1. Iñigo Rekalde Endika Galarza Zuriñe Blasco NATUR LANA

6. 1. Glaziareak Piramide gaina edo horn Zirkua Mihia Azken morrena Alboko morrena Ibaia Glaziarra lurraren gainazalean zehar higitzen den izotz masa da. Mugimendu hauek eragiten dituzten: higadura, garraioa eta sedimentazioa, glaziarreko zonalde desberdinetan.

7. 1. Glaziareak “ U” itxurako harana “ U” itxurako haranak sorrarazten ditu.

8. 2. Ur-basatiak (2)Karkabak (1)Ildoak Lurraren gainazaletik ibilgu jakinik gabe eta aske doazen urak dira. Mendi hegalak higatzen dituen eragile geologikoa ura da; batez ere, prezipitazioen ondorioz uholdeak gertatzen direnean. Materialen arabera higadura handiagoa edo txikiagoa izango da: gogorrak eta biguinak.

9. 2. Ur-basatiak Maitagarrien tximinia (1) (2)

10. 3. Uharrak Uharrak uraren eraginez aldapa handi samarreko mendi hegaletako harrietan egindako ildoak dira,eta urtearen garai gehienetan lehor egoten dira. Eta hiru parte ditu: Harrera arroa Hustubide kanala Alubioi kono

11. 3. Uharrak Harrera arroa Hustubide kanala Amildegia Alubioi kono Euri bidea Urak metatzen diren tokiak Mendi hegaletan ibiltzean urak duen ebakidura. Garraiatutako material guztiak metatzen diren lekua

12. 4. Ibaiak Ur-lasterrak Arroila Ibai baten ibilgua edo ohantzea uraren ibilbideak lurzoruan egiten duen arraila da. Ibaia baten ibilguari hasieratik bukaerara jarraitzen badiogu, hiru ataletan banatuko dugu: goialdea, erdialdea eta behealdea.

13. 4. Ibaiak “ V”itxurako arana Ur-jauzia Goialdea: Ibaiaren hasierako atala da. Ezaugarri nagusia altuera handia izatea da: alegia, aldapa oso handietan barnean ura abiadura handian joaten da, eta energia Zinetiko handia izaten du. Hori dela eta, harriak higatu egiten dira, eta arrastaka garraiatzen dira.

14. 4. Ibaiak Meandroak Ibai-terrazak Ibai-barrak Erdialdea: Ibaiaren erdialdeko atal horretan, aldapa ez da goialdean bezain handia izaten: beraz, ibaia geldoago joaten da. Ibaiaren atal horren ohiko pasaietan,ibaietako ibarra izeneko haran lau eta zabal bat eratzen da. Haran mota horretan, ibaiaren ibilguak ibilbide bihurgunetsua izaten du.Bihurgune horiei meandro esaten zaie.

15. 4. Ibaiak Ur jauzia Gizakiak erabil dezakeen uraren energia zinetikoari energia hidraulikoa esaten zaio. Esate baterako, garai batean,ibaiaren ibilguetan errota hidraulikoak jartzen zituzten,gari aleak ehotu eta irin bihurtzeko. Hori egin ahal izateko, kanal bat eraikitzen zuten , eta kanalean zehar garraiatzen zen ura, ibaitik biltegi batera.

16. 4. Ibaiak Energia hidraulikoa Energia hidraulikoa erabiltzeko beste modu bat hura eraldatu eta energia elektriko bihurtzea da. Horri energia hidroelektrikoa esaten zaio.

17. 4. Ibaiak Delta Estuarioaren metaketa Atal horretan, ibaiak ia energia zinetiko guztia galtzen da: izan ere, pixkanaka-pinkanaka aldapak gero eta txikiagoak dira, eta itsasoratzen denean ez dauka batere energia zinetikorik. Hori dela eta , ibaiaren atal horretan sedimentazioa da nagusi. Izan ere, itsaso lasai batean itsasoratzen bada delta agertzen da. Ur lasterrek ibaietako sedimentuak garraiatzen dituzte eta itsasoratzeko bide bakarra izaten dute:estuarioa, hain zuzen ere .

18. 5. Lurpeko urak

19. 5. Lurpeko urak Osina Maila freatikoa Meazuloa Sabaia-estalaktita Zutabea Dolina Lurzorua-estalagmita Kareharriz osatutako paisaia batean, haien disoluzioen aztarnak aurki ditzakegu.Aztarna horiek dorreak dira ;adibidez, Cuencako Hiri Miragarriko dorreak.

20. 5. Lurpeko urak Estalaktitak Estalagmitak Meazuloa Zutabea Haitzuloetan, urak tantaka egiten du, eta uretan disolbatutako produktuak sabaian edo lurzoruan metatzen dira. Hori dela eta, estalaktitak(sabaian) eta estalagmitak (lurzoruan) metatzen dira. Hori dela eta, estalaktitak, eta estalagmitak sortzen dira.

21. 5. Lurpeko urak Urmaela Dolina Dolinak edo gainazaleko beheragune zirkularrak ere nabarmentzekoak dira. Dolinak urez betetzen direnean, berriz , urmael bihurtzen dira.

22. 5. Lurpeko urak Haitzuloa Meazulo bat zabaldu eta disolbatu egiten da, eta, ondorioz haitzuloa sortzen da.

23. 6. Haizea Ura dagoen lekuetan, haizearen eragina ez da ia hautematen. Hala eta guztiz ere, haizea erliebea eraldatzeko eragile garrantzitsua izaten da euri gutxi egiten duen lekuetan;esate baterako, basamortuetan. Haizeak harriak higatzeko gaitasuna dauka, eta higatzeko gaitasun horri korrasioa esaten zaio. Bi basamortu mota daude : Basamortu harritsua eta hareazko basamortua.

24. 6. Haizea Basomortu harritsua Haizea Duna Hareazko basomortuan Haizeak ezin ditu harriak mugitu, baina bai harrien artean dagoen harea. Horregatik uzten du atzean basamortu harritsua. Bertatik hartutako hareak garraiatu eta urrutiago metatzen ditu ; Hareazko basamortuan, hain zuzen ere. Bertan, dunak eratzen dira, hareaz osatutako pilak.

25. 7. Itsasoa Hondartza Kostetan, ibaiek garraiatutako materialak sedimentatzen dira. Itsaslabarren higaduraren ondorioz sortutako materialarekin batera, olatuek ibaietatik datorren harea guztia garraiatzen dute, haien sedimentazioa gertatzen den arte. Sedimentazioa senadietan gertatzen bada, sedimentazioek hondartzak eratzen dituzte. Bertan, harea edo hartxintxarra metatzen da. Gainera, haizeak dunak eratu ditzake hareazko hondartzetan .

26. 7. Itsasoa Itsaslabarra Kostan irteguneak edo itsaslabarrak eta sarguneak edo senadiak daude. Senadi handiak badiak dira.

27. 7. Itsasoa Badia Hondartzetan harea kostarekiko paraleloa den zerrenda bat osatuz metatzen bada, badia eratzen da. Albuferak Kostako barra batek badia osoa itxi dezake, eta horri albufera esaten zaio. Tonboloa Uharte baten eta kostaren arteko espazioan metatzen bada, berriz, tonboloa eratzen da. Haitza