αναφζρει επίςθσ το ελάχιςτο ποςό που πρζπει να πλθρϊςετε κακϊσ και τθν
θμερομθνία που πρζπει να το κάνετε αυτό. Οι περιςςότερεσ κάρτεσ ζχουν μια περίοδο
χωρίσ επιτόκιο γφρω ςτισ 56 μζρεσ. Με άλλα λόγια αν πλθρϊνετε το λογαριαςμό που κα
ςασ ζρχεται κάκε μινα δεν κα ζχετε τόκο να πλθρϊςετε.
Αν κζλετε να κάνετε μια μεγάλθ αγορά τότε μια πιςτωτικι κάρτα με 0% επιτόκιο για μια
ςυγκεκριμζνθ περίοδο είναι αυτό που χρειάηεςτε. Υπάρχει πικανότθτα να αποκτιςετε μια
πιςτωτικι κάρτα όπου δεν χρεϊνεται κακόλου επιτόκιο μζχρι και δφο ζτθ. Μόλισ τελειϊςει
θ περίοδοσ με το μθδενικό επιτόκιο τότε κα αρχίςετε να πλθρϊνετε ζναν τόκο τθσ τάξθσ του
19%, αν και μια επιλογι κα ιταν να μεταφζρετε το υπόλοιπο που χρωςτάτε ςε μια άλλθ
κάρτα.
΢υναλλαγματικι
Συναλλαγματικι είναι το αξιόγραφο που εκδίδεται κατά οριςμζνο τφπο, δθλαδι πρζπει να
ςυμπεριλαμβάνει ςυγκεκριμζνα τυπικά ςτοιχεία, και ςτο οποίο ενςωματϊνονται μία ι
περιςςότερεσ υποχρεϊςεισ για πλθρωμι.
Η ςυναλλαγματικι αφορά μια τριπρόςωπθ ςχζςθ που αποτελείται από τον εκδότθ, τον
πλθρωτι και τον λιπτθ.
 Εκδότθσ είναι αυτόσ που εκδίδει τθν ςυναλλαγματικι και δίνει τθν εντολι
πλθρωμισ,
9
9
 Πλθρωτισ είναι αυτόσ που πρζπει να πλθρϊςει και
 Λιπτθσ είναι αυτόσ ςτον οποίο πρζπει να γίνει θ πλθρωμι.
 Όςο περιςςότερεσ υπογραφζσ ζχει θ ςυναλλαγματικι, τόςο μεγαλφτερθ είναι θ
εμπορευςιμότθτα τθσ.
 Ο εκδότθσ τθσ ςυναλλαγματικισ ζχει τθν προςδοκία ότι ο πλθρωτισ κα τθν
αποδεχκεί. Ο πλθρωτισ κα είναι δθλαδι οφειλζτθσ του εκδότθ. Με τθν ζκδοςθ τθσ
ςυναλλαγματικισ ο εκδότθσ δίνει εντολι ςτον πλθρωτι να πλθρϊςει το ποςό το οποίο
αναγράφεται ςτθν ςυναλλαγματικι όχι ςτον ίδιο τον εκδότθ αλλά ςτον τρίτο, δθλαδι τον
λιπτθ.
 Ο εκδότθσ ςυνικωσ είναι
οφειλζτθσ του λιπτθ. Ο λιπτθσ μπορεί με
τθν ςειρά του να μεταβιβάςει τθν
ςυναλλαγματικι ςε άλλον ςτον οποίο
ςυνικωσ οφείλει.
Σο χαρτονόμιςμα
Eίναι ζνα είδοσ αξιόγραφου, γραμμάτιου, ι υποςχετικισ ςτθν οποία ο εκδότθσ αναγράφει
το ποςόν και το είδοσ του νομίςματοσ το οποίο κα καταβάλει ςτον κομιςτι. Εκδίδεται
ςυνικωσ από πιςτωτικά ιδρφματα όπωσ είναι οι τράπεηεσ και γι αυτό είναι ευρζωσ γνωςτό
και ωσ τραπεηογραμμάτιο. Σπανιότερα και ανάλογα με τθν νομοκεςία τθσ κάκε χϊρασ ι τισ
ειδικζσ ςυνκικεσ που επικρατοφν μπορεί να
εκδοκεί και από άλλουσ όπωσ από το ίδιο το κράτοσ, τον ςτρατό, επιχειριςεισ ι και ιδιϊτεσ.
ΕΠΙΣΑΓΘ
Με τθν επιταγι ο εκδότθσ δίνει εντολι ςτθν τράπεηά του να καταβλθκεί ςτον κομιςτι τθσ
επιταγισ το αναγραφόμενο ποςό, με ανάλθψθ από τον τραπεηικό λογαριαςμό
10
10
του εκδότθ. Ο κομιςτισ μπορεί να μεταβιβάςει ςε
τρίτο πρόςωπο τθν απαίτθςι του από τθν επιταγι, ςυχνότερα με οπιςκογράφθςθ. Ο κακοφ
θ οπιςκογράφθςθ γίνεται νζοσ κομιςτισ τθσ επιταγισ. Αν υπάρχουν διακζςιμα κεφάλαια
ςτον λογαριαςμό του εκδότθ, ο κομιςτισ δίνει τθν επιταγι ςτθν τράπεηα και αναλαμβάνει
το ποςό. Αν δεν υπάρχουν διακζςιμα κεφάλαια ςτον λογαριαςμό του εκδότθ, θ επιταγι δεν
κα πλθρωκεί, κα ςφραγιςτεί, και ο κομιςτισ μπορεί να ςτραφεί προσ πλθρωμι κατά του
εκδότθ, των οπιςκογράφων και των τριτεγγυθτϊν. Με τθ ςειρά του, κάκε οπιςκογράφοσ
και τριτεγγυθτισ που πλιρωςε τθν επιταγι μπορεί να ςτραφεί κατά των προθγοφμενϊν
του οπιςκογράφων ι τριτεγγυθτϊν, και κατά του εκδότθ. Η τραπεηικι επιταγι ζχει
ςυγκεκριμζνεσ προχποκζςεισ . Για τραπεηικι επιταγι που είναι άκυρθ διαφοροποιείται ο
χρόνοσ παραγραφισ και οι μζκοδοι διεκδίκθςθσ του ποςοφ.
11
11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
2.1 ΕΜΠΟΡΙΚΕ΢ ΣΡΑΠΕΗΕ΢
Μια εμπορικι τράπεηα είναι τφποσ οικονομικοφ μεςάηοντα και τφποσ τράπεηασ.
Συλλζγει κεφάλαια με τθ ςυλλογι των κατακζςεων από επιχειριςεισ και τουσ ιδιϊτεσ
διαχωρίηοντάσ τισ ςε κατακζςεισ όψεωσ, κατακζςεισ ταμιευτθρίου και κατακζςεισ
οριςμζνου χρόνου. Χορθγεί δάνεια ςτισ επιχειριςεισ και τουσ ιδιϊτεσ. Αγοράηει
επίςθσ εταιρικά χρεϊγραφα και κρατικά χρεϊγραφα. Τα βαςικά ςτοιχεία του πακθτικοφ τθσ
είναι οι κατακζςεισ και τα βαςικά ςτοιχεία του ενεργθτικοφ τθσ είναι τα δάνεια και
τα χρεϊγραφα. Οι εμπορικζσ τράπεηεσ εκτόσ από κατακζςεισ και δάνεια προςφζρουν και
κάποιεσ άλλεσ υπθρεςίεσ: αςφαλιςτικζσ εργαςίεσ, χρθματιςτθριακζσ, εγγυθτικζσ επιςτολζσ
και τζλοσ, επενδυτικζσ υπθρεςίεσ.
Μετά τθν βιομθχανικι επανάςταςθ και τθν επικράτθςθ του καπιταλιςτικοφ ςυςτιματοσ,
άρχιςε και θ ανάπτυξθ των τραπεηϊν. Από τισ αρχζσ του 20οφ αιϊνα υπάρχει διαςφνδεςθ
τραπεηικοφ και χρθματιςτθριακοφ κεφαλαίου, το οποίο αποκτά μεγάλθ οικονομικι και
πολιτικι δφναμθ. Αρχικά, οι εμπορικζσ τράπεηεσ εξζδιδαν τα χαρτονομίςματα, τα
ονομαηόμενα τραπεηογραμμάτια. Από τισ αρχζσ του 20οφ αιϊνα το δικαίωμα ζκδοςθσ
τραπεηογραμματίων το ζχει μόνο θ κεντρικι τράπεηα, θ οποία είναι κρατικι ι τελεί υπό τον
ζλεγχο του κράτουσ.
12
12
2.2 ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ
Κεντρικι Τράπεηα μίασ χϊρασ είναι το χρθματοπιςτωτικό ίδρυμα που ςυντονίηει τισ
εγχϊριεσ τράπεηζσ τθσ ωσ προσ τθ γενικι πολιτικι τουσ και θ τράπεηα που διακζτει το
εκδοτικό προνόμιο, τθν αρμοδιότθτα δθλαδι να εκδίδει νζο χριμα.
Συγκεκριμζνα θ Κεντρικι Τράπεηα οριοκετεί τα επιτόκια των τραπεηϊν κακορίηοντασ το
επιτόκιο δανειςμοφ τθσ, κζτοντασ ζτςι τισ γενικζσ γραμμζσ πλεφςθσ για τισ υπόλοιπεσ,
δθλαδι τισ εμπορικζσ τράπεηεσ (οι οποίεσ είναι αναγκαςμζνεσ ζπειτα να δράςουν μζςα ςε
κακοριςμζνα πλαίςια). Επίςθσ είναι θ μόνθ τράπεηα που δικαιοφται να εκδϊςει και να
κζςει ςε κυκλοφορία τα τραπεηογραμμάτια που κυκλοφοροφν ςε ζνα κράτοσ ι να
δεςμεφςει τα υπάρχοντα που κινοφνται ςτθν αγορά. Η προςφορά του χριματοσ γίνεται με
πράξεισ όπωσ θ ζκδοςθ ομολογιϊν. Κατά τθν ζκδοςθ νζων ομολογιϊν θ τράπεηα δεςμεφει
το πλεονάηον χριμα από τθν αγορά ενϊ με τθ ρευςτοποίθςι τουσ το επαναδιακζτει όποτε
αυτό είναι ςκόπιμο. Ζτςι θ Κεντρικι Τράπεηα είναι ζνα από τα βαςικά όργανα ενόσ κράτουσ
για τθν άςκθςθ τθσ νομιςματικισ πολιτικισ. Τζτοιου είδουσ πράξεισ αςκοφν επιρροι
ςτον πλθκωριςμό ενόσ κράτουσ.
Η Κεντρικι Τράπεηα επίςθσ παρζχει πιςτϊςεισ ςτισ τράπεηεσ για τθν ομαλι διεξαγωγι των
εργαςιϊν τουσ (όταν για παράδειγμα αυτζσ αδυνατοφν προςωρινά να αντεπεξζλκουν ςτισ
υποχρεϊςειστουσ).
Σε εξαιρετικζσ περιπτϊςεισ όπου μία τράπεηα ζχει αυξθμζνεσ υποχρεϊςεισ, τισ οποίεσ δεν
δφναται να εκπλθρϊςει με άλλο τρόπο, θ Κεντρικι Τράπεηα μπορεί να αναλάβει τισ
υποχρεϊςεισ αυτζσ. Για τον λόγο αυτό θ Κεντρικι Τράπεηα δζχεται ζνα ετιςιο ποςοςτό
ειςφοράσ από τισ άλλεσ τράπεηεσ προσ κάλυψθ τζτοιων περιπτϊςεων.
Τζλοσ οι Κεντρικζσ Τράπεηεσ είναι πολλζσ φορζσ επιφορτιςμζνεσ με τθ
διεξαγωγι ερευνϊν και μελετϊν ςχετικά με τον ιδιωτικό και επιχειρθματικό δανειςμό, με
τθ ςτατιςτικι επεξεργαςία των ευρθμάτων και τθ διεξαγωγι ποριςμάτων για τθν πορεία
τθσ οικονομίασ του κράτουσ.
13
13
2.3 ΕΤΡΩΠΑΙΚΘ ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ
Ευρωπαϊκι κεντρικι τράπεηα
Η Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα (ΕΚΤ) είναι θ κεντρικι τράπεηα των 19 χωρϊν τθσ
Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ που ζχουν υιοκετιςει το ευρϊ. Βαςικό κακικον μασ είναι θ διατιρθςθ
τθσ ςτακερότθτασ των τιμϊν ςτθ ηϊνθ του ευρϊ και, ωσ εκ τοφτου, θ διαφφλαξθ τθσ
αγοραςτικισ δφναμθσ του ενιαίου νομίςματοσ. Η ΕΚΤ είναι ζνα από τα επίςθμα κεςμικά
όργανα τθσ ΕΕ και αποτελεί τον πυρινα του Ευρωςυςτιματοσ, κακϊσ και του Ενιαίου
Εποπτικοφ Μθχανιςμοφ για τθν τραπεηικι εποπτεία. Μάκετε περιςςότερα για τθν
οργανωτικι δομι μασ και γνωρίςτε τα μζλθ του Διοικθτικοφ Συμβουλίου, του βαςικοφ
οργάνου λιψθσ αποφάςεων. Θ δθμιουργία τθσ Οικονομικισ και Νομιςματικισ Ζνωςθσ:
Πρϊτο βιμα προσ τθν ίδρυςθ τθσ ΕΚΤ αποτζλεςε θ απόφαςθ που ελιφκθ το 1988 ςχετικά
με τθ δθμιουργία τθσ Οικονομικισ και Νομιςματικισ Ζνωςθσ: ελεφκερθ κυκλοφορία
κεφαλαίων εντόσ τθσ Ευρϊπθσ, κοινι νομιςματικι αρχι και ενιαία νομιςματικι πολιτικι ςε
όλεσ τισ χϊρεσ τθσ ηϊνθσ του ευρϊ.
TA ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΕΙΝΑΙ:
Σφμφωνα με το άρκρο 127 παράγραφοσ 2 τθσ Συνκικθσ για τθ λειτουργία τθσ Ευρωπαϊκισ
Ζνωςθσ, τα βαςικά κακικοντα του Ευρωςυςτιματοσ είναι:
 θ χάραξθ και θ εφαρμογι τθσ νομιςματικισ πολιτικισ για τθ ηϊνθ του ευρϊ,
 θ διενζργεια πράξεων ςυναλλάγματοσ,
 θ κατοχι και θ διαχείριςθ των επίςθμων ςυναλλαγματικϊν διακεςίμων των χωρϊν τθσ
ηϊνθσ του ευρϊ (διαχείριςθ χαρτοφυλακίων),
 θ προϊκθςθ τθσ ομαλισ λειτουργίασ των ςυςτθμάτων πλθρωμϊν.
Επιπλζον, ςφμφωνα με το άρκρο 127 παράγραφοσ 6 τθσ Συνκικθσ για τθ λειτουργία τθσ
Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και με τον κανονιςμό (ΕΚ) αρικ. 1024/2013 του Συμβουλίου (ο
«κανονιςμόσ για τον ΕΕΜ»), θ ΕΚΤ ζχει τθν αρμοδιότθτα για ςυγκεκριμζνα κακικοντα που
αφοροφν τθν προλθπτικι εποπτεία των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων τα οποία είναι
εγκατεςτθμζνα ςε ςυμμετζχοντα κράτθ μζλθ. Εκτελεί τα κακικοντα αυτά ςτο πλαίςιο
Ενιαίου Εποπτικοφ Μθχανιςμοφ αποτελουμζνου από τθν ΕΚΤ και τισ αρμόδιεσ εκνικζσ
αρχζσ
14
14
΢τόχοι
Το άρκρο 127 παράγραφοσ 1 τθσ Συνκικθσ ορίηει τον πρωταρχικό ςτόχο του
Ευρωςυςτιματοσ ωσ εξισ:
"Πρωταρχικόσ ςτόχοσ του Ευρωπαϊκοφ Συςτιματοσ Κεντρικϊν Τραπεηϊν *…+ είναι θ
διατιρθςθ τθσ ςτακερότθτασ των τιμϊν".
Και ςυνεχίηει ωσ εξισ: "Με τθν επιφφλαξθ του ςτόχου τθσ ςτακερότθτασ των τιμϊν, το ΕΣΚΤ
ςτθρίηει τισ γενικζσ οικονομικζσ πολιτικζσ ςτθν Ζνωςθ, προκειμζνου να ςυμβάλει ςτθν
υλοποίθςθ των ςτόχων τθσ Ζνωςθσ, που ορίηονται ςτο άρκρο 3 τθσ Συνκικθσ για τθν
Ευρωπαϊκι Ζνωςθ."
Η Ευρωπαϊκι Ζνωςθ ζχει πολλαπλοφσ ςτόχουσ (άρκρο 3 τθσ Συνκικθσ για τθν Ευρωπαϊκι
Ζνωςθ), οι οποίοι περιλαμβάνουν τθν αειφόρο ανάπτυξθ τθσ Ευρϊπθσ με γνϊμονα τθν
ιςόρροπθ οικονομικι ανάπτυξθ και τθ ςτακερότθτα των τιμϊν, κακϊσ και τθν άκρωσ
ανταγωνιςτικι κοινωνικι οικονομία τθσ αγοράσ, με ςτόχο τθν πλιρθ απαςχόλθςθ και τθν
κοινωνικι πρόοδο. Συνεπϊσ, θ ςτακερότθτα των τιμϊν δεν αποτελεί μόνο πρωταρχικό
ςτόχο τθσ νομιςματικισ πολιτικισ τθσ ΕΚΤ, αλλά και ςτόχο του ςυνόλου τθσ Ευρωπαϊκισ
Ζνωςθσ. Ζτςι, θ Συνκικθ για τθ λειτουργία τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και θ Συνκικθ για τθν
Ευρωπαϊκι Ζνωςθ ορίηουν ςαφϊσ ιεραρχθμζνουσ ςκοποφσ για το Ευρωςφςτθμα,
κακιςτϊντασ ςαφζσ ότι θ ςτακερότθτα των τιμϊν είναι θ ςθμαντικότερθ ςυμβολι τθσ
νομιςματικισ πολιτικισ ςτθν επίτευξθ ευνοϊκοφ οικονομικοφ περιβάλλοντοσ.
2.4 ΕΙΔΘ ΚΑΣΑΘΕ΢ΕΩΝ
Οι εμπορικζσ τράπεηεσ δζχονται κατακζςεισ από ιδιϊτεσ, ιδιωτικζσ επιχειριςεισ, δθμόςιουσ
οργανιςμοφσ κ.τ.λ. Τρεισ είναι οι βαςικζσ κατθγορίεσ κατακζςεων:
 Οι καταθζςεισ όψεωσ, που διακινοφνται ςυχνά με ατομικζσ επιταγζσ.
 Οι καταθζςεισ ταμιευτηρίου, που είναι θ ςυνθκζςτερθ μορφι λογαριαςμοφ και
επιτρζπει τθν κατάκεςθ χρθμάτων ι τθν ανάλθψθ, όποτε ο ενδιαφερόμενοσ το επικυμεί.
 Οι καταθζςεισ προθεςμίασ, που είναι μια μορφι κατάκεςθσ με χρονικό
περιοριςμό. Δθλαδι, ο κατακζτθσ μπορεί να αποςφρει τα χριματα που ζχει κατακζςει
φςτερα από οριςμζνο χρονικό διάςτθμα. Αν τα αποςφρει νωρίτερα, χάνει ζνα τμιμα του
τόκου.
2.5 ΔΑΝΕΙ΢ΜΟ΢
Οριςμόσ:
Με τθν ονομαςία δάνειο φζρεται ειδικι διμερισ ςφμβαςθ, εξ ου και ο ταυτόςθμοσ
όροσ δανειακι ςφμβαςθ, όπου κατά τθ ςυνομολόγθςι τθσ μεταβιβάηεται για κάποιο
15
15
χρονικό διάςτθμα θ κυριότθτα χρθμάτων ι άλλων αντικαταςτατϊν πραγμάτων, με τθν
υποχρζωςθ τθσ μετζπειτα επιςτροφισ τουσ.
Τφποι Δανείων:
Τα δάνεια μπορεί να είναι είτε αςφαλι, όπου ο δανειςτισ προςτατεφεται ϊςτε να λάβει
όλο το ποςό που ζχει δανείςει, ι επιςφαλι ςτα οποία ο δανειηόμενοσ μπορεί και να μθν
εξοφλιςει το δάνειο. Παράλλθλα, ανάλογα με τθν χριςθ και τθ φφςθ του προςϊπου που
δανείηεται, τα δάνεια χωρίηονται ςε δάνεια ιδιωτικισ χριςθσ και δάνεια επαγγελματικισ
χριςθσ. Ωςτόςο, υπάρχουν και τα κρατικά δάνεια, που περιλαμβάνουν δανειςμοφσ μεταξφ
κρατϊν αλλά και άλλεσ περιπτϊςεισ που περιλαμβάνουν τθν ανάμιξθ του κράτουσ.
1. Δάνεια Ιδιωτϊν: Τα δάνεια ιδιωτϊν περιλαμβάνουν τα δάνεια που δίνονται ςε
ιδιϊτεσ για προςωπικι χριςθ. Τα πιο βαςικά δάνεια ιδιωτϊν αναλφονται ςτθ
ςυνζχεια.
 Στεγαςτικό Δάνειο: Ζνα ςτεγαςτικό δάνειο είναι ζνα πολφ κοινό είδοσ χρεογράφου,
που χρθςιμοποιείται από πολλά άτομα για τθν αγορά κατοικιϊν. Σε αυτό το δάνειο
ο οφειλζτθσ χρθςιμοποιεί τα χριματα με ςκοπό τθν αγορά ενόσ ακινιτου.
 Δάνειο Αυτοκινιτου: Ζνα δάνειο αυτοκινιτου είναι ζνα δάνειο που λιφκθκε ϊςτε
να αγοραςκεί ζνα καινοφργιο ι μεταχειριςμζνο αυτοκίνθτο.
 Προςωπικό Δάνειο: Στα προςωπικά δάνεια ο δανειολιπτθσ δανείηεται ζνα ποςό το
οποίο επικυμεί να διακζςει για τθν αγορά ενόσ προϊόντοσ ι μιασ υπθρεςίασ και δεν
χρειάηεται να γνωςτοποιιςει τισ προκζςεισ του ςτθν τράπεηα.
 Πιςτωτικι Κάρτα: Η πιςτωτικι κάρτα είναι ζνα και αυτι ζνασ τφποσ δανείου, που
χρθςιμοποιείται για τθν πλθρωμι αγακϊν και υπθρεςιϊν χωρίσ να χρειάηεται να
καταβλθκοφν τα χριματα άμεςα.
16
16
2. Επιχειρηματικά Δάνεια: Τα επιχειρθματικά δάνεια είναι αυτά τα οποία
χορθγοφνται από ζνα χρθματοπιςτωτικό ίδρυμα ςε ζναν πελάτθ, που ςυνικωσ
είναι μία μεγάλθ επιχείρθςθ, ι μία μικρομεςαία ι και ελεφκεροι επαγγελματίεσ.
Ζνα επαγγελματικό δάνειο δίνεται προκειμζνου να καλυφκοφν κάποιεσ
ςυγκεκριμζνεσ ανάγκεσ ανάλογα με το είδοσ του δανειολιπτθ.
3. Κρατικά Δάνεια: Ανάλογα με τισ εκάςτοτε παγκόςμιεσ οικονομικζσ καταςτάςεισ, ςε
περιόδουσ φφεςθσ τθσ οικονομίασ μίασ χϊρασ υπάρχει θ περίπτωςθ θ
ςυγκεκριμζνθ χϊρα να ηθτιςει τθν χοριγθςθ δανείου από μία άλλθ χϊρα ι από
ζναν φορζα εκτόσ ι εντόσ των ςυνόρων τθσ. Αντίςτοιχα, μπορεί μία χϊρα να
χορθγιςει δάνειο ςε μία άλλθ, εφόςον θ οικονομικι κατάςταςθ μπορεί να
υποςτθρίξει μία τζτοια ενζργεια.
Σε περίπτωςθ που μία χϊρα δανειςτεί από μία άλλθ τότε κα πρζπει να δεχτεί και
κάποιουσ όρουσ όπωσ για παράδειγμα ειςαγωγι προϊόντων από τθν χϊρα που
δανείηει ι ενζργειεσ άλλθσ φφςεωσ που κα φζρνουν ςε πλεονεκτικι κζςθ τθν χϊρα
"δανειςτι".
2.6. ΧΡΘΜΑΣΟΠΙ΢ΣΩΣΙΚΘ ΚΡΙ΢Θ ΚΑΙ ΢ΤΝΕΠΕΙΕ΢
Οριςμόσ τθσ ανακεφαλαιοποίθςθσ
Ανακεφαλαιοποίθςθ, γενικά, είναι θ μζκοδοσ εκείνθ αναδιοργάνωςθσ μιασ εταιρίασ θ
οποία επιτυγχάνεται με μεταβολι τθσ κεφαλαιακισ τθσ δομισ, του τρόπου δθλαδι με τον
οποίο θ εταιρία χρθματοδοτεί τθ ςυνολικι λειτουργία και ανάπτυξι τθσ, ςυνδυάηοντασ τισ
διάφορεσ πθγζσ χρθματοδότθςθσ. Για να μιλιςουμε με πιο λογιςτικοφσ όρουσ,
ανακεφαλαιοποίθςθ είναι θ διαδικαςία αναδιαμόρφωςθσ του πακθτικοφ μιασ εταιρίασ με
μεταβολι ςτο μίγμα ιδίων και ξζνων κεφαλαίων, με εναλλαγι τθσ μιασ μορφισ
χρθματοδότθςθσ με τθν άλλθ, όπωσ θ αντικατάςταςθ προνομιοφχων μετοχϊν με ομόλογα.
Η διαφορά με τθν παροχι δανείων. Όπωσ προαναφζρκθκε, κφριοσ ςτόχοσ τθσ
ανακεφαλαιοποίθςθσ μιασ τράπεηασ είναι θ βελτίωςθ του ιςολογιςμοφ τθσ και θ αποφυγι
17
17
τθσ πτϊχευςθσ τθσ. Στθν πτϊχευςθ, ζνα χρθματοπιςτωτικό ίδρυμα οδθγείται όταν γίνεται
αφερζγγυο, πράγμα που μπορεί να ςυμβεί για δφο κυρίωσ λόγουσ:
1. Επειδι ζχει αρνθτικά ίδια κεφάλαια. Επειδι δθλαδι, είτε λόγω κακισ διαχείριςθσ,
είτε κάποιασ οικονομικισ κρίςθσ που οδιγθςε ςε μείωςθ τθσ αξίασ περιουςιακϊν
ςτοιχείων, πχ ακινιτων, το μετοχικό του κεφάλαιο ζχει, όπωσ και ςτο παραπάνω
παράδειγμα, υποςτεί τόςεσ ηθμίεσ που πλζον ζχει εντελϊσ εξαλειφκεί.
2. Επειδι πάςχει από ζλλειψθ ρευςτότθτασ. Γιατί οι ιδιϊτεσ πραγματοποιοφν μια
ανακεφαλαιοποίθςθ.
Μία ανακεφαλαιοποίθςθ θ οποία γίνεται από τον ιδιωτικό τομζα, προφανϊσ ςτθρίηεται
ςτθν πίςτθ των ιδιωτϊν πωσ αν θ τράπεηα ξεπεράςει αυτι τθ δφςκολθ φάςθ, ςτο μζλλον κα
επιβιϊςει και κα γίνει κερδοφόρα. Ζτςι κεωροφν ότι αξίηει να ειςφζρουν μερικά χριματα
ακόμα, προκειμζνου να ςωκεί το ςφνολο τθσ επζνδυςθσ τουσ ςτθν τράπεηα και (ι) να ζχουν
μελλοντικά κζρδθ.
Οριςμόσ τθσ χρθματοπιςτωτικισ κρίςθσ
Ωσ χρθματοπιςτωτικι κρίςθ ορίηουμε «τθν αιφνίδια και ςφντομθ χειροτζρευςθ όλων ι ενόσ
ςυνόλου χρθματοοικονομικϊν δεικτϊν, όπωσ τα βραχυχρόνια τραπεηικά επιτόκια, οι τιμζσ
των χρεογράφων, θ χρθματοοικονομικι κζςθ των ιδιωτικϊν επιχειριςεων και των
χρθματοπιςτωτικϊν ιδρυμάτων. Χαρακτθριςτικό γνϊριςμα των κρίςεων αποτελοφν οι
πτωχεφςεισ επιχειριςεων, οι πανικοί ςτα ταμεία των τραπεηϊν και ςτο χρθματιςτιριο και
γενικότερα, θ αποτυχία του χρθματοπιςτωτικοφ ςυςτιματοσ τθσ χϊρασ.»
Τι μπορεί να κάνει θ χρθματοπιςτωτικι κρίςθ ςτο ςφςτθμα;
Μία κρίςθ ςτο χρθματοπιςτωτικό ςφςτθμα μπορεί, με τθ ςειρά τθσ, να ζχει πολλζσ και
απρόβλεπτεσ ςυνζπειεσ. Κατ' αρχάσ υπάρχει άμεςοσ κίνδυνοσ καταγραφισ ηθμιϊν από
όλουσ τουσ ςυναλλαςςόμενουσ με πτωχευμζνα χρθματοπιςτωτικά ιδρφματα, όπωσ μζτοχοι,
δανειςτζσ και κατακζτεσ, αλλά και από κατόχουσ περιουςιακϊν ςτοιχείων, όπωσ ακινιτων,
των οποίων θ αξία πικανότατα κα μειωκεί. Στθ ςυνζχεια, θ κρίςθ αυτι ενδζχεται να
περάςει και ςτθν πραγματικι οικονομία. Άνκρωποι που ζχουν προθγουμζνωσ υποςτεί
18
18
ηθμίεσ μειϊνουν τθν κατανάλωςθ και άρα και τθ ηιτθςθ προϊόντων, αναγκάηοντασ τισ
επιχειριςεισ να μειϊςουν τθν παραγωγι. Παράλλθλα, με το χρθματοπιςτωτικό ςφςτθμα
υπό κρίςθ, θ όποια παροχι δανείων παφεται, δθμιουργϊντασ πρόβλθμα ςτισ επιχειριςεισ
που ςτθρίηονταν ςε αυτά και παγϊνοντασ φυςικά τισ επενδφςεισ. Ζτςι και θ πραγματικι
οικονομία οδθγείται ςταδιακά και εκείνθ ςε φφεςθ.
Πωσ μποροφν να αποτρζπουν οι χρθματοπιςτωτικζσ κρίςεισ ;
Γίνεται λοιπόν εμφανζσ από τα παραπάνω ότι οι ςυνζπειεσ μιασ χρθματοπιςτωτικισ κρίςθσ
είναι πολλζσ και άρα μζτρα πρόλθψθσ αυτϊν είναι πολφ ςθμαντικό να λαμβάνονται.
Σφμφωνα με τθν Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα υπάρχουν δφο γραμμζσ άμυνασ ζναντι
αυτϊν.
Στθν πρϊτθ γραμμι άμυνασ ανικουν οι τράπεηεσ, οι αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ και τα άλλα
χρθματοπιςτωτικά ιδρφματα. Αυτά οφείλουν να προςζχουν που δίνουν τα χριματά τουσ
ελζγχοντασ τθν πιςτολθπτικι τουσ ικανότθτα.
19
19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ
΢ΤΝΕΝΣΕΤΞΘ :
ΕΡΩΣΘ΢Θ 1: Ποιοσ είναι ο ρόλοσ των εμπορικϊν τραπεηϊν και τι υπθρεςίεσ παρζχουν ςτο
κοινό;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 1:
οι εμπορικζσ τράπεηεσ τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ ζχουν καλφψει τρία ςτάδια ςχετικά με
τθν άντλθςθ και τοποκζτθςθ κεφαλαίων. Το πρϊτο ςτάδιο αναφζρεται χρονικά μζχρι τισ
αρχζσ τισ δεκαετίασ του 1960 και το χαρακτθρίηει θ διαχείριςθ του ενεργθτικοφ των
εμπορικϊν τραπεηϊν για τθν άντλθςθ και τοποκζτθςθ προϊόντων. Στο δεφτερο ςτάδιο
ζχουμε τθ διαχείριςθ του πακθτικοφ των εμπορικϊν τραπεηϊν και το τρίτο ςτάδιο
είναι θ διαχείριςθ ενεργθτικοφ πακθτικοφ. Οι εργαςίεσ των εμπορικϊν τραπεηϊν
διακρίνονται ςε τρείσ κατθγορίεσ, τισ πακθτικζσ, τισ μεςολαβθτικζσ και τισ ενεργθτικζσ
εργαςίεσ. Οι πακθτικζσ εργαςίεσ, είναι οι εργαςίεσ που αποτελοφν τα ςτοιχεία του
πακθτικοφ, όπωσ κατακζςεισ όλων των μορφϊν, κακϊσ και κάκε άλλθ δραςτθριότθτα για
άντλθςθ και προςζλκυςθ κεφαλαίων. Αντίκετα, οι ενεργθτικζσ εργαςίεσ είναι οι
εργαςίεσ που αποτελοφν τα ςτοιχεία του ενεργθτικοφ, όπωσ χρθματοδοτιςεισ, οι λοιπζσ
εργαςίεσ παροχισ πίςτθσ (εγγυθτικζσ επιςτολζσ, ενζγγυεσ πιςτϊςεισ), κακϊσ και οι
επενδφςεισ όπωσ οι τοποκετιςεισ ςε χρεόγραφα ι ξζνα νομίςματα. Στισ μεςολαβθτικζσ
εργαςίεσ εμπεριζχονται οι εργαςίεσ εξυπθρζτθςθσ των πελατϊν τθσ ζναντι αμοιβισ ι
προμικειασ εκτόσ του επιτοκίου. Τζτοιεσ εργαςίεσ, για παράδειγμα, είναι θ κίνθςθ
κεφαλαίων, θ μεςολάβθςθ ςτισ ειςαγωγζσ ,εξαγωγζσ, οι ειςπράξεισ αξιϊν, θ φφλαξθ τίτλων,
θ ενοικίαςθ κυρίδων ,θ αγοροπωλθςία ςυναλλάγματοσ αςφάλειεσ και άλλα .
ΕΡΩΣΘ΢Θ 2
Σι γνωρίηετε για τα δάνεια που παρζχουν οι εμπορικζσ τράπεηεσ ςτα νοικοκυριά, ςτισ
επιχειριςεισ ;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 2
προσ τα νοικοκυριά : ςτεγαςτικά δάνεια για ανζγερςθ ,αγορά ,επιςκευι οικίασ ,με
εξαςφάλιςθ υποκικθ. Επίςθσ, καταναλωτικά για αγορά αυτοκινιτου ,ςπουδζσ, εξόφλθςθ
φορολογικϊν υποχρεϊςεων κλπ.
προσ τισ επιχειριςεισ : είτε επενδυτικά για αγορά παγίων ι κεφάλαια κίνθςθσ για κάλυψθ
αναγκϊν ςε ρευςτότθτα .Συνικωσ είναι διαςφαλιςμζνα με υποκικθ ι λαμβάνεται ωσ
κάλυμμα μετρθτά ι μεταχρονολογθμζνεσ επιταγζσ ευρείασ διαςποράσ πελατϊν τθσ.
20
20
ΕΡΩΣΘ΢Θ 3
Ποιοσ είναι ο ρόλοσ τθσ Ευρωπαϊκισ κεντρικισ τράπεηασ ;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 3
Η Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα είναι αρμόδια για τθ διαχείριςθ του € και τθ χάραξθ και
εφαρμογι τθσ νομιςματικισ πολιτικισ .Βαςικόσ τθσ ςτόχοσ είναι να διατθρεί ςτακερζσ τισ
τιμζσ, ςτθρίηοντασ ζτςι τθν οικονομικι ανάπτυξθ και τθ δθμιουργία κζςεων εργαςίασ.
 Κακορίηει τα επιτόκια με τα οποία δανείηει τισ εμπορικζσ τράπεηεσ ςτθν ωσ ηϊνθ
του ευρϊ ,ελζγχοντασ ζτςι τθν προςφορά χριματοσ και τον πλθκωριςμό.
 Διαχειρίηεται τα ςυναλλαγματικά αποκζματα τθσ Ευρωηϊνθσ και τθν αγορά ι
πϊλθςθ νομιςμάτων, ϊςτε να διατθρείται θ ιςοτιμία των ςυναλλαγματικϊν ιςοτιμιϊν.
 Διαςφαλίηει τθν κατάλλθλθ εποπτεία των χρθματοπιςτωτικϊν αγορϊν και
ιδρυμάτων από τισ εκνικζσ αρχζσ, κακϊσ και τθν ομαλι λειτουργία των ςυςτθμάτων
πλθρωμϊν.
 Μεριμνά για τθν αςφάλεια και τθν ευρωςτία του ευρωπαϊκοφ τραπεηικοφ
ςυςτιματοσ.
 Εξουςιοδοτεί τισ χϊρεσ τθσ Ευρωηϊνθσ να εκδίδουν χαρτονομίςματα ευρϊ.
 Παρακολουκεί τισ τάςεισ των τιμϊν και αξιολογεί τουσ κινδφνουσ που προκφπτουν
για τθ ςτακερότθτα των τιμϊν.
ΕΡΩΣΘ΢Θ 4:
΢ε τι διαφζρει θ πιςτωτικι από τι χρεωςτικι κάρτα ;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 4 :
Όταν κάποιοσ χρθςιμοποιεί μια πιςτωτικι κάρτα, θ τράπεηα πλθρϊνει τον λογαριαςμό και
ο πελάτθσ χρεϊνεται αργότερα, ενϊ όταν κάποιοσ χρθςιμοποιεί μια χρεωςτικι κάρτα, τα
χριματα ζρχονται κατευκείαν από τον λογαριαςμό του. Η κφρια διαφορά λοιπόν ανάμεςα
ςτθν χρεωςτικι και ςτθν πιςτωτικι κάρτα είναι το ποιοσ πλθρϊνει. Με τθν χρεωςτικι
κάρτα θ πλθρωμι γίνεται από το λογαριαςμό ςασ, ενϊ με τθν πιςτωτικι θ πλθρωμι γίνεται
από τθν τράπεηα. Οι χρεωςτικζσ κάρτεσ είναι ςαν ψθφιακζσ επιταγζσ. Συνδζονται με τον
λογαριαςμό ςασ ςτθν τράπεηα και τα λεφτά εκταμιεφονται από τον λογαριαςμό μόλισ γίνει
κάποια ςυναλλαγι. Οι πιςτωτικζσ κάρτεσ είναι διαφορετικζσ. Προςφζρουν ζνα διακζςιμο
ποςό (πχ ςαν μικρό δάνειο), το οποίο δεν ζχει τόκο αν ο μθνιαίοσ λογαριαςμόσ τθσ
πιςτωτικισ κάρτασ πλθρϊνεται ςτθν ϊρα του. Αντί να είναι ςυνδεδεμζνθ ςε κάποιον
λογαριαςμό, θ πιςτωτικι κάρτα είναι ςυνδεδεμζνθ κατευκείαν με τθν τράπεηα που
εξζδωςε τθν κάρτα. Οπότε όταν χρθςιμοποιείτε μια πιςτωτικι κάρτα, ο εκδότθσ τθσ
πλθρϊνει τον ζμπορο και εςείσ χρωςτάτε ςτον εκδότθ.
21
21
ΕΡΩΣΘ΢Θ 5
΢ε τι διαφζρει θ ςυναλλαγματικι από τθν επιταγι ;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 5
Οι κυριότερεσ διαφορζσ μεταξφ επιταγισ και ςυναλλαγματικισ είναι:
Η επιταγι εκδίδεται «ςτον κομιςτι», ενϊ θ ςυναλλαγματικι ονομαςτικά και ςε
διαταγι.
Στθν επιταγι πλθρωτισ είναι θ Τράπεηα, ενϊ ςτθ ςυναλλαγματικι μπορεί να είναι
οποιοςδιποτε.
Στθν επιταγι υπεφκυνοι είναι μόνο οι «υπόχρεοι από αναγωγι», ενϊ ςτθ
ςυναλλαγματικι υπόχρεοσ είναι και ο πλθρωτισ.
Η επιταγι εκδίδεται από τον οφειλζτθ ςτον δικαιοφχο, ενϊ ςτθ ςυναλλαγματικι
αποδζκτθσ είναι ο οφειλζτθσ και ο εκδότθσ είναι ο πωλϊν.
Η επιταγι είναι πάντοτε πλθρωτζα όταν εμφανίηεται, ενϊ θ ςυναλλαγματικι είναι
πλθρωτζα ςτθ λιξθ τθσ.
Στθ επιταγι θ μθ φπαρξθ πρόβλεψθσ ςτθν πλθρωμι ςυνεπάγεται κυρϊςεισ
ποινικζσ, ενϊ ςτθν ςυναλλαγματικι δε ςυμβαίνει αυτό.
ΕΡΩΣΘ΢Θ 6
Γιατί οι πιςτωτικζσ κάρτεσ λζγονται πλαςτικό χριμα ;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 6
Όπωσ και οι χρεωςτικζσ ,οι προπλθρωμζνεσ ζτςι και οι πιςτωτικζσ κάρτεσ αναφζρονται
ςυχνά ωσ πλαςτικό χριμα διότι μζςω μιασ πλαςτικισ κάρτασ αντικακιςτοφν το φυςικό
χριμα.
ΕΡΩΣΘ΢Θ 7
Σι είναι θ κυρίδα ;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 7
Η κυρίδα είναι χϊροσ φφλαξθσ ,εντόσ τράπεηασ ,τον οποίο μπορεί οποιοςδιποτε πελάτθσ
να ζχει ,με ςκοπό τθ φφλαξθ πολφτιμων αντικειμζνων .Για τθν απόκτθςθ τθσ ,ο πελάτθσ
καταβάλει ςτθν τράπεηα μθνιαίο μίςκωμα. Πρόςβαςθ ςε αυτι ζχει μόνο ο πελάτθσ –
ενοικιαςτισ τθσ κυρίδασ και θ τράπεηα δε γνωρίηει το περιεχόμενο τθσ. Οτιδιποτε
περιζχεται εντόσ μιασ κυρίδασ δεν είναι αςφαλιςμζνο από τθν τράπεηα.
22
22
ΕΡΩΣΘ΢Θ 8
Γιατί το τραπεηικό ςφςτθμα ζχει μεγάλθ ςθμαςία για τθν λειτουργία τθσ οικονομίασ;
ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 8
Το τραπεηικό ςφςτθμα αποτελεί το κζντρο του χρθματοπιςτωτικοφ ςυςτιματοσ μιασ
χϊρασ. Ζχει ρόλο διαμεςολαβθτι ανάμεςα ςε αποταμιευτζσ και πιςτοφχουσ,
εξαςφαλίηοντασ τον μεταςχθματιςμό τθσ ρευςτότθτασ . Συμβάλλει ςτθν ανάπτυξθ τθσ
εκνικισ οικονομίασ με τθν τόνωςθ τθσ εγχϊριασ ηιτθςθσ, τθν χρθματοδότθςθ δυναμικϊν
κλάδων τθσ οικονομίασ και τθν ανάλθψθ καινοτόμων επενδυτικϊν πρωτοβουλιϊν.

More Related Content

More from lykvam

More from lykvam (20)

Greece, Crete
Greece, CreteGreece, Crete
Greece, Crete
 
Erasmus+ My kitchen garden
Erasmus+ My kitchen garden Erasmus+ My kitchen garden
Erasmus+ My kitchen garden
 
Garbage handling in Chania
Garbage handling in Chania Garbage handling in Chania
Garbage handling in Chania
 
Biological effects and suggestions for safe use of mobile phones
Biological effects and suggestions for safe use of mobile phonesBiological effects and suggestions for safe use of mobile phones
Biological effects and suggestions for safe use of mobile phones
 
Cutting Edge Technologies in Cern
Cutting Edge Technologies in CernCutting Edge Technologies in Cern
Cutting Edge Technologies in Cern
 
History of local radio
History of local radioHistory of local radio
History of local radio
 
Programma
ProgrammaProgramma
Programma
 
Giati matheno mathimatika
Giati matheno mathimatikaGiati matheno mathimatika
Giati matheno mathimatika
 
Children's rights
Children's rightsChildren's rights
Children's rights
 
ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΛ ΒΑΜΟΥ ΑΠΟ 16 ΣΕΠ
ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΛ ΒΑΜΟΥ ΑΠΟ 16 ΣΕΠΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΛ ΒΑΜΟΥ ΑΠΟ 16 ΣΕΠ
ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΛ ΒΑΜΟΥ ΑΠΟ 16 ΣΕΠ
 
Erasmus projects gel vamou
Erasmus projects gel vamouErasmus projects gel vamou
Erasmus projects gel vamou
 
protes_voithies
protes_voithiesprotes_voithies
protes_voithies
 
Ερευνητική Εργασία Β2 - Πρώτες βοήθειες
Ερευνητική Εργασία Β2 - Πρώτες βοήθειεςΕρευνητική Εργασία Β2 - Πρώτες βοήθειες
Ερευνητική Εργασία Β2 - Πρώτες βοήθειες
 
Apeiloumena kritis
Apeiloumena kritisApeiloumena kritis
Apeiloumena kritis
 
Thriskia kinoniki-politiki-metasximatismi
Thriskia kinoniki-politiki-metasximatismiThriskia kinoniki-politiki-metasximatismi
Thriskia kinoniki-politiki-metasximatismi
 
Το παιχνίδι από το χτες στο σήμερα
Το παιχνίδι από το χτες στο σήμεραΤο παιχνίδι από το χτες στο σήμερα
Το παιχνίδι από το χτες στο σήμερα
 
Hatred Speech
Hatred SpeechHatred Speech
Hatred Speech
 
Hate Speech
Hate SpeechHate Speech
Hate Speech
 
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α1 - ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α1 - ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α1 - ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α1 - ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
 
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α3 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α3 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α3 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α3 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
 

Recently uploaded

5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
Athina Tziaki
 

Recently uploaded (9)

5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
 
Σεβασμός .
Σεβασμός                                   .Σεβασμός                                   .
Σεβασμός .
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 1ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΜΕΡΟΣ 1ο ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΜΕΡΟΣ 1ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 1ο
 
-Διψήφιοι αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
-Διψήφιοι  αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη-Διψήφιοι  αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
-Διψήφιοι αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
 
Μαθητικές καταλήψεις
Μαθητικές                                  καταλήψειςΜαθητικές                                  καταλήψεις
Μαθητικές καταλήψεις
 
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηΣουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2οΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
 
Μαθητικά συμβούλια .
Μαθητικά συμβούλια                                  .Μαθητικά συμβούλια                                  .
Μαθητικά συμβούλια .
 

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

  • 1. 1 1 ΓΔΛ ΒΑΜΟΤ ΢ΥΟΛΗΚΟ ΔΣΟ΢ 2017-2018 ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΚΖ ΔΡΓΑ΢ΗΑ ΣΑΞΖ Α΄ ΛΤΛΔΗΟΤ ΜΑΘΖΜΑ : ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΠΑΗΓΔΗΑ ΘΔΜΑ : ΥΡΖΜΑ ΚΑΗ ΣΡΑΠΔΕΗΚΟ ΢Τ΢ΣΖΜΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Α2 ΚΑΘΗΓΗΣΗ΢ : ΜΑΤΡΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ
  • 2. 2 2 ΠΕΡΙΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Αϋ ΧΡΘΜΑ 1.1 ΑΝΣΙΠΡΑΓΜΑΣΙ΢ΜΟ΢ 1.2 Ι΢ΣΟΡΙΑ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ ΚΑΙ ΟΡΙ΢ΜΟ΢ 1.3 ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΕ΢ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ 1.4 ΢ΤΓΧΡΟΝΕ΢ ΜΟΡΦΕ΢ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Βϋ ΣΡΑΠΕΗΙΚΟ ΢Τ΢ΣΘΜΑ 2.1 ΕΜΠΟΡΙΚΕ΢ ΣΡΑΠΕΗΕ΢ 2.2 ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ 2.3 ΕΤΡΩΠΑΙΚΘ ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ 2.4 ΕΙΔΘ ΚΑΣΑΘΕ΢ΕΩΝ 2.5 ΔΑΝΕΙ΢ΜΟ΢ 2.6 ΧΡΘΜΑΣΟΠΙ΢ΣΩΣΙΚΘ ΚΡΙ΢Θ ΚΑΙ ΢ΤΝΕΠΕΙΕ΢ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γϋ ΕΡΕΤΝΘΣΙΚΘ-ΒΙΩΜΑΣΙΚΘ ΠΡΟ΢ΕΓΓΙ΢Θ ΣΟΤ ΘΕΜΑΣΑΣΟ΢: Α)Επίςκεψθ ςτθν τράπεηα Πειραιϊσ. Β)΢υνζντευξθ από υπάλλθλο τθσ τράπεηασ Πειραιϊσ.
  • 3. 3 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ 1.1.ΑΝΣΙΠΡΑΓΜΑΣΙ΢ΜΟ΢  Μορφι εμπορικισ ςυναλλαγισ (για παράδειγμα, αγοραπωλθςίασ) χωρίσ τθ μεςολάβθςθ χριματοσ. Στισ πρωτόγονεσ οικονομίεσ, τα οικονομικά αγακά ανταλλάςςονταν μεταξφ τουσ χωρίσ προςφυγι ςτον ενδιάμεςο ρόλο του χριματοσ.  Ο πρϊτοσ παρουςιάηει πολλζσ δυςκολίεσ, όπωσ είναι θ ανάγκθ, αν ζνα πρόςωπο ζχει ςτθν κατοχι του ζνα ςυγκεκριμζνο πράγμα για ανταλλαγι, να βρει ζνα άλλο πρόςωπο που να κζλει να το δεχτεί και ταυτόχρονα να μπορεί να προςφζρει ωσ αντάλλαγμα ςτον πρϊτο εκείνο ακριβϊσ το πράγμα που ο άλλοσ χρειάηεται. Δθλαδι για να κάνουν τα άτομα τθν ανταλλαγι πρζπει να προςφζρει ο ζνασ τισ αντίςτοιχεσ ποςότθτεσ που επικυμεί ο άλλοσ.  Υπάρχει επίςθσ θ δυςκολία τθσ εξίςωςθσ τθσ αξίασ των αγακϊν που ανταλλάςςονται θ δυςκολία επίςπευςθσ ι αναβολισ τθσ αγοράσ.  Φαινόμενα τζτοια παρουςιάςτθκαν για παράδειγμα κατά τθν περίοδο τθσ ναηιςτικισ κατοχισ 1941-44 ςτθν Ελλάδα, όταν το επίςθμο ελλθνικό νόμιςμα είχε υποςτεί τζτοιου είδουσ πλθκωριςτικό ευτελιςμό που το κοινό το απζφευγε για ςυναλλαγζσ. Κατά τθν περίοδο αυτι, ρόλο χριματοσ ζπαιξαν κυρίωσ διάφορα είδθ διατροφισ πρϊτθσ ανάγκθσ (όπωσ το ςιτάρι και το λάδι ι τα τςιγάρα).
  • 4. 4 4 1.2 Ι΢ΣΟΡΙΑ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ ΚΑΙ ΟΡΙ΢ΜΟ΢ Σο Χριμα ςτθν αρχαιότθτα Τον 18ο αιϊνα, που βριςκόμαςτε ακόμα ςτθν Ομθρικι εποχι λογάριαηαν τθν αςπίδα του Αχιλλζα ςε βόδια. Ο Άνταμ Σμικ γραφεί: <<Η πανοπλία του Διομιδθ κατά τον Όμθρο δεν ζχει ςτοιχίςει πάρα εννζα βόδια του Γλαφκου όμωσ ζχει ςτοιχίςει εκατό>> αυτοί οι απλοϊκοί κόςμοι είναι ότι κα αποκαλοφςε ςιμερα ζνασ οικονομολόγοσ Τρίτο Κόςμο. Στισ παραδοςιακζσ κοινωνίεσ θ ανταλλαγι των αγακϊν γινόταν χωρίσ τθν μεςολάβθςθ του χριματοσ. ΠΡΟΒΛΘΜΑΣΑ ΠΟΤ ΔΘΜΙΟΤΡΓΘΘΘΚΑΝ ΜΕ ΣΘΝ ΧΡΘ΢Θ ΧΡΘΜΑΣΟ΢ ΢Ε ΗΩΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΣΑ. Στθν αρχι, ανάλογα με τισ ςυνκικεσ που επικρατοφςαν ςε κάκε οικονομία, ωσ χριμα χρθςιμοποιικθκαν διάφορα πράγματα θ ηϊα όπωσ βόδια, πρόβατα, δζρματα, κοχφλια, φτερά ,αλάτι διάφορα μζταλλα κτλ. Η χρθςιμοποίθςθ όμωσ όλων αυτϊν ςτισ ςυναλλαγζσ παρουςίαηε οριςμζνα μειονεκτιματα. 1. Αδιαιρετότθτα. Όςα από αυτά εξυπθρετοφςαν ςυναλλαγζσ μεγάλθσ αξίασ δεν μποροφςαν να χρθςιμοποιθκοφν για ςυναλλαγζσ μικρισ αξίασ γιατί δεν ιταν διαιρετά. Παράδειγμα: Τα βόδια. 2. Μεταβολι τθσ αξίασ. Σε οριςμζνα από αυτά μποροφςε να μεταβλθκεί θ αξία με αποτζλεςμα να δθμιουργείται αβεβαιότθτα και να δυςχεραίνονται οι ςυναλλαγζσ. Παράδειγμα: Τα πρόβατα μπορεί να γεννιςουν ι να πεκάνουν, τα μζταλλα να ςκουριάςουν. 3. Δυςκολία ςτθ χριςθ. Το βάροσ ι ο όγκοσ οριςμζνων από αυτά ζκανε δφςκολθ τθ μεταφορά τουσ. Θ εμφάνιςθ του χριματοσ Κατά τισ ςυναλλαγζσ ςτθν αρχαιότθτα οι άνκρωποι είχαν κακιερϊςει το ανταλλακτικό ςφςτθμα βάςθ του οποίου ο παραγωγόσ ενόσ προϊόντοσ αντάλλαηε τα επιπλζον προϊόντα με προϊόντα αλλοφ παραγωγοφ. Η μζκοδοσ τθσ ανταλλαγισ αγακϊν χρονολογείτε ςε τουλάχιςτον 100.000 χρονιά πρίνων και δεν υπάρχει κανζνα ιςτορικό ςτοιχειό που να αποδεικνφει τθν φπαρξθ μιασ κοινωνίασ θ οικονομίασ που βαςιηόταν μόνο ςτθν μζκοδο αυτι. Πολλοί πολιτιςμοί ςε όλο τον κόςμο ανζπτυξαν τελικά τθν χριςθ χρθμάτων των οποίων θ άξια βαςιηόταν ςτθν άξια του υλικοφ από το όποιο ιταν φτιαγμζνο. Ο ςίγλοσ θ ςζκελ ιταν αρχικά μια μονάδα χριματοσ αλλά και μονάδα βάρουσ. Η πρϊτθ Εικόνα 1 Χρυςά Νομίςματα Εικόνα 2 Σα χαρτονομίςματα
  • 5. 5 5 χριςθ του όρου προςιλκε από τθν μεςοποτάμια γφρω ςτο 3.000 π.χ. Κοινωνίεσ ςτθν Αμερικι, τθν Αςία, τθν Αφρικι και τθν Αυςτραλία άρχιςαν να χρθςιμοποιοφν όςτρακα ωσ χριμα. Πολλά αντικείμενα ζχουν χρθςιμοποιθκεί ωσ χριματα, από τα φυςικά λιγοςτά πολφτιμα μζταλλα ζωσ κοχφλια και από τςιγάρα ζωσ τα εξ ολοκλιρου τεχνθτά χριματα όπωσ τα χαρτονομίςματα. Τα πρϊτα νομίςματα καταςκευάςτθκαν αρχικά από χαλκό κατόπιν από ςίδερο και αυτό επειδι ο χαλκόσ και ο ςιδερόσ ιταν ιςχυρά υλικά που χρθςιμοποιικθκαν για τθν καταςκευι οπλϊν. Η χρθματικι άξια των νομιςμάτων πρόεκυπτε από τθν Αςία του μζταλλου από το όποιο ιταν καταςκευαςμζνο. Η ευκολία των ςυναλλαγϊν που παρείχε θ ζκδοςθ των τραπεηογραμμάτιων από τισ τράπεηεσ κακιζρωςε τα χαρτονομίςματα ςε ευρεία και κοινόσ αποδεκτι ςυναλλακτικι πρακτικι. Με αυτό το νομιςματικό ςφςτθμα, οποφ το μζςο ςυναλλαγισ είναι χαρτιά, τα όποια μποροφν να μετατραποφν ςε προκακοριςμζνεσ , ςτακερζσ ποςότθτεσ χρυςοφ αντικαταςτάκθκε θ χριςθ των χρυςϊν νομιςμάτων ωσ χριματοσ μεταξφ του 17ου και του 19ου αιϊνα ςτθν Ευρϊπθ. Αυτά τα πιςτοποιθτικά χρυςοφ νομιμοποιικθκαν ωσ χριμα και θ ρευςτοποίθςθ του ςε χρυςό αποκαρρφνκθκε. Στισ αρχζσ του 20ου αιϊνα όλεσ ςχεδόν οι χϊρεσ υιοκζτθςαν αυτό το ςφςτθμα οποφ για τα πιςτοποιθτικά που εξζδιδαν, υπιρχε προκακοριςμζνθ ποςότθτα χρυςοφ προσ εξαργφρωςθ. Μετά τον 2ο παγκόςμιο πόλεμο με τθν διάςκεψθ του Breton Woods, οι περιςςότερεσ χϊρεσ υιοκζτθςαν τα χριματα fiat των οποίων θ τιμι είχε κακοριςτεί ςυμφϊνα με το δολάριο ΗΠΑ. Το αμερικανικό δολάριο με τθν ςειρά του κακορίςτθκε ςε ςχζςθ με το χρυςό. Το 1971, θ κυβζρνθςθ των ΗΠΑ ζπαυςε τθν μετατρεψιμότθτα του δολαρίου ΗΠΑ ςε χρυςό. Μετά από αυτό, πολλζσ χϊρεσ ακλοφκθςαν το παράδειγμα των ΗΠΑ και θ πλειονότθτα των χρθμάτων παγκοςμίωσ ςταμάτθςε να υποςτθρίηετε από αποκζματα χρυςοφ. Εικόνα 4 Σο δολάριο. Εικόνα 3. Ο χρυςόσ.
  • 6. 6 6 Οριςμόσ χριματοσ Με το όρο χριμα εννοοφμε τα περιουςιακά ςτοιχεία που χρθςιμοποιοφνται και γίνονται ευρζωσ αποδεκτά για πλθρωμζσ. Χριμα είναι οτιδιποτε γίνεται γενικά αποδεκτό ωσ μζςο ανταλλαγισ από τα άτομα μίασ κοινωνίασ. Η εφεφρεςθ του χριματοσ είναι μία από τισ μεγαλφτερεσ εφευρζςεισ που διευκόλυναν τθ ηωι των ανκρϊπων .Η χρθςιμοποίθςθ του χριματοσ αφξθςε το εμπόριο και τισ ςυναλλαγζσ και κατ ϋ επζκταςθ τθν οικονομία . Αποτελεί γενικά αποδεκτό μζςο ςυναλλαγϊν – ανταλλαγισ. Όταν ζνα αντικείμενο είναι ςε ηιτθςθ πρϊτιςτα για τθ χριςθ του ςτθν ανταλλαγι για τθ δυνατότθτά του να χρθςιμοποιείται ςτο εμπόριο για να ανταλλάςςει άλλα πράγματα τότε ζχει αυτιν τθν ιδιότθτα. Αυτό το χαρακτθριςτικό επιτρζπει ςτα χριματα να είναι πρότυπα αναβεβλθμζνθσ πλθρωμισ, π.χ., ζνα εργαλείο για τθν πλθρωμι των χρεϊν. 1.3 Λειτουργίεσ του χριματοσ Μζςο ςυναλλαγϊν Από τα προθγοφμενα γίνεται φανερό ότι κφρια λειτουργία του χριματοσ είναι θ χρθςιμοποίθςι του ωσ μζςου ςυναλλαγισ. Σε αυτι τθ λειτουργία οφείλονται ο μεγάλοσ καταμεριςμόσ των ζργων και θ ανάπτυξθ του εμπορίου. Μζςο Διαφφλαξθσ Αξιϊν Το χριμα μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για τθν πραγματοποίθςθ μελλοντικϊν αγορϊν. Μονάδα μζτρθςθσ αξίασ Η ηιτθςθ και θ προςφορά διαμορφϊνουν ςτθν αγορά τθν τιμι ενόσ αγακοφ ςε χρθματικζσ μονάδεσ. Ζτςι θ αξία κάκε προϊόντοσ εκφράηεται ςε χρθματικζσ μονάδεσ. Για παράδειγμα, θ αξία ενόσ μολυβιοφ είναι 0,5 ευρϊ, ενόσ τετραδίου 2 ευρϊ κτλ., το ευρϊ, δθλαδι, γίνεται το μζτρο τθσ απόλυτθσ αξίασ των αγακϊν. Μποροφμε επίςθσ με το χριμα να προςδιορίςουμε τθν αξία ενόσ αγακοφ ςε ςχζςθ με τθν αξία ενόσ άλλου, δθλαδι τθ ςχετικι αξία των αγακϊν. Στο παράδειγμά μασ θ ςχετικι αξία ενόσ τετραδίου είναι τζςςερα μολφβια. Μζςο διατιρθςθσ αξιϊν Εφόςον το χριμα είναι μζτρο τθσ απόλυτθσ αξίασ των αγακϊν, ο κάτοχοσ χριματοσ μπορεί να διακζτει τμθματικά μζροσ των χρθμάτων του για τθν αγορά αγακϊν. Παράδειγμα: Ζςτω ζνασ παραγωγόσ ςιταριοφ ςε μια οικονομία που δε χρθςιμοποιεί χριμα. Ο παραγωγόσ είναι υποχρεωμζνοσ να διατθρεί ςε αποκικεσ τθν ετιςια παραγωγι ςιταριοφ και να τθ διακζτει
  • 7. 7 7 τμθματικά, ανταλλάςςοντάσ τθν με άλλα αγακά που ζχει ανάγκθ. Αν όμωσ γινόταν χριςθ του χριματοσ, ο ίδιοσ παραγωγόσ κα είχε τθ δυνατότθτα να πουλιςει ολόκλθρθ τθ ςοδιά του και να ειςπράξει τθν αξία τθσ ςε χριμα, το οποίο κα μποροφςε να δαπανά τμθματικά ςε διαφορετικζσ χρονικζσ ςτιγμζσ για τισ ανάγκεσ του. Ζτςι το χριμα γίνεται και μζςο διατιρθςθσ αξιϊν. Μζςο Πραγματοποίθςθσ μελλοντικϊν πλθρωμϊν Το χριμα είναι διαχρονικι μονάδα μζτρθςθσ. Δίνει τθν δυνατότθτα δανείων και πιςτϊςεων. Το χριμα εξυπθρετεί τισ ςυναλλαγζσ και μετρά τθν ανταλλακτικι αξία των εμπορευμάτων. Το χριμα είναι μζςο πλθρωμϊν, γιατί όλοι οι ςυναλλαςςόμενοι δζχονται να αποκτιςουν το αντίτιμο τον εμπορεφματοσ που προςφζρουν ςε χριμα. Είναι επίςθσ, μζςο αποταμίευςθσ τθσ αξίασ, γιατί θ απόκτθςθ χριματοσ από τθν πϊλθςθ ενόσ εμπορεφματοσ επιτρζπει τθ διαφοροποίθςθ του χρόνου πϊλθςθσ και του χρόνου αγοράσ. Ταυτόχρονα, θ φπαρξθ του χριματοσ αποδεςμεφει χρονικά τθν πϊλθςθ ενόσ αγακοφ από τθν αγορά κάποιου άλλου. Αποτζλεςμα των ανωτζρω είναι: 1.4 Μορφζσ χριματοσ Πιςτωτικι κάρτα Η πιςτωτικι κάρτα είναι ζνα εργαλείο που ςασ δίνει τθ δυνατότθτα να χρθςιμοποιιςετε “δανεικά” χριματα για να πλθρϊςετε για αγακά και υπθρεςίεσ. Λειτουργεί κάπωσ ζτςι: Όταν εγκρικεί (θ κάρτα), θ τράπεηα ςασ χορθγεί ζνα ποςό πίςτωςθσ με τθ μορφι πλαςτικισ κάρτασ για να το χρθςιμοποιιςετε κατά το δοκοφν. Τεχνικά, θ πιςτωτικι κάρτα είναι μια λεπτι πλαςτικι κάρτα, ςυνικωσ 8,5 Χ 5,5 εκατοςτά ςε μζγεκοσ, που περιζχει πλθροφορίεσ ταυτοποίθςθσ, όπωσ θ υπογραφι ι μια φωτογραφία, και εξουςιοδοτεί το άτομο που αναγράφεται πάνω ςε αυτι να χρεϊςει αγορζσ ι υπθρεςίεσ ςτο λογαριαςμό του – χρεϊςεισ τισ οποίεσ κα πλθρϊςει περιοδικά. Στισ μζρεσ μασ, οι πλθροφορίεσ που αναγράφονται ςτθν κάρτα διαβάηονται από τα ΑΤΜ, τα ειδικά μθχανάκια ςτα καταςτιματα και από τουσ υπολογιςτζσ τθσ τράπεηασ και από το διαδίκτυο. Χρθςιμοποιϊντασ τθν πιςτωτικι ςασ κάρτα δεν χρθςιμοποιείτε τα χριματά ςασ για να κάνετε τισ αγορζσ ςασ, αλλά τα χριματα τθσ τράπεηασ, πράγμα που μπορείτε να κάνετε για ζνα διάςτθμα χωρίσ να πλθρϊνετε τόκο. Στο τζλοσ του μινα, πρζπει να εξοφλιςετε αυτό το μίνι-δάνειο αλλιϊσ κα ζχετε επιβάρυνςθ.
  • 8. 8 8 Μια πιςτωτικι κάρτα μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για να κάνετε αγορζσ, για να μειϊςετε το κόςτοσ ενόσ μεγάλου χρζουσ ι για να κερδίςετε μετρθτά ωσ επιςτροφι ι για να ζχετε άλλεσ επιβραβεφςεισ. Είναι ουςιαςτικά ζνασ τφποσ δανείου, όπου τα λεφτά που ξοδεφετε ςτθν κάρτα ςασ τα δανείηεςτε από μια τράπεηα. Ο τόκοσ προςτίκεται ςτο ποςό που δανειςτικατε αν δεν καταφζρετε να ιςοςκελίςετε τον λογαριαςμό ςασ ςτο τζλοσ του μινα. Πϊσ λειτουργοφν οι πιςτωτικζσ κάρτεσ Όταν κάνετε αίτθςθ για πιςτωτικι κάρτα, κάνετε αίτθςθ για να δανειςτείτε λεφτά από τον εκδότθ τθσ κάρτασ, ςυνικωσ μια τράπεηα. Ο εκδότθσ κα δει το πιςτωτικό ςασ ιςτορικό πριν δεχκεί τθν αίτθςι ςασ και αν ζχετε κακό πιςτωτικό ιςτορικό μπορεί να ςασ αρνθκεί τθν ζκδοςι τθσ κάρτασ ι να ςασ κάνει κάποια λιγότερο ευνοϊκι πρόταςθ. Αν όλα πάνε καλά, θ τράπεηα κα ορίςει ζνα πιςτωτικό όριο, το οποίο είναι το μζγιςτο ποςό που μπορείτε να ξοδζψετε με τθν κάρτα. Η εταιρεία που εξζδωςε τθν κάρτα κα ςασ ςτζλνει κάκε μινα ζνα λογαριαςμό, αναφζροντασ τισ ςυναλλαγζσ ςασ κακϊσ και το οφειλόμενο ποςό. Θα ςασ αναφζρει επίςθσ το ελάχιςτο ποςό που πρζπει να πλθρϊςετε κακϊσ και τθν θμερομθνία που πρζπει να το κάνετε αυτό. Οι περιςςότερεσ κάρτεσ ζχουν μια περίοδο χωρίσ επιτόκιο γφρω ςτισ 56 μζρεσ. Με άλλα λόγια αν πλθρϊνετε το λογαριαςμό που κα ςασ ζρχεται κάκε μινα δεν κα ζχετε τόκο να πλθρϊςετε. Αν κζλετε να κάνετε μια μεγάλθ αγορά τότε μια πιςτωτικι κάρτα με 0% επιτόκιο για μια ςυγκεκριμζνθ περίοδο είναι αυτό που χρειάηεςτε. Υπάρχει πικανότθτα να αποκτιςετε μια πιςτωτικι κάρτα όπου δεν χρεϊνεται κακόλου επιτόκιο μζχρι και δφο ζτθ. Μόλισ τελειϊςει θ περίοδοσ με το μθδενικό επιτόκιο τότε κα αρχίςετε να πλθρϊνετε ζναν τόκο τθσ τάξθσ του 19%, αν και μια επιλογι κα ιταν να μεταφζρετε το υπόλοιπο που χρωςτάτε ςε μια άλλθ κάρτα. ΢υναλλαγματικι Συναλλαγματικι είναι το αξιόγραφο που εκδίδεται κατά οριςμζνο τφπο, δθλαδι πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει ςυγκεκριμζνα τυπικά ςτοιχεία, και ςτο οποίο ενςωματϊνονται μία ι περιςςότερεσ υποχρεϊςεισ για πλθρωμι. Η ςυναλλαγματικι αφορά μια τριπρόςωπθ ςχζςθ που αποτελείται από τον εκδότθ, τον πλθρωτι και τον λιπτθ.  Εκδότθσ είναι αυτόσ που εκδίδει τθν ςυναλλαγματικι και δίνει τθν εντολι πλθρωμισ,
  • 9. 9 9  Πλθρωτισ είναι αυτόσ που πρζπει να πλθρϊςει και  Λιπτθσ είναι αυτόσ ςτον οποίο πρζπει να γίνει θ πλθρωμι.  Όςο περιςςότερεσ υπογραφζσ ζχει θ ςυναλλαγματικι, τόςο μεγαλφτερθ είναι θ εμπορευςιμότθτα τθσ.  Ο εκδότθσ τθσ ςυναλλαγματικισ ζχει τθν προςδοκία ότι ο πλθρωτισ κα τθν αποδεχκεί. Ο πλθρωτισ κα είναι δθλαδι οφειλζτθσ του εκδότθ. Με τθν ζκδοςθ τθσ ςυναλλαγματικισ ο εκδότθσ δίνει εντολι ςτον πλθρωτι να πλθρϊςει το ποςό το οποίο αναγράφεται ςτθν ςυναλλαγματικι όχι ςτον ίδιο τον εκδότθ αλλά ςτον τρίτο, δθλαδι τον λιπτθ.  Ο εκδότθσ ςυνικωσ είναι οφειλζτθσ του λιπτθ. Ο λιπτθσ μπορεί με τθν ςειρά του να μεταβιβάςει τθν ςυναλλαγματικι ςε άλλον ςτον οποίο ςυνικωσ οφείλει. Σο χαρτονόμιςμα Eίναι ζνα είδοσ αξιόγραφου, γραμμάτιου, ι υποςχετικισ ςτθν οποία ο εκδότθσ αναγράφει το ποςόν και το είδοσ του νομίςματοσ το οποίο κα καταβάλει ςτον κομιςτι. Εκδίδεται ςυνικωσ από πιςτωτικά ιδρφματα όπωσ είναι οι τράπεηεσ και γι αυτό είναι ευρζωσ γνωςτό και ωσ τραπεηογραμμάτιο. Σπανιότερα και ανάλογα με τθν νομοκεςία τθσ κάκε χϊρασ ι τισ ειδικζσ ςυνκικεσ που επικρατοφν μπορεί να εκδοκεί και από άλλουσ όπωσ από το ίδιο το κράτοσ, τον ςτρατό, επιχειριςεισ ι και ιδιϊτεσ. ΕΠΙΣΑΓΘ Με τθν επιταγι ο εκδότθσ δίνει εντολι ςτθν τράπεηά του να καταβλθκεί ςτον κομιςτι τθσ επιταγισ το αναγραφόμενο ποςό, με ανάλθψθ από τον τραπεηικό λογαριαςμό
  • 10. 10 10 του εκδότθ. Ο κομιςτισ μπορεί να μεταβιβάςει ςε τρίτο πρόςωπο τθν απαίτθςι του από τθν επιταγι, ςυχνότερα με οπιςκογράφθςθ. Ο κακοφ θ οπιςκογράφθςθ γίνεται νζοσ κομιςτισ τθσ επιταγισ. Αν υπάρχουν διακζςιμα κεφάλαια ςτον λογαριαςμό του εκδότθ, ο κομιςτισ δίνει τθν επιταγι ςτθν τράπεηα και αναλαμβάνει το ποςό. Αν δεν υπάρχουν διακζςιμα κεφάλαια ςτον λογαριαςμό του εκδότθ, θ επιταγι δεν κα πλθρωκεί, κα ςφραγιςτεί, και ο κομιςτισ μπορεί να ςτραφεί προσ πλθρωμι κατά του εκδότθ, των οπιςκογράφων και των τριτεγγυθτϊν. Με τθ ςειρά του, κάκε οπιςκογράφοσ και τριτεγγυθτισ που πλιρωςε τθν επιταγι μπορεί να ςτραφεί κατά των προθγοφμενϊν του οπιςκογράφων ι τριτεγγυθτϊν, και κατά του εκδότθ. Η τραπεηικι επιταγι ζχει ςυγκεκριμζνεσ προχποκζςεισ . Για τραπεηικι επιταγι που είναι άκυρθ διαφοροποιείται ο χρόνοσ παραγραφισ και οι μζκοδοι διεκδίκθςθσ του ποςοφ.
  • 11. 11 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2.1 ΕΜΠΟΡΙΚΕ΢ ΣΡΑΠΕΗΕ΢ Μια εμπορικι τράπεηα είναι τφποσ οικονομικοφ μεςάηοντα και τφποσ τράπεηασ. Συλλζγει κεφάλαια με τθ ςυλλογι των κατακζςεων από επιχειριςεισ και τουσ ιδιϊτεσ διαχωρίηοντάσ τισ ςε κατακζςεισ όψεωσ, κατακζςεισ ταμιευτθρίου και κατακζςεισ οριςμζνου χρόνου. Χορθγεί δάνεια ςτισ επιχειριςεισ και τουσ ιδιϊτεσ. Αγοράηει επίςθσ εταιρικά χρεϊγραφα και κρατικά χρεϊγραφα. Τα βαςικά ςτοιχεία του πακθτικοφ τθσ είναι οι κατακζςεισ και τα βαςικά ςτοιχεία του ενεργθτικοφ τθσ είναι τα δάνεια και τα χρεϊγραφα. Οι εμπορικζσ τράπεηεσ εκτόσ από κατακζςεισ και δάνεια προςφζρουν και κάποιεσ άλλεσ υπθρεςίεσ: αςφαλιςτικζσ εργαςίεσ, χρθματιςτθριακζσ, εγγυθτικζσ επιςτολζσ και τζλοσ, επενδυτικζσ υπθρεςίεσ. Μετά τθν βιομθχανικι επανάςταςθ και τθν επικράτθςθ του καπιταλιςτικοφ ςυςτιματοσ, άρχιςε και θ ανάπτυξθ των τραπεηϊν. Από τισ αρχζσ του 20οφ αιϊνα υπάρχει διαςφνδεςθ τραπεηικοφ και χρθματιςτθριακοφ κεφαλαίου, το οποίο αποκτά μεγάλθ οικονομικι και πολιτικι δφναμθ. Αρχικά, οι εμπορικζσ τράπεηεσ εξζδιδαν τα χαρτονομίςματα, τα ονομαηόμενα τραπεηογραμμάτια. Από τισ αρχζσ του 20οφ αιϊνα το δικαίωμα ζκδοςθσ τραπεηογραμματίων το ζχει μόνο θ κεντρικι τράπεηα, θ οποία είναι κρατικι ι τελεί υπό τον ζλεγχο του κράτουσ.
  • 12. 12 12 2.2 ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ Κεντρικι Τράπεηα μίασ χϊρασ είναι το χρθματοπιςτωτικό ίδρυμα που ςυντονίηει τισ εγχϊριεσ τράπεηζσ τθσ ωσ προσ τθ γενικι πολιτικι τουσ και θ τράπεηα που διακζτει το εκδοτικό προνόμιο, τθν αρμοδιότθτα δθλαδι να εκδίδει νζο χριμα. Συγκεκριμζνα θ Κεντρικι Τράπεηα οριοκετεί τα επιτόκια των τραπεηϊν κακορίηοντασ το επιτόκιο δανειςμοφ τθσ, κζτοντασ ζτςι τισ γενικζσ γραμμζσ πλεφςθσ για τισ υπόλοιπεσ, δθλαδι τισ εμπορικζσ τράπεηεσ (οι οποίεσ είναι αναγκαςμζνεσ ζπειτα να δράςουν μζςα ςε κακοριςμζνα πλαίςια). Επίςθσ είναι θ μόνθ τράπεηα που δικαιοφται να εκδϊςει και να κζςει ςε κυκλοφορία τα τραπεηογραμμάτια που κυκλοφοροφν ςε ζνα κράτοσ ι να δεςμεφςει τα υπάρχοντα που κινοφνται ςτθν αγορά. Η προςφορά του χριματοσ γίνεται με πράξεισ όπωσ θ ζκδοςθ ομολογιϊν. Κατά τθν ζκδοςθ νζων ομολογιϊν θ τράπεηα δεςμεφει το πλεονάηον χριμα από τθν αγορά ενϊ με τθ ρευςτοποίθςι τουσ το επαναδιακζτει όποτε αυτό είναι ςκόπιμο. Ζτςι θ Κεντρικι Τράπεηα είναι ζνα από τα βαςικά όργανα ενόσ κράτουσ για τθν άςκθςθ τθσ νομιςματικισ πολιτικισ. Τζτοιου είδουσ πράξεισ αςκοφν επιρροι ςτον πλθκωριςμό ενόσ κράτουσ. Η Κεντρικι Τράπεηα επίςθσ παρζχει πιςτϊςεισ ςτισ τράπεηεσ για τθν ομαλι διεξαγωγι των εργαςιϊν τουσ (όταν για παράδειγμα αυτζσ αδυνατοφν προςωρινά να αντεπεξζλκουν ςτισ υποχρεϊςειστουσ). Σε εξαιρετικζσ περιπτϊςεισ όπου μία τράπεηα ζχει αυξθμζνεσ υποχρεϊςεισ, τισ οποίεσ δεν δφναται να εκπλθρϊςει με άλλο τρόπο, θ Κεντρικι Τράπεηα μπορεί να αναλάβει τισ υποχρεϊςεισ αυτζσ. Για τον λόγο αυτό θ Κεντρικι Τράπεηα δζχεται ζνα ετιςιο ποςοςτό ειςφοράσ από τισ άλλεσ τράπεηεσ προσ κάλυψθ τζτοιων περιπτϊςεων. Τζλοσ οι Κεντρικζσ Τράπεηεσ είναι πολλζσ φορζσ επιφορτιςμζνεσ με τθ διεξαγωγι ερευνϊν και μελετϊν ςχετικά με τον ιδιωτικό και επιχειρθματικό δανειςμό, με τθ ςτατιςτικι επεξεργαςία των ευρθμάτων και τθ διεξαγωγι ποριςμάτων για τθν πορεία τθσ οικονομίασ του κράτουσ.
  • 13. 13 13 2.3 ΕΤΡΩΠΑΙΚΘ ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ Ευρωπαϊκι κεντρικι τράπεηα Η Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα (ΕΚΤ) είναι θ κεντρικι τράπεηα των 19 χωρϊν τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ που ζχουν υιοκετιςει το ευρϊ. Βαςικό κακικον μασ είναι θ διατιρθςθ τθσ ςτακερότθτασ των τιμϊν ςτθ ηϊνθ του ευρϊ και, ωσ εκ τοφτου, θ διαφφλαξθ τθσ αγοραςτικισ δφναμθσ του ενιαίου νομίςματοσ. Η ΕΚΤ είναι ζνα από τα επίςθμα κεςμικά όργανα τθσ ΕΕ και αποτελεί τον πυρινα του Ευρωςυςτιματοσ, κακϊσ και του Ενιαίου Εποπτικοφ Μθχανιςμοφ για τθν τραπεηικι εποπτεία. Μάκετε περιςςότερα για τθν οργανωτικι δομι μασ και γνωρίςτε τα μζλθ του Διοικθτικοφ Συμβουλίου, του βαςικοφ οργάνου λιψθσ αποφάςεων. Θ δθμιουργία τθσ Οικονομικισ και Νομιςματικισ Ζνωςθσ: Πρϊτο βιμα προσ τθν ίδρυςθ τθσ ΕΚΤ αποτζλεςε θ απόφαςθ που ελιφκθ το 1988 ςχετικά με τθ δθμιουργία τθσ Οικονομικισ και Νομιςματικισ Ζνωςθσ: ελεφκερθ κυκλοφορία κεφαλαίων εντόσ τθσ Ευρϊπθσ, κοινι νομιςματικι αρχι και ενιαία νομιςματικι πολιτικι ςε όλεσ τισ χϊρεσ τθσ ηϊνθσ του ευρϊ. TA ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΕΙΝΑΙ: Σφμφωνα με το άρκρο 127 παράγραφοσ 2 τθσ Συνκικθσ για τθ λειτουργία τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, τα βαςικά κακικοντα του Ευρωςυςτιματοσ είναι:  θ χάραξθ και θ εφαρμογι τθσ νομιςματικισ πολιτικισ για τθ ηϊνθ του ευρϊ,  θ διενζργεια πράξεων ςυναλλάγματοσ,  θ κατοχι και θ διαχείριςθ των επίςθμων ςυναλλαγματικϊν διακεςίμων των χωρϊν τθσ ηϊνθσ του ευρϊ (διαχείριςθ χαρτοφυλακίων),  θ προϊκθςθ τθσ ομαλισ λειτουργίασ των ςυςτθμάτων πλθρωμϊν. Επιπλζον, ςφμφωνα με το άρκρο 127 παράγραφοσ 6 τθσ Συνκικθσ για τθ λειτουργία τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και με τον κανονιςμό (ΕΚ) αρικ. 1024/2013 του Συμβουλίου (ο «κανονιςμόσ για τον ΕΕΜ»), θ ΕΚΤ ζχει τθν αρμοδιότθτα για ςυγκεκριμζνα κακικοντα που αφοροφν τθν προλθπτικι εποπτεία των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων τα οποία είναι εγκατεςτθμζνα ςε ςυμμετζχοντα κράτθ μζλθ. Εκτελεί τα κακικοντα αυτά ςτο πλαίςιο Ενιαίου Εποπτικοφ Μθχανιςμοφ αποτελουμζνου από τθν ΕΚΤ και τισ αρμόδιεσ εκνικζσ αρχζσ
  • 14. 14 14 ΢τόχοι Το άρκρο 127 παράγραφοσ 1 τθσ Συνκικθσ ορίηει τον πρωταρχικό ςτόχο του Ευρωςυςτιματοσ ωσ εξισ: "Πρωταρχικόσ ςτόχοσ του Ευρωπαϊκοφ Συςτιματοσ Κεντρικϊν Τραπεηϊν *…+ είναι θ διατιρθςθ τθσ ςτακερότθτασ των τιμϊν". Και ςυνεχίηει ωσ εξισ: "Με τθν επιφφλαξθ του ςτόχου τθσ ςτακερότθτασ των τιμϊν, το ΕΣΚΤ ςτθρίηει τισ γενικζσ οικονομικζσ πολιτικζσ ςτθν Ζνωςθ, προκειμζνου να ςυμβάλει ςτθν υλοποίθςθ των ςτόχων τθσ Ζνωςθσ, που ορίηονται ςτο άρκρο 3 τθσ Συνκικθσ για τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ." Η Ευρωπαϊκι Ζνωςθ ζχει πολλαπλοφσ ςτόχουσ (άρκρο 3 τθσ Συνκικθσ για τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ), οι οποίοι περιλαμβάνουν τθν αειφόρο ανάπτυξθ τθσ Ευρϊπθσ με γνϊμονα τθν ιςόρροπθ οικονομικι ανάπτυξθ και τθ ςτακερότθτα των τιμϊν, κακϊσ και τθν άκρωσ ανταγωνιςτικι κοινωνικι οικονομία τθσ αγοράσ, με ςτόχο τθν πλιρθ απαςχόλθςθ και τθν κοινωνικι πρόοδο. Συνεπϊσ, θ ςτακερότθτα των τιμϊν δεν αποτελεί μόνο πρωταρχικό ςτόχο τθσ νομιςματικισ πολιτικισ τθσ ΕΚΤ, αλλά και ςτόχο του ςυνόλου τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. Ζτςι, θ Συνκικθ για τθ λειτουργία τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και θ Συνκικθ για τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ ορίηουν ςαφϊσ ιεραρχθμζνουσ ςκοποφσ για το Ευρωςφςτθμα, κακιςτϊντασ ςαφζσ ότι θ ςτακερότθτα των τιμϊν είναι θ ςθμαντικότερθ ςυμβολι τθσ νομιςματικισ πολιτικισ ςτθν επίτευξθ ευνοϊκοφ οικονομικοφ περιβάλλοντοσ. 2.4 ΕΙΔΘ ΚΑΣΑΘΕ΢ΕΩΝ Οι εμπορικζσ τράπεηεσ δζχονται κατακζςεισ από ιδιϊτεσ, ιδιωτικζσ επιχειριςεισ, δθμόςιουσ οργανιςμοφσ κ.τ.λ. Τρεισ είναι οι βαςικζσ κατθγορίεσ κατακζςεων:  Οι καταθζςεισ όψεωσ, που διακινοφνται ςυχνά με ατομικζσ επιταγζσ.  Οι καταθζςεισ ταμιευτηρίου, που είναι θ ςυνθκζςτερθ μορφι λογαριαςμοφ και επιτρζπει τθν κατάκεςθ χρθμάτων ι τθν ανάλθψθ, όποτε ο ενδιαφερόμενοσ το επικυμεί.  Οι καταθζςεισ προθεςμίασ, που είναι μια μορφι κατάκεςθσ με χρονικό περιοριςμό. Δθλαδι, ο κατακζτθσ μπορεί να αποςφρει τα χριματα που ζχει κατακζςει φςτερα από οριςμζνο χρονικό διάςτθμα. Αν τα αποςφρει νωρίτερα, χάνει ζνα τμιμα του τόκου. 2.5 ΔΑΝΕΙ΢ΜΟ΢ Οριςμόσ: Με τθν ονομαςία δάνειο φζρεται ειδικι διμερισ ςφμβαςθ, εξ ου και ο ταυτόςθμοσ όροσ δανειακι ςφμβαςθ, όπου κατά τθ ςυνομολόγθςι τθσ μεταβιβάηεται για κάποιο
  • 15. 15 15 χρονικό διάςτθμα θ κυριότθτα χρθμάτων ι άλλων αντικαταςτατϊν πραγμάτων, με τθν υποχρζωςθ τθσ μετζπειτα επιςτροφισ τουσ. Τφποι Δανείων: Τα δάνεια μπορεί να είναι είτε αςφαλι, όπου ο δανειςτισ προςτατεφεται ϊςτε να λάβει όλο το ποςό που ζχει δανείςει, ι επιςφαλι ςτα οποία ο δανειηόμενοσ μπορεί και να μθν εξοφλιςει το δάνειο. Παράλλθλα, ανάλογα με τθν χριςθ και τθ φφςθ του προςϊπου που δανείηεται, τα δάνεια χωρίηονται ςε δάνεια ιδιωτικισ χριςθσ και δάνεια επαγγελματικισ χριςθσ. Ωςτόςο, υπάρχουν και τα κρατικά δάνεια, που περιλαμβάνουν δανειςμοφσ μεταξφ κρατϊν αλλά και άλλεσ περιπτϊςεισ που περιλαμβάνουν τθν ανάμιξθ του κράτουσ. 1. Δάνεια Ιδιωτϊν: Τα δάνεια ιδιωτϊν περιλαμβάνουν τα δάνεια που δίνονται ςε ιδιϊτεσ για προςωπικι χριςθ. Τα πιο βαςικά δάνεια ιδιωτϊν αναλφονται ςτθ ςυνζχεια.  Στεγαςτικό Δάνειο: Ζνα ςτεγαςτικό δάνειο είναι ζνα πολφ κοινό είδοσ χρεογράφου, που χρθςιμοποιείται από πολλά άτομα για τθν αγορά κατοικιϊν. Σε αυτό το δάνειο ο οφειλζτθσ χρθςιμοποιεί τα χριματα με ςκοπό τθν αγορά ενόσ ακινιτου.  Δάνειο Αυτοκινιτου: Ζνα δάνειο αυτοκινιτου είναι ζνα δάνειο που λιφκθκε ϊςτε να αγοραςκεί ζνα καινοφργιο ι μεταχειριςμζνο αυτοκίνθτο.  Προςωπικό Δάνειο: Στα προςωπικά δάνεια ο δανειολιπτθσ δανείηεται ζνα ποςό το οποίο επικυμεί να διακζςει για τθν αγορά ενόσ προϊόντοσ ι μιασ υπθρεςίασ και δεν χρειάηεται να γνωςτοποιιςει τισ προκζςεισ του ςτθν τράπεηα.  Πιςτωτικι Κάρτα: Η πιςτωτικι κάρτα είναι ζνα και αυτι ζνασ τφποσ δανείου, που χρθςιμοποιείται για τθν πλθρωμι αγακϊν και υπθρεςιϊν χωρίσ να χρειάηεται να καταβλθκοφν τα χριματα άμεςα.
  • 16. 16 16 2. Επιχειρηματικά Δάνεια: Τα επιχειρθματικά δάνεια είναι αυτά τα οποία χορθγοφνται από ζνα χρθματοπιςτωτικό ίδρυμα ςε ζναν πελάτθ, που ςυνικωσ είναι μία μεγάλθ επιχείρθςθ, ι μία μικρομεςαία ι και ελεφκεροι επαγγελματίεσ. Ζνα επαγγελματικό δάνειο δίνεται προκειμζνου να καλυφκοφν κάποιεσ ςυγκεκριμζνεσ ανάγκεσ ανάλογα με το είδοσ του δανειολιπτθ. 3. Κρατικά Δάνεια: Ανάλογα με τισ εκάςτοτε παγκόςμιεσ οικονομικζσ καταςτάςεισ, ςε περιόδουσ φφεςθσ τθσ οικονομίασ μίασ χϊρασ υπάρχει θ περίπτωςθ θ ςυγκεκριμζνθ χϊρα να ηθτιςει τθν χοριγθςθ δανείου από μία άλλθ χϊρα ι από ζναν φορζα εκτόσ ι εντόσ των ςυνόρων τθσ. Αντίςτοιχα, μπορεί μία χϊρα να χορθγιςει δάνειο ςε μία άλλθ, εφόςον θ οικονομικι κατάςταςθ μπορεί να υποςτθρίξει μία τζτοια ενζργεια. Σε περίπτωςθ που μία χϊρα δανειςτεί από μία άλλθ τότε κα πρζπει να δεχτεί και κάποιουσ όρουσ όπωσ για παράδειγμα ειςαγωγι προϊόντων από τθν χϊρα που δανείηει ι ενζργειεσ άλλθσ φφςεωσ που κα φζρνουν ςε πλεονεκτικι κζςθ τθν χϊρα "δανειςτι". 2.6. ΧΡΘΜΑΣΟΠΙ΢ΣΩΣΙΚΘ ΚΡΙ΢Θ ΚΑΙ ΢ΤΝΕΠΕΙΕ΢ Οριςμόσ τθσ ανακεφαλαιοποίθςθσ Ανακεφαλαιοποίθςθ, γενικά, είναι θ μζκοδοσ εκείνθ αναδιοργάνωςθσ μιασ εταιρίασ θ οποία επιτυγχάνεται με μεταβολι τθσ κεφαλαιακισ τθσ δομισ, του τρόπου δθλαδι με τον οποίο θ εταιρία χρθματοδοτεί τθ ςυνολικι λειτουργία και ανάπτυξι τθσ, ςυνδυάηοντασ τισ διάφορεσ πθγζσ χρθματοδότθςθσ. Για να μιλιςουμε με πιο λογιςτικοφσ όρουσ, ανακεφαλαιοποίθςθ είναι θ διαδικαςία αναδιαμόρφωςθσ του πακθτικοφ μιασ εταιρίασ με μεταβολι ςτο μίγμα ιδίων και ξζνων κεφαλαίων, με εναλλαγι τθσ μιασ μορφισ χρθματοδότθςθσ με τθν άλλθ, όπωσ θ αντικατάςταςθ προνομιοφχων μετοχϊν με ομόλογα. Η διαφορά με τθν παροχι δανείων. Όπωσ προαναφζρκθκε, κφριοσ ςτόχοσ τθσ ανακεφαλαιοποίθςθσ μιασ τράπεηασ είναι θ βελτίωςθ του ιςολογιςμοφ τθσ και θ αποφυγι
  • 17. 17 17 τθσ πτϊχευςθσ τθσ. Στθν πτϊχευςθ, ζνα χρθματοπιςτωτικό ίδρυμα οδθγείται όταν γίνεται αφερζγγυο, πράγμα που μπορεί να ςυμβεί για δφο κυρίωσ λόγουσ: 1. Επειδι ζχει αρνθτικά ίδια κεφάλαια. Επειδι δθλαδι, είτε λόγω κακισ διαχείριςθσ, είτε κάποιασ οικονομικισ κρίςθσ που οδιγθςε ςε μείωςθ τθσ αξίασ περιουςιακϊν ςτοιχείων, πχ ακινιτων, το μετοχικό του κεφάλαιο ζχει, όπωσ και ςτο παραπάνω παράδειγμα, υποςτεί τόςεσ ηθμίεσ που πλζον ζχει εντελϊσ εξαλειφκεί. 2. Επειδι πάςχει από ζλλειψθ ρευςτότθτασ. Γιατί οι ιδιϊτεσ πραγματοποιοφν μια ανακεφαλαιοποίθςθ. Μία ανακεφαλαιοποίθςθ θ οποία γίνεται από τον ιδιωτικό τομζα, προφανϊσ ςτθρίηεται ςτθν πίςτθ των ιδιωτϊν πωσ αν θ τράπεηα ξεπεράςει αυτι τθ δφςκολθ φάςθ, ςτο μζλλον κα επιβιϊςει και κα γίνει κερδοφόρα. Ζτςι κεωροφν ότι αξίηει να ειςφζρουν μερικά χριματα ακόμα, προκειμζνου να ςωκεί το ςφνολο τθσ επζνδυςθσ τουσ ςτθν τράπεηα και (ι) να ζχουν μελλοντικά κζρδθ. Οριςμόσ τθσ χρθματοπιςτωτικισ κρίςθσ Ωσ χρθματοπιςτωτικι κρίςθ ορίηουμε «τθν αιφνίδια και ςφντομθ χειροτζρευςθ όλων ι ενόσ ςυνόλου χρθματοοικονομικϊν δεικτϊν, όπωσ τα βραχυχρόνια τραπεηικά επιτόκια, οι τιμζσ των χρεογράφων, θ χρθματοοικονομικι κζςθ των ιδιωτικϊν επιχειριςεων και των χρθματοπιςτωτικϊν ιδρυμάτων. Χαρακτθριςτικό γνϊριςμα των κρίςεων αποτελοφν οι πτωχεφςεισ επιχειριςεων, οι πανικοί ςτα ταμεία των τραπεηϊν και ςτο χρθματιςτιριο και γενικότερα, θ αποτυχία του χρθματοπιςτωτικοφ ςυςτιματοσ τθσ χϊρασ.» Τι μπορεί να κάνει θ χρθματοπιςτωτικι κρίςθ ςτο ςφςτθμα; Μία κρίςθ ςτο χρθματοπιςτωτικό ςφςτθμα μπορεί, με τθ ςειρά τθσ, να ζχει πολλζσ και απρόβλεπτεσ ςυνζπειεσ. Κατ' αρχάσ υπάρχει άμεςοσ κίνδυνοσ καταγραφισ ηθμιϊν από όλουσ τουσ ςυναλλαςςόμενουσ με πτωχευμζνα χρθματοπιςτωτικά ιδρφματα, όπωσ μζτοχοι, δανειςτζσ και κατακζτεσ, αλλά και από κατόχουσ περιουςιακϊν ςτοιχείων, όπωσ ακινιτων, των οποίων θ αξία πικανότατα κα μειωκεί. Στθ ςυνζχεια, θ κρίςθ αυτι ενδζχεται να περάςει και ςτθν πραγματικι οικονομία. Άνκρωποι που ζχουν προθγουμζνωσ υποςτεί
  • 18. 18 18 ηθμίεσ μειϊνουν τθν κατανάλωςθ και άρα και τθ ηιτθςθ προϊόντων, αναγκάηοντασ τισ επιχειριςεισ να μειϊςουν τθν παραγωγι. Παράλλθλα, με το χρθματοπιςτωτικό ςφςτθμα υπό κρίςθ, θ όποια παροχι δανείων παφεται, δθμιουργϊντασ πρόβλθμα ςτισ επιχειριςεισ που ςτθρίηονταν ςε αυτά και παγϊνοντασ φυςικά τισ επενδφςεισ. Ζτςι και θ πραγματικι οικονομία οδθγείται ςταδιακά και εκείνθ ςε φφεςθ. Πωσ μποροφν να αποτρζπουν οι χρθματοπιςτωτικζσ κρίςεισ ; Γίνεται λοιπόν εμφανζσ από τα παραπάνω ότι οι ςυνζπειεσ μιασ χρθματοπιςτωτικισ κρίςθσ είναι πολλζσ και άρα μζτρα πρόλθψθσ αυτϊν είναι πολφ ςθμαντικό να λαμβάνονται. Σφμφωνα με τθν Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα υπάρχουν δφο γραμμζσ άμυνασ ζναντι αυτϊν. Στθν πρϊτθ γραμμι άμυνασ ανικουν οι τράπεηεσ, οι αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ και τα άλλα χρθματοπιςτωτικά ιδρφματα. Αυτά οφείλουν να προςζχουν που δίνουν τα χριματά τουσ ελζγχοντασ τθν πιςτολθπτικι τουσ ικανότθτα.
  • 19. 19 19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ ΢ΤΝΕΝΣΕΤΞΘ : ΕΡΩΣΘ΢Θ 1: Ποιοσ είναι ο ρόλοσ των εμπορικϊν τραπεηϊν και τι υπθρεςίεσ παρζχουν ςτο κοινό; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 1: οι εμπορικζσ τράπεηεσ τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ ζχουν καλφψει τρία ςτάδια ςχετικά με τθν άντλθςθ και τοποκζτθςθ κεφαλαίων. Το πρϊτο ςτάδιο αναφζρεται χρονικά μζχρι τισ αρχζσ τισ δεκαετίασ του 1960 και το χαρακτθρίηει θ διαχείριςθ του ενεργθτικοφ των εμπορικϊν τραπεηϊν για τθν άντλθςθ και τοποκζτθςθ προϊόντων. Στο δεφτερο ςτάδιο ζχουμε τθ διαχείριςθ του πακθτικοφ των εμπορικϊν τραπεηϊν και το τρίτο ςτάδιο είναι θ διαχείριςθ ενεργθτικοφ πακθτικοφ. Οι εργαςίεσ των εμπορικϊν τραπεηϊν διακρίνονται ςε τρείσ κατθγορίεσ, τισ πακθτικζσ, τισ μεςολαβθτικζσ και τισ ενεργθτικζσ εργαςίεσ. Οι πακθτικζσ εργαςίεσ, είναι οι εργαςίεσ που αποτελοφν τα ςτοιχεία του πακθτικοφ, όπωσ κατακζςεισ όλων των μορφϊν, κακϊσ και κάκε άλλθ δραςτθριότθτα για άντλθςθ και προςζλκυςθ κεφαλαίων. Αντίκετα, οι ενεργθτικζσ εργαςίεσ είναι οι εργαςίεσ που αποτελοφν τα ςτοιχεία του ενεργθτικοφ, όπωσ χρθματοδοτιςεισ, οι λοιπζσ εργαςίεσ παροχισ πίςτθσ (εγγυθτικζσ επιςτολζσ, ενζγγυεσ πιςτϊςεισ), κακϊσ και οι επενδφςεισ όπωσ οι τοποκετιςεισ ςε χρεόγραφα ι ξζνα νομίςματα. Στισ μεςολαβθτικζσ εργαςίεσ εμπεριζχονται οι εργαςίεσ εξυπθρζτθςθσ των πελατϊν τθσ ζναντι αμοιβισ ι προμικειασ εκτόσ του επιτοκίου. Τζτοιεσ εργαςίεσ, για παράδειγμα, είναι θ κίνθςθ κεφαλαίων, θ μεςολάβθςθ ςτισ ειςαγωγζσ ,εξαγωγζσ, οι ειςπράξεισ αξιϊν, θ φφλαξθ τίτλων, θ ενοικίαςθ κυρίδων ,θ αγοροπωλθςία ςυναλλάγματοσ αςφάλειεσ και άλλα . ΕΡΩΣΘ΢Θ 2 Σι γνωρίηετε για τα δάνεια που παρζχουν οι εμπορικζσ τράπεηεσ ςτα νοικοκυριά, ςτισ επιχειριςεισ ; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 2 προσ τα νοικοκυριά : ςτεγαςτικά δάνεια για ανζγερςθ ,αγορά ,επιςκευι οικίασ ,με εξαςφάλιςθ υποκικθ. Επίςθσ, καταναλωτικά για αγορά αυτοκινιτου ,ςπουδζσ, εξόφλθςθ φορολογικϊν υποχρεϊςεων κλπ. προσ τισ επιχειριςεισ : είτε επενδυτικά για αγορά παγίων ι κεφάλαια κίνθςθσ για κάλυψθ αναγκϊν ςε ρευςτότθτα .Συνικωσ είναι διαςφαλιςμζνα με υποκικθ ι λαμβάνεται ωσ κάλυμμα μετρθτά ι μεταχρονολογθμζνεσ επιταγζσ ευρείασ διαςποράσ πελατϊν τθσ.
  • 20. 20 20 ΕΡΩΣΘ΢Θ 3 Ποιοσ είναι ο ρόλοσ τθσ Ευρωπαϊκισ κεντρικισ τράπεηασ ; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 3 Η Ευρωπαϊκι Κεντρικι Τράπεηα είναι αρμόδια για τθ διαχείριςθ του € και τθ χάραξθ και εφαρμογι τθσ νομιςματικισ πολιτικισ .Βαςικόσ τθσ ςτόχοσ είναι να διατθρεί ςτακερζσ τισ τιμζσ, ςτθρίηοντασ ζτςι τθν οικονομικι ανάπτυξθ και τθ δθμιουργία κζςεων εργαςίασ.  Κακορίηει τα επιτόκια με τα οποία δανείηει τισ εμπορικζσ τράπεηεσ ςτθν ωσ ηϊνθ του ευρϊ ,ελζγχοντασ ζτςι τθν προςφορά χριματοσ και τον πλθκωριςμό.  Διαχειρίηεται τα ςυναλλαγματικά αποκζματα τθσ Ευρωηϊνθσ και τθν αγορά ι πϊλθςθ νομιςμάτων, ϊςτε να διατθρείται θ ιςοτιμία των ςυναλλαγματικϊν ιςοτιμιϊν.  Διαςφαλίηει τθν κατάλλθλθ εποπτεία των χρθματοπιςτωτικϊν αγορϊν και ιδρυμάτων από τισ εκνικζσ αρχζσ, κακϊσ και τθν ομαλι λειτουργία των ςυςτθμάτων πλθρωμϊν.  Μεριμνά για τθν αςφάλεια και τθν ευρωςτία του ευρωπαϊκοφ τραπεηικοφ ςυςτιματοσ.  Εξουςιοδοτεί τισ χϊρεσ τθσ Ευρωηϊνθσ να εκδίδουν χαρτονομίςματα ευρϊ.  Παρακολουκεί τισ τάςεισ των τιμϊν και αξιολογεί τουσ κινδφνουσ που προκφπτουν για τθ ςτακερότθτα των τιμϊν. ΕΡΩΣΘ΢Θ 4: ΢ε τι διαφζρει θ πιςτωτικι από τι χρεωςτικι κάρτα ; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 4 : Όταν κάποιοσ χρθςιμοποιεί μια πιςτωτικι κάρτα, θ τράπεηα πλθρϊνει τον λογαριαςμό και ο πελάτθσ χρεϊνεται αργότερα, ενϊ όταν κάποιοσ χρθςιμοποιεί μια χρεωςτικι κάρτα, τα χριματα ζρχονται κατευκείαν από τον λογαριαςμό του. Η κφρια διαφορά λοιπόν ανάμεςα ςτθν χρεωςτικι και ςτθν πιςτωτικι κάρτα είναι το ποιοσ πλθρϊνει. Με τθν χρεωςτικι κάρτα θ πλθρωμι γίνεται από το λογαριαςμό ςασ, ενϊ με τθν πιςτωτικι θ πλθρωμι γίνεται από τθν τράπεηα. Οι χρεωςτικζσ κάρτεσ είναι ςαν ψθφιακζσ επιταγζσ. Συνδζονται με τον λογαριαςμό ςασ ςτθν τράπεηα και τα λεφτά εκταμιεφονται από τον λογαριαςμό μόλισ γίνει κάποια ςυναλλαγι. Οι πιςτωτικζσ κάρτεσ είναι διαφορετικζσ. Προςφζρουν ζνα διακζςιμο ποςό (πχ ςαν μικρό δάνειο), το οποίο δεν ζχει τόκο αν ο μθνιαίοσ λογαριαςμόσ τθσ πιςτωτικισ κάρτασ πλθρϊνεται ςτθν ϊρα του. Αντί να είναι ςυνδεδεμζνθ ςε κάποιον λογαριαςμό, θ πιςτωτικι κάρτα είναι ςυνδεδεμζνθ κατευκείαν με τθν τράπεηα που εξζδωςε τθν κάρτα. Οπότε όταν χρθςιμοποιείτε μια πιςτωτικι κάρτα, ο εκδότθσ τθσ πλθρϊνει τον ζμπορο και εςείσ χρωςτάτε ςτον εκδότθ.
  • 21. 21 21 ΕΡΩΣΘ΢Θ 5 ΢ε τι διαφζρει θ ςυναλλαγματικι από τθν επιταγι ; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 5 Οι κυριότερεσ διαφορζσ μεταξφ επιταγισ και ςυναλλαγματικισ είναι: Η επιταγι εκδίδεται «ςτον κομιςτι», ενϊ θ ςυναλλαγματικι ονομαςτικά και ςε διαταγι. Στθν επιταγι πλθρωτισ είναι θ Τράπεηα, ενϊ ςτθ ςυναλλαγματικι μπορεί να είναι οποιοςδιποτε. Στθν επιταγι υπεφκυνοι είναι μόνο οι «υπόχρεοι από αναγωγι», ενϊ ςτθ ςυναλλαγματικι υπόχρεοσ είναι και ο πλθρωτισ. Η επιταγι εκδίδεται από τον οφειλζτθ ςτον δικαιοφχο, ενϊ ςτθ ςυναλλαγματικι αποδζκτθσ είναι ο οφειλζτθσ και ο εκδότθσ είναι ο πωλϊν. Η επιταγι είναι πάντοτε πλθρωτζα όταν εμφανίηεται, ενϊ θ ςυναλλαγματικι είναι πλθρωτζα ςτθ λιξθ τθσ. Στθ επιταγι θ μθ φπαρξθ πρόβλεψθσ ςτθν πλθρωμι ςυνεπάγεται κυρϊςεισ ποινικζσ, ενϊ ςτθν ςυναλλαγματικι δε ςυμβαίνει αυτό. ΕΡΩΣΘ΢Θ 6 Γιατί οι πιςτωτικζσ κάρτεσ λζγονται πλαςτικό χριμα ; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 6 Όπωσ και οι χρεωςτικζσ ,οι προπλθρωμζνεσ ζτςι και οι πιςτωτικζσ κάρτεσ αναφζρονται ςυχνά ωσ πλαςτικό χριμα διότι μζςω μιασ πλαςτικισ κάρτασ αντικακιςτοφν το φυςικό χριμα. ΕΡΩΣΘ΢Θ 7 Σι είναι θ κυρίδα ; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 7 Η κυρίδα είναι χϊροσ φφλαξθσ ,εντόσ τράπεηασ ,τον οποίο μπορεί οποιοςδιποτε πελάτθσ να ζχει ,με ςκοπό τθ φφλαξθ πολφτιμων αντικειμζνων .Για τθν απόκτθςθ τθσ ,ο πελάτθσ καταβάλει ςτθν τράπεηα μθνιαίο μίςκωμα. Πρόςβαςθ ςε αυτι ζχει μόνο ο πελάτθσ – ενοικιαςτισ τθσ κυρίδασ και θ τράπεηα δε γνωρίηει το περιεχόμενο τθσ. Οτιδιποτε περιζχεται εντόσ μιασ κυρίδασ δεν είναι αςφαλιςμζνο από τθν τράπεηα.
  • 22. 22 22 ΕΡΩΣΘ΢Θ 8 Γιατί το τραπεηικό ςφςτθμα ζχει μεγάλθ ςθμαςία για τθν λειτουργία τθσ οικονομίασ; ΑΠΑΝΣΘ΢Θ 8 Το τραπεηικό ςφςτθμα αποτελεί το κζντρο του χρθματοπιςτωτικοφ ςυςτιματοσ μιασ χϊρασ. Ζχει ρόλο διαμεςολαβθτι ανάμεςα ςε αποταμιευτζσ και πιςτοφχουσ, εξαςφαλίηοντασ τον μεταςχθματιςμό τθσ ρευςτότθτασ . Συμβάλλει ςτθν ανάπτυξθ τθσ εκνικισ οικονομίασ με τθν τόνωςθ τθσ εγχϊριασ ηιτθςθσ, τθν χρθματοδότθςθ δυναμικϊν κλάδων τθσ οικονομίασ και τθν ανάλθψθ καινοτόμων επενδυτικϊν πρωτοβουλιϊν.