1. Kamu Diplomasisi
(Public Diplomacy)
İsmail Sarp Aykurt
Stratejik Halkla İlişkiler Yönetimi
(Strategic Public Relations Management)
2. Diplomasi ve Dış Politika Kavramları
• Diplomasi, en temel anlamı ile; uluslar arası ilişkileri
düzenleyen antlaşmalar bütünüdür.
• Kavram; yabancı bir ülkede ve uluslar arası
toplantılarda ülkesini temsil etme işi ve sanatı olarak
da tanımlanabilir.
• Devletler arası ilişkilerden doğan bu kavram; ikna,
uzlaşma ve güç kullanma tehdidini araç olarak
kullanır.
3. • Morgenthau diplomasiyi; ulusal çıkarların barışçıl
yollardan korunması olarak tanımlarken; Hadley Bull ise
kavramı; uluslar arası ilişkilerin resmi görevlilerce barışçı
yollardan sürdürülmesidir şeklinde tanımlar.
• Diplomasi kavramı ile dış politika ise birbirine karıştırılan
kavramlardır. Dış politika kavramı; Arı’nın belirttiği gibi;
uluslar arası siyasal sorunlara devletin amaçları, hedefleri
ve genel tutumu açısından bakar.
• Diplomasi ise; Wellessey’in dediği gibi; politika değil, onu
uygulayan araçtır. Bu anlamda; politika strateji saptarken,
diplomasi taktikleri belirler.
4. Özetlemek gerekirse;
- Diplomasi; müzakere amacı güden ve dış politikayı
uygulama aracı olarak görülen bir kavramdır.
- Dış politika ise; diplomasiye göre daha makro bir
kavram olup; bir ülkenin sınırları dışındaki ülkelere
uyguladığı genel siyasete verilen isimdir.
5. Kamu Diplomasisinin Tarihsel Gelişimi
• Kavram; ilk kez 1965 yılında Birleşik Devletler’in
Massachusetts eyaletindeki Tufts Üniversitesi’nde
gündem olmuştur.
• Kamu diplomasisi ismini gündeme taşıyan ilk isim ise;
Fletcher Hukuk ve Diplomasi Okulu dekanı Edmund
Gullion’dur.
• İlk örnekleri 1. Dünya Savaşı yıllarına değin uzanan
kavramın, özellikle soğuk savaş döneminde yıldızı parladı.
6. Kamu diplomasisinin gelişip önem kazanmasında soğuk savaş
döneminde yürütülen düşünce savaşlarının da büyük etkisi
bulunmaktadır
7. • İkinci Dünya Savaşı esnasında savaşın cephelerden
sivil kesime kayması ve savaş bitiminde ülkelerin,
uluslar arası güvenliği sağlama kaygıları sebebi ile
Kamu Diplomasisi önem kazanmıştır.
• Kamu Diplomasisi günümüzde, hızlı değişen koşullar,
küreselleşen dünya, gelişen iletişim ve yeni medya
araçları ile tedricen gelişmeye devam etmekte;
ülkelerin temel politikalarından biri haline
evrilmektedir.
8. Kamu Diplomasisi Nedir?
• Potter’ın tanımı ile; kamu diplomasisi; bir
hükümetin başka bir ülkenin halkını ve aydınlarını,
bu ülkenin politikalarını kendi avantajına
döndürmek amacıyla etkilemeye çalışmasıdır.
• Kamu diplomasisi; başka ülkelerin halkları ve
kamuoyu ile bağ kurmak, olumlu ilişkiler inşa
etmek amacı ile uygulanan bir iletişim kurma
etkinliğidir.
9. • Tuch’a göre ise; kamu diplomasisi; bir devletin,
kendi milletinin fikirlerinin ve ideallerinin,
geleneklerinin ve kültürünün, aynı zamanda
ulusal hedeflerinin ve mevcut politikasının
anlaşılması amacıyla yabancı kamularla
gerçekleştirdiği iletişim sürecidir.
10. • Kamu diplomasisi; hükümetlerin; diğer ülkelerin
halkları ile ilişki geliştirebilmek adına öne çıkan
kavramların başında gelmektedir.
• Morrow’a göre; kamu diplomasisi, geleneksel
diplomasinin dışında kalan, hükümetlerin diğer
ülkelerde kamuoyu oluşturma çabalarını, ülkeler
arasında sivil toplum örgütlerinin etkileşim içinde
olmasını ve kültürel iletişim süreçlerini
kapsamaktadır.
• Bu bağlamda kamu diplomasisi; dinamik ve çok
kapsamlı bir yapıyı içerir.
11. • Devletlerin yumuşak güç uygulamasında, kamuoyuna
nüfuz edebilmek için kullandığı kamu diplomasisi;
“devletten halka” ve “halktan halka” iletişim olmak
üzere iki ana çerçevede toplanır.
Devletten halka iletişimde;
1. Devletin faaliyetleri
2. Devletin açılımları ve
3. Devlet politikalarının kamuoyuna anlatılması
esastır.
12. Halktan halka iletişimde ise;
1. Araştırma merkezlerinin
2. Basın ve medyanın
3. Kanaat önderlerinin
4. Üniversitelerin ve
5. Sivil toplum örgütlerinin kullanılması esastır
13. • Kamu Diplomasisi; bir çok ülke için geleneksel
diplomasi araçları dışında yeni olanaklar da
tanımlamıştır.
• Kamu diplomasisinin en önemli katkıları; yabancı
kamuoyunu bilgilendirmek, etkilemek, farkındalık
yaratmak, bilinirliği arttırmak, yabancı ülke
vatandaşları ile ülke vatandaşları arasındaki diyaloğu
geliştirerek çıkar, fırsat ve potansiyelleri
değerlendirebilmektir.
• Bu anlamda kavram; geleneksel diplomasiden farklı
olarak sadece hükümeti değil, dışarda kalan aktör,
kamuoyu ve yakın çevreyi de etkilemeyi amaçlar.
14. Kamu Diplomasisi; beş türde incelenmektedir
1. Dinleme
Örn: Hedeflenmiş anketler yapma
2. Savunma
Örn: Büyükelçilik basın ilişkileri
3. Kültürel Diplomasi
Örn: Devlet fonlu uluslar arası sanat turu
4. Değiş Tokuş Diplomasisi
Örn: Çift yönlü akademik değiş tokuş
5. Uluslar arası Yayıncılık
Örn: Yabancı dilde kısa dalga radyo yayıncılığı
15. Türkiye’de Kamu Diplomasisi
• Geleneksel diplomasi çalışmalarının hükümetler
arasında sağladığı resmi ilişkilerin ve lobicilik
çalışmalarının, çağın gereklerine uydurularak
genişletilmesi gerekliliği kamu diplomasisi
çalışmalarının önem kazanmasına sebep olmuştur.
• Kamu diplomasisi faaliyetlerinin gelişim göstermesi ile
birlikte buna yönelik yeni kurumsal merkezler de
devreye sokulmuştur. Bunların başında gelen kurum;
Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü’dür.
16. • Kuruluş; siyasal iletişim faaliyetleri, medya tanıtım çalışmaları,
panel ve çalıştay gibi kamu diplomasisi etkinlikleri üreten bir
organizasyondur.
Başbakanlık kamu diplomasisi koordinatörlüğü amacını şu
şekilde açıklar:
• Gerek ülkenin güçlü mirasını ve çağdaş tecrübesini gerekse
son yıllarda bölgesel ve küresel siyasette ülkenin artan
etkisinden yola çıkarak, Türkiye’yi etkin bir şekilde anlatmayı,
farklı kesimlerle diyaloğa geçmeyi ve çok taraflı bir iletişim
ekseninde faaliyet yürütmeyi amaçlamaktadır.
18. • Kamu diplomasisi, gerek kullandığı kaynak ve
araçlar gerek uygulama yöntemleri sebebi ile
bir çok farklı disiplin ile ilişkilendirilir.
Katkıda bulunan bu disiplinler;
- Pazarlama Yönetimi
- Medya Etkisi
- Halkın Kanaatleri
- Reform
- Kültürel Çalışmalar
19. - Bilişim
- Teknoloji
- Psikoloji
- Sosyoloji
- Siyasal Bilimler
- Uluslar arası İlişkiler/Diplomatik Strateji
- Tarih
- Halkla İlişkiler/Markalamak ve
- Propaganda’dır.
20. • Bu anlamda; kamu diplomasisinin
interdisipliner ve dinamik bir kavram olduğu
söylenebilir.
• Bir ülkenin, dış dünyadaki temsiliyetini
sağlarken, başka kamuoylarını etkileme,
yönlendirme ve dış ülkedeki siviller ile olan
diyaloğun arttırılması amacını taşıyan kavram;
tüm bu disiplinlerden yararlanır ve karşılıklı bir
alışveriş içerisine girer.
22. • Kamu diplomasisi ve halkla ilişkiler disiplinlerinin
ilgilendikleri kamuoyu ve hedef kitle kavramları iki
disiplinin ortaklaştığı bir zemini işaret eder.
• Hem halkla ilişkiler hem de kamu diplomasisi; algılama
yönetimi, itibar yönetimi ya da imaj yönetimi gibi
kavramlarla ifade edilen yönetsel çabaları da içerir.
• Ayrıca; kamu diplomasisi uygulamalarının en önemli
amaçlarından bir tanesi olan siyasal bilgilendirme
çalışmaları ile halkla ilişkiler pratikleri arasında çok yakın
bir bağ vardır.
23. • Kamu diplomasisi; evrensel değerler yaratılması ve
uluslar arası kamuoyunun dış politika hedefleri ile
uyumlu olarak etkilenmesi amacı ile halkla ilişkiler metot
ve tekniklerini kullanır.
• Halkla ilişkiler teknik ve uygulamaları; hedef kitlenin
belirlenmesi ve onlara ivedi bir biçimde ulaşılmasının
imkanını sağlamaktadır.
• Kamu diplomasisi kapsamında yürütülecek çalışmalar,
halkla ilişkiler teknikleri kullanılarak; hedef kitlenin
özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre biçimlendirilir.
24. • Kamu diplomasisi; başka ülkelerdeki halkların ilgisinin ve
sempatisinin uzun dönemli olarak kazanılmasını
amaçladığından; ülke kültür, düşünce ve davranış
kalıplarını halkla ilişkiler vasıtası ile etkilemeye çalışır.
• Halkla İlişkiler; bu anlamda kamu diplomasisi amaçlarını
destekleyici olmakla birlikte; kamu diplomasisi ile
ulusların çatışmaları algılamasını değiştirmesinde ve
tanıtımların yapılmasında başarılıdır.
25. Kamu Diplomasisinin Uygulama
Alanları
• Kamu Diplomasisinin uygulama alanları çeşitlilik
göstermektedir. Bazı uzmanların uygulama alanı
olarak kodladığı kültür, teknoloji gibi alanlar, diğer
uzmanlar tarafından kamu diplomasisi kaynağı olarak
değerlendirilir.
• Gelişen şartlar ise bazı teknolojik (internet, sosyal
medya, dijital oyunlar vb.) gelişmelerin hem bir
kaynak hem de bir pratik alanı olarak
değerlendirilmesine olanak sağlamıştır.
26. • Ülkelerin, uluslar arası alanda başka ülkelerin
halklarını etkileme konusunda kullandığı
uygulama alanları ise şu şekilde sıralanabilir.
1. Eğitim
2. Kültür
3. Sanat
4. Spor
5. Teknoloji ve İnternet
27. Bu başlıklara örnekler vermek mümkündür
1. Eğitim
Kültürel değişim programları aracılığıyla başka ülkelerin
halklarının etkilenmesi amacı taşınır. Bologna Süreci de
buna bir örnek oluşturur.
2. Kültür
Yaşam biçimi olarak tanımlanan kültür, gelenek, dil, din,
tarih gibi yazılı ve yazılı olmayan unsurları içerir.
Bir küresel marka, bir fast-food zinciri ya da bir moda
akımının etkisi kamu diplomasisinin kültür pratiğine örnek
olarak gösterilebilir.
28. 3. Sanat
Sanat duygu ve düşüncelerin belirli teknik ve estetik
kurallara göre ifade edilmesidir. Bu anlamda felsefeden
kültüre kadar geniş bir alanı kapsar.
En güzel örnekler; sinema, dünya sergileri ve
etkinliklerdir.
4. Spor
Spor faaliyetlerinin toplumsal ve ulusal açıdan
büyük faydası vardır. Spor, kültürel birleştiricilik ve
sivil diyalog oluşturmak için oldukça kritiktir.
Türkiye’nin FIFA, FIBA ve UEFA vb. üyeliği bu anlamda
değer kazanır.
29. 5. Teknoloji ve İnternet
Günlük hayatın bir parçası haline evrilen
internet, sosyal medya ve bunun
paydaşları bilimsel, kültürel, ekonomik
siyasi ve askeri vb bir çok yönden etkili
olup, mesajlar yaymaktadır. Buna
verilebilecek en iyi örneklerden biri Call of
Duty oyunudur. Bu oyunla ABD; askeri
operasyonlarını meşrulaştırmaya çalışır.
30. Kamu Diplomasisi tüm bunları uygularken iletişim
aygıtlarını kullanmayı ihmal etmez
Bunlar;
- Geleneksel Medya
- Gazeteler
- Radyo İstasyonları
- Televizyon istasyonları
- Sinema
- Yayınlar’dır.
31. Referanslar
1. Erzen, M. Ü. (2014). Kamu Diplomasisi. İstanbul: Derin Yayınları
2. Potter, E. (2002). Canada and The New Public Diplomacy. Hague:
Netherlands Institute of International Relations.
3. Sancar, G. A. (2012). Kamu Diplomasisi ve Uluslar arası Halkla İlişkiler.
İstanbul: Beta
4. Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü. Vizyon-Misyon.
http://kdk.gov.tr/faaliyetler/vizyon-misyon/8 Erişim: 28 Kasım 2014.
5. Morrow. E. R. What is Public Diplomacy? Center of Public Diplomacy.
32. • Özgeçmiş:
• 1987 yılında Tarsus’ta doğdu. Muğla Üniversitesi’nde gördüğü İşletme
lisans öğrenimini “Çalışanların Eğitim Özelliklerinin Yönetim Tarzına
Etkisi/Otomotiv Sektörü Uygulaması” çalışması ile tamamladı. Anadolu
Üniversitesi’nde yine lisans düzeyinde Uluslararası İlişkiler ve ön lisans
düzeyinde Halkla İlişkiler eğitimi aldı. Adana Çukurova Üniversitesi’nde ise
İşletme Anabilim Dalı’nda İşletme Yönetimi (MBA) yüksek lisansı yaptı. Şu
sıralar ise ikinci master çalışmasını İstanbul Maltepe Üniversitesi Halkla
İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı / Pazarlama İletişimi bölümünde
sürdürmektedir.
• Kısa süre yaptığı internet yazarlığında; çeşitli makale, deneme ve yazılar
yayımlayan yazar; aynı zamanda Türkiye Basketbol Federasyonu’na bağlı
olarak assistant coach ünvanı ile araştırmalar ve çalışmalar yaptı.
İstanbul’da yaşıyor; soL gazetesinde ve soL haber portalında spor
araştırmacılığının yanı sıra spor servisi editörlüğü görevini de yürütüyor.
İlgilenim alanları ise; Marksist Leninist kuram, siyasi tarih,
yönetim/organizasyon, basketbol teorisi ve spor tarihi olarak özetlenebilir.
Yazar ayrıca; TÜBAD (Türkiye Basketbol Antrenörleri Derneği) üyesidir
