SlideShare a Scribd company logo

Enderun Mektebi 16. Sayi

•
•
G
Gençlik Eğitim Kurumları

Enderun Mektebi 16. Sayi

Education
1 of 56
Download to read offline
Enderun MektebiENDERUN LİSELERİ KÜLTÜR SANAT EDEBİYAT DERGİSİ Sayı:16/Ocak-2018 RöportajDosyaİncelemeBiyografi Mehmet Karaman Endüstri 4.0 Eric Hoffer Nikola Tesla İnsanlar sevilmek için yaratıldılar, eşyalar ise kullanılmak için. Dünyadaki kaosun nedeni; eşyaların sevilmeleri ve insanların kullanılmalarıdır.
Enderun MektebiENDERUN LİSELERİ KÜLTÜR SANAT EDEBİYAT DERGİSİ 2018
Enderun Mektebi Özel Enderun Fen ve Anadolu Liseleri Kültür Sanat Edebiyat Dergisi İMTİYAZ SAHİBİ Özel Enderun Fen ve Anadolu Liseleri Adına Said TURGUT Okul Müdürü GENEL YAYIN YÖNETMENİ Öznur Özgür İÇ Fen Lisesi Müdür Yardımcısı YAYIN KOORDİNATÖRÜ Zahid AYDOĞAN Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni EDİTÖR Öznur ÖZDEMİR Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni GRAFİK-TASARIM Emre YALDIZ YAZIŞMA ADRESİ Kayacık Araplar Mh. Ataç Sk. No:1 Karatay/KONYA ELEKTRONİK POSTA enderunlisesi@gmail.com WEB www.gencegitim.com.tr TEL 0.332 237 81 08 BASKI Eroğlu Ofset Selçuk V.D. 3360160642 Matbaacılar Sitesi Yayın Cd. No:19 Karatay/KONYA Tel: 0.332 342 08 31 Basım: Ocak 2018 YAYIN TÜRÜ Yerel süreli yayın. Dönemde bir yayınlanır. Ücretsizdir. İnsan, mezarından alınan bir avuç toprağın bir damla suyla çamurlaştırılarak başla- dığı ömür sergüzeştinde okyanustaki yelkenli gibidir. Allah’ı ancak gönlüne sığdırabilen âdemoğlunun “ene’den” başlayıp “Hüve’ye” gitmesi gereken yolculuğunda “bir bitmeyecek zevk verirken beste” sandığı şu âlemde kendini köleleştirip kendine yeni efendiler edindi. Sırrını da doğarken yanında taşıdığını, iç dünyasında “Hüve’yi” bulması gerektiğini unutup “uyumuşsun uyanamamışsın” dünyasında hep bir arayış içinde vaktini tamam etti. Her geçen gün, gelen günün heybesinde birikince tabiatın esrarının çözülmesinde ve gönül okyanusunda “ene’ye” yapılan yolculukta insana yeni ufuklar açtı. Bize de binlerce yıldır süren ve sürmeye de devam edecek olan bu birikim sürecin- de insanın bilim ve teknoloji ile olan imtihanını kendi benliğinde değerlendirmeye çalıştık. Bu nedenle: Sanayileşme ile başlayan endüstrinin evrelerine yer vererek teknolojinin hayatımız- daki yerini ve bizlerin sosyo - kültürel açıdan değişimini irdeledik. Hayallerinin ardından giden yenidünyaya değişimi getiren Tesla’dan Eric Hoffer’e, kültür değişiminde kilometre taşı olan Tanzimat’a ve modernleşme ile din arasında çıkmaza giren insanı konu edinerek dimağlarda bir lezzet bırakmak istedik. Ayrıca : Sayfalarından hayatların aktığı hikaye ustası Mehmet Karaman ile hikaye üzerine bir söyleşiyi de sizlere sunduk Dergi ekibimizle sizler için Edebiyat Okumalarında meraklısına yol gösterebilecek bir röportaj yaptık. Dergide emeği geçen öğretmen ve öğrencilerimize minnetleri- mi sunuyor, sizleri dergiyle baş başa bırakıyorum. İstifade edilebilmesi temennisiyle... Zahid AYDOĞAN - OCAK / 2018 BAŞLARKEN...
İçindekiler BAŞLARKEN | Zahid AYDOĞAN | ..................................................................................................................... HEYBEMDEKİLER | Zeynep Aslı TANOĞLU | Öykü .......................................................................................... HİÇ | İsmail ÜNAL | ŞİİR ................................................................................................................................ NE ACI | Burak Talha DAĞDEVİREN | Şiir ......................................................................................................... YÜRÜ ve DÜŞÜN | Güneş EGE | Hikaye .......................................................................................................... MODERNİZM KISKACINDA DİN | Muhammed Abdullah SAYIN | Makale ...................................................... MODERN KÖLELİK | Berat Enes ERTÜRK | Hikaye ............................................................................................ MODERN DÜNYANIN KURUCUSU : TESLA | Aynur Sena Derbentli | Biyografi ................................................ ENDÜSTRİ BİZİM NEYİMİZ OLUR | Muhammed Veli ÜNLÜ | Dosya .............................................................. ERIC HOFFER | Berat Enes ERTÜRK | İnceleme ............................................................................................... HİÇ İN BİŞNEV | İsmail ÜNAL | Şiir .................................................................................................................. TAHAMMÜLSÜZLÜK | Sena Nur YILMAZ | Deneme ........................................................................................ Mehmet Karaman il RÖPORTAJ | Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü | Röportaj ................................... MODERNİZM ÇERÇEVESİNDE DİN ALGISI | Zeynep Sude GÜVEN | Makale .................................................... TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ İNCELEMESİ - SORUN TESPİTİ | Himmet Emre ÇİMEN | Makale................................... TANZİMAT’IN RÜZGÂRIYLA | Selahaddin UYSAL | İnceleme ........................................................................... ENDERUN MEKTEBİ’NDE ENDERUN | Ahmet Hakan ÖZEL | İnceleme ........................................................... ZAMANI CÜMLELERE DÜĞÜMLEMEK | Neriman KAFAOĞLU | Hikaye .......................................................... İÇTİMAİ | Zeynep Sude GÜVEN | Hikaye ........................................................................................................ ENDÜSTRİ 4.0 | Azra GİRGİÇ | Karikatür ........................................................................................................ SEN NEREDESİN | Zeynep Aslı TANOĞLU | Şiir ................................................................................................ ORTAK DAVAMIZ : KUDÜS | Muhammed AKKAN | Makale ............................................................................. SEZAİ KARAKOÇ ’UN YAZILARINDA DİRİLİŞ KAVRAMI | Mehmet Fikri TOK | Makale .................................... ŞEYH GALİP DER Kİ | Tuba ARIKAN | Şiir ......................................................................................................... ENDÜSTRİ 4.0 | Azra GİRGİÇ | Karikatür ......................................................................................................... 4 6 8 9 10 12 16 18 20 22 24 25 26 30 32 36 38 40 42 43 44 46 48 52 54
.... Enderun Mektebi Öykü Zeynep Aslı TANOĞLU - AL/10A Kim olduğumun, nerede doğduğumun, nerede ya- şadığımın ve kaç yaşında olduğumun herhangi bir önemi yok bu satırlarda. Benim hikâyem de herkes gibi başladı. Bir gece yarı- sı annemin attığı çığlıklar arasında geldim misafir olduğum bu dünyaya. Dedim ya işte misafir sadece… Herkes gibi bir müddet kaldıktan sonra ben de gi- decektim buradan. Belki de geldiğime sevinip gitti- ğime üzülecekler olacaktı yaşamımı paylaştıklarım arasında. Bir sürü yaşanmışlıkla beraber yaşaya- madıklarımı da alıp yanıma ansızın verecektim son nefesimi. Ama insan kolay doğmadığı gibi kolay da ölemiyor işte. Hayatım da her zaman bir mücadele vermiştim ben de herkes gibi. Hayatın kanunuydu bu. Yaşama tutunma mücadelesi, kaybetmeme mücade- lesi. Mücadele verdikçe yorgun düşen ruhuma inat pes etmiyordum hiç- bir zaman, etmemeliydim de zaten. Kazanmalıydım. Öyle derdim kendime hep. Ansızın geriye baktı- ğımda fark etmiştim insan kaybetmekten korktuğu her şeyi kaybedermiş. Meğerse ben de kazandım sandığım çoğu şeyi kaybetmiştim. En değerli şey olan zaman mıdır mesela? Kendimi de kaybetmiştim onca yaşanmış- lıklar arasında. İçimin derinliklerinde bir ses vardır. Bir ben duyarım o sesi bir ben bilirim. Konuşmaya başladı yine çokbilmiş iç sesim; kaybettin diyor bu sefer bana. Misafir olarak geldiğin bu üç günlük dünyada hep 6 HEYBEMDEKİLER
.... Enderun Mektebi Öykü Zeynep Aslı TANOĞLU - AL/10A kaybettin. Kazandıklarını da görmek dahi istemedin. Sonra her şey canlanıyor gözümde; içimden gelen sesle birlikte. Bakıyorum da heybeme ne kadar kaybedilmişlik varsa almış hepsini götürüyor. İçine kırgınlıklarımı da al- mış üstelik. İç sesim yine konuşmaya başlıyor ben dalıp gitmişken geçmişe. “Hayal et diyor. Bilirsin sen hayal etmeyi seversin. “Se- verim diyorum. Denizin ortasındasın diyor içim, yanında heyben var. Seni yoran kaybedişlerin, kırgınlıkların var küçük ama içine birçok şey sığdırdığın heybende. At onları denize. Gitsinler. Çok durdular çok kanattılar seni bırak gitsinler. Diyorum ki çokbilmiş iç sesim bu defa haklı konuştu. Atıyorum heybemi denize içimden gelen sese uyarak. Bir yük kalkıyor omuzlarımdan. Bir filiz açıyor kirli kalbi- min ortasında. Epeydir kalbimin içinde gömülü duran heybemin, deni- zin kumlarına saplanışını seyrediyorum bu sefer. Denizin ortasında bomboş, tertemiz heybem bir kelebek edasıyla konuyor kalbimin bir odacığına. Sanki bana hâlâ bir umut olduğunun haberini verir gibi göz kırpıyor. Kıpır kıpır olan içimle yeni heybemizi karşılıyoruz. Sonra birlikte yeniden başlamak istiyoruz tertemiz hey- bemle. Çokbilmiş iç sesime haber veriyorum bu güzel ha- beri. Yeniden başlıyoruz tamam mı içim? Bu kimsenin olmadığı yerde “Allah yeniden başlayanların yardımcısıdır “diyerek yeniden başlıyoruz tamam mı? Tamam diyor içim, bana katılıyor bu sefer. Yeniden başlayalım diyor o da. Aslında benim hikayem tam da o an başlamıştı. Tüm kay- bedişleri kırgınlıkları terk edip içimle birlikte tertemiz hey- beme güzel şeyler koymak için yeniden ayağa kalktığımız da başladı. 7
Enderun Mektebi Şiir İsmail ÜNAL - AL 10/D Bir alem ki, Necaset dillere akmışken, Susmak gariplik olmuş Ne menem iştir? Aşığa bu dünya cümleden zulüm olmuş. Can konağında sufİ Dergâhında Aşkı bulmak kime nasip olmuş? Aşk-ı bilmeyen ne bilsin bizi? Hiç den dinlemeyen ne bilsin BİŞNEV-İ?... Konuşmayı marifet sanan Alışkanlık gören Hûy(u) edinen, Nerden duysun Haşûm-i?... Maşuktan bi-haber Ne bilsin aşk ateşini? Biz de kapılar içeri açılır, Gönlünde meşk olan Hüsrev-i hakân yapılır. Varsan YOK YOK’san HİÇ yapılır… 8 HİÇ
.... Enderun Mektebi Şiir Burak Talha Dağdeviren - FEN 10/A Düşman kalabalık gelmiş, Kâfirin gözünde azımsanıyoruz, ne acı! Melekler de bizimleymiş, Biz de kendimizi aziz sanıyoruz, ne acı! Kudüs’te çocuklar taşla tanklara saldırmış, Kendimizi güçsüz buluruz, ne acı! Açlıktan karınlarına taş bağlarlarmış, Gözümüzü doyuramayız, ne acı! 9 Kimileri yurtsuz kalmış, İslam için Kimileri nefessiz kalmış, vatan için Çıkmış birileri bir gece sokağa Kör kurşuna kurban gitmiş ne acı. Katliama kör, ağıtlara sağır kalmışlar. Seslerini duyuramamışız ne acı! Allah sabredenlerle beraberdir demişler, Kendimizi yalnız hissetmişiz, ne acı! NE ACI
.... Enderun Mektebi Hikaye Güneş EGE - AL 10/A 10 Sokakta yürüyen her insan gibi yürüyordum. Herkesin kendine ait düşünceleri, kararları, adı, sıkıntısı, mut- luluğu, güldüğü anları, üzüldüğü zamanları ve tabii ki pişmanlıkları var. Benim de düşüncelerim, fikirlerim, kararlarım, sevinçlerim var. Evden çıkıp sokakta yürümeye başladığımda sadece kendi düşüncelerimi bildiğimi fakat benden başka kimsenin ne düşündüğünü bilmediğimi fark ettim; ama sadece tek bir düşünceyi bilmem, ona hakim olmam fakat diğer kimsenin ne düşündüğünü, neyin nasıl yapıldığını bilmeden hareket etmem ne kadar doğruydu? Evden çıkıp yürümeye başladım. Apartmanın giriş kapısını açarken karşıma çıkan adamın adını bile bil- meden yürümeye devam ettim. Sokakta yürürken ya- nımdan geçen anne ve kızın tartıştığını gördüm. Anne neden kızına bağırıyordu, neden? Tabii ki bunun da neden olduğunu bilmiyordum. Tartışmaya son vere- meden kimseye karışmamam gerektiğini fark ederek yürümeye devam ettim. Otobüs durağına geldim. Oradaki bekleyen herkesin bir hikayesi vardı acaba isimleri neydi? Duyguları ney- di? Otobüse bindim kartı tuttuğumda aklıma o kartı ilk kimin, nasıl bulduğu geldi? İlk kim, nasıl bulmuştu? Otobüsten indim. Su almak için markete girdim. YÜRÜ ve DÜŞÜN
.... Enderun Mektebi Hikaye Güneş EGE - AL 10/A Su reyonuna gittiğimde, belki de sadece küçük bir suy- du kimin umurundaydı değil mi? Ama o su şişesinin yapımında kim bilir kimin emekleri vardı? O bizim içme- mizin saniyeler aldığı su şişesinde her bir damlası için çalışan kişilerin emekleri vardı. İçtiğimiz bir damla suda kaç kişinin emeği vardı? Suyu elime alıp kasaya gittim. Çı- kardığım elli kuruş benden önce ki- min elindeydi? İlk kimin eline dokun- muştu? Elli kuruş fikri ilk kimin aklına gelmişti? Tabii ki sorularıma cevap bulamadım. İnter- net her ihtiyacımızı karşıladığı için (!) internete girip bu bilgileri aradığımda nedense hiçbir bil- gi yoktu. Elli kuruşu kasaya verirken ufak bir para olmasına rağ- men onu hissettim ve kasaya verdim. İşlerim vardı hep- sini halletmek için dolanmaya başla- dım. Gittiğim yerlerde 5 metre aralıklarla Suriyeli çocuklar! Irkçılık yapmak ne kadar kolaydı ama o çocukların gö- zünden olaylara hiç bakmadığımı fark ettim. O küçük gözler neler görmüştü? Hangi savaşları, hangi kavgaları, hangi insafsızlıkları görmüştü? Ben, o duyguların hiçbirini hissetmeden, o gözlerin gördükleri hiçbir şeyi görmeden sadece ırkçılık yaptım ve yürümeye devam ettim. Yolda yürürken sanki bana hiçbir şeyin hikayesi yokmuş gibi geliyordu; ama vardı. Suç benimdi! Ben çok bencildim ve kimsenin, hiçbir şeyin hikayesini düşünmüyordum. Yolda giderken her dükkanda kıyafetler, kitaplar, bilgiler vardı. Benimde içine dahil olduğum, insanların bazı problemleri var- dır bunlardan biri de hiçbir şeyi düşünme- den, küçük, sıradan, önemsiz diyerek tüm eşyaları aşağılama- mızdır. Bu düşüncelerin bey- nimi ne kadar yordu- ğunu fark etsem de düşünmekten kendi- mi alıkoyamıyordum. Yürüdükçe her bir in- sanın ayrı ayrı sesini duyuyor, herkesin yü- zünü görüyor, garip bakışlarına tanık olu- yordum. Daha fazla yürüdüm ve işlerimi halledip eve dönme- ye karar verdim. Otobüse binip eve geldiğimde beynimin çok yorulduğunu ve her düşünceyi bilmenin ve aslın- da her düşünceyi öğrenmeye çalışmanın çok yorucu olduğunu fark ettim. Belki de ben herkesin hikayesini bilirsem ileride benim bilinecek bir hikayem kalmazdı. 11
.... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni İnsanlar yaratılışından bu güne kadar birçok sa- hada yenilikler oluşturmuş var olan sahalarda ise ilerleme sağlamışlardır. Mağarada tek ba- şına yaşayan insanın serüvenine bir göz atacak olursak şunları söyleyebiliriz. Yalnız başına ve dış tehlikelere açık bir şekilde yaşayan insan, gecenin ürpertici karanlığından ve yalnızlıktan korunmak için bir başka insana ihtiyaç duy- muş ve aile kurumu meydana gelmiş- tir. Akıllı, bilinçli ve iradeli bir araya gelişlerle toplum oluşmuş ve aile de toplum sisteminin çekirdeğini oluştur- muştur. Yeme – içme ihtiyaçları ve mübadele sonucu eko- nomi kurumu, ontolojik olarak, yani eksik ve kusurlu olaninsanıntamolanbiryaratanainanmaihtiyacıyla din kurumu, tecrübelerin aktarımıyla eğitim kurumu, aile içi ve toplum içi insanlar ara- sı otorite belirlenimi vesilesiyle de siyaset ku- ru- mu ortaya çıkmıştır. Bütün bu kurumlar, sü- rekli ileriye doğru atılımlar yaparak kendilerini geliştirmişlerdir. Bütün bu ilerlemeler zamanı çağlara ayırmış ve önemli ilerleme hareketleri zamanın belli bir kesitine damgasını vurmayı başarmıştır. Bunun sonucunda genel-geçer adlandırma- lar peyda olmuştur. Modernite ve sanayi devrimi de bu adlandırmalardandır. Sa- nayi devrimiyle gelişen mo- dernizm insanların yaşam tarzı ve stan- dartlarında birtakım değişmelere sebep olmuştur. Etki öyle bir noktaya gelmiştir ki, insanların fikir ve inançlarını bile yönlendirebilmiştir 12 MODERNİZM KISKACINDA DİN
.... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni 13 Seküler kelimesinin anlamı zaman zaman değiş- mekle birlikte karakteristik içeriğe de sahiptir. Her zaman açık bir şekilde dini olanın karşıtı anlamına gelmektedir. Sekülerleşme iddialarının doğruluğu, tarihi delile bağlıdır. Geçmişte yaşayan insan- ların şimdiye oranla daha dindar ol- d u k l a r ı n ı söylersek varsayım- lar üzerinden h a r e k e t etmiş olu- ruz. Sekülarizas- yon, modern toplumların küresel bir olgu- su olarak görülse bile, hepsinde tek ve aynı tarzda yayılma- mıştır. Topluluklar bu süreçten farklı şekilde etkilenmişlerdir. Dolayısıyla sekülarizasyo- nun etkilerini, kadınlardan ziyade erkekler, çok genç veya yaşlılardan ziyade orta yaş tabakasında bulunanlar, kır- sal kesindeki insanlardan ziyade şehirdeki insanlar, daha çok zanaatkâr ve küçük esnaf gibi geleneksel uğraşlarda çalışanlardan zi- yade modern sanayi üretimiyle doğrudan yüz yüze gelen sınıflar, özellikle de işçi sınıfı, Ka- toliklerden ziyade Protestan ve Yahudiler üze- rinde daha güçlü olma eğiliminde olduğu bulgulardan anlaşılmaktadır. Sekülerleşmenin sokaktaki insanı etki altına aldığı, dinde bir güvenilir olma yönde önemli bir problem oluşmuştur. Farklı bir deyişle dünyevileşme, realitenin dinin geleneksel dini tanımlamaları- nın makul olma özelliklerinin topyekün çöküşüyle so- nuçlanan bir gelişmedir. Dünyevileşmenin bilinç düzeyine bu yansıması (öznel dünyevileşme), toplumsal – yapı- sal düzeyde (nes- nel dünyevileşme) karşılığını bulur. Öznel olarak, sokaktaki in- san dini ko- nular hak- k ı n d a k a -
.... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni rarsız bir tutum sergiler. Nesnel olarak ise, aynı in- san, kendi bağlılığını yahut en azından tevessülünü kazanmak için çekişen fakat hiçbiri de ona bu bağ- lılığı sağlayacak kıvamda görünmeyen bir sürü dini veya başka türlü realite tanımlayıcı vasıtaları bek- ler. Başka bir deyişle, çoğulculuk dene olgu bilinç dünyevileşmesinin toplumsal – yapısal bir karşılığını oluşturmaktadır. İnsanoğlu, hayatını idame ettirme yolunda, bireysel ve toplumsal yönlerde bir kendine ait dünya kurma girişiminde bulunmuştur. Çünkü insan, ne diğer insan- larla akıllı, bilinçli ve iradeli birliktelikler gerçekleştirme- den ne de kendine özel bir dünya kurmadan hayatını idame ettiremez. Beşeri olarak kurulan dünyanın inşası aşamasında ve kurulan bu beşeri dünyanın bir düzen ve birlik içerisin- de idamesi ve korunması aşamasında çok elzem bir rol üstlenen din, insanlığın ontolojik yönüyle, ta yaratılıştan yok oluşa kadar hep var olagelmiş ve bu da böylece var olarak devam edecektir. Dinin mevcudiyeti kesinlikle tartışılmazdır, fakat mevcu- diyet derecesi ve etki sahası zaman, mekân ve durum- lara göre devamlı bir değişiklik arz etmiştir. İnsanlar, ilkel tarım döneminde yaşamlarını idame ettirmede ilahi güçlere aşırı ihtiyaç duymuş, fakat bu insanın noksan yapısından kaynaklanan muhta- ciyet, insanın etki alanının artırılması, yani insanın endüstri ve teknolojideki gelişmelerle her türlü işi- nin kendisinin görmesi ve olumsuzluklara hemen müdahale ederek düzeltmesiyle azalmış ve dinin toplumsal hayattan giderek artan bir şekilde uzak- laşmasına neden olmuştur. İşte yaşamımızda dinden uzaklaşma, ilahi olanla değil de sadece dünyevi olanla meşguliyet, se- külerizm olarak gündemi işgal etmiştir. Sosyal bilimler, felsefe, ilahiyat, hukuk gibi bir çok alanda, tartışmalı bir kavram olarak karşımı- za çıkan sekülerleşme, özellikle modern sanayi toplumlarında dinsel inançların, pratiklerin ve kurumların toplumsal önemlerini yitirdikleri bir süreçtir. Sokaktaki en cahil ve dogmatik inançlı insanları bile etki altına alan sekülerleşme, modernitenin bir kaçınılmaz sonucu olarak karşımıza çıkmıştır. Sekülerizm, Batı medeniyetinde, özellikle Hıristi- yan toplumlarında büyük etkilerle yerini almıştır. Tahrif olmuş ilahi dinlerden tutun da, beşeri ba- tıl dinlere kadar hepsini etkilemiştir. Bu etkinin İslam’da da aynen var olduğu savunulmuş, İs- lam’ın da dünyevileşmeye açık olduğu ve hatta dünyevileştiği öne sürülmüştür. İslam’daki iman anlayışı İslam’ın ahkâm/amel boyutu, İslam’da ruhban sınıfının olmayışı ve en önemlisi de İslam’ın tahrif olmamış yegane ve son din olması, onun seküler olmasını engelle- miştir. İslam, modernite karşısında, özünde bir değişik- liğe uğramadan tamamen yeni yorumlarla me- deniyeti almış, sekülerizmden etkilenmemiştir. İslam ahlakı ise, sosyal birlik ve bütünlüğü koru- madaki büyük rolünü hiçbir sekteye uğramadan devam ettirmiş ve ettirecektir de. 14
.... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni 15
.... Enderun Mektebi Hikaye Berat Enes ERTÜRK - AL 10/A 16 Artık köyde kimse kalmamıştı. Birkaç hane vardı, onlarda da ihtiyarlar kalıyordu. Köyde doğup ölmek isteyen birkaç ihtiyar! Peki, benim ne işim vardı hala köyde? Yaşıtlarım şehre gidip çoktan bir iş kurmuştu. Ben de ufak te- fek azık ve biraz metelikle yola koyuldum. Yolda olabilecek ihtimalleri düşündüm, durdum. İçimden bir ses her şey güzel olacak diye çığırıyor- ken diğer bir ses, ne işin var senin şehirde, diyordu. Uzun bir yürüyüşün ardından kasabadaki tren garı- na ulaştım. Görevli memura selam verdim. Yüzüme bile bakmadı. Nereye, dedi öfkeli bir eda ile. İstan- bul, dedim. Çünkü başka bir şehir adı bilmiyordum. 80 metelik istedi. Parayı zar zor denkleştirdim, ada- ma uzattım. O da bana zoraki bir bilet kesti. Tren gelene kadar bankta biraz uyudum. Trenin ihtişamlı gürültüsü idi beni uyandıran. Hemen doğruldum ve trene bindim. Bu ulaşım aracının bizim katırlarla hiç ilgisi yok bun- lar çok farklı diye içimden geçirdim. Bu tren nasıl hareket ediyor, hala aklım almıyor. Treni raylı eşeğe benzettik; fakat bunda yorulma falan yok. İstanbul’a kadar istasyonlar dışında hiç durmadık. Demek ki bu alet pek güçlü idi. İstanbul’a ilk adım attığımda nem ve pis kokular beni esir aldı. Burada ne çok insan var. İnsan varsa acı da vardır. Burada parasız yaşatmazlar adamı! Karşı geçe köylerindeki sıbyan mekteplerine düzen- li olmasa da gitmiştim. En azından okuma yazmayı bellemiş. Ve muallimin okuma başarıma karşı ver- diği okuma kitabını onlarca kez okumuştum. Zaten başkada ne kitabım oldu ne de imkânım! Kitap, Mimar Sinan ile ilgili bir çocuk kitabıydı. O ki- taptan aklımda kalan bir İstanbul vardı. Fakat hayal kırıklığına uğradım desem yeridir. O zariflik, o este- tik gitmiş yerine sadece para kalmıştı. MODERN KÖLELİK
.... Enderun Mektebi Hikaye Berat Enes ERTÜRK - AL 10/A 17 İnsanlar yiyip, içip, kirletip uyuyordu. Yere yediği- nin, içtiğinin çöpünü atana daha önce ne rastladım ne de gördüm! Ama burası büyük şehir tabi burada herkes bir çiz- gi üstünde yaşayıp ömür geçiriyor. Boş, hayalsiz, umutsuz ve hüzünsüz boş bir ömür! Çöp ve gürültü onlar için sorun olmasa gerek. Neyse bu düzene de ayak uyduracağız. Bari biraz iş, biraz aş bulayım diye yola koyuldum. Akşama kadar gezdim, ne iş var ne aş, Bari, Mimar Sinan’ın eserlerini seyre- deyim diye düşündüm. Oturdum Sultan Ahmet’in karşısına seyre daldım. Bozulmayan tek bu eserler kalmış dedim, içimden. Hala ihtişamını koruyan de- runi, vakur bir eda ile selamlıyordu bizleri. Selam ol- sun dedim. Sırf seni görmeye değerdi. Sonraları fark ettim ki belermiş gözlerle karşımda bir adam dikilmiş. Bekçi gali- ba. Kardeş, “Burada kalmak yasak” dedi. Tamam, çıkıyorum. Havanın karardığını yeni fark etmiştim. Hayatımda böyle Cami mi gördüm sanki? En son bizim köyün mescidini görmüştüm. Ertesi gün sabah namazından sonra iş aramaya başladım. Ve bu şehirde insanların gülmeyi, tebes- süm etmeyi bilmediklerine defalarca şahit oldum. Acıkmıştım, simitçiden “sıcak” ve “taze” diye sa- tılan lakin “soğuk” ve “bayat” olan simite son pa- ramı verdim. Simiti yemeye daha fazla tahammül edemezdim. Kalan kısmını ufak parçalara ayırarak denize fırlattım. Belki martılar yer, doğası bozulmuş martılar. Bu sefer karşıma çıkan ofisin camında “yeni ça- lışma arkadaşları arıyoruz” yazıyordu. Arkadaş, ne hoş bir kelimeydi. Demek ki “arkadaş” kelimesi az da olsa hala yaşıyordu, aramızda. İçeriye büyük bir heyecanla girdim. Danışma da güler yüzlü bir insan beni karşıladı. İş ilanı için geldiğimi söyledim. Pat- ronun odasına aldılar beni. Patron, çok güler yüz- lü bir beyefendi. Nereli olduğumu sordu. Akçaköy cevabını vermemle daha bir gülümsedi. Kendisinin de Akçaköy’lü olduğunu, ilk göçen aileye mensup olduğundan bahsetti. Biraz sonra, işe girdin; gözüm seni tuttu, dedi. Bu kadar hızlı olmasını beklemiyor- dum. Yapacağım işleri sıraladı: temizlik, çay getir götür gibi işler. İyi de bir maaşım olacaktı. Kabul etmeme gibi bir seçeneğim yoktu. Hemen işe baş- ladım. İlk hafta pek zorlanmadım. Sonra patron yurtdışı se- yahatine çıktı. İkinci hafta diğer çalışan- lar canımı okudular. Kendini bilmiş bir alay mimar ordu- su. Üstüme bilerek kahve dökmeleri beni iyice çileden çıkarttı. Ve nihaye- tinde işten ayrıldım. Adaletin sadece sözlüklerde yer al- dığını düşündüm, haftalarca. Ama düşünmek para sağlamıyordu, bu memlekette.Son girdiğim işte de iki ay maaş alamayınca “bam te- lim” kopmuştu artık. Hemen elde avuçta ne kadar varsa ortaya koyup, bilet parasını denkleştirdim. Ve ardından köyüme dönmek için bilet aldım. Gitmeden önce adeta Boğaz’a şöyle haykırıyordum: “Def olun ey kapitalist düşüncenin vasıfsız çırakları, Def olun İstanbul’un ihtişamını söndürmeye çalışan, gözü paradan başka bir şey görmeyen diplomalı, modern köleler” Bekle beni köyüm. Ve bekleyin beni kekik kokuları…
.... Enderun Mektebi Biyografi Aynur Sena DERBENTLİ - AL 10/C Dünyadaki bilim ve teknoloji yapısını tam anlamıyla kökünden değiştirebilecek buluşa imza atan, elektriğin gerçek efendisi ve modern dünyanın kurucusu: NİKOLA TESLA… Radyoyu Marconi icat etti sanılır ancak Tesla, Marconi’nin icadın- dan 10 yıl önce radyo ilkelerini zaten göstermişti. Endüstrinin floresan lambayı icat etmesinden 40 yıl kadar önce kendi laboratuvarında floresan lambayı kullanıyordu. Ford ilk motorlu aracı ile gösteriş yaparken yanına giden Tesla bu kadar bir motora gerek olmadığını an- latmış; fakat Ford kendini fazla üstün gördüğü için Tesla’ yı dinlememiş bunun üzerine Tesla ateşleme sistemini icat etmiştir. Dünyanın ilk hidroelektrik santralini Niagara şelalesinde Tesla gerçekleşmiştir. Uzaktan kumandalı araçlar, radyo, floresan lambalar, ateşleme sistemi, telefon, alternatif akım, Tesla bo- bini, violet ray, üç farlı elektrik sistemi, indüksiyon motoru, ayarlanabilir vakumlu kondansatör, kablosuz telgraf, Tesla vanası... Tüm bunlar ve daha nicelerini adını çok da bilmediğimiz tam olarak yakından tanı- madığımız; ancak onca şeyleri yapan kişi: Nikola Tesla… 1856 yılında Sırp bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.7 yaşında abisini kaybedince büyük bir bunalım yaşadı. 14 yaşında hocası sayesinde fizik ve matematik okulu açtı. Babası, Tesla’nın papaz olmasını isti- yordu; ama Tesla mühendis olmayı tercih etti. O dönemde elektrik evlere doğru akımla veriliyordu, enerji kaybı çok fazla idi. Bu da elektriği aşırı pahalı hale getiriyordu. Tesla’nın büyük katkı yaptığı alternatif akım hem periyodik olarak akımın yönünü değiştirdiği için yüksek voltaja uzun mesafede aktarmaya izin veriyordu hem de daha az maliyete sahipti. Bu şekilde insanlar daha uygun bir fiyata elektrik kullanmış olacaklardı. Tesla zengin iş adamı ve mucit olan Edison’a kendi yaklaşımını anlatmış; ancak Edison’un pek ilgisini çekmemişti; ama Tesla’nın dâhiliğini fark etmişti. Kendi düzenini geliştirmesi için Edison 50 bin dolar vaat etmişti. Enderun Mektebi 18 NİKOLA TESLA Modern Dünyanın Kurucusu
.... Enderun Mektebi Biyografi Aynur Sena DERBENTLİ - AL 10/C Tesla düzeni geliştirmeyi de aşarak kendi ürettiği alternatif akımı da ekleyerek büyük bir teknoloji ile Edi- son’un karşısına çıktı. Bu büyük teknolojiyi Thomas Edison’a gösterdiği zaman şaka yaptığını söyleyerek yan çizdi. Artık savaş başlamıştı Nikola istifa etti. Koca mucit karnını doyurmak için günlüğü iki dolara çukur bile kazdı. Ama sonunda geliştirdiği projeye desteği buldu.60 bin dolar peşin 50 bin dolar senet verdi. Ama sonra bu da Tesla’yı sırtından vurdu. Elektrik enerjisinin kablosuz iletimini buldu.1900’lü yıllarda yaptığı deneyde onlarca metrelik sıçrama üret- meyi başardı. 1915 Nobel Fizik Ödülünü kendisini alaya alan, zekasını küçümseyen, kendisini yarı yolda bırakan Edison yüzünden reddetti. Tesla’nın bu sayısız buluşu ve başarıları karşısında elde ettiği ödül neydi dersiniz? Edison madalyası ..! Edison tarafından sürekli eleştirilen birine bundan daha kötü bir ödül layık görülemezdi. Elektrik üzerine yaptığı sayısız deneyler ve buluşlar vardır.7 Ocak 1943 yılında kendisine ait patent aldığı 700 buluşla en çok patent sahibi kişi olarak dünya tarihine geçmiştir. Modern dünyayı icat eden insan milyarder olabilecekken neredeyse meteliksiz bir şekilde 86 yaşında 7 Ocak 1943 tarihinde New Yorker otelinde ölü bulundu! Kimsenin elinden tutmadığı, herkesin zekasını buluşlarını kullanmaya çalıştığı Tesla, bize imkansızın olma- dığını ve hayallerin karşısında hiçbir gücün duramayacağını kanıtlamıştır... Enderun Mektebi 19
.... Enderun Mektebi Dosya Muhammed Veli ÜNLÜ - FEN 10/A 20 Bir kavramla karşılaştığı- mız zaman beynimizde anında gerçekleşen çağ- rışımlarla bir resim beli- rir. Bu resmin görüntüsü hakkında konuşur, yorum yapar, hüküm veririz çoğu zaman. Fakat pek çok zaman hiç resmi sor- gulamayı düşünmeyiz. Unutmuş oluruz resmi, çizenin de biz olduğu- nu… Şu günlerde sözü edilen yeni bir kavram var: En- düstri 4.0… İlki buharlı makinenin icadı ile baş- layan Sanayi Devrimi, diğeri üretime elektrikli sistemlerin dâhil olması, bir diğeri bilgisayarların sanayiye dahil edilme- si ve sonuncusu yani dördüncü evresi ise or- tak bir ağa bağlı üretim araçlarının kendi içinde bir iletişim halinde çeşitli taleplere göre şe- killenebilen, e s n e k üretim y a p a - bildiği tam otomasyonlu bir üretim sistemidir. Dördüncü sanayi devri- mi olarak nitelendirilen bu çağa verilen isim ise Endüstri 4. 0… Plana göre bu tarzda üretim yapmaya başlanırsa ar- tık daha az kas gücü ile daha az maliyetli, daha kaliteli ve daha ihtiyaca yönelik ürünler ortaya çıkacak. Böylece üreti- ci-tüketici ilişkisi daha sağlıklı bir hale gelecek. Bu sanayi hamlesi dünya üzerinde üretim yapan dev şirketlerin ve arka- larındaki devletlerin en- düstri yarışında bir adım öne geçme isteğinden doğuyor. Şu anda büyük sanayi ül- keleri Endüstri4.0’a en iyi nasıl adapte olacaklarını araştırmakla meşgul. İn- ternetten kısa bir araştır- ma ile bazı şirketlerin cid- di bir şekilde hazır olduğu görülebilir. Söz konusu üretim şeklinin daha ay- rıntılı ve teknik kısımları var elbette fakat bu ya- zıda bahsedemeyeceğiz. Üzerinde konuşacağımız konu bu kavramın bizde neler uyandırdığı. Biz söz konusu dördüncü sanayi devrimi haberini duyar duymaz kulağımız- dahemensanayidevrimi, artan hammadde ihtiyacı ve sömürgecilik kelime- leri vızıldıyor. Derken bir bakıyoruz zihnimizde hiç de iç açıcı olmayan, ümit vermeyen, acı ile dolu bir resim beliriyor. Çünkü Müslümanlar ola- rak gözümüzün önünde dünyanın sanayileşme uğruna nasıl harcandığını görüyoruz! Doğal zenginlikleri için tamamı sömürülmüş bir- çok kıtanın hala kendine gelememiş olmasına da şahidiz. Zaten ülke olarak bulunduğumuz coğrafya petrol uğruna darmada- ğın edilmiş ve sonlan- mayacak bir çatışma or- tamına girmiş durumda. Hal böyle iken Endüstri denilince zihnimizde be- liren resimlerimizin hepsi karanlık ve zihnilerimiz güzel bir çağrışıma mü- saade etmiyor maalesef ! Tüm bu kötü resimlerin sebebi olmak yerine, dünyaya iyi resimler gös- termek için çaba- lamalıyız. Tuval de önümüzde, fırça da.. ENDÜSTRİ BİZİM NEYİMİZ OLUR ?
.... Enderun Mektebi Dosya Muhammed Veli ÜNLÜ - FEN 10/A 21
.... Enderun Mektebi İnceleme Berat Enes ERTÜRK - AL 10/B ERIC HOFFER KÖR OLMAMAK İÇİN OKUMAK Alman Yahudi’si göçmen bir ailenin çocuğu olarak 1902’de New York’ta doğdu. 5 yaşında annesini kaybetti, 7 yaşına geldiğinde de bilinmeyen bir sebep- ten kör olur! 15 yaşına geldiğinde yine kendiliğinden görmeye başlayınca kör olma korkusuyla hayatını kitap okuyarak geçirdi. KENDİ DİLİNDEN HİKAYESİ “Okulum yoktu. On beş yaşına kadar kördüm. Gözlerim geri geldiğinde, kendimi kâğıda basılmış her bir sözcüğü okumaya adadım. Elimin ulaştığı her İngilizce ve Alman- ca kitabı ayrım gözetmeksizin okudum. Babam öldüğün- de, artık kendi ayaklarım üzerinde durmam gerektiğini fark ettim. Birkaç şey biliyordum: Bir,fabrikada çalışmak istemiyordum. İki, kendimi bir patronun insafına terk etmeyecektim. Üç, yoksul kalacaktım. Dört, New York’tan ayrılmalıydım. Beş, mantığım bana Kaliforniya’nın bir fakirler ülkesi ol- duğunu söylüyordu.” HAMAL, PROFESÖR Erıc Hoffer; işportacılıktan hamallığa kadar her türlü işte çalıştıktan sonra 1943’te Kaliforniya’ya yerleşir. Los Angeles limanında hamallık yapmış ve nihayet yazma- ya başlamıştır. Bir gün, Berkeley’deki Kaliforniya Üni- versitesi’nde Araştırma Profesörü olur. Hoffer, 1983’te “Başkanlık Özgürlük Madalyası” * ödülüne layık görülür. *Başkanlık Özgürlük Madalyası (İngilizce: Presidential Medal of Freedom), Amerika Birleşik Devletleri Başkanı tarafından verilen bir ödüldür. Kongre Altın Madalyası ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri’nin en yüksek sivil ödülüdür. 22 Özgürlük, yapabildiklerimizden ziyade, yapamadıklarımızla ilgilidir. “Şiddetli değişimlerin yaşandığı bu çağda gelecek, öğrenenlere miras kalır. Çok şey bilenler ise kendilerini artık var olmayan bir dünya da yaşamak üzere donanmış bulurlar.” ERICHOFFER
.... Enderun Mektebi İnceleme Berat Enes ERTÜRK - AL 10/B Birbirinden güzel kitaplar yazmasına, üniversite de hoca olmasına rağmen, “arkadaşlarımın bana bakışı değişir” endişesiyle hocalık yanını hep gizlemiştir.Los Angeles Limanı’nın hamalları, yıllar boyunca iş arkadaşlarının çok önemli bir yazar ve filozof olduğunu bilmeden çalışmış- lardır. KESİN İNANÇLILAR Şu an ülkemizde baskısı bulunmayan bu kitap tüm dün- ya da çok ses getirmiştir. Kitap, kitle hareketlerinin, is- yanın, politikanın, fanatizmin, diktatörlüğün ve faşizmin mantığını anlamak üzere okunabilecek nadir eserlerden birisi olma özelliğini göstermektedir. KESİN İNANÇLILAR KİTABINDAN: “Genellikle bir şeyi sevdiğimiz zaman, o şeyi bizimle be- raber sevecek taraftarlar aramayız; aksine, sevdiğimiz şeyi seveni rakip ve mütecaviz olarak görürüz; fakat bir 23 Küstahlık, zayıf insanın güçlü olma taklididir. ”” Eric HOFFER şeyden nefret ettiğimiz zaman aynı şeyden nefret eden taraftarları daima ararız. Haklı bir şikâyetimiz olduğu ve bize haksızlık yapanlara karşı intikam almak istediğimiz zaman, bizim tarafımızı tutacak kimseler aramamız da akla yatkındır. Şaşırtıcı nokta şudur ki, nefretimiz elle tutulur bir şikâyetten ileri gelmiyorsa ve bu şikâyetimiz pek de haklı görünmüyorsa, taraftar bulma arzumuz daha şiddetli olmaktadır.” “Atılanlar ve itilenler, çok kere bir ulusun geleceğinin hammaddesini oluşturmuşlardır. İnşaatçının beğenme- yerek kenara ittiği taş, yeni bir dünyaya temel olmak- tadır. Ayak takımı olmayan ve isyankar bireyleri bulun- mayan bir ulus; sakin, düzenli, hoş ve nezihtir; fakat doğacak yeniliklerin tohumundan yoksundur. Avrupa ülkelerinde toplumu rahatsız eden kişilerin bile okyanusu aşarak yeni bir kıtada, yeni bir dünya kurmaları tarihin bir cilvesi değildir, bu yenidünyaya ancak böyle- leri kurabilirdi”
.... Enderun Mektebi Şiir İsmail ÜNAL - AL 10/D HİÇİNBİŞNEV Bu ne yüzsüzlüktür efendim? Bu ne edepsizliktir? Neyin hayasızlığı bu? Bi karar oldum anlayamıyorum Gözlerim şikayetçi efendim Midem bulanıyor Nasıl bakabiliyorlar birbirlerinin yüzlerine? Gönüllerini zift bağlamış Nasıl bir karanlıktır efendim? Bir şeylerin cezasını mı ödüyorlar? Nasıl çekilmiş bir şeyler yüzlerinden Ruhaniyet yok! Yaşam belirtisi yok yüzlerinde, Katlanamıyoruz efendim! Can çekişiyoruz Nefes alamıyoruz artık. Böyle bir karanlık yok efendim Şikâyet edemiyoruz Dilimiz sırlandı Gördüklerimizi anlatamıyoruz Felaket efendim Sonları felaket Anlatamıyoruz Ya bu devran dönecek Ya da her şey bitecek Elimizi çektiğimiz yeksan oluyor Bir makamımız var Göklerden verilmiş Ne vazgeçiliyoruz Ne şikâyet Dönen fitne bir çarklı Karanlığa daim kılan Çomak sokan yok oluyor Bizim gibi Hiç oluyor… 24
.... Enderun Mektebi Deneme Sena Nur YILMAZ - FEN 11/A 25 Tahammül nedir? Tahammül; olumsuz, zor, kötü, güç durumlara dayanabilme ve katla- nabilme gücüdür. Peki, insanlar zor durumlar karşısında ne yaparlar? Ya sabredip sonucu bek- lerler ya da isyan edip sabırsızlık ederler. Bizler Allah’a iman ettiğimiz için onun göndermiş olduğu kitaba inandığı- mız için kötü ve zor du- rumlarda sabretmeliyiz. Ayette “ O sabredenler kendilerine bir bela gel- diği zaman biz Allah’ın kullarıyız ve biz ona dö- neceğiz derler. “şeklinde geçer. Ve bir başka ayet- te ise “Kim sabreder ve affederse şüphesiz bu hareketi yapılmaya de- ğer işlerdendir. “şeklinde Rabbimiz buyurur. Bizler inandığımız için sabrede- riz ve sabrettiğiniz içinde tahammül ederiz. Bazı anlar olur taham- mül etmemiz gereken kişiler annemiz, babamız, kardeşimiz, akrabamız, arkadaşımız, bir başka Çünkü iman ettiğimiz Allah buyuruyor ki: “Her zorlukla beraber bir ko- laylık vardır.” Bizler de o kolaylığı bildiğimiz için sabrederiz ve taham- mül ederiz ve biliriz ki tahammül ettiğimiz için sonucunda güzel şeylerle olacaktır. Çevremizde tahammül etmemizi gerektiren bir sürü olay yaşarız. Olaylar karşısında ise ya sab- rederiz ya isyan ederiz. Mesela hasta olan yaşlı anne babasına taham- mül edemeyen bir evladı düşünelim bu evlat eğer sabrederse ve annesine babasına tahammül edip onlara Gereken yardımı yaparsa annesi babası TAHAMMÜLSÜZLÜK mutlu olur. Eğer hasta anne babasına sabre- derek. Onları huzurevine bırakırsa annesi babası üzülür. Ve kalpleri kırılır. Şartlar ne kadar zor olur- sa olsun, karşılaştığımız olaylar sabrımızı ne kadar zorlarsa zorlasın, Allah’a iman eden bizler imanı- mızın sonucu sabrederiz ve sabrımızın sonucu da tahammül ederiz. Bizler Allah’ın bize bir kolaylık sağlayacağını bilmemize rağmen ve en önemlisi imanımıza rağ- men hala nasıl taham- mülsüzlük yapabiliyoruz ki? yakınımız olur ve bi- liriz ki tahammül etmezsek taham- mülsüzlüğümüz sonucunda kötü şeyler olacaktır. Mesela, çocuğu daha bebekken, ağlamasına daya- namayan biraz bü- yüdüğünde ise hiç tahammül edemeyip onları yetimhaneye bıra- kan, sokağa atan sözde anneler babalar, kendile- rini yıllarca büyüten anne babalarını hiç düşünme- den huzurevine bırakan sözde evlatlar… Tahammülsüzlüğün so- nuçları ise daha acıdır. Tahammülsüzlük evladı anne babasından ayırır; anne babayı da evladın- dan ayırır. Bir daha ona- rılması zor yaraların kalp kırıklıklarının oluşmasına sebebiyet verir. Ve daha bir sürü kötü sonuç oluş- turur. Eğer müslüman olduğu- muzu iddia ediyorsak, Allah’a ve Kitabına ina- nıyorsak sabretmeliyiz.
.... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni ile Röportaj MEHMET KAHRAMAN: 1978 Yılında Afyonkarahisar/ Çay/Bulanık’ta doğdu. İlkokulu Bulanık’ta, ortaöğre- nimi Çay İmam Hatip Lisesinde tamamladı. Anadolu Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümünü bitirdi. Ha- len bir kamu kuruluşunda çalışmaktadır. İlk öyküsü 2009’da Heceöykü dergisinde yayımladı. Yazarın Mi- nareden Düşen Ezan adlı ilk öykü kitabı 2014’te Işıklar Açık Kalsın öykü kitabı ise 2016 yılında Hece Yayınla- rından çıktı. Işıklar Açık Kalsın ile Türkiye Yazarlar Birli- ği 2016 Yılı Hikâye Ödülü ve Eskader hikâye ödüllerine layık görüldü. Öyküleri, Heceöykü, Mahalle Mektebi, İtibar, Dergâh ve Türk Dili dergilerinde yayımlandı. Öncelikle Özel Enderun Öğrencileri olarak, bizleri ka- bul edip Mahalle Mektebi Bürosunda misafir ettiğiniz İçin teşekkür ederiz. Mehmet Hocam, Yazmak Sizin İçin Ne İfade Ediyor? Genç arkadaşlarla sohbet etme imkânı bulduğum için ben teşekkür ederim. Bu faslı uzatmadan konuya gi- reyim. Yazmak insanın içinden gelen bir dürtü diyelim. Sanırım bunu neden yaptığımızı, yazmasaydık ne olur- du açıkçası bilmiyorum. İnsan sevdiği şeyleri yapar ve bundan mutlu olur. Ben yazmayı seviyorum. Yazarak hikâye anlatmak beni mutlu ediyor. Yazarak ve oku- yarak daha çok hayata dokunduğumu hissediyorum. Farklı deneyimler yaşıyorum. Okurken de böyle. Oku- mak sadece kelime hazinesini geliştirmek, testlerde yüksek başarı elde etmek için yapılmaz. İnsan kendini ve hayatı tanımak için kitap okur. Her kitap bize kişi- liğimizin başka yönlerini gösterir. Böyle kendini bilen Rabbini bilir. Kişi kendini bilmeden hiçbir şeyi bilemez. Önemli olan benliğini tanımaktır. Bilge Karasu’nun gü- zel bir sözü vardır: “İnsan dilin içinden dünyaya bakar.” Mehmet Karaman 26
.... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Heidegger de “Dil düşüncenin evi- dir.” der. Dil sayesinde kendi evre- nimizi oluşturabiliriz. Hayatı onun- la algılayıp zamanı onunla kontrol edebiliyoruz. Okumak ve yazmak birlikte olmalı. Bütün arkadaşla- rın yazmalarını tavsiye ediyorum. İlla sanatsal bir uğraşın içinde ol- malarına gerek, kendi hayatlarını anlamak, kendilerini tanımak için de yazmalılar. Günlük tutabilirler, okuduğu kitapların özetlerini bir ajandaya kaydedebilirler, hayali mektuplar yazabilirler… Yazı hayata ışık tutar. Sizin yazı süreciniz nasıl oluştu? Yazmak is- teyen arkadaşlara neler tavsiye edersiniz? Ben on beş yaşımda yazmaya başladım. O zamanlar şiir yazıyor, günlük tutuyordum. O yaşlarda yazmak ya kaçıştır ya görünme duygusudur. Ciddi bir şey beklemek lazım. Fakat ilk alıştırmalarım onlar oldu. Ama yazdıklarımı kimseye göstermedim. Yazdıklarım otuz yaşımda yayınlanmaya başladı bunu söyleyeyim önce. Yazı ciddi bir uğraş ve emek istiyor. Benim bazı hikâyelerim iki yıl zihnimde dolaştı. Ete kemiğe bürün- mesi için iki sene gerekti. Sadece bir hikâyeden bah- sediyorum düşünün. Ki yazmaya başladığımda yayın- latmak için de emek sarf ettim. Bu geçiş süreci. Öyle bir süreçten geçmemiz gerekiyor, bu gayet normal. Eğer gerçekten istiyorsanız her alanda olduğu gibi yazı hayatında da özverili olmanız gerekiyor. Bir spor- cu saatlerce antrenman yapıyor. Ve bunu her gün ya- pıyor. Bir kulvarda iyi olmanın ilk şartıdır istikrar. İşte yazabilmek bu istikrarla gerçekleşebiliyor. Ben ede- biyatın bütün alanlarını denemiş biriyim. Şiir, roman, deneme, senaryo ve en son öykü. Öykü benim tabia- tıma daha uygun geldi. Bununla hikâyelerimi daha iyi ifade ettiğimi fark ettim. Bir de şu var, öykünün geri dönüşü, yani iyi olup olmadığını anlamak biraz daha çabuk oluyor. Etrafımızda da epey öykücü olunca on- larla çalışma imkânım oldu. Bunlar da öyküyü sevme- me vesile oldu. Uzattım belki ama şunu söyleyerek bitireyim. Yazmak emek isteyen ve zorlayan bir süreç. Bunu ancak gerçekten iste- yen devam ettirir. Öykünüzün konu seçi- mine nasıl karar veri- yorsunuz? Seçtiğiniz konuyu öyküye bürür- ken hangi metotları kullanıyorsunuz? Öykünün oluşumunu düşün- düğümüz zaman hikâyelerle çevrili bir hayat yaşıyoruz. Roman da hikâye de yaşadığımız hayattan beslene- bilir. Fakat illa hayattan beslenecek diye bir şey de yok. Mesela fantastik dediğimiz tür var, hayalden, rüyalardan, büyülü gerçekten yola çıkabilir. Ben ger- çekçi metinleri seviyorum. Hayatımıza temas eden metinlerdir bunlar. Ben yazılarımı, öykülerimi yaşam- dan, yaşanmamışlıklardan şekillendirmeye çalışıyo- rum. Tabi salt gerçeği de direkt yazamazsınız. Bu anı olur, hikâye olmaz. Yaşanılan olayı da kurgulamadan istenilen etkiyi elde edemezsiniz. Mesela askerle ilgili olan ilk hikâyede kendi tecrübelerim var, ama bu öykü olması için yetmez. O olayı genişleterek, başka hikâ- yelerle zenginleştirerek bir öykü ortaya çıkar. Bazen küçük bir imge, bazen bir söz bir öyküyü başlatabilir. İngiliz yazar John Fowles yazmayı, yolda bir düğme bulmaya ve ona uygun bir elbise dikmeye benze- tir. Yine bir başka örnek, Stefan King’i belki hepiniz duymuşsunuzdur. O da arkeolojik bir kazıya benzetir. Önce küçük bir noktadan kazmaya başlarsınız, sonra yavaş yavaş o kazı alanı genişler. Öyküdeki konu biraz da böyle çıkar. Zihne düşen bir imge, duyduğunuz bir olay zamanla öyküye evrilmeye başlar. Öykülerinize başlık bulmakta zorlanıyor mu- sunuz? Evet, hakikaten başlık da ayrı bir mesele. Normal olarak bir şeye ad vermek zaten zordur. Öykü adla- rı da öyle.Başlık öykünün giriş kapısı gibi bir şeydir. Bir öykü kitabını elinize aldığınızda genellikle size en çarpıcı gelen isimle başlarsınız kitabı okumaya. Başlık 27
.... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni bir öykünün talihini belirleyen öneme sahip. Hem öy- künün içeriğiyle ilgili olmalı hem klişe olmamalı hem de içinde bir gizem barındırmalıdır seçtiğiniz başlıklar. Bazı öyküler vardır ismiyle gelir, hemen yazarsınız. Fakat bazen o isim bir türlü gelmez. O zaman ben ge- nelde şu yöntemi kullanıyorum, ilk başta yazacağım konuyla ilgili sıradan bir başlık seçiyorum ve yazmaya başlıyorum. Ardından hikâyemi oluşturuyorum. Bu aşamada güzel cümleler çıkabiliyor, bu cümleyi alıp direkt başlık yapabiliyorum. Başlık bulmakta zorlanan arkadaşlara bu yöntemi tavsiye edebilirim. Yazdığınız öykülerden ruhsal veya psikolojik olarak etkileniyor musunuz? Anlattığınız öykü tabi ki sizi etkileyebilir. Zaten etkilen- diğiniz bir duyguyu, durumu anlatmayı seçersiniz. Size sıra dışı gelen ve size dokunan bir olguyu. Onu anla- tırken de karakterin iç dünyasını ve olayı iyi bilmeniz gerekmektedir. Anlattığınız kişiye ve olaya vakıf olma- nız başat kuraldır. Okuyucuda, anlatınızın karşılık bul- ması; onu zihninde canlandırabilmesi için öykücünün sağlam bir tahlil yeteneğine sahip olması şarttır. İnandı- rıcılık burada ortaya çıkıyor. Yani bir söz var kim söyledi şimdi hatırlayamadım. Siz ağlaya ağlaya yazarsanız okur da ağlaya ağlaya okur. Siz sıkıla sıkıla yazarsanız okur da aynı şeyleri yaşar. Tabii şunu da unutmamak lazım. Bir doktor hastasına üzülse ve ondan etkilense onu tedavi edemez. İnsan olarak etkilenmek gerekir ama onu da aşıp iyi bir eser ortaya koymaktır önemli olan. Öyküde anlatmak istediğimize duygu mu yön vermelidir? Duygudan evvel hikâyeyi anlatmak gerekir. Duygudan yola çıkmak hikâyeyi öldürebilir. Mesela acı olayını anlatmak istiyorsunuz, etkilerinden yola çıkarak kurun öykünüzü. Mesela Küller ve Mavi adlı bir hikâye vardı Minareden Düşen Ezan kitabımda. Burada hiç ölüm kelimesi geçmeden ölüm acısını anlatmaya çalışmış- tım. Bizler bunun peşinde olmalıyız. Direkt söylemek- ten ziyade hissettirmeliyiz. Aynı sinema sahnesindeki gibi. Gerçek bir oyuncu ‘çok acı çekiyorum’ demez; duruşuyla, bakışıyla, yürüyüşüyle ve davranışlarıyla anlatır bize acıyı. İşte onun gibi yazıda da bunu direkt söylemektense yansımalarını göstermek daha etkili bir anlatım tarzı olur. Klişeye düşmeden özgünlüğü yakalamak nasıl sağlanabilir? Bir insan bir konuyu yazmayı seçmişse onun farklı bir boyutunu görmüş olması gerekir. Çünkü hepimiz aynı konuları yazıyoruz zaten. Aynı şekilde yazarsak yaz- manın bir önemi kalmaz. Klişeye düşmemek, özgün- lüğü yakalamak şarttır. Burada tabii var olan konuyu işleyiş şekli önem kazanıyor. Yeryüzünde söylenme- miş bir söz yok, bu yüzden onu nasıl söyleyeceğimiz önem kazanıyor. Klişe meselesi gerçekten üzerinde durulması gereken bir hu- sus. Çünkü emek verip yazdıklarımız bir çırpıda gözen düşebiliyor. Böyle olmaması için onu farklı formlarda anlamak, biçim- sel yenilikler yapmak gere- kiyor. Bu belki çağrışımlara açık olarak ve yazdıklarımı- zın farkında olarak aşılabi- lir. Ya da anlatılan hikâye- nin çok farklı bir boyutunu göstererek. Mesela adli bir olayla ilgili duyduğum bir olayı Mahalle Mektebi’nin bu sayısında öykü olarak anlattım. Ne kadar iyi oldu bilemem ama ben farklı bir yüze dikkat kesildim, kullanılmayan şeyleri denemeye çalıştım. Roman ile öyküyü karşılaştırdığımızda neler söylemek istersiniz? İkisi de edebiyatın farklı türleri. İkisinin de farklı zorlukları var yazma anlamında. Bazen öyküyü 28
.... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni romana geçiş aşaması gibi görenler var. Fakat öyle değil. Her yazının kendine göre zorlukları oluyor. Bu zaman da öyküye epey ilgi var. İnşallah güzel kitaplar çıkar ortaya. Öykü yazmak kadar öykü okumak da zor diyebilirim. Çünkü okurundan katılım istediği gibi onun uyanık olmasını da istiyor. Öyküde kısa zaman- da çok şey anlatıldığı için yazar boşluklar bırakarak hikâyesini anlatır. Romanda biraz daha fazla imkân vardır. Roman okuru bir süreci takip eder ve yavaş yavaş olaya vakıf olur. Oysa öyküde tabiri caizse yoğunlaştırılmış bir durum söz konusudur. İki sayfalık bir öyküyü anlamak için bazen defalarca okumanız gerekir. Bu keyifli bir okumadır ama. Yazara hayran olursunuz. İnanılmaz edebi bir haz verir. Edebi demiş- ken bir de nitelikli edebiyattan bahsederek bitireyim bu soruyu. Önünüze konan her yemeği yemediğiniz gibi her kitap da okunmaz. Bugün niteliksiz birçok ki- tap var, okura sadece güzel anlar vaat eder, sonrası yoktur. O kitaplar geleceğe kalmaz, hayata dair bir şey sunmaz, sadece güzel bir an geçirmenizi sağlar. Oysa nitelikli kitap, başta da söylediğim gibi, sizin kendinizi tanımanıza fırsat verir. Her şeyi o size söy- lemez, siz kendiniz bulur çıkarırsınız. Sizi düşünmeye sevk eder. Sizden çaba ister. Bu nedenle nitelikli kitaplar, yazarlar okuyun. Dünya ve Türk klasik eser- lerini şimdiden okumaya başlarsanız ileride büyük bir birikim elde etmiş olursunuz. Öykü türünde şu an “Ucu Açık Son” denilen bir bitirme tarzı kullanılıyor, bunu nasıl de- ğerlendiriyorsunuz? Bu bir tercih meselesi. Yazar açık uçlu sonu tercih edebileceği gibi sonu net bir şekilde de bitirebilir. Fa- kat bugün yazılanlar genelde açık sonlu öyküler. Ben de bunu tercih ediyorum. Bu bir yöntemdir dediğim gibi. Öykünün aslında bitmediğini, bir şekilde devam ettiğini gösterir. Okur sonrasında nasıl devam etsin istiyorsa onun zihninde öyle devam eder. Ben şöyle düşünüyorum. Bize her şey ezeli ve ebedi hatırlatır. Öykülerimiz de bunun bir yansımasıdır. Sonsuzluğu hatırlatmalıdır öyküler. Yazdıklarımızda sınır yoktur. Sonunda şu oldu demek bir sınır çizmektir. Ben sınır çizmek istemiyorum. Her okur kendince bir son bul- sun veya bulmasın öylece sonsuzluğa karışsın. 29 Ağır eleştirilerle karşılaşıyor musunuz? Eskiye nazaran Edebiyat dünyasında ağır eleştiriler olmuyor artık. Yakın çevreniz söylerse söylüyor. Be- ğenip beğenmeme meselesine gelince o da kişisel bir tercih. Bazı anlatım tarzları bize uç gelebiliyor ve ondan keyif almıyoruz. Ben öykülerimi yayınlamadan arkadaşlarımla paylaşıyorum. Onlardan yazdıklarımı eleştirmelerini istiyorum. Onlarla istişare içerisinde oluyorum. Sizlere de bunu tavsiye ederim. Bazen kendinizin fark edemediği bir noktayı başkası okudu- ğunda kolaylıkla bulabiliyor. Bu da size yol gösteriyor. Kalemine güvendiğiniz, bu işin ehli olanlara yazdıkları- nızı göstermenizi ve her daim eleştiriye açık olmanızı tavsiye ederim. Okuduğumuz yazarları yazma sürecinde taklit etmemek için neler tavsiye edersiniz? Hep zor sorular soruyorsunuz arkadaşlar. Buna nasıl cevap verilebilir ki. Belki daha çok okuyarak denebilir. Taklit kötü bir şey, sizin olmadığınızı gösterir. Fakat bunun yanında etkilenmek diye bir şey var. Etkilene- bilirsiniz. Taklidi kişinin kendisi fark eder, fark ettiği için de bunu değiştirebilir. Lakin etkilenip de ona benzer yazmak kaçınılmaz olabilir. Asıl olan orijinal olabilmektir. İlk başlarda bu normal karşılanır, ama zamanla artık yazarın kendindi dilini oluşturması bek- lenir. Çok okuyarak, çok yazarak ve bilincinde olarak bu süreçten geçilebilir. Bir de metinlerarısılık var, parodi var, postmodern an- latı var. Bunlar başka metinleri kullanarak ortaya yeni bir şey ortaya koyar. Böyle de olabilir. Okuma ko- nusunda ciddiyim. Çok okuyarak, çok görerek bunlar aşılabilir. Kimler okunabilir birkaç isim vererek bitire- yim. Ömer Seyfettin, Halit Ziya, Sait Faik, Sabahat- tin Ali, Tarık Buğra, Bahaeddin Özkişi, Rasim Özde- nören, Mustafa Kutlu, Tomris Uyar, Vus’at Bener, Oğuz Atay, Hüseyin Su, Necip Tosun, Cemal Şakar, okumaları yapabilirsiniz. Okuma yelpazeniz ne kadar genişlerse tekrara düşme ihtimaliniz de o kadar azalır. Ayrıca hayata dair birikimleriniz artır.
.... Enderun Mektebi Makale Zeynep Sude GÜVEN - AL 10/A Rümeysa BİLGİÇ - Rehber ve Danışman Öğretmen MODERNİZM ÇERÇEVESİNDE göre din ve modernite kavramlarını inceledik. Ayrıca ülkemizde yani Türkiye’de modernite ve din etkisi altında sosyal yaşamın nasıl değiştiğini, modernitenin bir uzantısı olarak Laiklik ile beraber ülkemizdeki değişimleri ele aldık. Ve son olarak da özellikle din ve modernite kavramları ile doğrudan bağdaşan sekülerleşmenin etkisi anlatılmıştır. Günümüzde şüphesiz ki din ve modernitenin yaşa- mımızda rolü büyüktür. Bu bağlamda ele aldığımız çalışmamızda modernizm ve din kavramları ile iliş- kili olarak sekülerleşme, gelenek, kültür ve sosyal yaşamımız ile bağdaştırarak modernizm çerçeve- sinde din algısını ele aldık. Makalede modernizm ve din ilişkisi bunların arasın- daki olumlu ve olumsuz bağlar, gelenek ve kültüre DİN ALGISI 30
.... Enderun Mektebi Makale Zeynep Sude GÜVEN - AL 10/A Rümeysa BİLGİÇ - Rehber ve Danışman Öğretmen 31 Yeni, çağdaş ve ilerici yenici an- lamlarına gelen modernizm “mo- dernus” kelimesinden gelmiştir. Milattan sonra 5. yüzyıldan iti- baren kullanılan kelime, ilk olarak Hristiyanlık öncesi dönem ile son- rası dönemi ayırmak için kullanıl- mıştır. Bu kullanışa göre Hristiyan olmak modern olmak demekti. Günümüzde eski ile yeniyi ayırma olarak görülmüş ve modernizm geniş bir kitle ve birçok din tara- fından kabul görmüştür. Din; bireyin sosyal, kültürel, psi- kolojik vb. alanlarda yaşamını etkileyen inanç ve değerlerinin bütünü olarak belirtilebilir. Tarih boyunca din çeşitli kaynaklara dayandırılmıştır. Bunlar toplum- dan doğan ve ilahi kaynaklara da- yandırılan olarak ikiye ayrılabilir. Toplumların ortaya çıkardığı din- lere, Budizm ve Hinduizm’i; ilahi kaynaklı dinlere ise İslam’ı örnek verebiliriz. Türkiye, siyasi olarak diğer ülke- lerle–özellikleBatıülkeleriyle-mü- cadele verdiği gibi, sosyal olarak da çok fazla mücadele vermiştir. Çeşitli yollarla “modernizm” adı altında kültürümüz yozlaştırılma- ya çalışılmıştır. Bu modernizm asıl modernizm değil, Batı tara- fından uygulanan “Sahte Moder- nite”dir. Yozlaştırılmaya çalışılan diğer bir konu ise Türkiye’nin dini değerleridir –özellikle İslamiyet- . Türkiye’de en yaygın din İslam’dır. İslamiyet her zaman gayrimüslim devletler tarafından bir tehlike olarak görülmüş ve İslamiyet or- tadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Bu, yüzyıllardır süregelen bir mü- cadele olmuştur. “Sahte Moder- nite” akımına uyan bireyler, dinini yaşamaya çalışanları hep “yobaz, gerici” olarak tanımlamış ve tehli- ke olarak görmüştür. Müslüman- lar her zaman okulunda, işinde, arkadaş ortamında ötelenmiştir. Özellikle başörtüsü kullanan kadın Müslümanlar üzerinde bu baskı şüphesiz daha baskın olmuştur. Hedef kitle her zaman için kadın olmuştur. Çünkü toplumu büyü- ten, yetiştiren ve ona yön veren kadındır. Keza, Müslüman bir kadının kendini belli etmesi kılık kıyafet açısından tabii ki daha ola- ğandır. Çevredeki baskıdan sıkılan Müslüman toplum, bir süre sonra yorulmaya başlamıştır. Tüketti- ği yiyeceklere kadar birçok şey İslami yaşamdan uzak kalmıştır. Aslında buna “modernite adı al- tında normalleştirme” de demek mümkündür. Çünkü Müslüman, muhafazakâr kesim modernleş- meye çalışırken ister istemez belli İslami değerlerden uzak kalmıştır. Batı’nın dayattığı modernlik, baş- ta da bahsettiğimiz gibi özgürlük gibi görünürken, gelenek veya din ile birlikte yürütülmeye çalışıldığı zaman modernitede yetersiz ol- duğunuzu hissedilir. Laiklik kav- ramı ile birlikte ülkemize modern sayılan birçok yenilik gelmiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere aslen, din ve modernitenin kesi- şim noktası Laikliktir. Genel olarak bakıldığında sekülerleşme ve mo- dernite İslam ve Türk dünyasında etkinliği yer yer, az da olsa ken- dini hissettirmektedir. Fakat bu Batı dünyasındaki kadar değişime sebep olmamıştır. Özellikle Avru- pa’da Rönesans ve Reform’un din üzerine etkileri modernite bağla- mında geniş kapsamlı olmuştur. Yani modernite, sekülerleşme ile beraber Batı toplumlarında kap- samlı değişikliklere yol açmıştır. Bu etki ve değişimler İslam dün- yasında, Batıdaki kadar geniş kapsamlı ve çabuk olamamıştır. Sonuç olarak modernleşme ve din olguları birbirinin alternatifi olarak görülmemesi gerektiği ve bunların etkileşiminin kaçınılmaz olduğu görülmüştür. Modern- leşme ve din kavramları birbirin- den etkilenmekle beraber aynı zamanda çok zıt iki kavram gibi durmuştur. Özellikle modernite kavramı insan hayatına girmesi ile en çok din faktörünü etkilemiş ve reformlarını yapmaya dinden başlayarak yola çıkmıştır. Bu de- ğişim kültürü, geleneği ve sosyal yaşamı da etkilemekle beraber Türkiye’de Tanzimat’la başlayan birçok değişikliğe sebep olmuş- tur. Bu değişikler kimi taraftan olumlu görülürken kimi taraftan da çok tepkiler almıştır. Ayrıca modernitenin bir uzantısı olarak görülen sekülerleşme kav- ramı ise günümüzde birçok toplu- mu etkilemek ile beraber dinden uzaklaşmayı, modernite kılıfına uydurarak değişimlerini ortaya koymuştur. Sekülerleşme kimi toplumlarda çok tutulurken(özel- likle Batı toplumları) İslam dün- yasında ve Türkiye’de bu etki çok fazla görülememiştir.
.... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 32 nin İncelenmesi ve ndeki Sorunların Tespiti Eğitim, sözlük anlamı olarak; “Belli bir bilim dalında, belli bir konuda bilgi ve beceri kazandırma, yetiş- tirme ve geliştirme işi” demektir. Bu kelimenin eş anlamlısı ise “terbiye” demektir. Kelime anlamların- dan yola çıkarak diyebiliriz ki, eğitim konusu insa- noğlunun doğumundan ölümüne kadar en önemli yapıtaşlarından birisidir. Hayatımızın bu önemli unsuru bizleri iyi ya da kötü anlamda etkileyebilir. Bilindiği üzere eğitim, bir ülkenin varoluşu demektir. Geleceğini inşaa et- mek isteyen bir ülke, insan- larının eğiti- mini restore etmelidir. Bu restorasyon sürecinde bazı sorular akla gel- mektedir. Okullaşma bir toplumun eğitilmesi için yeterli midir? İçerisindeki sistem arızalı olduktan sonra okullaşma fayda getirir mi? Bunlar ülkemizin can damarı konularıdır. Yeni bir neslin inşaası, birbi- rine milli bağlarla bağlı bir toplumun oluşturulması ancak bu toplumun ileri bir seviyeye çıkarılması ile mümkündür. Bu konuda Grigory Petrov, kitabında Finlandiya’nın dirilişinde rol alan Snelman isimli büyüğün “Saıma” adlı gazetedeki bir yazısını nak- letmiştir; “Ne zaman bizim küçük milletimiz, büyük komşularından daha yüksek bir medeniyete sahip olursa, ancak o zaman tehlike bertaraf edilmiş olur!” (Petrov, 2007; 35). Medeniyet konusu, bir toplumun temel yapıtaşla- rından biri olmakla beraber insanoğlunun da gelişi- minde gerçekten önemli bir faktördür. Bir toplumun medeniyet seviyesini artırmak ise ancak eğitimle mümkündür. Ülkemizde bugüne kadar uygulana- gelmiş birtakım eğitim sistemleri vardır. Bunlardan hiçbir zaman tam bir verim alınamamış olmasının yanı sıra, birçok gencimiz “sistem kurbanı” olmuştur. “Milletimizi dıştan yenemeyen düşmanlarımız uzun asırlar sonra onu içten yenme yoluna yönel- diler. Eğitim sistem ve araçlarıyla, misyoner- leriyle, kültür ajanlarıyla, kapitalist vasıtalarıyla, fikir kirlenmesi ve kültü- rel bombardımanlarıyla, insanımızın dinine, mu- kaddesatına, imanına, inançlarına ve kültürüne odaklandılar.” (Erbakan, 2014; 171). “Okullaşma tek başına yeterli midir?” Sorusuna gelirsek, ne kadar okul açarsanız açın eğer içerisi- ne koyacak nitelikli öğretmeniniz, iyi bir sisteminiz yoksa hepsi boş kalacaktır. Okullar hergün sadece su ve elektrik israfına yol açan binalar anlamına gelecektir. Artık bazı politikalar değiştirilme yoluna gidilmelidir. Okullaştırmaya verilen gereksiz önem kadar, yenilikçi eğitim yöntemlerine de önem ve- rilmelidir. Her öğrencinin bir cevher olduğu zihniyetini gerek- li merciler kavramalı ve bu cevherlerin etkisiz hale getirilmesine sessiz kalınmamalıdır. İnsanı eğitmek ancak eğitilmiş insanlarla mümkündür. Kendi geç- mişini bilmeyen bir nesilden gelecek yeni bir nesil ise maalesef ondan farklı olmayacaktır. Türk Eğitim Sistemi
.... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 33 Cihan devleti olmak, zalimin zulmüne ses çıkarmak ve bu sesin de gereğini yapabilmek ancak eğitilmiş bir toplum ile mümkündür. Bu çerçevede, ivedilik- le bazı değişiklikler yoluna gidilmeli ve artık toplu- mun en üstünden en altına insanlar eğitilmelidir. Memurlar eğitimli birer memur olmalıdır. Böylece yaptığı işin ehemmiyetini kavrayabilir, “Bu işi ma- aşımdan öte devletim için yapıyorum” diyebilir. Mühendisler “Ben bu tankı ülkem için üretiyorum, kendi şöhretim için değil” diyebilir. Fakat eğitimsiz kalan bir toplumdan da insanların kendi çıkarlarını düşünmelerinden başka bir şey beklemek hatadır. Bu toplumlar birgün yok olmaya mahkumdurlar. 1. BAŞARILI BIR SISTEM ÜZERINDEKI ETKENLER Eğitim konusu elbette birtakım etkenlerle beraber- dir. Eğitim tek başına, birisinden ders almak ya da bir yerden bir şeyler okumak olarak düşünülemez. Tam aksine kendisinden başka birçok kavrama bağ- lı olan eğitim, bu kavramların da etkileriyle insana zarar ya da fayda getirecek bir kavramdır. 1.1.ÖĞRETMEN FAKTÖRÜ Eğitim sisteminin temelini oluşturan, belletmen yani öğretmenlerdir demek yanlış olmaz. Öğretmen bir öğrenci üzerindeki en etkili mercilerdendir. İlko- kul sıralarında gerçekten iyi ve ilgili bir öğretmene denk gelmiş çocukların eğitiminin devamındaki sü- rece bunun yansıması elbette kaçınılmazdır. Bunun tam aksi olarak da ilkokul yıllarında kendisi ile ilgi- lenmeyen “dersimi anlatır giderim” kafasındaki bir öğretmenle karşılaşmış genç dimağların da ileride bunun kötü bir etkisini görmesi kaçınılmazdır. Bu husus Türk Eğitim Sistemi’nin incelenmesi gere- ken bir konusudur. Devlet kurumlarının yapacağı öğretmen atamala- rında daha seçici davranması bir mecburiyet haline gelmiştir. Bu mecburiyetinin gereğinin yapılmaması elbette Türkiye’nin geleceğini etkileyecektir. Öğret- men alımında sadece puanai sıralamaya bakılması gerçekten bir hata olmasıyla birlikte insanın diğer yanlarını yok saymak demektir.
.... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 34 Kendisine sadece “matematik” anlatabilecek diğer yönlerde ise öğrencisine kötü örnek olacak, onu in- citecek bir öğretmen elbette hem ülkeye hem aile mef’umuna hem de öğrenciye yansıyacaktır. Bu- nunla birlikte öğretmen atamalarında liyakatin daha fazla esas alınması bizler için daha yararlı olacaktır. “Her türlü devlet hizmeti emanet olarak kabul edil- meli ve emanetin ehlinelinin seçiminde bilgi, kabi- liyet ve tecrübe kadar ahlak ve karaktere de önem verilmelidir.”(Erbakan, 2014; 179). Necmettin Erbakan’ın bu söylemine bakılarak da ülkemizdeki bu kanayan yara açıkça görülebilmek- tedir. Ahlak eğitimini tamamlayamamış bir öğret- menden diğer alanlardaki gelişimi de tam olarak beklenemez. Bununla beraber devlet kurumlarına atanan öğret- menlerin denetiminin daha sıkı yapılması ve teşki- latlanmanın en ücra köy okulunda bile kendini gös- termesi, öğretmenin kendi yasalarını oluşturmasına izin vermemesi gerekmektedir. Bu denetimlerin so- nucunda uyarı alan ve halen aynı hatalarında devam eden öğretmenlerin bu mesleğe devam etmelerine imkan verilmemelidir. 1.2.AILE FAKTÖRÜ Ata erkil Türk aile yapısını esas alarak, ailenin de eğitilmesi kaçınılmaz bir zorunluluktur. Yani öğret- menin okulda verdiği değerlere ters düşecek bir aile yaşantısı, eğitimi, öğrenciyi ikilemde bırakacak ve “ailem mi doğru söylüyor yoksa öğretmenim mi?” sorusunu akıllara getirecektir. Aile eğitimine de en az öğrenci eğitimi kadar önem verilmesi ge- rekmektedir. Halk eğitim merkezleri ailelere özümüzü hatırlatmalı ve milli şuur konusunda birifingler vermelidir. Ben- liğini yitirmiş bir toplumun evlatları da elbette ebe- veynlerinden farklı olmayacaktır. Aile mef’umunun bu kadar önemli sayılmasındaki sebep, çocuğun ilk okulunun aile olmasıdır. Aile kurumunun restore edilmesi ilkokula daha hazır bireylerin yetiştirilmesi demektir. İlkokula benliğini, geçmişini bilerek giden bir çocuk okuma yazma öğrenimini bir görev olarak bilecek ve bu uğurda çalışacaktır. “İstediğiniz kadar mükemmel anayasalar yapınız! Seçme ve seçilme alanında halka dilediğiniz kadar yetkiler veriniz! Sosyalizm veya Komünizm’in sihirli gücüne istediği- niz kadar inanınız! Eğer çocuklarınız gerektiği şekilde eğitim almazlar ve hayata bir hiç olarak atılırlarsa, parlemento ve devletçe bütün özgürlükler tanınmış olsa da sosyal hayat yine de sönük ve paslı olacak- tır. Böyle bir nesilden gelen memurlar düzensiz ve hantal, onların şefleri de politika cambazları olurlar. Milletvekilleri çıkar peşinde koşarlar. Okullar yeni neslin bilincini ve kalbini körelten birer yer olurlar. Basın, sokaklarda kendilerini satılığa çıkaran allık- lı, pudralı kadınlara döner. Tok veya aç olan yoğun halk kitleleri ise kendilerine yabancı olan her şeye özellikle de yukarı sınıfa mensup insanlara karşı nefret, kıskançlık ve intikam duyguları beslemeye başlarlar.” (Petrov, 2007; 67). Buradan da yeni neslin önemi açıkca anlaşılmakta- dır. Artık aile konusuna da yeteri kadar önem veril- melidir. 1.3.İDEAL BILINCI FAKTÖRÜ Tıpkı bir araba gibi insanoğlunun da yakıta ihtiyacı vardır. Bu maddiyatta enerji taşıyan ATP hücreleri olabilir fakat psikolojik yönden motive olması için insana gereken bir şeyler de şüphesiz vardır. Bunlar adrenalin, istek, ideallerine bağlılık, hedef, dava şuuru vb. Duygular olabilir. İnsanoğluna tarih- te büyük işler başartan hep bunlar olmuştur. Bakar- sak Fatih’e İstanbul’u fethettirecek güç, İslam Pey- gamberi Muhammed’in sözlerinden birisidir. O söze mazhar olma arzusu Fatih’e bunu başarttırmıştır.
.... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 35 Bunun yanında Malcolm X’e İslam için ölmeyi sağ- layan dava bilinci aynı zamanda Hasan el Benna’ya da “Müslüman Kardeşler’ i kurdurtmuştur.” İdeallerine bağlı bir Türk genci, şüphesiz birçok alanda başarılı olacaktır. Çünkü bir işi ne için yaptı- ğını bilmek insana daha da şevk verir. “Genç ruhla- rın okulda yoğurulması geleceğin hayatını hazırlar. Bugünkü okul, manevi kudret kaynağı olmaktan çıkmıştır, sönmüş bir ocaktır. Yarım asra yakın bir zamandan beri bu ocağın nasıl söndürüldüğünü bil- mek gerekir.” (Topçu, 2013; 147). Okullarda verilecek manevi eğitim- ler elbette Türk gencini hayata hazırlayacak, türev-integral hesaplamasını niçin öğrendiğini sorduğumuzda, para kazan- mak için cevabından evvel “vatanım için” cevabını verebilecektir. Fakat tüm bu değerlerden habersiz yetişen Türk gençliği, kafelerde “flört zihniyeti”nin pençesinde fink atmaktadır. Bu şuurlara sahip ol- mak bir gencin milletini ileri medeniyetler bir sevi- yesine çıkarması beklenemez. 1.4.FIZIKI ŞARTLAR FAKTÖRÜ Devlet okulları ve özel okullar arasındaki imkanlar uçurumu bazen çok büyük noktalara çıkmakla bera- ber, öğrencileri de birbirine zıtlaştırmaktadır. “Bak devlet okulundan bir çocuk birinci olmuş, özellerin hepsi sustu kaldı.” gibi yorumları çokca görüyoruz ve daha da göreceğiz. “Eğitimde eşitlik” herkese aynı devlet kitabını dağıtmakla sağlanamaz. Bugün ülkenin en doğusu ile en batısı arasındaki eğitimin farkı üniversitelerin puanlarına bakılarak bile anla- şılabilir. “Bir çocuk, eşit nitelikte okul eğitimi hakkına sahip olmakla zengin bir çocuğun konumunu nadiren elde edebilir. Aynı okula, aynı yaşta başlasalar bile fakir çocuklar, orta sınıf çocuklar için pekala mümkün olan eğitim olanaklarının çoğundan mahrum ka- lırlar. Bu avantajlar evdeki sohbetlerden ve kitaplardan, çocuğun hoşlanacağı tatil gezile- r i - ne ve hem okulda hem okul dışında yer alabileceği farklı ilgi alanlarına dek uzan- maktadır.” (Illıch, 2014; 19). Okullarda spora teşvik edici ma- ter- yaller bulunmalıdır. Basketbol po- t a sı, voleybol filesi, futbol kalesinin hepsi bir okulda bulunmalıdır. Dershanelerin kapatılması kararın- dan sonra birçok dershane özel okula döndü ve bunlar dershane binasına yemekhane bile sığ- dıramadılar. Bahçesi olmayan bir okulda öğrenci elbette daralacak ve kaçacak yer arayacaktır. Bunların önüne geçmek için öğrenciye aradığı ortam okulda sağlanmalıdır.
....36 Enderun Mektebi İnceleme Selahaddin UYSAL - AL 12/D Bir milletin aklının ve kalbinin Ba- tı’ya tesliminin başlangıcı mı yok- sa bir imparatorluğun kurtuluş re- çetesi mi bunu siz değerli okurlar yazının sonunda karar vereceksi- niz. Kalemimizle dokunacağımız konu Gülhane-i Hattı Hümayun nam-ı diğer Tanzimat Fermanı… Tanzimat kelimesinin sözlükteki manasına şöyle bir baktığımız- da manası düzenlemeler ve re- formlar anlamına gelmektedir. Osmanlı Devletinin ordudaki göz bebeği kapıkulu ocakları yeniçe- rilerdir. Bu ocak Osmanlı Devle- tine çok büyük zaferlerin kapısını da açmış mağlubiyetlerin de. Osmanlı Devleti zamanla iç ka- rışıklıklar nedeniyle Avrupa’daki gelişmeleri özelde reform ve Rönesans gibi Avrupa’nın aydın- lanma hareketlerini takipten uzak kalmıştır. Ülke içinde nispeten yenilikler(reform) yapılmak isten- miş; fakat askeri alan daha ağır- lıklı olmuştur. Özellikle bu süreçte kapı kulu ocaklarının tehdidi(isyan hareketleri) ülke içindeki reform- lara ıslahatlara izin vermemiştir. Kapıkulu ocaklarını kaldırıp ülke içinde ilk düzenlemeyi yapmak is- teyen Genç Osman olmuştur; fa- kat O bu isteğinin bedelini canıyla ödemiştir. IV. Murat gibi isimler devletteki gerilemeyi öngörmüş; fakat gerilemeyi devletteki bazı kurumlarda aramıştır. Buradaki reformlar kişilere bağlı kalmış bunun sonucunda başarılı olama- mıştır. III. Selim Han devletteki gerile- menin sebebinin ilimde geride kalmanın olduğunu görmüştür. Bu arada Fransız ihtilali gerçek- leşmiş dünya genelinde milliyet- çilik akımı başlamıştır. III. Selim Han, devleti bu akımın etkile- rinden uzak tutmaya ve devleti ayağa kaldırmak için çalışmalar yapmıştır. Bu amaçla Avrupa’daki yenilikleri takip etmesi için Avru- pa’ya elçilikler açmış ve öğrenci göndermiştir. TANZİMAT’IN RÜZGÂRIYLA
....37 Enderun Mektebi İnceleme Selahaddin UYSAL - AL 12/D III. Selim Han bir isyan ile taht- tan indirilip canına kıyılır ve yine ıslahat hareketleri sekteye uğrar. III. Selim Han’dan sonra devletin başına kalkınmanın en büyük lide- ri olarak Sultan II. Mahmut Han geçmiştir. Sultan Mahmut ilk başta ıslahatların baş düş- manı kapıkulu ocaklarını kaldırmıştır. II. Mahmut Han tahtta olduğu sırada bir olay ya- şanmış ve 1815’te Avrupa, Viyana Kongresinde Os- manlıyı baş düşman olarak görüp şark sorunu olarak adlandırılıp tartışmıştır. Türk milletini Anadolu’dan atıp Orta Asya’ya sürme planlarını burada başlat- mışlardır. Sultan Mahmut bu olayları görüp Devletteki yenileşme hareketlerine hız kazandırmıştır. Devlet özellikle Avrupa’ya gönderdiği öğrencilere çok umut bağlamış ve onları devletin ge- leceği olarak görmüştür. Fakat yurda dönen gençlerin suretleri ne kadar Türk milletinden gibi gözükse de o gençlerin hemen hepsi kalbini ve aklını Batı’ya kap- tırmış ya da satmıştır. Bu gençler Osmanlı’daki gerilemenin soru- nuna yanlış bir tespitle yaklaşa- rak çözümü kültür değişiminde aramışlardır. Batı’nın bilimi yerine fazlalıkla kültürünü getirmek is- teyen Genç Osmanlılar; Fransız ve İngiliz hükümetinden de des- tek görerek yurt içinde ve yurt dışında kurdukları dernek ve ya- yınladıkları dergi ve gazeteler ile Osmanlı Devleti’ne karşı olmuş, Devlet-i Ali’yi Tanzimat fikrine zorlamışlardır. Ve nihayetinde 1839’ da Tanzimat ilan edilmiştir. Tanzimat bir siyasi hareket olma özelliğinden öteye geçerek toplumsal alanda değişimi de beraberinde getirmiş sosyal ha- yatta yanlış Batılılaşmaya sebep olmuştur. Modernleşme çabaları devam ederken evlerde/konak- larda kullanılan eşyalar tamamen Batı zevkine göre tanzim edilir. Kapısını ardına kadar Batılı yaşam tarzına açan aydınlar/zenginler zamanla alafrangalaşarak yeni bir tipin oluşmasına zemin hazır- lar. Toplumun büyük tepkisiyle karşılaşan bu yeni insan tipi, bir bakıma aydın ile halk ilişkisinin de zarar görmesine sebep olur. Tanzimat döneminin karakteristik özelliği olan çağdaşlaşma, sade- ce fikirde değil insan hayatının her safhasına hitap eder. Türk toplumunda görülen değişim, imparatorlukta yaşayan azınlıklarla da yakından il- gilidir. Avrupai tarz yaşam arzusu ve muaşeret kural- larının değişimi, azınlıklar- dan başlayarak toplumun üst katmanlarından halka doğru yayılır. Azınlığın Avrupa ile olan iletişimi bunda da etkili olur. Tanzi- mat’la birlikte Fransız mo- dası İstanbul’da hayatın her alanına girer. 19. yüzyılın sonlarında daha da belirginleşen yan- lış Batılılaşma veya Batı’yı yanlış anlama, dejenere kişilerin ortaya çıkmasın sebep olur. İstanbul ha- yatında sık rastlanır hale gelen bu kişiler, romanlarda da sık sık işlenir. Yazarların burada en çok eleştirdiği husus, roman kahra- manlarının kendi kültürüne ya- bancılaşması, tüm benliğini körü körüne Batılıya teslim etmesi, tembel, mirasyedi, taklitçi, gaye- siz amaçsız ve şuursuz kişiliklerin ortaya çıkmış olmasıdır. Özetle diyebiliriz ki Türk –İslam medeniyeti, yanlış Batılılaşma serüvenine Tanzimat’ın ilanıyla girmiş ve halen de bu yozlaşma- nın rüzgârında savrulmaktadır.
.... Enderun Mektebi İnceleme Ahmet Hakan ÖZEL - AL 10/A 38 Osmanlı Devleti’nde kökleşmiş ve devlete birçok hizmeti olmuş kurumlardan biri de Enderun’dur. Enderun kelimesi Farsça da “Sarayın en iç kısmı, bir şeyin dâhili, iç yüzü “ anlamlarına gelmek- tedir. Enderun mektebi Sultan II. Murad tarafından kurulmuştur. Sultan Murad döneminde okulun görevi saraya sı- radan eleman ve hademe yetiştir- mektir. Daha sonradan Fatih Sultan Mehmed döneminde okul yenilen- miş ve bazı değişikliklere gidilmiştir. Fatih Sultan Mehmed, devletin gücü- nü muhafaza etmek ve bu amaç doğ- rultusunda nitelikli eleman yetiştirmek için okulda düzenlemeler yapmıştır. Bazı Türk ailelerin çocuklarının yanında; fethedilen topraklarda ve Osmanlı sınırları içeresinde ikamet eden Hristiyanların çocuklarından akıllı, zeki, bece- rikli ve yakışıklı olanlar seçilir, Enderun’da eğitim almadan önce Türk bir ailenin yanına verilirdi. Bu- rada temel eğitimlerini alan çocuklar daha sonra titiz bir seçimden sonra Enderun’a ka- bul edilirdi Burada talebeler sıkı bir eğitim öğretim sürecine girerler ve birçok farklı dalda kendilerini geliştirirlerdi. ‘‘Balığa uçmayı öğretemezsiniz...’’ anlayışı hâ- kim olduğu için herkes kendi yeteneğine göre herhangi bir dalda uzmanlaşırdı. Ayrıca öğrencilerin çalışma azmini kamçılamak için hiçbir başarı ödülsüz bırakıl- maz fakat bunun yanında da küçük bir hataya ceza verilmekten kaçınılmazdı. Öğrencilerin aldığı bu sıkı eğitim 4 konu üzerinde toplanmıştı: Enderun Mektebi’nde Enderun
.... Enderun Mektebi İnceleme Ahmet Hakan ÖZEL - AL 10/A 39 *Beden ve Fiziki Eğitim (Binicilik, Kılıç kullanma, Ok atma, Güreş…) *Dönemin bütün pozitif ilimleri (Tıp, Astronomi, Matematik, Tarih, Coğrafya, Hukuk, Şiir, Bed-i Be- yan[Güzel Konuşma], Edebiyat…) *Güzel sanatlarla ilgili dersler (Musiki, Hat, Cilt Sa- natı, Oymacılık…) *İslami İlimler (Tefsir, Hadis, Kelam, Tecvit, Akait, Arapça, Meal…) Bu tahsiller sırasında Enderun da yükselmeyi hak eden talebeler sırayla 7 oda boyunca yükselirlerdi. Bu odaların ismi şöyleydi: 1)Küçük oda 2)Büyük oda 3)Doğancı koğuşu 4)Seferli odası 5)Kiler 6)Hazîne odası 7)Has oda Yedinci odadan da başarılı ve tam donanımlı bir şekilde mezun olanlara tecrübe kazanmaları için Anadolu ve Rumeli de yöneticilik görevleri verilirdi. Vazifelerini layı- kıyla yerine geti- renler sadaret makamına kadar ulaşabilirdi. En- derun’da yetişip iyi yerlere gelen sayısız nice büyük şahsiyet vardır. (Devlet adamı, sanatkar, ilim adamı). Bunlardan birkaçı şunlardır: 1)Sokullu Mehmed Paşa (Devlet Adamıdır. Sadrazamlığa kadar yükselmiştir.) 2)Köprülü Mehmed Paşa (Devlet Adamıdır. Sadra- zamlığa kadar yükselmiştir.) 3)Matrakçı Nasuh (Bilim Adamıdır. Tarihçi, matematikçidir.) 4)Said Efendi (Ressam ve müzisyendir.) Enderun’un işleyişi Osmanlı Devleti’nin altın çağla- rında bozulmamış, bu sebeple nitelikli devlet adam- ları yetişmiştir. Bazı basiretsiz padişahlara rağmen yönetimde bir boşluk oluşmamıştır. Ancak devletin gerilemeye başlaması ve insanların bozulmasıyla birlikte kurumda sıkıntılar çıkmıştır. Disiplinsizlik, verilen eğitimin yozlaşması, devşirme sisteminin bozulması, liyakatsiz ve yeteneksiz kişi- lerin torpille okula alınması gibi durumlardan dola- yı sıkıntılar baş göstermiş bunun sonrasında batılı tarzda okulların artmasıyla mektep iyice önemini kaybetmiştir. Osmanlı İmparatorluğu nasıl Batılı devletlere ayak uyduramadıysa, Enderun Mektebi de batılı tarzda okullara ayak uyduramamıştır. Bu zamandan sonra mezun olan kişiler eskisi kadar fazla yüksek ma- kam ve mevkilere gele- memiş, bu durum halkın ve devlet büyüklerinin gözünde mektebin de- ğerini düşürmüştür. Tüm bu olayların sonucunda ise Enderun Mektebi’nin, 1908 yılında- 2.Meşruti- yetten sonra- faaliyetle- rine son verilmiş ve ku- rum kapatılmıştır.
.... Enderun Mektebi Hikaye Neriman KAFAOĞLU - AL 10/B 40 Beklemek… Geceydi ve sokağın en ıssız yerindeyim. Sessizliğin çığlıklarının be- lirginleşmesiyle karanlığa gömdüğüm kafamı kaldırdım. Uzun ve tamamen siyah gördüğüm bir adam! Kafamın karışıklığıyla ve karanlığın zarar verdiği gözlerimle ona baktım. Karanlıkta parlayan siyaha yakın kahverengi gözleri ve uzun ses- sizlikten sonra duyduğum “Yardım ister misin?” sözleri kafamda yankılanıyordu. ZAMANI CÜMLELERE DÜĞÜMLEMEK
.... Enderun Mektebi Hikaye Neriman KAFAOĞLU - AL 10/B 41 Kendimi bile bilmezken nasıl yardım istenir. Hızlı ve kısık bir ses tonuyla, hayır, dedim. Hafif sisli sokak lambasına doğru hızlı adımlarla yürüdüm. Eve girdim ve bir günü daha kendimi anlamadan bi- tirmek üzereydim. Tahtaları belirginleşmiş koltuğa oturdum ve kafamda dönüp duran o düşünceleri tekrar tekrar geçirdim. Ne kadar garip bir duygu- dur ki istemeye istemeye düşünüp durmak. Sürekli beynimi işgal eden cümleleri kafamda tasarladım. Kitapların karışıklığıyla eğilmiş olan kitaplıktan bir kâğıt parçası buldum. Kafamı karıştıran ve sürekli yoran o düşünceleri içimden geldiği haliyle cüm- lelere döktüm. Bunu yapmak kafamdaki konuşan sese bir arkadaş bulmuşum da sanki beni rahatsız etmiyor gibiydi. Biraz olsun azalan düşüncelerimi bir kenara bırakıp gözlerimi kapattım. Alarmın çalı- şıyla açmakta zorluk çektiğim gözlerimi açtım. Sabah olmuştu ve hayatın bana ayırdığı zamanda bir gün daha eksilecekti. Her şey gayet normaldi ve sıradan bir pazartesiydi. Odadaki dağınıklığın yavaş yavaş kafamdaki sese ayak uydurduğunu fark etti- ğim an toplamaya başladım. Dağınıklığın yavaş ya- vaş kalkışıyla bir kâğıt belirdi. Tamamen unuttuğum bir kağıttı. Gece yazdığım o kâğıdı okumak için garip bir heyecan kapladı. Gece yazdığım düşünceler iyi gelmişti bana. Odadaki dağınıklık tamamen kaybol- duktan sonra yazdıklarımı tekrar tekrar okudum. Boş bir sayfaya düzenledikten sonra daha da ra- hatlamıştım. Yazdığım cümleler şiirleşmeye yöne- liyordu. Cümleleri ufak dokunuşlarla dizeler haline getirdim. Rahatsızlıktan da öte olan düşüncelerimin küçükte olsa bir işe yaraması hoşuma gitmişti. O gün bir türlü okuyamadığım kitapların yanı- na gittim ve gözüme ilk çarpan Cemal Süreyya’nın Üstü Kalsın adlı şiir kitabıydı. Hiç şüphe etmede kitaba uzandım ve bir kenara gidip sadece şiirle- rin isimlerine baktım. Dikkatimi çeken isimleri uzun uzun düşündüm. Şiirleri okumadan isimlerinin onlara kazandırdığı de- rin anlamlar yardımlarıyla içeriklerini tahmin etme- ye çalıştım. Daha sonra bunları bir kenara bırakıp, okumaya başladım. Yavaş yavaş kayboluyordum sanki. Siyaha karışan beyaz gibi hala siyahtım ama beyazı hissediyordum. Dizelerin biri bitmeden di- ğerine odaklanıyordum. Sayfalar içine çekiyordu sanki beni. Üzerine basa basa okuduğum kelimeler yankılanıyordu ki telefonun çalışıyla kaybolduğum dizelerden ayrılarak telefonu açtım. Telefonu kapat- tıktan sonra hala aklımda o kitap vardı; fakat tekrar açacak cesaretim yoktu. O kitap bana bir şeyler katmıştı hissediyordum. Karanlıkta kaybolmuş kendimi buluyordum. Okuduğum şiirlerin birinde- ki o cümle aklımdan çıkmıyordu. “Beklemek övgü kazanmasıydı zamanın…” derin derin anlatıyordu, farkındaydım. Şiiri oluşturan kelimelerin her biri bir sayfa her yan yana gelişi de bir kitaptı. Peki, bir şiirden kaç tane kitap çıkardı? Bir cümle nasıl bu kadar derin olur? İki kelimeyi yan yana getirmek için kaç gün uğraş- mıştır şair? Şimdi de düşüncelerimde kayboluyordum. Yine hava kararıyordu, yine o hüzün; ama bugün fark- lıydı. Bugün kendimi bulmakta attığım ilk adımdı. Havanın iyice kararıp güneşin sabaha yaklaştığı o anları bekledim. Gecenin belirginliğinin en üst saf- hada olduğu an, tozlu balkona çıkıp elimdeki kâğıt parçasıyla düşüncelerimi seçtim. Yine yazıyordum. Yazdıkça genişledim sanki. O kâğıt parçasının dol- ması huzur veriyordu. Patlamak üzere olan balonun yavaş yavaş boşalması gibiydi. Tamamen dolan kâğıdın ardından hızlı hızlı odama gittim ve kendim için bir defter seçtim. Kafamdaki bütün fazlalıkları artık o defterde olacaktı. Çevreme ördüğüm duvara pencere olacaktı o defter. Rahatsız eden düşünce- lerimin üzerimden kalkışıyla derin bir nefes aldım. Kaybolan ruhumu bulmuştum sanki, sadece ruhu- mu değil kendimi bulmuştum…
.... Enderun Mektebi Hikaye Zeynep Sude GÜVEN - AL 10/A 42 Rutin haline gelmiş şekilde, akşam ezanına yarım saat kala okuldan çıkıyorum. Karın yağmayışındaki sert rüz- gâr içimi üşütüyor. Küçük bir kız görüyorum yolda. Önüne değil, parktaki çocuklara bakıyor. O kadar dalmış ki, ona dikkatlice bak- tığımı fark etmiyor. Çocuklarla tartışmış olmalı. Biraz daha ilerlediğimde bir anne ve çocuk görüyorum. Çocuk bir şeye ısrar ediyor, annesinin önünde zıplayı- şından anlıyorum. Annesini hâlâ ikna edemiyor. Annesi çok sinirlenmiş olmalı. Sıkmaktan beyazlayan parmak boğumlarından anlıyorum. Havanın soğukluğundan mustarip, eve yaklaşmakta ol- duğumdan mutluyken, annem arayıp markete gitmemi söylüyor. Koşturarak markete gidiyorum. Rafların İsrail ürünleriyle dolmuş olması, başka bir seçeneğimin olma- yışı canımı sıkıyor. Göz devirerek ayrılıyorum rafın önünden. Diğer markete gidiyorum. Her adım başının market olmasına ilk kez an- lam verebiliyorum. Diğer markette de durum aynıyken, çok farklı bir marka görüyorum. Bir çocuğun annesine ısrar ettiği şeyi elde etmesi gibi bir mutluluk oluyor içimde. Onu alıp kasaya koşuyorum. Kasiyer parayı masa- ya bıraksın diye poşete yavaş y a v a ş koyuyorum. Kasiyer anlamamakta pek ıs- rarcı. Somurtarak çıkıyorum oradan. Annem tekrar aramadan eve gitmek için çok hızlı yürüyo- rum. Tam o sırada İstanbul’u görüyorum, günüm şenleniyor. Eve geliyorum, televizyondaki diziye takılıyor gözüm. Kültürün ne denli yoz- laşıp, hayâyı elden nasıl götürdüğüne şahit oluyorum. Yazık, diyorum içim- den. Ayırıyorum gözümü televizyon- dan. İçimde bir öfke beliriyor. Sonra annem çağırıyor, - Çay sofrasına! Günümü şen bitiriyorum. İÇTİMAİ
.... Enderun Mektebi Karikatür Azra GİRGİÇ - AL 9/A 43 Azra Girgic
.... Enderun Mektebi Şiir Zeynep Aslı TANOĞLU - AL 10/B İçim kan ağlıyor! Duyuyor musunuz hıçkırıkları mı? Silmek için geliyor musunuz sahiden? Umursamadınız mı yoksa beni de? Binlerce insandan akan binlerce gözyaşını görmediğiniz gibi! Yok mu saydınız hepimizi? Yalan mı geldi haykırışlarımız? Biliyor musunuz? Biz ölüyoruz! Siz görseniz de görmeseniz de Bizim umut dolu gözlerimiz kapanıyor bu dünyaya her gün! Nerede miyim ben? Halep’teyim, Filistin’deyim… Savaşların, bomba seslerinin, acıların ve vicdansızlığın içinde mahsur kaldım! Ama en çok umutsuzluk aldı beni içine! Ölüm ve yaşam arasındaki o ince çizgideyim ben! Peki, sen neredesin? 44 SEN NEREDESİN ?
.... Enderun Mektebi Şiir Zeynep Aslı TANOĞLU - AL 10/B 45
.... Enderun Mektebi Makale Muhammed AKKAN - Tarih Öğretmeni İslam’ın izzet ve şerefi olan Müslümanların ilk kıblesi Mescid-i Aksa, Hz. İshak’ın, Hz. Musa’nın, Hz. Davud’un, Hz. Elyâse’nin, Hz. Zekeriye ve Hz. Yahya’nın türbegâhlarının bulunduğu mukaddes bir beldedir Kudüs. Ehl-i Kitap (Müslüman, Hristiyan ve Ya- hudi) için kutlu olan bu beldede asırlardır bölge mücadeleleri süregelmiştir. Kısaca tarihi sürecine baktığımız zaman ta- rihin ilk dönemlerinden beri insanların dünyada var ol- duğu süre içerisinde kadim coğrafyada her daim insan izlerine rastlanmaktadır. Bölgeyi de içerisine alan ve Suriye-Lübnan ve Akdeniz sahili boyunca uzanan Fe- nike Uygarlığı bölgenin bilinen ilk uygarlığı kabul edilir. Daha sonra tarihi kaynaklara İbrani Medeniyeti olarak geçen ve Hz. Musa, Hz. Davud, Hz. Süleyman dönem- lerinde tarihte ilk defa tek tanrılı bir dini kabul eden müstakil bir devlet yapılanmasıyla karşımıza çıkmak- tadırlar. Bu tarihten sonra tahrif edilmiş (bozulmuş) Yahudiler işgal dolu yılların ardından dünyanın çeşitli bölgelerinde sürgün hayatı yaşamak zorunda bırakıl- mışlardır. M.Ö 60 yıllarda Roma’nın (Hıristiyan) haki- miyeti bölgede hissedilmiş ve bu Hıristiyan idare altı asırdan fazla devam etmiştir. Sonunda Müslümanlar 630’lu yıllarda Filistin havarisini kontrolü altına almayı yani fethetmeyi başarmıştır. Bu tarihten sonra Emevi, Ab- basi, Fatımî, Eyyubî, Selçuklu ve Osmanlı Devleti XIX. Yüzyılın başlarına kadar bölgeyi hakimiyeti altında tutmayı başarmışlardır. Bu dönemde de Fi- listin topraklarında kozmopolit yapının gereği olarak din ve dil bakımından birbirinden çok farklı olan insanlar bir arada yaşamış ancak Müslümanlar zımmîlere (can, mal ve namus güvenliği, uyrukluğuna girdikleri İslâm dev- leti tarafından sağlanan Hristiyan ve Yahudi- ler) tarihin hiçbir döneminde baskı ve zulüm yapmamışlardır. Nihayet 1896 yılında bölgede büyük bir siyonist İsrail Dev- leti kurmak isteyen gazeteci kisvesiyle dolaşarak Osmanlı topraklarında ajanlık faaliyet- leri yürüten Theodor Herzl’ın 29 Ağustos 1897 tari- hinde İsviçre’nin Basel kendinde düzenlediği I. Siyo- nist Kongresinde, Büyük İsrail Devleti’nin kuruluşuyla ilgili Herzl: ‘Kim ne derse desin, ben birkaç gün önce Basel’de Yahudi devletini kurdum bile. Bugün bel- ki de tüm dünya bana gülüyordur; ama, belki 5 yıl, belki 50 yıl sonra, bunun gerçekleşeceğine tüm dünya şahit olacaktır. Bunun gerçekleş- m e s i için önümüzdeki tek engel Osmanlı’dır ve yapılması gereken Osmanlı’nın yıkılmasıdır. Ancak burada konu bü- 46 KudüsDavamız Ortak
.... Enderun Mektebi Makale Muhammed AKKAN - Tarih Öğretmeni 47 tünlüğünü bozmadan çokça yanlış anlaşılan bir ko- nuya açıklık getirmeliyim. Güya T. Herzl II. Abdülha- mid’in huzuruna çıkmış ve ona Osmanlı’nın Düyun-u Umumiye’deki borçlarını ödemek karşılığında Filistin topraklarını istemiş Sultanda ona kanla alınan toprak- lar ancak kanla ödenir demiş. XIX. Yüzyılda bile Os- manlı padişahlarının karizmaları ve huzurlarına çıkan elçilerin saygıları –ki Herzl elçi bile değil bir gazeteci- dir- Osmanlı’nın klasik döneminden çok da farklı de- ğildir. Yani Herzl’ın böyle bir niyeti olsa bile ki bunun olduğunu biliyoruz. Bunu padişaha iletebilmesi müm- kün değildir. Nitekim sultanın Herzl’ı huzurdan kovma hikayesi bir şehir efsanesidir. T. Herzl Siyonist Kongre’de 50 yıl sonra devletin ku- rulacağını söylemiş ve sadece bir yıl yanılma payıyla yani 1948 yılında İsrail Devleti resmen kurulmuştur. Devletin kuruluş sürecinde İngiltere Dışişleri Bakanı James Balfour’un yayınladığı deklerasyonda (bildiri) Filistin’de kurulacak İsrail Devleti ile ilgili gerekli çalış- maların yapılacağını ve desteklerin verileceğini bildir- miş ve devletin kuruluş sürecini hızlandıran en önemli çalışmalardan biri bu olmuştur. Bu tarihten sonra yıllarca sürecek olan Arap-İsrail savaşları yaşanmış bu savaşlarda Avrupalı devletler özellikle ABD’nin İsrail’e açık destek vermesiyle savaş- ların genel galibi İsrail olmuş, bulunduğu topraklardaki yürüttüğü terör faaliyetlerine o günlerde başlamış ne yazık ki Türkiye’de İsrail’i tanıyan ilk Müslüman devlet olmuştur. O günden sonra İsrail’in Filistinli Müslü- manların sayılarını azaltma ve bölgede tek hakim güç olma çabaları sürmektedir. Bunun çarpıcı bir örneği de şudur; 1948 yılından beri İsrail Yahudileri’nin nü- fusu 10 kat artarken bu oran Filistin Müslümanlarında 8 kat olarak tespit edilmiştir. Yani Yahudilerin evlilik(- Yahudi kadınların yalnızca Yahudilerle evlenme kuralı) ve çocuk sahibi olma prensiplerine bakıldığında bu rakamları ciddi bir şekilde irdelemek gerekmektedir. Bugün bir terör devleti olan İsrail’in yaptıklarının an- laşılabilmesi yani bütün Müslümanların ortak davası olan Filistin’in savunulabilmesi için mutlaka tarihimizi yakînen tanımak mecburiyetindeyiz. Yoksa toprakla- rın kutsallığını anlatmak yalın ve boş umut tacirliğiy- le bu işlerin yoluna girmeyeceğini son 70 yılda İsrail Müslümanlara göstermiştir. Cenab-ı Allah (C.C)‘Allah’ın ipine hepiniz sımsıkı yapı- şın. Dağılıp ayrılmayın.’ (Âli İmrân 103.) ayeti gereğin- ce birliğimizi ve beraberliğimizi muhafaza etmeliyiz. Efendimiz’in (S.a.v) ‘Kendisi için istediğini bir Mü’min, kardeşi için de istemedikçe hakiki manada iman et- miş olmaz’ hadis-i şerifince ilk kıblemize kalben ve ruhen bağlı olmalıyız ve orada şehit olan can, mal, din ve namusları uğruna canlarını veren Müslüman kar- deşlerimize yardım etmeliyiz. Efendimiz (S.a.v) ‘Siz- den herhangi biriniz bir kötülük gördüğünde onu eliyle değiştirsin. Eğer buna güç yetiremezse diliyle değiş- tirsin. Buna da güç yetiremezse kalbiyle (buğz etsin). Bu ise imanın en zayıf mertebesidir.’ buyurmaktadır. Elimizden hiçbir şey gelmiyorsa tam bir teslimiyetle Allah’a Mescid-i Aksa’nın kurtulması zulme uğrayan Müslümanların en kısa zamanda huzura kavuşmaları ve zalimleri perişan etmesi için her an dua etmeliyiz. Ki bu imanın en zayıf mertebesidir. Allah’a emanet olunuz. Vesselam.
.... Enderun Mektebi Makale Mehmet Fikri TOK - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni 48 Sezai Karakoç’un Yazılarında Diriliş Kavramı Sezai KARAKOÇ, yazdığı tüm eserlerde ekseriyet- le diriliş fikri üzerinde durmuştur. Bunun dışında kullandıkları veya yazdıkları oldukça az bir yer tu- tar eserlerinde. Diriliş, onun eserlerinde kuru bir fikirde kalmamıştır. Hayatının her safhasında bu ruhu yaşamaya ve yaşatmaya uğraşmış, Diriliş ruhunu daima canlı tutmaya, yeni kuşaklara her detayıyla bu akımı öğretmeye çalışmıştır. Üstat tek kurtuluşun İslam medeniyetlerinin tarihte ve kültürde birleşme olduğunu vurgularken bunların sayesinde canlanan Diriliş ruhu İslam âleminin kurtuluşuna vesile olacak, tek dişi kalmış Batı’nın ise sonu olacaktır fikrini empoze etmiştir. Ede- biyatımızın özgün ve nadide simalarından olan Sezai Karakoç’un Diriliş düşüncesi kökünü tarihin derinliklerinden alsa da yeni bir yorum ve yeni bir yüz olarak bugünkü kuşağın karşısına Karakoç’la çıkmıştır ve üstat bunu asla tamamen kendisine mal etmez. Asırlar boyunca insanlığı doğru yola götüren her harekette Diriliş ruhunu gördüğünü söyler. Ayrıca Karakoç, Batı’nın insanları ne hale getirdiğini gözler önüne sererek, bundan kurtulu- şun ancak Batı’ya sırt çevirmekle ve Batı hayalleri kurmayı bırakmakla olacağını dile getirir. İnsanlı- ğın hareket alanına değişik düşünce sistemlerini sunan Batı’nın, bu misyonuyla insanları bir girdaba sürüklediğine dikkat çeker Karakoç, bundan kurtu- luşun da ancak Diriliş düşüncesiyle gerçekleşece- ğini belirtir. 1.GİRİŞ Sezai Karakoç Garipçiler’e ve 1940 Toplumcu Gerçekçi Kuşağı’na tepki olarak doğan, 1950-
Enderun Mektebi 16. Sayi
Enderun Mektebi 16. Sayi
Enderun Mektebi 16. Sayi
Enderun Mektebi 16. Sayi
Enderun Mektebi 16. Sayi
Enderun Mektebi 16. Sayi
Enderun Mektebi 16. Sayi
Enderun Mektebi 16. Sayi

Recommended

Enderun Mektebi 17. Sayi
Enderun Mektebi 17. SayiEnderun Mektebi 17. Sayi
Enderun Mektebi 17. SayiGençlik Eğitim Kurumları
 
Enderun mektebi 15. Sayi
Enderun mektebi 15. SayiEnderun mektebi 15. Sayi
Enderun mektebi 15. SayiGençlik Eğitim Kurumları
 
Şiir Kitabı-Tarla Kuşu
Şiir Kitabı-Tarla KuşuŞiir Kitabı-Tarla Kuşu
Şiir Kitabı-Tarla KuşuKürşat Topuz
 
Enderun Değer Dergisi Sayı 1
Enderun Değer Dergisi Sayı 1Enderun Değer Dergisi Sayı 1
Enderun Değer Dergisi Sayı 1enderunliseleri
 
Turkce4ders
Turkce4dersTurkce4ders
Turkce4dersTulay01
 
Görsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz Kitabı
Görsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz KitabıGörsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz Kitabı
Görsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz KitabıHaldun Bilgi
 
Mersin Polifonik Dergi - 4
Mersin Polifonik Dergi - 4Mersin Polifonik Dergi - 4
Mersin Polifonik Dergi - 4CMSMERSIN
 
Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23
Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23
Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23Gençlik Eğitim Kurumları
 

Recommended

Enderun Mektebi 17. Sayi
Enderun Mektebi 17. SayiEnderun Mektebi 17. Sayi
Enderun Mektebi 17. SayiGençlik Eğitim Kurumları
 
Enderun mektebi 15. Sayi
Enderun mektebi 15. SayiEnderun mektebi 15. Sayi
Enderun mektebi 15. SayiGençlik Eğitim Kurumları
 
Şiir Kitabı-Tarla Kuşu
Şiir Kitabı-Tarla KuşuŞiir Kitabı-Tarla Kuşu
Şiir Kitabı-Tarla KuşuKürşat Topuz
 
Enderun Değer Dergisi Sayı 1
Enderun Değer Dergisi Sayı 1Enderun Değer Dergisi Sayı 1
Enderun Değer Dergisi Sayı 1enderunliseleri
 
Turkce4ders
Turkce4dersTurkce4ders
Turkce4dersTulay01
 
Görsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz Kitabı
Görsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz KitabıGörsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz Kitabı
Görsel Sanatlar Program ve Öğretmen Klavuz KitabıHaldun Bilgi
 
Mersin Polifonik Dergi - 4
Mersin Polifonik Dergi - 4Mersin Polifonik Dergi - 4
Mersin Polifonik Dergi - 4CMSMERSIN
 
Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23
Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23
Bilsem Bilgilendirme Sunumu 22-23Gençlik Eğitim Kurumları
 
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİBİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİGençlik Eğitim Kurumları
 
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİBİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİGençlik Eğitim Kurumları
 
ZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİ
ZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİ
ZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİGençlik Eğitim Kurumları
 
İLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞ
İLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞİLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞ
İLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞGençlik Eğitim Kurumları
 
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYOR
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYORÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYOR
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYORGençlik Eğitim Kurumları
 
YEME-İÇME ADABI
YEME-İÇME ADABIYEME-İÇME ADABI
YEME-İÇME ADABIGençlik Eğitim Kurumları
 
YKSTANITIMSUNUMU.pptx
YKSTANITIMSUNUMU.pptxYKSTANITIMSUNUMU.pptx
YKSTANITIMSUNUMU.pptxGençlik Eğitim Kurumları
 
Öğrenci Veli Sözleşmesi
Öğrenci Veli SözleşmesiÖğrenci Veli Sözleşmesi
Öğrenci Veli SözleşmesiGençlik Eğitim Kurumları
 
Veli Sözleşmesi
Veli SözleşmesiVeli Sözleşmesi
Veli SözleşmesiGençlik Eğitim Kurumları
 
2019-2020 VELİ EL REHBERİ
2019-2020 VELİ EL REHBERİ2019-2020 VELİ EL REHBERİ
2019-2020 VELİ EL REHBERİGençlik Eğitim Kurumları
 
LGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMU
LGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMULGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMU
LGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMUGençlik Eğitim Kurumları
 
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi SemineriGençlik Eğitim Kurumları
 
5. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
5. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri5. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
5. Sınıf Uyum Eğitimi SemineriGençlik Eğitim Kurumları
 
Veli Sözleşmesi
Veli SözleşmesiVeli Sözleşmesi
Veli SözleşmesiGençlik Eğitim Kurumları
 
Nobet
NobetNobet
NobetGençlik Eğitim Kurumları
 
Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019
Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019
Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019Gençlik Eğitim Kurumları
 
5. Sınıf Oryantasyon Semineri
5. Sınıf Oryantasyon Semineri5. Sınıf Oryantasyon Semineri
5. Sınıf Oryantasyon SemineriGençlik Eğitim Kurumları
 
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi SemineriGençlik Eğitim Kurumları
 
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇Gençlik Eğitim Kurumları
 
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)Gençlik Eğitim Kurumları
 

More Related Content

More from Gençlik Eğitim Kurumları

BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİBİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİGençlik Eğitim Kurumları
 
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİBİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİGençlik Eğitim Kurumları
 
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇Gençlik Eğitim Kurumları
 
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)Gençlik Eğitim Kurumları
 

More from Gençlik Eğitim Kurumları (20)

BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİBİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
 
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİBİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
BİLİM VE SANAT MERKEZİ (BİLSEM) VELİ BİLGİLENDİRME SEMİNERİ
 
ZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİ
ZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİ
ZAMAN VE ZAMAN YÖNETİMİ
 
İLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞ
İLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞİLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞ
İLKOKULDAN ORTAOKULA GEÇİŞ
 
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYOR
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYORÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYOR
ÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYOR
 
YEME-İÇME ADABI
YEME-İÇME ADABIYEME-İÇME ADABI
YEME-İÇME ADABI
 
YKSTANITIMSUNUMU.pptx
YKSTANITIMSUNUMU.pptxYKSTANITIMSUNUMU.pptx
YKSTANITIMSUNUMU.pptx
 
Öğrenci Veli Sözleşmesi
Öğrenci Veli SözleşmesiÖğrenci Veli Sözleşmesi
Öğrenci Veli Sözleşmesi
 
Veli Sözleşmesi
Veli SözleşmesiVeli Sözleşmesi
Veli Sözleşmesi
 
2019-2020 VELİ EL REHBERİ
2019-2020 VELİ EL REHBERİ2019-2020 VELİ EL REHBERİ
2019-2020 VELİ EL REHBERİ
 
LGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMU
LGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMULGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMU
LGS VELİ BİLGİLENDİRME SUNUMU
 
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
 
5. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
5. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri5. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
5. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
 
Veli Sözleşmesi
Veli SözleşmesiVeli Sözleşmesi
Veli Sözleşmesi
 
Nobet
NobetNobet
Nobet
 
Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019
Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019
Enderun Liseleri Veli El Rehberi 2018-2019
 
5. Sınıf Oryantasyon Semineri
5. Sınıf Oryantasyon Semineri5. Sınıf Oryantasyon Semineri
5. Sınıf Oryantasyon Semineri
 
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
1. Sınıf Uyum Eğitimi Semineri
 
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇
2018-2019 Gençlik İlkokulu/Ortaokulu Veli̇ El Rehberi̇
 
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş (2018-2019)
 

Enderun Mektebi 16. Sayi

  • 1. Enderun MektebiENDERUN LİSELERİ KÜLTÜR SANAT EDEBİYAT DERGİSİ Sayı:16/Ocak-2018 RöportajDosyaİncelemeBiyografi Mehmet Karaman Endüstri 4.0 Eric Hoffer Nikola Tesla İnsanlar sevilmek için yaratıldılar, eşyalar ise kullanılmak için. Dünyadaki kaosun nedeni; eşyaların sevilmeleri ve insanların kullanılmalarıdır.
  • 2.
  • 3. Enderun MektebiENDERUN LİSELERİ KÜLTÜR SANAT EDEBİYAT DERGİSİ 2018
  • 4. Enderun Mektebi Özel Enderun Fen ve Anadolu Liseleri Kültür Sanat Edebiyat Dergisi İMTİYAZ SAHİBİ Özel Enderun Fen ve Anadolu Liseleri Adına Said TURGUT Okul Müdürü GENEL YAYIN YÖNETMENİ Öznur Özgür İÇ Fen Lisesi Müdür Yardımcısı YAYIN KOORDİNATÖRÜ Zahid AYDOĞAN Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni EDİTÖR Öznur ÖZDEMİR Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni GRAFİK-TASARIM Emre YALDIZ YAZIŞMA ADRESİ Kayacık Araplar Mh. Ataç Sk. No:1 Karatay/KONYA ELEKTRONİK POSTA enderunlisesi@gmail.com WEB www.gencegitim.com.tr TEL 0.332 237 81 08 BASKI Eroğlu Ofset Selçuk V.D. 3360160642 Matbaacılar Sitesi Yayın Cd. No:19 Karatay/KONYA Tel: 0.332 342 08 31 Basım: Ocak 2018 YAYIN TÜRÜ Yerel süreli yayın. Dönemde bir yayınlanır. Ücretsizdir. İnsan, mezarından alınan bir avuç toprağın bir damla suyla çamurlaştırılarak başla- dığı ömür sergüzeştinde okyanustaki yelkenli gibidir. Allah’ı ancak gönlüne sığdırabilen âdemoğlunun “ene’den” başlayıp “Hüve’ye” gitmesi gereken yolculuğunda “bir bitmeyecek zevk verirken beste” sandığı şu âlemde kendini köleleştirip kendine yeni efendiler edindi. Sırrını da doğarken yanında taşıdığını, iç dünyasında “Hüve’yi” bulması gerektiğini unutup “uyumuşsun uyanamamışsın” dünyasında hep bir arayış içinde vaktini tamam etti. Her geçen gün, gelen günün heybesinde birikince tabiatın esrarının çözülmesinde ve gönül okyanusunda “ene’ye” yapılan yolculukta insana yeni ufuklar açtı. Bize de binlerce yıldır süren ve sürmeye de devam edecek olan bu birikim sürecin- de insanın bilim ve teknoloji ile olan imtihanını kendi benliğinde değerlendirmeye çalıştık. Bu nedenle: Sanayileşme ile başlayan endüstrinin evrelerine yer vererek teknolojinin hayatımız- daki yerini ve bizlerin sosyo - kültürel açıdan değişimini irdeledik. Hayallerinin ardından giden yenidünyaya değişimi getiren Tesla’dan Eric Hoffer’e, kültür değişiminde kilometre taşı olan Tanzimat’a ve modernleşme ile din arasında çıkmaza giren insanı konu edinerek dimağlarda bir lezzet bırakmak istedik. Ayrıca : Sayfalarından hayatların aktığı hikaye ustası Mehmet Karaman ile hikaye üzerine bir söyleşiyi de sizlere sunduk Dergi ekibimizle sizler için Edebiyat Okumalarında meraklısına yol gösterebilecek bir röportaj yaptık. Dergide emeği geçen öğretmen ve öğrencilerimize minnetleri- mi sunuyor, sizleri dergiyle baş başa bırakıyorum. İstifade edilebilmesi temennisiyle... Zahid AYDOĞAN - OCAK / 2018 BAŞLARKEN...
  • 5. İçindekiler BAŞLARKEN | Zahid AYDOĞAN | ..................................................................................................................... HEYBEMDEKİLER | Zeynep Aslı TANOĞLU | Öykü .......................................................................................... HİÇ | İsmail ÜNAL | ŞİİR ................................................................................................................................ NE ACI | Burak Talha DAĞDEVİREN | Şiir ......................................................................................................... YÜRÜ ve DÜŞÜN | Güneş EGE | Hikaye .......................................................................................................... MODERNİZM KISKACINDA DİN | Muhammed Abdullah SAYIN | Makale ...................................................... MODERN KÖLELİK | Berat Enes ERTÜRK | Hikaye ............................................................................................ MODERN DÜNYANIN KURUCUSU : TESLA | Aynur Sena Derbentli | Biyografi ................................................ ENDÜSTRİ BİZİM NEYİMİZ OLUR | Muhammed Veli ÜNLÜ | Dosya .............................................................. ERIC HOFFER | Berat Enes ERTÜRK | İnceleme ............................................................................................... HİÇ İN BİŞNEV | İsmail ÜNAL | Şiir .................................................................................................................. TAHAMMÜLSÜZLÜK | Sena Nur YILMAZ | Deneme ........................................................................................ Mehmet Karaman il RÖPORTAJ | Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü | Röportaj ................................... MODERNİZM ÇERÇEVESİNDE DİN ALGISI | Zeynep Sude GÜVEN | Makale .................................................... TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ İNCELEMESİ - SORUN TESPİTİ | Himmet Emre ÇİMEN | Makale................................... TANZİMAT’IN RÜZGÂRIYLA | Selahaddin UYSAL | İnceleme ........................................................................... ENDERUN MEKTEBİ’NDE ENDERUN | Ahmet Hakan ÖZEL | İnceleme ........................................................... ZAMANI CÜMLELERE DÜĞÜMLEMEK | Neriman KAFAOĞLU | Hikaye .......................................................... İÇTİMAİ | Zeynep Sude GÜVEN | Hikaye ........................................................................................................ ENDÜSTRİ 4.0 | Azra GİRGİÇ | Karikatür ........................................................................................................ SEN NEREDESİN | Zeynep Aslı TANOĞLU | Şiir ................................................................................................ ORTAK DAVAMIZ : KUDÜS | Muhammed AKKAN | Makale ............................................................................. SEZAİ KARAKOÇ ’UN YAZILARINDA DİRİLİŞ KAVRAMI | Mehmet Fikri TOK | Makale .................................... ŞEYH GALİP DER Kİ | Tuba ARIKAN | Şiir ......................................................................................................... ENDÜSTRİ 4.0 | Azra GİRGİÇ | Karikatür ......................................................................................................... 4 6 8 9 10 12 16 18 20 22 24 25 26 30 32 36 38 40 42 43 44 46 48 52 54
  • 6. .... Enderun Mektebi Öykü Zeynep Aslı TANOĞLU - AL/10A Kim olduğumun, nerede doğduğumun, nerede ya- şadığımın ve kaç yaşında olduğumun herhangi bir önemi yok bu satırlarda. Benim hikâyem de herkes gibi başladı. Bir gece yarı- sı annemin attığı çığlıklar arasında geldim misafir olduğum bu dünyaya. Dedim ya işte misafir sadece… Herkes gibi bir müddet kaldıktan sonra ben de gi- decektim buradan. Belki de geldiğime sevinip gitti- ğime üzülecekler olacaktı yaşamımı paylaştıklarım arasında. Bir sürü yaşanmışlıkla beraber yaşaya- madıklarımı da alıp yanıma ansızın verecektim son nefesimi. Ama insan kolay doğmadığı gibi kolay da ölemiyor işte. Hayatım da her zaman bir mücadele vermiştim ben de herkes gibi. Hayatın kanunuydu bu. Yaşama tutunma mücadelesi, kaybetmeme mücade- lesi. Mücadele verdikçe yorgun düşen ruhuma inat pes etmiyordum hiç- bir zaman, etmemeliydim de zaten. Kazanmalıydım. Öyle derdim kendime hep. Ansızın geriye baktı- ğımda fark etmiştim insan kaybetmekten korktuğu her şeyi kaybedermiş. Meğerse ben de kazandım sandığım çoğu şeyi kaybetmiştim. En değerli şey olan zaman mıdır mesela? Kendimi de kaybetmiştim onca yaşanmış- lıklar arasında. İçimin derinliklerinde bir ses vardır. Bir ben duyarım o sesi bir ben bilirim. Konuşmaya başladı yine çokbilmiş iç sesim; kaybettin diyor bu sefer bana. Misafir olarak geldiğin bu üç günlük dünyada hep 6 HEYBEMDEKİLER
  • 7. .... Enderun Mektebi Öykü Zeynep Aslı TANOĞLU - AL/10A kaybettin. Kazandıklarını da görmek dahi istemedin. Sonra her şey canlanıyor gözümde; içimden gelen sesle birlikte. Bakıyorum da heybeme ne kadar kaybedilmişlik varsa almış hepsini götürüyor. İçine kırgınlıklarımı da al- mış üstelik. İç sesim yine konuşmaya başlıyor ben dalıp gitmişken geçmişe. “Hayal et diyor. Bilirsin sen hayal etmeyi seversin. “Se- verim diyorum. Denizin ortasındasın diyor içim, yanında heyben var. Seni yoran kaybedişlerin, kırgınlıkların var küçük ama içine birçok şey sığdırdığın heybende. At onları denize. Gitsinler. Çok durdular çok kanattılar seni bırak gitsinler. Diyorum ki çokbilmiş iç sesim bu defa haklı konuştu. Atıyorum heybemi denize içimden gelen sese uyarak. Bir yük kalkıyor omuzlarımdan. Bir filiz açıyor kirli kalbi- min ortasında. Epeydir kalbimin içinde gömülü duran heybemin, deni- zin kumlarına saplanışını seyrediyorum bu sefer. Denizin ortasında bomboş, tertemiz heybem bir kelebek edasıyla konuyor kalbimin bir odacığına. Sanki bana hâlâ bir umut olduğunun haberini verir gibi göz kırpıyor. Kıpır kıpır olan içimle yeni heybemizi karşılıyoruz. Sonra birlikte yeniden başlamak istiyoruz tertemiz hey- bemle. Çokbilmiş iç sesime haber veriyorum bu güzel ha- beri. Yeniden başlıyoruz tamam mı içim? Bu kimsenin olmadığı yerde “Allah yeniden başlayanların yardımcısıdır “diyerek yeniden başlıyoruz tamam mı? Tamam diyor içim, bana katılıyor bu sefer. Yeniden başlayalım diyor o da. Aslında benim hikayem tam da o an başlamıştı. Tüm kay- bedişleri kırgınlıkları terk edip içimle birlikte tertemiz hey- beme güzel şeyler koymak için yeniden ayağa kalktığımız da başladı. 7
  • 8. Enderun Mektebi Şiir İsmail ÜNAL - AL 10/D Bir alem ki, Necaset dillere akmışken, Susmak gariplik olmuş Ne menem iştir? Aşığa bu dünya cümleden zulüm olmuş. Can konağında sufİ Dergâhında Aşkı bulmak kime nasip olmuş? Aşk-ı bilmeyen ne bilsin bizi? Hiç den dinlemeyen ne bilsin BİŞNEV-İ?... Konuşmayı marifet sanan Alışkanlık gören Hûy(u) edinen, Nerden duysun Haşûm-i?... Maşuktan bi-haber Ne bilsin aşk ateşini? Biz de kapılar içeri açılır, Gönlünde meşk olan Hüsrev-i hakân yapılır. Varsan YOK YOK’san HİÇ yapılır… 8 HİÇ
  • 9. .... Enderun Mektebi Şiir Burak Talha Dağdeviren - FEN 10/A Düşman kalabalık gelmiş, Kâfirin gözünde azımsanıyoruz, ne acı! Melekler de bizimleymiş, Biz de kendimizi aziz sanıyoruz, ne acı! Kudüs’te çocuklar taşla tanklara saldırmış, Kendimizi güçsüz buluruz, ne acı! Açlıktan karınlarına taş bağlarlarmış, Gözümüzü doyuramayız, ne acı! 9 Kimileri yurtsuz kalmış, İslam için Kimileri nefessiz kalmış, vatan için Çıkmış birileri bir gece sokağa Kör kurşuna kurban gitmiş ne acı. Katliama kör, ağıtlara sağır kalmışlar. Seslerini duyuramamışız ne acı! Allah sabredenlerle beraberdir demişler, Kendimizi yalnız hissetmişiz, ne acı! NE ACI
  • 10. .... Enderun Mektebi Hikaye Güneş EGE - AL 10/A 10 Sokakta yürüyen her insan gibi yürüyordum. Herkesin kendine ait düşünceleri, kararları, adı, sıkıntısı, mut- luluğu, güldüğü anları, üzüldüğü zamanları ve tabii ki pişmanlıkları var. Benim de düşüncelerim, fikirlerim, kararlarım, sevinçlerim var. Evden çıkıp sokakta yürümeye başladığımda sadece kendi düşüncelerimi bildiğimi fakat benden başka kimsenin ne düşündüğünü bilmediğimi fark ettim; ama sadece tek bir düşünceyi bilmem, ona hakim olmam fakat diğer kimsenin ne düşündüğünü, neyin nasıl yapıldığını bilmeden hareket etmem ne kadar doğruydu? Evden çıkıp yürümeye başladım. Apartmanın giriş kapısını açarken karşıma çıkan adamın adını bile bil- meden yürümeye devam ettim. Sokakta yürürken ya- nımdan geçen anne ve kızın tartıştığını gördüm. Anne neden kızına bağırıyordu, neden? Tabii ki bunun da neden olduğunu bilmiyordum. Tartışmaya son vere- meden kimseye karışmamam gerektiğini fark ederek yürümeye devam ettim. Otobüs durağına geldim. Oradaki bekleyen herkesin bir hikayesi vardı acaba isimleri neydi? Duyguları ney- di? Otobüse bindim kartı tuttuğumda aklıma o kartı ilk kimin, nasıl bulduğu geldi? İlk kim, nasıl bulmuştu? Otobüsten indim. Su almak için markete girdim. YÜRÜ ve DÜŞÜN
  • 11. .... Enderun Mektebi Hikaye Güneş EGE - AL 10/A Su reyonuna gittiğimde, belki de sadece küçük bir suy- du kimin umurundaydı değil mi? Ama o su şişesinin yapımında kim bilir kimin emekleri vardı? O bizim içme- mizin saniyeler aldığı su şişesinde her bir damlası için çalışan kişilerin emekleri vardı. İçtiğimiz bir damla suda kaç kişinin emeği vardı? Suyu elime alıp kasaya gittim. Çı- kardığım elli kuruş benden önce ki- min elindeydi? İlk kimin eline dokun- muştu? Elli kuruş fikri ilk kimin aklına gelmişti? Tabii ki sorularıma cevap bulamadım. İnter- net her ihtiyacımızı karşıladığı için (!) internete girip bu bilgileri aradığımda nedense hiçbir bil- gi yoktu. Elli kuruşu kasaya verirken ufak bir para olmasına rağ- men onu hissettim ve kasaya verdim. İşlerim vardı hep- sini halletmek için dolanmaya başla- dım. Gittiğim yerlerde 5 metre aralıklarla Suriyeli çocuklar! Irkçılık yapmak ne kadar kolaydı ama o çocukların gö- zünden olaylara hiç bakmadığımı fark ettim. O küçük gözler neler görmüştü? Hangi savaşları, hangi kavgaları, hangi insafsızlıkları görmüştü? Ben, o duyguların hiçbirini hissetmeden, o gözlerin gördükleri hiçbir şeyi görmeden sadece ırkçılık yaptım ve yürümeye devam ettim. Yolda yürürken sanki bana hiçbir şeyin hikayesi yokmuş gibi geliyordu; ama vardı. Suç benimdi! Ben çok bencildim ve kimsenin, hiçbir şeyin hikayesini düşünmüyordum. Yolda giderken her dükkanda kıyafetler, kitaplar, bilgiler vardı. Benimde içine dahil olduğum, insanların bazı problemleri var- dır bunlardan biri de hiçbir şeyi düşünme- den, küçük, sıradan, önemsiz diyerek tüm eşyaları aşağılama- mızdır. Bu düşüncelerin bey- nimi ne kadar yordu- ğunu fark etsem de düşünmekten kendi- mi alıkoyamıyordum. Yürüdükçe her bir in- sanın ayrı ayrı sesini duyuyor, herkesin yü- zünü görüyor, garip bakışlarına tanık olu- yordum. Daha fazla yürüdüm ve işlerimi halledip eve dönme- ye karar verdim. Otobüse binip eve geldiğimde beynimin çok yorulduğunu ve her düşünceyi bilmenin ve aslın- da her düşünceyi öğrenmeye çalışmanın çok yorucu olduğunu fark ettim. Belki de ben herkesin hikayesini bilirsem ileride benim bilinecek bir hikayem kalmazdı. 11
  • 12. .... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni İnsanlar yaratılışından bu güne kadar birçok sa- hada yenilikler oluşturmuş var olan sahalarda ise ilerleme sağlamışlardır. Mağarada tek ba- şına yaşayan insanın serüvenine bir göz atacak olursak şunları söyleyebiliriz. Yalnız başına ve dış tehlikelere açık bir şekilde yaşayan insan, gecenin ürpertici karanlığından ve yalnızlıktan korunmak için bir başka insana ihtiyaç duy- muş ve aile kurumu meydana gelmiş- tir. Akıllı, bilinçli ve iradeli bir araya gelişlerle toplum oluşmuş ve aile de toplum sisteminin çekirdeğini oluştur- muştur. Yeme – içme ihtiyaçları ve mübadele sonucu eko- nomi kurumu, ontolojik olarak, yani eksik ve kusurlu olaninsanıntamolanbiryaratanainanmaihtiyacıyla din kurumu, tecrübelerin aktarımıyla eğitim kurumu, aile içi ve toplum içi insanlar ara- sı otorite belirlenimi vesilesiyle de siyaset ku- ru- mu ortaya çıkmıştır. Bütün bu kurumlar, sü- rekli ileriye doğru atılımlar yaparak kendilerini geliştirmişlerdir. Bütün bu ilerlemeler zamanı çağlara ayırmış ve önemli ilerleme hareketleri zamanın belli bir kesitine damgasını vurmayı başarmıştır. Bunun sonucunda genel-geçer adlandırma- lar peyda olmuştur. Modernite ve sanayi devrimi de bu adlandırmalardandır. Sa- nayi devrimiyle gelişen mo- dernizm insanların yaşam tarzı ve stan- dartlarında birtakım değişmelere sebep olmuştur. Etki öyle bir noktaya gelmiştir ki, insanların fikir ve inançlarını bile yönlendirebilmiştir 12 MODERNİZM KISKACINDA DİN
  • 13. .... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni 13 Seküler kelimesinin anlamı zaman zaman değiş- mekle birlikte karakteristik içeriğe de sahiptir. Her zaman açık bir şekilde dini olanın karşıtı anlamına gelmektedir. Sekülerleşme iddialarının doğruluğu, tarihi delile bağlıdır. Geçmişte yaşayan insan- ların şimdiye oranla daha dindar ol- d u k l a r ı n ı söylersek varsayım- lar üzerinden h a r e k e t etmiş olu- ruz. Sekülarizas- yon, modern toplumların küresel bir olgu- su olarak görülse bile, hepsinde tek ve aynı tarzda yayılma- mıştır. Topluluklar bu süreçten farklı şekilde etkilenmişlerdir. Dolayısıyla sekülarizasyo- nun etkilerini, kadınlardan ziyade erkekler, çok genç veya yaşlılardan ziyade orta yaş tabakasında bulunanlar, kır- sal kesindeki insanlardan ziyade şehirdeki insanlar, daha çok zanaatkâr ve küçük esnaf gibi geleneksel uğraşlarda çalışanlardan zi- yade modern sanayi üretimiyle doğrudan yüz yüze gelen sınıflar, özellikle de işçi sınıfı, Ka- toliklerden ziyade Protestan ve Yahudiler üze- rinde daha güçlü olma eğiliminde olduğu bulgulardan anlaşılmaktadır. Sekülerleşmenin sokaktaki insanı etki altına aldığı, dinde bir güvenilir olma yönde önemli bir problem oluşmuştur. Farklı bir deyişle dünyevileşme, realitenin dinin geleneksel dini tanımlamaları- nın makul olma özelliklerinin topyekün çöküşüyle so- nuçlanan bir gelişmedir. Dünyevileşmenin bilinç düzeyine bu yansıması (öznel dünyevileşme), toplumsal – yapı- sal düzeyde (nes- nel dünyevileşme) karşılığını bulur. Öznel olarak, sokaktaki in- san dini ko- nular hak- k ı n d a k a -
  • 14. .... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni rarsız bir tutum sergiler. Nesnel olarak ise, aynı in- san, kendi bağlılığını yahut en azından tevessülünü kazanmak için çekişen fakat hiçbiri de ona bu bağ- lılığı sağlayacak kıvamda görünmeyen bir sürü dini veya başka türlü realite tanımlayıcı vasıtaları bek- ler. Başka bir deyişle, çoğulculuk dene olgu bilinç dünyevileşmesinin toplumsal – yapısal bir karşılığını oluşturmaktadır. İnsanoğlu, hayatını idame ettirme yolunda, bireysel ve toplumsal yönlerde bir kendine ait dünya kurma girişiminde bulunmuştur. Çünkü insan, ne diğer insan- larla akıllı, bilinçli ve iradeli birliktelikler gerçekleştirme- den ne de kendine özel bir dünya kurmadan hayatını idame ettiremez. Beşeri olarak kurulan dünyanın inşası aşamasında ve kurulan bu beşeri dünyanın bir düzen ve birlik içerisin- de idamesi ve korunması aşamasında çok elzem bir rol üstlenen din, insanlığın ontolojik yönüyle, ta yaratılıştan yok oluşa kadar hep var olagelmiş ve bu da böylece var olarak devam edecektir. Dinin mevcudiyeti kesinlikle tartışılmazdır, fakat mevcu- diyet derecesi ve etki sahası zaman, mekân ve durum- lara göre devamlı bir değişiklik arz etmiştir. İnsanlar, ilkel tarım döneminde yaşamlarını idame ettirmede ilahi güçlere aşırı ihtiyaç duymuş, fakat bu insanın noksan yapısından kaynaklanan muhta- ciyet, insanın etki alanının artırılması, yani insanın endüstri ve teknolojideki gelişmelerle her türlü işi- nin kendisinin görmesi ve olumsuzluklara hemen müdahale ederek düzeltmesiyle azalmış ve dinin toplumsal hayattan giderek artan bir şekilde uzak- laşmasına neden olmuştur. İşte yaşamımızda dinden uzaklaşma, ilahi olanla değil de sadece dünyevi olanla meşguliyet, se- külerizm olarak gündemi işgal etmiştir. Sosyal bilimler, felsefe, ilahiyat, hukuk gibi bir çok alanda, tartışmalı bir kavram olarak karşımı- za çıkan sekülerleşme, özellikle modern sanayi toplumlarında dinsel inançların, pratiklerin ve kurumların toplumsal önemlerini yitirdikleri bir süreçtir. Sokaktaki en cahil ve dogmatik inançlı insanları bile etki altına alan sekülerleşme, modernitenin bir kaçınılmaz sonucu olarak karşımıza çıkmıştır. Sekülerizm, Batı medeniyetinde, özellikle Hıristi- yan toplumlarında büyük etkilerle yerini almıştır. Tahrif olmuş ilahi dinlerden tutun da, beşeri ba- tıl dinlere kadar hepsini etkilemiştir. Bu etkinin İslam’da da aynen var olduğu savunulmuş, İs- lam’ın da dünyevileşmeye açık olduğu ve hatta dünyevileştiği öne sürülmüştür. İslam’daki iman anlayışı İslam’ın ahkâm/amel boyutu, İslam’da ruhban sınıfının olmayışı ve en önemlisi de İslam’ın tahrif olmamış yegane ve son din olması, onun seküler olmasını engelle- miştir. İslam, modernite karşısında, özünde bir değişik- liğe uğramadan tamamen yeni yorumlarla me- deniyeti almış, sekülerizmden etkilenmemiştir. İslam ahlakı ise, sosyal birlik ve bütünlüğü koru- madaki büyük rolünü hiçbir sekteye uğramadan devam ettirmiş ve ettirecektir de. 14
  • 15. .... Enderun Mektebi Makale Muhammed Abdullah SAYIN - FEN 12/A Şerife ALTIPARMAK - Din Kültürü Öğretmeni 15
  • 16. .... Enderun Mektebi Hikaye Berat Enes ERTÜRK - AL 10/A 16 Artık köyde kimse kalmamıştı. Birkaç hane vardı, onlarda da ihtiyarlar kalıyordu. Köyde doğup ölmek isteyen birkaç ihtiyar! Peki, benim ne işim vardı hala köyde? Yaşıtlarım şehre gidip çoktan bir iş kurmuştu. Ben de ufak te- fek azık ve biraz metelikle yola koyuldum. Yolda olabilecek ihtimalleri düşündüm, durdum. İçimden bir ses her şey güzel olacak diye çığırıyor- ken diğer bir ses, ne işin var senin şehirde, diyordu. Uzun bir yürüyüşün ardından kasabadaki tren garı- na ulaştım. Görevli memura selam verdim. Yüzüme bile bakmadı. Nereye, dedi öfkeli bir eda ile. İstan- bul, dedim. Çünkü başka bir şehir adı bilmiyordum. 80 metelik istedi. Parayı zar zor denkleştirdim, ada- ma uzattım. O da bana zoraki bir bilet kesti. Tren gelene kadar bankta biraz uyudum. Trenin ihtişamlı gürültüsü idi beni uyandıran. Hemen doğruldum ve trene bindim. Bu ulaşım aracının bizim katırlarla hiç ilgisi yok bun- lar çok farklı diye içimden geçirdim. Bu tren nasıl hareket ediyor, hala aklım almıyor. Treni raylı eşeğe benzettik; fakat bunda yorulma falan yok. İstanbul’a kadar istasyonlar dışında hiç durmadık. Demek ki bu alet pek güçlü idi. İstanbul’a ilk adım attığımda nem ve pis kokular beni esir aldı. Burada ne çok insan var. İnsan varsa acı da vardır. Burada parasız yaşatmazlar adamı! Karşı geçe köylerindeki sıbyan mekteplerine düzen- li olmasa da gitmiştim. En azından okuma yazmayı bellemiş. Ve muallimin okuma başarıma karşı ver- diği okuma kitabını onlarca kez okumuştum. Zaten başkada ne kitabım oldu ne de imkânım! Kitap, Mimar Sinan ile ilgili bir çocuk kitabıydı. O ki- taptan aklımda kalan bir İstanbul vardı. Fakat hayal kırıklığına uğradım desem yeridir. O zariflik, o este- tik gitmiş yerine sadece para kalmıştı. MODERN KÖLELİK
  • 17. .... Enderun Mektebi Hikaye Berat Enes ERTÜRK - AL 10/A 17 İnsanlar yiyip, içip, kirletip uyuyordu. Yere yediği- nin, içtiğinin çöpünü atana daha önce ne rastladım ne de gördüm! Ama burası büyük şehir tabi burada herkes bir çiz- gi üstünde yaşayıp ömür geçiriyor. Boş, hayalsiz, umutsuz ve hüzünsüz boş bir ömür! Çöp ve gürültü onlar için sorun olmasa gerek. Neyse bu düzene de ayak uyduracağız. Bari biraz iş, biraz aş bulayım diye yola koyuldum. Akşama kadar gezdim, ne iş var ne aş, Bari, Mimar Sinan’ın eserlerini seyre- deyim diye düşündüm. Oturdum Sultan Ahmet’in karşısına seyre daldım. Bozulmayan tek bu eserler kalmış dedim, içimden. Hala ihtişamını koruyan de- runi, vakur bir eda ile selamlıyordu bizleri. Selam ol- sun dedim. Sırf seni görmeye değerdi. Sonraları fark ettim ki belermiş gözlerle karşımda bir adam dikilmiş. Bekçi gali- ba. Kardeş, “Burada kalmak yasak” dedi. Tamam, çıkıyorum. Havanın karardığını yeni fark etmiştim. Hayatımda böyle Cami mi gördüm sanki? En son bizim köyün mescidini görmüştüm. Ertesi gün sabah namazından sonra iş aramaya başladım. Ve bu şehirde insanların gülmeyi, tebes- süm etmeyi bilmediklerine defalarca şahit oldum. Acıkmıştım, simitçiden “sıcak” ve “taze” diye sa- tılan lakin “soğuk” ve “bayat” olan simite son pa- ramı verdim. Simiti yemeye daha fazla tahammül edemezdim. Kalan kısmını ufak parçalara ayırarak denize fırlattım. Belki martılar yer, doğası bozulmuş martılar. Bu sefer karşıma çıkan ofisin camında “yeni ça- lışma arkadaşları arıyoruz” yazıyordu. Arkadaş, ne hoş bir kelimeydi. Demek ki “arkadaş” kelimesi az da olsa hala yaşıyordu, aramızda. İçeriye büyük bir heyecanla girdim. Danışma da güler yüzlü bir insan beni karşıladı. İş ilanı için geldiğimi söyledim. Pat- ronun odasına aldılar beni. Patron, çok güler yüz- lü bir beyefendi. Nereli olduğumu sordu. Akçaköy cevabını vermemle daha bir gülümsedi. Kendisinin de Akçaköy’lü olduğunu, ilk göçen aileye mensup olduğundan bahsetti. Biraz sonra, işe girdin; gözüm seni tuttu, dedi. Bu kadar hızlı olmasını beklemiyor- dum. Yapacağım işleri sıraladı: temizlik, çay getir götür gibi işler. İyi de bir maaşım olacaktı. Kabul etmeme gibi bir seçeneğim yoktu. Hemen işe baş- ladım. İlk hafta pek zorlanmadım. Sonra patron yurtdışı se- yahatine çıktı. İkinci hafta diğer çalışan- lar canımı okudular. Kendini bilmiş bir alay mimar ordu- su. Üstüme bilerek kahve dökmeleri beni iyice çileden çıkarttı. Ve nihaye- tinde işten ayrıldım. Adaletin sadece sözlüklerde yer al- dığını düşündüm, haftalarca. Ama düşünmek para sağlamıyordu, bu memlekette.Son girdiğim işte de iki ay maaş alamayınca “bam te- lim” kopmuştu artık. Hemen elde avuçta ne kadar varsa ortaya koyup, bilet parasını denkleştirdim. Ve ardından köyüme dönmek için bilet aldım. Gitmeden önce adeta Boğaz’a şöyle haykırıyordum: “Def olun ey kapitalist düşüncenin vasıfsız çırakları, Def olun İstanbul’un ihtişamını söndürmeye çalışan, gözü paradan başka bir şey görmeyen diplomalı, modern köleler” Bekle beni köyüm. Ve bekleyin beni kekik kokuları…
  • 18. .... Enderun Mektebi Biyografi Aynur Sena DERBENTLİ - AL 10/C Dünyadaki bilim ve teknoloji yapısını tam anlamıyla kökünden değiştirebilecek buluşa imza atan, elektriğin gerçek efendisi ve modern dünyanın kurucusu: NİKOLA TESLA… Radyoyu Marconi icat etti sanılır ancak Tesla, Marconi’nin icadın- dan 10 yıl önce radyo ilkelerini zaten göstermişti. Endüstrinin floresan lambayı icat etmesinden 40 yıl kadar önce kendi laboratuvarında floresan lambayı kullanıyordu. Ford ilk motorlu aracı ile gösteriş yaparken yanına giden Tesla bu kadar bir motora gerek olmadığını an- latmış; fakat Ford kendini fazla üstün gördüğü için Tesla’ yı dinlememiş bunun üzerine Tesla ateşleme sistemini icat etmiştir. Dünyanın ilk hidroelektrik santralini Niagara şelalesinde Tesla gerçekleşmiştir. Uzaktan kumandalı araçlar, radyo, floresan lambalar, ateşleme sistemi, telefon, alternatif akım, Tesla bo- bini, violet ray, üç farlı elektrik sistemi, indüksiyon motoru, ayarlanabilir vakumlu kondansatör, kablosuz telgraf, Tesla vanası... Tüm bunlar ve daha nicelerini adını çok da bilmediğimiz tam olarak yakından tanı- madığımız; ancak onca şeyleri yapan kişi: Nikola Tesla… 1856 yılında Sırp bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.7 yaşında abisini kaybedince büyük bir bunalım yaşadı. 14 yaşında hocası sayesinde fizik ve matematik okulu açtı. Babası, Tesla’nın papaz olmasını isti- yordu; ama Tesla mühendis olmayı tercih etti. O dönemde elektrik evlere doğru akımla veriliyordu, enerji kaybı çok fazla idi. Bu da elektriği aşırı pahalı hale getiriyordu. Tesla’nın büyük katkı yaptığı alternatif akım hem periyodik olarak akımın yönünü değiştirdiği için yüksek voltaja uzun mesafede aktarmaya izin veriyordu hem de daha az maliyete sahipti. Bu şekilde insanlar daha uygun bir fiyata elektrik kullanmış olacaklardı. Tesla zengin iş adamı ve mucit olan Edison’a kendi yaklaşımını anlatmış; ancak Edison’un pek ilgisini çekmemişti; ama Tesla’nın dâhiliğini fark etmişti. Kendi düzenini geliştirmesi için Edison 50 bin dolar vaat etmişti. Enderun Mektebi 18 NİKOLA TESLA Modern Dünyanın Kurucusu
  • 19. .... Enderun Mektebi Biyografi Aynur Sena DERBENTLİ - AL 10/C Tesla düzeni geliştirmeyi de aşarak kendi ürettiği alternatif akımı da ekleyerek büyük bir teknoloji ile Edi- son’un karşısına çıktı. Bu büyük teknolojiyi Thomas Edison’a gösterdiği zaman şaka yaptığını söyleyerek yan çizdi. Artık savaş başlamıştı Nikola istifa etti. Koca mucit karnını doyurmak için günlüğü iki dolara çukur bile kazdı. Ama sonunda geliştirdiği projeye desteği buldu.60 bin dolar peşin 50 bin dolar senet verdi. Ama sonra bu da Tesla’yı sırtından vurdu. Elektrik enerjisinin kablosuz iletimini buldu.1900’lü yıllarda yaptığı deneyde onlarca metrelik sıçrama üret- meyi başardı. 1915 Nobel Fizik Ödülünü kendisini alaya alan, zekasını küçümseyen, kendisini yarı yolda bırakan Edison yüzünden reddetti. Tesla’nın bu sayısız buluşu ve başarıları karşısında elde ettiği ödül neydi dersiniz? Edison madalyası ..! Edison tarafından sürekli eleştirilen birine bundan daha kötü bir ödül layık görülemezdi. Elektrik üzerine yaptığı sayısız deneyler ve buluşlar vardır.7 Ocak 1943 yılında kendisine ait patent aldığı 700 buluşla en çok patent sahibi kişi olarak dünya tarihine geçmiştir. Modern dünyayı icat eden insan milyarder olabilecekken neredeyse meteliksiz bir şekilde 86 yaşında 7 Ocak 1943 tarihinde New Yorker otelinde ölü bulundu! Kimsenin elinden tutmadığı, herkesin zekasını buluşlarını kullanmaya çalıştığı Tesla, bize imkansızın olma- dığını ve hayallerin karşısında hiçbir gücün duramayacağını kanıtlamıştır... Enderun Mektebi 19
  • 20. .... Enderun Mektebi Dosya Muhammed Veli ÜNLÜ - FEN 10/A 20 Bir kavramla karşılaştığı- mız zaman beynimizde anında gerçekleşen çağ- rışımlarla bir resim beli- rir. Bu resmin görüntüsü hakkında konuşur, yorum yapar, hüküm veririz çoğu zaman. Fakat pek çok zaman hiç resmi sor- gulamayı düşünmeyiz. Unutmuş oluruz resmi, çizenin de biz olduğu- nu… Şu günlerde sözü edilen yeni bir kavram var: En- düstri 4.0… İlki buharlı makinenin icadı ile baş- layan Sanayi Devrimi, diğeri üretime elektrikli sistemlerin dâhil olması, bir diğeri bilgisayarların sanayiye dahil edilme- si ve sonuncusu yani dördüncü evresi ise or- tak bir ağa bağlı üretim araçlarının kendi içinde bir iletişim halinde çeşitli taleplere göre şe- killenebilen, e s n e k üretim y a p a - bildiği tam otomasyonlu bir üretim sistemidir. Dördüncü sanayi devri- mi olarak nitelendirilen bu çağa verilen isim ise Endüstri 4. 0… Plana göre bu tarzda üretim yapmaya başlanırsa ar- tık daha az kas gücü ile daha az maliyetli, daha kaliteli ve daha ihtiyaca yönelik ürünler ortaya çıkacak. Böylece üreti- ci-tüketici ilişkisi daha sağlıklı bir hale gelecek. Bu sanayi hamlesi dünya üzerinde üretim yapan dev şirketlerin ve arka- larındaki devletlerin en- düstri yarışında bir adım öne geçme isteğinden doğuyor. Şu anda büyük sanayi ül- keleri Endüstri4.0’a en iyi nasıl adapte olacaklarını araştırmakla meşgul. İn- ternetten kısa bir araştır- ma ile bazı şirketlerin cid- di bir şekilde hazır olduğu görülebilir. Söz konusu üretim şeklinin daha ay- rıntılı ve teknik kısımları var elbette fakat bu ya- zıda bahsedemeyeceğiz. Üzerinde konuşacağımız konu bu kavramın bizde neler uyandırdığı. Biz söz konusu dördüncü sanayi devrimi haberini duyar duymaz kulağımız- dahemensanayidevrimi, artan hammadde ihtiyacı ve sömürgecilik kelime- leri vızıldıyor. Derken bir bakıyoruz zihnimizde hiç de iç açıcı olmayan, ümit vermeyen, acı ile dolu bir resim beliriyor. Çünkü Müslümanlar ola- rak gözümüzün önünde dünyanın sanayileşme uğruna nasıl harcandığını görüyoruz! Doğal zenginlikleri için tamamı sömürülmüş bir- çok kıtanın hala kendine gelememiş olmasına da şahidiz. Zaten ülke olarak bulunduğumuz coğrafya petrol uğruna darmada- ğın edilmiş ve sonlan- mayacak bir çatışma or- tamına girmiş durumda. Hal böyle iken Endüstri denilince zihnimizde be- liren resimlerimizin hepsi karanlık ve zihnilerimiz güzel bir çağrışıma mü- saade etmiyor maalesef ! Tüm bu kötü resimlerin sebebi olmak yerine, dünyaya iyi resimler gös- termek için çaba- lamalıyız. Tuval de önümüzde, fırça da.. ENDÜSTRİ BİZİM NEYİMİZ OLUR ?
  • 22. .... Enderun Mektebi İnceleme Berat Enes ERTÜRK - AL 10/B ERIC HOFFER KÖR OLMAMAK İÇİN OKUMAK Alman Yahudi’si göçmen bir ailenin çocuğu olarak 1902’de New York’ta doğdu. 5 yaşında annesini kaybetti, 7 yaşına geldiğinde de bilinmeyen bir sebep- ten kör olur! 15 yaşına geldiğinde yine kendiliğinden görmeye başlayınca kör olma korkusuyla hayatını kitap okuyarak geçirdi. KENDİ DİLİNDEN HİKAYESİ “Okulum yoktu. On beş yaşına kadar kördüm. Gözlerim geri geldiğinde, kendimi kâğıda basılmış her bir sözcüğü okumaya adadım. Elimin ulaştığı her İngilizce ve Alman- ca kitabı ayrım gözetmeksizin okudum. Babam öldüğün- de, artık kendi ayaklarım üzerinde durmam gerektiğini fark ettim. Birkaç şey biliyordum: Bir,fabrikada çalışmak istemiyordum. İki, kendimi bir patronun insafına terk etmeyecektim. Üç, yoksul kalacaktım. Dört, New York’tan ayrılmalıydım. Beş, mantığım bana Kaliforniya’nın bir fakirler ülkesi ol- duğunu söylüyordu.” HAMAL, PROFESÖR Erıc Hoffer; işportacılıktan hamallığa kadar her türlü işte çalıştıktan sonra 1943’te Kaliforniya’ya yerleşir. Los Angeles limanında hamallık yapmış ve nihayet yazma- ya başlamıştır. Bir gün, Berkeley’deki Kaliforniya Üni- versitesi’nde Araştırma Profesörü olur. Hoffer, 1983’te “Başkanlık Özgürlük Madalyası” * ödülüne layık görülür. *Başkanlık Özgürlük Madalyası (İngilizce: Presidential Medal of Freedom), Amerika Birleşik Devletleri Başkanı tarafından verilen bir ödüldür. Kongre Altın Madalyası ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri’nin en yüksek sivil ödülüdür. 22 Özgürlük, yapabildiklerimizden ziyade, yapamadıklarımızla ilgilidir. “Şiddetli değişimlerin yaşandığı bu çağda gelecek, öğrenenlere miras kalır. Çok şey bilenler ise kendilerini artık var olmayan bir dünya da yaşamak üzere donanmış bulurlar.” ERICHOFFER
  • 23. .... Enderun Mektebi İnceleme Berat Enes ERTÜRK - AL 10/B Birbirinden güzel kitaplar yazmasına, üniversite de hoca olmasına rağmen, “arkadaşlarımın bana bakışı değişir” endişesiyle hocalık yanını hep gizlemiştir.Los Angeles Limanı’nın hamalları, yıllar boyunca iş arkadaşlarının çok önemli bir yazar ve filozof olduğunu bilmeden çalışmış- lardır. KESİN İNANÇLILAR Şu an ülkemizde baskısı bulunmayan bu kitap tüm dün- ya da çok ses getirmiştir. Kitap, kitle hareketlerinin, is- yanın, politikanın, fanatizmin, diktatörlüğün ve faşizmin mantığını anlamak üzere okunabilecek nadir eserlerden birisi olma özelliğini göstermektedir. KESİN İNANÇLILAR KİTABINDAN: “Genellikle bir şeyi sevdiğimiz zaman, o şeyi bizimle be- raber sevecek taraftarlar aramayız; aksine, sevdiğimiz şeyi seveni rakip ve mütecaviz olarak görürüz; fakat bir 23 Küstahlık, zayıf insanın güçlü olma taklididir. ”” Eric HOFFER şeyden nefret ettiğimiz zaman aynı şeyden nefret eden taraftarları daima ararız. Haklı bir şikâyetimiz olduğu ve bize haksızlık yapanlara karşı intikam almak istediğimiz zaman, bizim tarafımızı tutacak kimseler aramamız da akla yatkındır. Şaşırtıcı nokta şudur ki, nefretimiz elle tutulur bir şikâyetten ileri gelmiyorsa ve bu şikâyetimiz pek de haklı görünmüyorsa, taraftar bulma arzumuz daha şiddetli olmaktadır.” “Atılanlar ve itilenler, çok kere bir ulusun geleceğinin hammaddesini oluşturmuşlardır. İnşaatçının beğenme- yerek kenara ittiği taş, yeni bir dünyaya temel olmak- tadır. Ayak takımı olmayan ve isyankar bireyleri bulun- mayan bir ulus; sakin, düzenli, hoş ve nezihtir; fakat doğacak yeniliklerin tohumundan yoksundur. Avrupa ülkelerinde toplumu rahatsız eden kişilerin bile okyanusu aşarak yeni bir kıtada, yeni bir dünya kurmaları tarihin bir cilvesi değildir, bu yenidünyaya ancak böyle- leri kurabilirdi”
  • 24. .... Enderun Mektebi Şiir İsmail ÜNAL - AL 10/D HİÇİNBİŞNEV Bu ne yüzsüzlüktür efendim? Bu ne edepsizliktir? Neyin hayasızlığı bu? Bi karar oldum anlayamıyorum Gözlerim şikayetçi efendim Midem bulanıyor Nasıl bakabiliyorlar birbirlerinin yüzlerine? Gönüllerini zift bağlamış Nasıl bir karanlıktır efendim? Bir şeylerin cezasını mı ödüyorlar? Nasıl çekilmiş bir şeyler yüzlerinden Ruhaniyet yok! Yaşam belirtisi yok yüzlerinde, Katlanamıyoruz efendim! Can çekişiyoruz Nefes alamıyoruz artık. Böyle bir karanlık yok efendim Şikâyet edemiyoruz Dilimiz sırlandı Gördüklerimizi anlatamıyoruz Felaket efendim Sonları felaket Anlatamıyoruz Ya bu devran dönecek Ya da her şey bitecek Elimizi çektiğimiz yeksan oluyor Bir makamımız var Göklerden verilmiş Ne vazgeçiliyoruz Ne şikâyet Dönen fitne bir çarklı Karanlığa daim kılan Çomak sokan yok oluyor Bizim gibi Hiç oluyor… 24
  • 25. .... Enderun Mektebi Deneme Sena Nur YILMAZ - FEN 11/A 25 Tahammül nedir? Tahammül; olumsuz, zor, kötü, güç durumlara dayanabilme ve katla- nabilme gücüdür. Peki, insanlar zor durumlar karşısında ne yaparlar? Ya sabredip sonucu bek- lerler ya da isyan edip sabırsızlık ederler. Bizler Allah’a iman ettiğimiz için onun göndermiş olduğu kitaba inandığı- mız için kötü ve zor du- rumlarda sabretmeliyiz. Ayette “ O sabredenler kendilerine bir bela gel- diği zaman biz Allah’ın kullarıyız ve biz ona dö- neceğiz derler. “şeklinde geçer. Ve bir başka ayet- te ise “Kim sabreder ve affederse şüphesiz bu hareketi yapılmaya de- ğer işlerdendir. “şeklinde Rabbimiz buyurur. Bizler inandığımız için sabrede- riz ve sabrettiğiniz içinde tahammül ederiz. Bazı anlar olur taham- mül etmemiz gereken kişiler annemiz, babamız, kardeşimiz, akrabamız, arkadaşımız, bir başka Çünkü iman ettiğimiz Allah buyuruyor ki: “Her zorlukla beraber bir ko- laylık vardır.” Bizler de o kolaylığı bildiğimiz için sabrederiz ve taham- mül ederiz ve biliriz ki tahammül ettiğimiz için sonucunda güzel şeylerle olacaktır. Çevremizde tahammül etmemizi gerektiren bir sürü olay yaşarız. Olaylar karşısında ise ya sab- rederiz ya isyan ederiz. Mesela hasta olan yaşlı anne babasına taham- mül edemeyen bir evladı düşünelim bu evlat eğer sabrederse ve annesine babasına tahammül edip onlara Gereken yardımı yaparsa annesi babası TAHAMMÜLSÜZLÜK mutlu olur. Eğer hasta anne babasına sabre- derek. Onları huzurevine bırakırsa annesi babası üzülür. Ve kalpleri kırılır. Şartlar ne kadar zor olur- sa olsun, karşılaştığımız olaylar sabrımızı ne kadar zorlarsa zorlasın, Allah’a iman eden bizler imanı- mızın sonucu sabrederiz ve sabrımızın sonucu da tahammül ederiz. Bizler Allah’ın bize bir kolaylık sağlayacağını bilmemize rağmen ve en önemlisi imanımıza rağ- men hala nasıl taham- mülsüzlük yapabiliyoruz ki? yakınımız olur ve bi- liriz ki tahammül etmezsek taham- mülsüzlüğümüz sonucunda kötü şeyler olacaktır. Mesela, çocuğu daha bebekken, ağlamasına daya- namayan biraz bü- yüdüğünde ise hiç tahammül edemeyip onları yetimhaneye bıra- kan, sokağa atan sözde anneler babalar, kendile- rini yıllarca büyüten anne babalarını hiç düşünme- den huzurevine bırakan sözde evlatlar… Tahammülsüzlüğün so- nuçları ise daha acıdır. Tahammülsüzlük evladı anne babasından ayırır; anne babayı da evladın- dan ayırır. Bir daha ona- rılması zor yaraların kalp kırıklıklarının oluşmasına sebebiyet verir. Ve daha bir sürü kötü sonuç oluş- turur. Eğer müslüman olduğu- muzu iddia ediyorsak, Allah’a ve Kitabına ina- nıyorsak sabretmeliyiz.
  • 26. .... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni ile Röportaj MEHMET KAHRAMAN: 1978 Yılında Afyonkarahisar/ Çay/Bulanık’ta doğdu. İlkokulu Bulanık’ta, ortaöğre- nimi Çay İmam Hatip Lisesinde tamamladı. Anadolu Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümünü bitirdi. Ha- len bir kamu kuruluşunda çalışmaktadır. İlk öyküsü 2009’da Heceöykü dergisinde yayımladı. Yazarın Mi- nareden Düşen Ezan adlı ilk öykü kitabı 2014’te Işıklar Açık Kalsın öykü kitabı ise 2016 yılında Hece Yayınla- rından çıktı. Işıklar Açık Kalsın ile Türkiye Yazarlar Birli- ği 2016 Yılı Hikâye Ödülü ve Eskader hikâye ödüllerine layık görüldü. Öyküleri, Heceöykü, Mahalle Mektebi, İtibar, Dergâh ve Türk Dili dergilerinde yayımlandı. Öncelikle Özel Enderun Öğrencileri olarak, bizleri ka- bul edip Mahalle Mektebi Bürosunda misafir ettiğiniz İçin teşekkür ederiz. Mehmet Hocam, Yazmak Sizin İçin Ne İfade Ediyor? Genç arkadaşlarla sohbet etme imkânı bulduğum için ben teşekkür ederim. Bu faslı uzatmadan konuya gi- reyim. Yazmak insanın içinden gelen bir dürtü diyelim. Sanırım bunu neden yaptığımızı, yazmasaydık ne olur- du açıkçası bilmiyorum. İnsan sevdiği şeyleri yapar ve bundan mutlu olur. Ben yazmayı seviyorum. Yazarak hikâye anlatmak beni mutlu ediyor. Yazarak ve oku- yarak daha çok hayata dokunduğumu hissediyorum. Farklı deneyimler yaşıyorum. Okurken de böyle. Oku- mak sadece kelime hazinesini geliştirmek, testlerde yüksek başarı elde etmek için yapılmaz. İnsan kendini ve hayatı tanımak için kitap okur. Her kitap bize kişi- liğimizin başka yönlerini gösterir. Böyle kendini bilen Rabbini bilir. Kişi kendini bilmeden hiçbir şeyi bilemez. Önemli olan benliğini tanımaktır. Bilge Karasu’nun gü- zel bir sözü vardır: “İnsan dilin içinden dünyaya bakar.” Mehmet Karaman 26
  • 27. .... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Heidegger de “Dil düşüncenin evi- dir.” der. Dil sayesinde kendi evre- nimizi oluşturabiliriz. Hayatı onun- la algılayıp zamanı onunla kontrol edebiliyoruz. Okumak ve yazmak birlikte olmalı. Bütün arkadaşla- rın yazmalarını tavsiye ediyorum. İlla sanatsal bir uğraşın içinde ol- malarına gerek, kendi hayatlarını anlamak, kendilerini tanımak için de yazmalılar. Günlük tutabilirler, okuduğu kitapların özetlerini bir ajandaya kaydedebilirler, hayali mektuplar yazabilirler… Yazı hayata ışık tutar. Sizin yazı süreciniz nasıl oluştu? Yazmak is- teyen arkadaşlara neler tavsiye edersiniz? Ben on beş yaşımda yazmaya başladım. O zamanlar şiir yazıyor, günlük tutuyordum. O yaşlarda yazmak ya kaçıştır ya görünme duygusudur. Ciddi bir şey beklemek lazım. Fakat ilk alıştırmalarım onlar oldu. Ama yazdıklarımı kimseye göstermedim. Yazdıklarım otuz yaşımda yayınlanmaya başladı bunu söyleyeyim önce. Yazı ciddi bir uğraş ve emek istiyor. Benim bazı hikâyelerim iki yıl zihnimde dolaştı. Ete kemiğe bürün- mesi için iki sene gerekti. Sadece bir hikâyeden bah- sediyorum düşünün. Ki yazmaya başladığımda yayın- latmak için de emek sarf ettim. Bu geçiş süreci. Öyle bir süreçten geçmemiz gerekiyor, bu gayet normal. Eğer gerçekten istiyorsanız her alanda olduğu gibi yazı hayatında da özverili olmanız gerekiyor. Bir spor- cu saatlerce antrenman yapıyor. Ve bunu her gün ya- pıyor. Bir kulvarda iyi olmanın ilk şartıdır istikrar. İşte yazabilmek bu istikrarla gerçekleşebiliyor. Ben ede- biyatın bütün alanlarını denemiş biriyim. Şiir, roman, deneme, senaryo ve en son öykü. Öykü benim tabia- tıma daha uygun geldi. Bununla hikâyelerimi daha iyi ifade ettiğimi fark ettim. Bir de şu var, öykünün geri dönüşü, yani iyi olup olmadığını anlamak biraz daha çabuk oluyor. Etrafımızda da epey öykücü olunca on- larla çalışma imkânım oldu. Bunlar da öyküyü sevme- me vesile oldu. Uzattım belki ama şunu söyleyerek bitireyim. Yazmak emek isteyen ve zorlayan bir süreç. Bunu ancak gerçekten iste- yen devam ettirir. Öykünüzün konu seçi- mine nasıl karar veri- yorsunuz? Seçtiğiniz konuyu öyküye bürür- ken hangi metotları kullanıyorsunuz? Öykünün oluşumunu düşün- düğümüz zaman hikâyelerle çevrili bir hayat yaşıyoruz. Roman da hikâye de yaşadığımız hayattan beslene- bilir. Fakat illa hayattan beslenecek diye bir şey de yok. Mesela fantastik dediğimiz tür var, hayalden, rüyalardan, büyülü gerçekten yola çıkabilir. Ben ger- çekçi metinleri seviyorum. Hayatımıza temas eden metinlerdir bunlar. Ben yazılarımı, öykülerimi yaşam- dan, yaşanmamışlıklardan şekillendirmeye çalışıyo- rum. Tabi salt gerçeği de direkt yazamazsınız. Bu anı olur, hikâye olmaz. Yaşanılan olayı da kurgulamadan istenilen etkiyi elde edemezsiniz. Mesela askerle ilgili olan ilk hikâyede kendi tecrübelerim var, ama bu öykü olması için yetmez. O olayı genişleterek, başka hikâ- yelerle zenginleştirerek bir öykü ortaya çıkar. Bazen küçük bir imge, bazen bir söz bir öyküyü başlatabilir. İngiliz yazar John Fowles yazmayı, yolda bir düğme bulmaya ve ona uygun bir elbise dikmeye benze- tir. Yine bir başka örnek, Stefan King’i belki hepiniz duymuşsunuzdur. O da arkeolojik bir kazıya benzetir. Önce küçük bir noktadan kazmaya başlarsınız, sonra yavaş yavaş o kazı alanı genişler. Öyküdeki konu biraz da böyle çıkar. Zihne düşen bir imge, duyduğunuz bir olay zamanla öyküye evrilmeye başlar. Öykülerinize başlık bulmakta zorlanıyor mu- sunuz? Evet, hakikaten başlık da ayrı bir mesele. Normal olarak bir şeye ad vermek zaten zordur. Öykü adla- rı da öyle.Başlık öykünün giriş kapısı gibi bir şeydir. Bir öykü kitabını elinize aldığınızda genellikle size en çarpıcı gelen isimle başlarsınız kitabı okumaya. Başlık 27
  • 28. .... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni bir öykünün talihini belirleyen öneme sahip. Hem öy- künün içeriğiyle ilgili olmalı hem klişe olmamalı hem de içinde bir gizem barındırmalıdır seçtiğiniz başlıklar. Bazı öyküler vardır ismiyle gelir, hemen yazarsınız. Fakat bazen o isim bir türlü gelmez. O zaman ben ge- nelde şu yöntemi kullanıyorum, ilk başta yazacağım konuyla ilgili sıradan bir başlık seçiyorum ve yazmaya başlıyorum. Ardından hikâyemi oluşturuyorum. Bu aşamada güzel cümleler çıkabiliyor, bu cümleyi alıp direkt başlık yapabiliyorum. Başlık bulmakta zorlanan arkadaşlara bu yöntemi tavsiye edebilirim. Yazdığınız öykülerden ruhsal veya psikolojik olarak etkileniyor musunuz? Anlattığınız öykü tabi ki sizi etkileyebilir. Zaten etkilen- diğiniz bir duyguyu, durumu anlatmayı seçersiniz. Size sıra dışı gelen ve size dokunan bir olguyu. Onu anla- tırken de karakterin iç dünyasını ve olayı iyi bilmeniz gerekmektedir. Anlattığınız kişiye ve olaya vakıf olma- nız başat kuraldır. Okuyucuda, anlatınızın karşılık bul- ması; onu zihninde canlandırabilmesi için öykücünün sağlam bir tahlil yeteneğine sahip olması şarttır. İnandı- rıcılık burada ortaya çıkıyor. Yani bir söz var kim söyledi şimdi hatırlayamadım. Siz ağlaya ağlaya yazarsanız okur da ağlaya ağlaya okur. Siz sıkıla sıkıla yazarsanız okur da aynı şeyleri yaşar. Tabii şunu da unutmamak lazım. Bir doktor hastasına üzülse ve ondan etkilense onu tedavi edemez. İnsan olarak etkilenmek gerekir ama onu da aşıp iyi bir eser ortaya koymaktır önemli olan. Öyküde anlatmak istediğimize duygu mu yön vermelidir? Duygudan evvel hikâyeyi anlatmak gerekir. Duygudan yola çıkmak hikâyeyi öldürebilir. Mesela acı olayını anlatmak istiyorsunuz, etkilerinden yola çıkarak kurun öykünüzü. Mesela Küller ve Mavi adlı bir hikâye vardı Minareden Düşen Ezan kitabımda. Burada hiç ölüm kelimesi geçmeden ölüm acısını anlatmaya çalışmış- tım. Bizler bunun peşinde olmalıyız. Direkt söylemek- ten ziyade hissettirmeliyiz. Aynı sinema sahnesindeki gibi. Gerçek bir oyuncu ‘çok acı çekiyorum’ demez; duruşuyla, bakışıyla, yürüyüşüyle ve davranışlarıyla anlatır bize acıyı. İşte onun gibi yazıda da bunu direkt söylemektense yansımalarını göstermek daha etkili bir anlatım tarzı olur. Klişeye düşmeden özgünlüğü yakalamak nasıl sağlanabilir? Bir insan bir konuyu yazmayı seçmişse onun farklı bir boyutunu görmüş olması gerekir. Çünkü hepimiz aynı konuları yazıyoruz zaten. Aynı şekilde yazarsak yaz- manın bir önemi kalmaz. Klişeye düşmemek, özgün- lüğü yakalamak şarttır. Burada tabii var olan konuyu işleyiş şekli önem kazanıyor. Yeryüzünde söylenme- miş bir söz yok, bu yüzden onu nasıl söyleyeceğimiz önem kazanıyor. Klişe meselesi gerçekten üzerinde durulması gereken bir hu- sus. Çünkü emek verip yazdıklarımız bir çırpıda gözen düşebiliyor. Böyle olmaması için onu farklı formlarda anlamak, biçim- sel yenilikler yapmak gere- kiyor. Bu belki çağrışımlara açık olarak ve yazdıklarımı- zın farkında olarak aşılabi- lir. Ya da anlatılan hikâye- nin çok farklı bir boyutunu göstererek. Mesela adli bir olayla ilgili duyduğum bir olayı Mahalle Mektebi’nin bu sayısında öykü olarak anlattım. Ne kadar iyi oldu bilemem ama ben farklı bir yüze dikkat kesildim, kullanılmayan şeyleri denemeye çalıştım. Roman ile öyküyü karşılaştırdığımızda neler söylemek istersiniz? İkisi de edebiyatın farklı türleri. İkisinin de farklı zorlukları var yazma anlamında. Bazen öyküyü 28
  • 29. .... Enderun Mektebi Röportaj Enderun Mektebi Genç Yazarlar Kulübü Öğrencileri Öznur ÖZDEMİR - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni romana geçiş aşaması gibi görenler var. Fakat öyle değil. Her yazının kendine göre zorlukları oluyor. Bu zaman da öyküye epey ilgi var. İnşallah güzel kitaplar çıkar ortaya. Öykü yazmak kadar öykü okumak da zor diyebilirim. Çünkü okurundan katılım istediği gibi onun uyanık olmasını da istiyor. Öyküde kısa zaman- da çok şey anlatıldığı için yazar boşluklar bırakarak hikâyesini anlatır. Romanda biraz daha fazla imkân vardır. Roman okuru bir süreci takip eder ve yavaş yavaş olaya vakıf olur. Oysa öyküde tabiri caizse yoğunlaştırılmış bir durum söz konusudur. İki sayfalık bir öyküyü anlamak için bazen defalarca okumanız gerekir. Bu keyifli bir okumadır ama. Yazara hayran olursunuz. İnanılmaz edebi bir haz verir. Edebi demiş- ken bir de nitelikli edebiyattan bahsederek bitireyim bu soruyu. Önünüze konan her yemeği yemediğiniz gibi her kitap da okunmaz. Bugün niteliksiz birçok ki- tap var, okura sadece güzel anlar vaat eder, sonrası yoktur. O kitaplar geleceğe kalmaz, hayata dair bir şey sunmaz, sadece güzel bir an geçirmenizi sağlar. Oysa nitelikli kitap, başta da söylediğim gibi, sizin kendinizi tanımanıza fırsat verir. Her şeyi o size söy- lemez, siz kendiniz bulur çıkarırsınız. Sizi düşünmeye sevk eder. Sizden çaba ister. Bu nedenle nitelikli kitaplar, yazarlar okuyun. Dünya ve Türk klasik eser- lerini şimdiden okumaya başlarsanız ileride büyük bir birikim elde etmiş olursunuz. Öykü türünde şu an “Ucu Açık Son” denilen bir bitirme tarzı kullanılıyor, bunu nasıl de- ğerlendiriyorsunuz? Bu bir tercih meselesi. Yazar açık uçlu sonu tercih edebileceği gibi sonu net bir şekilde de bitirebilir. Fa- kat bugün yazılanlar genelde açık sonlu öyküler. Ben de bunu tercih ediyorum. Bu bir yöntemdir dediğim gibi. Öykünün aslında bitmediğini, bir şekilde devam ettiğini gösterir. Okur sonrasında nasıl devam etsin istiyorsa onun zihninde öyle devam eder. Ben şöyle düşünüyorum. Bize her şey ezeli ve ebedi hatırlatır. Öykülerimiz de bunun bir yansımasıdır. Sonsuzluğu hatırlatmalıdır öyküler. Yazdıklarımızda sınır yoktur. Sonunda şu oldu demek bir sınır çizmektir. Ben sınır çizmek istemiyorum. Her okur kendince bir son bul- sun veya bulmasın öylece sonsuzluğa karışsın. 29 Ağır eleştirilerle karşılaşıyor musunuz? Eskiye nazaran Edebiyat dünyasında ağır eleştiriler olmuyor artık. Yakın çevreniz söylerse söylüyor. Be- ğenip beğenmeme meselesine gelince o da kişisel bir tercih. Bazı anlatım tarzları bize uç gelebiliyor ve ondan keyif almıyoruz. Ben öykülerimi yayınlamadan arkadaşlarımla paylaşıyorum. Onlardan yazdıklarımı eleştirmelerini istiyorum. Onlarla istişare içerisinde oluyorum. Sizlere de bunu tavsiye ederim. Bazen kendinizin fark edemediği bir noktayı başkası okudu- ğunda kolaylıkla bulabiliyor. Bu da size yol gösteriyor. Kalemine güvendiğiniz, bu işin ehli olanlara yazdıkları- nızı göstermenizi ve her daim eleştiriye açık olmanızı tavsiye ederim. Okuduğumuz yazarları yazma sürecinde taklit etmemek için neler tavsiye edersiniz? Hep zor sorular soruyorsunuz arkadaşlar. Buna nasıl cevap verilebilir ki. Belki daha çok okuyarak denebilir. Taklit kötü bir şey, sizin olmadığınızı gösterir. Fakat bunun yanında etkilenmek diye bir şey var. Etkilene- bilirsiniz. Taklidi kişinin kendisi fark eder, fark ettiği için de bunu değiştirebilir. Lakin etkilenip de ona benzer yazmak kaçınılmaz olabilir. Asıl olan orijinal olabilmektir. İlk başlarda bu normal karşılanır, ama zamanla artık yazarın kendindi dilini oluşturması bek- lenir. Çok okuyarak, çok yazarak ve bilincinde olarak bu süreçten geçilebilir. Bir de metinlerarısılık var, parodi var, postmodern an- latı var. Bunlar başka metinleri kullanarak ortaya yeni bir şey ortaya koyar. Böyle de olabilir. Okuma ko- nusunda ciddiyim. Çok okuyarak, çok görerek bunlar aşılabilir. Kimler okunabilir birkaç isim vererek bitire- yim. Ömer Seyfettin, Halit Ziya, Sait Faik, Sabahat- tin Ali, Tarık Buğra, Bahaeddin Özkişi, Rasim Özde- nören, Mustafa Kutlu, Tomris Uyar, Vus’at Bener, Oğuz Atay, Hüseyin Su, Necip Tosun, Cemal Şakar, okumaları yapabilirsiniz. Okuma yelpazeniz ne kadar genişlerse tekrara düşme ihtimaliniz de o kadar azalır. Ayrıca hayata dair birikimleriniz artır.
  • 30. .... Enderun Mektebi Makale Zeynep Sude GÜVEN - AL 10/A Rümeysa BİLGİÇ - Rehber ve Danışman Öğretmen MODERNİZM ÇERÇEVESİNDE göre din ve modernite kavramlarını inceledik. Ayrıca ülkemizde yani Türkiye’de modernite ve din etkisi altında sosyal yaşamın nasıl değiştiğini, modernitenin bir uzantısı olarak Laiklik ile beraber ülkemizdeki değişimleri ele aldık. Ve son olarak da özellikle din ve modernite kavramları ile doğrudan bağdaşan sekülerleşmenin etkisi anlatılmıştır. Günümüzde şüphesiz ki din ve modernitenin yaşa- mımızda rolü büyüktür. Bu bağlamda ele aldığımız çalışmamızda modernizm ve din kavramları ile iliş- kili olarak sekülerleşme, gelenek, kültür ve sosyal yaşamımız ile bağdaştırarak modernizm çerçeve- sinde din algısını ele aldık. Makalede modernizm ve din ilişkisi bunların arasın- daki olumlu ve olumsuz bağlar, gelenek ve kültüre DİN ALGISI 30
  • 31. .... Enderun Mektebi Makale Zeynep Sude GÜVEN - AL 10/A Rümeysa BİLGİÇ - Rehber ve Danışman Öğretmen 31 Yeni, çağdaş ve ilerici yenici an- lamlarına gelen modernizm “mo- dernus” kelimesinden gelmiştir. Milattan sonra 5. yüzyıldan iti- baren kullanılan kelime, ilk olarak Hristiyanlık öncesi dönem ile son- rası dönemi ayırmak için kullanıl- mıştır. Bu kullanışa göre Hristiyan olmak modern olmak demekti. Günümüzde eski ile yeniyi ayırma olarak görülmüş ve modernizm geniş bir kitle ve birçok din tara- fından kabul görmüştür. Din; bireyin sosyal, kültürel, psi- kolojik vb. alanlarda yaşamını etkileyen inanç ve değerlerinin bütünü olarak belirtilebilir. Tarih boyunca din çeşitli kaynaklara dayandırılmıştır. Bunlar toplum- dan doğan ve ilahi kaynaklara da- yandırılan olarak ikiye ayrılabilir. Toplumların ortaya çıkardığı din- lere, Budizm ve Hinduizm’i; ilahi kaynaklı dinlere ise İslam’ı örnek verebiliriz. Türkiye, siyasi olarak diğer ülke- lerle–özellikleBatıülkeleriyle-mü- cadele verdiği gibi, sosyal olarak da çok fazla mücadele vermiştir. Çeşitli yollarla “modernizm” adı altında kültürümüz yozlaştırılma- ya çalışılmıştır. Bu modernizm asıl modernizm değil, Batı tara- fından uygulanan “Sahte Moder- nite”dir. Yozlaştırılmaya çalışılan diğer bir konu ise Türkiye’nin dini değerleridir –özellikle İslamiyet- . Türkiye’de en yaygın din İslam’dır. İslamiyet her zaman gayrimüslim devletler tarafından bir tehlike olarak görülmüş ve İslamiyet or- tadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Bu, yüzyıllardır süregelen bir mü- cadele olmuştur. “Sahte Moder- nite” akımına uyan bireyler, dinini yaşamaya çalışanları hep “yobaz, gerici” olarak tanımlamış ve tehli- ke olarak görmüştür. Müslüman- lar her zaman okulunda, işinde, arkadaş ortamında ötelenmiştir. Özellikle başörtüsü kullanan kadın Müslümanlar üzerinde bu baskı şüphesiz daha baskın olmuştur. Hedef kitle her zaman için kadın olmuştur. Çünkü toplumu büyü- ten, yetiştiren ve ona yön veren kadındır. Keza, Müslüman bir kadının kendini belli etmesi kılık kıyafet açısından tabii ki daha ola- ğandır. Çevredeki baskıdan sıkılan Müslüman toplum, bir süre sonra yorulmaya başlamıştır. Tüketti- ği yiyeceklere kadar birçok şey İslami yaşamdan uzak kalmıştır. Aslında buna “modernite adı al- tında normalleştirme” de demek mümkündür. Çünkü Müslüman, muhafazakâr kesim modernleş- meye çalışırken ister istemez belli İslami değerlerden uzak kalmıştır. Batı’nın dayattığı modernlik, baş- ta da bahsettiğimiz gibi özgürlük gibi görünürken, gelenek veya din ile birlikte yürütülmeye çalışıldığı zaman modernitede yetersiz ol- duğunuzu hissedilir. Laiklik kav- ramı ile birlikte ülkemize modern sayılan birçok yenilik gelmiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere aslen, din ve modernitenin kesi- şim noktası Laikliktir. Genel olarak bakıldığında sekülerleşme ve mo- dernite İslam ve Türk dünyasında etkinliği yer yer, az da olsa ken- dini hissettirmektedir. Fakat bu Batı dünyasındaki kadar değişime sebep olmamıştır. Özellikle Avru- pa’da Rönesans ve Reform’un din üzerine etkileri modernite bağla- mında geniş kapsamlı olmuştur. Yani modernite, sekülerleşme ile beraber Batı toplumlarında kap- samlı değişikliklere yol açmıştır. Bu etki ve değişimler İslam dün- yasında, Batıdaki kadar geniş kapsamlı ve çabuk olamamıştır. Sonuç olarak modernleşme ve din olguları birbirinin alternatifi olarak görülmemesi gerektiği ve bunların etkileşiminin kaçınılmaz olduğu görülmüştür. Modern- leşme ve din kavramları birbirin- den etkilenmekle beraber aynı zamanda çok zıt iki kavram gibi durmuştur. Özellikle modernite kavramı insan hayatına girmesi ile en çok din faktörünü etkilemiş ve reformlarını yapmaya dinden başlayarak yola çıkmıştır. Bu de- ğişim kültürü, geleneği ve sosyal yaşamı da etkilemekle beraber Türkiye’de Tanzimat’la başlayan birçok değişikliğe sebep olmuş- tur. Bu değişikler kimi taraftan olumlu görülürken kimi taraftan da çok tepkiler almıştır. Ayrıca modernitenin bir uzantısı olarak görülen sekülerleşme kav- ramı ise günümüzde birçok toplu- mu etkilemek ile beraber dinden uzaklaşmayı, modernite kılıfına uydurarak değişimlerini ortaya koymuştur. Sekülerleşme kimi toplumlarda çok tutulurken(özel- likle Batı toplumları) İslam dün- yasında ve Türkiye’de bu etki çok fazla görülememiştir.
  • 32. .... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 32 nin İncelenmesi ve ndeki Sorunların Tespiti Eğitim, sözlük anlamı olarak; “Belli bir bilim dalında, belli bir konuda bilgi ve beceri kazandırma, yetiş- tirme ve geliştirme işi” demektir. Bu kelimenin eş anlamlısı ise “terbiye” demektir. Kelime anlamların- dan yola çıkarak diyebiliriz ki, eğitim konusu insa- noğlunun doğumundan ölümüne kadar en önemli yapıtaşlarından birisidir. Hayatımızın bu önemli unsuru bizleri iyi ya da kötü anlamda etkileyebilir. Bilindiği üzere eğitim, bir ülkenin varoluşu demektir. Geleceğini inşaa et- mek isteyen bir ülke, insan- larının eğiti- mini restore etmelidir. Bu restorasyon sürecinde bazı sorular akla gel- mektedir. Okullaşma bir toplumun eğitilmesi için yeterli midir? İçerisindeki sistem arızalı olduktan sonra okullaşma fayda getirir mi? Bunlar ülkemizin can damarı konularıdır. Yeni bir neslin inşaası, birbi- rine milli bağlarla bağlı bir toplumun oluşturulması ancak bu toplumun ileri bir seviyeye çıkarılması ile mümkündür. Bu konuda Grigory Petrov, kitabında Finlandiya’nın dirilişinde rol alan Snelman isimli büyüğün “Saıma” adlı gazetedeki bir yazısını nak- letmiştir; “Ne zaman bizim küçük milletimiz, büyük komşularından daha yüksek bir medeniyete sahip olursa, ancak o zaman tehlike bertaraf edilmiş olur!” (Petrov, 2007; 35). Medeniyet konusu, bir toplumun temel yapıtaşla- rından biri olmakla beraber insanoğlunun da gelişi- minde gerçekten önemli bir faktördür. Bir toplumun medeniyet seviyesini artırmak ise ancak eğitimle mümkündür. Ülkemizde bugüne kadar uygulana- gelmiş birtakım eğitim sistemleri vardır. Bunlardan hiçbir zaman tam bir verim alınamamış olmasının yanı sıra, birçok gencimiz “sistem kurbanı” olmuştur. “Milletimizi dıştan yenemeyen düşmanlarımız uzun asırlar sonra onu içten yenme yoluna yönel- diler. Eğitim sistem ve araçlarıyla, misyoner- leriyle, kültür ajanlarıyla, kapitalist vasıtalarıyla, fikir kirlenmesi ve kültü- rel bombardımanlarıyla, insanımızın dinine, mu- kaddesatına, imanına, inançlarına ve kültürüne odaklandılar.” (Erbakan, 2014; 171). “Okullaşma tek başına yeterli midir?” Sorusuna gelirsek, ne kadar okul açarsanız açın eğer içerisi- ne koyacak nitelikli öğretmeniniz, iyi bir sisteminiz yoksa hepsi boş kalacaktır. Okullar hergün sadece su ve elektrik israfına yol açan binalar anlamına gelecektir. Artık bazı politikalar değiştirilme yoluna gidilmelidir. Okullaştırmaya verilen gereksiz önem kadar, yenilikçi eğitim yöntemlerine de önem ve- rilmelidir. Her öğrencinin bir cevher olduğu zihniyetini gerek- li merciler kavramalı ve bu cevherlerin etkisiz hale getirilmesine sessiz kalınmamalıdır. İnsanı eğitmek ancak eğitilmiş insanlarla mümkündür. Kendi geç- mişini bilmeyen bir nesilden gelecek yeni bir nesil ise maalesef ondan farklı olmayacaktır. Türk Eğitim Sistemi
  • 33. .... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 33 Cihan devleti olmak, zalimin zulmüne ses çıkarmak ve bu sesin de gereğini yapabilmek ancak eğitilmiş bir toplum ile mümkündür. Bu çerçevede, ivedilik- le bazı değişiklikler yoluna gidilmeli ve artık toplu- mun en üstünden en altına insanlar eğitilmelidir. Memurlar eğitimli birer memur olmalıdır. Böylece yaptığı işin ehemmiyetini kavrayabilir, “Bu işi ma- aşımdan öte devletim için yapıyorum” diyebilir. Mühendisler “Ben bu tankı ülkem için üretiyorum, kendi şöhretim için değil” diyebilir. Fakat eğitimsiz kalan bir toplumdan da insanların kendi çıkarlarını düşünmelerinden başka bir şey beklemek hatadır. Bu toplumlar birgün yok olmaya mahkumdurlar. 1. BAŞARILI BIR SISTEM ÜZERINDEKI ETKENLER Eğitim konusu elbette birtakım etkenlerle beraber- dir. Eğitim tek başına, birisinden ders almak ya da bir yerden bir şeyler okumak olarak düşünülemez. Tam aksine kendisinden başka birçok kavrama bağ- lı olan eğitim, bu kavramların da etkileriyle insana zarar ya da fayda getirecek bir kavramdır. 1.1.ÖĞRETMEN FAKTÖRÜ Eğitim sisteminin temelini oluşturan, belletmen yani öğretmenlerdir demek yanlış olmaz. Öğretmen bir öğrenci üzerindeki en etkili mercilerdendir. İlko- kul sıralarında gerçekten iyi ve ilgili bir öğretmene denk gelmiş çocukların eğitiminin devamındaki sü- rece bunun yansıması elbette kaçınılmazdır. Bunun tam aksi olarak da ilkokul yıllarında kendisi ile ilgi- lenmeyen “dersimi anlatır giderim” kafasındaki bir öğretmenle karşılaşmış genç dimağların da ileride bunun kötü bir etkisini görmesi kaçınılmazdır. Bu husus Türk Eğitim Sistemi’nin incelenmesi gere- ken bir konusudur. Devlet kurumlarının yapacağı öğretmen atamala- rında daha seçici davranması bir mecburiyet haline gelmiştir. Bu mecburiyetinin gereğinin yapılmaması elbette Türkiye’nin geleceğini etkileyecektir. Öğret- men alımında sadece puanai sıralamaya bakılması gerçekten bir hata olmasıyla birlikte insanın diğer yanlarını yok saymak demektir.
  • 34. .... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 34 Kendisine sadece “matematik” anlatabilecek diğer yönlerde ise öğrencisine kötü örnek olacak, onu in- citecek bir öğretmen elbette hem ülkeye hem aile mef’umuna hem de öğrenciye yansıyacaktır. Bu- nunla birlikte öğretmen atamalarında liyakatin daha fazla esas alınması bizler için daha yararlı olacaktır. “Her türlü devlet hizmeti emanet olarak kabul edil- meli ve emanetin ehlinelinin seçiminde bilgi, kabi- liyet ve tecrübe kadar ahlak ve karaktere de önem verilmelidir.”(Erbakan, 2014; 179). Necmettin Erbakan’ın bu söylemine bakılarak da ülkemizdeki bu kanayan yara açıkça görülebilmek- tedir. Ahlak eğitimini tamamlayamamış bir öğret- menden diğer alanlardaki gelişimi de tam olarak beklenemez. Bununla beraber devlet kurumlarına atanan öğret- menlerin denetiminin daha sıkı yapılması ve teşki- latlanmanın en ücra köy okulunda bile kendini gös- termesi, öğretmenin kendi yasalarını oluşturmasına izin vermemesi gerekmektedir. Bu denetimlerin so- nucunda uyarı alan ve halen aynı hatalarında devam eden öğretmenlerin bu mesleğe devam etmelerine imkan verilmemelidir. 1.2.AILE FAKTÖRÜ Ata erkil Türk aile yapısını esas alarak, ailenin de eğitilmesi kaçınılmaz bir zorunluluktur. Yani öğret- menin okulda verdiği değerlere ters düşecek bir aile yaşantısı, eğitimi, öğrenciyi ikilemde bırakacak ve “ailem mi doğru söylüyor yoksa öğretmenim mi?” sorusunu akıllara getirecektir. Aile eğitimine de en az öğrenci eğitimi kadar önem verilmesi ge- rekmektedir. Halk eğitim merkezleri ailelere özümüzü hatırlatmalı ve milli şuur konusunda birifingler vermelidir. Ben- liğini yitirmiş bir toplumun evlatları da elbette ebe- veynlerinden farklı olmayacaktır. Aile mef’umunun bu kadar önemli sayılmasındaki sebep, çocuğun ilk okulunun aile olmasıdır. Aile kurumunun restore edilmesi ilkokula daha hazır bireylerin yetiştirilmesi demektir. İlkokula benliğini, geçmişini bilerek giden bir çocuk okuma yazma öğrenimini bir görev olarak bilecek ve bu uğurda çalışacaktır. “İstediğiniz kadar mükemmel anayasalar yapınız! Seçme ve seçilme alanında halka dilediğiniz kadar yetkiler veriniz! Sosyalizm veya Komünizm’in sihirli gücüne istediği- niz kadar inanınız! Eğer çocuklarınız gerektiği şekilde eğitim almazlar ve hayata bir hiç olarak atılırlarsa, parlemento ve devletçe bütün özgürlükler tanınmış olsa da sosyal hayat yine de sönük ve paslı olacak- tır. Böyle bir nesilden gelen memurlar düzensiz ve hantal, onların şefleri de politika cambazları olurlar. Milletvekilleri çıkar peşinde koşarlar. Okullar yeni neslin bilincini ve kalbini körelten birer yer olurlar. Basın, sokaklarda kendilerini satılığa çıkaran allık- lı, pudralı kadınlara döner. Tok veya aç olan yoğun halk kitleleri ise kendilerine yabancı olan her şeye özellikle de yukarı sınıfa mensup insanlara karşı nefret, kıskançlık ve intikam duyguları beslemeye başlarlar.” (Petrov, 2007; 67). Buradan da yeni neslin önemi açıkca anlaşılmakta- dır. Artık aile konusuna da yeteri kadar önem veril- melidir. 1.3.İDEAL BILINCI FAKTÖRÜ Tıpkı bir araba gibi insanoğlunun da yakıta ihtiyacı vardır. Bu maddiyatta enerji taşıyan ATP hücreleri olabilir fakat psikolojik yönden motive olması için insana gereken bir şeyler de şüphesiz vardır. Bunlar adrenalin, istek, ideallerine bağlılık, hedef, dava şuuru vb. Duygular olabilir. İnsanoğluna tarih- te büyük işler başartan hep bunlar olmuştur. Bakar- sak Fatih’e İstanbul’u fethettirecek güç, İslam Pey- gamberi Muhammed’in sözlerinden birisidir. O söze mazhar olma arzusu Fatih’e bunu başarttırmıştır.
  • 35. .... Enderun Mektebi Makale Himmet Emre ÇİMEN - FEN 11/A Tülin TURGUT - Rehber ve Danışman Öğretmen 35 Bunun yanında Malcolm X’e İslam için ölmeyi sağ- layan dava bilinci aynı zamanda Hasan el Benna’ya da “Müslüman Kardeşler’ i kurdurtmuştur.” İdeallerine bağlı bir Türk genci, şüphesiz birçok alanda başarılı olacaktır. Çünkü bir işi ne için yaptı- ğını bilmek insana daha da şevk verir. “Genç ruhla- rın okulda yoğurulması geleceğin hayatını hazırlar. Bugünkü okul, manevi kudret kaynağı olmaktan çıkmıştır, sönmüş bir ocaktır. Yarım asra yakın bir zamandan beri bu ocağın nasıl söndürüldüğünü bil- mek gerekir.” (Topçu, 2013; 147). Okullarda verilecek manevi eğitim- ler elbette Türk gencini hayata hazırlayacak, türev-integral hesaplamasını niçin öğrendiğini sorduğumuzda, para kazan- mak için cevabından evvel “vatanım için” cevabını verebilecektir. Fakat tüm bu değerlerden habersiz yetişen Türk gençliği, kafelerde “flört zihniyeti”nin pençesinde fink atmaktadır. Bu şuurlara sahip ol- mak bir gencin milletini ileri medeniyetler bir sevi- yesine çıkarması beklenemez. 1.4.FIZIKI ŞARTLAR FAKTÖRÜ Devlet okulları ve özel okullar arasındaki imkanlar uçurumu bazen çok büyük noktalara çıkmakla bera- ber, öğrencileri de birbirine zıtlaştırmaktadır. “Bak devlet okulundan bir çocuk birinci olmuş, özellerin hepsi sustu kaldı.” gibi yorumları çokca görüyoruz ve daha da göreceğiz. “Eğitimde eşitlik” herkese aynı devlet kitabını dağıtmakla sağlanamaz. Bugün ülkenin en doğusu ile en batısı arasındaki eğitimin farkı üniversitelerin puanlarına bakılarak bile anla- şılabilir. “Bir çocuk, eşit nitelikte okul eğitimi hakkına sahip olmakla zengin bir çocuğun konumunu nadiren elde edebilir. Aynı okula, aynı yaşta başlasalar bile fakir çocuklar, orta sınıf çocuklar için pekala mümkün olan eğitim olanaklarının çoğundan mahrum ka- lırlar. Bu avantajlar evdeki sohbetlerden ve kitaplardan, çocuğun hoşlanacağı tatil gezile- r i - ne ve hem okulda hem okul dışında yer alabileceği farklı ilgi alanlarına dek uzan- maktadır.” (Illıch, 2014; 19). Okullarda spora teşvik edici ma- ter- yaller bulunmalıdır. Basketbol po- t a sı, voleybol filesi, futbol kalesinin hepsi bir okulda bulunmalıdır. Dershanelerin kapatılması kararın- dan sonra birçok dershane özel okula döndü ve bunlar dershane binasına yemekhane bile sığ- dıramadılar. Bahçesi olmayan bir okulda öğrenci elbette daralacak ve kaçacak yer arayacaktır. Bunların önüne geçmek için öğrenciye aradığı ortam okulda sağlanmalıdır.
  • 36. ....36 Enderun Mektebi İnceleme Selahaddin UYSAL - AL 12/D Bir milletin aklının ve kalbinin Ba- tı’ya tesliminin başlangıcı mı yok- sa bir imparatorluğun kurtuluş re- çetesi mi bunu siz değerli okurlar yazının sonunda karar vereceksi- niz. Kalemimizle dokunacağımız konu Gülhane-i Hattı Hümayun nam-ı diğer Tanzimat Fermanı… Tanzimat kelimesinin sözlükteki manasına şöyle bir baktığımız- da manası düzenlemeler ve re- formlar anlamına gelmektedir. Osmanlı Devletinin ordudaki göz bebeği kapıkulu ocakları yeniçe- rilerdir. Bu ocak Osmanlı Devle- tine çok büyük zaferlerin kapısını da açmış mağlubiyetlerin de. Osmanlı Devleti zamanla iç ka- rışıklıklar nedeniyle Avrupa’daki gelişmeleri özelde reform ve Rönesans gibi Avrupa’nın aydın- lanma hareketlerini takipten uzak kalmıştır. Ülke içinde nispeten yenilikler(reform) yapılmak isten- miş; fakat askeri alan daha ağır- lıklı olmuştur. Özellikle bu süreçte kapı kulu ocaklarının tehdidi(isyan hareketleri) ülke içindeki reform- lara ıslahatlara izin vermemiştir. Kapıkulu ocaklarını kaldırıp ülke içinde ilk düzenlemeyi yapmak is- teyen Genç Osman olmuştur; fa- kat O bu isteğinin bedelini canıyla ödemiştir. IV. Murat gibi isimler devletteki gerilemeyi öngörmüş; fakat gerilemeyi devletteki bazı kurumlarda aramıştır. Buradaki reformlar kişilere bağlı kalmış bunun sonucunda başarılı olama- mıştır. III. Selim Han devletteki gerile- menin sebebinin ilimde geride kalmanın olduğunu görmüştür. Bu arada Fransız ihtilali gerçek- leşmiş dünya genelinde milliyet- çilik akımı başlamıştır. III. Selim Han, devleti bu akımın etkile- rinden uzak tutmaya ve devleti ayağa kaldırmak için çalışmalar yapmıştır. Bu amaçla Avrupa’daki yenilikleri takip etmesi için Avru- pa’ya elçilikler açmış ve öğrenci göndermiştir. TANZİMAT’IN RÜZGÂRIYLA
  • 37. ....37 Enderun Mektebi İnceleme Selahaddin UYSAL - AL 12/D III. Selim Han bir isyan ile taht- tan indirilip canına kıyılır ve yine ıslahat hareketleri sekteye uğrar. III. Selim Han’dan sonra devletin başına kalkınmanın en büyük lide- ri olarak Sultan II. Mahmut Han geçmiştir. Sultan Mahmut ilk başta ıslahatların baş düş- manı kapıkulu ocaklarını kaldırmıştır. II. Mahmut Han tahtta olduğu sırada bir olay ya- şanmış ve 1815’te Avrupa, Viyana Kongresinde Os- manlıyı baş düşman olarak görüp şark sorunu olarak adlandırılıp tartışmıştır. Türk milletini Anadolu’dan atıp Orta Asya’ya sürme planlarını burada başlat- mışlardır. Sultan Mahmut bu olayları görüp Devletteki yenileşme hareketlerine hız kazandırmıştır. Devlet özellikle Avrupa’ya gönderdiği öğrencilere çok umut bağlamış ve onları devletin ge- leceği olarak görmüştür. Fakat yurda dönen gençlerin suretleri ne kadar Türk milletinden gibi gözükse de o gençlerin hemen hepsi kalbini ve aklını Batı’ya kap- tırmış ya da satmıştır. Bu gençler Osmanlı’daki gerilemenin soru- nuna yanlış bir tespitle yaklaşa- rak çözümü kültür değişiminde aramışlardır. Batı’nın bilimi yerine fazlalıkla kültürünü getirmek is- teyen Genç Osmanlılar; Fransız ve İngiliz hükümetinden de des- tek görerek yurt içinde ve yurt dışında kurdukları dernek ve ya- yınladıkları dergi ve gazeteler ile Osmanlı Devleti’ne karşı olmuş, Devlet-i Ali’yi Tanzimat fikrine zorlamışlardır. Ve nihayetinde 1839’ da Tanzimat ilan edilmiştir. Tanzimat bir siyasi hareket olma özelliğinden öteye geçerek toplumsal alanda değişimi de beraberinde getirmiş sosyal ha- yatta yanlış Batılılaşmaya sebep olmuştur. Modernleşme çabaları devam ederken evlerde/konak- larda kullanılan eşyalar tamamen Batı zevkine göre tanzim edilir. Kapısını ardına kadar Batılı yaşam tarzına açan aydınlar/zenginler zamanla alafrangalaşarak yeni bir tipin oluşmasına zemin hazır- lar. Toplumun büyük tepkisiyle karşılaşan bu yeni insan tipi, bir bakıma aydın ile halk ilişkisinin de zarar görmesine sebep olur. Tanzimat döneminin karakteristik özelliği olan çağdaşlaşma, sade- ce fikirde değil insan hayatının her safhasına hitap eder. Türk toplumunda görülen değişim, imparatorlukta yaşayan azınlıklarla da yakından il- gilidir. Avrupai tarz yaşam arzusu ve muaşeret kural- larının değişimi, azınlıklar- dan başlayarak toplumun üst katmanlarından halka doğru yayılır. Azınlığın Avrupa ile olan iletişimi bunda da etkili olur. Tanzi- mat’la birlikte Fransız mo- dası İstanbul’da hayatın her alanına girer. 19. yüzyılın sonlarında daha da belirginleşen yan- lış Batılılaşma veya Batı’yı yanlış anlama, dejenere kişilerin ortaya çıkmasın sebep olur. İstanbul ha- yatında sık rastlanır hale gelen bu kişiler, romanlarda da sık sık işlenir. Yazarların burada en çok eleştirdiği husus, roman kahra- manlarının kendi kültürüne ya- bancılaşması, tüm benliğini körü körüne Batılıya teslim etmesi, tembel, mirasyedi, taklitçi, gaye- siz amaçsız ve şuursuz kişiliklerin ortaya çıkmış olmasıdır. Özetle diyebiliriz ki Türk –İslam medeniyeti, yanlış Batılılaşma serüvenine Tanzimat’ın ilanıyla girmiş ve halen de bu yozlaşma- nın rüzgârında savrulmaktadır.
  • 38. .... Enderun Mektebi İnceleme Ahmet Hakan ÖZEL - AL 10/A 38 Osmanlı Devleti’nde kökleşmiş ve devlete birçok hizmeti olmuş kurumlardan biri de Enderun’dur. Enderun kelimesi Farsça da “Sarayın en iç kısmı, bir şeyin dâhili, iç yüzü “ anlamlarına gelmek- tedir. Enderun mektebi Sultan II. Murad tarafından kurulmuştur. Sultan Murad döneminde okulun görevi saraya sı- radan eleman ve hademe yetiştir- mektir. Daha sonradan Fatih Sultan Mehmed döneminde okul yenilen- miş ve bazı değişikliklere gidilmiştir. Fatih Sultan Mehmed, devletin gücü- nü muhafaza etmek ve bu amaç doğ- rultusunda nitelikli eleman yetiştirmek için okulda düzenlemeler yapmıştır. Bazı Türk ailelerin çocuklarının yanında; fethedilen topraklarda ve Osmanlı sınırları içeresinde ikamet eden Hristiyanların çocuklarından akıllı, zeki, bece- rikli ve yakışıklı olanlar seçilir, Enderun’da eğitim almadan önce Türk bir ailenin yanına verilirdi. Bu- rada temel eğitimlerini alan çocuklar daha sonra titiz bir seçimden sonra Enderun’a ka- bul edilirdi Burada talebeler sıkı bir eğitim öğretim sürecine girerler ve birçok farklı dalda kendilerini geliştirirlerdi. ‘‘Balığa uçmayı öğretemezsiniz...’’ anlayışı hâ- kim olduğu için herkes kendi yeteneğine göre herhangi bir dalda uzmanlaşırdı. Ayrıca öğrencilerin çalışma azmini kamçılamak için hiçbir başarı ödülsüz bırakıl- maz fakat bunun yanında da küçük bir hataya ceza verilmekten kaçınılmazdı. Öğrencilerin aldığı bu sıkı eğitim 4 konu üzerinde toplanmıştı: Enderun Mektebi’nde Enderun
  • 39. .... Enderun Mektebi İnceleme Ahmet Hakan ÖZEL - AL 10/A 39 *Beden ve Fiziki Eğitim (Binicilik, Kılıç kullanma, Ok atma, Güreş…) *Dönemin bütün pozitif ilimleri (Tıp, Astronomi, Matematik, Tarih, Coğrafya, Hukuk, Şiir, Bed-i Be- yan[Güzel Konuşma], Edebiyat…) *Güzel sanatlarla ilgili dersler (Musiki, Hat, Cilt Sa- natı, Oymacılık…) *İslami İlimler (Tefsir, Hadis, Kelam, Tecvit, Akait, Arapça, Meal…) Bu tahsiller sırasında Enderun da yükselmeyi hak eden talebeler sırayla 7 oda boyunca yükselirlerdi. Bu odaların ismi şöyleydi: 1)Küçük oda 2)Büyük oda 3)Doğancı koğuşu 4)Seferli odası 5)Kiler 6)Hazîne odası 7)Has oda Yedinci odadan da başarılı ve tam donanımlı bir şekilde mezun olanlara tecrübe kazanmaları için Anadolu ve Rumeli de yöneticilik görevleri verilirdi. Vazifelerini layı- kıyla yerine geti- renler sadaret makamına kadar ulaşabilirdi. En- derun’da yetişip iyi yerlere gelen sayısız nice büyük şahsiyet vardır. (Devlet adamı, sanatkar, ilim adamı). Bunlardan birkaçı şunlardır: 1)Sokullu Mehmed Paşa (Devlet Adamıdır. Sadrazamlığa kadar yükselmiştir.) 2)Köprülü Mehmed Paşa (Devlet Adamıdır. Sadra- zamlığa kadar yükselmiştir.) 3)Matrakçı Nasuh (Bilim Adamıdır. Tarihçi, matematikçidir.) 4)Said Efendi (Ressam ve müzisyendir.) Enderun’un işleyişi Osmanlı Devleti’nin altın çağla- rında bozulmamış, bu sebeple nitelikli devlet adam- ları yetişmiştir. Bazı basiretsiz padişahlara rağmen yönetimde bir boşluk oluşmamıştır. Ancak devletin gerilemeye başlaması ve insanların bozulmasıyla birlikte kurumda sıkıntılar çıkmıştır. Disiplinsizlik, verilen eğitimin yozlaşması, devşirme sisteminin bozulması, liyakatsiz ve yeteneksiz kişi- lerin torpille okula alınması gibi durumlardan dola- yı sıkıntılar baş göstermiş bunun sonrasında batılı tarzda okulların artmasıyla mektep iyice önemini kaybetmiştir. Osmanlı İmparatorluğu nasıl Batılı devletlere ayak uyduramadıysa, Enderun Mektebi de batılı tarzda okullara ayak uyduramamıştır. Bu zamandan sonra mezun olan kişiler eskisi kadar fazla yüksek ma- kam ve mevkilere gele- memiş, bu durum halkın ve devlet büyüklerinin gözünde mektebin de- ğerini düşürmüştür. Tüm bu olayların sonucunda ise Enderun Mektebi’nin, 1908 yılında- 2.Meşruti- yetten sonra- faaliyetle- rine son verilmiş ve ku- rum kapatılmıştır.
  • 40. .... Enderun Mektebi Hikaye Neriman KAFAOĞLU - AL 10/B 40 Beklemek… Geceydi ve sokağın en ıssız yerindeyim. Sessizliğin çığlıklarının be- lirginleşmesiyle karanlığa gömdüğüm kafamı kaldırdım. Uzun ve tamamen siyah gördüğüm bir adam! Kafamın karışıklığıyla ve karanlığın zarar verdiği gözlerimle ona baktım. Karanlıkta parlayan siyaha yakın kahverengi gözleri ve uzun ses- sizlikten sonra duyduğum “Yardım ister misin?” sözleri kafamda yankılanıyordu. ZAMANI CÜMLELERE DÜĞÜMLEMEK
  • 41. .... Enderun Mektebi Hikaye Neriman KAFAOĞLU - AL 10/B 41 Kendimi bile bilmezken nasıl yardım istenir. Hızlı ve kısık bir ses tonuyla, hayır, dedim. Hafif sisli sokak lambasına doğru hızlı adımlarla yürüdüm. Eve girdim ve bir günü daha kendimi anlamadan bi- tirmek üzereydim. Tahtaları belirginleşmiş koltuğa oturdum ve kafamda dönüp duran o düşünceleri tekrar tekrar geçirdim. Ne kadar garip bir duygu- dur ki istemeye istemeye düşünüp durmak. Sürekli beynimi işgal eden cümleleri kafamda tasarladım. Kitapların karışıklığıyla eğilmiş olan kitaplıktan bir kâğıt parçası buldum. Kafamı karıştıran ve sürekli yoran o düşünceleri içimden geldiği haliyle cüm- lelere döktüm. Bunu yapmak kafamdaki konuşan sese bir arkadaş bulmuşum da sanki beni rahatsız etmiyor gibiydi. Biraz olsun azalan düşüncelerimi bir kenara bırakıp gözlerimi kapattım. Alarmın çalı- şıyla açmakta zorluk çektiğim gözlerimi açtım. Sabah olmuştu ve hayatın bana ayırdığı zamanda bir gün daha eksilecekti. Her şey gayet normaldi ve sıradan bir pazartesiydi. Odadaki dağınıklığın yavaş yavaş kafamdaki sese ayak uydurduğunu fark etti- ğim an toplamaya başladım. Dağınıklığın yavaş ya- vaş kalkışıyla bir kâğıt belirdi. Tamamen unuttuğum bir kağıttı. Gece yazdığım o kâğıdı okumak için garip bir heyecan kapladı. Gece yazdığım düşünceler iyi gelmişti bana. Odadaki dağınıklık tamamen kaybol- duktan sonra yazdıklarımı tekrar tekrar okudum. Boş bir sayfaya düzenledikten sonra daha da ra- hatlamıştım. Yazdığım cümleler şiirleşmeye yöne- liyordu. Cümleleri ufak dokunuşlarla dizeler haline getirdim. Rahatsızlıktan da öte olan düşüncelerimin küçükte olsa bir işe yaraması hoşuma gitmişti. O gün bir türlü okuyamadığım kitapların yanı- na gittim ve gözüme ilk çarpan Cemal Süreyya’nın Üstü Kalsın adlı şiir kitabıydı. Hiç şüphe etmede kitaba uzandım ve bir kenara gidip sadece şiirle- rin isimlerine baktım. Dikkatimi çeken isimleri uzun uzun düşündüm. Şiirleri okumadan isimlerinin onlara kazandırdığı de- rin anlamlar yardımlarıyla içeriklerini tahmin etme- ye çalıştım. Daha sonra bunları bir kenara bırakıp, okumaya başladım. Yavaş yavaş kayboluyordum sanki. Siyaha karışan beyaz gibi hala siyahtım ama beyazı hissediyordum. Dizelerin biri bitmeden di- ğerine odaklanıyordum. Sayfalar içine çekiyordu sanki beni. Üzerine basa basa okuduğum kelimeler yankılanıyordu ki telefonun çalışıyla kaybolduğum dizelerden ayrılarak telefonu açtım. Telefonu kapat- tıktan sonra hala aklımda o kitap vardı; fakat tekrar açacak cesaretim yoktu. O kitap bana bir şeyler katmıştı hissediyordum. Karanlıkta kaybolmuş kendimi buluyordum. Okuduğum şiirlerin birinde- ki o cümle aklımdan çıkmıyordu. “Beklemek övgü kazanmasıydı zamanın…” derin derin anlatıyordu, farkındaydım. Şiiri oluşturan kelimelerin her biri bir sayfa her yan yana gelişi de bir kitaptı. Peki, bir şiirden kaç tane kitap çıkardı? Bir cümle nasıl bu kadar derin olur? İki kelimeyi yan yana getirmek için kaç gün uğraş- mıştır şair? Şimdi de düşüncelerimde kayboluyordum. Yine hava kararıyordu, yine o hüzün; ama bugün fark- lıydı. Bugün kendimi bulmakta attığım ilk adımdı. Havanın iyice kararıp güneşin sabaha yaklaştığı o anları bekledim. Gecenin belirginliğinin en üst saf- hada olduğu an, tozlu balkona çıkıp elimdeki kâğıt parçasıyla düşüncelerimi seçtim. Yine yazıyordum. Yazdıkça genişledim sanki. O kâğıt parçasının dol- ması huzur veriyordu. Patlamak üzere olan balonun yavaş yavaş boşalması gibiydi. Tamamen dolan kâğıdın ardından hızlı hızlı odama gittim ve kendim için bir defter seçtim. Kafamdaki bütün fazlalıkları artık o defterde olacaktı. Çevreme ördüğüm duvara pencere olacaktı o defter. Rahatsız eden düşünce- lerimin üzerimden kalkışıyla derin bir nefes aldım. Kaybolan ruhumu bulmuştum sanki, sadece ruhu- mu değil kendimi bulmuştum…
  • 42. .... Enderun Mektebi Hikaye Zeynep Sude GÜVEN - AL 10/A 42 Rutin haline gelmiş şekilde, akşam ezanına yarım saat kala okuldan çıkıyorum. Karın yağmayışındaki sert rüz- gâr içimi üşütüyor. Küçük bir kız görüyorum yolda. Önüne değil, parktaki çocuklara bakıyor. O kadar dalmış ki, ona dikkatlice bak- tığımı fark etmiyor. Çocuklarla tartışmış olmalı. Biraz daha ilerlediğimde bir anne ve çocuk görüyorum. Çocuk bir şeye ısrar ediyor, annesinin önünde zıplayı- şından anlıyorum. Annesini hâlâ ikna edemiyor. Annesi çok sinirlenmiş olmalı. Sıkmaktan beyazlayan parmak boğumlarından anlıyorum. Havanın soğukluğundan mustarip, eve yaklaşmakta ol- duğumdan mutluyken, annem arayıp markete gitmemi söylüyor. Koşturarak markete gidiyorum. Rafların İsrail ürünleriyle dolmuş olması, başka bir seçeneğimin olma- yışı canımı sıkıyor. Göz devirerek ayrılıyorum rafın önünden. Diğer markete gidiyorum. Her adım başının market olmasına ilk kez an- lam verebiliyorum. Diğer markette de durum aynıyken, çok farklı bir marka görüyorum. Bir çocuğun annesine ısrar ettiği şeyi elde etmesi gibi bir mutluluk oluyor içimde. Onu alıp kasaya koşuyorum. Kasiyer parayı masa- ya bıraksın diye poşete yavaş y a v a ş koyuyorum. Kasiyer anlamamakta pek ıs- rarcı. Somurtarak çıkıyorum oradan. Annem tekrar aramadan eve gitmek için çok hızlı yürüyo- rum. Tam o sırada İstanbul’u görüyorum, günüm şenleniyor. Eve geliyorum, televizyondaki diziye takılıyor gözüm. Kültürün ne denli yoz- laşıp, hayâyı elden nasıl götürdüğüne şahit oluyorum. Yazık, diyorum içim- den. Ayırıyorum gözümü televizyon- dan. İçimde bir öfke beliriyor. Sonra annem çağırıyor, - Çay sofrasına! Günümü şen bitiriyorum. İÇTİMAİ
  • 44. .... Enderun Mektebi Şiir Zeynep Aslı TANOĞLU - AL 10/B İçim kan ağlıyor! Duyuyor musunuz hıçkırıkları mı? Silmek için geliyor musunuz sahiden? Umursamadınız mı yoksa beni de? Binlerce insandan akan binlerce gözyaşını görmediğiniz gibi! Yok mu saydınız hepimizi? Yalan mı geldi haykırışlarımız? Biliyor musunuz? Biz ölüyoruz! Siz görseniz de görmeseniz de Bizim umut dolu gözlerimiz kapanıyor bu dünyaya her gün! Nerede miyim ben? Halep’teyim, Filistin’deyim… Savaşların, bomba seslerinin, acıların ve vicdansızlığın içinde mahsur kaldım! Ama en çok umutsuzluk aldı beni içine! Ölüm ve yaşam arasındaki o ince çizgideyim ben! Peki, sen neredesin? 44 SEN NEREDESİN ?
  • 46. .... Enderun Mektebi Makale Muhammed AKKAN - Tarih Öğretmeni İslam’ın izzet ve şerefi olan Müslümanların ilk kıblesi Mescid-i Aksa, Hz. İshak’ın, Hz. Musa’nın, Hz. Davud’un, Hz. Elyâse’nin, Hz. Zekeriye ve Hz. Yahya’nın türbegâhlarının bulunduğu mukaddes bir beldedir Kudüs. Ehl-i Kitap (Müslüman, Hristiyan ve Ya- hudi) için kutlu olan bu beldede asırlardır bölge mücadeleleri süregelmiştir. Kısaca tarihi sürecine baktığımız zaman ta- rihin ilk dönemlerinden beri insanların dünyada var ol- duğu süre içerisinde kadim coğrafyada her daim insan izlerine rastlanmaktadır. Bölgeyi de içerisine alan ve Suriye-Lübnan ve Akdeniz sahili boyunca uzanan Fe- nike Uygarlığı bölgenin bilinen ilk uygarlığı kabul edilir. Daha sonra tarihi kaynaklara İbrani Medeniyeti olarak geçen ve Hz. Musa, Hz. Davud, Hz. Süleyman dönem- lerinde tarihte ilk defa tek tanrılı bir dini kabul eden müstakil bir devlet yapılanmasıyla karşımıza çıkmak- tadırlar. Bu tarihten sonra tahrif edilmiş (bozulmuş) Yahudiler işgal dolu yılların ardından dünyanın çeşitli bölgelerinde sürgün hayatı yaşamak zorunda bırakıl- mışlardır. M.Ö 60 yıllarda Roma’nın (Hıristiyan) haki- miyeti bölgede hissedilmiş ve bu Hıristiyan idare altı asırdan fazla devam etmiştir. Sonunda Müslümanlar 630’lu yıllarda Filistin havarisini kontrolü altına almayı yani fethetmeyi başarmıştır. Bu tarihten sonra Emevi, Ab- basi, Fatımî, Eyyubî, Selçuklu ve Osmanlı Devleti XIX. Yüzyılın başlarına kadar bölgeyi hakimiyeti altında tutmayı başarmışlardır. Bu dönemde de Fi- listin topraklarında kozmopolit yapının gereği olarak din ve dil bakımından birbirinden çok farklı olan insanlar bir arada yaşamış ancak Müslümanlar zımmîlere (can, mal ve namus güvenliği, uyrukluğuna girdikleri İslâm dev- leti tarafından sağlanan Hristiyan ve Yahudi- ler) tarihin hiçbir döneminde baskı ve zulüm yapmamışlardır. Nihayet 1896 yılında bölgede büyük bir siyonist İsrail Dev- leti kurmak isteyen gazeteci kisvesiyle dolaşarak Osmanlı topraklarında ajanlık faaliyet- leri yürüten Theodor Herzl’ın 29 Ağustos 1897 tari- hinde İsviçre’nin Basel kendinde düzenlediği I. Siyo- nist Kongresinde, Büyük İsrail Devleti’nin kuruluşuyla ilgili Herzl: ‘Kim ne derse desin, ben birkaç gün önce Basel’de Yahudi devletini kurdum bile. Bugün bel- ki de tüm dünya bana gülüyordur; ama, belki 5 yıl, belki 50 yıl sonra, bunun gerçekleşeceğine tüm dünya şahit olacaktır. Bunun gerçekleş- m e s i için önümüzdeki tek engel Osmanlı’dır ve yapılması gereken Osmanlı’nın yıkılmasıdır. Ancak burada konu bü- 46 KudüsDavamız Ortak
  • 47. .... Enderun Mektebi Makale Muhammed AKKAN - Tarih Öğretmeni 47 tünlüğünü bozmadan çokça yanlış anlaşılan bir ko- nuya açıklık getirmeliyim. Güya T. Herzl II. Abdülha- mid’in huzuruna çıkmış ve ona Osmanlı’nın Düyun-u Umumiye’deki borçlarını ödemek karşılığında Filistin topraklarını istemiş Sultanda ona kanla alınan toprak- lar ancak kanla ödenir demiş. XIX. Yüzyılda bile Os- manlı padişahlarının karizmaları ve huzurlarına çıkan elçilerin saygıları –ki Herzl elçi bile değil bir gazeteci- dir- Osmanlı’nın klasik döneminden çok da farklı de- ğildir. Yani Herzl’ın böyle bir niyeti olsa bile ki bunun olduğunu biliyoruz. Bunu padişaha iletebilmesi müm- kün değildir. Nitekim sultanın Herzl’ı huzurdan kovma hikayesi bir şehir efsanesidir. T. Herzl Siyonist Kongre’de 50 yıl sonra devletin ku- rulacağını söylemiş ve sadece bir yıl yanılma payıyla yani 1948 yılında İsrail Devleti resmen kurulmuştur. Devletin kuruluş sürecinde İngiltere Dışişleri Bakanı James Balfour’un yayınladığı deklerasyonda (bildiri) Filistin’de kurulacak İsrail Devleti ile ilgili gerekli çalış- maların yapılacağını ve desteklerin verileceğini bildir- miş ve devletin kuruluş sürecini hızlandıran en önemli çalışmalardan biri bu olmuştur. Bu tarihten sonra yıllarca sürecek olan Arap-İsrail savaşları yaşanmış bu savaşlarda Avrupalı devletler özellikle ABD’nin İsrail’e açık destek vermesiyle savaş- ların genel galibi İsrail olmuş, bulunduğu topraklardaki yürüttüğü terör faaliyetlerine o günlerde başlamış ne yazık ki Türkiye’de İsrail’i tanıyan ilk Müslüman devlet olmuştur. O günden sonra İsrail’in Filistinli Müslü- manların sayılarını azaltma ve bölgede tek hakim güç olma çabaları sürmektedir. Bunun çarpıcı bir örneği de şudur; 1948 yılından beri İsrail Yahudileri’nin nü- fusu 10 kat artarken bu oran Filistin Müslümanlarında 8 kat olarak tespit edilmiştir. Yani Yahudilerin evlilik(- Yahudi kadınların yalnızca Yahudilerle evlenme kuralı) ve çocuk sahibi olma prensiplerine bakıldığında bu rakamları ciddi bir şekilde irdelemek gerekmektedir. Bugün bir terör devleti olan İsrail’in yaptıklarının an- laşılabilmesi yani bütün Müslümanların ortak davası olan Filistin’in savunulabilmesi için mutlaka tarihimizi yakînen tanımak mecburiyetindeyiz. Yoksa toprakla- rın kutsallığını anlatmak yalın ve boş umut tacirliğiy- le bu işlerin yoluna girmeyeceğini son 70 yılda İsrail Müslümanlara göstermiştir. Cenab-ı Allah (C.C)‘Allah’ın ipine hepiniz sımsıkı yapı- şın. Dağılıp ayrılmayın.’ (Âli İmrân 103.) ayeti gereğin- ce birliğimizi ve beraberliğimizi muhafaza etmeliyiz. Efendimiz’in (S.a.v) ‘Kendisi için istediğini bir Mü’min, kardeşi için de istemedikçe hakiki manada iman et- miş olmaz’ hadis-i şerifince ilk kıblemize kalben ve ruhen bağlı olmalıyız ve orada şehit olan can, mal, din ve namusları uğruna canlarını veren Müslüman kar- deşlerimize yardım etmeliyiz. Efendimiz (S.a.v) ‘Siz- den herhangi biriniz bir kötülük gördüğünde onu eliyle değiştirsin. Eğer buna güç yetiremezse diliyle değiş- tirsin. Buna da güç yetiremezse kalbiyle (buğz etsin). Bu ise imanın en zayıf mertebesidir.’ buyurmaktadır. Elimizden hiçbir şey gelmiyorsa tam bir teslimiyetle Allah’a Mescid-i Aksa’nın kurtulması zulme uğrayan Müslümanların en kısa zamanda huzura kavuşmaları ve zalimleri perişan etmesi için her an dua etmeliyiz. Ki bu imanın en zayıf mertebesidir. Allah’a emanet olunuz. Vesselam.
  • 48. .... Enderun Mektebi Makale Mehmet Fikri TOK - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni 48 Sezai Karakoç’un Yazılarında Diriliş Kavramı Sezai KARAKOÇ, yazdığı tüm eserlerde ekseriyet- le diriliş fikri üzerinde durmuştur. Bunun dışında kullandıkları veya yazdıkları oldukça az bir yer tu- tar eserlerinde. Diriliş, onun eserlerinde kuru bir fikirde kalmamıştır. Hayatının her safhasında bu ruhu yaşamaya ve yaşatmaya uğraşmış, Diriliş ruhunu daima canlı tutmaya, yeni kuşaklara her detayıyla bu akımı öğretmeye çalışmıştır. Üstat tek kurtuluşun İslam medeniyetlerinin tarihte ve kültürde birleşme olduğunu vurgularken bunların sayesinde canlanan Diriliş ruhu İslam âleminin kurtuluşuna vesile olacak, tek dişi kalmış Batı’nın ise sonu olacaktır fikrini empoze etmiştir. Ede- biyatımızın özgün ve nadide simalarından olan Sezai Karakoç’un Diriliş düşüncesi kökünü tarihin derinliklerinden alsa da yeni bir yorum ve yeni bir yüz olarak bugünkü kuşağın karşısına Karakoç’la çıkmıştır ve üstat bunu asla tamamen kendisine mal etmez. Asırlar boyunca insanlığı doğru yola götüren her harekette Diriliş ruhunu gördüğünü söyler. Ayrıca Karakoç, Batı’nın insanları ne hale getirdiğini gözler önüne sererek, bundan kurtulu- şun ancak Batı’ya sırt çevirmekle ve Batı hayalleri kurmayı bırakmakla olacağını dile getirir. İnsanlı- ğın hareket alanına değişik düşünce sistemlerini sunan Batı’nın, bu misyonuyla insanları bir girdaba sürüklediğine dikkat çeker Karakoç, bundan kurtu- luşun da ancak Diriliş düşüncesiyle gerçekleşece- ğini belirtir. 1.GİRİŞ Sezai Karakoç Garipçiler’e ve 1940 Toplumcu Gerçekçi Kuşağı’na tepki olarak doğan, 1950-