2. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
• Για να καταλήξει ο ερευνητής σε έγκυραΓια να καταλήξει ο ερευνητής σε έγκυρα
και επιστημονικά αποτελέσματα δύο είναικαι επιστημονικά αποτελέσματα δύο είναι
τα βασικά ζητήματα που πρέπει νατα βασικά ζητήματα που πρέπει να
εστιάσει :εστιάσει :
• Πρώτον στη συλλογή ενόςΠρώτον στη συλλογή ενός
αντιπροσωπευτικού δείγματος του υπόαντιπροσωπευτικού δείγματος του υπό
μελέτη πληθυσμούμελέτη πληθυσμού
• Δεύτερον στη διαμόρφωση ενόςΔεύτερον στη διαμόρφωση ενός
κατάλληλου για την έρευνακατάλληλου για την έρευνα
ερωτηματολογίου.ερωτηματολογίου.
3. ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ
• Σκοπός-Σκοπός- Προτού ξεκινήσει κανείς την έρευναΠροτού ξεκινήσει κανείς την έρευνα
χρειάζεται να είναι ξεκάθαρος ο σκοπός. Τιχρειάζεται να είναι ξεκάθαρος ο σκοπός. Τι
προσπαθεί να περιγράψει /ερμηνεύσει/προσπαθεί να περιγράψει /ερμηνεύσει/
κατανοήσει; Ο σκοπός, προτού ξεκινήσει ηκατανοήσει; Ο σκοπός, προτού ξεκινήσει η
ερευνητική διαδικασία πρέπει να είναι απόλυταερευνητική διαδικασία πρέπει να είναι απόλυτα
συγκεκριμένος και από κάποιο γενικόσυγκεκριμένος και από κάποιο γενικό
ενδιαφέρον για παράδειγμα στο χώρο τηςενδιαφέρον για παράδειγμα στο χώρο της
δημόσιας υγείας πρέπει να οδηγηθεί σε έναδημόσιας υγείας πρέπει να οδηγηθεί σε ένα
συγκεκριμένο ζήτημα (π.χ ναρκωτικά ) και στησυγκεκριμένο ζήτημα (π.χ ναρκωτικά ) και στη
συνέχεια τι θέλει να μάθει ακριβώς για το ζήτημασυνέχεια τι θέλει να μάθει ακριβώς για το ζήτημα
αυτό (περιγραφή του προβλήματος, μελέτηαυτό (περιγραφή του προβλήματος, μελέτη
συγκεκριμένων ομάδων, αίτια, συνέπειες κλπ).συγκεκριμένων ομάδων, αίτια, συνέπειες κλπ).
4. ΣΚΟΠΟΣΣΚΟΠΟΣ
• Χρονικά- θέλουμε να μελετήσουμε το παρόν, τοΧρονικά- θέλουμε να μελετήσουμε το παρόν, το
παρελθόν ή μια σύγκριση των δύο;παρελθόν ή μια σύγκριση των δύο;
• Γεωγραφικά- μας ενδιαφέρει να μελετηθεί τοΓεωγραφικά- μας ενδιαφέρει να μελετηθεί το
φαινόμενο σε μια συγκεκριμένη περιοχή ήφαινόμενο σε μια συγκεκριμένη περιοχή ή
σύγκριση περιοχών (αστικό ή αγροτικό,σύγκριση περιοχών (αστικό ή αγροτικό,
περιοχή Αθηνών, πανελλαδική έρευνα)περιοχή Αθηνών, πανελλαδική έρευνα)
• Γενικό ή ειδικό μέρος - στόχος είναι ηΓενικό ή ειδικό μέρος - στόχος είναι η
περιγραφή / ερμηνεία του φαινομένου ήπεριγραφή / ερμηνεία του φαινομένου ή
συγκεκριμένων πτυχών του;συγκεκριμένων πτυχών του;
5. ΣΚΟΠΟΣΣΚΟΠΟΣ
• Περιγραφή ή σύγκριση- στόχος είναι ηΠεριγραφή ή σύγκριση- στόχος είναι η
περιγραφή / ερμηνεία του θέματος ή ηπεριγραφή / ερμηνεία του θέματος ή η
σύγκριση;σύγκριση;
• Αίτιο ή αποτέλεσμα (συνέπειες) - μαςΑίτιο ή αποτέλεσμα (συνέπειες) - μας
ενδιαφέρει να διερευνήσουμε τις αιτίες πουενδιαφέρει να διερευνήσουμε τις αιτίες που
προκαλούν το φαινόμενο ή τις επιπτώσεις του;προκαλούν το φαινόμενο ή τις επιπτώσεις του;
Για παράδειγμα, μας ενδιαφέρει τι οδηγεί στηνΓια παράδειγμα, μας ενδιαφέρει τι οδηγεί στην
αύξηση των διαζυγίων ή ποιες είναι οιαύξηση των διαζυγίων ή ποιες είναι οι
επιπτώσεις από την αύξηση των διαζυγίων στοεπιπτώσεις από την αύξηση των διαζυγίων στο
κοινωνικό σύνολο ή σε ειδικές ομάδεςκοινωνικό σύνολο ή σε ειδικές ομάδες
(οικογένεια, παιδιά, συζύγους κλπ)(οικογένεια, παιδιά, συζύγους κλπ)
6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
• Η ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίαςΗ ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας
για το ζήτημα που ο ερευνητής επιθυμεί ναγια το ζήτημα που ο ερευνητής επιθυμεί να
διερευνήσει, θα συμβάλλει στην ενημέρωσή τουδιερευνήσει, θα συμβάλλει στην ενημέρωσή του
για τα θέματα που έχουν ήδη μελετηθεί σεγια τα θέματα που έχουν ήδη μελετηθεί σε
βάθος, για πτυχές του προβλήματος πουβάθος, για πτυχές του προβλήματος που
επιδέχονται περαιτέρω διερεύνησης καθώς καιεπιδέχονται περαιτέρω διερεύνησης καθώς και
για τις μεθόδους που έχουν χρησιμοποιηθεί γιαγια τις μεθόδους που έχουν χρησιμοποιηθεί για
τη μελέτη του συγκεκριμένου ζητήματος. Έτσι, θατη μελέτη του συγκεκριμένου ζητήματος. Έτσι, θα
βοηθηθεί στη διατύπωση του σκοπού τηςβοηθηθεί στη διατύπωση του σκοπού της
έρευνας και στη διατύπωση των υποθέσεων.έρευνας και στη διατύπωση των υποθέσεων.
7. ΔΙΑΤΔΙΑΤΥΥΠΩΣΗ ΥΠΟΘΠΩΣΗ ΥΠΟΘΕΕΣΕΩΝ-ΣΕΩΝ-
• Ξεκινώντας από μια γενική υπόθεση που οΞεκινώντας από μια γενική υπόθεση που ο
ερευνητής θέλει να ελέγξει και η οποία σχετίζεταιερευνητής θέλει να ελέγξει και η οποία σχετίζεται
άμεσα με το σκοπό της έρευνας στη συνέχειαάμεσα με το σκοπό της έρευνας στη συνέχεια
μπορεί να διατυπώσει και άλλες μικρότερηςμπορεί να διατυπώσει και άλλες μικρότερης
κλίμακας υποθέσεις στη διαμόρφωση τωνκλίμακας υποθέσεις στη διαμόρφωση των
οποίων θα συμβάλλει η γνώση που απέκτησε οοποίων θα συμβάλλει η γνώση που απέκτησε ο
ερευνητής μέσα από την βιβλιογραφικήερευνητής μέσα από την βιβλιογραφική
ανασκόπηση. Η γενική υπόθεση είναι πιοανασκόπηση. Η γενική υπόθεση είναι πιο
συγκεκριμένη από το σκοπό της έρευνας και οισυγκεκριμένη από το σκοπό της έρευνας και οι
υπόλοιπες υποθέσεις αποτελούν τμήματα της. Ηυπόλοιπες υποθέσεις αποτελούν τμήματα της. Η
γενική υπόθεση μπορεί να ειπωθεί ότι είναι μιαγενική υπόθεση μπορεί να ειπωθεί ότι είναι μια
δήλωση που προκύπτει από κάποια θεωρία καιδήλωση που προκύπτει από κάποια θεωρία και
αναφέρεται σε αυτά που μπορεί ο ερευνητής νααναφέρεται σε αυτά που μπορεί ο ερευνητής να
καταγράψει /ανακαλύψει στην κοινωνικήκαταγράψει /ανακαλύψει στην κοινωνική
πραγματικότητα εφόσον η θεωρία είναι σωστή.πραγματικότητα εφόσον η θεωρία είναι σωστή.
8. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙΙ ΟΡΙΣΜΟΟΡΙΣΜΟΙΙ--
• Καθώς ο σκοπός του ερευνητή είναι ο έλεγχοςΚαθώς ο σκοπός του ερευνητή είναι ο έλεγχος
συγκεκριμένων θεωρητικών υποθέσεων για τοσυγκεκριμένων θεωρητικών υποθέσεων για το
θέμα που διερευνά μέσα από τη συλλογήθέμα που διερευνά μέσα από τη συλλογή
εμπειρικών στοιχείων, οι θεωρητικές έννοιεςεμπειρικών στοιχείων, οι θεωρητικές έννοιες
πρέπει να αντιστοιχούν σε λειτουργικούςπρέπει να αντιστοιχούν σε λειτουργικούς
ορισμούς, δηλαδή ορισμούς με αναφορά σεορισμούς, δηλαδή ορισμούς με αναφορά σε
παρατηρήσιμες πτυχές της θεωρητικής έννοιας .παρατηρήσιμες πτυχές της θεωρητικής έννοιας .
Εάν για παράδειγμα, μελετήσουμε το θέμα τηςΕάν για παράδειγμα, μελετήσουμε το θέμα της
βίας, ο ερευνητής πρέπει ναβίας, ο ερευνητής πρέπει να
συγκεκριμενοποιήσει στο τι θεωρεί ως βία ώστεσυγκεκριμενοποιήσει στο τι θεωρεί ως βία ώστε
στη συνέχεια ο ερωτώμενος να έχει κατανοήσειστη συνέχεια ο ερωτώμενος να έχει κατανοήσει
πλήρως σε τι πρέπει να απαντήσει.πλήρως σε τι πρέπει να απαντήσει.
9. ΜΕΤΑΒΛΗΤΜΕΤΑΒΛΗΤΕΕΣΣ
• Ορίζουμε ως μεταβλητές ορισμέναΟρίζουμε ως μεταβλητές ορισμένα
χαρακτηριστικά που χωρίζονται σε περισσότερεςχαρακτηριστικά που χωρίζονται σε περισσότερες
από μια κατηγορίες (για παράδειγμα, ηαπό μια κατηγορίες (για παράδειγμα, η
μεταβλητή φύλο, χωρίζεται σε δύο κατηγορίες,μεταβλητή φύλο, χωρίζεται σε δύο κατηγορίες,
άνδρας-γυναίκα ενώ η μεταβλητή ηλικία σεάνδρας-γυναίκα ενώ η μεταβλητή ηλικία σε
περισσότερες κατηγορίες ανάλογα με τον τρόποπερισσότερες κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο
που θα τις ορίσουμε). Η συνέπεια, τοπου θα τις ορίσουμε). Η συνέπεια, το
αποτέλεσμα ονομάζεταιαποτέλεσμα ονομάζεται εξαρτημένη μεταβλητήεξαρτημένη μεταβλητή
καθώς εξαρτάται από κάτι άλλο, ενώ η αιτίακαθώς εξαρτάται από κάτι άλλο, ενώ η αιτία
ονομάζεταιονομάζεται ανεξάρτητη μεταβλητή.ανεξάρτητη μεταβλητή. Εάν γιαΕάν για
παράδειγμα θέλουμε να μελετήσουμε εάν τοπαράδειγμα θέλουμε να μελετήσουμε εάν το
εκπαιδευτικό επίπεδο επηρεάζει το εισόδημα, τοεκπαιδευτικό επίπεδο επηρεάζει το εισόδημα, το
εισόδημα θα είναι η εξαρτημένη μεταβλητή και τοεισόδημα θα είναι η εξαρτημένη μεταβλητή και το
εκπαιδευτικό επίπεδο η ανεξάρτητη.εκπαιδευτικό επίπεδο η ανεξάρτητη.
10. ΣΧΕΔΙΑΣΜΣΧΕΔΙΑΣΜΟΟΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥ ΕΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΟΥΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΟΥ
• Για να οδηγηθεί κανείς σε έγκυραΓια να οδηγηθεί κανείς σε έγκυρα
αποτελέσματα που σχετίζονται με το θέμααποτελέσματα που σχετίζονται με το θέμα
που διερευνά πρέπει να συμπεριλάβει στοπου διερευνά πρέπει να συμπεριλάβει στο
ερωτηματολόγιο τις κατάλληλες ερωτήσειςερωτηματολόγιο τις κατάλληλες ερωτήσεις
οι οποίες :οι οποίες :
• Πρέπει να σχετίζονται με τις υποθέσεις τηςΠρέπει να σχετίζονται με τις υποθέσεις της
έρευναςέρευνας
11. ΣΧΕΔΙΑΣΜΣΧΕΔΙΑΣΜΟΟΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥ ΕΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΟΥΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΟΥ
• Να περιλαμβάνουν τα απαραίτητα δημογραφικάΝα περιλαμβάνουν τα απαραίτητα δημογραφικά
χαρακτηριστικά του δείγματος ώστε στη συνέχειαχαρακτηριστικά του δείγματος ώστε στη συνέχεια
μέσα από τις συσχετίσεις των μεταβλητών ναμέσα από τις συσχετίσεις των μεταβλητών να
είναι δυνατή η περιγραφή συγκεκριμένωνείναι δυνατή η περιγραφή συγκεκριμένων
ομάδων που αναδύονται μέσα από την έρευναομάδων που αναδύονται μέσα από την έρευνα
(για παράδειγμα, το φύλο, την ηλικία, το(για παράδειγμα, το φύλο, την ηλικία, το
μορφωτικό επίπεδο, οικονομική κατάσταση,μορφωτικό επίπεδο, οικονομική κατάσταση,
μερικές φορές θρησκεία, τόπο κατοικίας, τόπομερικές φορές θρησκεία, τόπο κατοικίας, τόπο
γέννησης κλπ)γέννησης κλπ)
12. ΣΧΕΔΙΑΣΜΣΧΕΔΙΑΣΜΟΟΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥ ΕΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΟΥΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΟΥ
• Ερωτήσεις που σχετίζονται με τουςΕρωτήσεις που σχετίζονται με τους
λειτουργικούς ορισμούς που έθεσε ολειτουργικούς ορισμούς που έθεσε ο
ερευνητήςερευνητής ώστε στη συνέχεια να μπορεί ναώστε στη συνέχεια να μπορεί να
ερμηνεύσει τις αντιλήψεις και τις πρακτικέςερμηνεύσει τις αντιλήψεις και τις πρακτικές
του δείγματος σε σχέση με την κατανόησητου δείγματος σε σχέση με την κατανόηση
του ζητήματοςτου ζητήματος
13. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΑΠΛΗ, ΚΑΤΑΝΟΗΤΗ ΓΛΩΣΣΑΑΠΛΗ, ΚΑΤΑΝΟΗΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
• ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – για να είναιΜΙΚΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – για να είναι
ευκολονόητες.ευκολονόητες.
• ΑΠΟΦΥΓΗ ΔΙΠΛΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ –π.χ «ΑΠΟΦΥΓΗ ΔΙΠΛΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ –π.χ «
Πόσο συχνά επισκεπτόσαστε τους γονείςΠόσο συχνά επισκεπτόσαστε τους γονείς
σας;». Κάποιος από τους ερωτώμενους μπορείσας;». Κάποιος από τους ερωτώμενους μπορεί
να προέρχεται από οικογένεια όπου οι γονείςνα προέρχεται από οικογένεια όπου οι γονείς
δεν ζουν μαζί και μπορεί για παράδειγμα ναδεν ζουν μαζί και μπορεί για παράδειγμα να
επισκέπτεται καθημερινά τη μητέρα του αλλάεπισκέπτεται καθημερινά τη μητέρα του αλλά
μια φορά το μήνα τον πατέρα του. Έτσι,μια φορά το μήνα τον πατέρα του. Έτσι,
δυσκολεύεται να δώσει απάντηση.δυσκολεύεται να δώσει απάντηση.
14. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ
ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ – π.χ «ΣτηνΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ – π.χ «Στην
κοινωνία μας θεωρείται ότι δεν είναι αποδεκτό οικοινωνία μας θεωρείται ότι δεν είναι αποδεκτό οι
γυναίκες να προτείνουν προφυλακτικό». Σε αυτή τηνγυναίκες να προτείνουν προφυλακτικό». Σε αυτή την
πρόταση αναμένεται οι περισσότεροι να συμφωνήσουνπρόταση αναμένεται οι περισσότεροι να συμφωνήσουν
καθώς οι ερωτώμενοι τείνουν να δίνουν απαντήσειςκαθώς οι ερωτώμενοι τείνουν να δίνουν απαντήσεις
κοινωνικά αποδεκτές. Έτσι, είναι δύσκολο νακοινωνικά αποδεκτές. Έτσι, είναι δύσκολο να
διαφωνήσουν με μια θέση που προβάλλεται ότι είναιδιαφωνήσουν με μια θέση που προβάλλεται ότι είναι
αντιπροσωπευτική της κοινωνίας μας.αντιπροσωπευτική της κοινωνίας μας.
• ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ
ΑΡΝΗΣΗ – π.χ «Η χρήση μαριχουάνας δεν θα πρέπειΑΡΝΗΣΗ – π.χ «Η χρήση μαριχουάνας δεν θα πρέπει
να αποποινικοποιηθεί» ΝΑΙ ΟΧΙ. Εδώ είναινα αποποινικοποιηθεί» ΝΑΙ ΟΧΙ. Εδώ είναι
αρκετά δύσκολο να κατανοήσει ο ερωτώμενος και στηαρκετά δύσκολο να κατανοήσει ο ερωτώμενος και στη
συνέχεια ο ερευνητής τη διαφορά μεταξύ του ναι καισυνέχεια ο ερευνητής τη διαφορά μεταξύ του ναι και
του όχι.του όχι.
15. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ –ΕΙΔΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ –
π.χ αναφορά σε συγκεκριμένους νόμους,π.χ αναφορά σε συγκεκριμένους νόμους,
πολιτικές που δεν είναι γνωστές, π.χ «Τι γνώμηπολιτικές που δεν είναι γνωστές, π.χ «Τι γνώμη
έχετε για την πολιτική της κυβέρνησης στο θέμαέχετε για την πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα
της περίθαλψης μεταναστών μετης περίθαλψης μεταναστών με HIVHIV//AIDSAIDS».».
Δεν είναι σίγουρο ότι ο γενικός πληθυσμόςΔεν είναι σίγουρο ότι ο γενικός πληθυσμός
γνωρίζει τη συγκεκριμένη πολιτική οπότε δενγνωρίζει τη συγκεκριμένη πολιτική οπότε δεν
θα μπορέσει να απαντήσει και να τη σχολιάσει.θα μπορέσει να απαντήσει και να τη σχολιάσει.
16. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΟΙ ΟΡΟΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΤΟΙ ΑΠΟ ΟΛΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΤΟΙ ΑΠΟ ΟΛΕΣ
ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ π.χ, οι νέοι, οιΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ π.χ, οι νέοι, οι
μετανάστες, τα άτομα με χαμηλότερομετανάστες, τα άτομα με χαμηλότερο
μορφωτικό επίπεδο, αστικά κέντρα / αγροτικέςμορφωτικό επίπεδο, αστικά κέντρα / αγροτικές
περιοχές κατανοούν διαφορετικά το ίδιοπεριοχές κατανοούν διαφορετικά το ίδιο
ζήτημα. Όπως για παράδειγμα, «κακοποίηση»ζήτημα. Όπως για παράδειγμα, «κακοποίηση»
που για άλλους μπορεί να είναι και η λεκτικήπου για άλλους μπορεί να είναι και η λεκτική
ενώ για άλλες ομάδες του πληθυσμού η έννοιαενώ για άλλες ομάδες του πληθυσμού η έννοια
της κακοποίησης να παραπέμπει μόνο στητης κακοποίησης να παραπέμπει μόνο στη
σωματική και μερικές φορές τη βαριάς μορφήςσωματική και μερικές φορές τη βαριάς μορφής
17. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣ
ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕ ΟΝΟΜΑΤΑ Ή ΣΥΜΒΟΛΑΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕ ΟΝΟΜΑΤΑ Ή ΣΥΜΒΟΛΑ
ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. π.χ «ποια είναι η γνώμη σας γιαΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. π.χ «ποια είναι η γνώμη σας για
την αρνητική στάση της εκκλησίας μας στοτην αρνητική στάση της εκκλησίας μας στο
θέμα της χρήσης προφυλακτικού;» Αυτή ηθέμα της χρήσης προφυλακτικού;» Αυτή η
ερώτηση θα έχει άλλη επιρροή σε άτομα μεερώτηση θα έχει άλλη επιρροή σε άτομα με
έντονο θρησκευτικό συναίσθημα και άλλη σεέντονο θρησκευτικό συναίσθημα και άλλη σε
κάποιον άθεο για παράδειγμα. Έτσι, τα άτομακάποιον άθεο για παράδειγμα. Έτσι, τα άτομα
με υψηλό βαθμό θρησκευτικότητας θαμε υψηλό βαθμό θρησκευτικότητας θα
συμφωνήσουν με αυτή τη θέση, άσχετα εάν ησυμφωνήσουν με αυτή τη θέση, άσχετα εάν η
προσωπική τους άποψη είναι διαφορετική.προσωπική τους άποψη είναι διαφορετική.
18. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΜΗΑΠΟΦΥΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΜΗ
ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ. π.χ «ΈχετεΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ. π.χ «Έχετε
κακοποιήσει τη γυναίκα σας;» Οι πληροφορίεςκακοποιήσει τη γυναίκα σας;» Οι πληροφορίες
για τέτοιες συμπεριφορές συλλέγονται έμμεσαγια τέτοιες συμπεριφορές συλλέγονται έμμεσα
χωρίς να πρέπει ο ερωτώμενος να παραδεχθείχωρίς να πρέπει ο ερωτώμενος να παραδεχθεί
ότι έχει διαπράξει κάποια μη αποδεκτήότι έχει διαπράξει κάποια μη αποδεκτή
συμπεριφορά.συμπεριφορά.
• ΣΕ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ ΗΣΕ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ Η
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΝΤΑΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΝΤΑ
ΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ π.χΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ π.χ
καθημερινά, εβδομάδα, μήνα κλπκαθημερινά, εβδομάδα, μήνα κλπ
19. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΠΡΕΠΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΑ ΔΙΝΕΤΑΙ Η ΠΙΘΑΝΗΠΡΕΠΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΑ ΔΙΝΕΤΑΙ Η ΠΙΘΑΝΗ
ΑΠΑΝΤΗΣΗ «Δεν γνωρίζω» ή «Δεν απαντώ»ΑΠΑΝΤΗΣΗ «Δεν γνωρίζω» ή «Δεν απαντώ»
καθώς δεν γνωρίζουν όλα τα άτομα όλα τακαθώς δεν γνωρίζουν όλα τα άτομα όλα τα
θέματα. Επίσης σε ορισμένα ερωτήματα πρέπειθέματα. Επίσης σε ορισμένα ερωτήματα πρέπει
να δίνεται η δυνατότητα στον ερωτώμενο νανα δίνεται η δυνατότητα στον ερωτώμενο να
επιλέξει ως απάντηση «Δεν είμαι σίγουρος / η».επιλέξει ως απάντηση «Δεν είμαι σίγουρος / η».
• ΕΝΙΚΟΣ Ή ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ; Αυτό είναι έναΕΝΙΚΟΣ Ή ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ; Αυτό είναι ένα
ζήτημα που πρέπει να αποφασίσει ηζήτημα που πρέπει να αποφασίσει η
ερευνητική ομάδα και κάθε φορά, ανάλογα μεερευνητική ομάδα και κάθε φορά, ανάλογα με
το θέμα και την ομάδα στην οποία απευθύνεταιτο θέμα και την ομάδα στην οποία απευθύνεται
μπορεί να χρησιμοποιήσει τον ενικό ή τονμπορεί να χρησιμοποιήσει τον ενικό ή τον
πληθυντικό. Για παράδειγμα, όταν η έρευναπληθυντικό. Για παράδειγμα, όταν η έρευνα
απευθύνεται σε νέους, χρησιμοποιείται ο ενικόςαπευθύνεται σε νέους, χρησιμοποιείται ο ενικός
αριθμός.αριθμός.
20. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΜΗΧΑΝΙΑ π.χΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΜΗΧΑΝΙΑ π.χ
ηλικία, εισόδημα.ηλικία, εισόδημα. Για παράδειγμα, είναιΓια παράδειγμα, είναι
ευκολότερο για τον ερωτώμενο ναευκολότερο για τον ερωτώμενο να
απαντήσει ότι ανήκει στην ηλικιακήαπαντήσει ότι ανήκει στην ηλικιακή
ομάδα 25-35 ετών από το να δηλώσει τηομάδα 25-35 ετών από το να δηλώσει τη
συγκεκριμένη ηλικία του / της.συγκεκριμένη ηλικία του / της.
21. ΔΔΙΑΜΙΑΜΟΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΗΣΕΩΝΣΕΩΝ
• ΑΠΟΦΥΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝΑΠΟΦΥΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ
ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ, ΣΥΜΦΩΝΩΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ, ΣΥΜΦΩΝΩ
Ή ΔΙΑΦΩΝΩ ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΥΨΗΛΑΉ ΔΙΑΦΩΝΩ ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΥΨΗΛΑ
ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΩΝΠΟΣΟΣΤΑ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΩΝ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ. π.χ «Το αλκοόλ ή τοΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ. π.χ «Το αλκοόλ ή το
κάπνισμα κάνει κακό στην υγεία». Αυτή ηκάπνισμα κάνει κακό στην υγεία». Αυτή η
απάντηση, εάν δηλαδή κάποιος συμφωνήσειαπάντηση, εάν δηλαδή κάποιος συμφωνήσει
ότι το κάπνισμα κάνει κακό στην υγεία δενότι το κάπνισμα κάνει κακό στην υγεία δεν
προσφέρει καμία νέα πληροφορία στονπροσφέρει καμία νέα πληροφορία στον
ερευνητή και δεν μπορεί στη συνέχεια να τηνερευνητή και δεν μπορεί στη συνέχεια να την
αξιολογήσει στην ερμηνεία τωναξιολογήσει στην ερμηνεία των
αποτελεσμάτων. Είναι κάτι που σε κοινωνικόαποτελεσμάτων. Είναι κάτι που σε κοινωνικό
επίπεδο είναι ήδη καταγεγραμμένο και δεν έχειεπίπεδο είναι ήδη καταγεγραμμένο και δεν έχει
νόημα να συμπεριληφθεί σε μια έρευνα.νόημα να συμπεριληφθεί σε μια έρευνα.
22. ΤΥΠΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝΤΥΠΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ
• Οι ερωτήσεις χωρίζονται σε κλειστές καιΟι ερωτήσεις χωρίζονται σε κλειστές και
ανοιχτές. Οι κλειστές ερωτήσεις συνοδεύονταιανοιχτές. Οι κλειστές ερωτήσεις συνοδεύονται
από προκαθορισμένες απαντήσεις και οαπό προκαθορισμένες απαντήσεις και ο
ερωτώμενος επιλέγει την απάντηση που ταιριάζειερωτώμενος επιλέγει την απάντηση που ταιριάζει
περισσότερο στην περίπτωσή του. Καθώς οπερισσότερο στην περίπτωσή του. Καθώς ο
ερευνητής δεν μπορεί να προβλέψει όλες τιςερευνητής δεν μπορεί να προβλέψει όλες τις
πιθανές απαντήσεις πρέπει πάντοτε να υπάρχειπιθανές απαντήσεις πρέπει πάντοτε να υπάρχει
η επιλογή «Άλλο….» όπου ο ερωτώμενοςη επιλογή «Άλλο….» όπου ο ερωτώμενος
αναφέρει την δική του απάντηση. Επίσης πρέπειαναφέρει την δική του απάντηση. Επίσης πρέπει
να προβλέπεται η απάντηση « Δεν ξέρω» ή «να προβλέπεται η απάντηση « Δεν ξέρω» ή «
Δεν είμαι σίγουρος /η» για ανάλογεςΔεν είμαι σίγουρος /η» για ανάλογες
περιπτώσεις.περιπτώσεις.
23. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
• Αυτό-συμπληρούμενοΑυτό-συμπληρούμενο –– Ο ερευνητής διανέμει ταΟ ερευνητής διανέμει τα
ερωτηματολόγια σε συγκεκριμένους χώρους ή σε ομάδεςερωτηματολόγια σε συγκεκριμένους χώρους ή σε ομάδες
ή σε περιοχές και παραλαμβάνει συμπληρωμένο τοή σε περιοχές και παραλαμβάνει συμπληρωμένο το
ερωτηματολόγιο. Με αυτή τη μέθοδο μπορεί ναερωτηματολόγιο. Με αυτή τη μέθοδο μπορεί να
συμπληρωθούν αρκετά ερωτηματολόγια σε μικρόσυμπληρωθούν αρκετά ερωτηματολόγια σε μικρό
χρονικό διάστημα και το άλλο θετικό στοιχείο είναι ότι οχρονικό διάστημα και το άλλο θετικό στοιχείο είναι ότι ο
ερωτώμενος μπορεί να εκφράσει τις όποιες απόψεις τουερωτώμενος μπορεί να εκφράσει τις όποιες απόψεις του
απαλλαγμένος από το άγχος ότι κάποιος, έστω καιαπαλλαγμένος από το άγχος ότι κάποιος, έστω και
άγνωστος, γνωρίζει τις απαντήσεις που έδωσε. Τοάγνωστος, γνωρίζει τις απαντήσεις που έδωσε. Το
αρνητικό σε αυτή τη μέθοδο είναι ότι αρκετάαρνητικό σε αυτή τη μέθοδο είναι ότι αρκετά
ερωτηματολόγια δεν επιστρέφονται και από αυτά πουερωτηματολόγια δεν επιστρέφονται και από αυτά που
επιστρέφονται αρκετά δεν είναι πλήρως συμπληρωμέναεπιστρέφονται αρκετά δεν είναι πλήρως συμπληρωμένα
24. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
• Προσωπική συνέντευξη (Προσωπική συνέντευξη (face to face interviewface to face interview )-)-
Με τη μέθοδο αυτή ο ερευνητής ρωτάει τονΜε τη μέθοδο αυτή ο ερευνητής ρωτάει τον
ερωτώμενο και συμπληρώνει τις απαντήσεις. Τοερωτώμενο και συμπληρώνει τις απαντήσεις. Το
θετικό σε αυτό τον τρόπο συμπλήρωσης είναι ότιθετικό σε αυτό τον τρόπο συμπλήρωσης είναι ότι
θα δοθούν όλες οι απαντήσεις και δεν θαθα δοθούν όλες οι απαντήσεις και δεν θα
υπάρξουν κενές ερωτήσεις ούτε κενάυπάρξουν κενές ερωτήσεις ούτε κενά
ερωτηματολόγια. Το αρνητικό είναι ότι πρόκειταιερωτηματολόγια. Το αρνητικό είναι ότι πρόκειται
για μια χρονοβόρα μέθοδο καθώς μιαγια μια χρονοβόρα μέθοδο καθώς μια
συνέντευξη μπορεί να διαρκέσει από 20 λεπτάσυνέντευξη μπορεί να διαρκέσει από 20 λεπτά
έως και μιάμιση ώρα και ότι ο ερωτώμενος,έως και μιάμιση ώρα και ότι ο ερωτώμενος,
ιδιαίτερα σε ευαίσθητα θέματα όπως π.χ ηιδιαίτερα σε ευαίσθητα θέματα όπως π.χ η
σεξουαλική συμπεριφορά πρέπει να ομολογήσεισεξουαλική συμπεριφορά πρέπει να ομολογήσει
προσωπικά δεδομένα σε κάποιο άγνωστοπροσωπικά δεδομένα σε κάποιο άγνωστο
πρόσωπο.πρόσωπο.
25. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
• Η τηλεφωνική συνέντευξη-Η τηλεφωνική συνέντευξη- Πρόκειται για μέθοδο αρκετάΠρόκειται για μέθοδο αρκετά
διαδεδομένη στο εξωτερικό αλλά όχι και στη χώρα μαςδιαδεδομένη στο εξωτερικό αλλά όχι και στη χώρα μας
ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ευαίσθητα θέματα. Γιαιδιαίτερα όταν πρόκειται για ευαίσθητα θέματα. Για
παράδειγμα, στη Γαλλία και την Ιταλία, οι έρευνες για τηνπαράδειγμα, στη Γαλλία και την Ιταλία, οι έρευνες για την
σεξουαλική συμπεριφορά σε σχέση με την πρόληψη απόσεξουαλική συμπεριφορά σε σχέση με την πρόληψη από
τον ιότον ιό HIVHIV έγιναν τηλεφωνικά και είχαν υψηλά ποσοστάέγιναν τηλεφωνικά και είχαν υψηλά ποσοστά
απαντήσεων. Στη χώρα μας χρησιμοποιείται κυρίως γιααπαντήσεων. Στη χώρα μας χρησιμοποιείται κυρίως για
έρευνες αγοράς και εφαρμόζεται με περιορισμένο αριθμόέρευνες αγοράς και εφαρμόζεται με περιορισμένο αριθμό
ερωτήσεων ώστε να είναι σύντομη. Με αυτή τη μέθοδο οερωτήσεων ώστε να είναι σύντομη. Με αυτή τη μέθοδο ο
ερευνητής κερδίζει χρόνο και το δείγμα επιλέγεται μεερευνητής κερδίζει χρόνο και το δείγμα επιλέγεται με
τυχαία δειγματοληψία από τον τηλεφωνικό κατάλογο.τυχαία δειγματοληψία από τον τηλεφωνικό κατάλογο.
26. ΔΟΚΙΜΗΔΟΚΙΜΗ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
(ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ)(ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ)
• Προτού ο ερευνητής προχωρήσει στην έρευναΠροτού ο ερευνητής προχωρήσει στην έρευνα
πεδίου (συμπλήρωση των ερωτηματολογίων) θαπεδίου (συμπλήρωση των ερωτηματολογίων) θα
πρέπει να δοκιμάσει το ερωτηματολόγιο. Σε έναπρέπει να δοκιμάσει το ερωτηματολόγιο. Σε ένα
περιορισμένο δείγμα, το οποίο συνήθωςπεριορισμένο δείγμα, το οποίο συνήθως
επιλέγεται με τη μέθοδο του διαθέσιμουεπιλέγεται με τη μέθοδο του διαθέσιμου
δείγματος, ο ερευνητής συμπληρώνει ταδείγματος, ο ερευνητής συμπληρώνει τα
ερωτηματολόγια με κύριο στόχο την αποφυγήερωτηματολόγια με κύριο στόχο την αποφυγή
λαθών στην έρευνα πεδίου. Σε αυτό το στάδιο θαλαθών στην έρευνα πεδίου. Σε αυτό το στάδιο θα
εντοπισθούν ασάφειες, μη κατανοητοί όροι,εντοπισθούν ασάφειες, μη κατανοητοί όροι,
δυσκολία στην επιλογή απάντησης ιδιαίτερα στιςδυσκολία στην επιλογή απάντησης ιδιαίτερα στις
κλειστές ερωτήσεις όπου οι απαντήσεις είναικλειστές ερωτήσεις όπου οι απαντήσεις είναι
προκαθορισμένες κλππροκαθορισμένες κλπ
27. ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ
• Σε αυτό το στάδιο, ανάλογα με τη μέθοδο πουΣε αυτό το στάδιο, ανάλογα με τη μέθοδο που
έχει επιλεγείέχει επιλεγεί συμπληρώνονται τασυμπληρώνονται τα
εερωτηματολόγια και ανάλογα με το δείγμα είναιρωτηματολόγια και ανάλογα με το δείγμα είναι
και η διάρκεια αυτού του σταδίου. Ηκαι η διάρκεια αυτού του σταδίου. Η
συμπλήρωση πρέπει να μην διαρκεί πολύσυμπλήρωση πρέπει να μην διαρκεί πολύ
ιδιαίτερα σε θέματα που μεταβάλλονται με τοιδιαίτερα σε θέματα που μεταβάλλονται με το
χρόνο καθώς εάν αλλάξουν ορισμένα δεδομέναχρόνο καθώς εάν αλλάξουν ορισμένα δεδομένα
αλλάζουν και οι απαντήσεις του δείγματος καιαλλάζουν και οι απαντήσεις του δείγματος και
έτσι ο ερευνητής στο τέλος θα έχει πρόβλημαέτσι ο ερευνητής στο τέλος θα έχει πρόβλημα
στην ερμηνεία των αποτελεσμάτωνστην ερμηνεία των αποτελεσμάτων
28. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΩΝΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
• Όλα τα στοιχεία που συλλέγονται από ταΌλα τα στοιχεία που συλλέγονται από τα
ερωτηματολόγια στη συνέχεια θαερωτηματολόγια στη συνέχεια θα
κωδικοποιηθούν συνήθως με τοκωδικοποιηθούν συνήθως με το
στατιστικό πακέτοστατιστικό πακέτο SPSSSPSS ((StatisticalStatistical
Package for Social SciencesPackage for Social Sciences) θα) θα
παραχθούν οι πρώτες συσχετίσειςπαραχθούν οι πρώτες συσχετίσεις
μεταξύ των μεταβλητών. Ο ερευνητής θαμεταξύ των μεταβλητών. Ο ερευνητής θα
προχωρήσει στην ανάλυση και ερμηνείαπροχωρήσει στην ανάλυση και ερμηνεία
των αποτελεσμάτων.των αποτελεσμάτων.
29. ΕΡΜΗΝΕΙΑΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ-ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ-
ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΕΛΙΚΗΣΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΕΛΙΚΗΣ
ΕΚΘΕΣΗΣΕΚΘΕΣΗΣ• Από τη στιγμή που το ερωτηματολόγιο έχειΑπό τη στιγμή που το ερωτηματολόγιο έχει
σχεδιασθεί σωστά λαμβάνοντας υπόψη όσασχεδιασθεί σωστά λαμβάνοντας υπόψη όσα
προαναφέρθηκαν, το δείγμα είναιπροαναφέρθηκαν, το δείγμα είναι
αντιπροσωπευτικό, έχει επιλεγεί με μια από τιςαντιπροσωπευτικό, έχει επιλεγεί με μια από τις
μεθόδους που προαναφέρθηκαν, οι ορισμοίμεθόδους που προαναφέρθηκαν, οι ορισμοί
έχουν γίνει κατανοητοί από τους ερωτώμενουςέχουν γίνει κατανοητοί από τους ερωτώμενους
και το ερωτηματολόγιο έχει συμπληρωθεί σωστάκαι το ερωτηματολόγιο έχει συμπληρωθεί σωστά
ο ερευνητής δεν αμφισβητεί τα αποτελέσματα τηςο ερευνητής δεν αμφισβητεί τα αποτελέσματα της
έρευνας που θεωρούνται έγκυρα καιέρευνας που θεωρούνται έγκυρα και
αντιπροσωπευτικά της ομάδας που μελέτησεαντιπροσωπευτικά της ομάδας που μελέτησε
30. ΕΡΜΗΝΕΙΑΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ-ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ-
ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΕΛΙΚΗΣΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΕΛΙΚΗΣ
ΕΚΘΕΣΗΣΕΚΘΕΣΗΣ• Με βάση τα αποτελέσματα μπορεί να προχωρήσει στηνΜε βάση τα αποτελέσματα μπορεί να προχωρήσει στην
ερμηνεία του κοινωνικού φαινομένου που μελέτησεερμηνεία του κοινωνικού φαινομένου που μελέτησε
καθώς και στην εξαγωγή γενικεύσιμων συμπερασμάτων.καθώς και στην εξαγωγή γενικεύσιμων συμπερασμάτων.
Τα συμπεράσματα αυτά στη συνέχεια μπορούν ναΤα συμπεράσματα αυτά στη συνέχεια μπορούν να
συνδεθούν με την κοινωνιολογική θεωρία στην οποίασυνδεθούν με την κοινωνιολογική θεωρία στην οποία
στηρίχτηκε ο ερευνητής για τη δημιουργία τωνστηρίχτηκε ο ερευνητής για τη δημιουργία των
υποθέσεων και με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ηυποθέσεων και με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η
ανάπτυξη της κοινωνιολογικής γνώσης εφόσον αυτόςανάπτυξη της κοινωνιολογικής γνώσης εφόσον αυτός
ήταν ο στόχος της έρευνας. Ο ερευνητής πρέπει πάντοτεήταν ο στόχος της έρευνας. Ο ερευνητής πρέπει πάντοτε
να γνωρίζει ότι μια κοινωνιολογική έρευνα δεν επαρκείνα γνωρίζει ότι μια κοινωνιολογική έρευνα δεν επαρκεί
για μια ολοκληρωμένη διερεύνηση ενός κοινωνικούγια μια ολοκληρωμένη διερεύνηση ενός κοινωνικού
φαινομένου αλλά απλά ρίχνει φως σε ορισμένες πτυχέςφαινομένου αλλά απλά ρίχνει φως σε ορισμένες πτυχές
τουτου
31. ΣΥΝΟΨΗΣΥΝΟΨΗ
• Ανακεφαλαιώνοντας, για την ποσοτική έρευνα οΑνακεφαλαιώνοντας, για την ποσοτική έρευνα ο
ερευνητής πρέπει να γνωρίζει τη σημασία πουερευνητής πρέπει να γνωρίζει τη σημασία που
έχει για μια έγκυρη έρευνα : η εκτενήςέχει για μια έγκυρη έρευνα : η εκτενής
βιβλιογραφική ανασκόπηση, η δημιουργία τωνβιβλιογραφική ανασκόπηση, η δημιουργία των
υποθέσεων της έρευνας, ένα αντιπροσωπευτικόυποθέσεων της έρευνας, ένα αντιπροσωπευτικό
δείγμα, ένα σωστά σχεδιασμένο καιδείγμα, ένα σωστά σχεδιασμένο και
συμπληρωμένο ερωτηματολόγιο και τέλος ησυμπληρωμένο ερωτηματολόγιο και τέλος η
ερμηνεία των αποτελεσμάτων και η εξαγωγήερμηνεία των αποτελεσμάτων και η εξαγωγή
γενικεύσιμων συμπερασμάτων.γενικεύσιμων συμπερασμάτων.
