Fenómenos de ladera: creep, deslizamientos, desprendimientos, avalanchas. Riesgos. Consecuencias. Predicción y prevención.

1. Riscos xeolóxicos
debidos a procesos externos
Según a súa orixe:
• NATURAIS
• INDUCIDOS: procesos xeolóxicos acrecentados pola
intervención humana

2. Riscos xeológicos externos
➢Movementos no terreo:
➢ fenómenos de ladeira
➢ subsidencias e colapsos
➢ solos expansivos
➢ diapiros
➢ Inundacións e avenidas
➢Alteracións da erosión e da sedimentación
(costeira e continental)

3. Desprazamento dos materiais dunha ladeira a
favor da gravidade
Movementos de ladeira
Factores condicionantes
e desencadeantes
Clasificación e
tipos
Danos
producidos
Medidas de predición
e prevención

4. FENÓMENOS DE LADEIRA
FACTORES CONDICIONANTES
Natureza
xeolóxica do
terreo
Climatoloxía e
hidroloxía
Topografía e
pendente
Cobertura
vexetal
FACTORES DESENCADEANTES
AntrópicosNaturais

5. FACTORES CONDICIONANTES DOS FENÓMENOS DE LADEIRA
Saturación de
auga no solo
Materiais
xeolóxicos
Orientación dos
estratos de rocha
Vexetación e
desenvolvemento urbano
Baixo risco Risco alto

6. Os terreos con pouca vexetación son máis propicios ós
fenómenos de ladeira
Exemplos de factores condicionantes
As choivas torrenciais tan habituais en climas tropicais e
elevan o risco de esvaramentos, correntes de lama, etc.
As fortes pendentes aumentan o risco de
desprendementos e outros fenómenos de ladeira
As características xeolóxicas das ladeiras (tipo de roca,
presenza de fallas, disposición dos planos de
estratificación) son factores que determinan o risco

7. Exemplos de factores que desencadean fenómenos de ladeira:
- naturais: terremotos, erupcións, fortes tormentas
- antrópicos: obras en infraestruturas, construcións, fugas de auga, xestión forestal e agrícola, etc.

8. 8
Clasificación dos movementos de ladeira
Clasificacións moi complexas baseadas en diferentes criterios:
a velocidade de caída
o mecanismo de rotura e a zona afectada polo mesma
a proporción de auga presente na masa que cae

9. CREEP
COADAS DE LAMA
ESVARAMENTOS
SOLIFLUXIÓN
AVALANCHAS E
DESPRENDEMENTOS
http://www.bioygeo.info/Animaciones/MassMovements.swf

10. Reptación ou creep
Fenómeno moi lento
Causado pola suma de dous movementos:
1) expansión ou ascenso das partículas por inchamento do terreo
2) retración ou caída por efecto da pendente
A súa lentitude impide a súa observación directa, polo que é detectado polos efectos que produce: postes
inclinados, árbores curvadas, muros torcidos e estratos dobrados e desfeitos.

11. Coadas de lama (Debris flow)
Afecta a materiais arxilosos ou limosos embebidos en
auga (punto tixotrópico)
Movemento rápido de fluxo
Non require pendentes elevadas
Non existe plano de rotura ben determinado
Velocidade non regular (maior na parte superior)
Lahares volcánicos e solifluxión sísmica teñen este
comportamento

12. • Entre o debris-flow (coadas de lama) e o creep
•Movemento lento
• Afecta máis ás capas superficiais
• Dáse en climas fríos debido ó ciclo xeo-desxeo
• Fórmanse pedestais ou terrazas característicos
Solifluxión
Lóbulos de solifluxión en áreas glaciares Pedestais ou terrazas da
solifluxión en zonas de
montaña

13. Caída dunha masa do terreo cun movemento rápido
Superficie de rotura ou despegue ben definida
A velocidade do desprazamento é uniforme en todos os puntos
A choiva acelera e intensifica estes fenómenos por aumentar o peso e rebaixar o
rozamento
Deslizamentos ou esvaramentos

14. Deslizamentos ou esvaramentos
Esvaramento rotacional (Slump) Esvaramento traslacional (Slide)
Superficie de rotura é curva Superficie de rotura paralela á superficie do talud

15. • Caída brusca e individual de rochas (desprendemento) ou desprendementos masivos en seco
(avalanchas)
• Velocidade alta de caída
• Os aludes de neve entran nesta categoría
Desprendementos ou avalanchas

16. • Perda de solo cultivable
• Danos en viviendas e infraestructuras
• Perdas de vidas humanas
• Trastornos nas comunicacións
• Outros: desborde de presas, inundacións,
lahares, etc
Consecuencias e riscos
derivados

18. • Predicción espacial fácil, temporal moi difícil
• Detección da inestabilidade e as súas causas
• No terreo: formas de erosión e depósito, anomalías na forma das ladeiras,
inclinacións de postes, muros, vallas, etc.
• No laboratorio: estudio a partir de fotos (aéreas, de satélite, etc.)
• Análisis e control dos factores desencadeantes (clima, vexetación, topografía)
• Elaboración de mapas de risco
• Uso de SIX específicos
Medidas de predición

19. Medidas de prevención
• Modificación da xeometría dos taludes
• Construcción de drenaxes
• Revexetación de taludes
• Medidas de contención e de resistencia: muros,
rexas de aceiro, redes, anclaxes, contrafortes,
cosidos, etc.