1. Laguntza gela
8 Ura
IZOTZEZKO HOTELA
Suediako herrixka batean hotel bitxia eraikitzen dute negu oro.. Oso berezia da,
elurra erabiltzen dute egiteko.
Izotzezkoa da dena! Aulkiak, oheak, Bezeroak iristen direnean,
lanparak, edalontziak … , dena. jantzi egokiak ematen
dizkiete.
Baina hotelak lau hil bakarrik irauten ditu.
UDABERRIAN IZOTZA UR BIHURTZEN DA. 1

2. Laguntza gela
GOGORATU IKASITAKOA
URA behar dugu BIZITZEKO
pertsonak animaliak landareak
Uraren EGOERAK
LIKIDOA IZOTZA LURRUNA
2

3. Laguntza gela
Ariketak
1- Zertarako erabiltzen dugu ura etxean? Idatzi :





2- Lotu:
1 izotza
2 likidoa
3 lurruna
3

4. Laguntza gela
Ura eta uraren egoerak
1- Uraren erabilerak
Ura oso inportantea da izaki bizidun guztiontzat.
PERTSONAK ANIMALIAK LANDAREAK
Ura edan beharra Animalia batzuk
dugu bizitzeko. uretan bizi dira. Urik ez badute
zimeldu egiten dira.
Ura garbitzeko
erabiltzen dugu.
Beste batzuk ura
Fabrikek ura behar edan behar dute
Landareak ureztatu
dute funtzionatzeko. bizitzeko. egin behar dira.
4

5. Laguntza gela
2- Uraren egoerak
Uraren EGOERAK
LIKIDOA SOLIDOA GASA
Iturritik ateratzen Izotza Ur beroaren lurruna
dena
Guk edaten duguna Elurra
Hodeiak
Ibai edo itsasoko Txingorra
ura
5

6. Laguntza gela
3- Egoera-aldaketak
URTZEA
IZOTZA BEROTZEN denean, UR LIKIDO bihurtzen da.
SOLIDOTZEA
Ura HOZTEN denean, IZOTZ bihurtzen da.
LURRUNTZEA
Ura BEROTZEN denean, LURRUNA bihurtzen Da.
KONDENTSATZEA
UR-LURRUNA HOZTEN denean, URA bihurtzen da.
6

7. Laguntza gela
Ura naturan
1- Itsasoko ura
Itsasoko urak gatz asko dauka.
Horregatik, ur gazia esaten zaio.
Gazia denez,
ezin da erabili edateko,
ez ureztatzeko.
Erabil ahal izateko,
gatza kendu behar zaio.
Ura gezatzeko
instalazioetan
egiten dute hori.
7

8. Laguntza gela
2- Ur geza
Kontinenteetan dagoen urari
ur geza esaten zaio.
erreketan ibaietan lakuetan
Edateko urak geza izan behar du.
Gainera, garbi egon behar du.
8

9. Laguntza gela
3- Lurpeko ura
Lurraren gainazalaren azpian ur asko dago,
euriaren ura lurpean sartzen baita.
AKUIFEROA
Lurraren azpi-azpian Akuiferoetako ura
pilatuta dagoen ura. PUTZUetatik
ateratzen da.
9

10. Laguntza gela
4- Elurra eta izotza
MENDI GARAIETAN POLOETAN
Ura solido- egoeran egoten da. Ura solido- egoeran egoten da.
ELURRA edo IZOTZ moduan. IZOTZ moduan.
Udaberrian elurra URTU egiten Batzutan izotz zati handiak
da eta IBAIETARA iristen da. askatu eta ur gainean geratzen
dira flotatzen.
IZOZMENDIAK
10

11. Laguntza gela
Ariketak
1- Zertarako behar dugu ura pertsonok?
2- Lotu
solidoa likidoa gasa
3- Zein egoera-aldaketa gertatzen da ? Izena idatzi.
11

12. Laguntza gela
4- Osatu eskema hau.
5- Osatu esaldi hauek.
Lagungarri izango duzu aurreko eskema.
6- Lotu izenak eta argazkiak.
12

13. Laguntza gela
7- Idatzi taulan :
 Ura erabiliz egiten dituzun 5 lan.
 Urik gabe egiten dituzun beste 5.
Egiten dituzun lanak Ura Ez dut
behar dut urik behar
13

14. Laguntza gela
Uraren zikloa
Ura gelditu gabe dabil Lurrean; horregatik uraren zikloa sortzen da.
1- Itsasotik hodeietara
 Zikloaren hasieran, itsaso eta ibaietako
ura berotu eta lurrundu egiten da.
 Gero, gora igo eta kondentsatu egiten da.
 Orduan, tantatxo txikiak sortzen dira .
 Horrela sortzen dira HODEIAK .
14

15. Laguntza gela
2- Hodeietatik lurrera
 Hodeietako tantatxoak elkartu egiten dira
eta tanta handiagoak osatzen dira.
 Gero, tanta hoiek lurrera erortzen dira.
 Horrela sortzen da EURIA .
Bidean tantak
azkar-azkar hozten
badira TXINGORRA
edo ELURRA sortzen
dira.
3- Lehorretik itsasora
 Botatako euriarekin errekak osatzen dira.
 Errekak ibaietara doaz, eta ibaiak itsasora.
Elurra eta txingorra ere
erreketara doaz, urtutakoan.
15

16. Laguntza gela
16

17. Laguntza gela
Ariketak
8- Osatu esaldi hauek
9- Osatu eskema hau
10- Ura egunero-egunero hainbat gauzatarako erabiltzen dugu:
edateko, garbitzeko, ureztatzeko… Badakizu zergatik ez den inoiz
bukatzen? Azaldu.
17

18. Laguntza gela
11- Irakurri testua eta egin marrazki bat.
18

19. Laguntza gela
12- Irakurri testua eta egin ariketak
 Nondik dator zure herrira iristen den ura? Ez badakizu, galdetu
gurasoei.
 Hodi bat apurtuta ikusiko bazenu kalean, zer telefono-zenbakira
deitu beharko zenukeen?
19

20. Laguntza gela
13- Zein binetatan erabiltzen dute ura alferrik galdu gabe? Inguratu.
14- Pentsatu zuk ura aurrezteko beste modu bat.
Marraztu eta azaldu.
20