1. AUTISMOA
Zer da autismoa?
 Autismoa, haurtzaroko trastorno bat da.
 Bere sintomak 2-5 urte bitartean agertzen dira.
 10.000 pertsonako lau pertsonek pairatzen dute.
 Gizonezkoak emakumezkoak baino lau aldiz gehiago sufritzen dute.
Autismoa garapenaren eta komunikazioaren alterazio zakar bat da, 30
hilabete baino lehenago azaltzen dena.
Zeintzuk dira ezaugarri nagusiak?
Autismo klasikoak hiru sintoma mota ditu:
 Gizartearekiko elkar eragin mugatua.
 Ahozko eta beste eratako komunikazioarekin arazoak, baita irudimenarekin
ere.
 Aktibitate eta interes mugatuak edota ez oso arruntak.
Alterazioa oso goiz azaltzen da, komunikazio eta harreman arazoak izaten
dituzte, adibidez, pertsonekin zein objektuekin harremanak izateko. Akatsak eta
alterazioak azaltzen dira euren hizkuntzan. Ekintza “erritualizatuak” egiten dituzte,
aldaketak egitea saihesten dute.
Jaiotzetik 18 hilabete arte azaltzen diren ezaugarriak:
Laztan, besarkada eta pertsonekiko interes falta izaten dute. Ume batzuek
negar asko egiten dute, beste batzuek, berriz, ez dute negarrik egiten. Balantza
mugimendu errepikatua, eskuekin esterotipia eta abar egiteko joera dute.
Elikatzeko eta lo egiteko arazoak izaten dituzte, baita ageriko gorraizea.
18 hilabetetik 4–5 urte bitartera.
Garai honetan ere harremanak izateko zailtasunak dituzte. Hizkuntzan
alterazioak edo honen falta izaten dute; gainera, beroaldiak eta antsietateak
kontrolatzeko zailtasunak handiak dira. Aldaketekiko konplikazioak dituzte, egunero

2. gauza bat egiten badu eta egun batean hori aldatu egiten bada, asaldatu egingo da.
Mugimendu errepikatuak egiten ditu eskuekin, buruarekin, gorputzarekin eta abar.
Erantzunetan autonomia garapen eskasa dute, ez dira gai beraiek bakarrik
janzteko, jateko... Askotan, auto–agresioak azaltzen dira, adibidez, paretaren
kontra jotzen dute bere buruarekin haserretzean.
4–5 urtetatik aurrera:
Zailtasunak edo ezintasunak dituzte sinboloak maneiatzeko, hizkuntzan eta
erlazioak izateko zailtasunak.
Heldutasun garaia:
Horrelako pertsonek laguntza profesionala behar izaten dute. Oso gutxitan
garatzen da lan independente eta produktiboa. Beraien ongizate psikologikoa
bermatzeko autistek laguntza modu jarrai batean jaso behar dute. Orokorrean,
autista helduek ordenatuak eta konplexuak ez diren inguruak behar dituzte.
Zeintzuk dira autismoaren kausak?
Orain dela mende erdi baino gehiago pentsatzen zen gurasoek sortzen zutela
aldaketa hau. Zorionez, pentsatzeko modua aldatu egin da. Gaur egun, instituzio
zientifiko internazional guztiek onartzen dute autismoaren kausa nagusia nerbio
sistema nagusiaren akatsengatik gertatzen dela, eta bere kausak biologikoak direla
eta ez psikosozialak. Erakutsi da ez dagoela inongo kausa erlaziorik gurasoen
jarrera eta portaera, eta espektro autistaren aldaketen garapenean. Gaurko teorien
arabera, ingurumena eta genetikaren arteko elkarrekintzarengatik sortzen da
gabezia hau.
Autismoa, adituen arabera, gaixotasun neuropsikiatrikoen artean
“genetikoena” da. Ikerketa berri batek azaldu duenez, autismoa duten umeen anaia
edo bikiak %3ko probabilitatea dute trastorno berdina izateko.
Senda daiteke autista bat?
Ez. Bere beharrei egokitutako heziketa eta laguntza konstante batekin,
autismoa duten pertsonek beraien gehiengo garapena lor dezakete. Kasu
batzuetan, farmakoek beraien integrazio familiar eta soziala hobetu dezakete
sintomak gutxituz edo desagerraraziz.
Badaude, baita, terapia edo interbentzio eztabaidagarriak autismoa duten
pertsonen eskura, nahiz eta gutxi egon ikerketa zientifikoek defendatuta. Gurasoek

3. zuhurrak izan behar dute probatu gabeko tratamenduak aukeratzeko orduan; nahiz
eta esku – hartze dietetikoak une batzuetan baliagarriak izan diren, gurasoek bere
seme – alabaren elikadura kontu handiz zaindu behar dute.
Gertatzen dira aldaketa fisikoak?
Eragin mailaren arabera. Garrantzitsuena pertsona hauek jendeak inguratu
eta diren bezalakoak onartzea da, euren gustuak zeintzuk diren eta zerekin
dibertitzen diren jakitea. Pertsona guztiak bezala, batzuk gustura egongo dira eta
beste batzuek kontaktua ekidingo dute.
Asperger eta autismoaren arteko desberdintasunak:
Asperger Autismoa
Koefiziente intelektual maila normala baina Koefiziente intelektual maila normala
handiagoa baino txikiagoa
Normalean, 3 urte bete baino beranduago Normalean, 3 urte bete baino lehenago
diagnostikatzen da diagnostikatzen da
Hizkuntzaren agerpena epe normalean Hizkuntzaren agerpena beranduago
azaltzen da azaltzen da
Guztiak dira hiztunak %25 dira ez hiztunak
Lexiko eta gramatika, batez bestekoaren
Gramatika eta lexiko mugatuta
gainetik
Lagunak izatea nahi dute eta gaizki sentitzen
Ez dute nahi lagunak izaterik
dira beraien zailtasunengatik
Gorputz dardarak beste guztiek bezala Heren batek gorputz dardarak izaten ditu
Interes obsesibo handia Interes obsesibo txikia
Gurasoek arazoak nabaritzen dituzte bi urte Gurasoek arazoak nabaritzen dituzte
eta erdi igaro ostean urte eta erdi igaro ostean
Hizkuntzarekin arazoak dira gurasoak Hizkuntzarekin atzerapenak dira
kezkatzen dituztenak gurasoak kezkatzen dituztenak