Learners material for first graders

1. 1
UNIT I: MAGKAKAN NIN TAMA
Bahay kubo, kahit munti
Ang halaman doon, ay sari sari
Sinkamas at talong, sigarilyas at
mani
Sitaw, bataw, patani.
Kundol, patola, upo't kalabasa
At saka mayroon pang labanos,
mustasa,
Sibuyas, kamatis, bawang at luya
Sa paligid-ligid ay puno ng linga.

2. 2
Anong mga kakanon an marhay sa satong salud?
Baluon ta daw:
Kuluran an kahon sa tuo
 berde kun an kakanon hali sa mga tinanom.
 pula kun ini hali sa mga hayop.
A.
1. batag
2. manok
3. keso
4. gatas
5. mais

3. 3
B. Bilugan an masustansiyang kakanon:
1. 2.
french fries fruits
3. 4.
bread ice candy
5.
Lollipop
C. Idrowing an sa laog kan kahon kan
magiging epekto satuya kan masustansiyang
pagkaon. Idrowing an kan epekto kan bakong
masustansiyang pagkaon.
1. Malinaw na kublit
2. Pagraot kan ngipon
3. Paglangkaw
4. Maluyang lawas
5. Sobra sa gabat na aki

4. 4
D. Hilinga an duwang ritrato.
Bilugan an masustansiyang kakanon.
1.
Glass of water can of soda
2.
Cabbage hotdogs
3.
Cake pineapple
4. vegetable soup coffee
5.
Pizza plate of fruits

5. 5
Lesson 1: Tinanom asin Hayop bilang Kakanon
Aramon ta:
Gibuhon 1: Tinanom o Hayop?
Gumamit nin berde sa pagtsek kan tinanom.
Gumamit nin pula sa pagtsek kan hayop.

6. 6
Gibuhon 2: Hali sa Tinanom o Hayop?
Ikaag sa kahon an pagkaon na hali sa tinanom.
Bilugan an pagkaon na hali sa hayop.
Pandesal cheese eggs
chicken barbeque jam ice cream
chicharon pineapple juice butter
Rumdumon ta:
AN TINANOM ASIN HAYOP NAGTATAO
SATUYA NIN PAGKAON

7. 7
Leksiyon 2: Masustansiya o Bakong Masustansiyang
Kakanon?
Gibuhon: Masustansiya o Bako?
Tsekan  masustansiyang kakanon.
Lagan nin X kun bakong masustansiya.
Mango soda chicharon
pechay banana fish
carrots lollipop hotdogs
Rumdumon:
Magkakan nin masustansiyang kakanon.
Ikakarahay mo ini!

8. 8
Leksiyon 3: Marhay daw an kinakan mo?
Aramon ta
Gibuhon 1: Gusto ko Magpamahaw
An pagpamahaw tamang gibuhon. Ini
nakakatabang saimo magtalubo, mag-isip asin
magkawa
_____ an paborito kong pamahawan
An pagkakan kaini nakakaugma sako!
Gibuhon 2: An Pagpamahaw Maugmang Oras
Gumibo kita nin pamahawan.

9. 9
Gibuhon 3: Gusto ko Magpangudto
Pumili nin 4 na kakanon.
Itakod an kakanon sa lunch box.

10. 10
Gibuhon 4: Gusto ko Magpamanggi
Kopyahon an inot na letra kan nasa ritrato.
Sabihon an letra.
Picture Letter
M
V
F
W
C

11. 11
Gibuhon 5: An gatas marhay sako
An gatas nakakapakusog nin ngipon.
An gatas nakakapakusog nin tulang.
Mag-inom nin gatas aroaldaw.

12. 12
Gibuhon 6: Tawan Mo Ako nin Maiinom na Tubig
Kuluron an ritrato.
AN PAG-INOM NIN TUBIG MARHAY SATO!
RUMDUMON:
MAGKAKAN! MAGKAKAN NIN TAMA!

13. 13
Leksiyon 4: Tawan Pansin an Saimong Gawi
Aramon Ta
Gibuhon 1: Tano Ta Dapat Gibuhon an Tamang Gawi
sa Pagkakan?
Tamang Gawi sa Pagkakan Para sa Gabos
1. 2.
Maghugas nin kamot. Magtukaw nin tanos
3. 4.
Pag-urulayan an Magsabi nin “Paki/Tabi”
marahay na istorya sa pagpapapasa nin kakanon
5. 6.
Dai magtaram na may laog Nguyaon an kakanon
nin kakanon an nguso na nakasara an nguso

14. 14
7.
Magkakan sana nin tamang dakol na kakanon.
Mas magugustuhan mo ini.
An Sakong Promisa
Gigibuhon ko an tamang gawi sa pagkakan
Sa aru-aldaw ruromdumon ko an promisa.
Para ako magikaigwa nin tamang gawi sa
lamesa.
Tatabangan ko an sakuyang aki:
_______________________
Pirma kan magurang
Rumdumon/Tandaan
1. Maghugas nin kamot.
2. Magtukaw nin tanos.
3. Pag-urulayan an marahay na istorya.
4. Magsabi nin “Paki/Tabi” sa pagpapapasa nin
kakanon.
5. Dai magtaram na may laog nin kakanon an
nguso
6. Nguyaon an kakanon na nakasara an nguso.
7. Magkakan sana nin tamang dakol na kakanon.
Mas magugustuhan mo ini

15. 15
Post test
A.Tinanum o Hayop?
Isurat an T kun an kakanon hali sa tinanum.
Isurat an H kun an kakanon hali sa hayop.
___________1. sira
___________2. sugok
___________3. carrots
___________4. mais
___________5. manok
B. Masustansiya o Dikit an Sustansiya?
Bilugan an masustansiyang kakanon.
Ekisan X an dikit an sustansiya kan kakanon.
Gatas lollipop
Doughnut soda
Sira carrots

16. 16
C. Bilugan an tamang simbag.
1. Arin kakanon an dapat mong kakanon sa
pamahaw?
Pizza and soda chicken, egg, milk burger and coffee
2. Anong kakanon an dapat mong kakanon sa
pangudtuhan?
Fries, chocolate adobo and rice cake and ice cream
Ice cream
3. Arin na prutas an marahay kakanon sa
pagkaaga/pamahaw?
bayabas batag suha
4. Arin na inumon an marahay sa akin a kapareho
mo?
Cola gatas kape

17. 17
5. Arin na kakanon an marahay kakanon sa
pamanggihan?
Rice, milk, vegetable rice, sinigang, ice cream,
cake
Candy, rice, fried chicken, fish
D.Siisay an may tamang gawi sa pagkakan?
Idrowing an  sa linya.
_________
________

18. 18
_________
_________
_________
_________
I won in a contest!!!

19. 19
UNIT 2: MARHAY AN SALUD KO

20. 20
Pano magiging marhay an salud mo?
Baluon ta:
A. Siisay an nagpapahiling nin marhay na gibo para
sa salud?
Tsekan  an mga ritrato.
B. Bilugan an tamang ritrato
1. Gamiton ini sa paghugas kan bitis..
2. Ini an tama na pagtakop pag-abo..

21. 21
3. Gibuhon ini pakagamit kan kasilyasan.
4. Gibuhon ini pagmata mo.
5. Gamiton ini pakatapos magkarigos.
C. Kuluran an nin pula kun tama an tataramon.
1. Magsulot nin malinig na bado.
2. Magturog maski maati an bitis.
3. Magkawat sa luwas maski mainiton.
4. Punasan an lalawgon nin malinig nab
ado.
5. Maghugas kan kamot bago asin
pakatapos magkakan.

22. 22
Leksiyon 1. Malinig na Kamot
Aramon Ta
Gibuhon 1
An kantang ini manungod sa saimong kamot.
Kantahon ta ini.
Ako may duwang kamot
Ako may duwang kamot:
Wala asin tuo.
Itaas sinda
Malinigon.
Luway ipakpak
Saro, duwa, tulo
Malinig na kamot
Magayon hilingon.

23. 23
Kumusta! Ako si Rica.
Ini an mga kamot ko.
Nakakatabang sinda sa
dakul na nagigibo ko.
Magayon na sinda
nahihiling na malinig.
Aroaldaw ko sindang
pighugasan asin
piglinigan.
Ika, ano piggibo mo.
Do you do that, too?
Ini si Rica.
Iistorya niya sato manungod kan kamot niya.
Ano an pigsabi niya?
Kaipuhan na hugasan ta an satong kamot.
Nuarin kita dapat maghugas kan satong mga
kamot?
Kun sinda maati na
Bago asin pakatapos magkakan

24. 24
Pakahali sa kasilyasan
Pakatapos magkapot o
magpakakan sa ataman na hayop
Pakatapos mag-abo o
maghatsing
Pakatapos magkawat
sa luwas

25. 25
Gibuhon 2
Siisay an dapat maghugas kan kamot?
Bilugan an simbag.
Gibuhon 3:
Ngunyan maghugas na kita kan satuyang kamot.
Kaipuhan ta maghugas kan kamot nin tama. An
kantang ini masani sato kun pano ta gigibuhon ini.
Kantahon ta!
Ini an Paagi
Ini an paagi
sa paghugas kan kamot,
Paghugas kan kamot ds,
paghugas nin kamot.
Ini an paagi
sa paghugas nin kamot
Malinig, magayon paghilingon.

26. 26
2. Gumamit nin sabon asin
ihaplas sa duwang kamot
(15 – 20 minutes)
3. Kuskuson an bilog na
kamot.
4. Balnawan nin marhay nin
malinig na tubig.
5. Balnawan nin marhay nin
malinig na tubig.
6. Gumamit nin tuwalya
pagsira kan gripo.
May mga paagi kan tamang paghugas kan kamot.
Adalan ta sinda.
Rumdumon ta
1. Dumugon an kamot nin
malinig na tubig.
Hugasan ta an satuyang kamot nin tama!

27. 27
An Sakong Pangako
Pirma kan Magurang: ____________________________
Petsa: _________________________

28. 28
Leksiyon 2: Malinig na Bitis
Aramon Ta
Gibuhon 1
Hilinga si Biboy. H Nagkawat siya sa baha.
Ngunyan maation siya. Ano an dapat
niyanggibuhon pakatapos magkawat? Pilion an
tamang ritrato sa tuo. Linyahan hali ki Biboy
paduman sa saimong simbag.
Dapat daw na magkawat si Biboy sa baha?
Nuarin kita naghuhugas kan bitis?
Naghuhugas kita kan bitis nin mga pirang beses …
kun an mga bitis maati
Bago magkaturog
Pagkatapos maglakaw sa baha

29. 29
Gibuhon 2: Kaipuhan mo maghugas kan bitis nin
tama
Uni an tama na paghugas kan bitis:
1. Hugasan an bitis nin tubig asin sabon. Kulang an
paghugas na gamit an tubig sana. Pasubuhon ki
marhay an sabon.Kuskuson an bilog na bitis.
Kuskuson sa tahaw kan mga guramoy. Kuskuson
pati sa irarom kan mga kuko sa bitis.
2. Pamarahon ki marhay an mga
bitis.Gumamit nin malumoy na
tela o tuwalya. Pamarahon
lalo na sa tahaw kan mga
guramoy. An natada na
dumog nagiging kawsa kan
fungal infection o mabata na
parong.

30. 30
Gibuhon 3: Siisay an nangangaipo maghugas kan
saiyang bitis?
Bilugan an saimong simbag.
Gibuhon 4:
Nakikawat si Kiko sa saiyang kaeskuwela.
Nahiling niya an ati sa saiyang bitis. Gusto niyang
hugasan an saiyang bitis. Tabangan mo si Kiko
magduman sa bumba.
Susugon an linya hali ki Kiko paduman sa
bumba.

31. 31
Gibuhon 5: Maugmang Bitis
Aramon Ta:
“An maating bitis puwedeng
magtaong hilang, kaya
pangatamanan an saumong bitis.”

32. 32
Dai mo paggamiton
an kamot mo sa
paghatsing.
Pasensiya,Narda
Leksiyon 3. An Tamang Pag-abo asin Paghatsing
Mag-adal Kita
Malain an pagmati ni Leo.
Bigla siyang naghatsing sa saiyang kamot.
Daing anuman.
Tutukduan ta ka
kan tamang
pag-abo.
Tutukduan ta ka
kan tamang
paghatsing.
Sige...
Magpuon
na kita.

33. 33
Gibuhon ta ini.
Gibuhon 1: An Tamang Paghatsing
Magtakop pag-abo asin paghatsing:
Gamit an saimong
takyag
Gamit an malinig na
tela o tisyung papel
Iapon an nagamit nang tisyu:
Iapon ini sa basurahan. Maghugas kan kamot
pakatapos.
Kun may sipon ka:
Gumamit nin surgical mask.
… takupan an ngimot nin kamot pagnag-abo.

34. 34
Gibuhon 2
Hilinga an mga ritrato.
Idrowing an kun an ritrato nagpapahiling nin
marhay na ugaling pangsalud, kun ito dai
nagpapahiling nin marhay na ugali para sa salud.
Rumdumon ta
1. 2. 3.
Magtakop pag-abo asin
paghatsing tanganing makalikay sa hilang!

35. 35
Lesson 4 Wearing Clean Clothes
Let Us Learn
Activity 1: Clean or Dirty
Who looks nicer?
Why?
Activity 2: Clean Clothes
Clean Clothes
Children need to wear
clean clothes every day.
They’ll be good to look at
in that way.

36. 36
Activity 3: Let’s Do These
Change clothes after taking a bath.
Change clothes when they get dirty.
Change clothes before sleeping at night.
Change underwear often.

37. 37
Activity 4: What Do We Wear When?
We wear different kinds of clothes.
Each has its own use.
1. Wear the uniform to school.
2. Wear play clothes at play.
Wear them at home, too.
They are simple.
They are comfortable.
3. Wear nice clothes in places of worship.
Wear them also in parties.
4. Wear night clothes for sleeping.
They are loose and comfortable.
5. Use underwear.

38. 38
Activity 5. What Clothes to Wear
Circle the correct picture.
1. What to wear in school
1. What to wear under
your clothes
2.What to wear
when playing
3. What to wear in
a place of worship
5. What to wear at bedtime

39. 39
Activity 6: Color the Clothes
Meet Ali and Sara. Help them dress up. Color Ali’s
clothes. Color Sara’s clothes.
Remember
Wear clean clothes every day.
Change clothes
 after taking a bath
 when they get dirty
 before going to bed at night
Wear different kinds of clothes.
 Uniform
 Play clothes
 Party clothes
 Night wear
 Underwear
Wear clean underwear.

40. 40
Leksiyon 5. Nagtuturog Ka?
Gibuhon 1: Pahingalo, Pahingalo, Kaipuhan Ko
Magpahingalo
Madya na maglakaw.
Madya na magdalagan.
Pagal na kita.
Kaipuhan ta magpahingalo.
Gibuhon 2: Gurano Ka Kahaloy Magturog?
An pagpahingalo asin pagturog makakatabang sa
saimong pagtalubo.
Minamantinir kaini an marahay mong salud.
Gurano kahaloy nagturog si Nina?
Bilangon an mga bituon.

41. 41
Hilingon an orasan.
Alas 8:00 otso na nin banggi.
Si Nina nagturog nin alas 8:00 otso.
Nagmata siya alas 7:00 siyete.
Nagturog siya sa laog nin 11 oras.
Ika pirang oras ka nagtuturog sa banggi?
Nagtuturog ako sa oras na_________.
Namata ako sa oras na ___________.
Naturog ako sa laog nin __________ na oras.
Gibuhon 3. Amay Magturog!
Amay magturog
Amay man magmata
Para an akin a arog mo magkaigwa
Maray na salud, matali asin magtalubo pa.
Nuarin ka dapat magturog?
Nuarin ka man dapat magmata?
Anong klaseng aki magiging ka kun
igwa nin tamang oras sa pagturog?
Tano?

42. 42
Gibuhon 4. Pinapakaray Ko An Pinagturugan Ko!
Hilingon an ritrato A asin B.
Picture A
(A clean child ready to go sleep with a messy, dirty
bed)
Picture B
Arin sa duwang aki an nagustuhan mo?
Tano?

43. 43
Gibuhon 5: Handan Na Ako Magturog
Basahon an istorya.
Kumusta
Leo?Garo
tinutungka ka
na.Handa ka na
magturog?
Iyo po nanay.
Pagal na po ako.
Gusto ko na po
magturog
ngunyan.
Malinig napo ako.
Naghugas nin bitis.
Nagribay nin
bado..
Handan a an
saimong
higdaan?
Iyo po nanay.
Inayos ko nap o an
sakuyang higdaan.
Malinig an
sakuyang ulunan.
Malinig man an
sakuyang
kubrekama.
Wow! Tama iya!
Saro kang marahay na
aki..
Salamat po Nanay.
Marahay na banggi
po.

44. 44
1. Ribayan/Salidahan an kubrekama kada simana.
2. Ribayan/Salidahan an punda kan ulunan kada
siman.
Rumdumon/Tandaan
Kaipuhan tan a magturog.Nakakatabang ini para
Magkaigwa kita nin marahay Na salud. An malinig
na higdaan asin ulunan
makakatabang para
makaturog kita nin tuninong.
An satuyang hawak kaipuhan nin
pahingalo. An satuyang isip dapat
magpahingalo. Nakakapahingalo kita
kun kita nagtuturog. Nakakatabang ini
sa satuyang hawak para. Magkaigwa nin
marahay na salud..

45. 45
Gibuhon 6. Ano ano an Nasa Higdaan Mo?
Ano ano an ginagamit mo sa pagturog?
Bilugan an mga ini.

46. 46
Leksiyon 6: Oh, An Sakong Postura!Aramon Ta
Gibuhon 1. Magtindog Nin Tanos
1. Magtindog nin tanos na
nakahandig sa lanub.
2. Ihandig sa lanub an
saimong payo.
3. Ihandig man an abaga sa
lanub.
4. Idukot an lubot sa lanub
5. Humiling nin diretso..
6. Itanos an tuhod.
7. Iliyad an daghan.
8. Ilaog an tulak.
Kaya mo ining gibuhon?
Magtanos Magtindog
Magtindog nin tanos
Magtindog nin tanos
Magtindog nin tanos
Sakuyang mga kaklase
Magtindog nin tanos
Magtindog nin tanos
Magtindog nin tanos
Sakuyang mga kaklase.

47. 47
Gibuhon 2. Magtukaw nin Pakaray
1. Magtukaw nin pakaray sa tukawan.
2. Ihilay an likod sa tukawan.
3. Magtukaw na nakatanos an abaga.
4. Idukot an lubot sa tukawan.
5. Ilinya an saimong tuhod sa saimong
piad.
6. Ilapat an mga bitis sa salog.
7. Dai ipagkros an saindong mga paa.
Gibuhon 3. Maglakaw nin Tama
1. Magtanos nin tindog.
2. Humiling sa inutan dai magduko o
maghiling sa ibaba.
3. Itaas nin dikit an ku-ko.
4. Ilaog an tulak.
5. Maglakad painutan.
6. Itabyon an mga braso painutan.
7. Dangan itabyon an braso luhay
luhay papunta sa likudan.
8. Itiko nin kadikit an mga tuhod.

48. 48
Gibuhon 4: Pagbuhat nin Bagay
Kun mabuhat nin bagay hali sa salog:
1. Itiko an mga tuhod.
2. Iunat an mga bitis mantang nagbubuhat.
Kun may ipinapatong paibaba:
1. Itiko an mga bitis asin piad.
2. Ikidat an mga kalamanan sa tulak.
3. Gamiton an kalamanan sa mga bitis.
4. Ibaba an bagay na ipapatong sa ibaba.

49. 49
Magtindog nin tanos.
Magtukaw nin pakaray.
Maglakaw nin tama.
Maglikay sa pagbuhat nin bagay
Gibuhon 5: Siisay an may Marahay na Pustura?
Bilugan an tamang simbag.
1. Siisay an may marahay na pustura sa pagtukaw?
A B
2. Siisay an may marahay na pustura sa pagtindog?
A B
3. Siisay an may
marahay na pustura
sa paglakaw?
Remember:

50. 50
Post test
A. Ano an ginagamit sa paghugas nin mga kamot
asin bitis? Pagkarabiton an mga ini gamit an linya.

51. 51
B. Papano kita maghugas nin kamot?
Laganan nin numero base sa tamang
pagkakasunod-sunod kan paghugas nin kamot.

52. 52
C. Ikisan an salang ritrato.
1. Pagtahub kun nag-aabo o nag-aatsing.
2. Tamang pagtukaw
3. Tamang pangangataman kan hawak/lawas
D. Isurat an IYO kun nagpapahiling nin tamang
gawi. Isurat an DAI kun nagpapahiling nin
salang gawi.
________ 1. Makawat ako sa bilog na aldaw.
________ 2. Maturog ako sa tamang oras.
________ 3. Matindog ako nin tanos.
________ 4. Maturog ako sa malinig na higdaan.
________5. Maribay ako nin bado sa kada simana.