2. Η Σμύρνη ήταν η πιο εμπορική πόλη της αρχαίας Ιωνίας λόγο της γεωγραφικής της
θέσης. Τα εμπορεύματα από την ενδοχώρα της Τουρκίας αλλά και από την Μέση
Ανατολή, διακινούνταν μέσω του λιμανιού της Σμύρνης στην Ευρώπη. Το εμπόριο, με
το οποίο ασχολούνταν κυρίως οι Έλληνες, έφερε οικονομική ευμάρεια και αυτή με τη
σειρά της συνετέλεσε στην πολιτιστική ανάπτυξη. Πλήθος από φιλανθρωπικά
ιδρύματα, ξακουστές σχολές, νοσοκομεία και ορφανοτροφεία έκαναν την Σμύρνη να
ξεχωρίζει από τις άλλες πόλεις.
Η πλειονότητα των κατοίκων της Σμύρνης ήταν Έλληνες. Όλοι όμως οι κάτοικοι της
Σμύρνης μιλούσαν και Ελληνικά. Οι Τούρκοι την έλεγαν Γκιαούρ Ιζμίρ, δηλαδή άπιστη
Σμύρνη. Η Σμύρνη ήταν μία πόλη σύμβολο. Ένα σύμβολο που οι Τούρκοι πίστευαν
πως έπρεπε να ισοπεδωθεί και να ποδοπατηθεί. Κατά τα τέλη του Αυγούστου του
1922 οι σύμμαχοι βοήθησαν τους Τούρκους του Μουσταφά Κεμάλ με οπλισμό οι
οποίοι έκαψαν τη Σμύρνη για να διώξουν για πάντα τους Χριστιανούς από τη Μικρά
Ασία. Το ηθικό του στρατού είχε πέσει, και οι στρατιώτες είχαν κουραστεί, και
αντικαταστάθηκαν με άλλους που δεν είχαν πείρα.
3. Στις 25 Αυγούστου 1922 ο Ελληνικός Στρατός και οι Ελληνικές Αρχές είχαν φύγει από τη Σμύρνη
με τα ελληνικά πολεμικά πλοία. Δύο μέρες αργότερα οι Τούρκοι άρχισαν τις σφαγές Ελλήνων
και Αρμενίων στην πόλη και από την άλλη πλευρά η Ελληνική κυβέρνηση δεν επέτρεψε στα 50
εμπορικά πλοία που ήταν καθηλωμένα στα λιμάνια Χίο και Μυτιλήνη να βοηθήσουν. Τούρκοι
πολίτες και Τουρκικός στρατός ξεκίνησαν τις λεηλασίες. Το ίδιο βράδυ ο Μητροπολίτης
Χρυσόστομος λιντσαρίστηκε από εξαγριωμένους Τούρκους και στο τέλος πυροβολήθηκε από
Τούρκο κληρικό για να γλυτώσει από τα βασανιστήρια.
Τις ίδιες μέρες εκατοντάδες ιερείς σφαγιάστηκαν απ’ τους Τούρκους – σχεδόν το σύνολο του
ορθοδόξου κλήρου της Μικράς Ασίας. Άλλους τους κάρφωσαν σε δέντρα, άλλους τους
στραγγάλισαν, άλλον τον σούβλισαν, άλλον τον έθαψαν ζωντανό κι άλλον τον πετάλωσαν. Και
οι Ορθόδοξες Εκκλησίες καταστράφηκαν, έγιναν τζαμιά, στάβλοι ή αποθήκες.
Τούρκοι στρατιώτες μετέφεραν δοχεία με πετρέλαιο και βενζίνη και έριχναν εμπρηστικές
βόμβες στα κτίρια των Ελλήνων και των Αρμένιων. Καταλήστευσαν τις περιουσίες τους,
δολοφόνησαν τους άντρες και βίασαν και ατίμαζαν τις γυναίκες.
Τούρκοι στρατιώτες άρπαξαν γυναίκες από
το πλήθος για να τις βιάσουν και να τις
σκοτώσουν, έλουζαν άντρες με πετρέλαιο
και τους έκαιγαν ζωντανούς. Δεν άφηναν
τους Έλληνες να επιβιβαστούν στα πλοία
τους για να σωθούν. Όταν κάποιοι,
κολυμπώντας, έφταναν και σκαρφάλωναν
στα Συμμαχικά πλοία, τους πετούσαν
βραστό νερό, τους έσπαζαν τα δάχτυλα και
τους ξαναπετούσαν στη θάλασσα.
4. Οι συνέπειες της καταστροφής ήταν τρομερές. Ο μικρασιατικός ελληνισμός διώχτηκε από την
πατρική του γη. Η μικρασιατική καταστροφή ήταν μεγαλύτερη και χειρότερη από τη πτώση της
Κωνσταντινούπολης το 1453. Συνολικά 1.500.000 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την
Ανατολική Θράκη κατέφυγαν στην Ελλάδα.
