1. “ОЮУНЫ ӨМЧИЙН ЭРХ ЗҮЙ “
1.1.Оюуны өмчийн эрх зүй хичээлийн зорилго
Оюуны өмчийн эрх зүйн зохицуулалт, хөгжилт, дотоодын эрх зүйн болон олон улсын
хамгаалалтыг судалж, оюуны өмчийн хөгжлийн чиг хандлагыг танин мэдэх, оюуны
технологийг зөв сонгож хэрэглэх эрх зүйн орчин, нөхцөл бүрдүүлэх чадвар эзэмших,
оюуны өмчийн хууль тогтоомжийн хэм хэмжээг хэрэглэж сургахад хичээлийн зорилго
оршино.
1.2.Оюуны өмчийн эрх зүй хичээлийн зорилт
Дээрх зорилгыг хэрэгжүүлэхийн тулд дараахь зорилтыг хэрэгжүүлнэ:
Оюуны өмчийн тухай онол, үзэл баримтлал олон улсад болон монгол улсад
үүсч хөгжсөн нь
Оюуны өмчийн эрх зүйн зохицуулалт, хамгаалалтыг сайжруулах, оюуны
өмчийг үйлдвэрлэл, технологийг хөгжүүлэхэд ашиглах арга хэлбэр
Оюуны өмчийн олон улсын хамгаалалтын тогтолцоо, гэрээ конвенцийг
хэрэгжүүлэх эрх зүйн арга хэрэгслийг тодорхойлох.
1.3.Оюуны өмчийн эрх зүй хичээлийн агуулга
Дор дурьдсан сэдвээр/тухайн сэдэвтэй холбогдсон хяналтын асуулт, зарим нэр
томьѐог тусгана/хичээл явуулна.
1. Оюуны өмчийн эрх зүйн ойлголт
2. Оюуны өмчийн тухай үзэл баримтлал Монголд хэрэгжсэн, Оюуны өмчийн хууль
тогтоомжийн шинэчлэлт.
3. Зохиогчийн эрх, түүнд хамаарах эрх зүйн ойлголт, обьект,субьект
4. Зохиогчийн эдлэх эрх, түүний үйлчлэх хугацаа, зохиогчийн гэрээ
5. Патентын эрх зүйн ойлголт, обьект, субьект, шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүний загвар,
ашигтай загварын эрхийг хүлээн зөвшөөрөх
6. Шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүний загвар, ашигтай загварын зохиогч,патент, гэрчилгээ
эзэмшигчийн эрх
7. Оюуны өмчийн бусад обьектын эрх,Патент,гэрчилгээ ашиглах патентын болон
лицензийн гэрээ
8. Оюуны өмчийн Монгол улсын болон олон улсын хамгаалалт
1

2. 1.4. О.Жамбалдоржийн тусгай бүтээл
YII х э с э г . ОЮ
УНЫЄМЧИЙН
ЭР Х З Ї Й
Г у ч и н х о ѐ р д у г а а р б ї л э г . Оюу н ы є мч и й н о й л г о л т, è ð ã ý í è é э р х
з ї йн з ох ицу у ла лт
§ 1. Оюу н ы є мч и й н о й л г о л т
§ 2. Оюу н ы є мч и й н э р х з ї й , тї ї н и й ї н д с э н и н с ти ту т
2.1.Î þ ó í û º ì ÷ è é í ý ð õ ç ¿ é , ò ¿ ¿ í è é ї н д с э н è í ñ ò è ò ó ò è é í
î éëãî ëò
2.2.З о х и о г ч и й н э р х , ї ї с мэ л б ї тэ э л и й н э р х и й н и н с ти ту т
2.3.П а те н тын э р х è é í è í ñ ò è ò ó ò
2.4.Оюу н ы є мч и й н э р х з ї й н б у с а д о б ъ е к тын э р х тэ й
х о л б о г д с о н и н с ти ту т
§ 3. Мо н г о л у л с ын о юу н ы є мч и й н х у у л ь то г то о мжи й н тї ї х э н
х є г жи л , ø è í ý ÷ ë ý ë ò
3.1.Мо н г о л
у лс ûí
о юу н ы
є мч и й н
х у у ль
то г то о мжи й н
тї ї х э н х є г жи л
3.2.З а х
з э э лийн
то г то о мжи й н
3.2.1
нє х цє л
дэх
о юу н ы
є мч и й н
х у у ль
øèí ý ÷ëý ëò
Оюу н ы
є мч и й н
х у у ль
то г то о мжи й н
ши н э ч л э л ти й н у г тв а р н є х ц є л
3.2.2. Çо х и о г ч и й н э р х тї ї н д х а ма а р а х э р х и й н х у у л ь
то г то о мжи й н ши н э ч л э л т
3.2.3
Па те н тын
э рх
болон
о юу н ы є мч и й н
бу с ад
о б ъ е к тто й х о л б о г д с о н х у у л ь то г то о мжè é í ø è í ý ÷ ë ý ë ò
2

3. 3.2.4
Оюу н ы
є мч и й н
эрх
з ї йн
з о х и ц у у л а л тыг
боловс ронг у й болг ох од анх аарах з арим ас у у дал
Г у ч и н г у р а в д у г а а р б ї л э г . З о х и о г ч и й н э р х тї ї н д х а ма а р а х э р х
§ 1. З о х и о г ч и й н э р х , тї ї н д х а ма а р а х э р х и й н о й л г о л т
§ 2. З о х и о г ч и й н э р х è é í о б ъе к т
§ 3. З о х и о г ч и й н э р х и й н с у б ъе к т
§ 4. З о х и о г ч и й н ý äë ý õ э р х , тї ї н и й ї й л ч л э х х у г а ц а а
§ 5. Çî õ è î ã ÷ è é í ã ý ð ý ý
Г у ч и н д є р є в д ї г э э р б ї л э г . Па те н тын э р х
§ 1. Па те н тын э р х и й н о й л г о л т
§ 2. Па те н тын э р х и й н о б ъе к т
§ 3. Па те н тын э р х и й н с у б ъе к т
§ 4. Ш н э б ї тэ э л , б ї тэ э г д э х ї ї н и й з а г в а р , а ши г та й з а г в а р ын
и
э рх ийг
х ї л э э н з є в шє є р є х
4.1 Ши н э б ї тэ э г д э х ї ї н и й з а г в а р , а ши г та й з а г в а р ын мэ д ї ї л э г
г а р г а х жу р а м
4.2 Ши н э б ї тэ э л , б ї тэ э г д э х ї ї н и й з а г в а р , а ши г та й з а г в а р ын
мэ д ї ї л э г т шї ї л т х и й х
3

4. 4.3 Па те н т, г э р ч и л г э э о л г о х , тэ д г э э р и й н х ї ч и н тэ й б а й х
х у г ацаа
§ 5. Ши н э б ї тэ э л , б ї тэ э г д э х ї ї н и й з а г в а р , а ши г та й з а г в а р
з о х и о г ч , п а те н т, г э р ч и л г э э э з э мши г ч и й н э р х
5.1 Ши н э б ї тэ э л , б ї тэ э г д э х ї ї н и й з а г в а р , а ши г та й
з агвар з охиогчийн эрх
5.2 Па те н т, г э р ч и л г э э э з э мши г ч и й н э р х , ї ї р э г
5.3 Ши н э б ї тэ э л , б ї тэ э г д э х ї ї н и й з а г в а р , а ши г та й
з а г в а р ыг а ши г л а х жу р а м, л и ц е н з и й н г э р э э , п а те н т, л и ц е н з и й н
х у р а а мж
5.4 Па те н т,г э р ч и л г э э н и й х а мг а а л а л тыг ц у ц л а х
5.5 Ши н э б ї тэ э л , б ї тэ э г д э х ї ї н и й з а г в а р , а ши г та й
з а г в а р та й х о л б о г д с о н ма р г а а н ыг ши й д в э р л э х жу р а м
Г у ч и н та в д у г а а р б ї л э г . Î þ ó í û º ì ÷ è é í á ó ñ à ä î á ú å ê ò û í ý ð õ
§ 1. Õó ó ë è é í
ý ò ã ý ý äè é í
í ýð áî ëî í
ò ¿ ¿ í è é á ó ñ äà à ñ ÿ ë ã à ã äà õ
õýðýãñýë
§ 2. Áà ð à à í û ò ý ì äý ã ( à æè ë , ¿ é ë ÷ è ë ã ý ý ) -è é í ý ð õ
§ 3. Ãà ç à ð ç ¿ é í ç à à ë ò û í ý ð õ ç ¿ é í õ à ì ã à à ë à ë ò
§ 4. Шу д а р г а б у с є р с є л д є є н є є с х а мг а а л а х э р х
YIII х э с э г . Ý ДИЙН
БА ЭДИЙН БУС БАЯЛГ ИЙН ЭР Х ИЙН
Х АМГ ААЛАЛТ
4

5. Г у ч и н з у р г а а д у г а а р б ї л э г . Эд и й н б а э д и й н б у с б а я л г и й н э р х и й н
х а мг а а л а л тын а г у у л г а
§ 1. Эд и й н б а
э дийн бу с
б а я л г и й н э р х и й н х а мг а а л а л тын
ойлг олт
§
2.
Эд и й н
ба
э дийн
бу с
ба ялг ийн
э рх э э
х а мг а а л а х
н э х э мжл э л и й н а р г а
2.1 Ємч л є г ч
хє рє нгє є
б у с д ын
х у у ль
бу с
э з э мшл э э с
ша а р д а х н э х э мжл э л
2.2 Ємч и й н э р х э э с э р г э э л г э х , х э р э г жї ї л э х э д у ч и р с а н
с а а д ыг а р и л г у у л а х н э х э мжл э л
2.3 Эз э мшл и й н э р х э э х а мг а а л у у л а х н э х э мжл э л
2.4
Эд и й н
ба
эдийн
бус
баялг ийн
э рхэ э
хї лээн
з є в шє є р ї ї л э х н э х э мжл э л
§ 3. Оюу н ы є мч и й н ý ð õ з ї й н х а мг а а л а л тын о н ц л о г
3.1. Î þ ó í û º ì ÷ è é í ý ð õ з ї й н õ à ì ã à à ë à ë ò ын х ї р э э
3.2.Ç î õ è î ã ÷ è é í
ýðõ,
тї ї н д
х а ма а р а х
эрхийн
õ à ì ã à à ë à ë ò û í î í öë î ã
3.3
Па те н т,о юу н ы
є мч и й н
бусад
о б ъ е к тын
эрхийн
х а мг а а л а л т
3.4 Оюу н ы є мч и й н э р х и й н о л о н у л с ын х а мг а а л а л т
3.5 Оюу н ы є мч и й н э р х и й н з а р и м х я з г а а р л а л т
§ 4. Мэ д э э л л и й н э р х и й н х а мг а а л а л т
1.5.Ашиглах материал
Нэг. Хууль тогтоомж
5

6. Монгол улсын Үндсэн хууль, 1992
Монгол улсын Иргэний хууль, 1992
Зохиогчийн эрх, түүнд хамаарах эрхийн тухай хууль, 2002
Патентын тухай хууль, 2006
Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хууль, 2003
Шинжлэх ухаан технологийн тухай хууль, Төрийн мэдээлэл, 2000, № 19 (156)
Эрүүгийн хууль, 2002, 140,141-р зүйл
Монгол улсад хүний эрхийг хангах үндэсний хөтөлбөр, 2003
Утга зохиол, урлагийн бүтээлийг хамгаалах тухай Бернийн конвенци, 1886,
Международные конвенции об авторском праве, М-прогресс
10. Аж үлйдвэрийн өмчийг хамгаалах тухай Парисын конвенци, Монголын худалдаа,
аж үйлдвэрийн танхим, УБ,1999
11. Патентын хамтын ажиллагааны гэрээ, 1970, Аж үйлдвэрийн өмчийн Олон улсын
гэрээ, Монголын худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим –УБ, 1999
12. Оюуны өмчийн эрхийн худалдаанд хамаарах тухай салбарын гэрээ (Трипсийн
гэрээ)
13. З.Намжил, Шинжлэх ухаан, технологийн ололтын эрх зүйн хамгаалалт, УБ, 2001
14. Барааны тэмдгийн олон улсын бүртгэлийн тухай Мадридын хэлэлцээр, Аж
үйлдвэрийн өмчийн тухай олон улсын гэрээ, УБ-1999
15. Бүтээгдэхүүний загварын олон улсын Гаагийн хэлэлцээр, 1960 , Аж үйлдвэрийн
өмчийн тухай олон улсын гэрээ, УБ-1999
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Хоёр. Монгол хэл дээрх бүтээлүүд
1. О.Жамбалдорж- Монгол улсын Иргэний эрх зүй /ерөнхий үндэслэл/ 1-р дэвтэр,
2004
2. О.Жамбалдорж, Ж.Амарсайхан, Ж.Ариунзаяа, Монгол улсын иргэний эрх зүй
/Эдийн баялгийн эрх, Оюуны өмчийн эрх зүй/ 2-р дэвтэр, 2006 он, УБ, 182-313 дахь
тал
3. О.Жамбалдорж, Ж.Амарсайхан, Ж.Ариунзаяа- Монгол улсын Иргэний эрх зүй
/үүргийн эрх зүй, гэрээний эрх зүй, үүргийн эрх зүйн зарим тусгай төрөл/ 3-р
дэвтэр, 2011 он, 273-325 дахь тал
4. З.Намжил, Патент эрх зүйн оньс., 2000 он, УБ
5. О.Цолмон, Оюуны өмчийн эрх зүй.,2003 он.,УБ
6. С.Нарангэрэл, Н.Тэмүүлэн.,Зохиогчийн эрхийн тулгуур асуудал 2010, УБ
7. Хамтын бүтээл.,Монгол улсын иргэний хуулийн тайлбар.,2005 он.,УБ
8. Хамтын бүтээл.,Монгол улсын иргэний хуулийн тайлбар гэрээний эрх зүй/ .,
2008 он.,УБ
9. Mongolika Ulaanbaatarensia Volum 2 Annual journal /Англи, орос, франц,
солонгос, монгол хэлээр хэвлэгдсэн/-Иргэний хуулийг боловсронгуй болгох
эгзэгтэй зарим асуудал 2012 он, УБ, 283-297 дахь тал
6

7. 7