Εσπερίδα «Ναυτική Στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο» Πέμπτη 28 Ιουνίου 2018 (https://www.facebook.com/events/177758726236217/).

1. Κων/νος Αργυρόπουλος
ΜΑ Διεθνούς Δικαίου και Διπλωματικών Σπουδών

4. Το Διεθνές Δίκαιο αποτελεί το εργαλείο
ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ, ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ, και ΕΛΕΓΧΟΥ,
των Ναυτικών Επιχειρήσεων
 Εξουσιοδότηση / Νομιμοποίηση
 Σχεδίαση και Mandate των Επιχειρήσεων
 Δράση και Εξασφάλιση των κανόνων δικαίου

5. Κατανόηση του Διεθνούς Δικαίου
/ Πηγές
 Οι πηγές του διεθνούς δικαίου
δημιουργούνται με ποικίλους τρόπους
 Στη διεθνή κοινότητα η νομοθετική
λειτουργία είναι αποκεντρωμένη
 Οι πηγές αναφέρονται στο Άρθρο 38 του
Καταστατικού του Διεθνούς Δικαστηρίου
της Χάγης (ΔΔΧ) του 1946

6. Πρωταρχικό στοιχείο αποτελεί η
συναίνεση των κρατών
στη διαμόρφωση συνθηκών και
κανόνων δικαίου

7. Άρθρο 38 του Καταστατικού ΔΔΧ
Το Δικαστήριο, … θα εφαρμόζει:
 α. τις διεθνείς συμβάσεις, γενικές ή ειδικές, που
θέτουν κανόνες οι οποίοι αναγνωρίζονται ρητά
από τα αντίδικα κράτη,
 β. το διεθνές εθιμικό δίκαιο, ως απόδειξη γενικής
πρακτικής, που γίνεται δεκτή ως κανόνας δικαίου,
 γ. τις γενικές αρχές του δικαίου που
αναγνωρίζονται από τα πολιτισμένα έθνη,
 δ. … τις δικαστικές αποφάσεις και τα διδάγματα
των πιο αναγνωρισμένων δημοσιολόγων των
διάφορων εθνών, ως βοηθητικά μέσα για τον
καθορισμό των κανόνων δικαίου.

8. Νομιμοποιητική Βάση των
Ναυτικών Επιχειρήσεων
 Τεκμαίρετε από τον ΧτΗΕ,
Κεφ. 6 Ειρηνική Διευθέτηση Διαφορών
Κεφ. 7 Ενέργειες σε περίπτωση απειλής /
διατάραξης της Ειρήνης

9. Νομιμοποίηση…
Άρθρο 53 ΧτΗΕ
Το Συμβούλιο Ασφαλείας θα χρησιμοποιεί,
όταν το απαιτούν οι περιστάσεις, αυτές τις
τοπικές συμφωνίες ή οργανώσεις για την
εφαρμογή των εξαναγκαστικών μέτρων που
θα λαμβάνονται με εντολή του…

10. Νομιμοποίηση…
 Όταν η επιχείρηση σχεδιάζεται και επενεργεί
ως πρόληψη και εφαρμογή των κανόνων του
διεθνούς δικαίου
 Op. Sophia / Trafficking / διάσωση ανθρώπων
 UNCLOS / Επιβολή αποφάσεων διεθνών δικαστηρίων
(Κόλπος Σύρτης Λιβύης, Θάλασσα της Κίνας)

11. Χρήση / Διαμόρφωση
του διεθνούς δικαίου στην
αντιμετώπιση προκλήσεων
 Ολλανδός Hugo de Grotius (1853-1645)
 Το 1605 μετά από διαμαρτυρία Ολλανδών
μετόχων της εταιρείας των Αν. Ινδιών, για
παράνομη χρήση βίας και τη διανομή των
κερδών από τη σύλληψη πορτογαλικών
πλοίων στην ανοικτή θάλασσα.
 Αναφέρθηκε στο δικαίωμα της
ελευθεροπλοίας στην ανοικτή θάλασσα.
Ελευθερία των θαλασσών.

12. Ψηφίσματα ΟΗΕ (Resolutions)
 Αποτελούν λειτουργίες του διεθνούς
δικαίου με ιδιαίτερη σημασία
- δεν θέτουν κανόνες δικαίου -
 Η επανάληψη των αποφάσεων της ΓΣ
ΟΗΕ αποτελεί στοιχείο όπου εκφράζει τη
βούληση της διεθνούς κοινότητας προς
τη δηλωμένη κατεύθυνση της
απόφασης.
 Άλλες φορές οι αποφάσεις
επιβεβαιώνουν Έθιμο

13. UN, “..calls all States…”

14. Ζητήματα Ασφάλειας
Μέσα από βασικές θεωρήσεις και
αποφάσεις του ΟΗΕ παρατηρείται η
θεώρηση της διεθνούς κοινωνίας για το
ζήτημα της Ασφάλειας

15. Η Ασφάλεια σήμερα:
 Διάχυση της έννοιας – καλύπτει
ευρύτερη θεματολογία
1. Διεθνή Ασφάλεια
2. Εσωτερική Ασφάλεια (του κράτους)
3. Δημόσια Ασφάλεια
4. Συλλογική Ασφάλεια
5. Ανθρώπινη Ασφάλεια …κλπ

16. Πεδία Ασφάλειας και
Προκλήσεις
μεταξύ άλλων..
 Ασφάλεια και Τρομοκρατία
(Αντιτρομοκρατική Στρατηγική ΟΗΕ μετά
την 11η Σεπτεμβρίου 2001)
 Ασφάλεια και Πειρατεία (SC/UN
Res1816/2008, 1851/2008)
 Ασφάλεια Θαλάσσιου Χώρου / Ζώνες
ασφαλείας
 Trafficking, εμπορία ανθρώπων,
οργανωμένο έγκλημα

18. Ο Στόχος 16 επιδιώκει
 16.2 Τερματισμός της κακοποίησης, της
εκμετάλλευσης, της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και
όλων των μορφών βίας και βασανιστηρίων που
υφίστανται τα παιδιά.
 16.4 Έως το 2030, σημαντική μείωση των
παράνομων ροών χρημάτων και όπλων, ενίσχυση
της ανάκτησης και επιστροφής κλεμμένων
περιουσιακών στοιχείων και καταπολέμηση κάθε
μορφής οργανωμένου εγκλήματος.
 16.α Ενίσχυση των σχετικών εθνικών θεσμών, μέσω
της διεθνούς συνεργασίας, για την οικοδόμηση
ικανοτήτων σε όλα τα επίπεδα, ιδίως στις
αναπτυσσόμενες χώρες, με στόχο την πρόληψη της
βίας και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και
του εγκλήματος.

19. 11 Σεπτεμβρίου 2001
Αποφάσεις ΣΑ για τη Τρομοκρατία
 Resolutions 1368 & 1373 (2001)
Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας

22. Για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας που
ξεκίνησε ως υποστήριξη στις Ηνωμένες Πολιτείες
αμέσως μετά τις 11 Σεπτεμβρίου 2001
Υπό το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ
Ενεργοποίηση της Συλλογικής Άμυνας
(Άρθρο 51 ΧτΗΕ)

23. Article 5
ThePartiesagreethatanarmedattackagainstoneormoreoftheminEuropeor
NorthAmericashallbeconsideredanattackagainstthemallandconsequently
theyagreethat,ifsuchanarmedattackoccurs,eachofthem,inexerciseofthe
rightofindividualorcollectiveself-defencerecognisedbyArticle51ofthe
CharteroftheUnitedNations,willassistthePartyorPartiessoattackedby
takingforthwith,individuallyandinconcertwiththeotherParties,suchaction
asitdeemsnecessary,includingtheuseofarmedforce,torestoreandmaintain
thesecurityoftheNorthAtlanticarea.
Anysucharmedattackandallmeasurestakenasaresultthereofshall
immediatelybereportedtotheSecurityCouncil.Suchmeasuresshallbe
terminatedwhentheSecurityCouncilhastakenthemeasuresnecessaryto
restoreandmaintaininternationalpeaceandsecurity.

24. Alliance Maritime Strategy
18 Mar. 2011
Οι ναυτικές επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλλουν
σημαντικά στην ασφάλεια της Συμμαχίας
 Αποτροπή και Συλλογική άμυνα
 Διαχείριση κρίσεων
 Συνεργασία ασφάλειας: βελτιστοποίηση μέσω
εταιρικών σχέσεων, διαλόγου και συνεργασίας
 Ναυτική ασφάλεια
Παράγοντες: οι συνθήκες και οι διαθέσιμοι πόροι

25. Εμπορία Ανθρώπων
 Γενική Συνέλευση ΟΗΕ
A/Res/64/293 (2010)
Global Plan of Action to Combat Trafficking in
Person
 Οδηγία ΕΕ 2011/36 Ευρ. Κοινοβούλιο και
Συμβουλίου για πρόληψη και καταπολέμηση
της εμπορίας ανθρώπων

26. Πρακτική / Έθιμο / Αποτέλεσμα
Από τον 19ο αιώνα , με την
κατάργηση της δουλείας, εκείνοι
που ασκούν το δουλεμπόριο
θεωρούνται απευθείας
υποκείμενα του διεθνούς δικαίου

27. Θαλάσσια Στρατηγική ΕΕ (2014)
Προσδιόρισε τους κινδύνους και τις
απειλές στο θαλάσσιο χώρο:
μεταξύ άλλων:
 Διασυνοριακό Οργανωμένο Έγκλημα
 Θαλάσσια Πειρατεία
 Εμπορία Ανθρώπων
 Παράνομη Διακίνηση Μεταναστών

28. EUNAVFOR MED SOPHIA
 Απόφαση Συμβουλίου 2015/778
18ης Μαΐου 2015
 Mandate
Στρατιωτικής Ναυτικής Επιχείρησης στη
Νότια Κεντρική Μεσόγειο

29. EUNAVFOR MED SOPHIA
Σε τρεις διαδοχικές φάσεις
συμφώνως Διεθνούς Δικαίου
Δεν υπήρξε προγενέστερα
απόφαση ΟΗΕ

30. Νομικό Ζητούμενο της
Επιχείρησης
Ελλείψει οποιασδήποτε συγκεκριμένης
συναίνεσης από το ΣΑ των ΗΕ ή από
παράκτιο κράτος, ιδίως τη Λιβύη, η εν
λόγω επιχείρηση μπορεί να διεξαχθεί
μόνο σε διεθνή ύδατα

31. Η διεξαγωγή επιθεώρησης και κατάσχεσης
πλοίων από τις ακτές της Λιβύης, υπό τον όρο
ότι γίνονται όλες οι προσπάθειες καλής πίστης,
πρέπει να λάβει τη συναίνεση του κράτους
σημαίας

32. Τροποποίηση Απόφασης
20 Ιουνίου 2016
Απόφαση Συμβουλίου 2016/993 πρόσθεσε δύο
νέες εντολές
I. Εκπαίδευση στελεχών του Λιμενικού και του
Πολεμικού Ναυτικού της Λιβύης
II. Η συμβολή στην ανταλλαγή πληροφοριών
και την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων του
ΟΗΕ στην ανοικτή θάλασσα και στα ανοικτά
των ακτών της Λιβύης

33. Εμπάργκο Όπλων στη Θάλασσα της
Λιβύης

34. Νέα Τροποποίηση Απόφασης
25 Ιουλίου 2017
Απόφαση Συμβουλίου 2017/1385
I. Δραστηριότητες επιτήρησης και συλλογής
πληροφοριών σχετικά με την παράνομη
διακίνηση, συμπεριλαμβανομένων του
πετρελαίου και άλλων παράνομων εξαγωγών
II. Συμβάλλει στην επίγνωση της θαλάσσιας
κατάστασης και θαλάσσιας ασφάλειας στη νότια
κεντρική Μεσόγειο
 Υπό το πρίσμα αποφάσεων 2146 (2014) και 2362
(2017) του ΣΑ των ΗΕ

35. Παράλληλα τον Ιούλιο του 2016
 Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε τη μετατροπή της
αντιτρομοκρατικής αποστολής Active
Endeavour στη Μεσόγειο σε μια
ευρύτερη επιχείρηση ασφάλειας στη
θάλασσα.
 Η νέα επιχείρηση έλαβε το όνομα
Operation Sea Guardian.

36. OPERATION SEA GUARDIAN

37. OPERATION SEA GUARDIAN
Η Επιχείρηση θα ανταποκρίνεται στις απειλές
ασφάλειας στη θάλασσα
Η συμβολή του ΝΑΤΟ θα συμπληρώνει τις
προσπάθειες άλλων φορέων

38. OPERATION SEA GUARDIAN
Στοχεύει στη συνεργασία με τους μεσογειακούς
παράγοντες προκειμένου:
1.να διατηρήσει την επίγνωση της θαλάσσιας
κατάστασης,
2.να αποτρέψει και να καταπολεμήσει την
τρομοκρατία

39. OPERATION SEA GUARDIAN
Εντολές Επιχείρησης: (μεταξύ άλλων)
• Υποστήριξη στη διαμόρφωση επίγνωσης θαλάσσιας
κατάστασης
•Υπεράσπιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας
•Εκτέλεση των καθηκόντων απαγόρευσης
•Θαλάσσια αντιτρομοκρατία
•Συμβολή στην οικοδόμηση ικανοτήτων
•Καταπολέμηση της διάδοσης όπλων μαζικής
καταστροφής

40. Συντονισμός και Συνεργασία
Sophia και Sea Guardian
Η ανταλλαγή πληροφοριών απέτρεψε την
επικάλυψη των καθηκόντων και βοήθησε
στην οικοδόμηση μιας ευρύτερης εικόνας των
θαλάσσιων δραστηριοτήτων στην κεντρική
Μεσόγειο

41. Συντονισμός και Συνεργασία
 Συνδρομή ΝΑΤΟ στην εκτροπή πλοίου προς
λιμένα κράτησης, το οποίο συνελήφθη από
την Op. Sophia, προς εφαρμογή εντολής
εμπάργκο όπλων
 Για την ανταλλαγή πληροφοριών και την
υλικοτεχνική υποστήριξη
 Στη συλλογή και ανταλλαγή πληροφοριών
για καταστολή του διεθνούς εγκλήματος και
των ζητημάτων θαλάσσιας ασφάλειας

42. Διεθνές Δίκαιο…
Ναυτικές Επιχειρήσεις
Η διεθνοδικαιική παράμετρος είναι
απαραίτητη και αναγκαία κατά τα στάδια
διαμόρφωσης, υλοποίησης και εφαρμογής
των επιχειρήσεων
Διασφαλίζει και αξιοποιεί:
 «τη χρήση ισχύος» των κρατών
 τα κυριαρχικά δικαιώματα
 τους δικαιικούς κανόνες

43. Ευχαριστώ για την προσοχή σας