2. 86. α) Σι εννοούμε με τον όρο «Νατουραλισμός» στη Ζωγραφική του 19ου
αιώνα; β) Ποια είναι η θεματογραφία του;
Α) Ο νατουραλισμός στις τέχνες εκφράζει την δημοκρατικοποίηση του
μοντέρνου πλέον κόσµου και συγκεκριμένα απαντά στις επιπολαιότητες
του ροκοκό. Οφείλει τις απαρχές του στον Ρουσσώ ο οποίος
προτιμούσε το γούστο για τα φυσικά πράγματα σε αντίθεση με την
επίπλαστη απόδοση της φύσης – σαν σκηνικό - του ροκοκό
Β) Ο νατουραλισμός αναπαριστά θέματα απλά, ειλικρινή και ανεπιτήδευτα,
απεικονίζοντας του ανθρώπους ακριβώς όπως είναι στο φυσικό τους
περιβάλλον. Έτσι μειώνονται τα στολίδια, τα μυθολογικά θέματα και οι
ερωτικοί υπαινιγμοί που εξέφραζαν τις επηρμένες συμπεριφορές της
αριστοκρατικής τάξης.
8. Ζαν-ιμεόν αρντέν, που τον
αποκαλούν και «Γάλλο
Βερμέερ».
Οι σκηνές των έργων του,
που σήμερα θεωρούνται
μοναδικές, απεικονίζουν
υπηρέτριες σε κουζίνες,
ταπεινές δραστηριότητες,
απλές και καθημερινές, που
λειτουργούν ως ντοκιμαντέρ
για την καταγραφή της
γαλλικής κοινωνίας, οι οποίες
μέχρι τότε δεν θεωρούνταν
θέματα άξια να
ζωγραφιστούν.
https://www.lifo.gr/culture/eikastika/tha-
kataferei-loybro-na-brei-22-ekatommyria-
eyro-gia-ena-kalathi-agries-fraoyles
Ζαν-ιμεόν αρντέν, «Προσευχή πριν το δείπνο», 1744, Αγία Πετρούπολη, Ερμιτάζ
9. Σο έργο του είχε ελάχιστα κοινά με τους ροκοκό πίνακες που κυριάρχησαν στη
γαλλική τέχνη τον 18ο αιώνα. ε μια εποχή που τα ιστορικά θέματα
θεωρούνταν υψηλή τέχνη και «μεγάλη ζωγραφική», τα θέματα που επέλεγε ο
αρντέν χαρακτηρίζονταν δευτερεύουσας κατηγορίας.
Ζαν-ιμεόν αρντέν, «Καλάθι με δαμάσκηνα», 1765, Chrysler Museum of Art.
Προτιμούσε απλές
αλλά όμορφες
νεκρές φύσεις και
χειρίστηκε με
ευαισθησία
εσωτερικούς
χώρους και οικιακά
αντικείμενα, ενώ
είχε την εκπληκτική
ικανότητα να
απεικονίζει την
αθωότητα των
παιδιών.
17. 1 Προέλευση
1.1 Αντίδραση στη μπαρόκ και στην κλασσική τέχνη
1.2 Επίδραση της αρχιτεκτονικής Palladian
1.3 Επίδραση του Διαφωτισμού
Ο Νεοκλασικισμός απορρέει από το Διαφωτισμό, τη φιλοσοφία που
επικράτησε στην Ευρώπη κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, από το 1750
περίπου και μετά. Η φιλοσοφία του Διαφωτισμού οδήγησε στη διαμόρφωση
νέων αντιλήψεων για τον κόσμο, οι οποίες στηρίχτηκαν στη λογική και στην
πίστη για τη διαρκή ανθρώπινη πρόοδο και άνοιξε νέους δρόμους στην
επιστημονική έρευνα, πιστεύοντας ότι ο άνθρωπος μπορούσε να είναι
κυρίαρχος της μοίρας του με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τις εφευρέσεις.
18. Νεοκλασικισμός αρχ : 40 δ. https://www.slideshare.net/alexandratoustella/ss-44124267
27 δ. https://slideplayer.gr/slide/11995376/
το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα στην Ευρώπη η φιλοσοφία του
Διαφωτισμού οδήγησε στη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων για τον κόσμο, οι
οποίες στηρίχτηκαν στη λογική και στην πίστη για τη διαρκή ανθρώπινη
πρόοδο. Η επιστημονική έρευνα ανοίγει νέους δρόμους, ενώ οι αλλαγές στις
πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δομές των κρατών είναι πολύ μεγάλες. Η
εξέλιξη της τεχνολογίας και οι εφευρέσεις στοχεύουν στην ευτυχία του
ανθρώπου και της ανθρώπινης κοινωνίας.
ο πρώτο μισό του 19ου αιώνα ο δυτικός κόσμος γνωρίζει μια σειρά από
ριζικές ανακατατάξεις. H Γαλλική Επανάσταση (1789-1796) θέτει νέες βάσεις
στην οργάνωση της κοινωνίας, της πολιτείας και του κράτους, καθώς και στη
σχέση του ανθρώπου με το κοινωνικό σύνολο. Σα δικαιώματα του
ανθρώπου, η ατομική ελευθερία, η έννοια του έθνους και του ελεύθερου
πολίτη, η πολιτική αρετή και η συλλογική πρόοδος χαρακτηρίζουν το τέλος
του 18ου και την αρχή του 19ου αιώνα. Η ραγδαία εκβιομηχάνιση, που
ξεκίνησε από την Αγγλία και στηριζόταν στις συνεχείς προόδους της
επιστήμης και της τεχνικής, καθώς και η ανάπτυξη του εμπορίου οδήγησαν σε
μια νέα κατανομή του κέρδους και στην κοινωνική άνοδο της αστικής τάξης.
Πλήθη κόσμου συγκεντρώνονται στις πόλεις, οι οποίες γνωρίζουν τεράστια
ανάπτυξη. Νέοι κόσμοι ανακαλύπτονται και καινούριες αποικίες προστίθενται
στα κράτη της Ευρώπης. http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/4706/Istoria-tis-Technis_B-G-EPAL_html-
apli/index12.html
37 δ. ζ. γλ. https://slideplayer.gr/slide/13346710/
19. • Επηρεασμένοι από την αρχιτεκτονική του Παλάντιο αλλά και από την
κλασική αρχαιότητα, οι Άγγλοι στρέφονται πια προς την Ελλάδα.
• Έτσι , όλο το 18ο αιώνα στην αρχιτεκτονική τους κυριαρχούν οι κλασικοί
αρχιτεκτονικοί ρυθμοί, η ομοιογένεια και η μεγαλοπρέπεια.
• Από τους πρώτους που κάνουν γνωστές στην Αγγλία τις ελληνικές
αρχαιότητες ήταν οι τούαρτ και Ριβέτ, οι οποίοι μετά το ταξίδι τους στην
Ελλάδα το 1751, δημοσίευσαν το βιβλίο τους με τίτλο: Οι αρχαιότητες των
Αθηνών μετρημένες και αποτυπωμένες από τον Σζέιμς τούαρτ και τον
Νικολά Ριβέτ, ζωγράφους και αρχιτέκτονες. Η επιτυχία του βιβλίου ήταν
άμεση.
• Η επίδραση της κλασικής τέχνης είναι εμφανής στην εξωτερική
διαμόρφωση των κτιρίων, αλλά και στις διακοσμήσεις των εσωτερικών
χώρων, στα έπιπλα, στα υφάσματα ακόμα και στις ενδυμασίες
29. Οι φτερωτοί Ύπνος και Θάνατος μεταφέρουν το νεκρό σώμα του Σαρπηδόνα. Τα μέλη και
το κεφάλι του κρέμονται άψυχα, ενώ το αίμα τρέχει από τις πληγές του. Πίσω τους, ο Ερμής
επιβλέπει τη σκηνή. Άνω δεξιά, δίπλα στο κεφάλι του Ερμή, διακρίνεται «Ευφρόνιος
έγραφσεν»
Ερυθρόμορφος καλυκωτός κρατήρας, 515-510 π.Χ., Νέα Υόρκη, Metropolitan Museum of
Art
32. Αντόνιο Κανόβα,
Έρως και Χυχή
1787 / 1793
τόχος των
γλυπτών είναι να
μεταφέρουν στο
υλικό, με τη
βοήθεια της
τεχνικής, την
"ιδέα".
Για παράδειγμα,
το γυμνό
παραπέμπει στον
άνθρωπο τον
απελευθερωμένο
από όλα τα
εξωτερικά στοιχεία
και απαλλαγμένο
από τα σημάδια
του χρόνου,
σχεδόν αιώνιο.
33. Αντόνιο Κανόβα
Αφροδίτη και Άδωνις
Σο έργο Αφροδίτη
και Άδωνις
προξένησε τέτοιο
θαυμασμό στους
κατοίκους της
πόλης που οι
μαρκήσιοι έκλεισαν
την αίθουσα για να
σταματήσει ο
συνωστισμός των
επισκεπτών.
Αναμφίβολα το
έργο επιβεβαίωνε
τον Κανόβα ως
γλύπτη της
«ευγενικής
απλότητας και του
ήρεμου μεγαλείου»,
χαρακτηριστικά του
Νεοκλασικισμού*.
35. 85: τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη Νεοκλασική Αρχιτεκτονική:
Ολόκληρη η μορφή του ελληνικού ναού αλλά και οι λεπτομέρειές της
μεταφέρονται με ποικίλους τρόπους στις διαφορετικές εκφάνσεις του
Νεοκλασικισμού. Οι ρυθμοί της κλασικής αρχαιότητας χρησιμοποιούνται
σύμφωνα με τις αρχές της συμμετρίας και της αναλογίας των μερών.
Σα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής του Νεοκλασικισμού είναι η
καθαρότητα των όγκων, η στιβαρότητα και η μεγαλοπρέπεια και
πηγάζουν από την επιθυμία να δημιουργηθεί ένας κόσμος αγνός, απλός
και μεγαλειώδης, αντίστοιχος με τον κλασικό. Σα κτίρια διακρίνονται από
τις μονόχρωμες καθαρές επιφάνειες με τις γραμμικές διακοσμήσεις και τα
ελάχιστα ανάγλυφα στοιχεία, από τα αετώματα, τις ελεύθερες
κιονοστοιχίες και τις άλλες λεπτομέρειες που απαντούν στους αρχαίους
κλασικούς ναούς.
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/4706/Istoria-tis-Technis_B-G-EPAL_html-
apli/index12.html στην ενότητα: αρχιτεκτονική και από τη σελ. 89 του «Σέχνες και αρχιτεκτονική
από την Αναγέννηση ως τον 21ο αιώνα»
Διαφορές γαλλικού – αγγλικού κήπου:
Σι είναι το picturesque:
36. Ο καλλιτέχνης ως εκφραστής συναισθημάτων
Σο έργο τέχνης ως δήλωση ελευθερίας
37.
38. Ρομαντισμός; https://www.slideshare.net/ssuser306877/romantism-13
Αναπτύχτηκε στο τέλος του 18ο αιώνα στην Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία
και μετά εξαπλώθηκε στη Γαλλία και στην Ισπανία, αρχικά σαν λογοτεχνικό
ρεύμα και στη συνέχεια επεκτάθηκε στις εικαστικές τέχνες και στη μουσική.
Κύριο χαρακτηριστικό του ρομαντισμού αποτελεί η έμφαση στην πρόκληση
ισχυρής συγκίνησης μέσω της τέχνης καθώς και η μεγαλύτερη ελευθερία στη
φόρμα, σε σχέση με τις περισσότερο κλασικές αντιλήψεις.
τον ρομαντισμό, κυρίαρχο στοιχείο είναι το συναίσθημα αντί της λογικής.
Η λέξη romantic, από την οποία προέρχεται ο όρος από την ισπανική romance,
χρησιμοποιείται ήδη στην Αγγλία τον 17ο αιώνα για να χαρακτηρίσει, σαν
romance, κάτι που είναι έξω από την πραγματικότητα.
Με την πάροδο του χρόνου, από το περιεχόμενο του όρου τονίστηκε
περισσότερο η σημασία του γραφικού, που επεκτάθηκε σε μια δεύτερη φάση
και στη συγκινησιακή αντίδραση που προκαλεί το αντικείμενο στον θεατή.
το τέλος, ρομαντικό άρχισε να λέγεται και αυτό που στη λαϊκή ή στην έντεχνη
ποίηση συνδέεται με τον Μεσαίωνα.
68 δ. https://www.slideshare.net/alexandratoustella/ss-44971978
39. H τέχνη γίνεται μέσο έκφρασης των ατομικών ανησυχιών του καλλιτέχνη, της
φαντασίας του, των παρορμήσεών του, των ονείρων του.
Οι πιο χαρακτηριστικές εκφάνσεις του Ρομαντισμού:
Σο pittoresque= γραφικό, το αναπάντεχο, το εξωτικό – εξού τα τοπία
το sublime = υψηλό, που δηλώνει το ύψιστο, το άπειρο και το έντονο και
φοβερό μαζί,
Θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε δύο βασικές κατηγορίες για το υψηλό:
1. την προτίμηση για το υπέροχο στην τέχνη και την φύση. Επικεντρώνεται
σε θέματα που προξενούν συναισθήματα δέους και φόβου,
συναισθήματα που συνδέουμε µε αχανείς, αδιαπέραστες βουνοκορφές ή
σφοδρές καταιγίδες στη θάλασσα.
2. την προτίμηση για το φανταστικό, το τερατώδες και μακάβριο.
Η ρομαντική στάση συνεπώς συνοψίζεται σε µία στροφή από την λογική στο
συναίσθημα, από τον σχεδιασμό στην ενόραση και από την αντικειμενική
φύση των πραγμάτων στο υποκειμενικό συναίσθημα.
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/4706/Istoria-tis-Technis_B-G-
EPAL_html-apli/index13.html
44. H συναισθηματική φόρτιση
που εκπέμπει το πρόσωπο
της γυναικείας μορφής στο
κέντρο του πίνακα
έρχεται σε αντίθεση με το
σκληρό πρόσωπο του
Σούρκου καβαλάρη. H έλλειψη
της συμμετρίας του πίνακα,
τα λαμπερά χρώματα, η
απόγνωση της καταστροφής,
τα πυρπολημένα χωριά στο
βάθος, όλα δημιουργούν μία
σκηνή που συγκλονίζει το
θεατή.
80. Caspar David Friedrich,
Οδοιπόρος επάνω από τη
θάλασσα της ομίχλης, 1818,
98,4 cm × 74,8 εκ.
https://www.peri-
grafis.net/ergo.php?id=743
Ο Περιπλανώμενος είναι ο
αρχετυπικός ρομαντικός
ήρωας: πρόκειται για μίαν
αδάμαστη κι ανήσυχη ψυχή
που αναζητά στις ερημιές της
φύσης την ομορφιά και το
μεγαλείο, μακριά από τη
διαφθορά του πολιτισμού.
Εκεί ο ρομαντικός καλλιτέχνης
αναζητά την έμπνευση αλλά
και την επικοινωνία με τον
εσώτερο εαυτό του.
Σαυτόχρονα, η σύνθεση είναι
αλληγορία που συμβολίζει τον
αγώνα της ανόδου στη
κορφή
90. ΣΟ ΡΟΜΑΝΣΙΚΟ ΣΤΛ ΑΡΧΙΣΕΚΣΟΝΙΚΗ
ΚΤΡΙΑ ΓΝΩΡΙΜΑΣΑ :
Σο απόλυτα ωραίο του Νεοκλασικισμού δεν υπάρχει πια.
Γίνεται αποκατάσταση και διατήρηση κτιρίων της Αρχαιότητας και του
Μεσαίωνα.
Ποικιλία από αρχιτεκτονικά στυλ: Ο κάθε αρχιτέκτονας επιλέγει το στυλ που
επιθυμεί, ανάλογα με το προσωπικό του γούστο, την χρήση του κτιρίου ή
κάποιο εθνικό συναίσθημα.
Εμπεριέχει στοιχεία από την κλασική αρχιτεκτονική αλλά και του Μεσαίωνα.
ΠΦ. νεοαναγεννησιακό, νεομπαρόκ
Αυτή η ελεύθερη χρήση διαφόρων αρχιτεκτονικών εκφράσεων με στόχο τον
νεοτερισμό οδηγούν στα μέσα του 19ου αιώνα στο στιλ που ονομάζεται
ΕΚΛΕΚΣΙΜΟ.
97. υχνά αποκαλούμε τα διατηρητέα κτίρια
της πόλης μας νεοκλασικά. Η αλήθεια
είναι ότι αυτό ισχύει για την πλειοψηφία
τους. Όχι όμως για όλα. Ποια είναι λοιπόν
τα νεοκλασικά και ποια είναι τα
αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά τους;
Πρώτα-πρώτα θα παρατηρήσουμε τις
ορθογώνιες μορφές κτιρίων.
Οι καμπύλες τα νεοκλασικά περιορίζονται
στις λεπτομέρειες:
τους κίονες και στα κιονόκρανα, στα
υπέροχα μαρμάρινα σκαλιστά φουρούσια
που στηρίζουν τα μπαλκόνια (φωτ. #1) ή
στις λεπτομέρειες των πρεκιών που
βλέπουμε πάνω από τα παράθυρα και τις
πόρτες (φωτ. #2).
Η διακόσμηση είναι “ισορροπημένη”,
ενίοτε λιτή (όπως λ.χ. στις όψεις του
Κοινοβουλίου μας), ποτέ όμως
υπερβολική.
Πληροφορίες από την ιστοσελίδα: https://cognoscoteam.gr/archives/27105 που προσπελάστηκε στις 5/3/23
Σα διατηρητέα κτίρια
98. Πιο συχνά από οτιδήποτε άλλο μπερδεύουμε τα Νεοαναγεννησιακά μας κτίρια, με
τα Νεοκλασικά. Λογικό αφ’ ης στιγμής τα δύο κινήματα είναι συγγενικά. Η
Αναγέννηση μας παραπέμπει στην Αρχαία Ρώμη, ο Νεοκλασικισμός στην Αρχαία
Ελλάδα. Οι διαφορές τους είναι ότι στα νεοαναγεννησιακά κτίρια παρατηρούμε
ημικυκλικές μορφές, συχνά σε σειρές ημικυκλικών αψίδων. Αυτές ακριβώς
βλέπουμε και στο πρώτο κτίριο της Αναγέννησης, το Ospedale degli Innocenti
που σχεδίασε ο Filippo Brunelleschi το 1419 στην Υλωρεντία
Πληροφορίες από την ιστοσελίδα: https://cognoscoteam.gr/archives/27105 που προσπελάστηκε στις 5/3/23
99. Σα πιο γνωστά
Νεοαναγεννησιακά κτίρια στην Αθήνα
είναι το Ιλίου Μέλαθρον, η Μεγάλη
Βρετανία στην αρχική της μορφή, και ο
Άγιος Διονύσιος των Καθολικών επί
της Πανεπιστημίου.
Πληροφορίες από την ιστοσελίδα: https://cognoscoteam.gr/archives/27105 που προσπελάστηκε στις 5/3/23
Άγιος Διονύσιος των Καθολικών
Ιλίου Μέλαθρον Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία
100. Μια άλλη κατηγορία κτιρίων που συχνά συγχέεται με τα νεοκλασσικά είναι
τα νεο-μπαρόκ. Εδώ οι διαφορές είναι πιο εμφανείς.
Ένας πολύ χοντροκομμένος κανόνας είναι ότι αν βλέπουμε οβάλ σχήματα σε
ένα κτίριο τότε πιθανότατα αυτό είναι μπαρόκ, ή νεο-μπαρόκ εν προκειμένω. Σο
ίδιο κι αν έχει διπλές κολόνες. Η διακόσμηση του είναι πιο «βαριά», ρέπει προς
την υπερβολή. Επίσης, αν το κτίριο είναι γωνιακό και η είσοδος του είναι στη
γωνία, τότε σχεδόν σίγουρα είναι ένα νεο-μπαρόκ κτίριο.
Ένα χαρακτηριστικό τέτοιο κτίριο είναι το Μέγαρο ταθάτου, νυν Μουσείο
Κυκλαδικής Σέχνης. Άλλα νεο-μπαρόκ κτίρια της Αθήνας είναι η Βίλα Τπατία και
το αρόγλειο Μέγαρο.
Πληροφορίες από την ιστοσελίδα: https://cognoscoteam.gr/archives/27105 που προσπελάστηκε στις 5/3/23
101. ΕΡΨΣΗΕΙ ΚΑΣΑΝΟΗΗ
Α) Ποιο είναι το στυλ του έργου;, από ποια στοιχεία το συμπεραίνετε;
Β) Ποιος είναι ο δημιουργός του έργου;
Γ) σύγκριση ανάμεσα σε έργα με κοινό θέμα
114. υγκρίνετε το α) και το β) κτίριο και αντιστοιχίστε τα ονόματά τους:
2. Βυζαντινό Μουσείο
(πρώην κατοικία της
Δούκισσας της
Πλακεντίας)
1. Σο Καστέλλο της
Ροδοδάφνης, Πεντέλη.
Λαμβάνοντας υπόψη πως
ένα από τα πιο γνωστά
Νεοαναγεννησιακά κτίρια
στην Αθήνα είναι και το
Βυζαντινό Μουσείο (πρώην
κατοικία της Δούκισσας της
Πλακεντίας)
Εντοπίστε τα λάθη
https://www.slideshare.net/lyk
karea/20-22908706